Przeprowadzenie dowodu w drodze wideokonferencji

1 Czy istnieje możliwość przeprowadzenia dowodu z wykorzystaniem wideokonferencji z udziałem sądu we wzywającym państwie członkowskim albo bezpośrednio przez sąd tego państwa członkowskiego? Jeżeli tak, jakie obowiązują w tym względzie procedury lub przepisy krajowe?

W prawie cywilnym procesowym nie wprowadzono przepisów ogólnych odnoszących się do tego zagadnienia. Prawo nie wyklucza jednak przeprowadzania wideokonferencji, w związku z czym jest to możliwe.

2 Czy istnieją jakieś ograniczenia co do rodzaju osób, jakie można przesłuchać w drodze wideokonferencji – np. czy w ten sposób można przesłuchać wyłącznie świadków, czy też inne osoby, np. biegłych lub strony?

Jeżeli daną osobę można przesłuchać zgodnie z przepisami prawa cywilnego procesowego, można tak uczynić również w drodze wideokonferencji. W prawie cywilnym procesowym nie wprowadzono przepisów szczególnych odnoszących się do tego zagadnienia.

3 Jakie ewentualne ograniczenia istnieją w odniesieniu do rodzaju dowodu, jaki można przeprowadzić w drodze wideokonferencji?

Nie ma szczególnych ograniczeń. Zastosowanie mają przepisy krajowe prawa cywilnego procesowego.

4 Czy istnieją jakieś ograniczenia co do miejsca przesłuchania osoby przy wykorzystaniu wideokonferencji – np. czy musi się ono odbyć w sądzie?

Do przesłuchania w drodze wideokonferencji nie mają zastosowania przepisy szczególne. Zastosowanie mają przepisy krajowe prawa cywilnego procesowego. Zasadniczo przesłuchania powinny się odbywać w sądzie. Od tej zasady można jednak odstąpić, jeżeli świadek jest chory lub gdy nie jest w stanie dotrzeć do sądu [art. 175 kodeksu postępowania cywilnego (Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering)].

5 Czy dozwolone jest rejestrowanie przesłuchań przeprowadzanych w drodze wideokonferencji, a jeżeli tak, to czy dostępne są odpowiednie środki techniczne?

Przesłuchanie świadka przez sąd niderlandzki w drodze wideokonferencji uznaje się za równoważne transmitowaniu przebiegu zwykłej rozprawy na żywo. Zgodnie z obowiązującymi przepisami sędzia prowadzący przesłuchanie sporządza protokół przesłuchania świadka. Te same przepisy mają zastosowanie w odniesieniu do przesłuchania świadka w drodze wideokonferencji, dlatego też zeznania składane w trakcie przesłuchania również muszą zostać utrwalone przez sąd w postaci protokołu przesłuchania. Prawo nie zabrania zapisywania obrazu lub dźwięku oprócz sporządzenia protokołu przesłuchania, ale zapisy te nie są uznawane za równoważne protokołowi przesłuchania.

6 W jakim języku powinno być prowadzone przesłuchanie: a) w przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów; b) w przypadku bezpośredniego przeprowadzania dowodu na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów?

Jeżeli sąd wezwany znajduje się na terytorium Niderlandów, przesłuchanie odbywa się w języku niderlandzkim. W tym zakresie nie mają zastosowania przepisy szczególne. Zgodnie z niderlandzkimi przepisami wykonawczymi właściwy organ ma prawo określić warunki bezpośredniego przeprowadzania dowodu, które uznaje za przydatne lub konieczne ze względów związanych z zasadą sprawiedliwości proceduralnej.

7 Jeżeli konieczna jest obecność tłumacza ustnego, kto odpowiada za zapewnienie jego obecności i gdzie tłumacz powinien się znajdować: a) w przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów; b) w przypadku bezpośredniego przeprowadzania dowodu na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów?

Niderlandzkie prawo cywilne procesowe nie zawiera przepisów szczególnych dotyczących tłumaczy ustnych. W postępowaniach cywilnych prowadzonych w Niderlandach strony muszą co do zasady samodzielnie zadbać o obecność tłumacza ustnego.

8 Jaką procedurę stosuje się przy organizacji przesłuchania oraz powiadamianiu osoby, która ma zostać przesłuchana, o terminie i miejscu przesłuchania? a) w przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów; b) w przypadku bezpośredniego przeprowadzania dowodu na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów? W obu przypadkach – z jakim wyprzedzeniem należy ustalić termin przesłuchania, aby osoba, która ma zostać przesłuchana, otrzymała powiadomienie z odpowiednim wyprzedzeniem?

Zgodnie z niderlandzkimi przepisami wykonawczymi sąd wezwany może określić, która ze stron jest odpowiedzialna za wezwanie osoby na przesłuchanie w związku z wnioskiem o przeprowadzenie dowodu.

Jeżeli strona nie wypełni tego obowiązku, za doręczenie wezwania odpowiada sekretarz sądu wezwanego. Zgodnie z niderlandzkim prawem cywilnym procesowym świadkowie muszą zostać wezwani na co najmniej tydzień (na mocy przyszłych przepisów – na co najmniej 10 dni) przed planowanym terminem przesłuchania.

9 Jakie koszty wiążą się z wykorzystaniem wideokonferencji do przeprowadzenia dowodu i jak powinny one być pokrywane?

Strony nie ponoszą kosztów związanych ze szczególną formą tego przesłuchania ani z zastosowanymi technologiami komunikacyjnymi. Zgodnie z prawem niderlandzkim kosztów tych się nie przenosi. Ponosi je Skarb Państwa, od którego można dochodzić zwrotu na podstawie art. 18 ust. 2 w związku z art. 10 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1206/2001.

10 Jakie są ewentualne wymogi dotyczące poinformowania osoby przesłuchiwanej bezpośrednio przez sąd wzywający, że występuje ona na zasadzie dobrowolności?

Zgodnie z art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1206/2001, jeżeli bezpośrednie przeprowadzenie dowodu wymaga przesłuchania osoby, sąd wzywający informuje tę osobę, że przesłuchanie jest dobrowolne. Nie przewiduje się dodatkowych wymogów w tym zakresie.

11 Jaką procedurę stosuje się w celu zweryfikowania tożsamości osoby, która ma zostać przesłuchana?

Zgodnie z niderlandzkim prawem cywilnym procesowym obowiązek zweryfikowania tożsamości osoby, która ma zostać przesłuchana, spoczywa na sędzim (art. 177 kodeksu postępowania cywilnego).

Sędzia zwraca się do świadka o podanie imienia i nazwiska, wieku, zawodu oraz adresu zamieszkania. Pyta również świadka o jego stosunek do stron (stosunek pokrewieństwa lub powinowactwa, stosunek pracy).

12 Jakie są obowiązujące wymogi dotyczące składania przysięgi lub przyrzeczenia i jakie informacje od sądu wzywającego są wymagane w przypadku złożenia przysięgi lub przyrzeczenia podczas bezpośredniego przeprowadzania dowodu zgodnie z art. 19–21 rozporządzenia w sprawie przeprowadzania dowodów?

Zgodnie z niderlandzkim prawem cywilnym procesowym przed rozpoczęciem przesłuchania sędzia odbiera od świadka przyrzeczenie. Świadek oświadcza, że będzie zeznawał zgodnie z prawdą. Świadkowie umyślnie składający fałszywe zeznania popełniają krzywoprzysięstwo. Bezpośrednie przeprowadzanie dowodu odbywa się zgodnie z prawem państwa wzywającego.

13 W jaki sposób zapewnia się w miejscu przeprowadzania wideokonferencji obecność osoby do kontaktów, do której sąd wzywający może się zwracać, oraz osoby, która jest dostępna w dniu przesłuchania i zajmuje się obsługą sprzętu do przeprowadzenia wideokonferencji oraz rozwiązuje ewentualne problemy techniczne?

Międzynarodowe wnioski o pomoc prawną z wykorzystaniem wideokonferencji realizuje się przy wsparciu specjalistów sądowych ds. ICT (SPIRIT). Zajmują się oni wszystkimi kwestiami technicznymi i logistycznymi.

14 Czy od sądu wzywającego wymaga się przekazania jakichkolwiek dodatkowych informacji?

O informacje te można wystąpić za pośrednictwem właściwego organu.