Επίδοση ή κοινοποίηση εγγράφων: επίσημη διαβίβαση νομικών εγγράφων

1 Τι σημαίνει στην πράξη ο νομικός όρος «επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων»; Γιατί υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες για την «επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων»;

Επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων

Σύμφωνα με την ερμηνεία της δικαστικής πρακτικής, ως «επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων» νοείται η διαδικαστική ενέργεια που αναλαμβάνεται από το δικαστήριο προκειμένου να ενημερωθεί ένας διάδικος, ή τρίτος του οποίου η συνεργασία στη διαδικασία είναι απαραίτητη, σχετικά με την πρόοδο της δικαστικής διαδικασίας. Η πλήρης και αποτελεσματική ενημέρωση των διαδίκων σχετικά με την πρόοδο της διαδικασίας αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση για την ορθή διεξαγωγή και ολοκλήρωση των δικαστικών διαδικασιών –ένα δικαστήριο μπορεί να ενεργεί και να λαμβάνει αποφάσεις μόνο υπό την προϋπόθεση ότι οι διάδικοι έχουν λάβει όλα τα έγγραφα των οποίων η παραλαβή και η γνώση αποτελεί προϋπόθεση για τη συνέχιση της διαδικασίας, την άσκηση ένδικου βοηθήματος, των μέσων δικονομικής άμυνας ή προστασίας και άλλων ενεργειών που είναι παραδεκτές μόνο εντός της προθεσμίας που ορίζει η νομοθεσία ή το δικαστήριο. Πιο συγκεκριμένα, η επίδοση ή κοινοποίηση μιας δικαστικής απόφασης επί της ουσίας αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση για την περάτωση μιας υπόθεσης με τελεσίδικη απόφαση και για την εκτελεστότητα της απόφασης του δικαστηρίου. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα άρθρα 105 επ. του νόμου αριθ. 160/2015, Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας (Civilný sporový poriadok), ορίζουν μόνο τις δικονομικές πτυχές της επίδοσης ή κοινοποίησης (δικαστικών) πράξεων. Η επίδοση ή κοινοποίηση πράξης βάσει του ουσιαστικού δικαίου, δηλαδή συμπεριλαμβανομένης της έκφρασης βούλησης με τη μορφή πράξης, διέπεται από το άρθρο 45 του νόμου αριθ. 40/1964, Αστικός Κώδικας (Občiansky zákonník). Υπάρχει σημαντική διαφορά ανάμεσα στους ουσιαστικούς και τους διαδικαστικούς κανονισμούς, ιδίως όσον αφορά την ισχύ της επίδοσης ή της κοινοποίησης, την ολοκλήρωση της διαδικασίας της επίδοσης ή κοινοποίησης και την επέλευση των έννομων συνεπειών.

Πρόβλεψη συγκεκριμένων κανόνων για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων

Σκοπός των συγκεκριμένων κανόνων για την επίδοση ή την κοινοποίηση πράξεων στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας Αμφισβητούμενης Δικαιοδοσίας είναι να συμβάλουν στην προσπάθεια του νομοθέτη να προασπίσει την αρχή της ισότητας των διαδίκων και της εκατέρωθεν ακροάσεως στη δικαστική διαδικασία. Κανένας δεν πρέπει να περιέρχεται σε μειονεκτική θέση στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας, και κάθε διάδικος πρέπει να ενημερώνεται εξίσου σχετικά με την πρόοδο της δικαστικής διαδικασίας. Οι διάδικοι πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν την απαραίτητη συνεργασία στη διαδικασία και να λάβουν γνώση των επιχειρημάτων και των αποδείξεων του αντιδίκου, γνώση τυχόν διαδικαστικών πράξεων του δικαστηρίου σχετικά με τη διαδικασία και γνώση της ουσίας της υπόθεσης. Η αρχή της ισότητας των διαδίκων και της εκατέρωθεν ακροάσεως στη δικαστική διαδικασία αποτελεί ουσιαστικό και καθοριστικό στοιχείο του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη, το οποίο στη Σλοβακική Δημοκρατία συνιστά συνταγματικό δικαίωμα (άρθρα 46-48 του Συντάγματος ή Ústava Slovenskej republiky) βάσει του άρθρου 6 της Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών.

2 Ποιες πράξεις πρέπει να επιδίδονται ή να κοινοποιούνται επισήμως;

Σε γενικές γραμμές, κάθε επίδοση ή κοινοποίηση σύμφωνα με τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας μπορεί να θεωρηθεί επίσημη επίδοση ή κοινοποίηση, δηλαδή:

• επίδοση ή κοινοποίηση σε ηλεκτρονική θυρίδα (προτιμώμενη μέθοδος)·
• επίδοση ή κοινοποίηση σε ηλεκτρονική διεύθυνση (ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) (μόνο κατόπιν αιτήματος του διαδίκου)·
• προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση από νόμιμο όργανο επίδοσης (ταχυδρομική υπηρεσία, δικαστικό επιμελητή) ή με τρόπο άλλο από προσωπική επίδοση·
• επίδοση ή κοινοποίηση με τη μορφή δημόσιας ανακοίνωσης·
• ειδική μορφή επίδοσης από άλλα νόμιμα όργανα επίδοσης [το αρμόδιο τμήμα της αστυνομίας, τη δημοτική αστυνομία, δικαστικό επιμελητή, την Υπηρεσία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων και Δικαστικών Αστυνομικών (Zbor väzenskej a justičnej stráže), δομής ιδρυματικής φροντίδας και προστασίας, το Υπουργείο Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, το Υπουργείο Άμυνας).

Με τη στενότερη έννοια, ως επίσημη επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων νοείται μόνο η προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση δικαστικών πράξεων. Το δικαστήριο χρησιμοποιεί τη διαδικασία κοινής επίδοσης ή κοινοποίησης όσον αφορά πράξεις για τις οποίες η νομοθεσία δεν απαιτεί προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση.

Στις διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας Αμφισβητούμενης Δικαιοδοσίας καθορίζονται οι πράξεις για τις οποίες απαιτείται προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση. Περαιτέρω, η προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις στις οποίες το δικαστήριο τη διατάσσει λόγω των ειδικών περιστάσεων συγκεκριμένης υπόθεσης (κατά κανόνα, τα δικαστήρια χρησιμοποιούν την προσωπική επίδοση π.χ. στην περίπτωση κλήτευσης σε ακροαματική διαδικασία για λόγους ασφάλειας δικαίου όσον αφορά την εφαρμογή των δικονομικών κανόνων). Το γεγονός ότι στη νομοθεσία έχει προβλεφθεί ειδικά αυτή η προνομιακή μέθοδος επίδοσης για διάφορες πράξεις επιβεβαιώνει τη σπουδαιότητα των εν λόγω πράξεων και την αναγκαιότητα ενημέρωσης του διαδίκου σε σχέση με το περιεχόμενό τους, ούτως ώστε να τηρείται το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη.

Ο νόμος αριθ. 160/2015 —Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας Αμφισβητούμενης Δικαιοδοσίας (ΚΠολΔ)— απαιτεί την αυτοπρόσωπη επίδοση ή κοινοποίηση των ακόλουθων πράξεων:

• διάταξη με την οποία το δικαστήριο επέτρεψε την τροποποίηση της αγωγής σε περίπτωση που οι διάδικοι δεν ήταν παρόντες στην επ’ ακροατηρίου συζήτηση με την οποία τροποποιήθηκε η αγωγή (άρθρο 142 παράγραφος 2 ΚΠολΔ)·
• αγωγές με παραρτήματα, εάν το δικαστήριο δεν έχει απορρίψει την αγωγή ή αποφασίσει τη διακοπή της δίκης (άρθρο 167 παράγραφος 1 του ΚΠολΔ)·
• απαντητικά υπομνήματα σε περίπτωση που ο εναγόμενος δεν αναγνωρίζει πλήρως την αξίωση (άρθρο 167 παράγραφος 3 του ΚΠολΔ)·
• δήλωση του ενάγοντος που υποβλήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 167 παράγραφος 3 σε απάντηση του απαντητικού υπομνήματος (άρθρο 167 παράγραφος 4 του ΚΠολΔ)·
• κλήτευση σε προκαταρκτική ακρόαση (άρθρο 169 παράγραφος 2 του ΚΠολΔ)·
• δικαστική απόφαση (άρθρο 223 παράγραφος 1 του ΚΠολΔ)·
• διαταγή πληρωμής με αγωγή (άρθρο 266 παράγραφος 1 του ΚΠολΔ)·
• ενστάσεις του εναγομένου κατά της εντολής πληρωμής, οι οποίες επιδίδονται στον ενάγοντα (άρθρο 267 παράγραφος 5 του ΚΠολΔ)·
• διαταγή σύμφωνα με το άρθρο 273 στοιχείο c) του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας Αμφισβητούμενης Δικαιοδοσίας σχετικά με την υποχρέωση έγγραφης δήλωσης επί της αγωγής εντός καθορισμένης προθεσμίας, καθώς και την παράθεση στη δήλωση των βασικών πραγματικών περιστατικών της άμυνας του διαδίκου, την επισύναψη τυχόν εγγράφων στα οποία γίνεται παραπομπή και την αναφορά των αποδεικτικών στοιχείων που στοιχειοθετούν τις αξιώσεις κατά την έννοια του άρθρου 273 στοιχείο a) του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας Αμφισβητούμενης Δικαιοδοσίας.

Ο νόμος 161/2015 (Κώδικας Εκούσιας Δικαιοδοσίας — Civilný mimosporový poriadok) ορίζει ότι οι ακόλουθες πράξεις πρέπει να επιδίδονται ή να κοινοποιούνται αυτοπροσώπως:

• διατάξεις περί κίνησης της διαδικασίας οι οποίες επιδίδονται ή κοινοποιούνται στους διαδίκους σε περίπτωση αυτεπάγγελτης κίνησης της διαδικασίας από το δικαστήριο (άρθρο 27 του Κώδικα Εκούσιας Δικαιοδοσίας)·
• τροποποιημένα αιτήματα κίνησης της διαδικασίας αν οι διάδικοι δεν ήταν παρόντες κατά τη συζήτηση κατά την οποία επήλθε η τροποποίηση (άρθρο 28 του Κώδικα Εκούσιας Δικαιοδοσίας)·
• διατάξεις σχετικά με λήψη απόφασης επί της ουσίας της υπόθεσης (άρθρο 45 του Κώδικα Εκούσιας Δικαιοδοσίας)·
• διατάξεις στο πλαίσιο διαδικασίας επιστροφής ανηλίκου σε περίπτωση απαγωγής ή μη επιτρεπόμενης κράτησης, με τις οποίες ζητείται από το πρόσωπο το οποίο, κατά τον αιτούντα, προσβάλλει δικαίωμα να καταθέσει έγγραφη δήλωση επί του θέματος (άρθρο 131 παράγραφος 2 του Κώδικα Εκούσιας Δικαιοδοσίας)·
• κοινοποιήσεις και οδηγίες στο πλαίσιο διαδικασίας κληρονομικής διαδοχής που εκδίδονται προς τα πρόσωπα τα οποία ευλόγως τεκμαίρεται ότι είναι κληρονόμοι σχετικά με τα κληρονομικά τους δικαιώματα και τη δυνατότητα αποποίησης της κληρονομίας, εάν το δικαστήριο δεν έχει εκδώσει τις κοινοποιήσεις και τις οδηγίες προφορικώς στα πρακτικά (άρθρο 189 παράγραφος 2 του Κώδικα Εκούσιας Δικαιοδοσίας)·
• κοινοποιήσεις σχετικά με αίτηση αποδέσμευσης αντικειμένου στο πλαίσιο διαδικασίας κατά της αποδέσμευσης αντικειμένου κατατεθέντος σε συμβολαιογράφο για τους σκοπούς της εκπλήρωσης υποχρέωσης στις περιπτώσεις του άρθρου 335 στοιχεία a) ή b), ή εάν ο καταθέτης έχει ζητήσει την αποδέσμευση του κατατεθέντος αντικειμένου σε αυτόν ή σε πρόσωπο άλλο από τον δικαιούχο (άρθρο 340 του Κώδικα Εκούσιας Δικαιοδοσίας)·
• ανακοινώσεις με τις οποίες ζητείται η υποβολή ενστάσεων στο πλαίσιο διαδικασίας αναγνώρισης χρησικτησίας και οι οποίες αποστέλλονται στο πρόσωπο το οποίο, κατά τον χρόνο κίνησης της διαδικασίας, αναφέρεται στον τίτλο κτήσης ως κύριος ή δικαιούχος εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί του περιουσιακού στοιχείου που αποτελεί αντικείμενο της διαδικασίας αναγνώρισης χρησικτησίας (άρθρο 359 g Κώδικα Εκούσιας Δικαιοδοσίας).

3 Ποιος είναι υπεύθυνος για την επίδοση ή την κοινοποίηση πράξης;

Το δικαστήριο είναι αρμόδιο για την επίδοση ή κοινοποίηση στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας. Από τη συστηματική ερμηνεία του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας Αμφισβητούμενης Δικαιοδοσίας προκύπτει ότι η επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων πραγματοποιείται βάσει της ακόλουθης σειράς προτεραιότητας:

1. από το δικαστήριο στο πλαίσιο της ακροαματικής διαδικασίας ή άλλης διαδικαστικής ενέργειας
2. σε ηλεκτρονική ταχυδρομική θυρίδα βάσει του νόμου αριθ. 305/2013 σχετικά με την ηλεκτρονική μορφή διακυβέρνησης από τις δημόσιες αρχές και την τροποποίηση ορισμένων νόμων (νόμος για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση) (zákon o e-Governmente) (είναι υποχρεωτικό για όλα τα νομικά πρόσωπα να διαθέτουν ενεργή ηλεκτρονική ταχυδρομική θυρίδα, ενώ για τα φυσικά πρόσωπα είναι προαιρετικό)·
3. επίδοση ή κοινοποίηση σε ηλεκτρονική διεύθυνση, κατόπιν αιτήματος του διαδίκου, εφόσον δεν απαιτείται προσωπική επίδοση για τις συγκεκριμένες πράξεις
4. επίδοση ή κοινοποίηση από αρμόδιο όργανο επίδοσης:

• • κατά κανόνα, από εταιρεία ταχυδρομικών υπηρεσιών ή δικαστικό επιμελητή
  • εάν το δικαστήριο το κρίνει αναγκαίο, μπορεί να διατάξει την επίδοση ή κοινοποίηση μέσω του οικείου αστυνομικού τμήματος, δικαστικού επιμελητή ή της δημοτικής αστυνομίας
  • σε ειδικές περιπτώσεις, το δικαστήριο επιδίδει πράξεις μέσω: της Υπηρεσίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων και Δικαστικών Αστυνομικών (επίδοση ή κοινοποίηση σε φυσικά πρόσωπα που εκτίουν στερητική της ελευθερίας ποινή ή τελούν υπό κράτηση), μέσω δομών ιδρυματικής φροντίδας και προστασίας (επίδοση ή κοινοποίηση σε φυσικά πρόσωπα που διαμένουν στις εν λόγω δομές), μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων (επίδοση ή κοινοποίηση σε φυσικά πρόσωπα που απολαύουν διπλωματικών προνομίων και ασυλιών, ή πρόσωπα που βρίσκονται στην κατοικία αυτών των προσώπων, ή πρόσωπα στα οποία η επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων πραγματοποιείται σε κτίρια ή χώρους που προστατεύονται από διπλωματική ασυλία), ή μέσω του Υπουργείου Άμυνας (επίδοση ή κοινοποίηση σε επαγγελματίες στρατιωτικούς και πράξεις που δεν μπορούν να επιδοθούν ή να κοινοποιηθούν με άλλο τρόπο)
  • ειδική περίπτωση αποτελεί η κοινοποίηση μέσω δημόσιας ανακοίνωσης, εφόσον προβλέπεται από τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας της Αμφισβητούμενης Δικαιοδοσίας (για παράδειγμα, στην περίπτωση φυσικού προσώπου άγνωστης διαμονής) ή από άλλη νομοθετική διάταξη (π.χ. το άρθρο 199 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας της Εκούσιας Δικαιοδοσίας).

4 Εντοπισμός διευθύνσεων

4.1 Προσπαθεί η αρχή στην οποία απευθύνεται η αίτηση στο εν λόγω κράτος μέλος με δική της πρωτοβουλία να εντοπίσει τον παραλήπτη των πράξεων που πρέπει να επιδοθούν ή να κοινοποιηθούν, εάν η αναγραφόμενη διεύθυνση δεν είναι ορθή; Βλ. επίσης γνωστοποίηση βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 2 στοιχείο γ) του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, τα σλοβακικά δικαστήρια καταβάλλουν πάντοτε κάθε δυνατή προσπάθεια να εντοπίσουν την τρέχουσα διεύθυνση του παραλήπτη, κυρίως ανατρέχοντας στο μητρώο κατοίκων της Σλοβακικής Δημοκρατίας (Register obyvateľov Slovenskej republiky), το οποίο συνδέεται ηλεκτρονικά με τα πληροφοριακά συστήματα των δικαστηρίων. Το δικαστήριο μπορεί να εντοπίσει αμέσως τον τόπο μόνιμης ή προσωρινής διαμονής που βρίσκεται καταχωρισμένος στο μητρώο (εφόσον υπάρχει η εκάστοτε διεύθυνση). Επί του παρόντος, με τα σλοβακικά δικαστήρια συνεργάζεται ηλεκτρονικά μέσω του μητρώου των δικαστηρίων και ο Οργανισμός Κοινωνικής Ασφάλισης (Sociálna poisťovňa) τα δικαστήρια μπορούν να ζητήσουν ορισμένες πληροφορίες που έχουν καταχωριστεί στον Οργανισμό Κοινωνικής Ασφάλισης, και συγκεκριμένα τη διεύθυνση ενός διαδίκου όπως αυτή είναι καταχωρισμένη στον Οργανισμό Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς και το όνομα του νυν ή πρώην εργοδότη του διαδίκου (μέσω του οποίου ενίοτε επιτυγχάνεται ο εντοπισμός της τρέχουσας διεύθυνσης του παραλήπτη). Το δικαστήριο εξουσιοδοτείται επίσης από τον νόμο να ζητήσει τη συνεργασία της φορολογικής αρχής, του δήμου, σωφρονιστικού καταστήματος κ.λπ.

Η κοινοποίηση της Σλοβακίας δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 2 στοιχείο γ) είναι διαθέσιμη στην ενότητα Ευρωπαϊκός Δικαστικός Άτλαντας στον τομέα των αστικών υποθέσεων της Διαδικτυακής πύλης της ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής δικαιοσύνης.

4.2 Έχουν οι αλλοδαπές δικαστικές αρχές και/ή οι διάδικοι πρόσβαση σε μητρώα ή υπηρεσίες σε αυτό το κράτος μέλος που επιτρέπουν τη διαπίστωση της τρέχουσας διεύθυνσης ενός προσώπου; Εάν ναι, ποια μητρώα ή υπηρεσίες υπάρχουν και ποια διαδικασία ακολουθείται; Ποιο είναι το ύψος των καταβλητέων τελών, εφόσον προβλέπονται;

Όπως αναφέρεται ανωτέρω, μέσω του μητρώου των δικαστηρίων τα σλοβακικά δικαστήρια έχουν άμεση πρόσβαση στα δεδομένα που βρίσκονται καταχωρισμένα στο μητρώο κατοίκων της Σλοβακικής Δημοκρατίας. Οι διάδικοι έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν στοιχεία από το μητρώο κατοίκων της Σλοβακικής Δημοκρατίας (έκδοση βεβαίωσης ή γραπτής ειδοποίησης σχετικά με τη διεύθυνση ενός προσώπου) έναντι διοικητικού τέλους πέντε ευρώ.

4.3 Τι είδους συνδρομή για τον εντοπισμό διευθύνσεων από άλλα κράτη μέλη παρέχουν οι αρχές του εν λόγω κράτους μέλους βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1 του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων; Βλ. επίσης γνωστοποίηση βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1 του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων.

Η Σλοβακία παρέχει τη συνδρομή του άρθρου 7 παράγραφος 1 στοιχείο α). Οι αιτήσεις εντοπισμού διεύθυνσης πρέπει να αποστέλλονται σε τοπικό δικαστήριο, δεδομένου ότι, σύμφωνα με το άρθρο 56 παράγραφος 3 του νόμου αριθ. 97/1963 για το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο και τους δικονομικούς κανόνες, είναι για την επεξεργασία των εν λόγω αιτημάτων είναι το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση. Στις περιπτώσεις αυτές, το δικαστήριο που παραλαμβάνει την αίτηση προβαίνει σε ενέργειες παρόμοιες με εκείνες που περιγράφονται στο σημείο 4.1.

Η κοινοποίηση της Σλοβακίας βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 2 στοιχείο γ) —με την οποία η Σλοβακία επέλεξε τη δυνατότητα παροχής συνδρομής κατά τον εντοπισμό διευθύνσεων σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο α)— είναι διαθέσιμη στην ενότητα Ευρωπαϊκός Δικαστικός Άτλαντας στον τομέα των αστικών υποθέσεων της Διαδικτυακής πύλης της ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής δικαιοσύνης.

5 Ποια είναι στην πράξη η συνήθης μέθοδος επίδοσης ή κοινοποίησης πράξης; Υπάρχουν εναλλακτικές μέθοδοι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν (εκτός από την υποκατάστατη επίδοση ή κοινοποίηση που προβλέπεται κατωτέρω στο σημείο 7);

Όπως αναφέρεται στο σημείο 3, τα δικαστήρια χρησιμοποιούν κατά προτεραιότητα την προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση στο πλαίσιο ακροαματικής διαδικασίας ή άλλης διαδικαστικής ενέργειας. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν:

• επίδοση ή κοινοποίηση σε ηλεκτρονική ταχυδρομική θυρίδα σύμφωνα με τον νόμο για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση·
• επίδοση ή κοινοποίηση σε ηλεκτρονική διεύθυνση (ηλεκτρονικό ταχυδρομείο), κατόπιν αιτήματος του διαδίκου, εφόσον δεν απαιτείται προσωπική επίδοση για τις συγκεκριμένες πράξεις
• μέσω νόμιμων οργάνων επίδοσης (ταχυδρομική υπηρεσία, όργανο επίδοσης· εάν χρειαστεί, το οικείο αστυνομικό τμήμα, δικαστικό επιμελητή η τη δημοτική αστυνομία σε ειδικές περιπτώσεις, την Υπηρεσία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων και Δικαστικών Αστυνομικών, δομή ιδρυματικής φροντίδας και προστασίας, το Υπουργείο Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και το Υπουργείο Άμυνας)·
• ο νόμος προβλέπει επίσης περιπτώσεις στις οποίες η επίδοση ή κοινοποίηση πρέπει να διενεργείται με δημόσια ανακοίνωση (για τη γνωστοποίηση απόφασης σε αόριστη ομάδα προσώπων).

Κατά προτεραιότητα, το δικαστήριο παραδίδει πράξεις σε ηλεκτρονική θυρίδα βάσει του νόμου για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, εάν ο παραλήπτης έχει ενεργοποιήσει την εν λόγω ηλεκτρονική θυρίδα και εάν η πράξη που επιδίδεται ή κοινοποιείται είναι ηλεκτρονικό έγγραφο με εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή άλλες αναγκαίες διατυπώσεις.

Σε περιπτώσεις στις οποίες δεν είναι δυνατή η παράδοση σε ηλεκτρονική μορφή βάσει του νόμου για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, το δικαστήριο επιδίδει ή κοινοποιεί τις πράξεις μέσω νόμιμων οργάνων επίδοσης. Στις περιπτώσεις αυτές, το δικαστήριο επιδίδει ή κοινοποιεί τις πράξεις στη διεύθυνση που έχει γνωστοποιηθεί από την αιτούσα αρχή. Εάν η επίδοση ή κοινοποίηση αποβεί ανεπιτυχής, το δικαστήριο επιδίδει ή κοινοποιεί τις πράξεις:

α) στην περίπτωση φυσικών προσώπων, στη διεύθυνση που αναγράφεται στο μητρώο κατοίκων της Σλοβακικής Δημοκρατίας ή, όταν πρόκειται για αλλοδαπό υπήκοο εντός Σλοβακίας, στη διεύθυνση που έχει καταχωριστεί σύμφωνα με το καθεστώς διαμονής του

β) στην περίπτωση νομικών προσώπων, στη διεύθυνση που είναι καταχωρισμένη ως καταστατική έδρα του νομικού προσώπου στο μητρώο επιχειρήσεων (Obchodný register), το οποίο διατίθεται στη διεύθυνση https://www.orsr.sk/, ή σε άλλο δημόσιο μητρώο (π.χ. το μητρώο αδειών εμπορίου, Živnostenský register).

Εναλλακτικές μέθοδοι εκτός από τη μη αυτοπρόσωπη επίδοση ή κοινοποίηση

Με τη θέσπιση αντικειμενικής ευθύνης των διαδίκων για τα δεδομένα που καταχωρίζονται στα δημόσια μητρώα, ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας της Αμφισβητούμενης Δικαιοδοσίας δεν προβλέπει εναλλακτικές μεθόδους πέραν της μη αυτοπρόσωπης επίδοσης ή κοινοποίησης που αναφέρεται στο σημείο 7.

6 Επιτρέπεται η ηλεκτρονική επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων (επίδοση ή κοινοποίηση δικαστικών ή εξωδίκων πράξεων με μέσα εξ αποστάσεως ηλεκτρονικής επικοινωνίας, όπως ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ασφαλής εφαρμογή που βασίζεται στο διαδίκτυο, φαξ, SMS κλπ.) σε αστικές διαδικασίες; Εάν ναι, για ποιους τύπους διαδικασιών προβλέπεται η μέθοδος αυτή; Υπάρχουν περιορισμοί όσον αφορά τη διαθεσιμότητα/πρόσβαση σε αυτή τη μέθοδο επίδοσης ή κοινοποίησης πράξεων ανάλογα με το ποιος είναι ο παραλήπτης (επαγγελματίας του νομικού κλάδου, νομικό πρόσωπο, εταιρεία ή άλλος επιχειρηματικός φορέας κλπ.);

Εκτός από την περίπτωση της προσωπικής επίδοσης ή κοινοποίησης πράξεων (βλ. σημείο 2), το δικαστήριο μπορεί επίσης να επιδώσει ή να κοινοποιήσει πράξεις με ηλεκτρονικά μέσα (ηλεκτρονικό ταχυδρομείο), εάν το ζητήσει γραπτώς ο διάδικος και δώσει διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Μια πράξη θεωρείται ότι έχει επιδοθεί ή κοινοποιηθεί την τρίτη ημέρα από την αποστολή της, ακόμη κι αν ο παραλήπτης δεν την έχει διαβάσει.

6.1 Ποιο είδος ηλεκτρονικής επίδοσης ή κοινοποίησης κατά την έννοια του άρθρου 19 παράγραφος 1 του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων είναι διαθέσιμο στο εν λόγω κράτος μέλος όταν η επίδοση ή κοινοποίηση πρέπει να πραγματοποιηθεί απευθείας σε πρόσωπο το οποίο έχει γνωστή διεύθυνση επίδοσης ή κοινοποίησης σε άλλο κράτος μέλος;

Επίδοση ή κοινοποίηση σε ηλεκτρονική θυρίδα βάσει του νόμου για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση (είναι υποχρεωτικό για όλα τα νομικά πρόσωπα να διαθέτουν ενεργοποιημένη ηλεκτρονική θυρίδα, ενώ είναι προαιρετικό για τα φυσικά πρόσωπα).

6.2 Έχει το εν λόγω κράτος μέλος, σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 2 του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων, καθορίσει πρόσθετες προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα δέχεται την ηλεκτρονική επίδοση ή κοινοποίηση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου όπως προβλέπεται στο άρθρο 19 παράγραφος 1 στοιχείο β) του εν λόγω κανονισμού; Βλ. επίσης γνωστοποίηση βάσει του άρθρου 19 παράγραφος 2 του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων.

Η κοινοποίηση της Σλοβακίας βάσει του άρθρου 19 παράγραφος 2 — με την οποία η Σλοβακία δηλώνει ότι δεν επιτρέπει τη χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων που πρέπει να επιδίδονται ή να κοινοποιούνται αυτοπροσώπως είναι διαθέσιμη στην ενότητα Ευρωπαϊκός Δικαστικός Άτλαντας στον τομέα των αστικών υποθέσεων της Διαδικτυακής πύλης της ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής δικαιοσύνης.

7 «Υποκατάστατη» επίδοση

7.1 Επιτρέπει η νομοθεσία του εν λόγω κράτους μέλους άλλες μεθόδους επίδοσης ή κοινοποίησης σε περιπτώσεις στις οποίες δεν κατέστη δυνατή η επίδοση ή κοινοποίηση των πράξεων στον παραλήπτη (π.χ. κοινοποίηση στη διεύθυνση κατοικίας, στο γραφείο δικαστικού επιμελητή, μέσω ταχυδρομείου ή με ανάρτηση δημόσιας ανακοίνωσης);

Ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας της Αμφισβητούμενης Δικαιοδοσίας καλύπτει τη μη αυτοπρόσωπη επίδοση ή κοινοποίηση όσον αφορά την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων σε έντυπη μορφή, ενώ ο νόμος για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση την επίδοση ή κοινοποίηση σε ηλεκτρονικές ταχυδρομικές θυρίδες.

Στο πλαίσιο του νόμου για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση δεν μπορεί να γίνει λόγος για μη αυτοπρόσωπη επίδοση (πλάσμα δικαίου) με την κυριολεκτική έννοια του όρου, δεδομένου ότι μετά την ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής ταχυδρομικής θυρίδας (είτε την αυτόματη ενεργοποίηση στην περίπτωση των νομικών προσώπων είτε την προαιρετική ενεργοποίηση στην περίπτωση των φυσικών προσώπων) δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ο παραλήπτης είναι πρόσωπο «άγνωστης διαμονής», ούτε νοείται «αδυναμία παράδοσης της πράξης». Η απλή κατάθεση του ηλεκτρονικού επίσημου μηνύματος (το ηλεκτρονικό μήνυμα του δικαστηρίου) στην ηλεκτρονική θυρίδα θέτει το μήνυμα στη διάθεση του παραλήπτη. Η ίδια η κατάθεση του επίσημου ηλεκτρονικού μηνύματος (αλληλογραφία του δικαστηρίου) στην ηλεκτρονική ταχυδρομική θυρίδα σημαίνει ότι το μήνυμα έχει τεθεί στη διάθεση του παραλήπτη. Το επίσημο ηλεκτρονικό μήνυμα θεωρείται ότι επιδόθηκε ή κοινοποιήθηκε την ημέρα της κατάθεσής του στην ηλεκτρονική ταχυδρομική θυρίδα. Ωστόσο, εάν πρόκειται για έγγραφο για το οποίο απαιτείται προσωπική επίδοση σύμφωνα με τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας της Αμφισβητούμενης Δικαιοδοσίας, τότε, εάν ο παραλήπτης δεν το παραλάβει μέσω του συστήματος (και, συνεπώς, εάν δεν το διαβάσει), η επίδοση ή κοινοποίηση θεωρείται ότι πραγματοποιήθηκε κατά τη λήξη της δεκαπενθήμερης προθεσμίας που ξεκινά την ημέρα κατάθεσης του επίσημου ηλεκτρονικού μηνύματος. Η εν λόγω μέθοδος δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίδοση ή κοινοποίηση διαταγής πληρωμής, για την οποία προβλέπεται εξαίρεση από τη μη αυτοπρόσωπη επίδοση (πλάσμα δικαίου). Ωστόσο, κατά την έννοια του άρθρου 82l παράγραφος 1 του νόμου αριθ. 757/2004 για τα δικαστήρια, όταν η καταχώριση σε ηλεκτρονική θυρίδα δεν επιβεβαιώνει την ηλεκτρονική απόδειξη παραλαβής έως τη λήξη της προθεσμίας κατάθεσης για την επίδοση ηλεκτρονικού επίσημου εγγράφου που παραδίδεται αυτοπροσώπως και όταν απαγορεύεται η εναλλακτική επίδοση, θεωρείται αδικαιολόγητη άρνηση παραλαβής του ηλεκτρονικού επίσημου εγγράφου που επιδίδεται ή κοινοποιείται. Στις περιπτώσεις αυτές, το ηλεκτρονικό επίσημο έγγραφο θεωρείται ότι έχει επιδοθεί ή κοινοποιηθεί την επομένη της λήξης της προθεσμίας κατάθεσης.

Όσον αφορά την κλασική επίδοση ή κοινοποίηση σύμφωνα με τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας της Αμφισβητούμενης Δικαιοδοσίας, η μη αυτοπρόσωπη επίδοση (πλάσμα δικαίου) εφαρμόζεται με τον ίδιο τρόπο ανεξάρτητα από τη μορφή της επίδοσης ή κοινοποίησης, δηλαδή ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για κοινή ή προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση. Εάν η διεύθυνση του παραλήπτη είναι καταχωρισμένη σε δημόσιο μητρώο (το μητρώο κατοίκων της Σλοβακικής Δημοκρατίας, στην περίπτωση των φυσικών προσώπων, και το μητρώο επιχειρήσεων, στην περίπτωση των νομικών προσώπων), και η επιστολή επιστραφεί στο δικαστήριο ως μη επιδοθείσα, το έγγραφο θεωρείται ότι επιδόθηκε ή κοινοποιήθηκε την ημέρα της επιστροφής του στο δικαστήριο. Αν η διεύθυνση φυσικού προσώπου δεν έχει καταχωριστεί στο μητρώο κατοίκων, η επίδοση ή κοινοποίηση πραγματοποιείται με ανάρτηση στον πίνακα ανακοινώσεων και στον δικτυακό τόπο του δικαστηρίου, και η επιστολή θεωρείται ότι επιδόθηκε ή κοινοποιήθηκε 15 ημέρες μετά τη δημοσίευση της εν λόγω ανακοίνωσης. Αυτή η μέθοδος μη αυτοπρόσωπης επίδοσης δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίδοση ή κοινοποίηση διαταγής πληρωμής.

7.2 Εάν χρησιμοποιούνται άλλες μέθοδοι, πότε θεωρείται ότι οι πράξεις έχουν επιδοθεί ή κοινοποιηθεί;

Βλ. τα αναφερόμενα στο σημείο 7.1.

7.3 Αν μια άλλη μέθοδος επίδοσης ή κοινοποίησης συνίσταται στην κατάθεση των πράξεων σε συγκεκριμένο τόπο (π.χ. σε ταχυδρομικό γραφείο) πώς ενημερώνεται ο παραλήπτης για την εν λόγω κατάθεση;

Δεν πρόκειται για άλλη μέθοδο, αλλά για απλή επίδοση μέσω εταιρείας ταχυδρομικών υπηρεσιών — εάν ο υπάλληλος της ταχυδρομικής υπηρεσίας δεν είναι σε θέση να εντοπίσει τον παραλήπτη στη συγκεκριμένη διεύθυνση, αφήνει ειδική γραπτή ειδοποίηση στην ηλεκτρονική θυρίδα του παραλήπτη με την οποία τον ενημερώνει ότι η επιστολή (είτε συστημένη είτε για προσωπική επίδοση) έχει κατατεθεί στο ταχυδρομείο. Ο παραλήπτης ή άλλο πρόσωπο εξουσιοδοτημένο για την παραλαβή μπορούν να παραλάβουν τα έγγραφα εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, που συνήθως είναι 18 ημερολογιακές ημέρες. Αυτή η προθεσμία μπορεί να παραταθεί κατόπιν αιτήματος του παραλήπτη. Εάν η παραλαβή της επιστολής δεν πραγματοποιηθεί εντός της προθεσμίας παραλαβής, η επιστολή καθίσταται μη παραδοτέα. Οι μη παραδοτέες επιστολές επιστρέφονται από την ταχυδρομική υπηρεσία στον αποστολέα.

7.4 Ποιες είναι οι συνέπειες, εάν ο παραλήπτης αρνείται να δεχθεί την επίδοση ή την κοινοποίηση των πράξεων; Οι πράξεις λογίζονται ως επιδοθείσες ή κοινοποιηθείσες, αν η άρνηση δεν ήταν νόμιμη;

Εάν ο παραλήπτης αρνηθεί να παραλάβει την πράξη χωρίς σοβαρό λόγο, η πράξη λογίζεται ότι έχει επιδοθεί ή κοινοποιηθεί από την ημέρα της άρνησης της παραλαβής της ο δικαστικός επιμελητής πρέπει να ενημερώσει σχετικά τον παραλήπτη. Στις περιπτώσεις όπου η επίδοση ή κοινοποίηση δεν πραγματοποιείται νόμιμα, δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.

8 Επίδοση ή κοινοποίηση ταχυδρομικώς από το εξωτερικό (άρθρο 18 του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων)

8.1 Εάν η ταχυδρομική υπηρεσία παραδίδει πράξη που έχει αποσταλεί από το εξωτερικό σε παραλήπτη σε αυτό το κράτος μέλος, σε περίπτωση όπου απαιτείται απόδειξη παραλαβής (άρθρο 18 του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων), παραδίδει η ταχυδρομική υπηρεσία την πράξη μόνο στον παραλήπτη αυτοπροσώπως ή μπορεί επίσης, σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες ταχυδρομικής παράδοσης, να παραδώσει την πράξη και σε άλλο πρόσωπο στην ίδια διεύθυνση;

Εάν ζητηθεί παράδοση με αποδεικτικό παράδοσης, η σλοβακική ταχυδρομική υπηρεσία (Slovenská pošta, a.s., ο παραδοσιακός πάροχος ταχυδρομικών υπηρεσιών της χώρας) παραδίδει τις πράξεις μόνο εφόσον ο παραλήπτης ή άλλο πρόσωπο εξουσιοδοτημένο για την παραλαβή πράξεων (εάν δεν είναι δυνατή η παράδοση των πράξεων στον παραλήπτη) επιδείξει έγγραφο ταυτότητας κατά την παραλαβή τους, επιτρέψει την καταγραφή του αριθμού του εγγράφου ταυτότητάς του και επιβεβαιώσει την παραλαβή. Τα πρόσωπα που νομιμοποιούνται να παραλαμβάνουν πράξεις τα οποία προορίζονται για φυσικό πρόσωπο είναι ο/η σύζυγος του παραλήπτη και κάθε πρόσωπο ηλικίας άνω των 15 ετών που ζει στην ίδια κατοικία ή στο ίδιο διαμέρισμα με τον παραλήπτη.

Ωστόσο, οι πράξεις για τις οποίες απαιτείται προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση δεν είναι δυνατό να παραδίδονται στα εν λόγω πρόσωπα.

8.2 Σύμφωνα με τους κανόνες ταχυδρομικής παράδοσης σε αυτό το κράτος μέλος, πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί η επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων από το εξωτερικό, βάσει του άρθρου 18 του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων, εάν ούτε ο παραλήπτης ούτε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο εξουσιοδοτημένο για την παραλαβή (εάν επιτρέπεται βάσει των εθνικών κανόνων ταχυδρομικής παράδοσης — βλ. παραπάνω) δεν βρίσκεται στη διεύθυνση όπου πρέπει να γίνει η παράδοση;

Βλ. τα αναφερόμενα στο σημείο 7.3.

8.3 Προβλέπει το ταχυδρομικό κατάστημα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα για την παραλαβή των πράξεων πριν τις επιστρέψει στον αποστολέα ως ανεπίδοτες; Εάν ναι, πώς ενημερώνεται ο παραλήπτης ότι υπάρχει αλληλογραφία για αυτόν προς παραλαβή από το ταχυδρομικό κατάστημα;

Βλ. τα αναφερόμενα στο σημείο 7.3.

9 Υπάρχει έγγραφη απόδειξη της επίδοσης ή κοινοποίησης της πράξης;

Ναι, σύμφωνα με τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας της Αμφισβητούμενης Δικαιοδοσίας, προβλέπεται απόδειξη της παραλαβής, η οποία ως απόδειξη της επίδοσης μιας δικαστικής πράξης που αποτελεί δημόσιο έγγραφο. Οι πληροφορίες που αναγράφονται στην απόδειξη παραλαβής θεωρούνται αληθείς εκτός αν υπάρχουν αποδείξεις για το αντίθετο. Ο διάδικος ο οποίος αμφισβητεί την ακρίβεια των πληροφοριών που περιέχονται στην απόδειξη παραλαβής (και ισχυρίζεται ότι δεν έχει τηρηθεί η νόμιμη διαδικασία επίδοσης ή κοινοποίησης) υποχρεούται να παράσχει αποδείξεις ώστε το δικαστήριο να επαληθεύσει τους ισχυρισμούς του. Όταν το δικαστήριο επιδίδει ή κοινοποιεί πράξη στο πλαίσιο ακροαματικής διαδικασία ή άλλης διαδικαστικής ενέργειας, γίνεται μνεία γι’ αυτό στα πρακτικά της ακροαματικής διαδικασίας.

Ο νόμος περί ηλεκτρονικής διακυβέρνησης ρυθμίζει το ζήτημα της ηλεκτρονικής απόδειξης παραλαβής, η οποία αποτελεί βεβαίωση της προσωπικής επίδοσης της πράξης (επίσημο μήνυμα) –ο παραλήπτης υποχρεούται να επιβεβαιώσει την παράδοση του επίσημου ηλεκτρονικού μηνύματος με τη μορφή ηλεκτρονικής απόδειξης παραλαβής. Η βεβαίωση επίδοσης αποτελεί προϋπόθεση για την προσβασιμότητα του περιεχομένου του επίσημου ηλεκτρονικού μηνύματος στην ηλεκτρονική ταχυδρομική θυρίδα του παραλήπτη. Στην ηλεκτρονική απόδειξη αναγράφονται η ημερομηνία και η ώρα, το λεπτό και το δευτερόλεπτο παράδοσης του επίσημου μηνύματος. Όπως και στην περίπτωση της απόδειξης παραλαβής σε έντυπη μορφή, τα στοιχεία που περιέχονται στην ηλεκτρονική απόδειξη θεωρούνται ακριβή εκτός εάν αποδειχθεί το αντίθετο και, ομοίως στην περίπτωση αυτή, η ισχύς και της επίδοσης μπορεί να αμφισβητηθεί.

10 Τι συμβαίνει αν για κάποιον λόγο ο παραλήπτης δεν παραλάβει την πράξη ή η επίδοση ή κοινοποίηση γίνει κατά παράβαση του νόμου (π.χ. η επίδοση ή η κοινοποίηση έγινε προς κάποιον τρίτο); Μπορεί η επίδοση ή η κοινοποίηση της πράξης να είναι παρά ταύτα έγκυρη (π.χ. μπορεί να θεραπευθεί παράβαση των διατάξεων του νόμου) ή πρέπει να επιχειρηθεί νέα επίδοση ή κοινοποίηση;

Βλέπε σημεία 7.1 και 7.4 για τις περιπτώσεις στις οποίες ο παραλήπτης της πράξης δεν την παραλαμβάνει.

Εάν η επίδοση ή κοινοποίηση πραγματοποιήθηκε κατά παράβαση του νόμου, είναι αναγκαία η επανάληψη της επίδοσης ή κοινοποίησης της πράξης· Το σλοβακικό δίκαιο δεν προβλέπει τον θεσμό της επικύρωσης της άκυρης επίδοσης ή κοινοποίησης. Τυχόν επίδοση ή κοινοποίηση δικαστικών πράξεων που πραγματοποιείται με μέθοδο διαφορετική από τις νόμιμες μεθόδους δεν έχει νομική ισχύ και δεν παράγει τα έννομα αποτελέσματα που προβλέπονται στη νομοθεσία.

11 Εάν ο παραλήπτης αρνηθεί να παραλάβει πράξη με βάση τη γλώσσα σύνταξής της (άρθρο 12 του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων) και το δικαστήριο ή η αρχή που έχει επιληφθεί της ένδικης διαδικασίας αποφανθεί ότι η άρνηση αυτή δεν ήταν δικαιολογημένη, υφίσταται ειδικό ένδικο μέσο για την προσβολή της εν λόγω απόφασης;

Αυτό εξαρτάται πάντοτε από τη νομοθεσία που αφορά το δικαστήριο που επιλαμβάνεται της υπόθεσης. Εάν η διαδικασία διεξάγεται ενώπιον σλοβακικού δικαστηρίου και το δικαστήριο αποφασίσει, κατόπιν εξέτασης, ότι η άρνηση του παραλήπτη να παραλάβει τις πράξεις δεν ήταν δικαιολογημένη, οι πράξεις θεωρείται ότι έχουν επιδοθεί ή κοινοποιηθεί κατά την ημερομηνία κατά την οποία σημειώθηκε η άρνηση (βλ. σημείο 7.4). Οι αποφάσεις αυτές δεν υπόκεινται σε ένδικα μέσα.

12 Πρέπει να πληρώσω για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξης και, αν ναι, πόσο; Υπάρχει διαφορά όταν η πράξη πρέπει να επιδοθεί ή να κοινοποιηθεί σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο και όταν η αίτηση επίδοσης ή κοινοποίησης προέρχεται από άλλο κράτος μέλος; Βλ. επίσης γνωστοποίηση βάσει του άρθρου 15 του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων, σχετικά με την επίδοση ή κοινοποίηση πράξης από άλλο κράτος μέλος.

Η κοινοποίηση της Σλοβακίας δυνάμει του άρθρου 15 είναι διαθέσιμη στην ενότητα Ευρωπαϊκός Δικαστικός Άτλαντας στον τομέα των αστικών υποθέσεων της Διαδικτυακής πύλης της ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής δικαιοσύνης.