Doręczanie pism sądowych

1 Co w praktyce oznacza termin prawny „doręczenie”? Dlaczego do „doręczenia” dokumentów mają zastosowanie szczególne zasady?

„Doręczenie” (izsniegšana) pisma sądowego oznacza terminowe dostarczenie tego pisma odbiorcy, aby umożliwić mu skorzystanie z przysługujących mu praw i ich obronę. W kodeksie postępowania cywilnego (Civilprocesa likums) przewidziano kilka różnych sposobów doręczenia, w tym wysłanie pisma przesyłką poleconą lub pocztą elektroniczną, doręczenie przez komornika sądowego (tiesu izpildītājs) i doręczenie przez gońca (ziņnesis). Pismo sądowe uznaje się za doręczone, jeżeli dostarczono je z zachowaniem wymogów formalnych określonych w przepisach, a doręczenie odnotowano w określonej w tym celu formie.

2 Jakie dokumenty wymagają doręczenia drogą formalną?

Pisma sądowe sporządzone zgodnie z art. 56 ust. 2 kodeksu postępowania cywilnego: wyroki, postanowienia, zawiadomienia, wezwania do stawienia się przed sądem, wnioski składane w postępowaniach odrębnych, zwyczajne środki zaskarżenia, skargi kasacyjne, uwierzytelnione odpisy oświadczeń pisemnych oraz wszelkie pisma sporządzone i wniesione do sądu przez strony postępowania, które pozostałym stronom doręcza jednak następnie sam sąd.

3 Kto odpowiada za doręczenie dokumentu?

Pisma z innego państwa doręcza na terytorium Łotwy komornik sądowy.

Organem centralnym jest Łotewska Rada Przysięgłych Komorników Sądowych
(Zvērinātu tiesu izpildītāju padome).

Adres: Lāčplēša iela 27-32, Rīga, LV-1011, Łotwa

Tel.: +371 67290005, faks: +371 62302503

E-mail: documents@lzti.lv

Dodatkowe informacje można znaleźć pod adresem: https://www.lzti.lv/service-foreign-documents/.

4 Ustalanie adresu

Łotwa wybrała mechanizm, o którym mowa w art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia, czyli dostarczenie szczegółowych informacji, za pośrednictwem europejskiego portalu „e-Sprawiedliwość”, na temat sposobów znalezienia adresów osób, którym ma zostać doręczony dokument.

4.1 Czy krajowy organ, do którego zwrócono się z wnioskiem o doręczenie, z własnej inicjatywy próbuje ustalić miejsce pobytu adresata dokumentu, jeżeli wskazany adres jest nieprawidłowy? Zob. też informacje przekazane zgodnie z art. 7 ust. 2 lit. c) rozporządzenia dotyczącego doręczania dokumentów

Właściwe organy łotewskie nie udzielają pomocy w ustalaniu adresu. Jeżeli adres wskazany we wniosku o doręczenie jest nieprawidłowy, organy łotewskie nie składają z urzędu wniosków do rejestru osób fizycznych o udzielenie informacji dotyczących adresów.

Za ustalenie adresu adresata odpowiada organ składający wniosek o doręczenie lub wnioskodawca.

4.2 Czy zagraniczne organy sądowe lub strony postępowania sądowego mają dostęp do krajowych rejestrów lub usług umożliwiających ustalenie aktualnego adresu zamieszkania danej osoby? Jeśli tak, to jakie rejestry lub usługi są dostępne i jakich procedur należy przestrzegać? Ile wynoszą ewentualne opłaty?

1. W celu ustalenia adresu osoby fizycznej można złożyć oficjalny wniosek do Urzędu Spraw Obywatelskich i Migracji, podlegającego Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, który prowadzi rejestr osób fizycznych. We wniosku o sporządzenie wyciągu z rejestru osób fizycznych („par izziņas sniegšanu no Fizisko personu reģistra”) należy podać powód wystąpienia o dane, aby administratorzy danych mogli stwierdzić, czy zachodzą odpowiednie przesłanki uzasadniające udostępnienie takich informacji.

2. Adres przedsiębiorstwa można uzyskać nieodpłatnie, zasięgając informacji zawartych w rejestrze przedsiębiorstw. Wszystkie wpisy w rejestrze handlowym publikuje się nieodpłatnie na stronie internetowej, dzięki czemu społeczeństwo od początku ma do nich dostęp w internecie.

4.3 Jaki rodzaj pomocy w ustalaniu adresu na wniosek innych państw członkowskich zapewniają organy krajowe na podstawie art. 7 ust. 1 rozporządzenia dotyczącego doręczania dokumentów? Zob. też informacje przekazane zgodnie z art. 7 ust. 1 rozporządzenia dotyczącego doręczania dokumentów

Łotewska Rada Przysięgłych Komorników Sądowych nie pomaga w ustalaniu adresów (tj. w wyszukiwaniu adresów pozwanych).

5 W jaki sposób dokument jest zwykle doręczany w praktyce? Czy istnieją alternatywne metody doręczenia (inne niż doręczenie zastępcze, o którym mowa w pkt 7 poniżej)?

Pismo doręcza komornik sądowy, który udaje się do adresata.

6 Czy w postępowaniu cywilnym dozwolone jest elektroniczne doręczanie dokumentów (doręczanie dokumentów sądowych lub pozasądowych za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, takich jak poczta elektroniczna, zabezpieczone aplikacje internetowe, faks, SMS itp.)? Jeśli tak, w odniesieniu do jakich rodzajów postępowań przewiduje się stosowanie tej metody? Czy istnieją ograniczenia w zakresie dostępności lub dostępu do tej metody doręczania dokumentów w zależności od tego, kto jest adresatem (osoba wykonująca zawód prawniczy, osoba prawna, spółka lub inny podmiot gospodarczy, itp.)?

Pisma sądowe doręcza się drogą elektroniczną, pocztą tradycyjną lub za pośrednictwem posłańca. Pisma sądowe doręcza się drogą elektroniczną w następującej kolejności:

1) przez internet, jeżeli adresat powiadomił sąd, że zgadza się na komunikację z sądem za pośrednictwem internetu;

2) na adres e-mail wskazany przez adresata, jeżeli adresat powiadomił sąd, że zgadza się na komunikację z sądem za pośrednictwem poczty elektronicznej;

3) na oficjalny adres poczty elektronicznej adresata.

Jeżeli przesłanie drogą elektroniczną pism sądowych osobie fizycznej zgodnie z tą procedurą nie jest możliwe, pisma przesyła się na adres zamieszkania podany przez tę osobę fizyczną, a jeżeli w oświadczeniu wskazano adres dodatkowy – na ten adres dodatkowy, chyba że osoba fizyczna podała inny adres do korespondencji z sądem.

Jeżeli pozwany nie ma zadeklarowanego miejsca zamieszkania i nie podał innego adresu do korespondencji z sądem, pisma sądowe doręcza się na adres pozwanego wskazany przez stronę postępowania, jeśli adres ten jest znany. Pisma sądowe można również przesyłać do miejsca pracy adresata.

Jeżeli przesłanie drogą elektroniczną pism sądowych osobie prawnej zgodnie z tą procedurą nie jest możliwe, przesyła się je na adres siedziby statutowej.

Pisma sądowe doręczane przez posłańca lub przez stronę postępowania doręcza się adresatowi osobiście za potwierdzeniem odbioru.

W odniesieniu do niektórych pism sądowych przepisy mogą przewidywać ich wysłanie przesyłką poleconą lub wskazywać inne sposoby dostarczenia lub doręczenia.

6.1 Jaki rodzaj doręczenia drogą elektroniczną w rozumieniu art. 19 ust. 1 rozporządzenia dotyczącego doręczania dokumentów jest dostępny w tym państwie członkowskim, w przypadku gdy dokument ma być doręczony bezpośrednio osobie, która ma znany adres do doręczeń w innym państwie członkowskim?

Dostępne są obie formy doręczenia, o których mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia, czyli przesyłanie drogą elektroniczną pism sądowych w następującej kolejności:

1) przez internet, jeżeli adresat powiadomił sąd, że zgadza się na komunikację z sądem za pośrednictwem internetu;

2) na adres e-mail wskazany przez adresata, jeżeli adresat powiadomił sąd, że zgadza się na komunikację z sądem za pośrednictwem poczty elektronicznej;

3) na oficjalny adres poczty elektronicznej adresata.

6.2 Czy zgodnie z art. 19 ust. 2 rozporządzenia dotyczącego doręczania dokumentów określono dodatkowe warunki, na jakich będzie akceptowane doręczanie drogą elektroniczną za pośrednictwem poczty elektronicznej, o którym mowa w art. 19 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia? Zob. też informacje przekazane zgodnie z art. 19 ust. 2 rozporządzenia dotyczącego doręczania dokumentów

Nie przewidziano żadnych dodatkowych warunków.

7 Doręczenie „zastępcze”

7.1 Czy przepisy krajowe dopuszczają stosowanie innych metod doręczenia w przypadkach, w których doręczenie dokumentów adresatowi nie było możliwe (np. zawiadomienie przesłane na adres domowy, do komornika sądowego, drogą pocztową lub przez wywieszenie obwieszczenia)?

Zgodnie z art. 56 ust. 8 kodeksu postępowania cywilnego jeżeli osoba doręczająca pisma sądowe nie zastanie samego adresata, doręcza przedmiotowe pisma dowolnemu dorosłemu członkowi rodziny zamieszkującemu wraz z adresatem. Jeżeli osoba doręczająca pisma nie zastanie samego adresata w jego miejscu pracy, zostawia pisma w dziale administracyjnym z prośbą o przekazanie ich adresatowi. W wyżej wymienionych przypadkach osoba odbierająca pisma sądowe musi podać swoje imię i nazwisko, godzinę i datę doręczenia, a także określić swój stosunek do adresata lub zajmowane stanowisko, przy czym jest ona zobowiązana do niezwłocznego przekazania przedmiotowych pism adresatowi.

Artykuł 59 kodeksu postępowania cywilnego – Wezwanie do stawienia się przed sądem w drodze publikacji zawiadomienia

1. W razie niemożności ustalenia adresu pozwanego zgodnie z art. 54.1 kodeksu postępowania cywilnego lub w razie niemożności doręczenia pism sądowych na adres wskazany przez stronę postępowania zgodnie z art. 54.1 ust. 1 tego kodeksu bądź w razie niemożności doręczenia pism sądowych zgodnie z art. 56.2 tego kodeksu pozwany może zostać wezwany do stawienia się przed sądem w drodze publikacji zawiadomienia w dzienniku urzędowym Republiki Łotewskiej [Latvijas Vēstnesis].

2. Niezależnie od publikacji zawiadomienia o wezwaniu w dzienniku urzędowym powodowie mają prawo do opublikowania wezwania do stawienia się przed sądem w innych gazetach na własny koszt.

3. Tekst opublikowanego w gazecie wezwania do stawienia się przed sądem musi być zgodny z treścią wezwania.

4. Sąd może rozpoznać sprawę pod nieobecność pozwanego, pod warunkiem że upłynął co najmniej jeden miesiąc od dnia opublikowania wezwania w dzienniku urzędowym.

5. Oprócz wezwania pozwanego w drodze publikacji w dzienniku urzędowym wezwanie do stawienia się przed sądem doręcza się także w miejscu, w którym znajduje się nieruchomość pozwanego, jeśli powód wskazał takie miejsce.

7.2 Jeżeli stosowane są inne metody, w którym momencie dokumenty uznaje za doręczone?

Artykuł 56.¹ kodeksu postępowania cywilnego – Data dostarczenia i doręczenia pism sądowych

1. Jeżeli pisma sądowe dostarczono w trybie przewidzianym w art. 56 kodeksu postępowania cywilnego, poza przypadkiem, o którym mowa w ust. 9 tego artykułu, uznaje się, że adresat został zawiadomiony o terminie i miejscu rozprawy sądowej lub czynności procesowej bądź treści właściwego pisma, przy czym pisma sądowe uznaje się za doręczone:

1) w dniu, w którym adresat lub inna osoba odebrali pismo zgodnie z art. 56 ust. 3, 7 lub 8 kodeksu postępowania cywilnego;

2) w dniu, w którym zainteresowana osoba odmówiła przyjęcia pisma (art. 57 tego kodeksu);

3) jeżeli pisma wysłano pocztą – siódmego dnia od dnia ich wysłania;

4) jeżeli pisma wysyłano drogą elektroniczną – trzeciego dnia od dnia ich wysłania.

2. Fakt, że pisma sądowe dostarczono na adres zadeklarowanego miejsca zamieszkania osoby fizycznej, na dodatkowy adres wskazany w oświadczeniu, na adres wskazany przez osobę fizyczną do celów korespondencji z sądem lub na adres siedziby statutowej osoby prawnej, oraz fakt, że otrzymano z urzędu pocztowego potwierdzenie doręczenia lub zwrotu przedmiotowych pism, sam w sobie nie wpływa na fakt doręczenia pism. Adresat może podważyć domniemanie, iż pisma doręczono siódmego dnia od daty ich wysłania – w przypadku wysłania pism pocztą – lub trzeciego dnia od daty ich wysłania – w przypadku wysłania pism pocztą elektroniczną – poprzez wskazanie obiektywnych okoliczności, na które nie miał wpływu i które uniemożliwiły mu odebranie pism pod wskazanym adresem.

7.3 Jeżeli inna metoda doręczenia polega na złożeniu dokumentów w określonym miejscu (np. w urzędzie pocztowym), w jaki sposób informuje się adresata o tym, że dokumenty zostały złożone?

Jeżeli pismo sądowe doręczono poprzez jego złożenie w placówce pocztowej, pod adresem odbiorcy należy pozostawić pisemne zawiadomienie o pozostawieniu przesyłki lub takie zawiadomienie należy wysłać na jego adres. Jeżeli nie jest to możliwe, zawiadomienie należy umieścić na drzwiach domu odbiorcy, lokalu jego przedsiębiorstwa lub jego miejsca zamieszkania bądź doręczyć je osobie mieszkającej w pobliżu z prośbą o przekazanie zawiadomienia odbiorcy. . W zawiadomieniu należy wyraźnie zaznaczyć, że nadawcą złożonego w placówce pocztowej pisma jest sąd.

7.4 Jeżeli adresat odmawia przyjęcia doręczanych dokumentów, jakie są tego konsekwencje? Czy dokumenty uważa się za skutecznie doręczone, jeśli odmowa nie była uzasadniona?

Artykuł 57 kodeksu postępowania cywilnego – Skutki odmowy przyjęcia pism sądowych

1. Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pism sądowych, osoba doręczająca przedmiotowe pisma umieszcza na nich odpowiednią adnotację, podając przyczynę odmowy oraz datę i godzinę.

2. Odmowa przyjęcia pism sądowych nie stanowi przeszkody uniemożliwiającej rozpoznanie sprawy.

8 Doręczenie drogą pocztową z zagranicy (art. 18 rozporządzenia dotyczącego doręczania dokumentów)

8.1 Jeżeli poczta doręczy adresatowi w tym państwie członkowskim dokument wysłany z zagranicy w sytuacji, w której wymagane jest potwierdzenie odbioru (art. 18 rozporządzenia dotyczącego doręczania dokumentów), czy dokument taki może zostać doręczony tylko adresatowi osobiście, czy też można go doręczyć, zgodnie z krajowymi przepisami dotyczącymi doręczania drogą pocztową, także innej osobie pod tym samym adresem?

Jeżeli wyraźnie tak wskazano, doręczenia pisma można dokonać w siedzibie sądu, przy czym adresat zostaje wezwany do stawienia się w tym miejscu.

Pismo sądowe można doręczyć pocztą, o ile wysłano je przesyłką poleconą. Przesyłkę doręcza się w placówce pocztowej lub doręcza ją pracownik poczty doręczający przesyłki, a osoba wskazana jako odbiorca doręczanego pisma lub jej pełnomocnik podpisuje potwierdzenie odbioru oraz okazuje dowód tożsamości i pełnomocnictwo. Strona korzystająca z takiej usługi pocztowej może również zaznaczyć, że przesyłkę można doręczyć wyłącznie do rąk własnych konkretnej osoby.

8.2 W jaki sposób można dokonać, zgodnie z krajowymi przepisami dotyczącymi doręczania drogą pocztową, doręczenia dokumentów z zagranicy na podstawie art. 18 rozporządzenia dotyczącego doręczania dokumentów, jeżeli pod adresem, pod który należało doręczyć dokumenty, nie zastano ani adresata, ani żadnej innej osoby uprawnionej do odebrania przesyłki (o ile jest to możliwe na podstawie krajowych przepisów dotyczących doręczania drogą pocztową – zob. powyżej)?

Jeżeli próba doręczenia pisma sądowego przesyłką poleconą nie powiedzie się, nie ma innej możliwości doręczenia pisma sądowego drogą pocztową.

8.3 Czy urzędy pocztowe przewidują określony termin na odebranie dokumentów przed ich odesłaniem jako niedoręczone? Jeśli tak, w jaki sposób adresat jest informowany o tym, że w urzędzie pocztowym jest do odebrania adresowana do niego przesyłka?

Odbiorcę pisma wysłanego przesyłką poleconą informuje się o wysłaniu tego pisma za pomocą zawiadomienia wysłanego na jego adres zamieszkania.

Jeżeli operator pocztowy przewiduje możliwość powiadomienia adresata o otrzymaniu przesyłki określoną drogą elektroniczną, adresat może, zgodnie z procedurami ustalonymi przez operatora pocztowego, zwrócić się o poinformowanie go o otrzymaniu przesyłki pocztowej odpowiednią drogą elektroniczną. W takim przypadku nie trzeba dostarczać adresatowi pisemnego powiadomienia w formie papierowej o otrzymaniu przesyłki.

Placówka pocztowa przechowuje pisma sądowe przez 30 dni od daty ich otrzymania. Odbiorcę wzywa się do odbioru przesyłki z placówki pocztowej co najmniej dwukrotnie.

9 Czy przewiduje się pisemne potwierdzenie doręczenia dokumentu?

Jeżeli pismo sądowe doręczono za pośrednictwem poczty, w aktach sprawy odnotowuje się miejsce i termin doręczenia pisma, umieszczając odpowiednią adnotację na przesyłce pocztowej.

10 Co się dzieje, gdy z jakichkolwiek powodów adresat nie otrzyma dokumentu lub gdy doręczenie dokumentu nastąpi z naruszeniem przepisów prawa (np. dokument zostanie doręczony osobie trzeciej)? Czy pomimo to doręczenie dokumentu może być uznane za zgodne z prawem (np. czy naruszenie przepisów prawa może być usunięte), czy też musi nastąpić nowa próba doręczenia dokumentu?

Sąd kontaktuje się z zainteresowanym państwem obcym bezpośrednio albo za pośrednictwem organu centralnego i zwraca się do tego państwa o ponowne wystosowanie wniosku o doręczenie pism sądowych na podstawie wniosku adresata.

11 Jeżeli adresat odmawia przyjęcia dokumentu ze względu na język (art. 12 rozporządzenia dotyczącego doręczania dokumentów), a sąd lub organ, przed którym toczy się postępowanie sądowe, w wyniku weryfikacji zdecyduje, że odmowa nie była uzasadniona, czy istnieje szczególny środek zaskarżenia tej decyzji?

Sąd bada odmowę przyjęcia pisma przez pozwanego i rozstrzyga co do istoty sprawy, wskazując motywy takiego rozstrzygnięcia w orzeczeniu, od którego adresat może wnieść środek zaskarżenia zgodnie z ogólną procedurą odwoławczą.

12 Czy muszę zapłacić za doręczenie dokumentu, a jeśli tak, to ile? Czy jest różnica między sytuacją, gdy dokument ma być doręczony zgodnie z prawem krajowym, a sytuacją, gdy wniosek o doręczenie pochodzi z innego państwa członkowskiego? Zob. też informacje przekazane zgodnie z art. 15 rozporządzenia dotyczącego doręczania dokumentów z innego państwa członkowskiego

Pisma sądowe na Łotwie doręcza się zgodnie z art. 15 ust. 2 lit. a) rozporządzenia, przy czym za każdy wniosek o doręczenie pisma pobiera się opłatę w wysokości 133,33 euro (z VAT). Płatności należy dokonać przelewem bankowym, a ewentualną prowizję bankową ponosi osoba wnosząca opłatę ryczałtową za doręczenie pisma.

Dane rachunku bankowego:

Numer w rejestrze: 90001497619

Siedziba statutowa: Lāčplēša iela 27-32, Rīga, LV-1011, Łotwa

Bank: Swedbank AS

Numer rachunku: LV93HABA0551038096742

Kod SWIFT: HABALV22

Tytuł przelewu: dane adresata.