Szkolenie wstępne sędziów i prokuratorów w Unii Europejskiej

Grecja

Grecja

Opis ogólny

Obowiązkowe szkolenie wstępne dla sędziów i prokuratorów w Grecji oferuje Krajowa Szkoła Sędziów, założona w 1995 r. w Salonikach jako podmiot publiczny pod nadzorem Ministra Sprawiedliwości. Aplikanci dzielą się na cztery kategorie:

  1. przyszli sędziowie sądów administracyjnych (Rada Stanu, Trybunał Obrachunkowy, sądy administracyjne),
  2. przyszli sędziowie sądów cywilnych i karnych,
  3. przyszli prokuratorzy,
  4. przyszli sędziowie pokoju.

Obecnie ustawową podstawą szkolenia jest art. 88 Konstytucji oraz przyjęta niedawno (10 grudnia 2021 r.) ustawa nr 4871/2021, która zmieniła poprzednie przepisy. Liczba aplikantów z każdej kategorii (jednej rocznie) różni się w zależności od liczby sędziów, którzy mają przejść w stan spoczynku w następnym roku. Zazwyczaj w jednym roku szkoli się 130–200 aplikantów ze wszystkich kategorii.

Dostęp do szkolenia wstępnego

Co roku organizowane są trzy różne egzaminy wstępne: jeden dla sędziów administracyjnych, jeden dla prokuratorów i jeden dla sędziów sądów powszechnych (kandydaci na sędziów sądów cywilnych/karnych oraz sędziów pokoju przystępują do tego samego egzaminu). O udział w szkoleniu mogą ubiegać się:

  1. prawnicy praktykujący od co najmniej dwóch lat, chyba że posiadają stopień doktora nauk prawnych ( takim przypadku wymagane jest tylko roczne doświadczenie zawodowe),
  2. pracownicy wymiaru sprawiedliwości posiadający dyplom magistra prawa i co najmniej trzyletnie doświadczenie w pracy w sądach,
  3. członkowie Państwowej Służby Prawnej,
  4. sędziowie pokoju (w przypadku każdej innej kategorii).

Wszyscy kandydaci muszą mieć 28–40 lat (w roku egzaminu) i nie mogą być karani.

Każdy egzamin składa się z części pisemnej i ustnej, a w skład komisji egzaminacyjnej wchodzi pięciu członków (sześciu w przypadku egzaminów dla sędziów administracyjnych), z których większość to doświadczeni sędziowie i prokuratorzy. Egzaminy pisemne przebiegają w dwóch etapach. Na pierwszym etapie kandydaci przystępują do egzaminu z wybranego języka obcego (język angielski, francuski, niemiecki lub włoski). Osoby, które zdały egzamin językowy, przechodzą do drugiego etapu, który obejmuje cztery sprawdziany z różnych dziedzin prawa krajowego, właściwych dla każdej kategorii. Wszystkie egzaminy pisemne odbywają się w Salonikach. Kandydaci, którzy zdali egzaminy pisemne, przystępują do egzaminu ustnego z tych samych przedmiotów, które zdawali na egzaminie pisemnym (a także z prawa UE), w trybie publicznym przed odpowiednią komisją. Egzaminy ustne odbywają się w Radzie Stanu (w przypadku kandydatów na sędziów administracyjnych) oraz w Sądzie Najwyższym ds. cywilnych i karnych (w przypadku kandydatów z pozostałych kategorii).

Obecnie nie ma innych dróg dostępu do stanowisk w wymiarze sprawiedliwości.

Forma i treść szkolenia wstępnego

Szkolenie trwa 16 miesięcy i składa się z dwóch etapów. Na pierwszym etapie (10 miesięcy) aplikanci odbywają głównie szkolenie teoretyczne w Krajowej Szkole Sędziów. Okres ten dzieli się na dwie części. W ciągu pierwszych 5 miesięcy aplikanci odbywają szkolenie ogólne, natomiast przez kolejne 5 miesięcy specjalizują się w przedmiocie działania sądów, w których zamierzają pracować (na podstawie oceny z egzaminu wstępnego oraz średniej ocen z pierwszej części pierwszego etapu), a następnie przystępują do egzaminu końcowego. W ramach drugiego etapu (trwającego 6 miesięcy) kandydaci odbywają szkolenie praktyczne w wyznaczonych sądach, w zależności od swojej kategorii.

Cele szkolenia obejmują optymalizację zarządzania sprawami i czasem, aktualizację wiedzy z zakresu ustawodawstwa i orzecznictwa (zarówno krajowego, jak i unijnego) oraz technologii informatycznych (w tym AI), umiejętność pracy w środowisku międzynarodowym, a także rozwój ważnych kompetencji miękkich, takich jak niezależność i przestrzeganie podstawowych zasad Republiki oraz etyki sędziowskiej, właściwe postępowanie w stosunku do współpracowników, pracowników sądu, przedstawicieli procesowych i stron, umiejętność komunikacji i współpracy itp. Cele te osiąga się na przykład w drodze udziału w szkoleniach językowych oraz – z pomocą osób prowadzących szkolenie – w symulacjach procesów i obrad, warsztatach, grupach roboczych, wizytach edukacyjnych, działaniach EJTN/ERA, programach wymiany itp. Szkolenia prowadzą głównie sędziowie, ale w zależności od tematyki – także pracownicy naukowi oraz eksperci. Drugi etap szkolenia (szkolenie praktyczne) prowadzą sędziowie, którzy pracują w poszczególnych sądach, a nadzór nad nimi sprawują sędziowie wyższej rangi.

Zakończenie szkolenia wstępnego oraz uzyskanie kwalifikacji

Podczas pierwszego etapu szkolenia wstępnego aplikantów ocenia siedmioro prowadzących szkolenie. Po zakończeniu pierwszego etapu osoby, które uzyskały średnią ocen 8/15, przystępują do końcowego egzaminu pisemnego przeprowadzanego przez komisję złożoną z trojga sędziów. Egzamin ten obejmuje trzy sprawdziany dotyczące trzech hipotetycznych spraw (aby go zaliczyć należy uzyskać średnią ocen 8/15).

Na końcu pierwszego etapu ranking w każdej kategorii opiera się na:

  1. ocenie z egzaminu wstępnego, która stanowi 30 % oceny końcowej,
  2. ocenie z pierwszego etapu, która stanowi 30 % oceny końcowej oraz
  3. ocenie z egzaminu końcowego, która stanowi 40 % oceny końcowej.

Ranking na tym etapie jest szczególnie ważny dla sędziów sądów administracyjnych, ponieważ na drugim etapie (szkolenia praktycznego) aplikantów przydziela się do różnych sądów w zależności od miejsca, które zajęli w rankingu, wakatów w poszczególnych sądach (w tym w Radzie Stanu i sądach administracyjnych) oraz preferencji kandydatów.

Wszyscy aplikanci zostaną przydzieleni do jednego z czterech poziomów, w zależności od wyników, które osiągnęli na drugim etapie szkolenia. Osoby na pierwszym poziomie otrzymują dodatkowe 1,2 punktu do oceny z pierwszego etapu szkolenia, osoby przedzielone do drugiego poziomu – 1,15 punktu, osoby na poziomie trzecim – 1 punkt, natomiast osoby przedzielone do czwartego poziomu nie otrzymują dodatkowych punktów.

W ten sposób oblicza się ocenę końcową i ustala ranking końcowy.

Miejsce w rankingu końcowym ma duże znaczenie przy późniejszym mianowaniu sędziów sądów administracyjnych i powszechnych, a także prokuratorów przy sądach pierwszej instancji oraz sędziów pokoju w całym kraju na okres próbny, który trwa dziesięć miesięcy (zanim zostaną oni mianowani dożywotnio). Mianowanie odbywa się na mocy dekretu prezydenckiego, wydanego po uprzedniej decyzji Wyższej Rady Sądowniczej (art. 90 Konstytucji, art. 67 i 78 ustawy nr 1756/1988). Przy mianowaniu sędziów i prokuratorów wyżej wspomniany ranking jest dla Rady wiążący.

Ostatnia aktualizacja: 19/08/2024

Stroną zarządza Komisja Europejska. Informacje na tej stronie nie muszą odzwierciedlać oficjalnego stanowiska Komisji Europejskiej, nie ponosi ona również odpowiedzialności za wszelkie informacje, dane czy odniesienia na niej zawarte. Więcej informacji na temat praw autorskich odnoszących się do stron UE znajduje się na stronie „Informacje prawne”.