Ġbir ta’ provi permezz ta' vidjokonferenza

1 Huwa possibbli li l-evidenza tinġabar bil-vidjokonferenza jew bil-parteċipazzjoni ta' qorti fl-Istat Membru li jagħmel it-talba jew direttament f'qorti ta' dak l-Istat Membru? Jekk iva, x'inhuma l-proċeduri nazzjonali relevanti jew il-liġijiet li japplikaw?

Wara emenda fl-Att Nru 99/1963, il-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili, kif emendat, fis-seħħ minn Settembru 2017, l-użu tat-tagħmir għall-vidjokonferenzi fil-proċedimenti ċivili huwa regolat direttament mill-Att. L-Artikolu 102a tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili jistipula li qorti tista’ twettaq il-kompiti tagħha bl-użu tal-vidjokonferenzi fuq talba tal-partijiet jew meta tqis li jkun utli għaliha. Il-vidjokonferenzi jistgħu jintużaw b’mod partikolari biex jiffaċilitaw il-preżenza ta’ parti jew ta’ interpretu fis-seduta ta’ smigħ jew għall-eżami ta’ xhud, espert jew parti fil-proċedimenti.

Il-kwistjoni hija regolata ulterjorment fl-Artikolu 10a tal-Istruzzjoni tal-Ministeru tal-Ġustizzja Nru 505/2001, li tagħti regoli interni u amministrattivi għall-qrati distrettwali, reġjonali u superjuri.

2 Hemm xi restrizzjonijiet dwar it-tip ta' persuna li tista' tiġi eżaminata bil-vidjokonferenzi – per eżempju, huma biss ix-xhieda li jistgħu jiġu eżaminati jew anke esperti jew partijiet oħra?

L-Att jipprevedi l-eżami ta’ xhieda, esperti u partijiet. Madankollu, ma jillimita bl-ebda mod il-kategoriji ta’ nies bil-quddiem; jistgħu jieħdu sehem persuni oħra fis-seduta ta’ smigħ permezz tal-vidjokonferenzi, pereżempju interpreti. Il-vidjokonferenzi huma limitati mill-utilità jew le tagħhom, jew fuq talba tal-partijiet.

3 Hemm xi restrizzjonijiet fuq it-tip ta' evidenza li tista' tinkiseb bil-vidjokonferenzi?

M’hemmx restrizzjonijiet ġenerali fit-test tal-liġi. Madankollu, tista’ tqum restrizzjoni miċ-ċirkostanzi speċifiċi tal-każ (fattibbiltà teknika eċċ).

4 Hemm xi restrizzjonijiet fuq fejn persuna tista' tiġi eżaminata bil-vidjokonferenzi – i.e. trid tkun fil-qorti?

Jekk l-imħallef presjedenti (imħallef uniku) jwettaq il-kompiti tiegħu b’vidjokonferenza, iċ-ċitazzjoni trid tindika wkoll il-post u l-ħin fejn se ssir. Għalhekk, l-użu ta’ bini apposta għal dan il-għan, pereżempju postijiet fejn qiegħdin l-esperti jew ix-xhieda (pereżempju sptarijiet, laboratorji) mhumiex esklużi.

Madankollu, huwa importanti li l-impjegati tal-qorti li ġew fdati bit-twettiq ta’ dawn il-kompiti mill-imħallef uniku jivverifikaw l-identità tal-persuna kkonċernata mill-kompiti. Huwa previst li persuna tiġi eżaminata l-qorti, il-ħabs jew fi faċilitajiet ta’ kura tas-saħħa.

5 Huwa permess li s-seduti tal-vidjokonferenzi jiġu rekordjati u jekk iva, din il-faċilità hija disponibbli?

L-Att jistipula li għandu jittieħed rekording awdjo-viżiv kull meta kompitu jitwettaq b’vidjokonferenza. Jekk ir-rapport isir waqt rekording, il-persuna kkonċernata m’għandhiex għalfejn tiffirma r-rapport.

6 B'liema lingwa għandu jsir is-smigħ: (a) fejn it-talbiet isiru taħt l-Artikoli 10 sa 12; u (b) fejn ikun hemm ġbir ta' evidenza taħt l-Artikolu 17?

Jekk ix-xhud ma jifhimx bil-lingwa użata fis-seduta, għandu dritt għal interpretu skont l-Artikolu 37(4) tal-Att Kostituzzjonali Nru 2/1993 (il-Karta tad-Drittijiet u Libertajiet Fundamentali). Skont l-Artikolu 18(2) tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili, il-qorti trid taħtar interpretu għal kull min, matul il-proċedimenti, l-ewwel lingwa tiegħu mhux dik Ċeka.

7 Jekk ikunu meħtieġa interpreti, min hu responsabbli biex jipprovdihom taħt iż-żewġ tipi ta' smigħ u fejn għandhom ikunu?

Skont l-Artikoli 18(1) u (2) tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili, il-qorti trid tagħti lill-partijiet opportunitajiet indaqs biex jeżerċitaw id-drittijiet tagħhom u hija mitluba taħtar interpretu għal kull min, matul il-proċedimenti, l-ewwel lingwa tiegħu mhux dik Ċeka.

L-interpretu jista’ jkun preżenti permezz ta’ vidjokonferenza. Għalhekk m’hemmx bżonn li huwa jkun preżenti fiżikament fl-istess post fejn qiegħda l-persuna taħt eżami.

8 Liema proċedura tapplika għall-arranġamenti tas-smigħ u biex il-persuni jiġu notifikati dwar il-post u l-ħin? Kemm għandu jitħalla żmien meta tiġi ffissata d-data tas-smigħ biex il-persuna jkollha biżżejjed żmien minn mindu tirċievi n-notifika?

Il-qorti trid tħarrek persuna skont l-Artikolu 51 tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili. Ħlief fejn dan l-att jew leġiżlazzjoni speċjali dwar it-taħrik jeħtieġu aktar dettalji, it-taħrika jrid ikollha l-informazzjoni li ġejja: l-isem tal-kawża li għaliha qed tiġi mħarrka, l-għan, il-post u l-ħin tal-proċedimenti l-qorti, ir-raġunijiet għat-taħrika, ir-rwol tal-persuna fil-proċedimenti, l-obbligi tagħha u, jekk meħtieġ, id-durata mistennija tal-proċedimenti. Meta jintuża t-tagħmir għall-vidjokonferenzi, il-persuna mħarrka tiġi nnotifikata dwar meta u fejn għandha tippreżenta ruħha.

Iċ-ċitazzjoni tista' tiġi nnotifikata bil-miktub jew b'mod elettroniku u, f'każijiet urġenti, bit-telefown jew faks.

Jekk ix-xhud jew l-espert irid jiġi eżaminat b’vidjokonferenza u l-persuna li se tiġi eżaminata hija meħtieġa tippreżenta ruħha f’distrett fil-ġuriżdizzjoni ta’ qorti differenti, dik il-qorti tkun responsabbli għat-taħrika; il-qorti rikjedenti titlob lill-qorti l-oħra biex twettaq dan il-kompitu. Skont l-Artikolu 115(2) tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili, it-taħrika trid tiġi nnotifikat fuq il-partijiet b’mod li tħallilhom biżżejjed ħin biex iħejju irwieħhom; Ġeneralment dan isir 10 ijiem qabel id-data tas-seduta ta’ smigħ, sakemm ma tkunx saret diġà seduta preparatorja.

9 Liema spejjeż japplikaw għall-użu tal-vidjokonferenzi u kif għandhom jitħallsu?

L-użu tal-vidjokonferenzi jġib miegħu l-ispejjeż għat-trażmissjoni. Dawn l-ispejjeż jenħtieġ li jiġu koperti mill-qorti rikjedenti li bdiet il-vidjokonferenza.

10 Hemm xi kundizzjonijiet, u jekk iva, liema huma, biex jiġi żgurat li l-persuna eżaminata direttament mill-qorti li tagħmel it-talba tkun ġiet infurmata li s-smigħ isir fuq bażi volontarja?

Skont l-Artikolu 126(1) tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili, kull persuna fiżika li mhux parti fil-proċedimenti trid tidher il-qorti meta tiġi msejħa u tagħti x-xhieda tagħha bħala xhud. Ix-xhud jista’ jirrifjuta li jixhed biss f'każijiet fejn din ix-xhieda tagħti lok għar-riskju ta’ prosekuzzjoni kriminali tax-xhud jew ta’ qrabatu. Qabel ma tibda s-seduta, ix-xhieda jiġu infurmati dejjem bl-importanza tat-testimonjanza tagħhom, bid-drittijiet u l-obbligi tagħhom u bil-konsegwenzi kriminali f'każ ta' xhieda falza.

11 Liema proċeduri jeżistu biex jivverifikaw l-identità tal-persuna li se tiġi eżaminata?

Fil-bidu tas-seduta, il-qorti hija mitluba skont l-Artikolu 126(2) tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili tivverifika l-identità tax-xhud. Dan isir normalment billi jintalbu l-karta tal-identità jew il-passaport tax-xhud.

Meta l-eżami jsir b'vidjokonferenza, l-impjegat tal-qorti responsabbli mit-twettiq ta’ dawn il-kompiti mill-imħallef uniku jrid jivverifika l-identità tal-persuna li se tiġi eżaminata. Bil-kunsens tal-imħallef uniku, il-persuna li qiegħda tivverifika l-identità fil-post fejn tinsab il-persuna eżaminata tista’ tkun ukoll impjegata tal-qorti jew tal-ħabs jew tal-istitut ta’ detenzjoni li fiha hemm persuni taħt kundanna, jekk tkun ġiet fdata b’dak il-kompitu.

12 Liema kundizzjonijiet japplikaw biex jittieħdu l-ġuramenti u x'informazzjoni hija meħtieġa mill-qorti li tagħmel it-talba meta ġurament ikun meħtieġ waqt it-teħid dirett tal-evidenza taħt l-Artikolu 17?

Skont l-Artikolu 104(2) tal-Att Nru 91/2012 dwar id-dritt internazzjonali privat, ix-xhieda, l-esperti u l-partijiet jistgħu - jekk hekk titlob awtorità f'pajjiż ieħor - jinstemgħu bil-ġurament. Għax-xhieda u l-partijiet fil-proċedimenti, il-ġurament jgħid hekk: "Naħlef fuq l-unur tiegħi illi nwieġeb għal kull mistoqsija li ssirli mill-qorti bis-sħiħ, ngħid il-verità u ma nżommx informazzjoni għalija". Għall-esperti, il-ġurament jgħid hekk: "Naħlef fuq l-unur tiegħu li l-opinjoni li jiena nagħti tkun mill-aħjar tal-għarfien u t-twemmin tiegħi”. Jekk ikun hemm ġurament sussegwenti, il-kliem tal-ġurament jiġi modifikat kif xieraq.

13 Hemm xi arranġamenti biex jiżguraw li hemm persuna ta' kuntatt fil-post tal-vidjokonferenzi li l-qorti li tagħmel it-talba tista' tagħmel l-arranġamenti magħha u persuna li tkun disponibbli fil-jum tas-smigħ biex topera l-faċilitajiet tal-vidjokonferenzi u tindirizza xi problemi tekniċi?

Fit-tħejjija għal vidjokonferenza jiġu miftiehma arranġamenti speċifiċi li jkunu bbażati fuq il-bżonnijiet tal-qrati rikjesti u rikjedenti.

14 X'jiġri jekk ikun hemm bżonn ta' xi informazzjoni addizzjonali mill-qorti li tagħmel it-talba?

Fit-tħejjija għal vidjokonferenza jiġu miftiehma arranġamenti speċifiċi li jkunu bbażati fuq il-bżonnijiet tal-qrati rikjesti u rikjedenti.