Ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής

1 Ύπαρξη διαδικασίας διαταγής πληρωμής

Στη Λετονία υπάρχουν δύο δυνατότητες: Η εκούσια εκτέλεση υποχρεώσεων (saistību bezstrīdus piespiedu izpildīšana, κεφάλαιο 50 άρθρα 400–406 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας – Civilprocesa likums) και η εκτέλεση υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής (saistību piespiedu izpildīšana brīdinājuma kārtība, κεφάλαιο 50.¹ άρθρα 406.¹–406.¹⁰ του νόμου περί πολιτικής δικονομίας).

1.1 Πεδίο εφαρμογής της διαδικασίας

1.1.1 Τι είδους απαιτήσεις γίνονται δεκτές (π.χ. μόνο χρηματικές απαιτήσεις, μόνο συμβατικές απαιτήσεις κλπ);

Εκούσια εκτέλεση υποχρεώσεων επιτρέπεται:

1. δυνάμει συμβάσεων που αφορούν υποχρεώσεις οι οποίες είναι εξασφαλισμένες με δημόσια υποθήκη ή εμπορικό ενέχυρο
2. δυνάμει συμβολαιογραφικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου ή συμβάσεων ορισμένου χρόνου αντίστοιχης νομικής ισχύος για την καταβολή χρηματικών ποσών ή την απόδοση κινητών περιουσιακών στοιχείων
3. δυνάμει συμβάσεων ορισμένου χρόνου για τη -χρηματοδοτική ή απλή- μίσθωση ακινήτων, οι οποίες καταρτίζονται συμβολαιογραφικά ή καταχωρίζονται σε κτηματολογική υπηρεσία και προβλέπουν ότι ο μισθωτής υποχρεούται κατά τη λήξη της μίσθωσης να εκκενώσει ή παραδώσει το μίσθιο (εκτός ενός διαμερίσματος) και να καταβάλει τα μισθώματα
4. δυνάμει διαμαρτυρηθέντος γραμματίου.

Οι ανωτέρω υποχρεώσεις δεν υπόκεινται σε εκούσια εκτέλεση εφόσον:

1. η εκτέλεση επισπεύδεται σε βάρος δημόσιας περιουσίας
2. η υποχρέωση έχει παραγραφεί, και αυτό προκύπτει αδιαμφισβήτητα από το ίδιο το έγγραφο.

Εκτέλεση υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής επιτρέπεται σε σχέση με υποχρεώσεις πληρωμών οι οποίες αποδεικνύονται με έγγραφο και για τις οποίες δεν έχει παρέλθει η προθεσμία εκτέλεσης, καθώς και σε σχέση με υποχρεώσεις καταβολής αποζημίωσης οι οποίες απορρέουν από σύμβαση προμήθειας αγαθών, αγοράς αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, υπό τον όρο ότι οι εν λόγω υποχρεώσεις αποδεικνύονται με έγγραφο και δεν έχει οριστεί προθεσμία εκτέλεσης.

Εκτέλεση υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής δεν επιτρέπεται:

1. για τις υποχρεώσεις πληρωμών που αφορούν ανεκτέλεστη αντιπαροχή
2. στην περίπτωση που ο δηλωμένος ή ο πραγματικός τόπος κατοικίας του οφειλέτη είναι άγνωστος
3. στην περίπτωση που ο δηλωμένος ή ο πραγματικός τόπος κατοικίας, ο τόπος διαμονής ή η επίσημη έδρα του οφειλέτη δεν βρίσκεται στη Λετονία
4. εφόσον η αιτούμενη ποινή υπερβαίνει το ποσό της κύριας οφειλής
5. εφόσον οι αιτούμενοι τόκοι υπερβαίνουν το ποσό της κύριας οφειλής

1.1.2 Υπάρχει ανώτατο όριο για την αξία της απαίτησης;

Όχι.

1.1.3 Η χρησιμοποίηση αυτής της διαδικασίας είναι προαιρετική ή υποχρεωτική;

Η χρησιμοποίηση των διαδικασιών δεν είναι υποχρεωτική.

1.1.4 Η διαδικασία μπορεί να εφαρμοστεί όταν ο εναγόμενος κατοικεί σε άλλο κράτος μέλος ή σε τρίτη χώρα;

Εκτέλεση υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής δεν επιτρέπεται όταν ο δηλωμένος ή ο πραγματικός τόπος κατοικίας, ο τόπος διαμονής ή η επίσημη έδρα του οφειλέτη δεν βρίσκεται στη Λετονία.

Εκούσια εκτέλεση υποχρεώσεων επιτρέπεται εφόσον υποβληθεί σχετική αίτηση βάσει εγγράφου σύστασης υποθήκης επί ακινήτου, ή υποχρέωσης εκκένωσης ή απόδοσης μισθωμένου ακινήτου, εφόσον το ακίνητο βρίσκεται στη Λετονία. Αίτηση εκούσιας εκτέλεσης βάσει υποχρέωσης από την υποθήκευση πλοίου μπορεί να υποβληθεί στη Λετονία εφόσον η υποθήκη έχει συσταθεί στη Λετονία.

1.2 Αρμόδιο δικαστήριο

Η αίτηση εκούσιας εκτέλεσης υποχρεώσεων υποβάλλεται στην κτηματολογική υπηρεσία του επαρχιακού ή δημοτικού δικαστηρίου (rajona (pilsētas) tiesa):

1. του δηλωμένου τόπου κατοικίας του οφειλέτη, ή, ελλείψει αυτού, του πραγματικού τόπου κατοικίας του οφειλέτη, όταν η αίτηση αφορά υποχρεώσεις καταβολής χρηματικού ποσού ή απόδοσης ακινήτου ή συμβατικές υποχρεώσεις που εξασφαλίζονται με εμπορικό ενέχυρο
2. του τόπου όπου βρίσκεται το ακίνητο, όταν η αίτηση υποβάλλεται δυνάμει εγγράφων σύστασης υποθήκης επί ακινήτου ή δυνάμει υποχρέωσης εκκένωσης ή απόδοσης μισθωμένου ακινήτου. Εάν η υποχρέωση είναι εξασφαλισμένη δια περισσοτέρων ακίνητων και οι σχετικές αιτήσεις εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της κτηματολογικής υπηρεσίας διαφορετικών επαρχιακών ή δημοτικών δικαστηρίων, η αίτηση κρίνεται από την κτηματολογική υπηρεσία του επαρχιακού ή δημοτικού δικαστηρίου του τόπου όπου βρίσκεται ένα από τα ακίνητα, κατ᾽ επιλογήν του αιτούντος
3. του τόπου όπου έχει συσταθεί η υποθήκη επί πλοίου, εφόσον η αίτηση στηρίζεται σε υποχρέωση από υποθήκευση πλοίου.

Η αίτηση για εκτέλεση υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής υποβάλλεται στην κτηματολογική υπηρεσία του επαρχιακού ή δημοτικού δικαστηρίου του δηλωθέντος τόπου κατοικίας του οφειλέτη ή, ελλείψει αυτού, του πραγματικού τόπου κατοικίας ή της επίσημης έδρας του οφειλέτη.

1.3 Τυπικές απαιτήσεις

1.3.1 Είναι υποχρεωτική η χρήση τυποποιημένου εντύπου; (αν ναι, πού μπορεί να το προμηθευτεί κάποιος;)

Η αίτηση εκτέλεσης υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής πρέπει να υποβάλλεται σύμφωνα με το παράρτημα 1 του κανονισμού του υπουργικού συμβουλίου αριθ. 792 της 21ης Ιουλίου 2009 περί υποδειγμάτων εντύπων για τη διαδικασία εκτέλεσης υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής. Το υπόδειγμα είναι διαθέσιμο ηλεκτρονική πύλη των λετονικών δικαστηρίων https://tiesas.lv

Δεν υπάρχει υπόδειγμα αίτησης εκούσιας εκτέλεσης υποχρεώσεων, επομένως η εν λόγω αίτηση πρέπει να συντάσσεται κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 404 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας.

1.3.2 Απαιτείται εκπροσώπηση από δικηγόρο;

Όχι, αυτή δεν είναι υποχρεωτική. Οι γενικοί κανόνες εκπροσώπησης καθορίζονται στο κεφάλαιο 12 (που τιτλοφορείται «Εξουσιοδοτημένοι εκπρόσωποι») του νόμου περί πολιτικής δικονομίας.

1.3.3 Πόσο λεπτομερώς πρέπει να τεκμηριωθεί η απαίτηση;

Το σκεπτικό της αίτησης δεν απαιτείται να είναι διεξοδικά αιτιολογημένο.

Η αίτηση εκούσιας εκτέλεσης υποχρεώσεων πρέπει να ορίζει την υποχρέωση και το έγγραφο το οποίο επιθυμεί να εκτελέσει ο δανειστής, το ποσό του οφειλόμενου κεφαλαίου και τυχόν ποινικές ρήτρες ή τόκους, και, στην περίπτωση γραμματίου, τα έξοδα διαμαρτύρησης του γραμματίου και τη νόμιμη αποζημίωση. Στην αίτηση πρέπει να επισυνάπτονται: ο εκτελεστός τίτλος και ακριβές αντίγραφο αυτού, ή, σε περίπτωση γραμματίου, το έντυπο διαμαρτύρησης και αποδεικτικό οχλήσεως του οφειλέτη, εκτός εάν δεν απαιτείται σχετική όχληση σύμφωνα με τον νόμο.

Η αίτηση εκτέλεσης υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής υποβάλλεται με τη συμπλήρωση τυποποιημένου υποδείγματος εντύπου, στο οποίο αναγράφονται τα στοιχεία του αιτούντος και του οφειλέτη, η υποχρέωση πληρωμής, τα έγγραφα από τα οποία απορρέει η υποχρέωση και η προθεσμία εκτέλεσης της υποχρέωσης, το ποσό που ζητείται και ο τρόπος υπολογισμού του, ενώ παρέχεται δήλωση του αιτούντος ότι η αξίωση δεν εξαρτάται από αντιπαροχή ή ότι έχει εκπληρωθεί οποιαδήποτε αντιπαροχή.

1.3.4 Είναι αναγκαία η προσκόμιση γραπτών αποδείξεων για την τεκμηρίωση της απαίτησης; Αν ναι, ποια έγγραφα γίνονται αποδεκτά ως αποδεικτικά στοιχεία;

Στην αίτηση εκούσιας εκτέλεσης υποχρεώσεων πρέπει να επισυνάπτονται τα κατωτέρω: Ο εκτελεστός τίτλος και ακριβές αντίγραφο αυτού, ή, σε περίπτωση γραμματίου, το έγγραφο διαμαρτύρησης του γραμματίου και αποδεικτικό οχλήσεως του οφειλέτη, εκτός εάν δεν απαιτείται σχετική όχληση σύμφωνα με το νόμο (αποδεικτικό της όχλησης μπορεί να είναι δήλωση του αρμόδιου δικαστικού επιμελητή ή βοηθού του ότι ο οφειλέτης αρνήθηκε να αποδεχθεί την όχληση).

Για την εκτέλεση υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής δεν απαιτείται γραπτή απόδειξη της αξίωσης, ωστόσο η αίτηση θα πρέπει να ορίζει τα έγγραφα που τεκμηριώνουν την υποχρέωση και την προθεσμία εκπλήρωσης της υποχρέωσης. Σε περίπτωση που ο οφειλέτης αμφισβητήσει την εγκυρότητα της υποχρέωσης πληρωμής εντός 14 ημερών από την λήψη της δικαστικής εντολής, η δικαστική διαδικασία εκτέλεσης υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής ματαιώνεται. Η απόφαση η οποία κηρύσσει τη ματαίωση της διαδικασίας για την εκτέλεση υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής κατόπιν ενστάσεως του οφειλέτη δεν θίγει το δικαίωμα του δανειστή να ασκήσει τακτική αγωγή για την ικανοποίηση της αξίωσης.

1.4 Απόρριψη αίτησης

Στο πλαίσιο της εκούσιας εκπλήρωσης υποχρεώσεων, η αίτηση κρίνεται από μονομελές δικαστήριο εντός επτά ημερών από την υποβολή της, επί τη βάσει της αίτησης και των συνημμένων σε αυτή εγγράφων, χωρίς προηγούμενη κοινοποίηση προς τον αιτούντα και τον οφειλέτη. Το δικαστήριο απορρίπτει την αίτηση εάν κρίνει αυτή αβάσιμη ή εάν η αιτούμενη ποινή είναι δυσανάλογη προς το ποσό της οφειλής ή εάν ο τίτλος που πρόκειται να εκτελεστεί περιέχει αθέμιτες συμβατικές διατάξεις οι οποίες παραβιάζουν τα δικαιώματα των καταναλωτών.

Στην περίπτωση εκτέλεσης κατόπιν δικαστικής εντολής, εάν το δικαστήριο κάνει δεκτή την αίτηση αλλά ο οφειλέτης ασκήσει ανακοπή εντός 14 ημερών από τη λήψη της δικαστικής εντολής αμφισβητώντας την εγκυρότητα της υποχρέωσης πληρωμής, το δικαστήριο ματαιώνει τη διαδικασία εκτέλεσης.

1.5 Έφεση

Η απόφαση του δικαστηρίου επί αιτήσεως εκούσιας εκτέλεσης ή εκτέλεσης κατόπιν δικαστικής εντολής δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα.

1.6 Ανακοπή

Η αίτηση εκούσιας εκτέλεσης υποχρεώσεων κρίνεται από μονομελές δικαστήριο χωρίς προηγούμενη ακρόαση του οφειλέτη.

Στην περίπτωση αίτησης εκτέλεσης υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής, το δικαστήριο διατάσσει τον οφειλέτη να καταβάλει το ποσό που αναγράφεται στην αίτηση ή να ασκήσει ανακοπή ενώπιόν του εντός 14 ημερών από τη λήψη της δικαστικής εντολής.

1.7 Αποτέλεσμα της άσκησης ανακοπής

Σε περίπτωση αιτήσεως εκτέλεσης υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής, εάν ο οφειλέτης ασκήσει ανακοπή αμφισβητώντας την εγκυρότητα της υποχρέωσης πληρωμής εντός 14 ημερών από τη λήψη της εντολής, η σχετική διαδικασία εκτέλεσης κατόπιν δικαστικής εντολής ματαιώνεται. Σε περίπτωση που ο οφειλέτης αποδεχθεί μερικώς την αίτηση, η απάντησή του κοινοποιείται στον αιτούντα μαζί με την προθεσμία εντός της οποίας αυτός οφείλει να ενημερώσει το δικαστήριο κατά πόσον έχει εκτελεσθεί το μέρος της υποχρέωσης το οποίο έγινε δεκτό από τον οφειλέτη. Σε περίπτωση που ο αιτών δεν συμφωνεί με τη μερική αποδοχή της υποχρέωσης, ή δεν απαντήσει εντός της προθεσμίας που τάσσεται στη σχετική κοινοποίηση, η διαδικασία ματαιώνεται.

1.8 Συνέπειες από τη μη άσκηση ανακοπής

Σε περίπτωση αιτήσεως εκτέλεσης υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής, εάν ο οφειλέτης δεν ασκήσει ανακοπή εντός της προθεσμίας που ορίζεται στην σχετική κοινοποίηση, το δικαστήριο εκδίδει απόφαση εντός επτά ημερών από την λήξη της προθεσμίας άσκησης ανακοπής, διατάσσοντας την εκτέλεση της υποχρέωσης πληρωμής που ορίζεται στην αίτηση και την αποζημίωση των δικαστικών εξόδων.

1.8.1 Βάσει ποιων ενεργειών καθίσταται εκτελεστή η διαταγή;

Εκτέλεση υποχρεώσεων κατόπιν δικαστικής εντολής: η απόφαση του δικαστηρίου σχετικά με την εκτέλεση της υποχρέωσης πληρωμής που ορίζεται στην αίτηση ισχύει άμεσα αποτελεί εκτελεστό τίτλο, ο οποίος μπορεί να εκτελεστεί σύμφωνα με τους κανόνες σχετικά με την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων.

Εκούσια εκτέλεση υποχρεώσεων: αφού εξετάσει την εγκυρότητα της αίτησης και εφόσον κρίνει ότι αυτή πρέπει να γίνει δεκτή, το δικαστήριο εκδίδει απόφαση ορίζοντας την υποχρέωση που πρέπει να εκτελεστεί και τον βαθμό στον οποίο πρέπει να εκτελεστεί. Η απόφαση του δικαστηρίου έχει άμεση ισχύ αποτελεί εκτελεστό τίτλο, ο οποίος μπορεί να εκτελεστεί σύμφωνα με τους κανόνες σχετικά με την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων. Η απόφαση του δικαστηρίου προωθείται προς εκτέλεση μαζί με ακριβές αντίγραφο του εκτελεστού τίτλου.

1.8.2 Η απόφαση είναι τελεσίδικη ή υπάρχει ακόμα η δυνατότητα προσφυγής του εναγόμενου κατά της διαταγής;

Η απόφαση του δικαστηρίου επί αιτήσεως εκούσιας εκτέλεσης ή εκτέλεσης κατόπιν δικαστικής εντολής δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα. Ωστόσο, εφόσον ο οφειλέτης θεωρεί ότι η αξίωση του αιτούντος είναι, κατ' ουσίαν, αβάσιμη, ο οφειλέτης μπορεί να υποβάλει προσφυγή δια της οποίας θα αμφισβητεί την αξίωση του δανειστή (στην περίπτωση εκούσιας εκτέλεσης εντός έξι μηνών από τη λήψη ακριβούς αντιγράφου της απόφασης του δικαστηρίου, ενώ στην περίπτωση εκτέλεσης κατόπιν δικαστικής εντολής εντός τριών μηνών από την λήψη του αντίστοιχου αντιγράφου). Με την άσκηση της προσφυγής, ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει την αναστολή της εκτέλεσης εάν ο δανειστής έχει ήδη ικανοποιηθεί στην αξίωσή του μέσω της διαδικασίας εκτέλεσης, ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει την εξασφάλιση της αξίωσής του. Η προσφυγή του οφειλέτη ασκείται σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στον νόμο περί πολιτικής δικονομίας ενώπιον του δικαστηρίου το οποίο έκρινε την αίτηση εκούσιας εκτέλεσης ή την αίτηση εκτέλεσης κατόπιν δικαστικής εντολής. Στην περίπτωση όμως που η αξίωση υπόκειται στην αρμοδιότητα περιφερειακού δικαστηρίου (apgabaltiesa), αυτή πρέπει να ασκηθεί ενώπιον του περιφερειακού δικαστηρίου το οποίο έχει αρμοδιότητα επί της κτηματολογικής υπηρεσίας του επαρχιακού ή δημοτικού δικαστηρίου το οποίο έκρινε την αρχική αίτηση εκτέλεσης.

Ο καθού μπορεί να ζητήσει την εκ νέου εξέταση της υπόθεσης στο πλαίσιο της διαδικασίας επανεξέτασης βάσει του άρθρου 19 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1896/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, υποβάλλονται αίτηση:

1. για την επανεξέταση απόφασης επαρχιακού ή δημοτικού δικαστηρίου – ενώπιον του αρμόδιου περιφερειακού δικαστηρίου
2. για την επανεξέταση απόφασης περιφερειακού δικαστηρίου – ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου (Augstākā tiesa)
3. για την επανεξέταση απόφασης τμήματος του Ανώτατου Δικαστηρίου – ενώπιον του Μείζονος Τμήματος Αστικών Υποθέσεων του Ανώτατου Δικαστηρίου (Augstākās tiesas Civillietu departaments).

Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί εντός προθεσμίας 45 ημερών από την ημέρα κατά την οποία έγιναν γνωστά τα περιστατικά που, βάσει της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δικαιολογούν την άσκηση αίτησης επανεξέτασης.

Η αίτηση δεν μπορεί να υποβληθεί μετά την εκπνοή της προθεσμίας υποβολής εκτελεστού τίτλου σε σχέση με την οικεία απόφαση.

Αίτηση στην οποία δεν αναφέρονται τα περιστατικά τα οποία, βάσει της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορούν να δικαιολογήσουν την άσκηση αίτησης επανεξέτασης απόφασης δεν γίνεται δεκτή και επιστρέφεται στον αιτούντα. Ομοίως, το δικαστήριο αρνείται να εξετάσει εκ νέου υπόθεση στο πλαίσιο της διαδικασίας επανεξέτασης αν η αίτηση αποτελεί επανάληψη προηγούμενης αίτησης, εκτός αν προκύπτει ότι έχουν μεταβληθεί τα επικαλούμενα για τη θεμελίωση της αίτησης επανεξέτασης περιστατικά που είναι κρίσιμα για την απόφαση του δικαστηρίου επί του ζητήματος. Η εν λόγω απόφαση του δικαστηρίου μπορεί να προσβληθεί με παρεμπίπτουσα προσφυγή (blakus sūdzība).