L-Ordni Ewropea tal-Ħlas

1 L-eżistenza ta’ ordni għal proċeduri għall-ħlas

Il-Kapitolu 37 – “Proċedimenti ta’ Eżekuzzjoni” – tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili (Gazzetta tal-Istat Nru 59 tal-20 ta’ Lulju 2007; fis-seħħ mill-1 ta’ Marzu 2008; emendat l-aħħar fil-Gazzetta tal-Istat Nru 86/2017) jistabbilixxi proċedura simplifikata li biha r-rikorrenti jistgħu jiġbru riċevibbli jekk it-talba tagħhom x’aktarx li ma tiġix ikkontestata mill-intimat.

1.1 L-ambitu tal-proċedura

1.1.1 Liema talbiet huma eliġibbli (pereżempju talbiet fi flus biss, talbiet kuntrattwali biss eċċ.)?

L-ordnijiet ta’ eżekuzzjoni jistgħu jinħarġu skont l-Artikolu 410 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili fuq talba tal-kredituri għat-talbiet li ġejjin:

• talbiet għal somom ta’ flus jew oġġetti sostitwibbli, jekk it-talba taqa’ taħt il-ġuriżdizzjoni tal-qorti distrettwali;
• it-trasferiment ta’ oġġetti mobbli mogħtija lid-debitur bil-kundizzjoni li huwa jroddhom lura, jew li kienu jikkostitwixxu kollateral, jew li ġew ittrasferiti mid-debitur bil-kundizzjoni li s-sjieda tiġi ttrasferita, jekk it-talba taqa’ taħt il-ġuriżdizzjoni tal-qorti distrettwali.

Ir-rikors għandu jissodisfa r-rekwiżiti tal-Artikolu 127(1) u (3) u l-Artikolu 128(1) u (2) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, u jindika kont bankarju jew metodu ieħor ta’ ħlas.

Barra minn hekk, l-Artikolu 417 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili jipprovdi espressament li r-rikorrent jista’ jitlob ukoll il-ħruġ ta’ ordni ta’ eżekuzzjoni fejn it-talba, irrispettivament mill-valur tagħha, tikkonċerna

• att ta’ awtorità amministrattiva, li f’konformità miegħu l-qrati ċivili huma kompetenti biex jordnaw eżekuzzjoni;
• dokument jew rendikont tal-kontijiet li jistabbilixxu t-talbiet ta’ istituzzjonijiet tal-gvern, muniċipalitajiet jew banek;
• att notarili, saldu jew kuntratt ieħor b’awtentikazzjoni notarili tal-firem fir-rigward tal-obbligi li jinsabu fih biex jitħallsu ammonti ta’ flus jew oġġetti oħra sostitwibbli, kif ukoll tal-obbligi għat-trasferiment ta’ oġġetti partikolari;
• estratt mir-Reġistru tal-Pleġġ Speċjali li jikkonċerna titolu rreġistrat u l-bidu tal-eżekuzzjoni fil-każ tat-trasferiment ta’ oġġetti li jikkostitwixxu kollateral;
• estratt mir-Reġistru tal-Pleġġ Speċjali li jikkonċerna kuntratt ta’ bejgħ irreġistrat li jżomm is-sjieda sakemm jiġi miftiehem prezz, jew kuntratt ta’ lokazzjoni fil-każ tar-ritorn ta’ oġġetti mibjugħa jew mikrija;
• kuntratt ta’ pleġġ jew ta’ self ipotekarju skont l-Artikolu 160 u l-Artikolu 173(3) tal-Att dwar l-Obbligi u l-Kuntratti;
• att validu li jservi ta’ bażi għal talba privata, mill-Istat jew muniċipju meta l-eżekuzzjoni tagħha ssir skont il-proċedura fil-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili;
• avviż ta’ inadempjenza;
• nota promissorja, kambjala jew titolu ekwivalenti ieħor, kif ukoll bond jew il-bond bil-kupun korrispondenti.

Jekk ir-rikors ikun akkumpanjat minn dokument skont l-Artikolu 417 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, li fuqu tkun ibbażata t-talba, il-kreditur jista’ jitlob lill-qorti tordna eżekuzzjoni immedjata u toħroġ mandat ta’ eżekuzzjoni.

1.1.2 Hemm limitu massimu fir-rigward tal-valur tat-talba?

Meta t-talba toriġina minn xi wieħed mill-atti msemmija fl-Artikolu 417 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, ma hemm l-ebda limitu massimu f’termini tal-valur tagħha.

Skont id-dispożizzjonijiet l-oħra dwar talbiet pekunarji, talbiet għal oġġetti sostitwibbli jew trasferiment ta’ proprjetà mobbli, ordni ta’ eżekuzzjoni tista’ tinħareġ biss meta t-talba taqa’ taħt il-ġuriżdizzjoni tal-qorti distrettwali. Il-qorti distrettwali hija responsabbli għat-talbiet fi kwistjonijiet ċivili u kummerċjali b’valur tat-talba sa BGN 25,000, u t-talbiet kollha għal manteniment, tilwim industrijali u talbiet minn avviż ta’ inadempjenza.

1.1.3 L-użu ta’ dik il-proċedura huwa fakultattiv jew obbligatorju?

L-użu tal-proċeduri mhuwiex obbligatorju. Anki jekk jeżistu prerekwiżiti għall-ħruġ ta’ ordni ta’ eżekuzzjoni, ir-rikorrent mhuwiex obbligat li jagħżel din il-proċedura ta’ difiża, iżda jista’ jressaq talba skont il-proċedura ġenerali tat-talbiet.

1.1.4 Din il-proċedura hija disponibbli jekk l-intimat jgħix fi Stat Membru ieħor jew f’pajjiż terz?

Ordni ta’ eżekuzzjoni ma tinħariġx meta d-debitur ma jkollux indirizz permanenti u residenza abitwali, jew sede u post tan-negozju fit-territorju tar-Repubblika tal-Bulgarija.

1.2 Il-qorti kompetenti

Ir-rikors jiġi ppreżentat lill-qorti distrettwali skont l-indirizz permanenti jew is-sede tad-debitur, u l-qorti jkollha tlett ijiem biex twettaq verifika uffiċjali tal-ġuriżdizzjoni lokali. Jekk il-qorti tirrifjuta l-ġuriżdizzjoni, tgħaddi l-każ lill-qorti l-kompetenti.

1.3 Ir-rekwiżiti formali

1.3.1 L-użu ta’ formola standard huwa obbligatorju? (jekk iva, minn fejn tista’ tinkiseb din il-formola?)

L-użu tal-formoli ta’ rikors approvati mill-Ministru għall-Ġustizzja huwa obbligatorju. Ir-rikorsi jikkostitwixxu anness tar-Regolament Nru 6 tal-20 ta’ Frar 2008 dwar l-approvazzjoni ta’ formoli għal ordnijiet ta’ eżekuzzjoni, rikorsi għall-ħruġ ta’ ordni ta’ eżekuzzjoni u dokumenti oħra relatati mal-proċedura ta’ “ordni għal ħlas”, maħruġa mill-Ministru għall-Ġustizzja (l-Artikolu 425 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

1.3.2 Jeħtieġ li nkun rappreżentat minn avukat?

Mhux obbligatorju

1.3.3 Kemm trid tkun dettaljata r-raġuni għat-talba?

Ir-rikors għandu jistabbilixxi ċ-ċirkostanzi li fuqhom hija bbażata t-talba u l-essenza tat-talba.

1.3.4 Huwa meħtieġ li tiġi ppreżentata prova bil-miktub fir-rigward tat-talba kkonċernata? Jekk iva, liema dokumenti huma ammissibbli bħala provi?

Skont l-Artikolu 410 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, mhuwiex meħtieġ li mar-rikors tiġi mehmuża xi evidenza biex tiġi stabbilita t-talba. Ir-rikorrent jista’ jehmeż tali evidenza; madankollu, mhuwiex obbligat jagħmel dan, minħabba li l-proċedura hija maħsuba biss biex tivverifika jekk it-talba hijiex dubjuża. Huwa biżżejjed li r-rikorrent isostni li t-talba tiegħu teżisti. Jekk id-debitur jikkontesta l-ordni ta’ eżekuzzjoni, il-verifika tal-eżistenza tat-talba titwettaq fil-proċedimenti tat-talba. Ir-rikors għandu jkun akkumpanjat minn prokura jekk jiġi ppreżentat minn prokuratur, kif ukoll prova tal-ħlas ta’ tariffi tal-boll u spejjeż legali, fejn xieraq.

1.4 Iċ-ċaħda ta’ rikors

Ir-rikors għall-ħruġ ta’ ordni ta’ eżekuzzjoni skont l-Artikolu 410 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili jiġi miċħud fil-każijiet li ġejjin:

• meta t-talba ma tissodisfax ir-rekwiżiti tal-Artikolu 410 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, jiġifieri ma tirreferix għall-ħlas ta’ flus jew oġġetti sostitwibbli bi prezz sa BGN 25,000, jew oġġetti mobbli tal-kategorija skont il-Paragrafu 1, il-Punt 2 tal-Artikolu 410 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, rispettivament; anki jekk ir-rikors ma jikkonformax mar-rekwiżiti tar-regolarità, ir-rikors ma jibqax mingħajr mozzjoni, iżda jiġi miċħud direttament. F’każijiet eċċezzjonali biss, fejn ir-rikorrent ma jkunx uża l-formola tar-rikors approvata, jew ikun uża formola mhux xierqa, il-qorti tagħtih istruzzjonijiet biex jirrimedja din l-irregolarità billi tehmeż il-formola rilevanti (l-Artikolu 425(2) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili) mal-avviż.
• meta t-talba tkun f’kunflitt mal-liġi jew ma’ morali tajbin.
• meta d-debitur ma jkollux indirizz jew sede permanenti fit-territorju tar-Repubblika tal-Bulgarija, jew meta ma jkollux residenza abitwali jew post tan-negozju fit-territorju tar-Repubblika tal-Bulgarija.

1.5 Appell

L-ordni ta’ eżekuzzjoni ma tistax tiġi appellata mill-partijiet, ħlief fil-parti li tirrigwarda l-ispejjeż. Ordni li tiċħad ir-rikors kompletament jew parzjalment tista’ tiġi appellata mir-rikorrent quddiem il-qorti reġjonali rilevanti permezz ta’ appell privat mingħajr il-preżentazzjoni ta’ kopja tan-notifika. L-ordni ta’ eżekuzzjoni immedjata li l-qorti toħroġ fil-każijiet ta’ dokument ippreżentat skont l-Artikolu 417 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili hija soġġetta wkoll għal appell. Appell privat kontra l-ordni ta’ eżekuzzjoni immedjata għandu jiġi ppreżentat flimkien mal-oġġezzjoni kontra l-ordni ta’ eżekuzzjoni maħruġa u jista’ jkun ibbażat biss fuq il-kunsiderazzjonijiet li jirriżultaw mill-atti skont l-Artikolu 417 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili.

1.6 Dikjarazzjoni ta’ kontradizzjoni

Ladarba d-debituri jkunu rċevew l-ordni ta’ eżekuzzjoni, huma jistgħu jippreżentaw oġġezzjoni bil-miktub kontriha jew kontra parti minnha fi żmien ġimagħtejn u ma tkun meħtieġa l-ebda ġustifikazzjoni, ħlief fil-każijiet imsemmija fl-Artikolu 414a tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili:

- huma ssodisfaw l-obbligu tagħhom

- huma ma ġarrbu l-ebda spiża minħabba li l-imġiba tagħhom ma wasslitx għall-preżentata tat-talba. F’każijiet bħal dawn, l-oġġezzjoni għandha tintbagħat lir-rikorrent għal osservazzjonijiet fi żmien tlett ijiem. Jekk ir-rikorrent jonqos milli jippreżenta osservazzjonijiet, il-qorti tinvalida l-ordni għall-ħlas, kompletament jew parti minnha, inkluża l-parti relatata mal-ispejjeż. Jekk ikun inħareġ mandat ta’ eżekuzzjoni abbażi tal-ordni ta’ eżekuzzjoni, dan jiġi invalidat ukoll skont l-Artikolu 208 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili.

1.7 L-effett tad-dikjarazzjoni ta’ kontradizzjoni

Meta d-debitur jippreżenta oġġezzjoni fil-limitu ta’ żmien, meta l-ordni ta’ eżekuzzjoni tiġi nnotifikata skont il-kundizzjonijiet tal-Artikolu 47(5) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili (l-affissjoni ta’ avviż mal-indirizz) u meta l-qorti tkun irrifjutat li toħroġ ordni ta’ eżekuzzjoni, il-qorti tavża lir-rikorrent li jista’ jressaq kawża biex jistabbilixxi t-talba tiegħu fi żmien xahar, filwaqt li jħallas it-tariffa dovuta tal-Istat u jordna sospensjoni tal-eżekuzzjoni jekk ikun ħareġ mandat ta’ eżekuzzjoni skont l-Artikolu 418 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili. Jekk ir-rikorrent jonqos milli jipprovdi evidenza li jkun ressaq kawża dikjaratorja fiż-żmien stabbilit, il-qorti tinvalida l-ordni għall-ħlas, totalment jew dik il-parti li għaliha ma saritx talba.

1.8 L-effett tan-nuqqas ta’ dikjarazzjoni ta’ kontradizzjoni

1.8.1 X’jeħtieġ li jsir sabiex tinkiseb deċiżjoni eżekuttiva?

Skont l-Artikolu 416 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, jekk ma tiġi ppreżentata l-ebda oġġezzjoni fi żmien xieraq, jew l-oġġezzjoni tiġi rtirata, l-ordni ta’ eżekuzzjoni ssir effettiva u, fuq il-bażi tagħha, il-qorti toħroġ mandat ta’ eżekuzzjoni, li jiġi indikat fl-ordni.

1.8.2 Din id-deċiżjoni tkun finali jew ikun għad fadal il-possibilità li l-intimat jappella minnha?

Fi żmien xahar minn meta jsir jaf b’ordni ta’ eżekuzzjoni, debitur li ma jkunx ingħata l-opportunità li jikkontesta t-talba jista’ jippreżenta oġġezzjoni lill-qorti tal-appell, jekk:

• l-ordni ta’ eżekuzzjoni ma tkunx ġiet notifikata lilu kif xieraq;
• l-ordni ta’ eżekuzzjoni ma tkunx ġiet notifikata lilu personalment u, fid-data tan-notifika tagħha, ma kellux residenza abitwali fil-Bulgarija;
• id-debitur ma setax ikun jaf fil-ħin dwar in-notifika tal-ordni ta’ eżekuzzjoni minħabba ċirkostanzi speċifiċi mhux previsti;
• id-debitur ma setax jippreżenta oġġezzjoni minħabba ċirkostanzi speċifiċi mhux previsti u li ma setgħux jiġu megħluba.

Il-preżentazzjoni ta’ din l-oġġezzjoni ma tissospendix l-eżekuzzjoni tal-ordni, iżda fuq talba tad-debitur u wara l-preżentata tal-garanzija xierqa minn dan tal-aħħar, il-qorti tista’ tissospendi l-eżekuzzjoni (l-Artikolu 423(2) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

Il-qorti tilqa’ l-oġġezzjoni jekk ikunu ġew issodisfati l-prerekwiżiti mniżżla hawn fuq. Jekk il-qorti tal-appell tilqa’ l-oġġezzjoni minħabba li d-debitur ma għandux indirizz jew sede permanenti fit-territorju tar-Repubblika tal-Bulgarija, jew ma għandux residenza abitwali jew post tan-negozju fit-territorju tar-Repubblika tal-Bulgarija, imbagħad din tinvalida uffiċjalment l-ordni ta’ eżekuzzjoni u l-mandat ta’ eżekuzzjoni maħruġ fuqha. Inkella, jekk il-qorti tal-appell tilqa’ l-oġġezzjoni, tissospendi l-eżekuzzjoni tal-ordni maħruġa u tibgħat il-kawża quddiem il-qorti distrettwali filwaqt li tavża lir-rikorrent li jista’ jressaq kawża fir-rigward tat-talba tiegħu fi żmien xahar mill-ħlas tal-bilanċ tat-tariffa tal-boll dovuta (l-Artikolu 423(3) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili),

Barra minn hekk, id-debitur jista’ jikkontesta, fi proċedura dwar it-talbiet, it-talba li għaliha tkun inħarġet ordni ta’ eżekuzzjoni jekk jinstabu fatti ġodda jew evidenza bil-miktub ġdida ta’ importanza essenzjali għall-kawża li ma setax ikun jaf biha matul il-perjodu għall-preżentata tal-oġġezzjoni, jew li ma setax jikseb fl-istess limitu ta’ żmien. Il-kawża tista’ titressaq fi żmien tliet xhur mid-data li fiha ċ-ċirkostanza l-ġdida tkun saret magħrufa lid-debitur, jew mid-data li fiha seta’ jikseb l-evidenza ġdida bil-miktub, iżda mhux aktar tard minn sena mit-tmiem tal-irkupru obbligatorju tat-talba (l-Artikolu 424 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).