Europejski nakaz zapłaty

1 Istnienie postępowania w sprawie wydania nakazu zapłaty

W Republice Chorwacji stosuje się europejski nakaz zapłaty. Postępowanie w przedmiocie wydawania tego rodzaju nakazów jest uregulowane w przepisach kodeksu postępowania cywilnego (Zakon o parničnom postupku, Dziennik Urzędowy Republiki Chorwacji [Narodne Novine, NN] nr 53/91, 91/92, 112/99, 129/00, 88/01, 117/03, 88/05, 2/07, 96/08, 84/08, 123/08, 57/11, 25/13 oraz 89/14), zwanego dalej „ZPP” oraz w Regulaminie dotyczącym sposobu wnoszenia pozwów o wydanie europejskiego nakazu zapłaty oraz sprzeciwów od europejskiego nakazu zapłaty (Pravilnik o načinu podnošenja zahtjeva za izdavanje europskog platnog naloga i prigovora protiv europskog platnog naloga) (NN nr 124/13).

1.1 Zakres i postępowanie

Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty wszczyna się w przypadku egzekucji roszczeń pieniężnych, których wysokość jest ustalona oraz które były wymagalne w chwili wniesienia pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty. Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty ustanowiono rozporządzeniem (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. (zwanym dalej „rozporządzeniem (WE) nr 1896/2006”). Rozporządzenie to ma zastosowanie do transgranicznych spraw cywilnych i handlowych, niezależnie od rodzaju sądu, z uwzględnieniem odstępstw przewidzianych w rozporządzeniu.

1.1.1 Jakie rodzaje roszczeń są kwalifikowalne (np. tylko roszczenia pieniężne, tylko roszczenia wynikające ze zobowiązań umownych itp.)?

Kwalifikowalne są roszczenia pieniężne. Podstawą pozwu mogą być wyłącznie roszczenia, które wynikają z zobowiązań umownych lub pozaumownych, których wartość jest wyrażona w kwocie pieniężnej.

1.1.2 Czy istnieje górny pułap wartości roszczenia (wartości przedmiotu sporu)?

Nie istnieje górny pułap wartości przedmiotu sporu.

1.1.3 Czy skorzystanie z postępowania jest fakultatywne czy obligatoryjne?

Postępowanie jest fakultatywne, ponieważ powód może swobodnie decydować o sposobie dochodzenia przysługującego mu roszczenia, o ile sposób ten nie jest sprzeczny z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa oraz z zasadami współżycia społecznego. Sąd wyda nakaz zapłaty nawet wówczas, gdy powód nie wniósł o to w pozwie, jeśli spełnione są wszystkie przesłanki wydania takiego nakazu. Sąd ma zatem obowiązek wydać nakaz zapłaty, jeśli spełniono przesłanki jego wydania.

1.1.4 Czy możliwe jest zastosowanie postępowania, jeżeli pozwany mieszka w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim?

Tak.

1.2 Sąd właściwy

Właściwość wyłączna do orzekania w przedmiocie pozwów o wydanie i ponowne zbadanie europejskiego nakazu zapłaty oraz wniosków o nadanie mu klauzuli wykonalności zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1896/2006 przysługuje Sądowi Gospodarczemu w Zagrzebiu (Trgovački sud u Zagrebu).

1.3 Wymogi formalne

Pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty oraz sprzeciw od nakazu należy wnosić wyłącznie w formie nadającej się do odczytu maszynowego, jeżeli sąd uzna za stosowne korzystanie z maszynowego przetwarzania takich dokumentów.

Sposób wnoszenia pozwów o wydanie europejskiego nakazu zapłaty oraz sprzeciwów od nakazu jest uregulowany w Regulaminie dotyczącym sposobu wnoszenia pozwów o wydanie europejskiego nakazu zapłaty oraz sprzeciwów od europejskiego nakazu zapłaty (Pravilnik o načinu podnošenja zahtjeva za izdavanje europskog platnog naloga i prigovora protiv europskog platnog naloga) (Dziennik Urzędowy Republiki Chorwacji [Narodne Novine, NN] nr 124/13), zwanym dalej „regulaminem”, który wszedł w życie dnia 17 października 2013 r.

1.3.1 Czy skorzystanie ze standardowego formularza jest obowiązkowe? (Jeżeli tak, gdzie można pobrać taki formularz?)

Pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty oraz sprzeciw od takiego nakazu należy wnieść do właściwego sądu na formularzach przewidzianych w rozporządzeniu nr 1896/2006 w formie papierowej, osobiście lub pocztą. Skorzystanie ze standardowego formularza w postępowaniu w przedmiocie wydania europejskiego nakazu zapłaty jest zatem obowiązkowe; odpowiednie formularze można pobrać ze strony internetowej Sądu Gospodarczego w Zagrzebiu (http://sudovi.pravosudje.hr/tszag/).

1.3.2 Czy istnieje przymus adwokacki?

Każda strona – zarówno osoba fizyczna, jak i prawna – ma możliwość swobodnego podjęcia decyzji, czy będzie działała w postępowaniu osobiście, czy też za pośrednictwem pełnomocnika, którym co do zasady jest adwokat, chyba że przepisy ZPP stanowią inaczej. W postępowaniu w przedmiocie wydania europejskiego nakazu zapłaty nie ma zatem przymusu adwokackiego.

1.3.3 Jak bardzo szczegółowo należy opisać roszczenie?

Strona jest zobowiązana do wypełnienia formularza A (pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty) w formie nadającej się do odczytu maszynowego. W pkt 6 wspomnianego formularza można wybrać podstawę prawną, co pozwala wyjaśnić, czego dotyczy roszczenie.

1.3.4 Czy konieczne jest przedstawienie dowodów pisemnych dotyczących danego roszczenia? Jeżeli tak, jakie dokumenty są dopuszczalne jako dowody?

W pkt 10 formularza A strona ma możliwość załączenia dowodów, którymi dysponuje, oraz przedstawienia opisu konkretnego dowodu. Dowody oraz przeprowadzanie dowodu regulują przepisy art. 219–271 ZPP, przy czym sąd rozstrzyga, które z przedstawionych dowodów należy przeprowadzić, aby ustalić istotne okoliczności faktyczne oraz dokonać ich oceny. Ponadto sąd rozstrzyga wedle własnego uznania o tym, które okoliczności faktyczne uzna za udowodnione, dokonawszy wnikliwej i starannej oceny wszystkich dowodów, zarówno w ujęciu indywidualnym, jak i całościowym, oraz uwzględniając wyniki całego postępowania.

Więcej informacji na temat dowodów oraz ich przeprowadzania można znaleźć w informacjach poświęconych przeprowadzaniu dowodów w Republice Chorwacji („Izvođenje dokaza - Republika Hrvatska”).

1.4 Odrzucenie pozwu

Do odrzucania pozwów ma zastosowanie zasada ogólna wyrażona w art. 109 ZPP. Artykuł ten stanowi, że jeżeli pozew jest niezrozumiały lub nie zawiera wszystkich elementów niezbędnych do nadania mu prawidłowego biegu, sąd wezwie powoda do usunięcia braków pozwu, tj. do jego poprawienia zgodnie z załączonym pouczeniem, oraz zwróci pozew celem poprawienia lub uzupełnienia. Jeżeli pozew nie zostanie ponownie wniesiony do sądu oraz nie zostanie poprawiony zgodnie z otrzymanym od sądu pouczeniem w wyznaczonym terminie, uznaje się go za wycofany, natomiast jeżeli pozew zostanie ponownie wniesiony do sądu, lecz nie zostanie poprawiony ani uzupełniony, sąd odrzuci taki pozew.

1.5 Odwołanie

Sprzeciw stanowi jedyny środek zaskarżenia przysługujący pozwanemu w przypadku wniesienia pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty. Rozstrzygnięcie w przedmiocie wniosku o ponowne zbadanie europejskiego nakazu zapłaty zgodnie z art. 20 ust. 1 lub 2 rozporządzenia (WE) nr 1896/2006 zapada w formie orzeczenia, od którego nie przysługuje żaden środek zaskarżenia. Wytoczenie powództwa o pozbawienie tytułu egzekucyjnego wykonalności z przyczyn dotyczących roszczenia stwierdzonego w europejskim nakazie zapłaty jest dopuszczalne wyłącznie wówczas, gdy przyczyny te wystąpiły po doręczeniu nakazu oraz jeśli nie istniała już możliwość ich uwzględnienia w sprzeciwie zgodnie z art. 16 rozporządzenia nr 1896/2006.

1.6 Sprzeciw

Pozwany może wnieść do sądu wydania sprzeciw od europejskiego nakazu zapłaty, korzystając ze standardowego formularza F doręczanego pozwanemu wraz z europejskim nakazem zapłaty. Sprzeciw należy wysłać w terminie 30 dni od dnia doręczenia nakazu pozwanemu. W sprzeciwie pozwany wskazuje, że kwestionuje roszczenie, bez konieczności precyzowania powodów.

1.7 Skutek wniesienia sprzeciwu

W przypadku wniesienia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty w rozumieniu art. 16 rozporządzenia nr 1896/2006 dalsze postępowanie będzie prowadzone zgodnie z przepisami ZPP dotyczącymi postępowania w przedmiocie sprzeciwu od nakazu zapłaty (art. 445a oraz art. 451–456 ZPP), uwzględniając przepisy art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1896/2006.

1.8 Skutek niewniesienia sprzeciwu

Jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia nakazu zapłaty pozwanemu, przy uwzględnieniu odpowiedniego czasu potrzebnego do wpłynięcia pisma procesowego, do sądu nie wpłynie sprzeciw, sąd stwierdza wykonalność europejskiego nakazu zapłaty przy użyciu standardowego formularza G.

Wykonalny europejski nakaz zapłaty (art. 18 i 19 rozporządzenia nr 1896/2006) wydany przez sąd w Republice Chorwacji stanowi tytuł wykonawczy, na podstawie którego można w tym kraju prowadzić egzekucję w taki sam sposób jak na podstawie wykonalnego orzeczenia sądu chorwackiego.

1.8.1 Co należy zrobić, aby nakaz zapłaty stał się tytułem wykonawczym?

Co do zasady powód musi wyraźnie zwrócić się do sądu o nadanie klauzuli wykonalności, a sąd stwierdza wykonalność europejskiego nakazu zapłaty przy użyciu standardowego formularza G.

1.8.2 Czy orzeczenie to jest prawomocne czy nadal istnieje możliwość, aby pozwany odwołał się od tego orzeczenia?

Pozwany może złożyć wniosek o ponowne zbadanie europejskiego nakazu zapłaty na podstawie przepisów art. 507n ZPP, uwzględniając podstawy określone w art. 20 rozporządzenia (WE) nr 1896/2006, a sąd rozpatrujący wniosek może odroczyć wykonanie, stosując odpowiednie przepisy ustawy o wykonywaniu orzeczeń dotyczące odroczenia wykonania na wniosek dłużnika.