Europejski nakaz zapłaty

1 Istnienie postępowania w sprawie wydania nakazu zapłaty

1.1 Zakres i postępowanie

1.1.1 Jakie rodzaje roszczeń są kwalifikowalne (np. tylko roszczenia pieniężne, tylko roszczenia wynikające ze zobowiązań umownych itp.)?

Postępowanie w sprawie nakazu zapłaty ma zastosowanie do:

• zobowiązań finansowych wynikających z umów, których kwota nie przekracza 15 000 euro zgodnie z art. 1 dekretu z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r.;
• opóźnień w płatnościach z tytułu transakcji handlowych („transakcja między przedsiębiorstwami lub między przedsiębiorstwami a organami publicznymi, która prowadzi do dostawy towarów lub świadczenia usług za wynagrodzeniem”) zgodnie z art. 10 ust. 1 dekretu z mocą ustawy nr 62/2013 z dnia 10 maja 2013 r., niezależnie od ich wartości.

1.1.2 Czy istnieje górny pułap wartości roszczenia (wartości przedmiotu sporu)?

W przypadku roszczeń wynikających z umów obowiązuje górny limit w wysokości 15 000 euro.

W przypadku roszczeń wynikających z transakcji handlowych nie określono górnego pułapu.

1.1.3 Czy skorzystanie z postępowania jest fakultatywne czy obligatoryjne?

Fakultatywne.

1.1.4 Czy możliwe jest zastosowanie postępowania, jeżeli pozwany mieszka w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim?

Tak, przepisy dotyczące postępowania w sprawie nakazu zapłaty mają zastosowanie, w przypadku gdy pozwany zamieszkuje poza Portugalią.

1.2 Sąd właściwy

W Portugalii wniosek o wydanie nakazu zapłaty można złożyć:

• w sekretariacie sądu właściwego dla miejsca wykonania zobowiązania [art. 8 zasad postępowania (Regime de Procedimentos) stanowiących załącznik do dekretu z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r.];
• w sekretariacie sądu właściwego dla miejsca zamieszkania dłużnika (art. 8 zasad postępowania stanowiących załącznik do dekretu z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r.);
• w sekretariacie Krajowego Urzędu ds. Nakazów Zapłaty (Balcão Nacional de Injunções) (BNI) – zob. dane adresowe tutaj.

1.3 Wymogi formalne

• Wymogi formalne dotyczące wniosku o wydanie nakazu zapłaty oraz jego treść określono w art. 10 zasad postępowania stanowiących załącznik do dekretu z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r.
• Jeżeli chodzi o format wniosku o wydanie nakazu zapłaty, w art. 5 ministerialnego rozporządzenia wykonawczego nr 220-A/2008 z dnia 4 maja 2008 r. przewidziano następujące formaty:

1. format elektroniczny – wypełnienie i wysłanie formularza dostępnego w systemie informatycznym CITIUS lub wysłanie pliku elektronicznego przez portal CITIUS;

2. format papierowy – złożenie w sekretariacie.

1.3.1 Czy skorzystanie ze standardowego formularza jest obowiązkowe? (Jeżeli tak, gdzie można pobrać taki formularz?)

Tak, obowiązkowy formularz przewidziano w ministerialnym rozporządzeniu wykonawczym nr 21/2020 z dnia 28 stycznia 2020 r.. Formularz ten można pobrać, klikając podany link.

Sekretariaty sądów właściwych do przyjmowania wniosków o wydanie nakazu zapłaty w formie papierowej mogą udostępniać obywatelom, na żądanie, standardowe formularze wniosków.

Adwokaci i doradcy prawni (solicitadores) mogą uzyskać dostęp do formularza w formie elektronicznej przez portal CITIUS.

1.3.2 Czy istnieje przymus adwokacki?

W postępowaniu nakazowym nie obowiązuje przymus adwokacki.

1.3.3 Jak bardzo szczegółowo należy opisać roszczenie?

We wniosku o wydanie nakazu zapłaty należy przedstawić okoliczności faktyczne stanowiące podstawę roszczenia zgodnie z art. 10 ust. 2 lit. d) zasad postępowania stanowiących załącznik do dekretu z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r.

1.3.4 Czy konieczne jest przedstawienie dowodów pisemnych dotyczących danego roszczenia? Jeżeli tak, jakie dokumenty są dopuszczalne jako dowody?

Przedstawienie dowodów pisemnych potwierdzających zasadność roszczenia nie jest konieczne.

1.4 Odrzucenie pozwu

Sąd może odrzucić wniosek o wydanie nakazu zapłaty z przyczyn określonych w art. 11 ust. 1 zasad postępowania stanowiących załącznik do dekretu z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r.

1.5 Odwołanie

Zażalenie na postanowienie o odrzuceniu wniosku o wydanie nakazu zapłaty można przekazać sędziemu lub, w przypadku gdy w danym sądzie pracuje więcej niż jeden sędzia, sędziemu rozpoznającemu sprawę zgodnie z art. 11 ust. 2 zasad postępowania stanowiących załącznik do dekretu z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r.

1.6 Sprzeciw

Zgodnie z art. 12 ust. 1 zasad postępowania stanowiących załącznik do dekretu z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r. termin na złożenie zarzutów od nakazu zapłaty wynosi 15 dni.

1.7 Skutek wniesienia sprzeciwu

Wniesienie zarzutów od nakazu zapłaty przez pozwanego powoduje przekształcenie postępowania w postępowanie o ustalenie stosunku prawnego w trybie szczególnym lub zwykłym zgodnie z przypadkami opisanymi odpowiednio w art. 3 zasad postępowania stanowiących załącznik do dekretu z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r. i w art. 10 ust. 2–4 dekretu z mocą ustawy nr 62/2013 z dnia 10 maja 2013 r.

1.8 Skutek niewniesienia sprzeciwu

Jeżeli po otrzymaniu odpowiedniego powiadomienia pozwany nie wniesie zarzutów, urzędnik sądowy (oficial de justiça) opatruje wniosek o wydanie nakazu zapłaty następującą adnotacją: „Niniejszy dokument stanowi tytuł wykonawczy” („Este documento tem força executiva”), jak określono w art. 14 ust. 1 zasad postępowania stanowiących załącznik do dekretu z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r.

1.8.1 Co należy zrobić, aby nakaz zapłaty stał się tytułem wykonawczym?

Po nadaniu klauzuli wykonalności urzędnik sądowy udostępnia nakaz zapłaty wnioskodawcy, najlepiej drogą elektroniczną (art. 14 ust. 5 zasad postępowania stanowiących załącznik do dekretu z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r.).

1.8.2 Czy orzeczenie to jest prawomocne czy nadal istnieje możliwość, aby pozwany odwołał się od tego orzeczenia?

Na postanowienie o odmowie nadania klauzuli wykonalności można wnieść zażalenie do sądu zgodnie z art. 14 ust. 4 zasad postępowania stanowiących załącznik do dekretu z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r.).

Przepisy mające zastosowanie w tej dziedzinie

• dekret z mocą ustawy nr 269/98 z dnia 1 września 1998 r. – Postępowania dotyczące wypełniania zobowiązań finansowych wynikających z umów – Nakaz zapłaty
• dekret z mocą ustawy nr 62/2013 z dnia 10 maja 2013 r. – Środki zapobiegające opóźnieniom w płatnościach w transakcjach handlowych
• ministerialne rozporządzenie wykonawcze nr 220-A/2008 z dnia 4 marca 2008 r. – Krajowy Urząd ds. Nakazów Zapłaty
• ministerialne rozporządzenie wykonawcze nr 21/2020 z dnia 28 stycznia 2020 r. – Wzór wniosku o wydanie nakazu zapłaty

Uwaga:

Informacje przedstawione w tym arkuszu informacyjnym nie są wiążące dla punktu kontaktowego europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych, sądów ani innych podmiotów i organów, a ich wykładnia może podlegać zmianom na podstawie orzecznictwa. Informacje są regularnie aktualizowane, jednak należy każdorazowo zapoznać się z treścią obowiązujących przepisów.