O sieci

We Francji członkami europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych są sędziowie, adwokaci, notariusze i komisarze sądowi (commissaires de justice). Sieć jest jednak otwarta dla wszystkich zainteresowanych przedstawicieli zawodów prawniczych, w szczególności jeżeli uczestniczą oni w stosowaniu prawa Unii w sprawach cywilnych i handlowych, a więc dla sekretarzy (greffiers), głównych sekretarzy (directeurs des services des greffes), sędziów i sekretarzy sądów gospodarczych.

Od chwili utworzenia sieci francuski punkt kontaktowy zawsze znajdował się w Departamencie Spraw Cywilnych Ministerstwa Sprawiedliwości (Direction des affaires civiles et du Sceau du Ministère de la justice). W grudniu 2023 r. ustanowiono dwa krajowe punkty kontaktowe w Departamencie ds. Wzajemnej Pomocy, Prawa Prywatnego Międzynarodowego i Prawa Unii (Département de l’entraide, du droit international privé et européen – DEDIPE). Departament ten wyznaczono jako organ centralny na potrzeby stosowania licznych instrumentów współpracy międzynarodowej w sprawach cywilnych i handlowych. Punkt kontaktowy służy francuskim prawnikom praktykom oraz członkom sieci z innych państw UE praktyczną wiedzą fachową w zakresie współpracy sądowej w sprawach cywilnych i handlowych, a także pomocą w pokonywaniu przeszkód w sprawach transgranicznych.

Sieć francuska jest zorganizowana na szczeblach krajowym i lokalnym. W związku z tym we wszystkich francuskich sądach apelacyjnych oraz w Sądzie Kasacyjnym (Cour de cassation) wyznacza się „sędziego sprawozdawcę”. Jego zadaniem jest ułatwianie współpracy na szczeblu lokalnym i informowanie sędziów o wdrażaniu narzędzi współpracy sądowej w sprawach cywilnych, w szczególności o prawie Unii. Sędziowie sprawozdawcy w sądach apelacyjnych i w Sądzie Kasacyjnym mogą również informować punkt kontaktowy o trudnościach związanych ze stosowaniem prawa europejskiego. Punkt ten przekazuje takie informacje do sekretariatu sieci w Komisji Europejskiej.

Przedstawiciele pozostałych zawodów są członkami sieci i uczestniczą w jej działaniach za pośrednictwem swojego krajowego podmiotu reprezentującego:

–          komisarzy sądowych (commissaires de justice), wcześniej nazywanych komornikami sądowymi (huissiers de justice), reprezentuje Krajowa Izba Komisarzy Sądowych (Chambre nationale des commissaires de justice – CNCJ);

–          adwokatów reprezentują Krajowa Rada Adwokacka (Conseil national des barreaux – CNB) oraz delegacja CNB w Brukseli (Délégation des barreaux de France – DBF). Na stronie internetowej DBF, w zakładce poświęconej europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych, można znaleźć pełne informacje o działalności sieci adwokatów we Francji;

–          notariuszy reprezentuje Najwyższa Rada Notarialna (Conseil supérieur du notariat – CSN).

Ponadto w skład sieci wchodzą francuscy sędziowie łącznikowi (magistrats de liaison) pracujący w krajach UE (Belgia, Niemcy, Włochy, Niderlandy, Rumunia, Europa Południowo-Wschodnia, Hiszpania) i w Zjednoczonym Królestwie, a także organy centralne wyznaczone w celu stosowania umów o współpracy cywilnej i handlowej (np. Biuro ds. Odzyskiwania Długów Alimentacyjnych przy Ministerstwie ds. Europy i Spraw Zagranicznych – Bureau de recouvrement des créances alimentaires).

W ramach projektu CLUE („Connaître la législation de l’Union européenne”, czyli „Poznawanie przepisów UE”) finansowanego ze środków programu Komisji Europejskiej „Sprawiedliwość” przeprowadzono szereg działań mających na celu rozpowszechnianie wiedzy o europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych we Francji.

W ostatnich latach projekt CLUE I umożliwił: zwiększenie widoczności narzędzi współpracy sądowej i prawa Unii (dzięki rozpowszechnianiu comiesięcznego biuletynu, materiałowi wideo na temat sieci oraz specjalnej stronie w intranecie ministerstwa), a także propagowanie wymiany dobrych praktyk wśród prawników praktyków (podczas seminariów szkoleniowych na temat prywatnego międzynarodowego prawa rodzinnego oraz w formie praktycznego przewodnika dla sędziów sprawozdawców sądu apelacyjnego). W ramach projektu CLUE II kontynuuje się te same założenia wzbogacone o dodatkowe ambitne cele (więcej seminariów, więcej przedmiotów, więcej narzędzi przyczyniających się do rozpowszechniania prawa Unii – jak na przykład podcast „Droit vers l’Europe” – „Prawo do Europy”) i chęć dzielenia się najlepszymi praktykami z innymi sieciami krajowymi. W lutym 2024 r. uruchomiono projekt CLUE III. Służy on osiągnięciu tych samych celów co poprzednie projekty, w szczególności w zakresie zwiększania widoczności sieci i przedstawienia jej nowym odbiorcom. Zaplanowano również nowe działania, takie jak trasa prawna (caravane du droit), w ramach której jeden z punktów kontaktowych wraz z ekspertami z odpowiednich dziedzin uda się do pięciu sądów pierwszej instancji, aby spotkać się tam z praktykami i omówić z nimi trudności, jakie napotykają oni w swojej pracy. Na podstawie tych spotkań w każdej z tych jurysdykcji zostaną opracowane i przeprowadzone dostosowane do potrzeb seminaria szkoleniowe.

Raz w roku wszyscy członkowie francuskiej sieci spotykają się w Paryżu, by ocenić działalność sieci oraz omówić zmiany w prawie Unii w sprawach cywilnych i handlowych.

Dodatkowe informacje o francuskiej sieci można znaleźć na stronie internetowej justice.gouv.fr.