Διαζύγιο και δικαστικός χωρισμός

1 Ποιες είναι οι προϋποθέσεις έκδοσης διαζυγίου;

Στη Σλοβακική Δημοκρατία, για τη λύση του γάμου απαιτείται δικαστική απόφαση.

2 Ποιοι είναι οι λόγοι διαζυγίου;

Το δικαστήριο μπορεί να λύσει τον γάμο εφόσον οι σχέσεις των συζύγων έχουν υποστεί σοβαρό και μόνιμο κλονισμό κατά τρόπο ώστε ο γάμος να μην εξυπηρετεί πλέον τον σκοπό του και να μην θεωρείται πιθανό να εξακολουθήσει η συμβίωση των συζύγων.

Το δικαστήριο εξακριβώνει τους λόγους σοβαρού κλονισμού της σχέσης των συζύγων και τους λαμβάνει υπόψη στην απόφασή του επί του διαζυγίου. Το δικαστήριο λαμβάνει πάντοτε υπόψη τα συμφέροντα των ανήλικων παιδιών στην απόφαση διαζυγίου.

3 Ποιές είναι οι νομικές συνέπειες του διαζυγίου όσον αφορά:

3.1 τις προσωπικές σχέσεις των συζύγων (π.χ. επώνυμο);

Σύζυγος που, κατά τη σύναψη γάμου, έλαβε το επώνυμο του/της άλλου/-ης συζύγου μπορεί να ενημερώσει το ληξιαρχείο εντός τριών μηνών από την τελεσιδικία της απόφασης διαζυγίου ότι λαμβάνει εκ νέου το προηγούμενο επώνυμό του/της.

Σύζυγος που, κατά τη σύναψη γάμου, έλαβε το επώνυμο του/της άλλου/-ης συζύγου και συγχρόνως διατήρησε, ως δεύτερο επώνυμο, το προηγούμενο επώνυμό του/της, μπορεί να ενημερώσει το ληξιαρχείο εντός τριών μηνών από την τελεσιδικία της απόφασης διαζυγίου ότι δεν θα εξακολουθήσει να χρησιμοποιεί το κοινό επώνυμο.

3.2 την κατανομή των περιουσιακών στοιχείων των συζύγων;

Το καθεστώς των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων λύεται σε περίπτωση διαζυγίου. Σ’ αυτήν την περίπτωση, τα περιουσιακά στοιχεία διανέμονται σύμφωνα με τις αρχές του άρθρου 150 του Αστικού Κώδικα. Η κοινοκτημοσύνη μπορεί να λυθεί με τους ακόλουθους τρόπους: α) συμφωνία δ) δικαστική απόφαση γ) λήξη προθεσμίας.

3.3 τα ανήλικα τέκνα των συζύγων;

Σε απόφαση διαζυγίου των γονέων ανηλίκου, το δικαστήριο προσδιορίζει τις ευθύνες των γονέων έναντι του παιδιού κατά την περίοδο μετά το διαζύγιο, ιδίως προσδιορίζοντας ποιος γονέας θα αναλάβει την επιμέλεια του παιδιού, θα εκπροσωπεί το παιδί και θα διαχειρίζεται τα περιουσιακά του στοιχεία. Η απόφαση σχετικά με τη γονική μέριμνα μπορεί να αντικατασταθεί από συμφωνία των γονέων.

Εάν οι γονείς δεν καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με τα δικαιώματα επικοινωνίας όσον αφορά το παιδί, το δικαστήριο καθορίζει τα εν λόγω δικαιώματα στην απόφαση διαζυγίου. Όταν είναι αναγκαίο προς το συμφέρον του παιδιού, το δικαστήριο μπορεί να περιορίσει ή να απαγορεύσει την επαφή ενός γονέα με το παιδί.

Επιπλέον, το δικαστήριο προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο ο γονέας στον οποίο δεν έχει ανατεθεί η επιμέλεια του παιδιού συμβάλλει στη συντήρηση του παιδιού ή εγκρίνει τη συμφωνία των γονέων σχετικά με το ποσό της διατροφής.

3.4 την υποχρέωση καταβολής διατροφής στον άλλο σύζυγο;

Ο/η διαζευγμένος/-η σύζυγος που δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσει ο ίδιος τη διατροφή του μπορεί να ζητήσει από τον/την πρώην σύζυγο συνεισφορά βασικής διατροφής σύμφωνα με τις ικανότητες και τις δυνατότητες του/της τελευταίου/-ας. Εάν οι σύζυγοι δεν συμφωνήσουν, η απόφαση σχετικά με την εν λόγω συνεισφορά διατροφής λαμβάνεται από το δικαστήριο κατόπιν αίτησης ενός εκ των συζύγων.

4 Τι σημαίνει στην πράξη ο νομικός όρος «δικαστικός χωρισμός»;

Στη σλοβακική εθνική νομοθεσία δεν προβλέπεται ο θεσμός του δικαστικού χωρισμού.

5 Ποιες είναι οι προϋποθέσεις του δικαστικού χωρισμού;

6 Ποιες είναι οι νομικές συνέπειες του δικαστικού χωρισμού;

7 Τι σημαίνει στην πράξη η έννοια «ακύρωση του γάμου»;

Πέραν του διαζυγίου, ο γάμος μπορεί επίσης να κηρυχθεί άκυρος με δικαστική απόφαση. Στην περίπτωση αυτή ο γάμος αυτός θεωρείται ως μη τελεσθείς εξ αρχής (matrimonium nullum). Το δικαστήριο μπορεί επίσης να κηρύξει τον γάμο ανυπόστατο (non matrimonium).

8 Ποιοι είναι οι λόγοι ακύρωσης του γάμου;

α. Οι λόγοι ακύρωσης του γάμου είναι οι ακόλουθοι:

• ύπαρξη άλλου γάμου
• συγγενική σχέση μεταξύ ανιόντων και κατιόντων και μεταξύ αδελφών, συμπεριλαμβανομένης της συγγενικής σχέσης που προκύπτει από υιοθεσία
• μη συμπλήρωση του νομίμου ορίου ηλικίας, σε περίπτωση ανηλίκου άνω των 16 αλλά κάτω των 18 ετών
• νοητική διαταραχή η οποία συνεπάγεται περιορισμό της δικαιοπρακτικής ικανότητας
• η σύναψη του γάμου δεν έγινε ελεύθερα, σοβαρά, ρητά και σαφώς.

Γάμος ο οποίος τελείται παρά την ύπαρξη οποιουδήποτε εκ των ανωτέρω λόγων ακυρότητας, θεωρείται ότι υφίσταται έως την τελεσιδικία της απόφασης ακύρωσής του.

β. Ο γάμος θεωρείται ανυπόστατος αν συνήφθη:

• με καταναγκασμό
• από ανήλικο που δεν είχε συμπληρώσει το 16ο έτος της ηλικίας του
• ενώπιον ληξιαρχείου μη αρμόδιου προς τούτο, με την εξαίρεση των περιπτώσεων του άρθρου 4 παράγραφοι 2 και 3, ή ενώπιον δημάρχου ή μέλους δημοτικού συμβουλίου που δεν έχει εξουσίες τέλεσης γάμων
• ενώπιον εκκλησιαστικής αρχής ή θρησκευτικής κοινότητας που δεν έχει καταχωριστεί σύμφωνα με τη σχετική ειδική νομοθεσία, ή ενώπιον προσώπου που δεν έχει άδεια να ασκεί τις δραστηριότητες κληρικού καταχωρισμένης εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας
• στο εξωτερικό ενώπιον αναρμόδιας αρχής
• μέσω πληρεξουσίου χωρίς έγκυρη άδεια ή με άδεια που είχε ανακληθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

9 Ποιες είναι οι νομικές συνέπειες της ακύρωσης ενός γάμου;

Γάμος που έχει κηρυχθεί άκυρος με δικαστική απόφαση θεωρείται ότι δεν έχει συναφθεί.

Μετά την έκδοση δικαστικής απόφασης για την ακύρωση του γάμου, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των συζύγων όσον αφορά το κοινό παιδί τους και τις περιουσιακές τους σχέσεις διέπονται από τις ίδιες διατάξεις που ισχύουν για τους διαζευγμένους γονείς. Μετά την έκδοση δικαστικής απόφασης για την ακύρωση του γάμου, η δήλωση των συζύγων σχετικά με το κοινό επώνυμο παύει επίσης να ισχύει και κάθε σύζυγος πρέπει να αναλάβει εκ νέου το προηγούμενο επώνυμό του.

10 Υπάρχουν εναλλακτικά εξωδικαστικά μέσα επίλυσης των θεμάτων που αφορούν ένα διαζύγιο, χωρίς προσφυγή στη δικαιοσύνη;

Ο γάμος λύεται μόνο με δικαστική απόφαση. Τα συναφή ζητήματα μπορούν να επιλυθούν με την εφαρμογή του νόμου αριθ. 420/2004 περί διαμεσολάβησης.

11 Πού πρέπει να καταθέσω την αίτηση αγωγής διαζυγίου/δικαστικού χωρισμού/ακύρωσης γάμου; Ποιες είναι οι επίσημες διαδικασίες και ποια τα σχετικά έγγραφα που πρέπει να συνυποβάλλονται με την αγωγή;

Η αίτηση διαζυγίου, η αίτηση ακύρωσης του γάμου και η δήλωση περί ανυπόστατου του γάμου υποβάλλονται ενώπιον του τοπικού δικαστηρίου (okresný súd).

Το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου οι σύζυγοι είχαν την τελευταία κοινή κατοικία τους, εάν τουλάχιστον ένας εξ αυτών κατοικεί στην περιφέρεια του δικαστηρίου. Διαφορετικά, αρμόδιο είναι το γενικό δικαστήριο του καθ’ ου. Εάν το αρμόδιο δικαστήριο δεν μπορεί να προσδιοριστεί μ’ αυτόν τον τρόπο, αρμόδιο είναι το γενικό δικαστήριο του αιτούντος.

Η αίτηση πρέπει να πληροί τις διατυπώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 127 του νόμου αριθ. 160/2015, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (Civilný sporový poriadok) και στα άρθρα 25 και 26 του νόμου αριθ. 161/2015, του Κώδικα Εκούσιας Πολιτικής Δικαιοδοσίας (Civilný mimosporový poriadok).

Η αίτηση πρέπει να αναφέρει σε ποιο δικαστήριο απευθύνεται, ποιος είναι ο αιτών, ποιο είναι το αντικείμενό της και ο επιδιωκόμενος σκοπός και πρέπει να υπογράφεται. Επιπλέον, η αίτηση πρέπει να αναφέρει τα ονόματα των διαδίκων, των εκπροσώπων τους (εάν διαθέτουν), να περιλαμβάνει πιστή και πλήρη περιγραφή των βασικών πραγματικών περιστατικών και να απαριθμεί τα αποδεικτικά στοιχεία που προτίθεται να χρησιμοποιήσει ο αιτών θα πρέπει επίσης να αναφέρει ρητώς το αίτημα του αιτούντος. Ο αιτών πρέπει να επισυνάψει στην αίτηση τα αποδεικτικά στοιχεία στα οποία βασίζεται.

12 Μπορώ να τύχω νομικής συνδρομής για τα έξοδα της διαδικασίας;

Η παροχή νομικής συνδρομής διέπεται από τις διατάξεις του νόμου αριθ. 327/2005 περί παροχής νομικής συνδρομής σε άτομα που τελούν σε οικονομική δυσπραγία.

Η διαδικασία έκδοσης διαζυγίου βαρύνεται με την καταβολή δικαστικού τέλους. Οποιοσδήποτε εκ των διαδίκων μπορεί να ζητήσει να εξαιρεθεί από την υποχρέωση καταβολής του τέλους.

Κατόπιν αίτησης, το δικαστήριο μπορεί να απαλλάξει τον διάδικο, εν όλω ή εν μέρει, από την υποχρέωση καταβολής δικαστικού τέλους, εφόσον αυτό δικαιολογείται από τις περιστάσεις του διαδίκου και η υπόθεση δεν αφορά αυθαίρετη ή προδήλως ατελέσφορη διεκδίκηση ή προστασία δικαιώματος. Εφόσον το δικαστήριο δεν αποφασίσει άλλως, η απαλλαγή ισχύει για ολόκληρη τη διαδικασία και με αναδρομική ισχύ. Ωστόσο, τα τέλη που καταβλήθηκαν πριν από την έκδοση της απόφασης εξαίρεσης δεν επιστρέφονται.

13 Υπάρχει δυνατότητα προσφυγής κατά απόφασης διαζυγίου/δικαστικού χωρισμού/ακύρωσης γάμου;

Έφεση κατά της δικαστικής απόφασης μπορεί να υποβληθεί εντός 15 ημερών από την επίδοσή της.

14 Τι πρέπει να κάνω για να επιτύχω αναγνώριση στο παρόν κράτος μέλος απόφασης διαζυγίου/δικαστικού χωρισμού/ακύρωσης γάμου η οποία έχει εκδοθεί από δικαστήριο άλλου κράτους μέλους;

Πρέπει να υποβληθεί αίτηση για την αναγνώριση της απόφασης. Αρμόδιο δικαστήριο είναι το περιφερειακό δικαστήριο Μπρατισλάβας (Krajský súd v Bratislave).

Οι τελεσίδικες αποφάσεις επί γαμικών διαφορών που εκδίδονται σε άλλα κράτη μέλη (με εξαίρεση τη Δανία) μετά την 1η Μαΐου 2004 αναγνωρίζονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2201/2003 του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2003, για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας, ο οποίος καταργεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1347/2000. Οι αποφάσεις αναγνωρίζονται χωρίς να απαιτείται ειδική διαδικασία. Ιδίως, δεν απαιτείται ειδική διαδικασία για την τροποποίηση της σχετικής εγγραφής στα αρχεία του ληξιαρχείου. Ωστόσο, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει την έκδοση ειδικής απόφασης για την αναγνώριση απόφασης αλλοδαπού δικαστηρίου επί γαμικής διαφοράς. Αρμόδιο για την αναγνώριση αποφάσεων αλλοδαπών δικαστηρίων είναι το περιφερειακό δικαστήριο Μπρατισλάβας.

Όσον αφορά τις αποφάσεις που εκδίδονται στη Δανία ή αποφάσεις που έχουν εκδοθεί σε άλλα κράτη μέλη πριν από την 1η Μαΐου 2004, πρέπει να κατατίθεται αίτηση για την αναγνώριση απόφασης αλλοδαπού δικαστηρίου επί γαμικής διαφοράς, εάν ένας τουλάχιστον από τους διάδικους είναι Σλοβάκος υπήκοος. Η διαδικασία αυτή κινείται με αίτηση η οποία μπορεί να υποβληθεί από πρόσωπο που αναφέρεται ως διάδικος στην απόφαση του αλλοδαπού δικαστηρίου. Αρμόδιο για την αναγνώριση αποφάσεων αλλοδαπών δικαστηρίων είναι το περιφερειακό δικαστήριο Μπρατισλάβας.

15 Ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την προσβολή της αναγνώρισης απόφασης διαζυγίου/δικαστικού χωρισμού/ακύρωσης γάμου η οποία έχει εκδοθεί  από δικαστήριο άλλου κράτους μέλους; Ποια διαδικασία ακολουθείται σε αυτή την περίπτωση;

Απόφαση για την αναγνώριση ή μη αναγνώριση απόφασης αλλοδαπού δικαστηρίου μπορεί να προσβληθεί. Το σχετικό ένδικο μέσο ασκείται ενώπιον του περιφερειακού δικαστηρίου Μπρατισλάβας και η σχετική απόφαση εκδίδεται από το ανώτατο δικαστήριο (Najvyšší súd).

16 Ποιο δίκαιο εφαρμόζεται από το δικαστήριο στο πλαίσιο μιας διαδικασίας διαζυγίου μεταξύ συζύγων που δεν διαμένουν στο παρόν κράτος μέλος ή που έχουν διαφορετικές ιθαγένειες;

Η λύση του γάμου με την έκδοση διαζυγίου διέπεται από το ισχύον δίκαιο του κράτους την ιθαγένεια του οποίου είχαν οι σύζυγοι κατά την έναρξη της διαδικασίας. Εάν οι σύζυγοι είναι διαφορετικής ιθαγένειας, η λύση του γάμου με διαζύγιο διέπεται από το δίκαιο της Σλοβακίας.

 

Αυτή η ιστοσελίδα είναι μέρος του ιστότοπου Η Ευρώπη σου.

Θα μας βοηθούσαν πολύ τα σχόλιά σας σχετικά με τη χρησιμότητα των παρεχόμενων πληροφοριών.