Echtscheiding en scheiding van tafel en bed

1 Wat zijn de voorwaarden voor een echtscheiding?

Een van de echtgenoten moet bij de rechter een verzoekschrift tot echtscheiding indienen. Verzoekschriften tot echtscheiding worden behandeld door het Supreme Court. Een echtscheidingsverzoek moet bij dat gerecht worden ingediend. De verzoeker moet het gerecht ervan overtuigen dat het huwelijk onherstelbaar is ontwricht. Daartoe moet hij een van de vijf hieronder vermelde feiten aanvoeren en bewijzen.

Een echtscheidingsverzoek kan niet eerder dan twee jaar na de huwelijksdatum worden ingediend. Er wordt slechts van deze regel afgeweken wanneer de verzoeker zwaar heeft geleden, de verweerder blijk heeft gegeven van buitengewone verdorvenheid of de verzoeker bij de huwelijksvoltrekking jonger dan zestien jaar was.

2 Welke echtscheidingsgronden bestaan er?

De enige grond voor echtscheiding is de onherstelbare ontwrichting van het huwelijk. Om aan te tonen dat hiervan sprake is, moeten een of meer van de volgende feiten worden bewezen:

• de andere echtgenoot heeft overspel gepleegd en de verzoeker vindt het ondraaglijk om nog met hem of haar samen te leven;
• onredelijk gedrag van de andere echtgenoot, waarvan sprake is als de andere echtgenoot zich zodanig heeft gedragen dat van de verzoeker in redelijkheid niet kan worden verwacht dat hij of zij met hem of haar blijft samenleven;
• verlating door de andere echtgenoot, waarvan sprake is als de andere echtgenoot de verzoeker op het moment dat het echtscheidingsverzoek wordt ingediend, voor een periode van ten minste twee jaar heeft verlaten;
• de partijen leven op het moment dat het echtscheidingsverzoek wordt ingediend gedurende een periode van ten minste twee jaar gescheiden (instemming van de andere echtgenoot vereist);
• de partijen leven op het moment dat het echtscheidingsverzoek wordt ingediend gedurende een periode van ten minste vijf jaar gescheiden (geen instemming van de andere echtgenoot vereist).

Het gerecht doet zo veel als mogelijk onderzoek naar de juistheid van de door verzoeker en verweerder aangevoerde feiten. Als het gerecht de onherstelbare ontwrichting van het huwelijk bewezen acht, spreekt het de echtscheiding uit. Dit gebeurt alleen als het gerecht ervan overtuigd is dat ten aanzien van de kinderen van de scheidende partijen een afdoende regeling is getroffen.

Als het gerecht de onherstelbare ontwrichting van het huwelijk bewezen acht, spreekt het eerst een voorlopig vonnis van echtscheiding (decree nisi) uit. Zes weken daarna kan de partij die het echtscheidingsverzoek indiende, het gerecht verzoeken om een definitief vonnis van echtscheiding (decree absolute). Tenzij er sprake is van uitzonderlijke omstandigheden is een dergelijk verzoek niet aan een bepaalde termijn gebonden.

Als het verzoek om een decree absolute echter langer dan twaalf maanden na het decree nisi wordt ingediend, moet het vergezeld gaan van een schriftelijke toelichting. Die toelichting moet antwoord geven op de volgende vragen:

• waarom is het verzoek zo laat ingediend;
• hebben de gewezen echtgenoten sinds het uitspreken van het decree nisi samengewoond en, zo ja, van wanneer tot wanneer, en
• in het geval dat het echtscheidingsverzoek werd ingediend door de vrouw, is de vrouw sinds het uitspreken van het decree nisi bevallen van een kind en, zo ja, wordt wel of niet beweerd dat de gewezen echtgenoot de (mogelijke) vader van dit kind is?

Het gerecht kan van de verzoeker verlangen dat hij in een beëdigde schriftelijke verklaring (affidavit) bevestigt dat de toelichting naar waarheid is opgesteld en kan op basis van het verzoek elke beslissing geven die het passend acht.

3 Wat zijn de juridische gevolgen van een echtscheiding als het gaat om:

3.1 de persoonlijke relatie tussen de echtgenoten (bijvoorbeeld de achternaam)?

Nadat het huwelijk is ontbonden bestaat er, tenzij partijen dat wensen, geen verplichting meer om samen te wonen of een persoonlijke relatie te onderhouden. Het staat de partijen vrij om opnieuw in het huwelijk te treden. Ze kunnen de huwelijksnaam blijven voeren of weer de eigen familienaam gaan dragen.

3.2 de verdeling van het vermogen van de echtgenoten?

Het gerecht verdeelt de boedel na kennis te hebben genomen van de feiten van de zaak. Zelfs indien de partijen een regeling hebben getroffen, heeft het gerecht de bevoegdheid die regeling te valideren of te wijzigen.

3.3 de minderjarige kinderen uit het huwelijk?

Het gerecht kan zowel vóór als na de definitieve uitspraak voorzieningen treffen ten aanzien van de voogdij, het onderhoud en de opvoeding van de kinderen. Het kan de kinderen zelfs onder toezicht van het gerecht plaatsen. Het gerecht gaat pas over tot het definitief uitspreken van de echtscheiding wanneer het ervan overtuigd is dat met betrekking tot eventuele kinderen een afdoende regeling is getroffen.

3.4 de verplichting om alimentatie te betalen aan de andere echtgenoot?

Het gerecht kan bij het uitspreken van het voorlopig vonnis van echtscheiding of daarna bepalen dat de ex-echtgenoot zijn ex-echtgenote voor de duur van hun gezamenlijke leven maandelijks of wekelijks een bedrag aan alimentatie betaalt dat naar het oordeel van het gerecht redelijk is. Op het moment dat de gewezen echtgenote hertrouwt, verliest ze het recht op alimentatie. Het feit dat de gewezen echtgenote hertrouwt, heeft echter geen invloed op het alimentatierecht van de kinderen uit het eerdere huwelijk.

4 Wat betekent "scheiding van tafel en bed” in de praktijk?

In het recht van Gibraltar wordt "scheiding van tafel en bed" aangeduid als "judicial separation". Een scheiding van tafel en bed ontheft de echtgenoot die het daartoe strekkende verzoek heeft gedaan van de verplichting om met de huwelijkspartner samen te wonen. Het geeft hem of haar echter niet het recht om te hertrouwen. Vandaar dat scheiding van tafel en bed in de praktijk een oplossing is voor echtgenoten waarvan het huwelijk is stukgelopen maar die niet willen hertrouwen. De verzoeker hoeft niet te bewijzen dat het huwelijk onherstelbaar is ontwricht. Na een scheiding van tafel en bed kan een echtscheidingsverzoek worden ingediend.

5 Wat zijn de gronden voor een “scheiding van tafel en bed”?

De verzoeker moet bewijs overleggen van een of meer specifieke in de wet genoemde feiten op grond waarvan het gerecht kan vaststellen dat er sprake is van ontwrichting van het huwelijk. In tegenstelling tot wat bij echtscheidingsverzoeken het geval is, geldt bij een verzoek om scheiding van tafel en bed niet dat een dergelijk verzoek pas drie jaar na de huwelijksdatum kan worden ingediend.

6 Wat zijn de juridische gevolgen van een “scheiding van tafel en bed”?

Wanneer een van de echtgenoten die van tafel en bed zijn gescheiden overlijdt zonder een testament na te laten, wordt zijn hele boedel verdeeld volgens de regels van het intestaat erfrecht en heeft de scheiding van tafel en bed dezelfde rechtskracht als een echtscheiding. Bijgevolg kan de overlevende echtgenoot in dat geval geen enkele aanspraak op de boedel van de overleden echtgenoot doen gelden. Wanneer de overleden echtgenoot wel een testament heeft gemaakt, heeft het feit dat de echtgenoten van tafel en bed waren gescheiden geen gevolgen voor de rechten die uit dat testament voortvloeien. Bijvoorbeeld wanneer de overlevende echtgenoot in het testament als begunstigde is aangewezen.

Wat de boedelscheiding betreft, kan het gerecht in het geval van scheiding van tafel en bed dezelfde voorzieningen treffen als in het geval van echtscheiding.

7 Wat betekent “nietigverklaring van het huwelijk" in het huwelijk in de praktijk?

Er zijn twee vormen van nietigverklaring van een huwelijk. Een huwelijk dat nietig (void) wordt verklaard, is nooit geldig geweest en wordt geacht nooit te hebben bestaan. Een huwelijk kan ook relatief nietig of vernietigbaar (voidable) zijn, in welk geval het huwelijk op verzoek van een van de echtgenoten nietig kan worden verklaard. In het geval van relatieve nietigheid kan het huwelijk blijven voortbestaan als beide echtgenoten dat wensen.

8 Wat zijn de gronden voor nietigverklaring van het huwelijk?

Een huwelijk is in de volgende gevallen nietig:

• het huwelijk voldoet niet aan de voorwaarden van de Marriage Act;
• bij de huwelijksvoltrekking was een van de partijen al wettig gehuwd;
• de partijen zijn van hetzelfde geslacht. Alleen een huwelijk tussen man en vrouw is geldig;
• het betreft een polygaam huwelijk dat buiten Gibraltar is voltrokken en waarbij een van de echtgenoten op het moment van de huwelijksvoltrekking zijn woonplaats in Gibraltar had.

Een huwelijk is in de volgende gevallen relatief nietig (vernietigbaar):

• het huwelijk is niet geconsumeerd omdat een van de echtgenoten niet in staat is om het huwelijk te consumeren;
• het huwelijk is niet geconsumeerd omdat de verweerder moedwillig weigert om het huwelijk te consumeren;
• een van de echtgenoten heeft niet naar behoren ingestemd met het huwelijk, omdat hij of zij die instemming onder dwang heeft gegeven, een onjuiste voorstelling van de rechtsgevolgen van het huwelijk had of geestelijk niet in staat was om de rechtsgevolgen van het huwelijk te begrijpen;
• op het moment van de huwelijksvoltrekking leed een van de echtgenoten aan een geestelijke stoornis die hem of haar ongeschikt maakte om te huwen of aan een overdraagbare geslachtsziekte en de verzoeker was hier op dat moment niet van op de hoogte;
• op het moment van de huwelijksvoltrekking was de verweerder zwanger van iemand anders dan de verzoeker en de verzoeker was hier op dat moment niet van op de hoogte.

9 Wat zijn de juridische gevolgen van de nietigverklaring van het huwelijk?

Zodra een huwelijk nietig is verklaard, is het van nul en generlei waarde meer. Wanneer uit het huwelijk kinderen zijn geboren, moet het gerecht ervan overtuigd zijn dat passende regelingen voor de kinderen zijn getroffen. Er kunnen ook voorzieningen worden getroffen ten aanzien van de betaling van partneralimentatie en, in het geval dat kinderen uit het huwelijk zijn geboren, kinderalimentatie en de voogdij over de kinderen.

10 Bestaan er alternatieve mogelijkheden om problemen die samenhangen met een echtscheiding op te lossen, zonder dat de rechter wordt ingeschakeld?

Alleen het Supreme Court is bevoegd om echtscheidingszaken te behandelen. Wel is er de mogelijkheid om door de overheid gefinancierd advies van een huwelijksconsulent in te winnen.

11 Waar moet het verzoek tot echtscheiding/scheiding van tafel en bed/nietigverklaring van het huwelijk worden ingediend? Aan welke formaliteiten moet worden voldaan en welke documenten moeten bij het verzoek worden gevoegd?

Het verzoek moet worden ingediend op het volgende adres: Supreme Court Registry, 277 Main Street, Gibraltar.

Het verzoek moet worden gedaan via een verzoekschrift en vergezeld gaan van gewaarmerkte kopieën van de huwelijksakte en de geboorteaktes van eventuele kinderen. Daarnaast moet het verzoek de gronden voor de echtscheiding, scheiding van tafel en bed of nietigverklaring vermelden en informatie bevatten over de kinderen uit het huwelijk en de financiële situatie van de verzoeker. Voor meer informatie: Supreme Court Registry, 277 Main Street, Gibraltar, telefoon (+350) 200 75608.

12 Kan ik in aanmerking komen voor rechtsbijstand om de kosten van de procedure te dekken?

Wanneer aan bepaalde inkomenscriteria wordt voldaan, komt men in aanmerking voor vergoeding van de kosten van de procedure. Formulieren en aanvullende informatie zijn verkrijgbaar bij het Supreme Court Registry, 277 Main Street, Gibraltar.

13 Kan beroep worden ingesteld tegen een beslissing over de echtscheiding/scheiding van tafel en bed/nietigverklaring van het huwelijk?

Een voorlopig vonnis van echtscheiding of nietigverklaring kan worden herroepen zolang het nog niet in een definitief vonnis is omgezet. Een scheiding van tafel en bed kan, onder bepaalde omstandigheden, op elk moment worden beëindigd. Beschikkingen inzake partner- en kinderalimentatie en voogdij kunnen ook nog worden gewijzigd nadat het voorlopig vonnis in een definitief vonnis is omgezet.

14 Wat moet ik doen om een door een rechtbank in een andere lidstaat gewezen beslissing over echtscheiding/scheiding van tafel en bed/nietigverklaring van het huwelijk in België? te laten erkennen?

In Verordening (EG) nr. 2201/2003 wordt bepaald dat een in een lidstaat uitgesproken echtscheiding, scheiding van tafel en bed of nietigverklaring van een huwelijk in andere lidstaten kan worden erkend. De daarvoor vereiste documenten kunnen worden verkregen bij het gerecht dat de uitspraak heeft gedaan en moeten worden ingediend bij het Supreme Court.

Genoemde verordening is niet van toepassing voor het bepalen van de schuldvraag, de vermogensrechtelijke gevolgen van een huwelijk en eventuele alimentatie en is evenmin op andere bijkomende kwesties van toepassing. Er moet een reëel aanknopingspunt bestaan tussen de belanghebbende en de lidstaat die de bevoegdheid uitoefent.

Erkenning kan worden geweigerd wanneer de uitspraak strijdig is met de openbare orde, wanneer de uitspraak bij verstek is gedaan, wanneer de relevante stukken niet tijdig aan de verweerder werden betekend of wanneer de uitspraak onverenigbaar is met een uitspraak die in een andere zaak tussen dezelfde partijen in Gibraltar is gedaan of met een eerdere uitspraak in een ander land, mits die eerdere uitspraak in Gibraltar kan worden erkend.

Elke belanghebbende kan het gerecht verzoeken om een beslissing houdende erkenning of niet-erkenning van een in een ander land gedane uitspraak. Het Supreme Court kan de procedure schorsen wanneer tegen de uitspraak om erkenning waarvan wordt verzocht, beroep is aangetekend.

Wanneer de uitspraak niet op grond van genoemde verordening kan worden erkend, geldt hetgeen in de Matrimonial Causes Act is bepaald ten aanzien van de erkenning van in het buitenland uitgesproken echtscheidingen. In de Matrimonial Causes Act is het volgende bepaald:

de geldigheid van een door een buitenlandse rechter uitgesproken echtscheiding of scheiding van tafel en bed wordt erkend indien

• de echtscheiding/scheiding van tafel en bed rechtskracht heeft volgens het recht van het land waar deze is uitgesproken, en
• op de relevante datum (de datum waarop de procedure tot echtscheiding/scheiding van tafel en bed werd ingeleid) een van de huwelijkspartners
  • zijn gewone verblijfplaats in dat land had, of
  • zijn woonplaats in dat land had, of
  • onderdaan van dat land was.

15 Tot welk gerecht moet ik mij wenden om bezwaar te maken tegen de erkenning van een door een rechtbank in een andere lidstaat gewezen beslissing over echtscheiding/scheiding van tafel en bed/nietigverklaring van het huwelijk? Welke procedure is in dit geval van toepassing?

Echtscheidingen en scheidingen van tafel en bed die zijn uitgesproken in een ander land worden volgens het recht van Gibraltar erkend als aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Een mogelijke grond voor bezwaar tegen de erkenning van een in het buitenland uitgesproken echtscheiding/scheiding van tafel en bed is het niet voldoen aan een van de voorwaarden van de Matrimonial Causes Act. Als dat het geval is, kan het aangewezen zijn om bij het Supreme Court een verzoek om niet-geldigverklaring van de echtscheiding/scheiding van tafel en bed in te dienen.

16 Wat is het toepasselijk recht in een echtscheidingsproces tussen echtgenoten die niet in België? wonen of een verschillende nationaliteit hebben?

De rechters van Gibraltar zullen altijd het eigen recht toepassen op zaken die aan hen worden voorgelegd. Zelfs als het huwelijk in het buitenland is voltrokken, zijn de rechters van Gibraltar bevoegd om kennis te nemen van een echtscheidingsverzoek als een van de huwelijkspartners

• op de datum van de rechtsingang zijn woonplaats in Gibraltar heeft, of
• gedurende een aangesloten periode van ten minste een jaar onmiddellijk voorafgaand aan die datum zijn gewone verblijfplaats in Gibraltar heeft gehad.

 

Deze webpagina maakt deel uit van de website Uw Europa.

Al uw feedback over de verstrekte informatie is welkom.