Echtscheiding en scheiding van tafel en bed

1 Wat zijn de voorwaarden voor een echtscheiding?

Om in Malta echtscheiding te verkrijgen moet een echtpaar een gezamenlijk verzoekschrift indienen of moet de ene echtgenoot een verzoek indienen tot echtscheiding van de ander. Op het moment waarop de echtscheidingsprocedure begint, moeten de echtgenoten in de onmiddellijk aan het echtscheidingsverzoek voorafgaande vijf jaar gedurende een periode of perioden van in totaal ten minste vier jaar apart hebben gewoond of moeten er ten minste vier jaar zijn verstreken sinds de datum van scheiding van tafel en bed. Tevens moet de rechtbank tot de overtuiging zijn gekomen dat er geen redelijk vooruitzicht bestaat op verzoening tussen de echtgenoten. Een andere voorwaarde is dat de echtgenoten en al hun kinderen toereikende alimentatie moeten ontvangen indien alimentatie is verschuldigd, maar de partijen kunnen te allen tijde van dit recht op alimentatie afzien. Een echtscheiding die wordt uitgesproken tussen echtgenoten die reeds op grond van een overeenkomst of gerechtelijke beslissing van tafel en bed zijn gescheiden brengt geen enkele verandering teweeg in hetgeen is beschikt of tussen de partijen is overeengekomen, met uitzondering van de gevolgen die voortvloeien uit een wettelijk voltrokken echtscheiding. Er zij op gewezen dat echtgenoten van elkaar gescheiden moeten zijn op grond van een overeenkomst of gerechtelijke beslissing voordat zij echtscheiding kunnen aanvragen.

2 Welke echtscheidingsgronden bestaan er?

De wet verwijst niet naar de gronden voor echtscheiding. Zoals echter reeds is opgemerkt in het antwoord met betrekking tot de voorwaarden, moeten de echtgenoten tijdens de onmiddellijk aan het echtscheidingsverzoek voorafgaande vijf jaar gedurende een periode of perioden van in totaal ten minste vier jaar apart hebben gewoond of moeten er ten minste vier jaar zijn verstreken sinds de datum van scheiding van tafel en bed.

3 Wat zijn de juridische gevolgen van een echtscheiding als het gaat om:

3.1 de persoonlijke relatie tussen de echtgenoten (bijvoorbeeld de achternaam)?

Een echtscheiding die wordt uitgesproken tussen echtgenoten die reeds op grond van een overeenkomst of gerechtelijke beslissing van tafel en bed zijn gescheiden, brengt geen enkele verandering teweeg in hetgeen is beschikt of tussen de partijen is overeengekomen, met uitzondering van de gevolgen die voortvloeien uit een wettelijk voltrokken echtscheiding. Wat achternamen betreft is de wet inzake scheiding van tafel en bed van toepassing en kan de vrouw er na de scheiding van tafel en bed dan ook voor kiezen om haar meisjesnaam weer aan te nemen, mits deze keuze wordt gemaakt door middel van een verklaring in de openbare scheidingsakte, en in geval van scheiding van tafel en bed moet de vrouw deze verklaring afleggen door middel van een nota in het dossier van de aanhangige zaak. Zodra de echtscheiding is uitgesproken, komen alle civiele gevolgen en de verplichting van de partijen om samen te wonen te vervallen. Bovendien komen met ingang van de datum waarop de beschikking of het echtscheidingsvonnis in kracht van gewijsde gaat, de erfopvolgingsrechten van de echtgenoten te vervallen.

3.2 de verdeling van het vermogen van de echtgenoten?

Een echtscheiding die wordt uitgesproken tussen echtgenoten die reeds op grond van een overeenkomst of gerechtelijke beslissing van tafel en bed zijn gescheiden, brengt geen enkele verandering teweeg in hetgeen is beschikt of tussen de partijen is overeengekomen. Afdeling 66D(5) van de Maltees burgerlijk wetboek bepaalt dat wanneer een einde is gekomen aan de gemeenschap van na het huwelijk verworven goederen of de gemeenschap van de afzonderlijk geadministreerde meeropbrengsten, de partijen, indien zij er beide mee instemmen, hoe dan ook het recht hebben om te scheiden zonder de gemeenschappelijke bezittingen te vereffenen.

3.3 de minderjarige kinderen uit het huwelijk?

Wanneer de echtscheiding wordt uitgesproken, heeft dit geen gevolgen voor de rechten en plichten van de ouders jegens hun kinderen of voor een tussen de partijen gesloten overeenkomst inzake de zorg voor en het gezag over kinderen. De ene partij kan echter aanvoeren dat de andere partij ongeschikt is om het gezag te krijgen over de minderjarige kinderen, en wanneer de rechter een daartoe strekkende verklaring afgeeft, kan de ongeschikt verklaarde partij bij overlijden van de andere partij niet zonder toestemming van de rechter het gezag over de minderjarige kinderen verkrijgen. Onderhoudsverplichtingen jegens minderjarigen blijven van kracht zolang deze de leeftijd van 18 jaar niet hebben bereikt. Indien een kind doorgaat met studeren en niet anders is overeengekomen, gelden de onderhoudsverplichtingen tot de leeftijd van 23 jaar.

3.4 de verplichting om alimentatie te betalen aan de andere echtgenoot?

Een echtscheiding die wordt uitgesproken tussen echtgenoten die reeds op grond van een overeenkomst of gerechtelijke beslissing van tafel en bed zijn gescheiden, brengt geen verandering teweeg in hetgeen is beschikt of tussen de partijen is overeengekomen. Daarom komt de onderhoudsverplichting bij echtscheiding niet te vervallen, tenzij de partijen anders zijn overeengekomen. Indien de partij aan wie de andere partij alimentatie is verschuldigd – voor deze partij zelf of voor de kinderen – daar tijdens de behandeling van de zaak om verzoekt, kan de rechter in de beslissing tot aanvaarding van het echtscheidingsverzoek gelasten dat de betaling van de alimentatie door die andere partij moet worden gewaarborgd door middel van een geschikte en redelijke garantie die in overeenstemming is met de omstandigheden van de partijen. Het bedrag van deze garantie mag niet hoger zijn dan het over vijf jaar berekende bedrag van de alimentatie. Indien alimentatie verschuldigd is, kan dit verzoek ook te allen tijde na voornoemde beslissing worden gedaan.

Indien bij de bevoegde civiele rechtbank een verzoek tot echtscheiding wordt ingediend door een van de echtgenoten, of door beide echtgenoten wanneer zij gezamenlijk hebben besloten hun huwelijk te laten ontbinden, en wanneer de echtgenoten niet van tafel en bed zijn gescheiden op grond van een overeenkomst of een gerechtelijke beslissing, moet de rechter, alvorens de echtgenoten toe te staan het huwelijk te ontbinden, de partijen verzoeken te verschijnen voor hetzij een door de rechter aangewezen bemiddelaar, hetzij een door beiden aanvaarde bemiddelaar. Deze bemiddellaar moet een poging doen om de echtgenoten met elkaar te verzoenen, en wanneer die verzoening niet wordt bereikt en de echtgenoten het nog niet met elkaar eens zijn geworden over de scheidingsvoorwaarden, moet hij of zij de partijen in staat stellen te scheiden aan de hand van een overeenkomst. In deze overeenkomst moeten een of meer van de volgende zaken worden vastgelegd:

• de zorg voor en het gezag over de kinderen;
• de omgang van beide partijen met de kinderen;
• alimentatie voor de echtgenoten of voor één van de echtgenoten en voor elk kind;
• verblijf in de echtelijke woning;
• de boedelscheiding (verdeling van de gemeenschap van na het huwelijk verworven goederen of de gemeenschap van de afzonderlijk geadministreerde meeropbrengsten)

4 Wat betekent "scheiding van tafel en bed” in de praktijk?

Scheiding van tafel en bed betekent dat de ene echtgenoot een rechtsvordering heeft ingesteld tegen de andere en de rechter uitspraak heeft gedaan over de rechten en plichten van de echtgenoten bij scheiding van tafel en bed.

5 Wat zijn de gronden voor een “scheiding van tafel en bed”?

Voor scheiding van tafel en bed moet zijn voldaan aan een of meer van de hierna volgende voorwaarden:

• overspel;
• huiselijk geweld;
• excessen of wreedheid jegens, bedreiging van of het toebrengen van ernstig letsel aan de eiser of een van zijn of haar kinderen;
• als gevolg van de duurzame ontwrichting van hun huwelijk kan niet redelijkerwijs worden verwacht dat de echtgenoten bij elkaar blijven;
• het verlaten van de echtelijke woning.

6 Wat zijn de juridische gevolgen van een “scheiding van tafel en bed”?

Wat alimentatie betreft moet de echtgenoot tegen wie de scheiding is uitgesproken alimentatie betalen aan de andere partij en aan de kinderen tot deze de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt, of 23 jaar wanneer zij nog een voltijds een studie of opleiding volgen of anderszins voltijds onderwijs genieten. Het bedrag van de aan de andere partij en de kinderen verschuldigde alimentatie wordt vastgesteld na alle omstandigheden van de echtgenoten en de kinderen in aanmerking te hebben genomen, zoals:

• de behoeften van de kinderen met inachtneming van al hun omstandigheden;
• handicaps, zowel lichamelijke als verstandelijke;
• omstandigheden ten gevolge van ziekte die zo ernstig en zwaarwegend zijn dat de echtgeno(o)t(e) of de kinderen niet meer in staat is of zijn om zichzelf te onderhouden;
• de vraag of de verdiencapaciteit van de alimentatiegerechtigde is aangetast omdat hij of zij tijdens het huwelijk voor het huishouden en de andere partij heeft gezorgd en de uit het huwelijk geboren kinderen heeft grootgebracht;
• alle inkomsten of vergoedingen die de echtgenoten of één van de echtgenoten ontvangt op grond van de wet;
• de huisvestingsbehoeften van de echtgenoten en de kinderen;
• het bedrag dat aan elk van de partijen als uitkering verschuldigd zou zijn – met inbegrip van, maar niet beperkt tot, een pensioenuitkering – die deze partij echter als gevolg van de scheiding niet kan of zal verkrijgen.

De rechter kan op verzoek van een van de partijen besluiten de echtelijke woning aan één partij te toe te kennen, onder uitsluiting van de andere partij, gedurende een periode en onder de voorwaarden die de rechter passend geacht. Ook kan de rechter gelasten, indien hij of zij heeft kunnen vaststellen dat beide partijen en hun kinderen andere geschikte huisvesting hebben, dat de echtelijke woning moet worden verkocht en dat de opbrengst van de verkoop over de partijen moet worden verdeeld op een door hem of haar passend geachte wijze. Of de rechter kan de echtelijke woning, indien deze aan beide partijen toebehoort, aan één partij toekennen en deze partij een vergoeding aan de andere partij laten betalen voor het geleden financiële verlies.

In zijn of haar beslissing over scheiding van tafel en bed moet de rechter ook aangeven wie van de echtgenoten de voogdij over de kinderen krijgt. Daarbij is het welzijn van de kinderen de allerbelangrijkste overweging. De rechter kan echter op verzoek van één van de partijen verklaren dat de andere partij ongeschikt is voor de voogdij over de minderjarige kinderen van de partijen, en wanneer de rechter een verklaring in die zin aflegt zal de ongeschikt verklaarde partij ook na het overlijden van de andere partij niet zonder toestemming van de rechter de voogdij over de minderjarige kinderen kunnen krijgen.

De vrouw kan bij scheiding van tafel en bed haar meisjesnaam weer terugkrijgen indien zij daarvoor kiest, maar een daartoe strekkende verklaring moet worden opgenomen in de openbare scheidingsakte, en in geval van scheiding voor de rechtbank moet een daartoe strekkende nota worden opgenomen in de akten van de aanhangig gemaakte zaak.

Hoe dan ook raken de rechtsgevolgen van een scheiding van tafel en bed ten opzichte van derden pas uitgeput op de dag waarop de akte wordt opgenomen in het openbaar register.

7 Wat betekent “nietigverklaring van het huwelijk" in het huwelijk in de praktijk?

Nietigverklaring van een huwelijk betekent dat het huwelijk geen rechtsgevolgen heeft. Het huwelijk wordt ongeldig verklaard.

8 Wat zijn de gronden voor nietigverklaring van het huwelijk?

Een huwelijk is nietig indien:

• niet is voldaan aan de formaliteiten die nodig zijn voor de geldigheid van het huwelijk in het land waar dit voltrokken is;
• de toestemming van een van de partijen is verkregen door middel van lichamelijk of psychisch geweld of intimidatie;
• de toestemming van een van de partijen ongeldig is verklaard wegens een fout met betrekking tot de identiteit van de andere partij;
• de toestemming van een van de partijen is verkregen door bedrog van de andere partij ten aanzien van een bepaalde kwaliteit van de andere partij en dit bedrog van dien aard is dat het huwelijksleven daardoor ernstig ontwricht kan worden;
• de toestemming van een van de partijen ongeldig wordt verklaard wegens een ernstig gebrek aan oordeelsvermogen ten aanzien van het huwelijksleven of de daaruit voortvloeiende rechten en plichten, of wegens een ernstige psychologische afwijking waardoor die partij niet in staat is zijn essentiële huwelijksverplichtingen na te komen;
• een van de partijen impotent is, ongeacht of het gaat om absolute of relatieve impotentie, mits die impotentie van voor het huwelijk dateert;
• de toestemming van een van de partijen is verkregen met als doel de positieve uitsluiting van het huwelijk zelf of van een of meerdere elementen van het huwelijksleven, of van het recht op de huwelijksdaad;
• een van de partijen zijn of haar toestemming afhankelijk maakt van een voorwaarde met betrekking tot de toekomst;
• een van de partijen weliswaar niet onbekwaam of zwakzinnig is verklaard, maar op het moment van de huwelijksvoltrekking over onvoldoende geestelijke vermogens of vrije wil beschikte om toestemming te verlenen voor een huwelijk, ook indien de oorzaak hiervan van voorbijgaande aard was;
• het huwelijk niet is geconsumeerd.

9 Wat zijn de juridische gevolgen van de nietigverklaring van het huwelijk?

De gevolgen van een geldig huwelijk worden geacht altijd te hebben bestaan met betrekking tot de kinderen die zijn geboren of verwekt tijdens een huwelijk dat ongeldig is verklaard, evenals met betrekking tot vóór dat huwelijk geboren en vóór de nietigverklaring van het huwelijk erkende kinderen. Indien slechts een van de echtgenoten te goeder trouw heeft gehandeld, zijn die gevolgen van toepassing in het voordeel van deze partij en in het voordeel van de kinderen. Indien beide echtgenoten te kwader trouw hebben gehandeld, zijn de gevolgen van een geldig huwelijk alleen van toepassing op de kinderen die tijdens het nietig verklaarde huwelijk zijn geboren of verwekt. De echtgenoot die verantwoordelijk is voor de nietigheid van het huwelijk is gehouden om gedurende een periode van vijf jaar alimentatie te betalen aan de andere echtgenoot die te goeder trouw heeft gehandeld. Deze plicht komt te vervallen indien de partij die te goeder trouw heeft gehandeld binnen die periode hertrouwt.

10 Bestaan er alternatieve mogelijkheden om problemen die samenhangen met een echtscheiding op te lossen, zonder dat de rechter wordt ingeschakeld?

Nee, er zijn geen andere alternatieven. Dit kan alleen bij de rechtbank.

11 Waar moet het verzoek tot echtscheiding/scheiding van tafel en bed/nietigverklaring van het huwelijk worden ingediend? Aan welke formaliteiten moet worden voldaan en welke documenten moeten bij het verzoek worden gevoegd?

Een verzoek tot echtscheiding, scheiding van tafel en bed of nietigverklaring van een burgerlijk huwelijk moet worden ingediend bij de civiele rechtbank (sector familierecht), terwijl een verzoek tot registratie van een nietigverklaring door de kerkelijke gerechtelijke instantie in Malta moet worden ingediend bij het hof van beroep. Een verzoek tot echtscheiding, scheiding van tafel en bed en nietigverklaring van een burgerlijk huwelijk moet onder ede geschieden. Het antwoord op het verzoek moet binnen twintig dagen worden ingediend. De aan het verzoek te hechten documenten variëren al naar gelang wat bewezen moet worden. Indien een nietigverklaring echter door de kerkelijke gerechtelijke instantie moet worden ingeschreven, moet afschriften van de beslissing van het metropolitaan gerecht van Malta, van het door de regionale gerechtelijke instantie van tweede aanleg genomen besluit, van het uitvoeringsbesluit en van de huwelijksakte worden bijgevoegd.

Elke partij bij een rechtsvordering tot scheiding van tafel en bed kan te allen tijde tijdens de behandeling van de zaak, maar niet na verdaging ervan voor uitspraak, een verzoek indienen om het in de zaak ingediende verzoekschrift tot scheiding van tafel en bed te beschouwen als een verzoekschrift tot echtscheiding.

12 Kan ik in aanmerking komen voor rechtsbijstand om de kosten van de procedure te dekken?

Ja, er kan rechtsbijstand worden verstrekt, mits is voldaan aan de vereisten van afdeling 912 van het wetboek van organisatie en burgerlijke rechtsvordering.

13 Kan beroep worden ingesteld tegen een beslissing over de echtscheiding/scheiding van tafel en bed/nietigverklaring van het huwelijk?

Ja, er kan beroep worden ingesteld tegen een beslissing inzake echtscheiding, scheiding van tafel en bed of nietigverklaring. Daarbij dient echter te worden bedacht dat geen beroep kan worden ingesteld tegen het besluit tot inschrijving van een door de kerkelijke gerechtelijke instantie verstrekte nietigverklaring.

14 Wat moet ik doen om een door een rechtbank in een andere lidstaat gewezen beslissing over echtscheiding/scheiding van tafel en bed/nietigverklaring van het huwelijk in Nederland te laten erkennen?

Een beslissing van een buitenlandse rechtbank die de status van een gehuwd persoon betreft of daarop van invloed is, wordt erkend voor alle doelstellingen van het Maltese recht indien de beslissing is genomen door een bevoegde rechtbank in het land waarin een van de partijen bij de procedure woonachtig is of waarvan hij onderdaan is. Dit geschiedt in Malta in het Openbaar Register (Evans Building, Merchant’s Street, Valletta VLT 2000).

Afgezien van het Maltese recht is ook de Europese wetgeving van toepassing, dat wil zeggen Verordening (EG) nr. 2201/2003 van de Raad van 27 november 2003 betreffende de bevoegdheid en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in huwelijkszaken en inzake de ouderlijke verantwoordelijkheid, en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1347/2000. Artikel 22 van deze verordening betreft de gronden tot weigering van de erkenning van beslissingen ter zake van echtscheiding, scheiding van tafel en bed of nietigverklaring van het huwelijk. Een beslissing wordt niet erkend:

a) indien de erkenning kennelijk strijdig zou zijn met de openbare orde van de aangezochte lidstaat;

b) indien het stuk waarmee het geding is ingeleid of een gelijkwaardig stuk niet tijdig en op zodanige wijze als met het oog op zijn verdediging noodzakelijk was, aan de verweerder tegen wie verstek werd verleend, is betekend of medegedeeld, tenzij vaststaat dat hij ondubbelzinnig met de beslissing instemt;

c) indien zij onverenigbaar is met een tussen dezelfde partijen in de aangezochte lidstaat gegeven beslissing; of

d) indien de beslissing onverenigbaar is met een beslissing die vroeger in een andere lidstaat of in een derde land tussen dezelfde partijen is gegeven, mits die vroegere beslissing voldoet aan de voorwaarden voor erkenning in de aangezochte lidstaat.

15 Tot welk gerecht moet ik mij wenden om bezwaar te maken tegen de erkenning van een door een rechtbank in een andere lidstaat gewezen beslissing over echtscheiding/scheiding van tafel en bed/nietigverklaring van het huwelijk? Welke procedure is in dit geval van toepassing?

De civiele rechtbank (sector familierecht) is de rechtbank waarbij verzet moet worden aangetekend tegen de erkenning van een beslissing tot echtscheiding, scheiding van tafel en bed of nietigverklaring. De in Malta toepasselijke procedure is opgenomen in hoofdstuk 12 van de Wetten van Malta.

16 Wat is het toepasselijk recht in een echtscheidingsproces tussen echtgenoten die niet in Nederland wonen of een verschillende nationaliteit hebben?

De civiele rechtbanken zijn enkel bevoegd voor de behandeling van en het nemen van beslissingen over verzoeken tot echtscheiding indien aan een van de volgende vereisten is voldaan:

• ten minste een van de echtgenoten was woonachtig in Malta op het moment waarop het verzoek tot echtscheiding bij de bevoegde rechtbank werd ingediend, of
• ten minste een van de echtgenoten had zijn of haar gewone verblijfplaats in Malta gedurende een periode van één jaar die onmiddellijk voorafging aan de indiening van het verzoek tot echtscheiding.

 

Deze webpagina maakt deel uit van de website Uw Europa.

Al uw feedback over de verstrekte informatie is welkom.