- 1 Τι σημαίνουν στην πράξη οι όροι «διατροφή» και «υποχρέωση διατροφής»; Ποια πρόσωπα οφείλουν να καταβάλλουν διατροφή σε άλλα πρόσωπα;
- 2 Μέχρι ποια ηλικία δικαιούται διατροφής το τέκνο; Υφίστανται διαφορετικοί κανόνες που να ρυθμίζουν τη διατροφή, αναλόγως του αν πρόκειται για ανηλίκους ή ενηλίκους;
- 3 Πρέπει να απευθυνθώ σε αρμόδια αρχή ή σε δικαστήριο προκειμένου να τύχω διατροφής; Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της διαδικασίας;
- 4 Μπορεί να υποβληθεί αίτηση διατροφής για λογαριασμό συγγενούς (σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, έως ποιου βαθμού) ή ανηλίκου;
- 5 Αν σκοπεύω να προσφύγω στη δικαιοσύνη, πώς μπορώ να γνωρίζω ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο
- 6 Ως αιτών, υποχρεούμαι να χρησιμοποιήσω ενδιάμεσο για την προσφυγή στη δικαιοσύνη (π.χ. δικηγόρο, κεντρική ή τοπική αρχή, κλπ); Σε περίπτωση αρνητικής απάντησης, ποια διαδικασία ακολουθείται;
- 7 Υποχρεούμαι να καταβάλω κάποιο τέλος για την προσφυγή στη δικαιοσύνη; Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, σε τι ποσό είναι πιθανόν να ανέρχεται; Αν δεν διαθέτω επαρκή οικονομικά μέσα, μπορώ να τύχω νομικής συνδρομής για την κάλυψη της δαπάνης της σχετικής διαδικασίας;
- 8 Τι είδους διατροφή είναι πιθανόν να επιδικάσει το δικαστήριο; Πώς υπολογίζεται το ποσό της διατροφής; Μπορεί να αναθεωρηθεί η απόφαση του δικαστηρίου αν οι δαπάνες διαβίωσης ή οι οικογενειακές συνθήκες μεταβληθούν; Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, με ποιο τρόπο (π.χ. μέσω του συστήματος αυτόματης τιμαριθμικής προσαρμογής);
- 9 Πώς και σε ποιον καταβάλλεται η διατροφή;
- 10 Αν ο υπόχρεος σε διατροφή (οφειλέτης) δεν την καταβάλλει οικειοθελώς, ποια μέτρα μπορούν να ληφθούν ώστε να αναγκαστεί να την καταβάλει;
- 11 Παρακαλείστε να περιγράψετε με συντομία τυχόν περιορισμούς στους οποίους υπόκειται η εκτέλεση, ιδίως διατάξεις περί προστασίας του οφειλέτη καθώς και προθεσμίες παραγραφής ή αποσβεστικές προθεσμίες στο οικείο σύστημα αναγκαστικής εκτέλεσης.
- 12 Υπάρχει κάποιος οργανισμός ή αρχή που μπορεί να με βοηθήσει στην είσπραξη της διατροφής;
- 13 Μπορεί κάποιος οργανισμός (δημόσιος ή ιδιωτικός) να προκαταβάλει τη διατροφή ολικώς ή μερικώς αντί του οφειλέτη;
- 14 Αν εγώ βρίσκομαι στο συγκεκριμένο κράτος μέλος και ο οφειλέτης έχει τη διαμονή του σε άλλη χώρα:
- 15 Αν εγώ βρίσκομαι σε άλλη χώρα και ο οφειλέτης βρίσκεται στο συγκεκριμένο κράτος μέλος:
- 16 Δεσμεύεται το συγκεκριμένο κράτος μέλος από το πρωτόκολλο της Χάγης του 2007;
- 17 Αν το συγκεκριμένο κράτος μέλος δεν δεσμεύεται από το πρωτόκολλο της Χάγης του 2007, ποιο δίκαιο θα εφαρμοστεί στην αξίωση διατροφής, σύμφωνα με τους οικείους κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου; Ποιοι είναι οι αντίστοιχοι κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου;
- 18 Ποιοι είναι οι κανόνες για την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε διασυνοριακές υποθέσεις εντός της ΕΕ σύμφωνα με τη διάρθρωση του κεφαλαίου V του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής;
- 19 Τι μέτρα έχει λάβει το συγκεκριμένο κράτος μέλος προκειμένου να διασφαλιστεί η άσκηση των δραστηριοτήτων που περιγράφονται στο άρθρο 51 του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής;
Βρείτε πληροφορίες ανά περιφέρεια
- Βέλγιοbe
- Βουλγαρίαbg
- Τσεχίαcz
- Δανίαdk
- Γερµανίαde
- Εσθονίαee
- Ιρλανδίαie
- Ελλάδα el
- Ισπανίαes
- Γαλλίαfr
- Κροατίαhr
- Ιταλίαit
- Κύπροςcy
- Λεττονίαlv
- Λιθουανίαlt
- Λουξεµβούργοlu
- Ουγγαρίαhu
- Μάλταmt
- Κάτω Χώρεςnl
- Αυστρίαat
- Πολωνίαpl
- Πορτογαλίαpt
- Ρουμανίαro
- Σλοβενίαsi
- Σλοβακίαsk
- Φινλανδίαfi
- Σουηδίαse
- Ηνωµένο Βασίλειοuk
1 Τι σημαίνουν στην πράξη οι όροι «διατροφή» και «υποχρέωση διατροφής»; Ποια πρόσωπα οφείλουν να καταβάλλουν διατροφή σε άλλα πρόσωπα;
Ως «διατροφή» νοείται το σύνολο των παροχών ενός προσώπου σε άλλο πρόσωπο για την ικανοποίηση όλων των δικαιολογημένων αναγκών του. Βασικό προαπαιτούμενο για τη γένεση και τη διατήρηση υποχρεώσεων διατροφής είναι, βάσει του Αστικού Κώδικα, η ύπαρξη οικογενειακής ή παρόμοιας σχέσης, από γάμο, γάμο που λύθηκε ή συγγένεια σε ευθεία γραμμή, ή σχέσης μεταξύ καταχωρισμένων συντρόφων ή πρώην καταχωρισμένων συντρόφων του ίδιου φύλου.
Στον Αστικό Κώδικα προσδιορίζονται οι ομάδες προσώπων που οφείλουν να καταβάλλουν και που δικαιούνται να λαμβάνουν διατροφή ως ακολούθως:
- διατροφή μεταξύ συζύγων: προκύπτει από τη σύναψη του γάμου και λήγει με τη λύση του γάμου. Οι σύζυγοι έχουν υποχρέωση διατροφής σε βαθμό που διασφαλίζει σε αμφότερους το ίδιο υλικό και άυλο βιοτικό επίπεδο, όπως προκύπτει από την ισότητα των φύλων στον γάμο. Η υποχρέωση διατροφής μεταξύ συζύγων υπερισχύει της υποχρέωσης διατροφής μεταξύ γονέων και τέκνων.
- διατροφή μεταξύ διαζευγμένων συζύγων: προκύπτει εάν ένας εκ των διαζευγμένων συζύγων δεν είναι σε θέση να συντηρήσει τον εαυτό του και η αδυναμία αυτή προκύπτει σε σχέση με τον γάμο και μπορεί δικαιολογημένα να ζητηθεί διατροφή από τον πρώην σύζυγο, ιδίως λαμβανομένης υπόψη της ηλικίας ή της κατάστασης της υγείας του διαζευγμένου συζύγου κατά τον χρόνο του διαζυγίου ή τη λήξη της επιμέλειας κοινού τέκνου των διαζευγμένων συζύγων. Λήγει με τον γάμο του συζύγου δικαιούχου της διατροφής ή με τη λήξη της περιόδου για την οποία ορίστηκε η διατροφή για τους διαζευγμένους συζύγους (κατά μέγιστο 3 έτη).
- διατροφή μεταξύ γονέων και τέκνων: προκύπτει με τη γέννηση του τέκνου και λήγει όταν το τέκνο είναι σε θέση να συντηρήσει τον εαυτό του ή η υποχρέωση διατροφής μεταβιβάζεται σε άλλο πρόσωπο (π.χ. μέσω γάμου ή άρνησης πατρότητας). Το ύψος της διατροφής καθορίζεται έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι το βιοτικό επίπεδο του τέκνου είναι ουσιαστικά ίδιο με εκείνο των γονέων. Το τέκνο υποχρεούται επίσης να παρέχει στους γονείς εύλογη διατροφή, ανάλογα με τις δυνατότητές του, το δε βιοτικό επίπεδο των γονέων δεν είναι απαραίτητο να είναι ίδιο με εκείνο του τέκνου.
- διατροφή μεταξύ κατιόντων και ανιόντων: προκύπτει μεταξύ προγόνων και επιγόνων. Η υποχρέωση διατροφής των γονέων προς τα τέκνα τους αποκλείει την υποχρέωση διατροφής των παππούδων και άλλων ανιόντων συγγενών προς τα τέκνα. Πιο μακρινοί συγγενείς έχουν υποχρέωση διατροφής εάν αυτή δεν μπορεί να εκπληρωθεί από τους πιο κοντινούς συγγενείς.
- διατροφή σε άγαμη μητέρα για την κάλυψη εξόδων συντήρησης και άλλων εξόδων: προκύπτει εάν η μητέρα του παιδιού δεν έχει συνάψει γάμο με τον πατέρα του παιδιού. Στην περίπτωση αυτή, ο πατέρας υποχρεούται να καταβάλλει διατροφή για διάστημα δύο ετών από τη γέννηση του παιδιού και να συνεισφέρει εύλογα στα έξοδα που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό.
Η υποχρέωση διατροφής προβλέπεται επίσης από τον νόμο περί σχέσης καταχωρισμένης συμβίωσης. Συγκεκριμένα προβλέπεται:
- αμοιβαία υποχρέωση διατροφής μεταξύ συντρόφων. Το ύψος της υποχρέωσης διατροφής καθορίζεται έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι το υλικό και άυλο βιοτικό επίπεδο αμφοτέρων των συντρόφων είναι ουσιαστικά ίδιο
- υποχρέωση διατροφής μετά τη λύση της συμβίωσης των συντρόφων – πρώην σύντροφος ο οποίος δεν είναι σε θέση να συντηρήσει τον εαυτό του μπορεί να ζητήσει από τον έτερο σύντροφο να συνεισφέρει εύλογο ποσό διατροφής ανάλογα με τις δυνατότητες και την οικονομική του κατάσταση. Εάν ένας από τους πρώην συντρόφους, ο οποίος δεν συνέβαλε στη μόνιμη λύση της σχέσης συμβίωσης, υφίσταται σοβαρή ζημία από τη λύση της συμβίωσης, είναι δυνατόν να λάβει διατροφή για διάστημα τριών ετών, ύψους ίδιου με εκείνο της υποχρέωσης διατροφής που θα προέκυπτε σε περίπτωση μη λύσης της σχέσης συμβίωσης.
Η υποχρέωση διατροφής ενός προσώπου προς άλλο πρόσωπο προβλέπεται από τον νόμο και δεν μπορεί να μεταβιβαστεί, να υποκατασταθεί ή να αποτελέσει αντικείμενο εκ των προτέρων παραίτησης.
Ένα από τα προαπαιτούμενα για τη χορήγηση διατροφής, το οποίο ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις στις οποίες υφίσταται υποχρέωση διατροφής, είναι να μην αντιβαίνει αυτή στα χρηστά ήθη.
2 Μέχρι ποια ηλικία δικαιούται διατροφής το τέκνο; Υφίστανται διαφορετικοί κανόνες που να ρυθμίζουν τη διατροφή, αναλόγως του αν πρόκειται για ανηλίκους ή ενηλίκους;
Διατροφή μπορεί να χορηγηθεί εάν ο δικαιούχος δεν είναι ρεαλιστικά σε θέση να συντηρήσει τον εαυτό του. Η ικανότητα συντήρησης ερμηνεύεται κατά παράδοση αποκλειστικά ως η ικανότητα ικανοποιητικής κάλυψης όλων των αναγκών ενός προσώπου (υλικών, άυλων κ.λπ.). Εάν το τέκνο δεν είναι σε θέση να συντηρήσει τον εαυτό του και εξαρτάται για τη συντήρησή του από τον υπόχρεο της διατροφής, η υποχρέωση διατροφής δεν λήγει όταν το τέκνο ενηλικιωθεί (π.χ. εάν συνεχίζει τις σπουδές του) και, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η υποχρέωση διατροφής μπορεί να συνεχιστεί καθ᾽ όλη τη διάρκεια της ζωής του τέκνου και των γονέων (π.χ. εάν το τέκνο είναι ολικώς ανάπηρο και δεν θα μπορέσει ποτέ να συντηρήσει τον εαυτό του). Αντιθέτως, η υποχρέωση διατροφής μπορεί να λήξει ακόμη και πριν το τέκνο ενηλικιωθεί, εάν είναι σε θέση να συντηρεί τον εαυτό του νωρίτερα. Επομένως, δεν υπάρχει συγκεκριμένο όριο ηλικίας.
Η ενηλικίωση έχει σημασία από διαδικαστική άποψη (π.χ. το δικαστήριο μπορεί να εκδώσει απόφαση διατροφής για ανήλικο τέκνο ακόμη και χωρίς σχετική αίτηση, αλλά θα χορηγήσει διατροφή σε ενήλικα τέκνα μόνον βάσει αίτησης).
3 Πρέπει να απευθυνθώ σε αρμόδια αρχή ή σε δικαστήριο προκειμένου να τύχω διατροφής; Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της διαδικασίας;
Μόνο δικαστήριο μπορεί να εκδώσει απόφαση διατροφής, βάσει αίτησης, ενώ όταν το τέκνο είναι ανήλικο, το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει τη χορήγηση διατροφής στο τέκνο ακόμη και χωρίς αίτηση.
Επιπλέον των γενικών στοιχείων, στην αίτηση πρέπει να αναφέρονται το ονοματεπώνυμο και η διεύθυνση των διαδίκων, περιγραφή των κρίσιμων πραγματικών περιστατικών, προσδιορισμός των αποδεικτικών στοιχείων που υποβάλλει ο αιτών, από τα οποία πρέπει να προκύπτει σαφώς η αξίωση του αιτούντος.
Η αίτηση υποβάλλεται στο κατά τόπο αρμόδιο δικαστήριο. Βλέπε ερώτηση αριθ. 5.
4 Μπορεί να υποβληθεί αίτηση διατροφής για λογαριασμό συγγενούς (σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, έως ποιου βαθμού) ή ανηλίκου;
Ο γονέας που ασκεί την επιμέλεια του τέκνου δικαιούται να υποβάλει αίτηση χορήγησης διατροφής από τον άλλο γονέα για λογαριασμό του τέκνου. Μπορεί επίσης να ενεργεί για λογαριασμό του τέκνου ως κηδεμόνας ή επίτροπος. Το τέκνο που έχει αποκτήσει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα πρέπει να υποβάλει αίτηση χορήγησης διατροφής στο όνομά του.
Αίτηση δεν μπορεί να υποβληθεί για λογαριασμό συγγενούς, με εξαίρεση τις περιπτώσεις στις οποίες το πρόσωπο δεν έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα και το δικαστήριο διορίζει κηδεμόνα από τους συγγενείς του προσώπου.
5 Αν σκοπεύω να προσφύγω στη δικαιοσύνη, πώς μπορώ να γνωρίζω ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο
Η διεθνής δικαιοδοσία σε υποθέσεις που αφορούν υποχρεώσεις διατροφής αξιολογείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 4/2009 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2008, για τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο, την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων και τη συνεργασία σε θέματα υποχρεώσεων διατροφής («κανονισμός περί υποχρεώσεων διατροφής»): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?qid=1409302593149&uri=CELEX%3A02009R0004-20130701. Ο κανονισμός δεν θίγει την εφαρμογή διεθνών συνθηκών των οποίων η Τσεχική Δημοκρατία είναι συμβαλλόμενο μέρος και οι οποίες αφορούν θέματα που ρυθμίζει ο κανονισμός περί υποχρεώσεων διατροφής. Ωστόσο, οι εν λόγω συνθήκες εφαρμόζονται μόνο σε σχέσεις με κράτη εκτός ΕΕ (αυτό αφορά κυρίως διμερείς συνθήκες περί νομικής συνδρομής συναφθείσες με κράτη εκτός ΕΕ ή τη διεθνή σύμβαση για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση των αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (νέα σύμβαση του Λουγκάνο, 30.10.2007) σε σχέση με τη Νορβηγία, την Ελβετία και την Ισλανδία) στις σχέσεις μεταξύ κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο κανονισμός περί υποχρεώσεων διατροφής υπερισχύει των διεθνών συνθηκών.
Στην Τσεχική Δημοκρατία, τα τοπικά δικαστήρια επιλαμβάνονται σε πρώτο βαθμό υποθέσεων που αφορούν υποχρεώσεις διατροφής.
Η δικαιοδοσία καθορίζεται κυρίως από τον κανονισμό περί υποχρεώσεων διατροφής, ο οποίος υπερισχύει της τσεχικής νομοθεσίας. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής, ο αιτών (ενάγων) μπορεί, κατά την επιλογή του, να υποβάλει αίτηση στο δικαστήριο
α) του τόπου της συνήθους διαμονής του εναγομένου ή
β) του τόπου της συνήθους διαμονής του δικαιούχου της διατροφής.
Διαφορετικά, κατ᾽ εφαρμογή του άρθρου 3 στοιχεία γ) και δ) του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής, η διαδικασία στην Τσεχική Δημοκρατία μπορεί να κινηθεί στο δικαστήριο που έχει δικαιοδοσία για την εκδίκαση αγωγής σχετικά με τον καθορισμό της πατρότητας ή αγωγής σχετικά με τη γονική μέριμνα, εκτός εάν η δικαιοδοσία βασίζεται αποκλειστικά στην ιθαγένεια ενός των διαδίκων.
Σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής, η δικαιοδοσία καθορίζεται επίσης με την παράσταση του εναγομένου ενώπιον του δικαστηρίου, εφόσον ο εναγόμενος δεν αμφισβητήσει ακολούθως τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου ως πρώτη επόμενη νομική πράξη του.
Ακολουθούν οι κανόνες του τσεχικού δικαίου για τον καθορισμό της δικαιοδοσίας, οι οποίοι εφαρμόζονται μόνον σε υποθέσεις στις οποίες η δικαιοδοσία δεν καθορίζεται βάσει του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής (δηλαδή, για παράδειγμα, σε υπόθεση στην οποία η διεθνής δικαιοδοσία του τσεχικού δικαστηρίου βασίζεται στα άρθρα 6 και 7 του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής (συντρέχουσα δικαιοδοσία, αναγκαστική δικαιοδοσία «forum necessitatis») ή σε διεθνή συνθήκη συναφθείσα με κράτος εκτός ΕΕ): για τις διαδικασίες που αφορούν διατροφή ανήλικου τέκνου, αρμόδιο είναι το γενικό δικαστήριο στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται το ανήλικο τέκνο, δηλαδή το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου διαμένει το ανήλικο τέκνο, βάσει συμφωνίας των γονέων ή απόφασης του δικαστηρίου ή άλλων καθοριστικών στοιχείων. Σε κάθε άλλη περίπτωση, αρμόδιο είναι το γενικό δικαστήριο στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο εναγόμενος. Το γενικό δικαστήριο στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται φυσικό πρόσωπο είναι το τοπικό δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου το εν λόγω πρόσωπο έχει την κατοικία του ή, εάν δεν έχει κατοικία, το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου διαμένει. Ως κατοικία νοείται ο τόπος στον οποίο το πρόσωπο κατοικεί με σκοπό να παραμείνει εκεί μόνιμα (ενδέχεται να υπάρχουν περισσότεροι τέτοιοι τόποι, οπότε στην περίπτωση αυτή το γενικό δικαστήριο είναι το δικαστήριο καθενός από τους τόπους αυτούς). Εάν εναγόμενος ο οποίος είναι πολίτης της Τσεχικής Δημοκρατίας δεν υπάγεται στη δικαιοδοσία γενικού δικαστηρίου ή δεν υπάγεται στη δικαιοδοσία γενικού δικαστηρίου στην Τσεχική Δημοκρατία, αρμόδιο δικαστήριο είναι εκείνο στην περιφέρεια του οποίου είχε την τελευταία γνωστή κατοικία του στην Τσεχική Δημοκρατία. Περιουσιακά δικαιώματα μπορούν να ασκηθούν στο τοπικό δικαστήριο της περιοχής όπου ο εναγόμενος κατέχει περιουσία, όταν ο εναγόμενος δεν υπάγεται σε κανένα άλλο αρμόδιο δικαστήριο στην Τσεχική Δημοκρατία.
6 Ως αιτών, υποχρεούμαι να χρησιμοποιήσω ενδιάμεσο για την προσφυγή στη δικαιοσύνη (π.χ. δικηγόρο, κεντρική ή τοπική αρχή, κλπ); Σε περίπτωση αρνητικής απάντησης, ποια διαδικασία ακολουθείται;
Ο νόμος δεν απαιτεί την εκπροσώπηση του αιτούντος. Ωστόσο, ο αιτών μπορεί να αποφασίσει να εκπροσωπηθεί ενώπιον του δικαστηρίου βάσει πληρεξουσίου το οποίο χορηγεί σε εκπρόσωπο της επιλογής του, για παράδειγμα δικηγόρο.
Φυσικό πρόσωπο το οποίο δεν μπορεί να παρασταθεί ανεξάρτητα ενώπιον του δικαστηρίου πρέπει να εκπροσωπείται από νόμιμο αντιπρόσωπο ή κηδεμόνα. Σε περίπτωση ανήλικου τέκνου, οι νόμιμοι αντιπρόσωποι είναι οι γονείς του.
7 Υποχρεούμαι να καταβάλω κάποιο τέλος για την προσφυγή στη δικαιοσύνη; Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, σε τι ποσό είναι πιθανόν να ανέρχεται; Αν δεν διαθέτω επαρκή οικονομικά μέσα, μπορώ να τύχω νομικής συνδρομής για την κάλυψη της δαπάνης της σχετικής διαδικασίας;
Οι διαδικασίες που αφορούν υποθέσεις αμοιβαίων υποχρεώσεων διατροφής μεταξύ γονέων και τέκνων απαλλάσσονται πλήρως δικαστικών τελών. Σε άλλες διαδικασίες καθορισμού της διατροφής, συμπεριλαμβανομένης της αύξησής της, ο αιτών απαλλάσσεται από την καταβολή δικαστικού τέλους. Η απαλλαγή αυτή ισχύει επίσης για τις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης.
Εάν ο αιτών εκπροσωπείται από δικηγόρο, πρέπει –εκτός εάν συμφωνηθεί διαφορετικά– να καταβάλει αμοιβή σύμφωνα με τον τιμοκατάλογο των δικηγόρων (ο οποίος μπορεί να μεταφορτωθεί στα αγγλικά από τον δικτυακό τόπο του τσεχικού δικηγορικού συλλόγου: http://www.cak.cz/scripts/detail.php?id=2239). Εφόσον κάτι τέτοιο δικαιολογείται από την κοινωνική και οικονομική κατάσταση του αιτούντος και εφόσον η υπόθεση δεν είναι αυθαίρετη ούτε πρόκειται για προδήλως αβάσιμη αίτηση ή για παρακώλυση της άσκησης δικαιωμάτων, το δικαστήριο μπορεί να διορίσει εκπρόσωπο χωρίς αμοιβή ή με μειωμένη αμοιβή, εάν αυτό είναι απολύτως απαραίτητο για την προστασία των συμφερόντων του αιτούντος υπό ορισμένες προϋποθέσεις, διορίζεται ως τέτοιος εκπρόσωπος δικηγόρος.
8 Τι είδους διατροφή είναι πιθανόν να επιδικάσει το δικαστήριο; Πώς υπολογίζεται το ποσό της διατροφής; Μπορεί να αναθεωρηθεί η απόφαση του δικαστηρίου αν οι δαπάνες διαβίωσης ή οι οικογενειακές συνθήκες μεταβληθούν; Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, με ποιο τρόπο (π.χ. μέσω του συστήματος αυτόματης τιμαριθμικής προσαρμογής);
Η διατροφή καταβάλλεται ως επί το πλείστον σε χρήμα – σε τακτά επαναλαμβανόμενες μηνιαίες δόσεις, οι οποίες είναι πάντοτε πληρωτέες έναν μήνα νωρίτερα (εκτός εάν το δικαστήριο αποφασίσει κάτι διαφορετικό ή ο δικαιούχος συμφωνήσει διαφορετικούς όρους με τον υπόχρεο γονέα), μολονότι μπορεί επίσης να παρέχεται με άλλη μορφή, όπως παροχή στέγης, παροχές σε είδος κ.λπ.
Εκτός από τον καθορισμό όρων δεσμευτικών για τον υπόχρεο γονέα, η υποχρέωση διατροφής προς το τέκνο καθορίζει επίσης τις περιουσιακές σχέσεις και τις εύλογες ανάγκες του παιδιού, οι οποίες εξαρτώνται πρωτίστως από την ηλικία και την κατάσταση της υγείας του. Λαμβάνονται επίσης υπόψη ο τρόπος με τον οποίο το τέκνο προετοιμάζεται για τη μελλοντική σταδιοδρομία του, οι εξωσχολικές δραστηριότητες και τα ενδιαφέροντά του κ.λπ. Ωστόσο, πάγια αρχή είναι ότι το βιοτικό επίπεδο του τέκνου πρέπει να είναι ίδιο με εκείνο των γονέων του. Εφόσον το επιτρέπει η οικονομική κατάσταση του υποχρέου της διατροφής, η αποταμίευση μπορεί επίσης να θεωρηθεί ότι αποτελεί εύλογη ανάγκη του τέκνου. Κατά τον καθορισμό του εύρους των υποχρεώσεων διατροφής των γονέων, λαμβάνονται επίσης υπόψη ο γονέας που φροντίζει το παιδί και η έκταση στην οποία παρέχεται η συγκεκριμένη φροντίδα.
Η διατροφή μεταξύ συζύγων ανέρχεται σε ποσό το οποίο διασφαλίζει το ίδιο υλικό και άυλο βιοτικό επίπεδο για αμφότερα τα πρόσωπα, όπως προκύπτει από την ισότητα των φύλων στον γάμο.
Η διατροφή μεταξύ διαζευγμένων συζύγων χορηγείται όταν ένας εκ των διαζευγμένων συζύγων δεν είναι σε θέση να συντηρήσει τον εαυτό του και η αδυναμία αυτή προκύπτει από τον γάμο ή σε σχέση με τον γάμο και μπορεί δικαιολογημένα να ζητηθεί διατροφή από τον πρώην σύζυγο, ιδίως λαμβανομένης υπόψη της ηλικίας ή της κατάστασης της υγείας του διαζευγμένου συζύγου κατά τον χρόνο του διαζυγίου ή τη λήξη της επιμέλειας κοινού τέκνου των διαζευγμένων συζύγων. Το ποσό της διατροφής που χορηγείται είναι εύλογο. Όταν λαμβάνεται απόφαση επί του ποσού, λαμβάνονται υπόψη η διάρκεια του γάμου πριν από το διαζύγιο καθώς και άλλες απαιτήσεις οι οποίες προβλέπονται από τον νόμο.
Η διατροφή σε έγκυο παρέχεται υπό μορφή κάλυψης δαπανών που συνδέονται με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, σε εύλογο ύψος.
Το δικαστήριο χορηγεί διατροφή για σχέση καταχωρισμένης συμβίωσης βάσει αίτησης, λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις φροντίδας του κοινού νοικοκυριού. Το ύψος της υποχρέωσης διατροφής καθορίζεται ώστε να διασφαλίζεται ότι το υλικό και άυλο βιοτικό επίπεδο αμφοτέρων των συντρόφων είναι ουσιαστικά ίδιο.
Η υποχρέωση διατροφής σε περίπτωση λύσης της συμβίωσης καταχωρισμένων συντρόφων του ίδιου φύλου μπορεί να καθοριστεί κατόπιν αίτησης πρώην συντρόφου ο οποίος δεν είναι σε θέση να συντηρήσει τον εαυτό του. Ένας πρώην σύντροφος μπορεί να ζητήσει από τον άλλο πρώην σύντροφο να συνεισφέρει εύλογη διατροφή ανάλογα με την ικανότητα, τις δυνατότητες και την περιουσία του. Εάν δεν συμφωνήσουν, το δικαστήριο καθορίζει τη διατροφή βάσει αίτησης ενός εκ των πρώην συντρόφων. Εάν ένας από τους πρώην συντρόφους, ο οποίος δεν συνέβαλε στον μόνιμο κλονισμό της σχέσης συμβίωσης, υφίσταται σοβαρή ζημία από τη λύση της συμβίωσης, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει διατροφή από τον άλλο πρώην σύντροφο για μέγιστο διάστημα τριών ετών από τη λύση της συμβίωσης, ύψους ίδιου με εκείνο της υποχρέωσης διατροφής που θα προέκυπτε σε περίπτωση μη λύσης της συμβίωσης.
Το τσεχικό δίκαιο δεν αναγνωρίζει τη λεγόμενη αντικειμενική διατροφή με τη χρήση πινάκων, ποσοστών κ.λπ. και δεν δεσμεύεται από ελάχιστη ή μέγιστη διατροφή. Για την έκδοση της απόφασής του το δικαστήριο λαμβάνει επίσης υπόψη τη μοναδικότητα κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης, όπως το ενδεχόμενο περισσότερων υποχρεώσεων διατροφής, τις αυξημένες δαπάνες για ανάπηρο τέκνο κ.λπ. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης εκδίδει μόνον πίνακα συνιστώμενων ποσών: http://portal.justice.cz/Justice2/MS/ms.aspx?o=23&j=33&k=6223&d=315516.
Οι δικαστικές αποφάσεις περί διατροφής εκδίδονται με την επιφύλαξη μεταβολής της κατάστασης. Επομένως, μπορούν να τροποποιηθούν εάν η κατάσταση του δικαιούχου ή του υποχρέου μεταβληθεί σημαντικά.
9 Πώς και σε ποιον καταβάλλεται η διατροφή;
Το ποσό της διατροφής καταβάλλεται σε τακτά, επαναλαμβανόμενα, μηνιαία διαστήματα και είναι πάντοτε πληρωτέο έναν μήνα νωρίτερα, εκτός εάν το δικαστήριο αποφασίσει διαφορετικά ή ο υπόχρεος της διατροφής συμφωνήσει κάτι διαφορετικό με τον δικαιούχο. Σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις (π.χ. όταν ο υπόχρεος γονέας έχει μόνον εποχιακό εισόδημα, ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα υψηλού κινδύνου κ.λπ.), το δικαστήριο μπορεί να διατάξει τη διάθεση χρηματικού ποσού (υπό μορφή εγγύησης) για την κάλυψη μελλοντικής διατροφής. Ακολούθως, το δικαστήριο λαμβάνει περαιτέρω μέτρα ώστε να διασφαλίζεται η καταβολή πληρωμών προς το τέκνο από το συγκεκριμένο ποσό, αντίστοιχων προς τις μηνιαίες πληρωμές διατροφής Η διατροφή καταβάλλεται είτε στον δικαιούχο είτε στο πρόσωπο που ασκεί την επιμέλεια του δικαιούχου.
10 Αν ο υπόχρεος σε διατροφή (οφειλέτης) δεν την καταβάλλει οικειοθελώς, ποια μέτρα μπορούν να ληφθούν ώστε να αναγκαστεί να την καταβάλει;
Βάσει της τσεχικής νομοθεσίας, μπορεί να υποβληθεί αίτηση στο αρμόδιο δικαστήριο ή πρόταση στον δικαστικό επιμελητή για αναγκαστική εκτέλεση. Γενικά, η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης (συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για τα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνονται στην αίτηση) περιγράφεται στο έγγραφο πληροφοριών με τίτλο «Διαδικασίες για την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων». Στη συνέχεια παρέχονται λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την είσπραξη της διατροφής.
Δικαστική αναγκαστική εκτέλεση
Το γενικό δικαστήριο στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ανήλικο τέκνο (βλ. απάντηση στην ερώτηση αριθ. 5, για τον ορισμό του γενικού δικαστηρίου στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ανήλικο τέκνο) είναι αρμόδιο να ρυθμίζει και να διατάσσει την αναγκαστική εκτέλεση απόφασης διατροφής που αφορά ανήλικο τέκνο. Το γενικό δικαστήριο στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο υπόχρεος (βλ. απάντηση στην ερώτηση αριθ. 5, για τον ορισμό του γενικού δικαστηρίου στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο υπόχρεος) είναι αρμόδιο να αποφασίζει για άλλου είδους υποχρεώσεις διατροφής, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής ενήλικων τέκνων.
Σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης διατροφής ανήλικου τέκνου, βάσει αίτησης ενός εκ των διαδίκων, το δικαστήριο παρέχει τη συνδρομή του για τον προσδιορισμό της κατοικίας του υποχρέου. Το δικαστήριο μπορεί να παράσχει επίσης περαιτέρω συνδρομή στον δικαιούχο προτού διατάξει την αναγκαστική εκτέλεση της απόφασης – για παράδειγμα, ζητώντας από τον υπόχρεο να παράσχει πληροφορίες σχετικά με το κατά πόσον και από ποιον λαμβάνει μισθό ή οποιοδήποτε τακτικό εισόδημα ή σε ποια τράπεζα ή ίδρυμα πληρωμών έχει λογαριασμούς και τους αριθμούς των εν λόγω λογαριασμών ή ζητώντας από τον υπόχρεο να προβεί σε δήλωση των περιουσιακών στοιχείων του. Το δικαστήριο μπορεί επίσης να παράσχει τη συγκεκριμένη συνδρομή για είδη υποχρεώσεων διατροφής διαφορετικών από τη διατροφή ανήλικου τέκνου.
Διαδικασία εκτέλεσης
Αίτηση κίνησης διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης μπορεί να υποβληθεί σε κάθε δικαστικό επιμελητή στην Τσεχική Δημοκρατία. Κατάλογος των δικαστικών επιμελητών είναι διαθέσιμος στον δικτυακό τόπο του σώματος των αρμοδίων για την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων υπαλλήλων της Τσεχικής Δημοκρατίας: http://www.ekcr.cz/seznam-exekutoru. Όταν προβαίνει σε αναγκαστική εκτέλεση πληρωμής της διατροφής ανήλικου τέκνου, ο δικαστικός επιμελητής δεν δικαιούται να ζητήσει από τον δικαιούχο να καταβάλει εύλογη προκαταβολή για τα έξοδα της αναγκαστικής εκτέλεσης. Ένα από τα ενδεχόμενα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, σε περιπτώσεις που αφορούν πληρωμές διατροφής ανήλικου τέκνου, είναι η αναστολή της άδειας οδήγησης του υποχρέου.
Σε περίπτωση μη εκπλήρωσης της υποχρέωσης διατροφής, εκτός των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης που αναφέρονται ανωτέρω, μπορούν να απαγγελθούν ποινικές κατηγορίες για υπόνοια τέλεσης της αξιόποινης πράξης της μη καταβολής υποχρεωτικής διατροφής. Στην περίπτωση της αξιόποινης πράξης της μη καταβολής υποχρεωτικής διατροφής, ο Ποινικός Κώδικας ορίζει ότι τελείται αξιόποινη πράξη από το πρόσωπο που, από δόλο ή από αμέλεια, δεν συμμορφώνεται με τη νόμιμη υποχρέωσή του για συντήρηση ή φροντίδα άλλου προσώπου για διάστημα άνω των τεσσάρων μηνών. Στην περίπτωση αυτή, η καταγγελία της αξιόποινης πράξης μπορεί να γίνει σε κάθε αστυνομικό τμήμα.
11 Παρακαλείστε να περιγράψετε με συντομία τυχόν περιορισμούς στους οποίους υπόκειται η εκτέλεση, ιδίως διατάξεις περί προστασίας του οφειλέτη καθώς και προθεσμίες παραγραφής ή αποσβεστικές προθεσμίες στο οικείο σύστημα αναγκαστικής εκτέλεσης.
Γενικές πληροφορίες σχετικά με τη δικαστική αναγκαστική εκτέλεση ή τη διαδικασία εκτέλεσης (συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία που υπόκεινται σε δικαστική αναγκαστική εκτέλεση ή διαδικασία εκτέλεσης και σχετικά με τα διαθέσιμα μέσα προσφυγής) είναι διαθέσιμες στο έγγραφο πληροφοριών με τίτλο «Διαδικασίες για την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων».
Ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας ορίζει ότι, εάν δεν ασκηθούν εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, τα δικαιώματα παραγράφονται και ο υπόχρεος δεν υποχρεούται να προβεί στην πληρωμή. Ωστόσο, εάν πραγματοποίησε πληρωμή μετά τη λήξη της προθεσμίας, ο υπόχρεος δεν δικαιούται να απαιτήσει την επιστροφή των χρημάτων που κατέβαλε. Το δικαίωμα διατροφής δεν αποσβέννυται, αλλά το δικαίωμα σε επαναλαμβανόμενη παροχή μπορεί να υπόκειται σε απόσβεση. Η διάρκεια της περιόδου απόσβεσης ορίζεται συνήθως σε τρία έτη. Ωστόσο, εάν τα δικαιώματα αναγνωρίστηκαν με απόφαση δημόσιας αρχής (για παράδειγμα, δικαστήριο), η προθεσμία νόμιμης παραγραφής λήγει δέκα έτη από την ημερομηνία κατά την οποία αποφασίστηκε η εκτέλεση της απόφασης. Το δικαίωμα διατροφής δεν λήγει μετά το πέρας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου.
Διατροφή μπορεί να χορηγηθεί μόνον από την ημερομηνία έναρξης της δικαστικής διαδικασίας. Ωστόσο, διατροφή για τέκνο μπορεί να επιδικαστεί επίσης για μέγιστο χρονικό διάστημα τριών ετών πριν από την εν λόγω ημερομηνία. Η διατροφή για άγαμη μητέρα και η κάλυψη δαπανών που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό μπορούν επίσης να επιδικαστούν αναδρομικά, αλλά όχι πέραν των δύο ετών από την ημερομηνία του τοκετού.
12 Υπάρχει κάποιος οργανισμός ή αρχή που μπορεί να με βοηθήσει στην είσπραξη της διατροφής;
Οι δημοτικές υπηρεσίες για την κοινωνική και νομική προστασία παιδιών-δημοτών ενός δήμου με εκτεταμένες εξουσίες, υποχρεούνται να παρέχουν συνδρομή για την άσκηση απαιτήσεων διατροφής για λογαριασμό του ανήλικου παιδιού και για την αναγκαστική εκτέλεση της διατροφής, συμπεριλαμβανομένης συνδρομής για την υποβολή αίτησης στο δικαστήριο.
13 Μπορεί κάποιος οργανισμός (δημόσιος ή ιδιωτικός) να προκαταβάλει τη διατροφή ολικώς ή μερικώς αντί του οφειλέτη;
Ο νόμος δεν αναγνωρίζει τέτοια δυνατότητα.
14 Αν εγώ βρίσκομαι στο συγκεκριμένο κράτος μέλος και ο οφειλέτης έχει τη διαμονή του σε άλλη χώρα:
14.1 Μπορώ να τύχω της συνδρομής αρχής ή ιδιωτικού οργανισμού στο συγκεκριμένο κράτος μέλος;
Ο δικαιούχος μπορεί να υποβάλει αίτηση συνδρομής για την είσπραξη της διατροφής στην Υπηρεσία Διεθνούς Νομικής Προστασίας των Παιδιών που εδρεύει στο Brno (http://www.umpod.cz/).
14.2 Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, πώς μπορώ να έλθω σε επαφή με την εν λόγω αρχή ή ιδιωτικό οργανισμό;
Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να επικοινωνήσει με τον οργανισμό χρησιμοποιώντας τα ακόλουθα στοιχεία:
Office for International Legal Protection of Children (Υπηρεσία Διεθνούς Νομικής Προστασίας των Παιδιών)
Šilingrovo náměstí 3/4
602 00 Brno
Czech Republic
Τηλ.: +420 542 215 522
Φαξ: +420 542 212 836
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: podatelna@umpod.cz
Στην πρώτη του επικοινωνία με την εν λόγω Υπηρεσία, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να παράσχει το πλήρες ονοματεπώνυμο και τα στοιχεία επικοινωνίας του (τηλέφωνο ή διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου) καθώς και το όνομα και την ημερομηνία γέννησης του παιδιού το οποίο αφορά το ερώτημα ή η αίτηση.
Εάν ο ενδιαφερόμενος ζητεί τη συνδρομή της Υπηρεσίας για την είσπραξη διατροφής από το εξωτερικό, πρέπει να υποβάλει πρώτα στην Υπηρεσία άτυπο έγγραφο αίτημα συνδρομής για την είσπραξη της διατροφής, μαζί με κατάλληλα συμπληρωμένο ερωτηματολόγιο, το οποίο μπορεί να μεταφορτώσει στα τσεχικά από τον δικτυακό τόπο της Υπηρεσίας: http://www.umpod.cz/vyzivne/postup-pri-vymahani-vyzivneho/. Το αίτημα πρέπει να περιέχει βασικές πληροφορίες σχετικά με το παιδί και τον υπόχρεο και τα βασικά πραγματικά περιστατικά εξηγώντας για ποιον λόγο ο αιτών ζητεί την είσπραξη διατροφής. Στο αίτημα πρέπει να επισυνάπτονται αντίγραφα εγγράφων, ιδίως δικαστικών αποφάσεων που καθορίζουν υποχρέωση διατροφής. Ακολούθως, η Υπηρεσία θα αξιολογήσει τη δυνατότητα είσπραξης της διατροφής στη συγκεκριμένη περίπτωση και, εφόσον είναι απαραίτητο, θα αποστείλει λεπτομερείς οδηγίες για τις περαιτέρω απαιτούμενες ενέργειες στην υπόθεση.
Κατόπιν αιτήματος της Υπηρεσίας, ενδέχεται να πρέπει να υποβληθούν πρόσθετα έγγραφα. Συνήθως, πρέπει να υποβληθεί η απόφαση που προβλέπει την υποχρέωση διατροφής μαζί με συμβολαιογραφικά επικυρωμένη μετάφραση στη γλώσσα του κράτους από το οποίο θα εισπραχθεί η διατροφή, συμπεριλαμβανομένων διαταγών που καθιστούν την απόφαση τελεσίδικη και εκτελεστή. Εάν η διατροφή πρέπει να εισπραχθεί από κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το δικαστήριο θα ετοιμάσει απόσπασμα της απόφασης σύμφωνα με το άρθρο 56 του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής. Συνήθως απαιτούνται επίσης πληρεξούσιο για την αλλοδαπή κρατική αρχή, βεβαίωση σπουδών για τον δικαιούχο διατροφής εάν είναι άνω των 15 ετών, ή βεβαίωση ζωής. Το τοπικό δικαστήριο του τόπου κατοικίας του αιτούντος οφείλει να τον βοηθήσει να εξασφαλίσει τη μετάφραση των εγγράφων (συνήθως πρόκειται για το δικαστήριο που αποφάνθηκε επί της υπόθεσης σε πρώτο βαθμό). Το δικαστήριο παρέχει όλα τα συμπληρωμένα έγγραφα στον αιτούντα ή τα διαβιβάζει απευθείας στην Υπηρεσία. Η Υπηρεσία εξετάζει τα παραληφθέντα έγγραφα και, εφόσον πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις, υποβάλλει πρόταση στο αλλοδαπό δικαστήριο ή παραπέμπει το ζήτημα για περαιτέρω ενέργειες στην αρμόδια αλλοδαπή αρχή ή οργανισμό. Η Υπηρεσία ενημερώνει τον αιτούντα τακτικά για τις ενέργειές της, καθώς και για την πρόοδο και την έκβαση της διαδικασίας.
Εάν η διατροφή εισπραχθεί, είτε με νόμιμα μέσα είτε μέσω εκούσιας πληρωμής από τον υπόχρεο στον λογαριασμό αλλοδαπού συντρόφου, οι πληρωμές αυτές διαβιβάζονται συνήθως στον λογαριασμό της Υπηρεσίας άπαξ μηνιαίως (για διοικητικούς, λογιστικούς και ποσοτικούς λόγους) μέσω συνολικού εμβάσματος πληρωμής. Το οικονομικό τμήμα της Υπηρεσίας διαβιβάζει τις πληρωμές στον δικαιούχο εντός ενός μήνα, κατά το αίτημα του δικαιούχου. Εάν ο δικαιούχος εισπράξει απευθείας πληρωμές από τον υπόχρεο στο εξωτερικό, υποχρεούται να ενημερώσει πάραυτα την Υπηρεσία για τις εν λόγω πληρωμές. Οφείλει επίσης να την ενημερώσει για κάθε μεταβολή που μπορεί να επηρεάζει τη διαδικασία (αλλαγή διεύθυνσης, μεταβολή στη φροντίδα του παιδιού, ολοκλήρωση της εκπαίδευσης του παιδιού κ.λπ.).
15 Αν εγώ βρίσκομαι σε άλλη χώρα και ο οφειλέτης βρίσκεται στο συγκεκριμένο κράτος μέλος:
15.1 Μπορείτε να καταθέσετε αίτηση στην αρμόδια Κεντρική Αρχή του Κράτους Μέλους στο οποίο έχετε την συνήθη κατοικία σας.
Αιτών διατροφή ο οποίος διαμένει στο εξωτερικό οφείλει να επικοινωνήσει με την αρμόδια αρχή στη συγκεκριμένη χώρα, η οποία θα επικοινωνήσει με την Υπηρεσία Διεθνούς Νομικής Προστασίας των Παιδιών (βλ. ανωτέρω στοιχεία επικοινωνίας με την Υπηρεσία).
15.2 Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, πώς μπορώ να έλθω σε επαφή με την εν λόγω αρχή ή ιδιωτικό οργανισμό και τι είδους συνδρομή μπορώ να λάβω;
Μόλις παραλάβει αίτηση από άλλη χώρα, η Υπηρεσία Διεθνούς Νομικής Προστασίας των Παιδιών προβαίνει στις εξής ενέργειες:
- εξετάζει κατά πόσον η αίτηση πληροί όλες τις απαιτήσεις των κανονισμών της ΕΕ και των διεθνών συμφωνιών ή ζητεί πρόσθετα έγγραφα
- αποστέλλει έγγραφη πρόσκληση στον υπόχρεο στην Τσεχική Δημοκρατία και του ζητεί να πληρώσει την οφειλή διατροφής και τα τακτικά ποσά διατροφής οικειοθελώς
- εάν ο υπόχρεος δεν ανταποκριθεί, η Υπηρεσία εξακριβώνει την οικονομική του κατάσταση και υποβάλει στο αρμόδιο δικαστήριο στην Τσεχική Δημοκρατία αίτημα αναγνώρισης και εκτέλεσης της διαταγής. Η Υπηρεσία εκπροσωπεί τον αιτούντα (καθώς ο δικαιούχος διαμένει στο εξωτερικό) στη διαδικασία και προβαίνει σε κάθε αναγκαία ενέργεια για την εξασφάλιση των πληρωμών της διατροφής και της διαβίβασης των ποσών που εισπράχθηκαν στη χώρα του εξωτερικού Η Υπηρεσία και η αλλοδαπή αρχή διαβίβασης ενημερώνονται αμοιβαία για τα μέτρα που λαμβάνουν καθώς και για την πρόοδο και την έκβαση της εκτέλεσης της απόφασης διατροφής.
16 Δεσμεύεται το συγκεκριμένο κράτος μέλος από το πρωτόκολλο της Χάγης του 2007;
Ναι.
17 Αν το συγκεκριμένο κράτος μέλος δεν δεσμεύεται από το πρωτόκολλο της Χάγης του 2007, ποιο δίκαιο θα εφαρμοστεί στην αξίωση διατροφής, σύμφωνα με τους οικείους κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου; Ποιοι είναι οι αντίστοιχοι κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου;
18 Ποιοι είναι οι κανόνες για την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε διασυνοριακές υποθέσεις εντός της ΕΕ σύμφωνα με τη διάρθρωση του κεφαλαίου V του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής;
Οι διαδικασίες που αφορούν υποθέσεις αμοιβαίων υποχρεώσεων διατροφής μεταξύ γονέων και τέκνων απαλλάσσονται πλήρως δικαστικών τελών. Σε άλλες διαδικασίες καθορισμού της διατροφής, συμπεριλαμβανομένης της αύξησής της, ο αιτών απαλλάσσεται από την καταβολή δικαστικού τέλους. Η απαλλαγή αυτή ισχύει επίσης για τις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. Η εκπροσώπηση του αιτούντος από δικηγόρο δεν είναι υποχρεωτική στις διαδικασίες που αφορούν υποχρέωση διατροφής. Η Υπηρεσία Διεθνούς Νομικής Προστασίας των Παιδιών παρέχει τις υπηρεσίες της δωρεάν. Η Υπηρεσία εκπροσωπεί τον αιτούντα (τον δικαιούχο που διαμένει στο εξωτερικό) στις δικαστικές διαδικασίες, προβαίνει σε κάθε αναγκαία ενέργεια για την εξασφάλιση της πληρωμής της διατροφής για λογαριασμό του, και διασφαλίζει τη διαβίβαση των εισπραχθέντων ποσών στο εξωτερικό.
Εφόσον κάτι τέτοιο δικαιολογείται από την κοινωνική και οικονομική κατάσταση του αιτούντος και εφόσον η υπόθεση δεν είναι αυθαίρετη ούτε πρόκειται για προδήλως αβάσιμη αίτηση ή για παρακώλυση της άσκησης δικαιωμάτων, το δικαστήριο μπορεί να απαλλάξει, εν όλω ή εν μέρει, έναν διάδικο από την καταβολή δικαστικών τελών. Εάν διοριστεί εκπρόσωπος για διάδικο ο οποίος απαλλάχθηκε από την καταβολή δικαστικών τελών, η απαλλαγή αυτή ισχύει επίσης, στην έκταση για την οποία παρασχέθηκε, για τις δαπάνες σε μετρητά του εκπροσώπου και τα έξοδα της εκπροσώπησης. Διάδικος ο οποίος έτυχε απαλλαγής όσον αφορά την καταβολή δικαστικών τελών δεν μπορεί να υποχρεωθεί να καταβάλει εγγύηση σε σχέση με έξοδα της διεξαγωγής αποδείξεων ούτε να υποχρεωθεί να επιστρέψει στο κράτος τα έξοδα που το κράτος πραγματοποίησε (π.χ. μάρτυρες, εμπειρογνώμονες, διερμηνείς κ.λπ.). Τα έξοδα που πραγματοποιούνται σε σχέση με το γεγονός ότι ένας διάδικος παρίσταται στο δικαστήριο ομιλώντας τη γλώσσα του ή επικοινωνεί με τη χρήση συστημάτων επικοινωνίας για κωφούς ή κωφούς/τυφλούς βαρύνουν το κράτος και καμία αποζημίωση δεν μπορεί να ζητηθεί για τα εν λόγω έξοδα.
19 Τι μέτρα έχει λάβει το συγκεκριμένο κράτος μέλος προκειμένου να διασφαλιστεί η άσκηση των δραστηριοτήτων που περιγράφονται στο άρθρο 51 του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής;
Σύμφωνα με τον νόμο αριθ. 359/1999 Coll., για την κοινωνική και νομική προστασία των παιδιών, όπως τροποποιήθηκε, όταν η Υπηρεσία Διεθνούς Νομικής Προστασίας των Παιδιών, ως η αρμόδια κεντρική αρχή στην Τσεχική Δημοκρατία, παρέχει κοινωνική και νομική προστασία σε σχέση με την αλλοδαπή, ασκεί τα ακόλουθα καθήκοντα:
- εκτελεί καθήκοντα κεντρικής αρχής του κράτους σύμφωνα με τον κανονισμό περί υποχρεώσεων διατροφής
- αναλαμβάνει τον ρόλο του κηδεμόνα του παιδιού
- ζητά εκθέσεις σχετικά με την κατάσταση των παιδιών που είναι πολίτες της Τσεχικής Δημοκρατίας, αλλά δεν διαμένουν μόνιμα στο έδαφός της, από σχετικούς φορείς και άλλα νομικά και φυσικά πρόσωπα κατόπιν αιτήματος γονέων που διαμένουν στην Τσεχική Δημοκρατία ή των αρχών κοινωνικής και νομικής προστασίας
- μεσολαβεί για την παράδοση προσωπικών εγγράφων και άλλων πράξεων σε χώρες του εξωτερικού και εφοδιάζει με έγγραφα και πράξεις από χώρες του εξωτερικού
- συνεργάζεται με τις κρατικές αρχές ή άλλους ομολόγους της οργανισμούς στη χώρα του εξωτερικού, εφόσον είναι δεόντως εξουσιοδοτημένοι να ασκούν δραστηριότητες κοινωνικής και νομικής προστασίας στη χώρα τους, και με άλλες αρχές, φορείς και νομικά πρόσωπα, όπου είναι σκόπιμο
- συνδράμει στην αναζήτηση των γονέων του παιδιού, εάν ο γονέας διαμένει/οι γονείς διαμένουν στο εξωτερικό, και συγγενών και προσώπων με υποχρέωση διατροφής, ερευνά την υλική και οικονομική κατάσταση για να καθορίσει τη διατροφή, μεσολαβεί στην υποβολή αιτημάτων για την αναγκαστική εκτέλεση της υποχρέωσης διατροφής, και ιδίως αιτημάτων για τη ρύθμιση της υποχρέωσης διατροφής και για τη μέριμνα του παιδιού καθώς και για τον καθορισμό της πατρότητας
- μεριμνά για τη μετάφραση των πράξεων που απαιτούνται για την άσκηση της αρμοδιότητας όσον αφορά την κοινωνική και νομική προστασία βάσει διεθνών συνθηκών και των άμεσα εφαρμοστέων κανονισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για τους σκοπούς της άσκησης των καθηκόντων της Υπηρεσίας, οι σχετικοί φορείς και άλλα φυσικά και νομικά πρόσωπα υποχρεούνται να της παρέχουν κάθε αναγκαία συνδρομή οι διατάξεις των κανονισμών για την αναγκαστική εκτέλεση εφαρμόζονται προσηκόντως όσον αφορά την υποχρεωτική συνδρομή τρίτων. Στον βαθμό που απαιτείται, υποχρεωτική συνδρομή παρέχεται επίσης, για παράδειγμα, από τα δικαστήρια, την Αστυνομία της Τσεχικής Δημοκρατίας, τις τράπεζες, τα ιδρύματα κοινωνικής ασφάλισης, τις Υπηρεσίες απασχόλησης, τους φορείς εκμετάλλευσης ταχυδρομικών υπηρεσιών, τους παρόχους ηλεκτρονικών υπηρεσιών, τις ασφαλιστικές εταιρείες, το Υπουργείο Εσωτερικών όσον αφορά την παροχή πληροφοριών από αρχεία μόνιμων κατοίκων και αλλοδαπών, κ.λπ.
Αυτή η ιστοσελίδα είναι μέρος του ιστότοπου Η Ευρώπη σου.
Θα μας βοηθούσαν πολύ τα σχόλιά σας σχετικά με τη χρησιμότητα των παρεχόμενων πληροφοριών.
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.