Καταβολή διατροφής

1 Τι σημαίνουν στην πράξη οι όροι «διατροφή» και «υποχρέωση διατροφής»;  Ποια πρόσωπα οφείλουν να καταβάλλουν διατροφή σε άλλα πρόσωπα;

Σύμφωνα με το άρθρο 128 του κώδικα οικογενειακού δικαίου, ως «υποχρέωση διατροφής» ορίζεται η υποχρέωση των συγγενών εξ αίματος σε ευθεία γραμμή και των αδελφών να παρέχουν μεταξύ αλλήλων τα αναγκαία μέσα διαβίωσης (συμπεριλαμβανομένης της ένδυσης, τροφής, στέγασης, καυσίμων θέρμανσης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης), και, όπου απαιτείται, ανατροφής (συμπεριλαμβανομένης της φροντίδας για τη σωματική και διανοητική ανάπτυξη και για την πρόσβαση στην εκπαίδευση και στα πολιτιστικά αγαθά).

Ως «διατροφή» ορίζεται χρηματική παροχή ή παροχή σε είδος. Στην περίπτωση ανηλίκου, η διατροφή περιλαμβάνει την προσωπική συνεισφορά στην ανατροφή του και την προσωπική εργασία στην κοινή κατοικία στο πλαίσιο της υποχρέωσης παροχής διατροφής.

Ως «αξίωση διατροφής» νοείται το δικαίωμα ενός προσώπου να απαιτήσει την εκπλήρωση της υποχρέωσης διατροφής την οποία υπέχει άλλο πρόσωπο έναντι του ιδίου.

Κατά κανόνα, η υποχρέωση διατροφής γεννάται στο πλαίσιο διαφόρων οικογενειακών δεσμών.
Ανάλογα με το είδος των εν λόγω δεσμών, το πολωνικό δίκαιο διακρίνει τις ακόλουθες περιπτώσεις υποχρέωσης διατροφής:

1. Υποχρέωση διατροφής μεταξύ συγγενών (η διατροφή τέκνου αποτελεί συγκεκριμένη μορφή της εν λόγω υποχρέωσης): Στην περίπτωση συγγενών δικαιούνται διατροφής μόνον πρόσωπα τα οποία βρίσκονται σε οικονομική δυσπραγία. Οι γονείς υποχρεούνται να καταβάλλουν διατροφή στα τέκνα τους τα οποία δεν είναι ακόμη σε θέση να συντηρούν τον εαυτό τους, εκτός εάν τα έσοδα από την περιουσία των τέκνων αρκούν για την κάλυψη των δαπανών για τη συντήρηση και ανατροφή τους. Τέκνα τα οποία έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους δεν έχουν δικαίωμα διατροφής, παρά μόνο εφόσον επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους και η επίδοσή τους μέχρι τον χρόνο εκείνο δικαιολογεί τη σχετική απόφαση, καθώς και σε περίπτωση που η χορήγηση διατροφής δικαιολογείται για λόγους υγείας ή προσωπικής κατάστασης του τέκνου. Επίσης, οι γονείς δεν έχουν υποχρέωση διατροφής τέκνων τα οποία έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και τα οποία, ενώ έχουν προετοιμαστεί για επαγγελματική απασχόληση, ξεκινούν σπουδές τις οποίες εν συνεχεία αμελούν ή δεν παρουσιάζουν ικανοποιητική πρόοδο σε αυτές, δεν λαμβάνουν επαρκή βαθμολογία ή δεν επιτυγχάνουν στις εξετάσεις εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών και εξ αυτού του λόγου αποτυγχάνουν στην ολοκλήρωση των σπουδών τους εντός του χρονικού διαστήματος το οποίο προβλέπεται στο σχετικό πρόγραμμα σπουδών.
   Εάν η λήψη διατροφής από το πρόσωπο που υπέχει την κύρια ευθύνη (γονέα) δεν είναι δυνατή ή ενέχει σημαντικές δυσκολίες, είναι δυνατόν να εναχθούν άλλα υπόχρεα συναφώς πρόσωπα (π.χ. ο παππούς και η γιαγιά του τέκνου, ως οι γονείς του υποχρέου που δεν μπορεί να εντοπιστεί). Ωστόσο, διατροφή από τους απώτερους ανιόντες δεν μπορεί να ληφθεί αποκλειστικά για τον λόγο ότι ο υπόχρεος της διατροφής δεν έχει καταβάλει τα ποσά που επιδικάστηκαν· για να υπέχουν οι απώτεροι ανιόντες υποχρέωση διατροφής, ο δικαιούχος πρέπει να αντιμετωπίζει οικονομικές δυσχέρειες και οι απώτεροι ανιόντες πρέπει να διαθέτουν τα οικονομικά μέσα για την καταβολή της διατροφής. Συνήθως, όταν επιδικάζεται διατροφή από απώτερους ανιόντες, το ποσό της είναι χαμηλότερο από αυτό που επιδικάζεται σε βάρος του κύριου υποχρέου.
2. Υποχρέωση διατροφής από σχέση υιοθεσίας: Εάν η υιοθεσία έχει ως αποκλειστική συνέπεια τη δημιουργία σχέσης μεταξύ του υιοθετούντος και του υιοθετουμένου, η υποχρέωση διατροφής του πρώτου έναντι του δεύτερου υπερισχύει της σχετικής υποχρέωσης των ανιόντων και αδελφών του υιοθετουμένου έναντι του ιδίου, ενώ η υποχρέωση διατροφής του υιοθετουμένου έναντι των ανιόντων και αδελφών του έπεται κάθε άλλης σχετικής υποχρέωσης του υιοθετουμένου. Άλλως, ισχύουν για τον υιοθετούμενο οι κανόνες που περιγράφονται στο σημείο 1.
3. Υποχρέωση διατροφής μεταξύ συγγενών εξ αγχιστείας (πεθεράς, πεθερού, τέκνων αυτών): Δικαίωμα διατροφής έχουν μόνο πρόσωπα τα οποία βρίσκονται σε οικονομική δυσπραγία και εφόσον στη συγκεκριμένη περίπτωση η επιβολή της υποχρέωσης διατροφής συνάδει με τις αρχές της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Σύμφωνα με την πολωνική νομοθεσία και νομολογία, ο όρος «οικονομική δυσπραγία» αναφέρεται στην αδυναμία ενός ατόμου να ικανοποιεί τις εύλογες ανάγκες του με τα δικά του μέσα και προσπάθειες.
4. Υποχρέωση διατροφής μεταξύ συζύγων κατά τη διάρκεια του γάμου: Τα μέλη της οικογένειας μπορούν να απαιτήσουν «ισότιμο βιοτικό επίπεδο» για όλα τα μέλη της οικογένειας. Σύμφωνα με το άρθρο 27 του κώδικα οικογενειακού δικαίου, και οι δύο σύζυγοι υποχρεούνται, ανάλογα με τις ικανότητες και τα εισοδήματα και οικονομικές δυνατότητές τους, να συμβάλλουν στην ικανοποίηση των αναγκών της οικογένειας που έχουν δημιουργήσει με τη σχέση τους. Η υποχρέωση αυτή μπορεί επίσης να εκπληρώνεται, εν όλω ή εν μέρει, με την παροχή προσωπικής εργασίας για την ανατροφή των παιδιών και τη φροντίδα του κοινού νοικοκυριού.
5. Υποχρέωση διατροφής μεταξύ πρώην συζύγων μετά τη λύση του γάμου: Εάν μόνον ένας από τους συζύγους κρίθηκε υπεύθυνος για τη λύση της έγγαμης σχέσης, το δε διαζύγιο επιδεινώνει σημαντικά την οικονομική κατάσταση του άλλου συζύγου, αυτός/-ή μπορεί να απαιτήσει την ικανοποίηση των εύλογων αναγκών του/της, ακόμη και εάν δεν αντιμετωπίζει οικονομική δυσπραγία.
   Σε άλλες περιπτώσεις, ο/η σύζυγος που αντιμετωπίζει οικονομική δυσπραγία μπορεί να αξιώσει διατροφή από τον/την πρώην σύζυγο ανάλογα με τις εύλογες ανάγκες του/της και τα εισοδήματα και οικονομικές δυνατότητες του/της πρώην συζύγου. Η υποχρέωση διατροφής έναντι του/της πρώην συζύγου παύει να ισχύει όταν αυτός/-ή τελέσει νέο γάμο. Ωστόσο, στην περίπτωση που υπόχρεος διατροφής είναι ο/η πρώην σύζυγος που δεν έχει κριθεί υπεύθυνος/-η για τη λύση του γάμου, η υποχρέωση διατροφής λήγει πέντε έτη έπειτα από την έκδοση του διαζυγίου, εκτός εάν το δικαστήριο παρατείνει το χρονικό αυτό διάστημα με αίτημα του δικαιούχου της διατροφής, επί τη βάσει έκτακτων συνθηκών
6. Υποχρέωση του πατέρα τέκνου γεννημένου εκτός γάμου για διατροφή της μητέρας: Ο πατέρας ο οποίος δεν είναι σύζυγος της μητέρας υποχρεούται να συμβάλλει, αναλόγως των δυνατοτήτων του, στις δαπάνες εγκυμοσύνης και τοκετού καθώς και στη συντήρηση της μητέρας για περίοδο τριών μηνών κατά τη διάρκεια της λοχείας. Εάν συντρέχουν ικανοί λόγοι, η μητέρα μπορεί να απαιτήσει από τον πατέρα να συμβάλει στις δαπάνες συντήρησής της για χρονικό διάστημα πέραν των τριών μηνών.

2 Μέχρι ποια ηλικία δικαιούται διατροφής το τέκνο; Υφίστανται διαφορετικοί κανόνες που να ρυθμίζουν τη διατροφή, αναλόγως του αν πρόκειται για ανηλίκους ή ενηλίκους;

Οι γονείς έχουν υποχρέωση διατροφής των τέκνων εκείνων τα οποία δεν είναι σε θέση να συντηρήσουν τον εαυτό τους. Δεδομένου ότι η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική έως την ηλικία των 18 ετών, τα τέκνα έχουν συνήθως δικαίωμα διατροφής έως τον χρόνο ενηλικίωσής τους ή έως τον χρόνο ολοκλήρωσης των σπουδών τους. Όταν ο δικαιούχος διατροφής δεν είναι σε θέση να συντηρήσει τον εαυτό του (π.χ. λόγω ασθένειας ή αναπηρίας), το δικαίωμα μπορεί να παραμείνει σε ισχύ επ’ αόριστον.

Κρατικό επίδομα διατροφής χορηγείται στους δικαιούχους έως το 18ο έτος της ηλικίας τους. Οι δικαιούχοι λαμβάνουν το σχετικό επίδομα έως την ηλικία των 25 ετών, εφόσον συνεχίζουν τις σπουδές τους σε σχολές ή ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ή για αόριστο χρονικό διάστημα εφόσον φέρουν πιστοποίηση ως πάσχοντες από βαριά αναπηρία. Κρατικό επίδομα διατροφής μπορεί να ληφθεί υπό τον όρο ότι το κατά κεφαλήν οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τα 800 PLN μηνιαίως και, από την 1η Ιουλίου 2020, τα 900 PLN μηνιαίως.

3 Πρέπει να απευθυνθώ σε αρμόδια αρχή ή σε δικαστήριο προκειμένου να τύχω διατροφής; Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της διαδικασίας;

Ναι. Προβλέπονται οι ακόλουθες περιπτώσεις:

1. Ο υπόχρεος της διατροφής εκπληρώνει οικειοθελώς την υποχρέωση διατροφής.

2. Τα μέρη καταρτίζουν εξωδικαστική συμφωνία σχετικά με την υποχρέωση διατροφής.

3. Εάν ο υπόχρεος διατροφής αθετήσει την υποχρέωσή του, ο δικαιούχος μπορεί να ασκήσει αγωγή διατροφής ενώπιον του ειρηνοδικείου (sąd rejonowy) του τόπου κατοικίας του (άρθρο 32 του κώδικα πολιτικής δικονομίας) ή της κατοικίας του εναγομένου (άρθρο 27 παράγραφος 1 του κώδικα πολιτικής δικονομίας). Εναλλακτικά, η σχετική αξίωση μπορεί να ασκηθεί στο πλαίσιο της διαδικασίας έκδοσης διαζυγίου ή δικαστικού χωρισμού ενώπιον του αρμόδιου πρωτοδικείου (sąd okręgowy).

Η άσκηση της αγωγής διατροφής δεν βαρύνεται με δικαστικό ένσημο. Ωστόσο, η αγωγή πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις του δικογράφου, δηλ. να αναφέρει τα εξής: το δικαστήριο ενώπιον του οποίου ασκείται, τα ονόματα και επώνυμα των διαδίκων και των νομίμων εκπροσώπων και πληρεξουσίων δικηγόρων τους, το είδος του δικογράφου, ακριβή περιγραφή του αιτήματος, το ποσό της αξίωσης, τα πραγματικά περιστατικά τα οποία θεμελιώνουν το αίτημα και τα οποία, όπου απαιτείται, θεμελιώνουν την αρμοδιότητα του δικαστηρίου, την υπογραφή του ενάγοντος ή του νομίμου εκπροσώπου ή πληρεξουσίου δικηγόρου του (με συνημμένο το έγγραφο της πληρεξουσιότητας), κατάλογο συνημμένων, τον τόπο κατοικίας ή έδρας των διαδίκων και των νομίμων εκπροσώπων και πληρεξουσίων δικηγόρων τους, και περιγραφή της αξίωσης. Στα μεταγενέστερα δικόγραφα είναι υποχρεωτική η αναγραφή του αριθμού της υπόθεσης. Επιπλέον, στην αγωγή πρέπει να επισυνάπτεται πιστοποιητικό γέννησης του τέκνου στο οποίο κατονομάζεται ο εναγόμενος ως γονέας του τέκνου, ενώ, αν απαιτείται, μαζί με την αγωγή διατροφής μπορεί να υποβάλλεται αίτηση αναγνώρισης της πατρότητας/μητρότητας.

4. Περαιτέρω, είναι δυνατή η κατάρτιση συμβιβασμού ενώπιον συμβολαιογράφου, περίπτωση κατά την οποία το ειρηνοδικείο εκδίδει μόνο διαταγή εκτέλεσης του συμβιβασμού. Η υπογραφή συμβιβασμού ενώπιον συμβολαιογράφου υπόκειται σε τέλος, όπως και η αίτηση για την έκδοση διαταγής εκτέλεσης.

5. Συμβιβασμός μπορεί επίσης να καταρτιστεί ενώπιον του δικαστηρίου, περίπτωση κατά την οποία ο εναγόμενος μπορεί να απαλλαγεί από την καταβολή του δικαστικού τέλους ή να κληθεί να καταβάλει μόνο το ήμισυ του ποσού του.

4 Μπορεί να υποβληθεί αίτηση διατροφής για λογαριασμό συγγενούς (σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, έως ποιου βαθμού) ή ανηλίκου;

Αίτηση διατροφής μπορεί να υποβληθεί για λογαριασμό του δικαιούχου από τα κατωτέρω πρόσωπα:

– από δικηγόρο (πέραν του δικηγόρου ή νομικού συμβούλου, καθήκοντα δικηγόρου μπορούν να εκτελέσουν τα ακόλουθα πρόσωπα: γονείς, σύζυγος, αδελφοί, ανιόντες ή πρόσωπα τα οποία συνδέονται με τον δικαιούχο διά υιοθεσίας, καθώς και το πρόσωπο το οποίο διαχειρίζεται την περιουσία του δικαιούχου)·

– από εκπρόσωπο οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης αρμόδιο για θέματα κοινωνικής συνδρομής {σύμφωνα με τον νόμο, της 12ης Μαρτίου 2004, περί κοινωνικής συνδρομής [Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Dziennik Ustaw) 2004, τεύχος 64, σημείο 593], οι εν λόγω εκπρόσωποι είναι: οι διευθυντές των δημοτικών κέντρων κοινωνικής πρόνοιας ή των περιφερειακών κέντρων οικογενειακής υποστήριξης)·

– το άρθρο 61 παράγραφος 1 σημείο 1) του κώδικα πολιτικής δικονομίας ορίζει ότι μη κυβερνητικές οργανώσεις μπορούν, στο πλαίσιο των νόμιμων αρμοδιοτήτων τους, να κινούν διαδικασίες διατροφής αν έχουν λάβει την έγγραφη συγκατάθεση του οικείου φυσικού προσώπου·

– από εισαγγελέα, όταν αυτό απαιτείται για την προστασία του κράτους δικαίου και του δημοσίου συμφέροντος.

Οι νόμιμοι εκπρόσωποι ενεργούν για λογαριασμό των ανηλίκων οι οποίοι έχουν δικαίωμα διατροφής. Μετά την ενηλικίωσή τους ωστόσο, τα τέκνα πρέπει να ενεργούν για ίδιο λογαριασμό.

Πρόσωπο το οποίο συνοικεί με τον δικαιούχο διατροφής ή τον γνωρίζει, χωρίς όμως να φέρει κάποια από τις ανωτέρω ιδιότητες, δεν έχει δικαίωμα να ενεργεί για λογαριασμό του δικαιούχου.

5 Αν σκοπεύω να προσφύγω στη δικαιοσύνη, πώς μπορώ να γνωρίζω ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο;

Σύμφωνα με τον κώδικα πολιτικής δικονομίας, τα ειρηνοδικεία είναι καθ’ ύλην αρμόδια για τις υποθέσεις διατροφής. Κατά τόπον αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του δικαιούχου διατροφής ή του τόπου κατοικίας του υποχρέου. Δικαστήρια τα οποία έχουν αρμοδιότητα σε συγκεκριμένες δημοτικές ενότητες παρατίθενται στον κανονισμό της 28ης Δεκεμβρίου 2018 του Υπουργείου Δικαιοσύνης περί καθορισμού της έδρας και αρμοδιότητας των εφετείων, πρωτοδικείων και ειρηνοδικείων (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2018, σημείο 2548).

Όσον αφορά την αναγνώριση των αποφάσεων των δικαστηρίων των κρατών μελών της ΕΕ στην Πολωνία, αρμόδια είναι τα πρωτοδικεία (άρθρο 1151¹ παράγραφος 1 του κώδικα πολιτικής δικονομίας), εφόσον η απόφαση εκδόθηκε σε χρόνο κατά τον οποίο το κράτος στο οποίο εκδόθηκε δεν δεσμευόταν από το πρωτόκολλο της Χάγης της 23ης Νοεμβρίου 2007 σχετικά με το εφαρμοστέο δίκαιο στις υποχρεώσεις διατροφής (ΕΕ L 331 της 16.12.2009, σ. 17), δηλαδή εφόσον εκδόθηκε πριν από τις 18 Ιουνίου 2011.

Σύμφωνα με το άρθρο 1153¹⁴ του τροποποιημένου κώδικα πολιτικής δικονομίας, στη Δημοκρατία της Πολωνίας ισχύουν οι ακόλουθοι εκτελεστοί τίτλοι:

1)         οι αποφάσεις που έχουν εκδοθεί από δικαστήριο κράτους μέλους της ΕΕ και οι συμβιβασμοί και τα δημόσια έγγραφα που έχουν εκδοθεί από τέτοιο κράτος και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού αριθ. 1215/2012, αν είναι εκτελεστά·

2)         οι αποφάσεις που έχουν εκδοθεί από δικαστήριο κράτους μέλους της ΕΕ και οι συμβιβασμοί και τα δημόσια έγγραφα που έχουν εκδοθεί από τέτοιο κράτος και έχουν πιστοποιηθεί ως ευρωπαϊκός εκτελεστός τίτλος·

3)         οι ευρωπαϊκές διαταγές πληρωμής που έχουν εκδοθεί από δικαστήριο κράτους μέλους της ΕΕ και των οποίων η εκτελεστότητα έχει κηρυχθεί στο οικείο κράτος μέλος σύμφωνα με τον κανονισμό αριθ. 1896/2006·

4)         οι αποφάσεις που έχουν εκδοθεί από δικαστήριο κράτους μέλους της ΕΕ με την ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών και για τις οποίες έχει εκδοθεί βεβαίωση σύμφωνα με τον κανονισμό αριθ. 861/2007·

5)         οι αποφάσεις σε υποθέσεις διατροφής που έχουν εκδοθεί από δικαστήριο κράτους μέλους της ΕΕ το οποίο αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος στο πρωτόκολλο της Χάγης της 23ης Νοεμβρίου 2007 σχετικά με το εφαρμοστέο δίκαιο στις υποχρεώσεις διατροφής (ΕΕ L 331 της 16.12.2009, σ. 17), καθώς και οι συμβιβασμοί και τα δημόσια έγγραφα σε υποθέσεις διατροφής που προέρχονται από τα εν λόγω κράτη και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού αριθ. 4/2009·

6)         οι αποφάσεις που έχουν εκδοθεί από δικαστήριο κράτους μέλους της ΕΕ και αφορούν μέτρα προστασίας που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού αριθ. 606/2013, αν είναι εκτελεστές.

6 Ως αιτών, υποχρεούμαι να χρησιμοποιήσω ενδιάμεσο για την προσφυγή στη δικαιοσύνη (π.χ. δικηγόρο, κεντρική ή τοπική αρχή, κλπ);  Σε περίπτωση αρνητικής απάντησης, ποια διαδικασία ακολουθείται;

Στις υποθέσεις διατροφής δεν είναι απαραίτητη η εκπροσώπηση από δικηγόρο. Οι διάδικοι μπορούν να ενεργούν είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω επαγγελματιών πληρεξουσίων.

Βλ. σημεία 7 και 20 για αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη δυνατότητα αυτεπάγγελτου διορισμού δικηγόρου για την εκπροσώπηση του δικαιούχου διατροφής.

7 Υποχρεούμαι να καταβάλω κάποιο τέλος για την προσφυγή στη δικαιοσύνη; Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, σε τι ποσό είναι πιθανόν να ανέρχεται; Αν δεν διαθέτω επαρκή οικονομικά μέσα, μπορώ να τύχω νομικής συνδρομής για την κάλυψη της δαπάνης της σχετικής διαδικασίας;

Το πρόσωπο το οποίο αξιώνει τη χορήγηση διατροφής και το πρόσωπο κατά του οποίου στρέφεται η αξίωση για μείωση της διατροφής απαλλάσσονται από τα δικαστικά έξοδα [άρθρο 96 παράγραφος 1 σημείο 2 του νόμου, της 28ης Ιουλίου 2005, περί δικαστικών εξόδων σε αστικές υποθέσεις (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2005, τεύχος 167, σημείο 1398, όπως έχει τροποποιηθεί)]. Τα πρόσωπα αυτά απαλλάσσονται πλήρως, γεγονός που σημαίνει ότι δεν υποβάλλονται σε δικαστικά έξοδα, έξοδα για την άσκηση έφεσης ή έξοδα αναγκαστικής εκτέλεσης.

Ο υπόχρεος διατροφής μπορεί επίσης να ζητήσει να απαλλαγεί από τα δικαστικά έξοδα όταν ζητεί τροποποίηση του ποσού που έχει επιδικαστεί. Προς τον σκοπό αυτό, απαιτείται η υποβολή δήλωσης περιουσιακών στοιχείων και εισοδημάτων. Η απόφαση λαμβάνεται από το δικαστήριο μετά την εξέταση της αίτησης.

Επίσης, ο διάδικος ο οποίος απαλλάσσεται των δικαστικών εξόδων μπορεί να ζητήσει τη χορήγηση νομικής συνδρομής με τη μορφή του διορισμού δικηγόρου από το δικαστήριο. Αν γίνει δεκτό το αίτημα διορισμού δικηγόρου, η αμοιβή του δικηγόρου καταβάλλεται από τον αντίδικο του προσώπου υπέρ του οποίου διορίζεται ο δικηγόρος. Σε περίπτωση που το πρόσωπο αυτό ηττηθεί στη δίκη, η αμοιβή του δικηγόρου του καταβάλλεται από το Δημόσιο Ταμείο.

Τα σχετικά δικαιώματα των υπηκόων των κρατών μελών ρυθμίζονται από τον νόμο, της 17ης Δεκεμβρίου 2004, περί νομικής συνδρομής σε αστικές διαφορές οι οποίες εκδικάζονται σε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και περί δικαιώματος σε συνδρομή με σκοπό την εξωδικαστική επίλυση διαφοράς πριν από την κίνηση πολιτικής δίκης (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2005, τεύχος 10, σημείο 67).

8 Τι είδους διατροφή είναι πιθανόν να επιδικάσει το δικαστήριο;  Πώς υπολογίζεται το ποσό της διατροφής; Μπορεί να αναθεωρηθεί η απόφαση του δικαστηρίου αν οι δαπάνες διαβίωσης ή οι οικογενειακές συνθήκες μεταβληθούν; Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, με ποιο τρόπο (π.χ. μέσω του συστήματος αυτόματης τιμαριθμικής προσαρμογής);

Το ύψος της διατροφής εξαρτάται από το εισόδημα και την οικονομική δυνατότητα του υποχρέου καθώς και από τις εύλογες ανάγκες του δικαιούχου. Οι εύλογες ανάγκες του δικαιούχου περιλαμβάνουν οτιδήποτε απαιτείται για τη διαβίωσή του, τόσο από άποψη υλικών αγαθών όσο και άποψη άυλων (πολιτισμικών ή πνευματικών) αναγκών. Οι ανάγκες των ανηλίκων περιλαμβάνουν και το κόστος ανατροφής τους. Κατά την εκτίμηση του εισοδήματος και της οικονομικής δυνατότητας του υποχρέου, δεν λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό του εισόδημα αλλά το εισόδημα το οποίο αυτός θα μπορούσε να έχει εάν αξιοποιούσε πλήρως τις δυνατότητές του. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και ένας άνεργος ο οποίος δεν έχει σταθερό εισόδημα μπορεί να διαταχθεί να καταβάλει διατροφή και να υποβληθεί σε αναγκαστική εκτέλεση σε περίπτωση μη καταβολής της διατροφής.

Σε περίπτωση μεταβολής των συνθηκών, μπορεί να ζητηθεί η τροποποίηση της απόφασης περί διατροφής ή η κατάρτιση συμφωνίας διατροφής. Σχετικό αίτημα μπορεί να υποβάλει οποιοδήποτε των μερών σε μια σχέση διατροφής. Ανάλογα με τις πραγματικές συνθήκες, μπορεί ο εκάστοτε ενδιαφερόμενος να ζητήσει την ακύρωση της υποχρέωσης διατροφής ή την αύξηση ή μείωση του ποσού της διατροφής. Το ποσό της διατροφής μπορεί να μεταβληθεί σε περίπτωση μεταβολής των εύλογων αναγκών του δικαιούχου ή της οικονομικής δυνατότητας του υποχρέου.

Δεν ισχύει κάποιο συγκεκριμένο ποσό διατροφής στην Πολωνία, το δε ποσό της διατροφής δεν υπολογίζεται ως σταθερό ποσοστό του εισοδήματος του υποχρέου. Το 2014, ο κατώτατος μικτός μισθός αντιστοιχούσε σε 1.680 πολωνικά ζλότι (PLN) (περίπου 400 ευρώ). Το 2013, ο μέσος μικτός μηνιαίος μισθός αντιστοιχούσε σε 3.650 PLN (περίπου 900 ευρώ). Το 2015 ο κατώτατος μικτός μισθός αντιστοιχούσε σε 1.750 PLN, το 2016 αντιστοιχούσε σε 1.850 PLN, το 2019 αντιστοιχούσε σε 2.250 PLN, ενώ το 2020 αντιστοιχεί σε 2.600 PLN. Στην πράξη, στις περισσότερες περιπτώσεις το ποσό της διατροφής που επιδικάζεται από τα δικαστήρια κυμαίνεται μεταξύ 300 PLN και 1.000 PLN μηνιαίως ανά τέκνο. Το ποσό της διατροφής δεν υπόκειται σε αυτόματη αναπροσαρμογή με βάση την ηλικία του τέκνου ή το ποσοστό του πληθωρισμού.

9 Πώς και σε ποιον καταβάλλεται η διατροφή;

Το πρόσωπο το οποίο ορίζεται ως υπόχρεος καταβολής της διατροφής στη σχετική απόφαση, φέρει την υποχρέωση καταβολής της διατροφής. Κατά κανόνα, διατροφή η οποία επιδικάζεται στην Πολωνία είναι καταβλητέα σε πολωνικά ζλότι (PLN) στον νόμιμο εκπρόσωπο του ανηλίκου (σε μετρητά ή με τραπεζικό έμβασμα) σε μηνιαία βάση, συνήθως έως τη 10η ημέρα κάθε μήνα. Σε περίπτωση καθυστέρησης στην καταβολή, η απόφαση προβλέπει την επιβολή νόμιμου τόκου (από τις 29 Μαΐου 2020, το επιτόκιο είναι 3,6% ετησίως) επί του ανεξόφλητου ποσού (βλ. τις πληροφορίες που παρέχονται από την Πολωνία σχετικά με τον νόμιμο τόκο).

Συνεπώς, κατά κανόνα η υποχρέωση διατροφής βαρύνει αποκλειστικά το πρόσωπο το οποίο υποχρεούται να καταβάλει διατροφή. Σε περίπτωση που το πρόσωπο αυτό δεν καταβάλει οικειοθελώς τη διατροφή, ο δικαιούχος μπορεί να αιτηθεί την αναγκαστική εκτέλεση της απόφασης από την αρμόδια αρχή (συνήθως από δικαστικό επιμελητή). Η αναγκαστική εκτέλεση μπορεί επίσης να διενεργηθεί αυτεπαγγέλτως με αίτημα του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου το οποίο εξέδωσε την απόφαση με την οποία προσδιορίστηκε το ύψος της διατροφής. Ο δικαιούχος διατροφής μπορεί επίσης να προσκομίσει τον εκτελεστό τίτλο στον εργοδότη του υποχρέου ή στην υπηρεσία που καταβάλλει τη σύνταξη του υποχρέου και να ζητήσει την παρακράτηση της διατροφής από το ποσό που καταβάλλεται στον υπόχρεο. Το σχετικό αίτημα είναι δεσμευτικό για τον πληρωτή.

Αίτηση για την κίνηση διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης κατά υπόχρεου διατροφής μπορεί να υποβληθεί σε οποιονδήποτε δικαστικό επιμελητή. Ωστόσο, όταν για την είσπραξη της οφειλής διενεργείται αναγκαστική εκτέλεση επί της ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη, αρμοδιότητα έχει μόνο δικαστικός επιμελητής του τόπου κατοικίας του οφειλέτη.

10 Αν ο υπόχρεος σε διατροφή (οφειλέτης) δεν την καταβάλλει οικειοθελώς, ποια μέτρα μπορούν να ληφθούν ώστε να αναγκαστεί να την καταβάλει;

Εάν ο υπόχρεος καταβολής διατροφής δεν εκπληρώσει τη σχετική του υποχρέωση οικειοθελώς, μπορεί να εξαναγκαστεί να το πράξει (βλ. σημείο 9).

Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 209 του ποινικού κώδικα (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 1997, τεύχος 88, σημείο 553), πρόσωπο το οποίο αποφεύγει να συμμορφωθεί με υποχρέωση διατροφής που επιβάλλεται από δικαστική απόφαση, συμβιβασμό που έχει καταρτιστεί ενώπιον δικαστηρίου ή άλλης αρχής ή από άλλη συμφωνία τιμωρείται με πρόστιμο, ποινή παροχής κοινωφελούς εργασίας ή ποινή φυλάκισης έως ένα έτος, αν το συνολικό οφειλόμενο ποσό υπερβαίνει τις τρεις περιοδικές δόσεις διατροφής ή, σε περίπτωση μη περιοδικής διατροφής, αν η καθυστέρηση υπερβαίνει τους τρεις μήνες. Εάν η συμπεριφορά του δράστη έχει ως αποτέλεσμα αδυναμία του δικαιούχου να ικανοποιήσει τις βασικές βιοτικές ανάγκες του, ο δράστης τιμωρείται με πρόστιμο, ποινή παροχής κοινωφελούς εργασίας ή ποινή φυλάκισης έως δύο έτη.

Το αδίκημα διώκεται κατόπιν έγκλησης του θύματος, οργανισμού κοινωνικής πρόνοιας ή φορέα αρμόδιου να λαμβάνει μέτρα σε βάρος οφειλετών διατροφής. Αν στο θύμα έχουν καταβληθεί οικογενειακά επιδόματα ή παροχές που καταβάλλονται σε περίπτωση αδυναμίας εκτέλεσης απαίτησης διατροφής, το αδίκημα διώκεται αυτεπαγγέλτως.

Στο άρθρο 5 παράγραφος 3b σημείο 2 του νόμου, της 7ης Σεπτεμβρίου 2007, περί παροχής συνδρομής σε δικαιούχους διατροφής (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2007, τεύχος 192, σημείο 1378) προβλέπεται ότι η αρμόδια αρχή μπορεί να ζητήσει την αναστολή της άδειας οδήγησης του υποχρέου.

Σε περίπτωση άκαρπης αναγκαστικής εκτέλεσης, ο δικαστικός επιμελητής δύναται να αιτηθεί την εγγραφή του υποχρέου στο μητρώο αφερέγγυων οφειλετών.

11 Παρακαλείστε να περιγράψετε με συντομία τυχόν περιορισμούς στους οποίους υπόκειται η εκτέλεση, ιδίως διατάξεις περί προστασίας του οφειλέτη καθώς και προθεσμίες παραγραφής ή αποσβεστικές προθεσμίες στο οικείο σύστημα αναγκαστικής εκτέλεσης.

Σύμφωνα με το άρθρο 1083 παράγραφος 2 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, αναγκαστική εκτέλεση για εκκρεμείς καταβολές διατροφής στην πληρότητά τους χωρεί με τη μορφή κατάσχεσης του υπολοίπου του τραπεζικού λογαριασμού του υποχρέου.

Σύμφωνα με το άρθρο 833 παράγραφος 1 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, ο μισθός του υποχρέου υπόκειται σε κατάσχεση στο μέτρο που ορίζεται στον εργατικό κώδικα. Κατά κανόνα, ο μισθός υπόκειται σε κατάσχεση σε ποσοστό 60%. Επιτρέπεται επίσης η κατάσχεση ποσών τα οποία χορηγούνται από το Δημόσιο για ειδικούς σκοπούς, ιδίως επιχορηγήσεις και επιδόματα, σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει τα 3/5 (άρθρο 831 παράγραφος 1 σημείο 2 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 829 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, τα κατωτέρω εξαιρούνται από την αναγκαστική εκτέλεση:

1) οικιακά είδη, κλινοσκεπάσματα και είδη ρουχισμού απολύτως απαραίτητα στον υπόχρεο και τα εξαρτώμενα μέλη της οικογένειάς του, καθώς και είδη ρουχισμού απολύτως απαραίτητα για την παροχή υπηρεσιών ή την εκτέλεση της επαγγελματικής τους εργασίας·

2) τρόφιμα και καύσιμα απολύτως απαραίτητα στον υπόχρεο και τα εξαρτώμενα μέλη της οικογένειάς του για διάστημα ενός μήνα·

3) μία αγελάδα ή δύο κατσίκες ή τρία πρόβατα τα οποία είναι απολύτως απαραίτητα για τη διατροφή του υπόχρεου και των εξαρτώμενων μελών της οικογένειάς του, μαζί με αποθέματα ζωοτροφής και υλικό στρωμνής μέχρι την επόμενη συγκομιδή·

4) εργαλεία και λοιπά αντικείμενα απολύτως απαραίτητα στον υπόχρεο για την εκτέλεση επικερδούς εργασίας και πρώτες ύλες απολύτως απαραίτητες για την παραγωγή για διάστημα μίας εβδομάδας, εξαιρουμένων τυχόν μηχανοκίνητων οχημάτων·

5) στην περίπτωση υποχρέου που έχει περιοδική μόνιμη απασχόληση, ποσό χρημάτων που αντιστοιχεί στο μη υποκείμενο σε εκτέλεση μέρος του μισθού για το διάστημα έως την επόμενη ημερομηνία πληρωμής του, και στην περίπτωση υποχρέου χωρίς τακτικό μισθό, το ποσό χρημάτων που είναι απολύτως απαραίτητο για τη στοιχειώδη διατροφή του υποχρέου και των εξαρτώμενων μελών της οικογένειάς του για χρονικό διάστημα δύο εβδομάδων

6) είδη τα οποία είναι απαραίτητα για σπουδές, προσωπικά έγγραφα, είδη διακόσμησης, αντικείμενα θρησκευτικής χρήσης και είδη καθημερινής χρήσης τα οποία θα μπορούσαν να πωληθούν μόνο σε τιμή σημαντικά κατώτερη της αξίας τους, είναι όμως χρήσιμα για τον υπόχρεο

8) φαρμακευτικά προϊόντα κατά την έννοια του νόμου περί φαρμάκων της 6ης Σεπτεμβρίου 2001 (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2019, σημείο 499, όπως έχει τροποποιηθεί) τα οποία είναι απολύτως απαραίτητα για τη λειτουργία του φορέα υγειονομικής περίθαλψης κατά την έννοια των νόμιμων διατάξεων περί υγειονομικής περίθαλψης για διάστημα τριών μηνών, και τα φαρμακευτικά προϊόντα που είναι απολύτως απαραίτητα για τη λειτουργία του κατά την έννοια του νόμου περί φαρμακευτικών προϊόντων της 20ής Μάϊου 2010 (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως τεύχος 107, σημείο 679 και Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2011, τεύχος 102, σημείο 586, και τεύχος 113, σημείο 637)

9) είδη τα οποία είναι απολύτως απαραίτητα λόγω αναπηρίας του υποχρέου ή μέλους της οικογένειάς του.

Σύμφωνα με το άρθρο 833 παράγραφος 6 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, τα επιδόματα διατροφής, η αποζημίωση που καταβάλλεται σε περίπτωση αδυναμίας εκτέλεσης αξίωσης διατροφής, οι οικογενειακές παροχές, τα οικογενειακά επιδόματα, επιδόματα φροντίδας ή επιδόματα τοκετού, τα επιδόματα ορφάνιας, τα επιδόματα φροντιστών, τα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας, τα επιδόματα ένταξης, τα επιδόματα ανατροφής και το εφάπαξ επίδομα που αναφέρεται στο άρθρο 10 του νόμου, της 4ης Νοεμβρίου 2016, σχετικά με τη στήριξη των εγκύων γυναικών και των οικογενειών τους «διά βίου» (Επίσημη Εφημερίδα 2019, σημείο 473) επίσης δεν υπόκεινται σε αναγκαστική εκτέλεση.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης, κατόπιν διαβούλευσης με τον υπουργό Γεωργίας και τον υπουργό Οικονομικών, καθορίζει με απόφασή του τα αντικείμενα γεωργών τα οποία δεν υπόκεινται σε αναγκαστική εκτέλεση (άρθρο 830).

Επίσης, στο άρθρο 831 του κώδικα πολιτικής δικονομίας προβλέπεται ειδικότερα ότι εξαιρούνται από την αναγκαστική εκτέλεση τα επιδόματα κοινωνικής συνδρομής όπως ορίζονται στον νόμο, της 12ης Μαρτίου 2004, περί κοινωνικής συνδρομής (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2013, σημείο 182, όπως έχει τροποποιηθεί), καθώς και ποσά καταβλητέα στον υπόχρεο διατροφής από τον κρατικό προϋπολογισμό ή το Εθνικό Ταμείο Υγείας (Narodowy Fundusz Zdrowia) για την παροχή υγειονομικής περίθαλψης υπό την έννοια του νόμου, της 27ης Αυγούστου 2004, περί επιδομάτων υγειονομικής περίθαλψης που χορηγούνται από δημόσιους πόρους (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2008, τεύχος 164, σημείο 1027, όπως έχει τροποποιηθεί) προτού τα επιδόματα αυτά καταβληθούν, σε ποσοστό έως 75% ανά καταβολή. Αυτό δεν ισχύει αν πρόκειται για ποσά καταβλητέα στους υπαλλήλους του υποχρέου ή στους παρόχους υπηρεσιών στον οφειλέτη που αναφέρονται στο άρθρο 5 σημείο 41 στοιχεία α) και β) του νόμου , της 27ης Αυγούστου 2004, περί επιδομάτων υγειονομικής περίθαλψης που χορηγούνται από δημόσιους πόρους.

Στο άρθρο 137 παράγραφος 1 του κώδικα οικογενειακού δικαίου προβλέπεται ότι οι αξιώσεις διατροφής παραγράφονται σε τρία έτη.

Στο άρθρο 121 παράγραφος 1 του κώδικα πολιτικής δικονομίας προβλέπεται ότι ο χρόνος παραγραφής δεν αρχίζει ή, εφόσον έχει αρχίσει, αναστέλλεται, στην περίπτωση αξιώσεων διατροφής τέκνων κατά των γονέων τους σε όλη τη διάρκεια άσκησης της γονικής μέριμνας.

Σε περίπτωση που ο υπόχρεος διατροφής αμφισβητεί την υποχρέωσή του έναντι ενηλίκου τέκνου του, ο δικαστικός επιμελητής μπορεί να ζητήσει από τον δικαιούχο να προσκομίσει βεβαίωση στην οποία πιστοποιείται ότι αυτός συνεχίζει τις σπουδές του, ότι δεν διαθέτει εισοδήματα ή ότι υποβάλλεται σε ιατροφαρμακευτική αγωγή και επομένως εξακολουθεί να χρειάζεται την οικονομική υποστήριξη του υποχρέου.

12 Υπάρχει κάποιος οργανισμός ή αρχή που μπορεί να με βοηθήσει στην είσπραξη της διατροφής;

Όπως προαναφέρθηκε στο σημείο 4, αίτηση χορήγησης διατροφής μπορεί να υποβληθεί για λογαριασμό του δικαιούχου, μεταξύ άλλων, από τους διευθυντές των κέντρων κοινωνικής συνδρομής, από συγκεκριμένους φορείς κοινωνικής πρόνοιας, από τους εκπροσώπους των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης οι οποίοι είναι αρμόδιοι για θέματα κοινωνικής πρόνοιας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, από τις εισαγγελικές αρχές. Οι φορείς αυτοί μπορούν επίσης να υποστηρίξουν τον δικαιούχο συμμετέχοντας στην εκκρεμή δίκη για τη χορήγηση διατροφής. Καθήκον τους είναι να παράσχουν υποστήριξη στον δικαιούχο κατά την εκδίκαση της υπόθεσης.

Τα πρωτοδικεία παρέχουν συνδρομή στον δικαιούχο κατά την επιδίωξη της είσπραξης διατροφής στο εξωτερικό.

Τα πρόσωπα που κατοικούν στο εξωτερικό και επιθυμούν να επιδιώξουν αξιώσεις διατροφής από υπόχρεο που κατοικεί στην Πολωνία μπορούν να λάβουν βοήθεια από τις αρμόδιες κεντρικές αρχές: https://www.gov.pl/web/stopuprowadzeniomdzieci/lista-organow-centralnych

Πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες λήψης δωρεάν νομικής συνδρομής παρέχονται επίσης στον ιστότοπο https://darmowapomocprawna.ms.gov.pl/pl/

13 Μπορεί κάποιος οργανισμός (δημόσιος ή ιδιωτικός) να προκαταβάλει τη διατροφή ολικώς ή μερικώς αντί του οφειλέτη;

Ο νόμος, της 7ης Σεπτεμβρίου 2007, περί παροχής συνδρομής στους δικαιούχους διατροφής (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2009, τεύχος 1, σημείο 7, όπως έχει τροποποιηθεί), ορίζει τους κανόνες που διέπουν τη χορήγηση κρατικής συνδρομής στους δικαιούχους διατροφής στις περιπτώσεις που η αναγκαστική εκτέλεση απέβη άκαρπη.

Κρατικό επίδομα διατροφής μπορεί να ληφθεί μόνο αν το κατά κεφαλήν οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τα 800 PLN μηνιαίως και, από την 1η Ιουλίου 2020, τα 900 PLN μηνιαίως.
Από την 1η Ιουλίου 2020, εφαρμόζεται επίσης ο κανόνας «1 ζλότι για 1 ζλότι» — εάν το κατά κεφαλήν οικογενειακό εισόδημα υπερβαίνει το ανωτέρω ποσό των 900 PLN, η στήριξη μειώνεται και οφείλεται στο ποσό που αντιστοιχεί στη διαφορά μεταξύ του ποσού του κρατικού επιδόματος διατροφής που οφείλεται στον δικαιούχο και του ποσού κατά το οποίο σημειώνεται υπέρβαση του κατά κεφαλήν οικογενειακού εισοδήματος (άρθρο 9 παράγραφος 2a). Ωστόσο, εάν το επίδομα που υπολογίζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο είναι χαμηλότερο από 100 PLN, εκδίδεται απορριπτική απόφαση και το επίδομα δεν καταβάλλεται (άρθρο 9 παράγραφος 2b).

Προς τον σκοπό αυτό απαιτείται η υποβολή σχετικής αίτησης στην αρμόδια δημοτική ή κοινοτική υπηρεσία του τόπου κατοικίας του δικαιούχου διατροφής. Η καταβολή των επιδομάτων μπορεί επίσης να ανατεθεί σε οργανωτική μονάδα του δήμου, π.χ. σε κέντρο κοινωνικής πρόνοιας.

Ωστόσο, εάν ο δικαιούχος προκαταβολής διατροφής διαμένει σε ίδρυμα το οποίο παρέχει πλήρη φροντίδα (π.χ. σε κέντρο κοινωνικής πρόνοιας, οικοτροφείο, σωφρονιστικό ίδρυμα ανηλίκων ή κρατητήριο) ή σε ανάδοχη οικογένεια ή εάν έχει τελέσει γάμο ή έχει τέκνο και δικαιούται οικογενειακό επίδομα, δεν λαμβάνει την προκαταβολή.

Ο νόμος εφαρμόζεται μόνο στις περιπτώσεις που ο δικαιούχος διατροφής είναι κάτοικος Πολωνίας κατά το χρονικό διάστημα χορήγησης του επιδόματος.

Για περισσότερες πληροφορίες βλ. https://www.gov.pl/web/rodzina/wiadczenia-z-funduszu-alimentacyjnego

14 Αν εγώ βρίσκομαι στο συγκεκριμένο κράτος μέλος και ο οφειλέτης έχει τη διαμονή του σε άλλη χώρα:

Εάν ο υπόχρεος διατροφής είναι κάτοικος εξωτερικού, ο δε δικαιούχος της διατροφής είναι κάτοικος Πολωνίας, το πρωτοδικείο του τόπου κατοικίας του δικαιούχου παρέχει συνδρομή στον δικαιούχο κατά την υποβολή της αίτησης χορήγησης διατροφής. Η συνδρομή συνίσταται στην παροχή στον δικαιούχο κάθε αναγκαίας πληροφορίας και βοήθειας για τη συμπλήρωση των απαιτούμενων εγγράφων και στον έλεγχο της δέουσας υποβολής της αίτησης.

14.1 Μπορώ να τύχω της συνδρομής αρχής ή ιδιωτικού οργανισμού στο συγκεκριμένο κράτος μέλος;

Ναι

14.2 Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, πώς μπορώ να έλθω σε επαφή με την εν λόγω αρχή ή ιδιωτικό οργανισμό;

Το μέρος Α της αίτησης που υποβάλλεται βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 4/2009 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2008, για τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο, την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων και τη συνεργασία σε θέματα υποχρεώσεων διατροφής, συμπληρώνεται από το πρωτοδικείο.

Κατάλογος των πρωτοδικείων που ασκούν καθήκοντα κεντρικής αρχής

Δικαστήριο	Διεύθυνση	Τηλέφωνο: (+48)	Φαξ: (+48)	Email
Πρωτοδικείο Białystok	ul. Marii Skłodowskiej-Curie 1 15-950 Białystok	85 7421517	85 7421517	oz@bialystok.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Bielsko-Biała	ul. Cieszyńska 10 43-300 Bielsko-Biała	33 4990424 33 4990488	33 4990488	boguslawa.pokusa@bielsko-biala.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Bydgoszcz	ul. Wały Jagiellońskie 2 85-128 Bydgoszcz	52 3253155	52 3253255	oz@bydgoszcz.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Częstochowa	ul. Dąbrowskiego 23/35 42-200 Częstochowa	34 3684425	34 3684420	prezes@czestochowa.so.gov.pl anna.bocianowska@czestochowa.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Elbląg	pl. Konstytucji 1 82-300 Elbląg	55 6112409 55 6112408	55 6112215	oddzial.administracyjny@elblag.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Γκντανσκ	ul. Nowe Ogrody 30/34 80-803 Gdańsk	58 3213119 [διατροφές] 58 3213141 [προϊστάμενος του Διοικητικού Γραφείου]	58 3213234	section.oz@gdansk.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Gliwice	ul. Kościuszki 15 44-100 Gliwice	32 3380052	32 3380102	oz@gliwice.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Gorzów Wielkopolski	ul. Mieszka I 33 66-400 Gorzów Wielkopolski	95 7256718 95 7256702	95 7202807 95 7256790	marta.samolak@gorzow-wlkp.so.gov.pl sekretariat@gorzow-wlkp.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Jelenia Góra	al. Wojska Polskiego 56 58-500 Jelenia Góra	75 6415113	75 6415113	oz@jelenia-gora.so.gov.pl o.administracyjny@jelenia-gora.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Kalisz	al. Wolności 13 62-800 Kalisz	62 7657764	62 7574936	administracja@kalisz.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Κατοβίτσε	ul. Francuska 38 40-028 Katowice	32 6070183 32 7836806	32 6070184	obrot_zagraniczny@katowice.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Kielce	ul. Seminaryjska 12 a 25-372 Kielce	41 3402320	41 3402320	oz@kielce.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Konin	ul. Energetyka 5 62-510 Konin	63 2451443 63 2423022 +172	63 2426569	oz@konin.so.gov.pl administracja@konin.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Koszalin	ul. Waryńskiego 7 75-541 Koszalin	94 3428750	94 3428897	administracja@koszalin.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Κρακοβίας	ul. Przy Rondzie 7 31-547 Kraków	12 6195241 12 6195262 12 6195204	12 6195665	oz@krakow.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Krosno	ul. Sienkiewicza 12 38-400 Krosno	13 4373671 13 4373673	13 4320570	Obrot.zagr@krosno.so.gov.pl administracja@krosno.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Legnica	ul. Złotoryjska 40 59-220 Legnica	76 7545036	76 7545107 76 7545012	oz@legnica.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Lublin	ul. Krakowskie Przedmieście 43 20-076 Lublin	81 4601004	81 4601013	malgorzata.stec-szewczyk@lublin.so.gov.pl obrotzagraniczny@lublin.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Łomża	ul. Dworna 16 18-400 Łomża	86 2166281 86 2154254	86 2166753	sekretariat@lomza.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Λοτζ	XI Wydział Wizytacyjny (11ο Τμήμα Ελέγχου) Plac Dąbrowskiego 5 90-921 Łódź (αίθουσα 118)	42 6778799	42 2126082	oz@lodz.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Nowy Sącz	ul. Pijarska 3 33-300 Nowy Sącz	18 4482145	18 4482185	alimenty@nowysacz.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Olsztyn	ul. Dąbrowszczaków 44A 10-543 Olsztyn	89 5216049	89 6123838	oz@olsztyn.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Opole	pl. Daszyńskiego 1 45-064 Opole	77 5418134	77 5418109	Obrot.zagr@opole.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Ostrołęka	ul. Gomulickiego 5 07-410 Ostrołęka	29 7650130	29 7650181	sekretariat@ostroleka.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Piotrków Trybunalski	ul. Słowackiego 5 97-300 Piotrków Trybunalski	44 6494121 44 6494159	44 6478919	administracja@piotrkow-tryb.so.gov.pl [κύρια] biblioteka@piotrkow-tryb.so.gov.pl jolanta.sipinska@piotrkow-tryb.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Płock	pl. Narutowicza 4 09-404 Płock	24 2697320 24 2697364	24 2625253	oz@plock.so.gov.pl urszula.kaluzna@plock.so.gov.pl urszula.wyrwas@plock.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Πόζναν	ul. Stanisława Hejmowskiego 2 61-736 Poznań	61 6283730 61 6283731 61 6283734	61 6283739	opzagr@poznan.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Przemyśl	ul. Konarskiego 6 37-700 Przemyśl	16 6761336	16 6761353	m.telega@przemysl.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Radom	ul. Marszałka J. Piłsudskiego 10 26-600 Radom	48 6776780 48 6776788	48 3680287	wizytacje@radom.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Rybnik	ul. Józefa Piłsudskiego 33 44-200 Rybnik	32 7840578	32 7840402	oz@rybnik.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Rzeszów	Plac Śreniawitów 3 35-959 Rzeszów	17 8756394	17 8627265	elzbieta.czudec@rzeszow.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Siedlce	ul. Sądowa 2 08-110 Siedlce	25 6407846	25 6407812	poczta@siedlce.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Sieradz	al. Zwycięstwa 1 98-200 Sieradz	43 8266650 43 8266607	43 8271014	sekretariat@sieradz.so.gov.pl administracja@sieradz.so.gov.pl katarzyna.szala@sieradz.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Słupsk	ul. Zamenhofa 7 76-200 Słupsk	59 8469543 59 8469513	59 8469424 59 8469429	agnieszka.kozlowska@slupsk.so.gov.pl referat.wiz@slupsk.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Suwałki	ul. Waryńskiego 45 16-400 Suwałki	87 5631213 87 5631300	87 5631303	sekretariat@suwalki.so.gov.pl anna.klekotko@suwalki.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Szczecin	ul. Małopolska 17 70-227 Szczecin	91 4830170	91 4830170	jsurowa@szczecin.so.gov.pl amazur@szczecin.so.gov.pl [sprawy alimentacyjne – υποθέσεις διατροφής]
Πρωτοδικείο Świdnica	pl. Grunwaldzki 14 58-100 Świdnica	74 8518 287	74 8518270	sekretarz@swidnica.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Tarnobrzeg	ul. Sienkiewicza 27 39-400 Tarnobrzeg	15 688 2500	15 6882678 15 8229756	oz@tarnobrzeg.so.gov.pl halina.rojek@tarnobrzeg.so.gov.pl magdalena.kochanowska-lezon@tarnobrzeg.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Tarnów	ul. J. Dąbrowskiego 27 33-100 Tarnów	14 6887409	14 6887417	sad_okregowy@tarnow.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Toruń,	ul. Piekary 51 87-100 Toruń	56 6105609	56 6555706	oz@torun.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Βαρσοβίας	al. „Solidarności” 127 00-898 Warszawa	22 440 11 54 [διατροφές] 22 6544443	22 6544411	m.karcz@warszawa.gov.pl [έως τον Σεπτέμβριο του 2020] a.kowalczyk@warszawa.so.gov.pl p.luscinska@warszawa.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Warszawa-Praga Βαρσοβίας	ul. Poligonowa 3 04-051 Warszawa	22 4177393		oz@warszawapraga.so.gov.pl dariusz.olowski@warszawapraga.so.gov.pl kontakt@warszawapraga.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Włocławek	ul. Wojska Polskiego 22 87-800 Włocławek	54 4120365	54 4118575	oz@wloclawek.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Wrocław	ul. Sądowa 1 50-950 Wrocław	71 3704391	71 7482964	oz@wroclaw.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Zamość	ul. Wyszyńskiego 11 22-400 Zamość	84 6316927 84 6316928	84 6316993	aneta.juszczak@zamosc.so.gov.pl prezes@zamosc.so.gov.pl
Πρωτοδικείο Zielona Góra	pl. Słowiański 1 65-069 Zielona Góra	68 3220221	68 4567769	oz@zielona-gora.so.gov.pl e.branicka@zielona-gora.so.gov.pl k.zubryk@zielona-gora.so.gov.pl z.pejs@zielona-gora.so.gov.pl

15 Αν εγώ βρίσκομαι σε άλλη χώρα και ο οφειλέτης βρίσκεται στο συγκεκριμένο κράτος μέλος:

15.1 Μπορώ να καταθέσω απευθείας αίτηση στην εν λόγω αρχή ή ιδιωτικό οργανισμό στο συγκεκριμένο κράτος μέλος;

Το άρθρο 55 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 4/2009 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2008, για τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο, την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων και τη συνεργασία σε θέματα υποχρεώσεων διατροφής, δεν επιβάλλει τη διαβίβαση των αιτήσεων μέσω της κεντρικής αρχής του κράτους στο οποίο κατοικεί ο αιτών. Η αίτηση μπορεί να αποσταλεί απευθείας στο αρμόδιο δικαστήριο της Πολωνίας, τηρουμένων των τυπικών διατυπώσεων των κεφαλαίων IV και VI του κανονισμού και του κώδικα πολιτικής δικονομίας.

Λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις αρχές διαβίβασης διατίθενται στη διεύθυνση:

https://www.gov.pl/web/stopuprowadzeniomdzieci/lista-organow-centralnych

Οι αλλοδαπές αρχές διαβίβασης που ορίζονται στις δηλώσεις που επισυνάπτονται στον κανονισμό παρέχουν στον δικαιούχο της διατροφής όλες τις αναγκαίες πληροφορίες, τον βοηθούν κατά την συμπλήρωση των απαιτούμενων εγγράφων, ελέγχουν τη δέουσα υποβολή της αίτησης και διαβιβάζουν την αίτηση στο εξωτερικό.

15.2 Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, πώς μπορώ να έλθω σε επαφή με την εν λόγω αρχή ή ιδιωτικό οργανισμό και τι είδους συνδρομή μπορώ να λάβω;

Αν έχει επιδικαστεί διατροφή και η υπόθεση εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 4/2009, ο δανειστής ο οποίος είναι κάτοικος εξωτερικού μπορεί να ακολουθήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στον εν λόγω κανονισμό και να υποβάλει αίτηση στην αρμόδια αρχή διαβίβασης της χώρας στην οποία κατοικεί ή να υποβάλει αίτηση κήρυξης της εκτελεστότητας της αλλοδαπής απόφασης ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου (βλ. σημείο 5). Οι αιτήσεις αναγκαστικής εκτέλεσης υποβάλλονται ενώπιον οποιουδήποτε δικαστικού επιμελητή.

Εάν η Πολωνία και η χώρα στην οποία κατοικεί ο δανειστής είναι συμβαλλόμενα μέρη σύμβασης ή διμερούς συμφωνίας σχετικά με την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε υποθέσεις διατροφής, η σχετική συνδρομή παρέχεται στο μέτρο που προβλέπεται από τη σχετική σύμβαση ή συμφωνία. Κατά κανόνα, οι διμερείς συμφωνίες προβλέπουν ότι οι αιτήσεις είτε υποβάλλονται απευθείας στα πολωνικά δικαστήρια είτε υποβάλλονται μέσω δικαστηρίου του κράτους έκδοσης της απόφασης. Στη δεύτερη περίπτωση, οι αιτήσεις διαβιβάζονται από τις κεντρικές αρχές, οι οποίες είναι συνήθως το Υπουργείο Δικαιοσύνης ή οι αρχές που έχουν κοινοποιηθεί στο πλαίσιο της σύμβασης της Νέας Υόρκης:

http://treaties.un.org/doc/Publication/MTDSG/Volume%20II/Chapter%20XX/XX-1.en.pdf

Τα στοιχεία των δικαστηρίων διατίθενται στη διεύθυνση:

https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/znajdz-wybrany-sad-powszechny

ενώ τα στοιχεία των δικαστικών επιμελητών στη διεύθυνση: http://komornik.pl/

16 Δεσμεύεται το συγκεκριμένο κράτος μέλος από το πρωτόκολλο της Χάγης του 2007;

Ναι, δεσμεύεται από το πρωτόκολλο από τις 18 Ιουνίου 2011.

17 Αν το συγκεκριμένο κράτος μέλος δεν δεσμεύεται από το πρωτόκολλο της Χάγης του 2007, ποιο δίκαιο θα εφαρμοστεί στην αξίωση διατροφής, σύμφωνα με τους οικείους κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου; Ποιοι είναι οι αντίστοιχοι κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου;

Άνευ αντικειμένου.

18 Ποιοι είναι οι κανόνες για την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε διασυνοριακές υποθέσεις εντός της ΕΕ σύμφωνα με τη διάρθρωση του κεφαλαίου V του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής;

Οι κανόνες που ισχύουν στην Πολωνία είναι οι διατάξεις του νόμου, της 17ης Δεκεμβρίου 2004, περί νομικής συνδρομής σε αστικές διαφορές οι οποίες εκδικάζονται σε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2005, τεύχος 10, σημείο 67, όπως έχει τροποποιηθεί) και της οδηγίας 2003/8/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Ιανουαρίου 2003, για βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη επί διασυνοριακών διαφορών μέσω της θέσπισης στοιχειωδών κοινών κανόνων σχετικά με το ευεργέτημα πενίας στις διαφορές αυτές (ΕΕ L 26/41 της 31.1.2003, σ. 90), οι οποίες ισχύουν συμπληρωματικά προς τις διατάξεις του κώδικα πολιτικής δικονομίας και του νόμου περί δικαστικών εξόδων σε αστικές διαφορές. Διάδικος ο οποίος προσβλέπει στη λήψη συνδρομής οποιασδήποτε μορφής (π.χ. διορισμό δικηγόρου, μετάφραση εγγράφων, αποζημίωση εξόδων μετακίνησης) πρέπει να υποβάλει σαφές σχετικό αίτημα στο δικαστήριο κάνοντας χρήση του σχετικού εντύπου της ΕΕ (https://e-justice.europa.eu/content_legal_aid_forms-157-el.do?clang=el).

19 Τι μέτρα έχει λάβει το συγκεκριμένο κράτος μέλος προκειμένου να διασφαλιστεί η άσκηση των δραστηριοτήτων που περιγράφονται στο άρθρο 51 του κανονισμού περί υποχρεώσεων διατροφής;

Στις 28 Απριλίου 2011 τέθηκε σε ισχύ ο νόμος για την τροποποίηση του κώδικα πολιτικής δικονομίας και ορισμένων άλλων νόμων (νόμος της 28ης Απριλίου 2011 για την τροποποίηση του κώδικα πολιτικής δικονομίας, του νόμου περί νομικής συνδρομής σε αστικές διαφορές οι οποίες εκδικάζονται σε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και περί δικαιώματος σε συνδρομή με σκοπό την εξωδικαστική επίλυση διαφοράς πριν από την κίνηση πολιτικής δίκης και του νόμου περί παροχής συνδρομής σε δικαιούχους διατροφής – Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2011, τεύχος 129, σημείο 735), δυνάμει του οποίου η κεντρική αρχή της Πολωνίας μπορεί να διατάξει την αρχή η οποία είναι αρμόδια για τον υπόχρεο να διεξαγάγει έρευνα σχετικά με τη διατροφή.

Σε περίπτωση που ο τόπος κατοικίας του εναγομένου ή του διαδίκου είναι άγνωστος, το Υπουργείο Δικαιοσύνης συμβουλεύεται τα κεντρικά και τοπικά μητρώα και αρχεία (ενώ μπορεί επίσης να συμβουλευτεί τη βάση δεδομένων PESEL) προκειμένου να καθορίσει το αρμόδιο δικαστήριο ή δικαστικό επιμελητή ή να απαντήσει στο αίτημα επιβολής συγκεκριμένων μέτρων. Επί του παρόντος, δεν σχεδιάζονται μεταβολές στη νομική βάση, στη χρηματοδότηση ή στο προσωπικό της κεντρικής αρχής, προκειμένου να διασφαλιστεί η άσκηση των δραστηριοτήτων που περιγράφονται στο άρθρο 51.

 

Αυτή η ιστοσελίδα είναι μέρος του ιστότοπου Η Ευρώπη σου.

Θα μας βοηθούσαν πολύ τα σχόλιά σας σχετικά με τη χρησιμότητα των παρεχόμενων πληροφοριών.