

Sib informazzjoni għal kull reġjun
Skont l-Artikolu 128 tal-Kodiċi dwar il-Familja u t-Tutela, “obbligu ta’ manteniment” huwa obbligu impost fuq il-qraba fil-linja diretta u fuq l-aħwa sabiex jipprovdu l-mezzi ta’ għajxien (inklużi ħwejjeġ, ikel, akkomodazzjoni, fjuwil għat-tisħin u mediċini) u, fejn meħtieġ, il-mezzi għat-trobbija (inkluż kura għall-iżvilupp fiżiku u mentali u l-aċċess għall-edukazzjoni u l-kultura).
“Manteniment” huwa allowance fi flus jew in natura. Fil-każ tat-tfal, dan ikopri wkoll l-involviment personali fit-trobbija tagħhom u x-xogħol f’unità domestika komuni bħala parti minn obbligu ta’ manteniment.
“Talba għal manteniment” hija d-dritt ta’ persuna sabiex titlob it-twettiq ta’ obbligu ta’ manteniment lejha mingħand persuna oħra.
Bħala regola ġenerali, l-obbligi ta’ manteniment joriġinaw minn diversi tipi ta’ relazzjonijiet familjari.
Skont it-tip ta’ relazzjoni familjari, id-dritt Pollakk jistabbilixxi t-tipi ta’ obbligi ta’ manteniment li ġejjin:
Il-ġenituri huma obbligati jħallsu l-manteniment lit-tfal li għadhom ma jistgħux ifendu għal rashom. Peress illi t-tfal huma obbligati jkomplu jedukaw ruħhom sakemm jagħlqu 18-il sena, normalment ikunu intitolati għall-manteniment sakemm jilħqu l-età maġġuri jew sakemm itemmu l-edukazzjoni tagħhom. Jekk il-persuna intitolata għall-manteniment ma hijiex kapaċi tfendi għal rasha (pereżempju minħabba mard jew diżabilità), il-manteniment jista’ jingħata b’mod indefinit.
Għandu jiġi nnotat li obbligu ta’ manteniment ma jiskadix b’mod awtomatiku wara li l-persuna intitolata tilħaq l-età ta’ 18-il sena, u tali skadenza lanqas ma tiddependi fuq deċiżjoni minn kreditur jew minn ġenitur li huwa responsabbli għall-manteniment. Sabiex jiġi ddeterminat li obbligu ta’ manteniment għandu jiskadi, hija meħtieġa deċiżjoni ġudizzjarja sabiex tevalwa jekk il-wild li jilħaq l-età maġġuri huwiex kapaċi li jfendi għal rasu, eċċ. Talba għat-terminazzjoni tal-obbligu tal-manteniment għandha titressaq quddiem il-qorti distrettwali b’ġuriżdizzjoni fuq il-post ta’ residenza tal-kreditur. Dan japplika għall-manteniment ordnat minn qorti u mhux għall-manteniment imsejjaħ volontarju, li huwa rregolat minn ftehim privat bejn il-partijiet.
L-allowances mill-fond tal-Istat għall-manteniment jitħallsu lil persuni intitolati li jirċevuhom sakemm jagħlqu t-18-il sena. Dawn il-persuni huma intitolati għall-allowances sakemm jagħlqu l-25 sena jekk ikomplu l-istudji tagħhom fi skejjel jew f’istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni għolja, u għal perjodu indefinit ta’ żmien jekk jiġu ċċertifikati bħala serjament diżabbli. Kundizzjoni għar-riċeviment tal-allowances mill-fond għall-manteniment hija li d-dħul tal-familja għal kull persuna ma jkunx jeċċedi PLN 900 fix-xahar. Jekk jinqabeż dan l-ammont b’riżultat tal-prinċipju tal-“złotówka za złotówkę” [“zloty għal kull zloty”], il-persuna intitolata għall-manteniment ma titlifx dak id-dritt għall-allowance. Il-persuna intitolata għall-manteniment tirċievi ammont li jikkonsisti fid-differenza bejn l-ammont tal-allowance mill-fond għall-manteniment pagabbli lill-persuna intitolata għalih u l-ammont li bih inkun inqabeż id-dħul tal-familja (ikkalkulat għal kull persuna fil-familja). Jekk l-ammont tal-benefiċċju kkalkulat b’dan il-mod huwa inqas minn PLN 100, ma tingħata l-ebda għajnuna.
Is-sitwazzjonijiet ta’ manteniment li ġejjin huma possibbli:
1. il-persuna meħtieġa tħallas il-manteniment tissodisfa dan l-obbligu volontarjament;
2. il-partijiet jilħqu ftehim bonarju dwar l-obbligu ta’ manteniment;
3. jekk il-persuna meħtieġa li tħallas il-manteniment tonqos milli twettaq l-obbligu tagħha, il-manteniment jista’ jintalab permezz ta’ rikors ippreżentat quddiem il-qorti distrettwali (sąd rejonowy) li għandha ġuriżdizzjoni fuq il-post ta’ residenza tal-persuna intitolata għall-manteniment (l-Artikolu 32 tal-Kodiċi dwar il-Proċedura Ċivili) jew tal-intimat (l-Artikolu 27(1) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili), jew tali rikors jista’ jiġi ppreżentat matul proċedimenti ta’ divorzju jew separazzjoni legali quddiem il-qorti reġjonali (sąd okręgowy).
Kull rikors huwa eżentat mit-tariffi tal-qorti. Madankollu, ir-rikors għandu jissodisfa r-rekwiżiti għal att proċedurali, jiġifieri jrid jinkludi l-isem tal-qorti li ġie ppreżentat quddiemha; l-ismijiet u l-kunjomijiet tal-partijiet, il-PESEL in-numru tal-[ID nazzjonali personali], ir-rappreżentanti legali u l-avukati; it-tip ta’ att proċedurali; deskrizzjoni ċara tat-talba; il-valur tat-talba; deskrizzjoni tal-fatti li jiġġustifikaw it-talba u fejn meħtieġ, il-ġuriżdizzjoni tal-qorti wkoll; il-firma tal-parti jew tar-rappreżentant jew avukat tagħha (il-prokura trid tiġi mehmuża); lista ta’ annessi; il-postijiet ta’ residenza jew l-uffiċċji reġistrati tal-partijiet, tar-rappreżentanti legali tagħhom u tal-avukati; u deskrizzjoni tat-talba. L-atti proċedurali sussegwenti irid ikollhom ir-referenza għall-atti tal-kawża. Ir-rikors irid ikun akkumpanjat ukoll miċ-ċertifikat tat-twelid tal-wild li jindika li l-persuna li qiegħed jintalab il-manteniment mingħandha hija l-ġenitur tal-wild; alternattivament, ir-rikors għall-manteniment jista’ jiġi ppreżentat flimkien mar-rikors għad-determinazzjoni tal-paternità.
4. huwa possibbli wkoll li jintlaħaq ftehim quddiem nutar pubbliku, u f’dak il-każ il-qorti distrettwali toħroġ biss ordni li tipprovdi għall-eżekuzzjoni tal-ftehim. L-iffirmar ta’ ftehim bonarju quddiem nutar pubbliku huwa suġġett għal tariffa, bħalma hija hekk suġġetta talba għall-ħruġ ta’ titolu eżekuttiv.
5. il-ftehim bonarju jista’ jintlaħaq ukoll fil-qorti, f’liema każ, l-intimat jista’ jiġi eżentat milli jħallas it-tariffa tal-qorti, jew jintalab iħallas biss nofsha.
Il-persuni li ġejjin jistgħu jippreżentaw rikors għall-manteniment f’isem il-persuna li għandha dritt tirċevih:
Ir-rappreżentanti legali jaġixxu f’isem il-minuri intitolati għall-manteniment. Madankollu, ġaladarba l-minuri jagħlaq l-età maġġuri, dan jaġixxi b’mod indipendenti.
Konkubin jew persuna li taf lill-peruna intitolata għall-manteniment ma tistax taġixxi f’isem il-persuna intitolata għall-manteniment, jekk ma tkunx xi waħda mill-persuni elenkati hawn fuq.
Skont il-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, il-qrati distrettwali għandhom ġuriżdizzjoni ratione materiae f’kawżi dwar il-manteniment. Il-ġuriżdizzjoni territorjali tiġi ddeterminata skont il-post ta’ residenza tal-persuna intitolata għall-manteniment jew il-post ta’ residenza tal-intimat. Il-qrati li għandhom ġuriżdizzjoni fuq muniċipalitajiet speċifiċi huma speċifikati fir-Regolament tal-Ministru għall-Ġustizzja tat-28 ta’ Diċembru 2018 dwar id-determinazzjoni tas-sede u l-ġuriżdizzjoni tal-qrati tal-appell, il-qrati reġjonali u l-qrati distrettwali u l-ambitu tal-kompetenza tagħhom (il-Ġurnal tal-Liġijiet 2018, il-partita 2548).
Il-qrati reġjonali għandhom ġuriżdizzjoni f’kawżi dwar ir-rikonoxximent ta’ deċiżjonijiet tal-qrati tal-Istati Membri tal-UE fil-Polonja (il-paragrafu 1 tal-Artikolu 1151(1) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili) jekk kienet ingħatat deċiżjoni qabel ma l-Istat li fiha ngħatat iffirma l-Protokoll ta’ The Hague tat-23 ta’ Novembru 2007 dwar il-Liġi Applikabbli għall-Obbligi ta’ Manteniment (ĠU L 331, 16.12.2009, p. 17), jiġifieri qabel it-18 ta’ Ġunju 2011.
F’konformità mal-Artikolu 1153(4) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, it-titoli li ġejjin huma eżegwibbli fil-Polonja:
Ir-rappreżentazzjoni minn avukat ma hijiex meħtieġa f’kawżi ta’ manteniment. Il-partijiet jistgħu jaġixxu f’isimhom jew permezz ta’ rappreżentanti professjonali.
Ara l-punti 7 u 20 għal informazzjoni dettaljata dwar il-possibbiltà tal-ħatra ta’ avukat ex officio sabiex jidher f’isem il-parti intitolata għall-manteniment.
Il-parti li titlob il-manteniment u l-intimat f’kawża dwar tnaqqis fl-ammont tal-manteniment huma eżenti mill-ispejjeż tal-qorti (l-Artikolu 96(1)(2) tal-Att tat-28 ta’ Lulju 2005 dwar l-ispejjeż tal-qorti f’kawżi ċivili (il-Ġurnal tal-Liġijiet 2005, Nru 167, il-partita 1398, kif emendata)). Dawn il-persuni huma eżenti kompletament, li jfisser illi ma jġarrbux spejjeż tal-qorti, spejjeż fl-appell jew spejjeż ta’ eżekuzzjoni.
Persuna obbligata tħallas il-manteniment tista’ wkoll titlob eżenzjoni mill-ispejjeż tal-qorti meta titlob bidla fl-ammont mogħti. F’tali sitwazzjonijiet għandha tiġi ppreżentata dikjarazzjoni tal-assi u tad-dħul riċevut u l-qorti tieħu deċiżjoni wara li teżamina l-kwistjoni.
Barra minn hekk, il-parti li tgawdi mill-eżenzjoni mill-ispejjeż tal-qorti tista’ tapplika għall-għajnuna legali fil-forma ta’ avukat maħtur ex officio. Jekk it-talba għal avukat tiġi milqugħa, it-tariffi tal-avukat jiġu koperti mill-avversarju ta’ dik il-parti li għaliha jkun inħatar l-avukat. Jekk l-aħħar imsemmija persuna titlef il-kawża, it-tariffi tal-avukat jitħallsu mit-Teżor tal-Istat.
Id-drittijiet taċ-ċittadini tal-Istati Membri f’dan ir-rigward huma regolati mill-Att tas-17 ta’ Diċembru 2004 dwar id-dritt għal assistenza fi proċedimenti ċivili li qegħdin isiru fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea u dwar id-dritt għal assistenza bil-għan tar-riżoluzzjoni amikevoli ta’ tilwima qabel ma tinfetaħ kawża ċivili (il-Ġurnal tal-Liġijiet 2005, Nru 10, il-partita 67).
L-ammont tal-manteniment jiddependi mill-kapaċitajiet ta’ qligħ u finanzjarji tal-persuna li hi meħtieġa tħallsu u mill-bżonnijiet raġonevoli tal-persuna intitolata għalih. Il-bżonnijiet tal-persuna intitolata għall-manteniment jinkludu dak kollu li huwa meħtieġ għall-għajxien tagħha, fis-sens ta’ bżonnijiet kemm materjali u kif ukoll mhux materjali (kulturali u spiritwali). Il-bżonnijiet tal-minuri jinkludu wkoll l-ispejjeż tat-trobbija. Fl-evalwazzjoni tal-kapaċitajiet ta’ qligħ u finanzjarji tal-persuni meħtieġa li jħallsu l-manteniment, ma huwiex id-dħul li verament jaqilgħu li jiġi kkunsidrat iżda d-dħul li jistgħu jaqilgħu jekk jagħmlu użu sħiħ mill-kapaċitajiet tagħhom. Dan ifisser illi anke persuna mingħajr xogħol li ma għandhiex dħul regolari tista’ tiġi ordnata tħallas il-manteniment u l-ħlas jista’ jiġi infurzat.
Meta jkun hemm bidla fiċ-ċirkostanzi, tista’ tintalab bidla fid-deċiżjoni tal-qorti jew fil-ftehim dwar il-manteniment. Kull parti fir-relazzjoni tal-manteniment tista’ titlob dan it-tibdil. Skont iċ-ċirkostanzi fattwali, parti tista’ titlob it-tħassir tal-obbligu ta’ manteniment, jew it-tnaqqis jew iż-żieda tal-ammont tal-manteniment. L-ammont ta’ manteniment jista’ jinbidel jekk il-bżonnijiet raġonevoli tal-persuna intitolata għall-manteniment jew il-kapaċità ta’ qligħ tal-persuna meħtieġa tħallas il-manteniment żdiedu jew naqsu.
Fil-Polonja ma jeżistix ammont ta’ manteniment fiss u l-manteniment ma jiġix ikkalkulat bħala perċentwal fiss tal-qligħ tal-persuna meħtieġa tħallsu. Fl-2014, il-paga minima kienet ta’ PLN 1 680 (madwar EUR 400) gross. Fl-2013, ir-remunerazzjoni medja kienet ta’ PLN 3 650 (madwar EUR 900) gross fix-xahar. Fl-2015 il-paga minima kienet ta’ PLN 1 750 gross, fl-2016 kienet ta’ PLN 1 850 gross, fl-2019 kienet ta’ PLN 2 250 u fl-2020 kienet ta’ PLN 2 600 gross; fl-2021 kien ta’ PLN 2 800 gross u fl-2022 se tkun ta’ PLN 3 010. Fil-prattika, fil-maġġoranza tal-każijiet l-ammont ta’ manteniment ordnat mill-qrati jvarja minn PLN 300 sa PLN 1 000 fix-xahar għal kull wild. L-ammont ta’ manteniment mhux suġġett għal indiċjar awtomatiku skont l-età tal-wild jew l-inflazzjoni.
Il-persuna msemmija bħala d-debitur f’ordni ta’ eżekuzzjoni hija meħtieġa tħallas il-manteniment. Bħala regola ġenerali, il-manteniment mogħti fil-Polonja jitħallas fi zloty Pollakki lir-rappreżentant legali tal-minuri (fi flus jew bi trasferiment bankarju) kull xahar, normalment sal-għaxar jum ta’ kull xahar. F’każ ta’ dewmien fil-ħlas, is-sentenzi jipprovdu għall-interessi legali (sa mill-4 ta’ Novembru 2021 ir-rata tal-interessi legali hija ta’ 6.75 % fis-sena) fuq l-ammont pendenti (l-Artikolu 481(2) tal-Kodiċi Ċivili).
Għalhekk, bħala regola, l-obbligu ta’ manteniment jinġarr esklużivament mill-persuna meħtieġa li tħallas il-manteniment. Jekk dik il-persuna ma tħallsux volontarjament, il-persuna intitolata għall-manteniment tista’ titlob lill-awtorità kompetenti ta’ eżekuzzjoni (normalment uffiċjal ġudizzjarju) sabiex jinbdew proċedimenti ta’ eżekuzzjoni. L-eżekuzzjoni tista’ tinbeda wkoll ex officio fuq talba tal-qorti tal-prim’istanza li tkun tat id-deċiżjoni li tistabbilixxi l-ammont tal-manteniment. Il-persuna intitolata għall-manteniment tista’ tinnotifika l-ordni ta’ eżekuzzjoni fuq il-post tax-xogħol tad-debitur jew lill-istituzzjoni li tħallas il-pensjoni tad-debitur u titlob illi l-manteniment dovut jitnaqqas mill-ammonti pagabbli lid-debitur. Din it-talba hija vinkolanti fuq il-parti li tħallas.
Ġaladarba l-wild ikun laħaq l-età maġġuri, dan isir kreditur indipendenti u l-manteniment għandu jitħallas lilu, ħlief jekk, bħala kreditur adult, ma jaqbilx mal-forma preċedenti ta’ ħlas (eż. billi jagħti prokura u jippreżentaha lill-korp tal-eżekuzzjoni). Ma hemmx il-ħtieġa li tiġi emendata d-deċiżjoni tal-manteniment jew li jiġi indikat li l-manteniment għandu jitħallas lil adult.
Meta jiġi ppreżentat rikors għall-eżekuzzjoni kontra d-debitur tal-manteniment, jista’ jintgħażel kwalunkwe uffiċjal ġudizzjarju. F’konformità mal-Artikolu 921 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, l-eżekuzzjoni fuq proprjetà immobbli titwettaq minn uffiċjal ġudizzjarju fil-qorti li fid-distrett tagħha tkun tinsab il-proprjetà immobbli. Jekk il-proprjetà immobbli tinsab fil-ġuriżdizzjoni ta’ diversi qrati, il-kreditur jagħżel bejniethom. Madankollu, proċedimenti mibdija fuq talba ta’ kreditur wieħed jistgħu jingħaqdu ma’ proċedimenti mibdija fuq talba ta’ kredituri oħra. Għal dan l-għan, uffiċjal ġudizzjarju li jkun beda eżekuzzjoni jinnotifika lill-uffiċjal ġudizzjarju li jista’ jkun responsabbli għall-eżekuzzjoni bil-bidu u bit-tlestija sussegwenti tal-eżekuzzjoni.
Jekk il-persuna li jeħtiġilha tħallas il-manteniment tonqos milli twettaq l-obbligu tal-manteniment b’mod volontarju, hija tista’ tiġi mġiegħla tagħmel dan (ara l-punt 9).
Barra minn hekk, fid-dawl tal-Artikolu 209 tal-Kodiċi Kriminali (Il-Ġurnal tal-Liġijiet 1997, Nru 88, il-partita 553), kwalunkwe persuna li tevadi l-konformità ma’ obbligu ta’ manteniment stabbilit b’deċiżjoni tal-qorti, bi ftehim bonarju milħuq quddiem qorti jew awtorità oħra jew skont ftehim ieħor, hija soġġetta għal multa, għal miżuri mhux ta’ kustodja jew għal priġunerija ta’ mhux iktar minn sena, jekk l-ammont totali tal-arretrati jkun ekwivalenti għal mill-inqas tliet pagamenti regolari tal-manteniment jew jekk id-dewmien fil-ħlas tal-manteniment mhux regolari jaqbeż it-tliet xhur. Jekk it-trażgressur jikkawża li l-persuna intitolata ma tkunx tista’ tissodisfa l-bżonnijiet essenzjali bażiċi tagħha, it-trażgressur ikun soġġett għal multa, għal miżuri mhux ta’ kustodja jew għal priġunerija ta’ mhux iktar minn sentejn.
Jittieħdu passi l-qorti kontra r-reat fuq talba tal-vittma, ta’ istituzzjoni soċjali jew ta’ korp li jieħu azzjoni kontra d-debitur tal-manteniment. Jekk il-vittma tkun ingħatat benefiċċji jew allowances tal-familja xierqa pagabbli f’każ ta’ nuqqas ta’ eżekuzzjoni tal-ħlas tal-manteniment, il-prosekuzzjoni ssir ex officio.
L-Artikolu 5(3b)(2) tal-Att tas-7 ta’ Settembru 2007 dwar l-assistenza għal persuni intitolati għall-manteniment (il-Ġurnal tal-Liġijiet 2007, Nru 192, il-partita 1378) jipprevedi illi l-awtorità kompetenti tista’ tappella għas-sospensjoni tal-liċenzja tas-sewqan tad-debitur.
Jekk l-eżekuzzjoni ma tirnexxix, l-uffiċjal ġudizzjarju jista’ jitlob illi d-debitur jitniżżel fir-reġistru tad-debituri insolventi.
Skont l-Artikolu 1083(2) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, il-pagamenti pendenti tal-manteniment jistgħu jiġu koperti kollha permezz tal-qbid ta’ kont bankarju.
Skont l-Artikolu 833(1) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, ir-rimunerazzjoni għax-xogħol hija suġġetta għal eżekuzzjon sa fejn jispeċifika l-Kodiċi dwar ix-Xogħol. Bħala regola, jista’ jiġi maqbud 60 % tas-salarju. Tlieta minn kull ħamsa tal-ammonti mogħtija mit-Teżor tal-Istat għal għanijiet speċjali, speċjalment għotjiet u għajnuna, jistgħu jiġu maqbuda wkoll (l-Artikolu 831(1)(2) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).
Barra minn hekk, skont l-Artikolu 829 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, dawn li ġejjin ma jistgħux ikunu suġġetti għal eżekuzzjoni:
Skont l-Artikolu 833(6) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, lanqas ma huma suġġetti għall-eżekuzzjoni l-allowances tal-manteniment, il-kumpens pagabbli f’każ ta’ nuqqas ta’ eżekuzzjoni tal-ħlas tal-manteniment, il-benefiċċji tal-familja, l-allowances tal-familja, tal-kura jew tat-twellid, l-allowances għall-orfni li jkunu tilfu liż-żewġ ġenituri tagħhom, il-benefiċċji għal min jieħu ħsieb ħaddieħor, il-benefiċċji soċjali, il-benefiċċji għall-integrazzjoni, il-benefiċċji għat-trobbija jew il-benefiċċju ta’ darba msemmi fl-Artikolu 10 tal-Att tal-4 ta’ Novembru 2016 dwar skema ta’ appoġġ għal nisa tqal u l-familji tagħhom “Za życiem” [“Għall-Ħajja”] (Il-Ġurnal tal-Liġijiet 2019, il-partita 473).
Il-Ministru għall-Ġustizzja b’konsultazzjoni mal-Ministru tal-Agrikoltura u l-Ministru tal-Finanzi jispeċifika, permezz ta’ regolament ministerjali, liema oġġetti tal-bidwi ma jistgħux ikunu soġġetti għal eżekuzzjoni. (L-Artikolu 830 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).
Barra minn hekk, l-Artikolu 831 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili jipprovdi li 75 % tal-ammonti, b’mod partikolari, tal-benefiċċji tas-sigurtà soċjali fi ħdan it-tifsira tal-Att tat-12 ta’ Marzu 2004 dwar l-assistenza soċjali (il-Ġurnal tal-Liġijiet 2013, il-partita 182, kif emendata) u r-riċevibbli dovuti lid-debitur mill-baġit tal-Istat jew mill-Fond Nazzjonali għas-Saħħa (Narodowy Fundusz Zdrowia) għall-provvista ta’ benefiċċji tas-saħħa fi ħdan it-tifsira tal-Att tas-27 ta’ Awwissu 2004 dwar il-benefiċċji tas-saħħa mill-fondi pubbliċi (il-Ġurnal tal-Liġijiet tal-2008, Nru 164, il-partita 1027, kif emendata) qabel ma jingħataw dawn il-benefiċċji, ma humiex suġġetti għal eżekuzzjoni, sakemm dawn ma jkunux riċevibbli dovuti lill-impjegati jew lill-fornituri tas-servizzi tad-debitur imsemmija fl-Artikolu 5(41)(a) u (b) tal-Att dwar il-Benefiċċji tal-Kura tas-Saħħa Ffinanzjati mill-Fondi Pubbliċi tas-27 ta’ Awwissu 2004.
L-Artikolu 137(1) tal-Kodiċi dwar il-Familja u t-Tutela jipprovdi illi t-talbiet għall-manteniment huma suġġetti għal preskrizzjoni ta’ tliet snin.
L-Artikolu 121(1) tal-Kodiċi Ċivili jistabbilixxi li fil-każ ta’ talba ta’ wild kontra ġenitur, il-perjodu ta’ preskrizzjoni ma jibdiex jiddekorri matul il-perjodu tar-responsabbilità tal-ġenituri. Kwalunkwe perjodu ta’ preskrizzjoni li jkun beda jiddekorri jiġi sospiż fir-rigward tat-talbiet tal-wild.
Kif imsemmi fil-punt 4, rikors għal manteniment jista’ jiġi ppreżentat f’isem il-persuna intitolata, fost l-oħrajn, mill-maniġers taċ-ċentri ta’ assistenza soċjali, minn ċerti organizzazzjonijiet soċjali, mir-rappreżentanti tal-awtoritajiet tal-gvern lokali responsabbli għall-assistenza soċjali u, f’ċerti każijiet ukoll, mill-prosekuturi pubbliċi. Dawn l-entitajiet jistgħu jgħinu lir-rikorrent ukoll billi jipparteċipaw fi proċedimenti ta’ manteniment li jkunu pendenti. Ir-rwol tagħhom huwa li jgħinu lill-persuna intitolata għall-manteniment fi proċedimenti quddiem qorti.
Il-qrati reġjonali li jaġixxu bħala awtorità ċentrali skont id-dritt internazzjonali jgħinu lill-persuni intitolati sabiex iressqu talbiet għall-manteniment barra mill-pajjiż. Għajnuna legali internazzjonali (bħal pereżempju eżenzjoni mill-ispejjeż ġudizzjarji jew l-assenjazzjoni ta’ rappreżentant legali) tista’ tintalab permezz tal-qorti reġjonali kompetenti. Madankollu, wieħed għandu jżomm f’moħħu li jekk tali għajnuna legali tkunx mingħajr ħlas jew parzjalment bi ħlas jiddependi fuq ir-regoli tal-Istat riċeventi.
Persuni li jgħixu barra mill-pajjiż li jkunu jixtiequ jressqu talbiet għall-manteniment mingħand debitur residenti fil-Polonja jistgħu jirċievu assistenza sabiex iressqu r-rikors mill-awtoritajiet kompetenti ċentrali barra mill-pajjiż (lista disponibbli hawnhekk: https://www.gov.pl/web/stopuprowadzeniomdzieci/lista-organow-centralnych);
f’konformità mat-tqassim tar-responsabbiltajiet bejn l-awtoritajiet ċentrali fil-Polonja, dawn jgħaddu d-dokumentazzjoni għal azzjoni ulterjuri lill-Ministeru tal-Ġustizzja (id-Dipartment tal-Proċedimenti Internazzjonali tal-Familja fid-Dipartiment tal-Familja u l-Kwistjonijiet tal-Minuri).
Huwa wkoll possibbli li jiġi ppreżentat rikors direttament quddiem il-qorti distrettwali kompetenti jew l-awtorità tal-eżekuzzjoni.
Informazzjoni dwar kif tikseb għajnuna legali bla ħlas tinsab ukoll fis-sit web: https://np.ms.gov.pl/
Madankollu, għandu jiġi nnotata li l-awtoritajiet ċentrali Pollakki – kemm il-Ministeru għall-Ġustizzja kif ukoll il-qrati distrettwali – ma jirrappreżentawx lill-partijiet, u lanqas jistgħu jipprovdu pariri legali minflok ir-rappreżentanti professjonali.
L-Att tas-7 ta’ Settembru 2007 dwar l-assistenza lil persuni intitolati għall-manteniment (il-Ġurnal tal-Liġijiet 2009, Nru 1, il-partita 7, kif emendata) jistabbilixxi r-regoli għall-assistenza mill-Istat għal persuni intitolati għall-manteniment f’każijiet fejn l-eżekuzzjoni ma rnexxietx.
Allowances mill-fond tal-manteniment jistgħu jinkisbu biss jekk id-dħul tal-familja ta’ kull persuna ma jaqbiżx it-PLN 800 fix-xahar, u, mill-1 ta’ Lulju 2020, id-PLN 900 fix-xahar.
Mill-1 ta’ Lulju 2020, ġiet applikata wkoll ir-regola ta’ “zloty għal kull zloty” – jekk id-dħul tal-familja ta’ kull persuna jaqbeż l-ammont imsemmi hawn fuq ta’ PLN 900, l-għajnuna titnaqqas u tkun dovuta fl-ammont li jirrappreżenta d-differenza bejn l-ammont tal-allowance mill-fond ta’ manteniment dovut lill-persuna intitolata u l-ammont li bih jinqabeż id-dħul tal-familja ta’ kull persuna (l-Artikolu 9(2a)). Madankollu, jekk l-allowance kkalkulata b’dan il-mod tkun inqas minn PLN 100, tinħareġ deċiżjoni ta’ rifjut u l-allowance ma titħallasx (l-Artikolu 9(2b)).
Ir-rikorsi għandhom jiġu ppreżentati fl-uffiċċju muniċipali jew tal-belt li jkollu l-ġuriżdizzjoni fuq il-post tar-residenza tal-persuna intitolata għall-manteniment. L-iżborż tal-allowances mill-fond jista’ jiġi ddelegat ukoll lil unità organizzattiva tal-muniċipalità, eż. lil ċentru tal-assistenza soċjali.
Jekk madankollu, il-persuna intitolata għal ħlas bil-quddiem tal-manteniment tkun tgħix f’istituzzjoni li tipprovdi kollox (eż. ċentru għall-assistenza soċjali, faċilità ta’ kura edukattiva, ċentru ta’ detenzjoni taż-żgħażagħ jew ċentru ta’ detenzjoni qabel il-proċess) jew ma’ familja tar-rispett, tkun iżżewġet jew kellha t-tfal u hija intitolata għal benefiċċju tal-familja, il-ħlas bil-quddiem ma jingħatax lil dik il-persuna.
L-Att japplika biss jekk il-persuna intitolata għall-manteniment tkun residenti fil-Polonja matul il-perjodu meta jkun dovut il-benefiċċju. Għal aktar informazzjoni ara https://www.gov.pl/web/rodzina/wiadczenia-z-funduszu-alimentacyjnego
Jekk id-debitur ikollu r-residenza tiegħu barra l-pajjiż u l-persuna intitolata għall-manteniment ttirrisjedi fil-Polonja, il-qorti reġjonali li għandha ġuriżdizzjoni fuq il-post ta’ residenza tal-persuna intitolata, fir-rwol tagħha ta’ awtorità rilevanti ċentrali, tgħinha tippreżenta rikors għall-manteniment. Din l-għajnuna tinvolvi l-għoti lill-persuna intitolata ta’ kull informazzjoni u assistenza neċessarja sabiex tikkompleta d-dokumenti meħtieġa, u l-verifika li r-rikors huwa formalment korrett qabel ma dan jiġi ppreżentat quddiem l-awtorità kompetenti ċentrali barra mill-pajjiż.
Iva (awtorità kompetenti ċentrali maħtura skont l-Artikolu 49 tar-Regolament (KE) Nru 4/2009).
Il-Parti A tar-rikors ippreżentat skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment timtela mill-qorti reġjonali.
Lista tal-qrati reġjonali li jissodisfaw il-funzjoni ta’ awtorità ċentrali
Il-Qorti |
Indirizz |
Telefown: (+48) |
Faks: (+48) |
Indirizz elettroniku |
Il-Qorti Reġjonali ta’ Białystok |
ul. Marii Skłodowskiej-Curie 1 15-950 Białystok |
85 745 92 20 |
85 7421517 |
|
Il-Qorti Reġjonali Bielsko-Biała |
ul. Cieszyńska 10 43-300 Bielsko-Biała |
33 499 04 88 |
33 4990488 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Bydgoszcz |
ul. Wały Jagiellońskie 2 85-128 Bydgoszcz |
52 325 31 55 |
52 3253255 |
|
Sąd Okręgowy w Częstochowie |
ul. Dąbrowskiego 23/35 42-200 Częstochowa |
34 368 44 25 |
34 3684420 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Elbląg |
pl. Konstytucji 1 82-300 Elbląg |
55 611 24 09 55 611 24 08 |
55 6112215 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Gdańsk |
ul. Nowe Ogrody 30/34 80-803 Gdańsk |
58 321 31 19 [manteniment] 58 321 31 41 [il-Kap tal-Uffiċċju Amministrattiv] |
58 3213234 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Gliwice |
ul. Kościuszki 15 44-100 Gliwice |
32 338 00 52 |
32 3380204 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Gorzów Wielkopolski |
ul. Mieszka I 33 66-400 Gorzów Wielkopolski |
95 725 67 18 95 725 67 02 |
95 7202807 95 7256790 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Jelenia Góra |
al. Wojska Polskiego 56 58-500 Jelenia Góra |
75 641 51 13 |
75 7525113 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Kalisz |
al. Wolności 13 62-800 Kalisz |
62 765 77 64 |
62 7574936 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Katowice |
ul. Francuska 38 40-028 Katowice |
32 607 01 83 32 783 68 06 |
32 6070184 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Kielce |
ul. Seminaryjska 12 a 25-372 Kielce |
41 340 23 20 41 340 23 82 41 340 24 92 |
41 3402320 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Konin |
ul. Energetyka 5 62-510 Konin |
63 245 14 43 63 2423022 +172 |
63 2426569 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Koszalin |
ul. Waryńskiego 7 75-541 Koszalin |
94 342 87 50 |
94 3428897 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Kraków |
ul. Przy Rondzie 7 31-547 Kraków |
12 619 52 41 12 619 52 62 12 619 52 04 |
12 6195665 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Krosno |
ul. Sienkiewicza 12 38-400 Krosno |
13 437 36 71 13 437 36 73 |
13 4320570 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Legnica |
ul. Złotoryjska 40 59-220 Legnica |
76 754 50 36 |
76 7545107 76 7545012 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Lublin |
ul. Krakowskie Przedmieście 43 20-076 Lublin |
81 46010 04 |
81 4601013 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Łomża |
ul. Dworna 16 18-400 Łomża |
86 216 62 81 86 215 42 54 |
86 2166753 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Łódź |
XI Wydział Wizytacyjny (Division 11 – Inspection) Plac Dąbrowskiego 5 90-921 Łódź (pokój [room] 118) |
42 677 87 99 |
42 2126082 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Nowy Sącz |
ul. Pijarska 3 33-300 Nowy Sącz |
18 448 21 45 |
18 4482185 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Olsztyn |
ul. Dąbrowszczaków 44A 10-543 Olsztyn |
89 521 60 49 |
89 6123838 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Opole |
pl. Daszyńskiego 1 45-064 Opole |
77 541 81 34 |
77 5418109 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Ostrołęka |
ul. Gomulickiego 5 07-410 Ostrołęka |
29 765 01 30 |
29 7650181 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Piotrków Trybunalski |
ul. Słowackiego 5 97-300 Piotrków Trybunalski |
44 649 41 59 44 649 41 21 |
44 6478919 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Płock |
pl. Narutowicza 4 09-404 Płock |
24 269 73 20 24 269 73 64 |
24 2625253 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Poznań |
ul. Stanisława Hejmowskiego 2 61-736 Poznań |
61 628 37 30 61 628 37 31 61 628 37 34 |
61 6283739 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Przemyśl |
ul. Konarskiego 6 37 - 700 Przemyśl |
16 676 13 36 |
16 6761353 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Radom |
ul. Marszałka J. Piłsudskiego 10 26-600 Radom |
48 677 67 80 48 677 67 88 |
48 3680287 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Rybnik |
ul. Józefa Piłsudskiego 33 44-200 Rybnik |
32 784 05 78 |
32 7840402 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Rzeszów |
Plac Śreniawitów 3 35-959 Rzeszów |
17 875 63 94 |
17 8627265 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Siedlce |
ul. Sądowa 2 08-110 Siedlce |
25 640 78 46 |
25 6407812 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Sieradz |
al. Zwycięstwa 1 98-200 Sieradz |
43 826 66 50 43 826 66 07 |
43 8271014 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Słupsk |
ul. Zamenhofa 7 76-200 Słupsk |
59 846 95 43 59 846 95 13 |
59 8469424 59 8469429 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Suwałki |
ul. Waryńskiego 45 16-400 Suwałki |
87 563 12 13 87 563 13 00 |
87 5631303 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Szczecin |
ul. Małopolska 17 70-227 Szczecin |
91 483 01 70 91 483 01 47 |
91 4830170 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Świdnica |
pl. Grunwaldzki 14 58-100 Świdnica |
74 851 82 87 |
74 8518270 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Tarnobrzeg |
ul. Sienkiewicza 27 39-400 Tarnobrzeg |
15 688 25 00 |
15 6882678 15 8229756 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Tarnów |
ul. J. Dąbrowskiego 27 33-100 Tarnów |
14 688 74 09 |
14 6887417 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Toruń |
ul. Piekary 51 87-100 Toruń |
56 610 56 09 |
56 6555706 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Warszawa |
al. „Solidarności” 127 00-898 Warszawa |
22 440 11 54 [manteniment] 22 654 44 43 |
22 6544411 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Warszawa-Praga f’Varsavja |
ul. Poligonowa 3 04-051 Warszawa |
22 417 73 93 |
||
Il-Qorti Reġjonali ta’ Włocławek |
ul. Wojska Polskiego 22 87-800 Włocławek |
54 412 03 65 |
54 4118575 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Wrocław |
ul. Sądowa 1 50-046 Wrocław |
71 370 43 91 |
71 7482964 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Zamość |
ul. Wyszyńskiego 11 22-400 Zamość |
84 631 69 27 84 631 69 28 |
84 6316993 |
|
Il-Qorti Reġjonali ta’ Zielona Góra |
pl. Słowiański 1 65-069 Zielona Góra |
68 322 02 21 |
68 4567769 |
L-Artikolu 55 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2008 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment ma jeħtieġx illi r-rikorsi jsiru permezz ta’ awtorità ċentrali tal-Istat fejn jgħixu r-rikorrenti. Rikorsi li jkunu konformi mar-rekwiżiti formali stabbiliti fil-Kapitoli IV u VI tar-Regolament u fil-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili jistgħu jintbagħtu direttament lill-Qorti Pollakka kompetenti.
Id-dettalji tal-awtoritajiet trażmittenti jinsabu fl-indirizz:
https://www.gov.pl/web/stopuprowadzeniomdzieci/lista-organow-centralnych
L-awtoritajiet trażmittenti tal-pajjiżi barranin speċifikati fid-dikjarazzjonijiet annessi mar-Regolament jipprovdu lill-persuna intitolata għall-manteniment bl-informazzjoni neċessarja kollha, jgħinuha tlesti d-dokumenti meħtieġa, jivverifikaw il-korrettezza formali tar-rikors ta’ dik il-persuna u jibagħtuh barra l-pajjiż.
Jekk il-qorti tordna l-manteniment u l-kawża taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 4/2009, kreditur li jirrisjedi barra jista’ juża l-proċedura prevista minn dan ir-Regolament u jirrikorri għand l-awtorità trażmittenti kompetenti fil-pajjiż fejn jirrisjedi jew jippreżenta rikors għad-dikjarazzjoni ta’ eżekuzzjoni ta’ deċiżjoni barranija quddiem il-qorti kompetenti (ara l-punt 5). Ir-rikorsi għall-eżekuzzjoni jistgħu jiġu ppreżentati quddiem l-uffiċċju ta’ kwalunkwe uffiċjal ġudizzjarju tal-qorti.
Jekk il-Polonja u l-pajjiż li l-kreditur jirrisjedi fih ikunu partijiet f’konvenzjoni jew ftehim bilaterali dwar ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ deċiżjonijiet f’kawżi ta’ manteniment, din l-għajnuna tingħata sa fejn jispeċifika l-ftehim. Bħala regola, il-ftehimiet bilaterali jipprevedu li r-rikorsi għandhom jiġu ppreżentati quddiem il-qorti Pollakka direttament jew permezz ta’ qorti tal-pajjiż fejn tkun ingħatat is-sentenza. Fil-każ tal-aħħar, it-talbiet jintbagħtu permezz tal-awtoritajiet ċentrali, tipikament permezz tal-Ministeru għall-Ġustizzja jew l-awtoritajiet innotifikati għall-finijiet tal-Konvenzjoni ta’ New York:
http://treaties.un.org/doc/Publication/MTDSG/Volume%20II/Chapter%20XX/XX-1.en.pdf
Id-dettalji tal-qrati jinsabu fuq
https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/znajdz-wybrany-sad-powszechny
u d-dettalji tal-uffiċjali ġudizzjarji fuq: http://komornik.pl
Iva, mit-18 ta’ Ġunju 2011.
Mhux rilevanti.
Ir-regoli applikabbli fil-Polonja jinkludu l-Att tas-17 ta’ Diċembru 2004 dwar id-dritt għall-assistenza fi proċedimenti ċivili mmexxija fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (il-Ġurnal tal-Liġijiet 2005, Nru 10, il-partita 67, kif emendata) u d-Direttiva tal-Kunsill 2003/8/KE tas-27 ta’ Jannar 2003 biex ittejjeb l-aċċess għal ġustizzja f’tilwimiet bejn il-konfini billi tistabbilixxi regoli komuni minimi konnessi ma’ għajnuna legali għal tilwimiet bħal dawn (ĠU L 26/41, 31.1.2003, p. 90), li jissupplimentaw id-dispożizzjonijiet tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili u l-Att dwar l-ispejjeż tal-qorti f’kawżi ċivili. Il-parti li tixtieq tikseb forma speċifika ta’ assistenza (eż. il-ħatra ta’ avukat, it-traduzzjoni ta’ dokumenti, ir-rimborż ta’ spejjeż tal-ivvjaġġar) jenħtieġ li tikkomunika dan b’mod ċar lill-qorti fil-formola ta’ applikazzjoni tal-UE.
Fit-28 ta’ April 2011, il-leġiżlatur Pollakk adotta l-Att li jemenda l-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili u ċerti atti oħrajn (l-Att tat-28 ta’ April 2011 li jemenda l-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, l-Att dwar id-dritt ta’ assistenza fi proċedimenti ċivili mmexxija fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea u dwar id-dritt ta’ assistenza sabiex ikun hemm riżoluzzjoni amikevoli ta’ tilwima qabel jinfetħu proċedimenti ċivili u l-Att dwar l-assistenza għall-persuni intitolati għall-manteniment – il-Ġurnal tal-Liġijiet 2011, Nru 129, il-partita 735) li permezz tiegħu l-awtorità ċentrali Pollakka tista’ tordna lill-awtorità li għandha ġuriżdizzjoni fuq id-debitur sabiex twettaq inkjesta dwar il-manteniment.
Jekk il-post ta’ residenza tal-intimat jew tal-parteċipant ma jkunx magħruf, il-Ministeru tal-Ġustizzja jibgħat mistoqsijiet lir-reġistri u r-rekords ċentrali u lokali (inkluża l-possibbiltà li tintuża l-bażi tad-data PESEL.SAD) sabiex tiġi ddeterminata l-qorti jew l-uffiċjal ġudizzjarju kompetenti, jew sabiex tingħata risposta għal talba għal miżuri speċifiċi. Bħalissa ma hija ppjanata l-ebda bidla għall-bażijiet statutorji, għall-finanzjament u t-tim tal-awtorità ċentrali sabiex jiġi żgurat li jitwettqu l-kompiti deskritti fl-Artikolu 51.
Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.
Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.
Il-verzjoni bil-lingwa nazzjonali ta’ din il-paġna tinżamm mill-punt ta’ kuntatt tan-NĠE rispettiv. It-traduzzjonijiet saru mis-servizz tal-Kummissjoni Ewropea. Jista' jkun hemm xi tibdil imdaħħal fl-oriġinal mill-awtorità nazzjonali kompetenti li jkun għadu ma jidhirx fit-traduzzjonijiet. La l-NĠE u lanqas il-Kummissjoni Ewropea ma jaċċettaw ebda responsabbiltà fir-rigward ta' kwalunkwe informazzjoni jew dejta li tinsab jew li hemm referenza għaliha f'dan id-dokument. Jekk jogħġbok irreferi għall-avviż legali sabiex tiċċekkja r-regoli dwar id-drittijiet tal-awtur għall-Istati Membri responsabbli minn din il-paġna.