Alimentatie

1 Wat betekenen de begrippen "levensonderhoud" en "onderhoudsplicht" in de praktijk? Welke personen zijn jegens anderen onderhoudsplichtig?

Wanneer iemand een wettelijke onderhoudsplicht heeft, betekent dit dat hij wettelijk verplicht is om iemand anders de noodzakelijke middelen van bestaan ter beschikking te stellen, met inbegrip van de middelen om te voorzien in geestelijke behoeften en, in het geval van een ouder die onderhoudsplichtig is voor een minderjarig kind, de middelen voor de opvoeding, het onderwijs en de beroepsopleiding van dat kind.

Een onderhoudsplicht bestaat tussen echtgenoten, tussen verwanten in de rechte lijn, tussen broers en zussen, en tussen andere nader bij wet genoemde personen (artikel 516 van het burgerlijk wetboek (BW)).

Ook tussen gewezen echtgenoten bestaat er een onderhoudsplicht (artikel 398 BW). Onderhoudsplicht mag niet worden verward met compensatie of schadevergoeding.

Een echtgenoot die heeft bijgedragen aan het onderhoud van een kind van de andere echtgenoot, is verplicht om aan dat onderhoud te blijven bijdragen totdat het kind meerderjarig wordt, maar alleen als de natuurlijke ouders overleden, vermist of behoeftig zijn (artikel 517, lid 1, BW). Het kind kan op zijn beurt onder bepaalde voorwaarden onderhoudsplichtig worden gehouden jegens de persoon die gedurende minimaal tien jaar in zijn onderhoud heeft voorzien (artikel 517, lid 2, BW).

De erfgenamen van een persoon die onderhoudsplichtig was voor een minderjarige of die zonder enige wettelijke verplichting in het onderhoud van die minderjarige heeft voorzien, zijn verplicht, afhankelijk van de waarde van de erfenis, om in het onderhoud van dat kind te blijven voorzien als de ouders van het kind overleden, vermist of behoeftig zijn, totdat het kind meerderjarig wordt.

2 Tot welke leeftijd heeft een kind aanspraak op levensonderhoud? Zijn de regels inzake levensonderhoud verschillend voor minderjarigen en volwassenen?

De onderhoudsplicht die ouders en kinderen jegens elkaar hebben, is geregeld in de artikelen 499 en 525 BW. Minderjarigen die van hun ouders levensonderhoud vorderen, worden geacht behoeftig te zijn wanneer ze niet over voldoende inkomsten uit werk beschikken om zelf in hun levensonderhoud te voorzien, ongeacht of ze goederen of ander vermogen bezitten. Wanneer de situatie van ouders dusdanig is dat het betalen van de kosten van levensonderhoud van het kind hun eigen bestaan in gevaar brengt, kan de familierechtbank ermee instemmen dat in het levensonderhoud van het kind kan worden voorzien door de verkoop van de goederen van het kind, met uitzondering van die welke strikt noodzakelijk zijn.

Ouders blijven onderhoudsplichtig ten aanzien van een kind dat meerderjarig is (doorgaans 18 jaar) maar zijn studie voortzet, tot het einde van die studie, maar niet na de leeftijd van 26 jaar.

3 Moet ik om alimentatie verzoeken bij een bevoegde autoriteit of rechterlijke instantie? Wat zijn de belangrijkste onderdelen van deze procedure?

De verzoeker-onderhoudsgerechtigde moet een verzoek indienen bij de rechtbank van de vaste woonplaats van de verzoeker-onderhoudsgerechtigde of de rechtbank van de vaste woonplaats van de verweerder-onderhoudsplichtige. Het verzoek inzake een onderhoudsverplichting kan afzonderlijk worden ingediend of in de loop van een procedure inzake echtscheiding, vaststelling van afstamming, toewijzing van het ouderlijk gezag over of bepaling van de vaste woonplaats van een minderjarige. De rechtbank kan, bij wege van beschikking van de voorzitter van de rechtbank, voorlopige voorzieningen treffen, die slechts geldig zijn totdat de beslissing over de bodemprocedure betreffende de ontbinding van het huwelijk is gegeven. De procedure in eerste aanleg omvat meerdere fasen. In de schriftelijke fase worden de vordering, het verweer en de tegenvordering ingediend, worden eventuele bewarende maatregelen, zoals conservatoir of executoriaal beslag, opgelegd, en worden de partijen gedagvaard en de processtukken aan hen betekend. In de mondelinge fase vindt de terechtzitting plaats, waarin de partijen procedurele excepties kunnen opwerpen en bewijs kunnen overleggen. Hierna vindt de beraadslaging in de raadkamer plaats, waarna de rechtbank uitspraak doet.

Bij een echtscheiding met wederzijdse instemming, wat via de notaris kan, kunnen de echtgenoten de ondergeschikte aspecten van de echtscheiding zelf regelen; zo kunnen ze bijvoorbeeld bij overeenkomst vastleggen wat de bijdrage van elk van hen in de kosten van de opvoeding, het onderwijs, de beroepsopleiding of de studie van de kinderen zal zijn.

4 Kan het verzoek worden gedaan namens een familielid (zo ja, van welke graad) of een kind?

De partijen in een onderhoudsprocedure kunnen zich in beginsel laten vertegenwoordigen. Wanneer een onderhoudsvordering echter in het kader van een echtscheidingsprocedure wordt ingediend, is vertegenwoordiging alleen in de in artikel 920 van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering (WvBR) omschreven gevallen toegestaan.

In afzonderlijke procedures voor de vaststelling/verhoging/verlaging van de onderhoudsbijdrage, kunnen de partijen zich op de gebruikelijke manier door een advocaat of andere gemachtigde laten vertegenwoordigen; het slotpleidooi in het geding mag echter alleen door een advocaat worden gevoerd. De minderjarige wordt vertegenwoordigd door zijn wettelijke vertegenwoordiger (ouder of, bij wijze van uitzondering, een andere persoon die het ouderlijk gezag uitoefent). Een verzoek met betrekking tot een meerderjarig kind, moet door dat kind zelf wordt ingediend.

5 Indien ik naar de rechter wil stappen, hoe weet ik dan welke rechter bevoegd is?

Welke rechtbank territoriaal bevoegd is (voor de woonplaats van hetzij de verweerder-onderhoudsplichtige of de verzoeker-onderhoudsgerechtigde) kan worden bepaald aan de hand van de Roemeense justitiële atlas, die wordt gepubliceerd op de website van het ministerie van Justitie, op de portaalsite voor informatie over de rechtbanken: https://portal.just.ro/SitePages/acasa.aspx

6 Heb ik als verzoeker een vertegenwoordiger (bv. advocaat, centrale of lokale autoriteit enz.) nodig om de zaak bij de rechter aanhangig te maken? Zo nee, welke procedures zijn van toepassing?

Nee, omdat de verzoeker zich niet door een advocaat hoeft te laten vertegenwoordigen of bijstaan.

7 Moet ik vergoedingen betalen voor het aanhangig maken van de zaak? Zo ja, hoeveel bedragen deze ongeveer? Kan ik, wanneer mijn financiële middelen ontoereikend zijn, rechtsbijstand krijgen om de kosten van de procedure te dekken?

Voor verzoeken tot vaststelling of wijziging van een onderhoudsbijdrage wordt een vergoeding van 20 RON in rekening gebracht. Bijstand en vertegenwoordiging door een advocaat brengt kosten met zich mee, maar is niet verplicht. Wanneer een partij onvoldoende inkomsten heeft, kan zij verzoeken om gefinancierde rechtsbijstand, waardoor het honorarium van de advocaat en andere proceskosten voor rekening van de staat komen.

8 Welk soort alimentatie kan door de rechter worden toegekend? Hoe wordt het bedrag van de alimentatie berekend? Kan de rechterlijke beslissing worden herzien wanneer de kosten voor levensonderhoud of de gezinssituatie wijzigen? Zo ja, hoe (bv. via een automatisch indexeringssysteem)?

De hoogte van de onderhoudsbijdrage wordt vastgesteld op basis van de behoeften van de verzoeker en de middelen van de onderhoudsplichtige. In principe wordt het onderhoud in natura verleend, door de noodzakelijke middelen van bestaan ter beschikking te stellen. In de meeste gevallen stelt de rechtbank echter een bedrag vast, dat contant moet worden betaald. Dat kan een vast bedrag zijn of een percentage van het maandinkomen van de onderhoudsplichtige (artikel 530 BW). Wanneer de onderhoudsbijdrage is uitgedrukt in een vast bedrag, moet ze krachtens de wet op kwartaalbasis worden gecorrigeerd voor inflatie.

Wanneer de onderhoudsbijdrage door een ouder is verschuldigd, kan zij oplopen tot maximaal een kwart van het netto-maandinkomen van die ouder voor één kind, maximaal een derde van het netto-maandinkomen voor twee kinderen en maximaal de helft van het netto‑maandinkomen voor drie of meer kinderen. Krachtens de wet mag het totale bedrag aan verschuldigde onderhoudsbijdragen voor kinderen niet hoger zijn dan de helft van het netto‑maandinkomen van de onderhoudsplichtige (artikel 529 BW).

Wanneer de financiële omstandigheden van de onderhoudsplichtige of de behoeften van de onderhoudsgerechtigde veranderen, kan de familierechtbank de onderhoudsbijdrage op vordering van een van de partijen verhogen, verlagen of zelfs op nul zetten (artikel 531 BW).

9 Hoe en aan wie wordt de alimentatie betaald?

Een onderhoudsverplichting wordt uitgevoerd in natura, door de noodzakelijke middelen van bestaan ter beschikking te stellen en, in voorkomend geval, de kosten van opvoeding, onderwijs, beroepsopleiding of studie te dekken (artikel 530 BW). Wanneer een onderhoudsverplichting niet vrijwillig – in natura – wordt vervuld, gelast de familierechtbank dat deze ten uitvoer wordt gelegd door een betaling in contanten. De onderhoudsbijdrage wordt dan toegekend als een vast bedrag of als een percentage van het netto-maandinkomen van de onderhoudsplichtige.

De onderhoudsbijdrage wordt in regelmatige termijnen betaald, op door de partijen overeengekomen data of, bij ontstentenis van een dergelijke overeenkomst, op door de rechtbank vastgestelde data. De partijen kunnen overeenkomen of, wanneer daar goede gronden voor zijn, de familierechtbank kan beslissen, dat het onderhoud als een forfaitair bedrag wordt betaald dat voor langere tijd of voor de hele periode waarin onderhoud verschuldigd is, voorziet in de kosten van levensonderhoud van de onderhoudsgerechtigde, mits de onderhoudsplichtige daarvoor over de noodzakelijke middelen beschikt (artikel 533 BW).

In het geval van een minderjarige wordt de vastgestelde onderhoudsbijdrage aan de wettelijke vertegenwoordiger van de minderjarige betaald.

10 Hoe kan een persoon (de onderhoudsplichtige) die niet vrijwillig betaalt, tot betaling worden gedwongen?

Aangezien de onderhoudsbijdrage in de meeste gevallen in contant geld moet worden voldaan, is beslaglegging op het maandsalaris de gebruikelijkste tenuitvoerleggingsmaatregel. Gedwongen verkoop van roerende en onroerende goederen is minder gebruikelijk.

11 Beschrijf kort alle met betrekking tot de tenuitvoerlegging geldende beperkingen, met name de voorschriften ter bescherming van de onderhoudsplichtige en inzake verval- of verjaringstermijnen.

Wat de invordering van onderhoudsbijdragen betreft, wordt in artikel 728 WvBR bepaald dat er in dit verband slechts beslag mag worden gelegd op maximaal de helft van het reguliere netto-maandinkomen van de onderhoudsplichtige. Indien er meerdere invorderingsprocedures lopen voor hetzelfde bedrag, mag het werkelijke invorderbare bedrag niet hoger zijn dan de helft van het netto-maandinkomen van de onderhoudsplichtige, ongeacht de aard van de vorderingen.

Wanneer een onderhoudsgerechtigde verzoeken tot beslaglegging op meerdere roerende of onroerende goederen tegelijkertijd indient en de waarde daarvan duidelijk de waarde van de vordering overschrijdt, kan de tenuitvoerleggingsrechtbank het beslag beperken tot bepaalde goederen (artikel 701 WvBR).

Een dwanginvordering eindigt bijvoorbeeld wanneer de in de executoriale titel vermelde verplichting volledig is vervuld en de invorderingsvergoeding is betaald, wanneer de beslaglegging niet kan worden uitgevoerd of voortgezet omdat het ontbreekt aan voor beslag vatbare goederen of deze goederen niet te gelde kunnen worden gemaakt, of wanneer de inbeslagname is geannuleerd (artikel 702 WvBR).

Het recht op dwanginvordering verjaart na drie jaar. Tegen een dwanginvordering kan beroep worden aangetekend bij de tenuitvoerleggingsrechtbank. De bevoegde rechtbank kan de tenuitvoerlegging schorsen totdat zij uitspraak heeft gedaan over het beroep (artikel 712 e.v. WvBR).

Wanneer een executoriale titel of de tenuitvoerlegging zelf is geannuleerd, kan de betrokken partij de tenuitvoerlegging ongedaan maken en aldus de voorheen bestaande situatie herstellen (artikel 723 e.v. WvBR).

12 Zijn er organisaties of autoriteiten die mij kunnen helpen bij de invordering van alimentatie?

Niet van toepassing.

13 Kunnen organisaties (overheids- of privéorganisaties) een voorschot op (een deel van) het alimentatiebedrag betalen in de plaats van de onderhoudsplichtige?

Niet van toepassing.

14 Indien ik mij in deze lidstaat bevind en de onderhoudsplichtige zijn/haar verblijfplaats in een ander land heeft:

14.1 Kan ik in deze lidstaat hulp krijgen van een autoriteit of een privéorganisatie?

Conform Verordening (EG) nr. 4/2009, het Verdrag van Den Haag van 2007 en het Verdrag van New York van 1956 kan een verzoek inzake een onderhoudsverplichting via het Roemeense ministerie van Justitie worden ingediend wanneer de onderhoudsplichtige in een EU-lidstaat verblijft die partij is bij het Verdrag van Den Haag van 2007 of het Verdrag van New York van 1956.

14.2 Zo ja, hoe kan ik contact opnemen met die autoriteit of privéorganisatie?

Ministerul Justiției (ministerie van Justitie), str. Apolodor nr. 17, Sector 5, Boekarest, Postcode 050741.

Direcția Drept Internațional și Cooperare Judiciară (directoraat Internationaal Recht en Justitiële Samenwerking)

Fax +40372041079 of +40372041084, e-mail ddit@just.ro

15 Indien ik mij in een ander land bevind en de onderhoudsplichtige zich in deze lidstaat bevindt:

15.1 Kan ik mij in deze lidstaat rechtstreeks wenden tot een autoriteit of een privéorganisatie?

Nee. De verzoeker moet contact opnemen met de verzendende centrale autoriteit van zijn land, die is aangewezen overeenkomstig Verordening (EG) nr. 4/2009, het Verdrag van Den Haag van 2007 of het Verdrag van New York van 1956.

De verzendende centrale autoriteit van het land van de onderhoudsplichtige neemt vervolgens contact op met de ontvangende centrale autoriteit van Roemenië:

• het Roemeense ministerie van Justitie, voor verzoeken krachtens Verordening (EG) nr. 4/2009 en het Verdrag van Den Haag van 2007, of
• de orde van advocaten van Boekarest (Baroul București), voor verzoeken krachtens het Verdrag van New York van 1956.

Het verzoek wordt vervolgens ingediend bij de bevoegde rechtbank.

Een onderhoudsplichtige in het buitenland kan een verzoek ook rechtstreeks – persoonlijk of via een advocaat – bij de bevoegde Roemeense rechtbank indienen, te weten de rechtbank van de woonplaats van de verweerder of de onderhoudsplichtige.

15.2 Zo ja, hoe kan ik contact opnemen met die autoriteit of privéorganisatie en welk soort bijstand kan ik krijgen?

Een verzoeker in het buitenland kan een verzoek ook rechtstreeks – persoonlijk of via een advocaat – bij de bevoegde Roemeense rechtbank indienen, te weten de rechtbank van de woonplaats van de verweerder of de onderhoudsplichtige. De contactgegevens van de bevoegde Roemeense rechtbanken zijn te vinden op de portaalsite van de rechtbanken https://portal.just.ro/SitePages/acasa.aspx, op basis van de plaats waar de verweerder of de onderhoudsplichtige zijn woonplaats heeft.

16 Is deze lidstaat gebonden door het Haagse Protocol van 2007?

Ja. Ingevolge artikel 2612 BW wordt het recht dat van toepassing is op onderhoudsverplichtingen bepaald volgens het EU-recht, d.w.z. overeenkomstig het Haags Protocol van 23 november 2007 inzake het recht dat van toepassing is op onderhoudsverplichtingen.

17 Indien deze lidstaat niet is gebonden door het Haagse Protocol van 2007, welk rechtsstelsel zal er dan overeenkomstig zijn regels van internationaal privaatrecht worden toegepast op de alimentatievordering? Wat zijn de desbetreffende regels van internationaal privaatrecht?

Niet van toepassing.

18 Welke regels gelden er met betrekking tot de toegang tot de rechter in grensoverschrijdende zaken in de EU (conform de structuur van hoofdstuk V van de verordening inzake onderhoudsverplichtingen)?

Ingevolge wet nr. 36/2012 inzake bepaalde maatregelen voor de toepassing van bepaalde regels en besluiten van de Raad van de Europese Unie en instrumenten van internationaal privaatrecht op het gebied van onderhoudsverplichtingen, zendt het ministerie van Justitie verzoeken inzake onderhoudsverplichtingen of specifieke maatregelen na ontvangst door naar de bevoegde instantie die de gevraagde persoonsgegevens heeft, de bevoegde lokale orde van advocaten, de kamer van gerechtsdeurwaarders of, voor zover van toepassing, de bevoegde rechtbank.

In het geval van verzoeken inzake onderhoudsverplichtingen die via de centrale autoriteit worden ingediend overeenkomstig artikel 46 van Verordening (EG) nr. 4/2009, komen kinderen tot 18 jaar of studerende kinderen tot 21 jaar alsook kwetsbare personen in aanmerking voor kosteloze en volledige rechtsbijstand.

Het ministerie van Justitie stuurt de uit het buitenland ontvangen verzoeken rechtstreeks door naar de bevoegde lokale orde van advocaten. De deken van de orde wijst vervolgens via een spoedprocedure ambtshalve een advocaat toe. De toegewezen advocaat doet een aanvraag voor rechtsbijstand, wat onder meer betekent dat het honorarium van de gerechtsdeurwaarder voor rekening van de staat komt.

Nadat de advocaat een executoriale titel heeft verkregen, verzoekt hij de rechtbank om rechtsbijstand in de vorm van betaling van het honorarium van de gerechtsdeurwaarder. De advocaat dient het invorderingsverzoek, de executoriale titel en de toevoegingsbeslissing van de deken van de orde van advocaten in bij de bevoegde lokale gerechtsdeurwaarder.

19 Welke maatregelen heeft deze lidstaat genomen om de uitvoering van de taken die zijn beschreven in artikel 51 van de verordening inzake onderhoudsverplichtingen te waarborgen?

Roemenië heeft een wet aangenomen (wet nr. 36/2012) die voorziet in bepaalde maatregelen voor de toepassing van bepaalde regels en besluiten van de Raad van de Europese Unie en instrumenten van internationaal privaatrecht op het gebied van onderhoudsverplichtingen.

Het ministerie van Justitie is aangewezen als de verzendende centrale autoriteit van Roemenië, die de in de artikelen 53 en 56 van Verordening (EG) nr. 4/2009 bedoelde verzoeken verzendt. Nadat het ministerie van de onderhoudsgerechtigde of onderhoudsplichtige de vereiste bewijsstukken heeft ontvangen, vult het deel A van het verzoekschrift in en helpt het de onderhoudsgerechtigde of onderhoudsplichtige desgevraagd met het invullen van deel B.

Het ministerie van Justitie is aangewezen als de centrale autoriteit voor het ontvangen van verzoeken om specifieke maatregelen of van verzoeken inzake onderhoudsverplichtingen. Zodra het ministerie een verzoek heeft ontvangen, stuurt het dit door naar de bevoegde instantie die de gevraagde persoonsgegevens heeft, de bevoegde lokale orde van advocaten, de kamer van gerechtsdeurwaarders of, voor zover van toepassing, de bevoegde rechtbank.

Deze webpagina maakt deel uit van de website Uw Europa.

Al uw feedback over de verstrekte informatie is welkom.