Προσαρμογή εμπράγματων δικαιωμάτων

1 Ποια είναι τα εμπράγματα δικαιώματα που θα μπορούσαν να απορρέουν από κληρονομική διαδοχή σύμφωνα με το δίκαιο του εν λόγω κράτους μέλους;

Το εν λόγω ζήτημα ρυθμίζεται στις Κάτω Χώρες στο άρθρο 182 του τέταρτου βιβλίου του Αστικού Κώδικα (Burgerlijk Wetboek).

Το άρθρο 182 του Αστικού Κώδικα προβλέπει τα εξής:

• Σε περίπτωση θανάτου, οι κληρονόμοι υπεισέρχονται αυτοδικαίως στα μεταβιβαστά δικαιώματα και στη νομή και κατοχή των πραγμάτων που βρίσκονταν στη νομή και κατοχή του κληρονομουμένου. Η πρώτη περίοδος δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση που η κληρονομία διανέμεται σύμφωνα με το άρθρο 13. Στην περίπτωση αυτή, ο/η σύζυγος υπεισέρχεται αυτοδικαίως στη νομή και κατοχή των πραγμάτων που βρίσκονταν στη νομή και κατοχή του κληρονομουμένου.
• Οι κληρονόμοι καθίστανται αυτοδικαίως οφειλέτες των χρεών του κληρονομουμένου που εξακολουθούν να υφίστανται κατά τον χρόνο του θανάτου του. Όταν το χρέος είναι διαιρετό, κάθε ένας απ’ αυτούς ευθύνεται για μέρος του χρέους ανάλογο προς το μερίδιό του στην κληρονομία, εκτός εάν ευθύνονται όλοι αλληλεγγύως και εις ολόκληρον.

Στις Κάτω Χώρες ισχύει η αρχή της υποκατάστασης (saisine), σύμφωνα με την οποία οι κληρονόμοι υποκαθίστανται αυτοδικαίως στη θέση του κληρονομουμένου. Η κυριότητα των στοιχείων του ενεργητικού και τα χρέη της κληρονομίας μεταβιβάζονται με καθολική διαδοχή στους κληρονόμους που έχουν αποδεχθεί την κληρονομία.

Στην περίπτωση της νόμιμης διανομής της κληρονομίας (wettelijke verdeling), εάν ο κληρονομούμενος αποβιώσει χωρίς να αφήσει διαθήκη, όλα τα στοιχεία του ενεργητικού και τα χρέη περιέρχονται στον/στην επιζώντα/-ώσα σύζυγο / καταχωρισμένο/-η σύντροφο και στους κατιόντες περιέρχεται μόνο μία αξίωση. Οι κατιόντες δεν ευθύνονται για τα χρέη της κληρονομίας. Μόνο ο/η επιζών/-ώσα σύζυγος / καταχωρισμένος/-η σύντροφος ευθύνεται για τα χρέη στην περίπτωση νόμιμης διανομής της κληρονομίας.

Η αρχή της υποκατάστασης συνεπάγεται ότι κανένα εμπράγματο ή περιουσιακό δικαίωμα δεν απορρέει από την κληρονομική διαδοχή καθ’ εαυτήν. Η κληρονομία δεν αποτελεί ξεχωριστή ομάδα περιουσίας στις Κάτω Χώρες. Δεν ισχύει κανένας περιορισμός όσον αφορά τη διάθεση των περιουσιακών στοιχείων της κληρονομίας και η κληρονομία δεν μπορεί να κατασχεθεί. Η κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της κληρονομίας μεταξύ των κληρονόμων είναι δυνατή.

2 Καταχωρίζονται τα εν λόγω εμπράγματα δικαιώματα σε μητρώο δικαιωμάτων επί ακίνητης ή κινητής περιουσίας και, σε καταφατική περίπτωση, είναι η εν λόγω καταχώριση υποχρεωτική; Σε ποιο/-α μητρώο/-α καταχωρίζονται και ποιες είναι οι προϋποθέσεις και η διαδικασία της καταχώρισης;

Δεδομένου ότι η κληρονομία αφ’ εαυτής δεν αποτελεί ξεχωριστή ομάδα περιουσίας, δεν ανακύπτει ζήτημα καταχώρισής της σε μητρώο.

Το κληρονομητήριο ή το ευρωπαϊκό κληρονομητήριο μπορούν να καταχωριστούν στο κτηματολόγιο, βλ. άρθρα 27 και 27a του νόμου περί κτηματολογίου (Kadasterwet). Με τον τρόπο αυτό, οι κληρονόμοι έχουν τη δυνατότητα να καταστήσουν γνωστό ότι ο κύριος αποβίωσε και ότι η κυριότητα μεταβιβάστηκε σ’ αυτούς με καθολική διαδοχή. Ωστόσο, η καταχώριση δεν αποτελεί συστατικό όρο. Η κυριότητα μεταβιβάζεται αυτοδικαίως ακόμη και χωρίς καταχώριση. Εάν στη συνέχεια οι κληρονόμοι διανείμουν τα περιουσιακά στοιχεία της κληρονομίας, απαιτείται παράδοση. Αυτό συνιστά τότε μεταβίβαση με ειδική διαδοχή. Η διανομή διέπεται από το άρθρο 186 του τρίτου βιβλίου του Αστικού Κώδικα.

Το άρθρο 186 του Αστικού Κώδικα προβλέπει τα εξής:

• Για τη μεταβίβαση του μεριδίου καθενός από τους συγκυρίους, απαιτείται τυπική παράδοση με τον ίδιο τρόπο που προβλέπεται για τη μεταβίβαση.
• Το μερίδιο που αποκτά ο συγκύριος αποκτάται βάσει του ίδιου τίτλου, με τον οποίο το απέκτησαν από κοινού οι συγκύριοι πριν από τη διανομή.

Για την τυπική παράδοση ακινήτων ή περιορισμένων δικαιωμάτων επ’ αυτών, το άρθρο 89 του τρίτου βιβλίου του Αστικού Κώδικα προβλέπει την κατάρτιση συμβολαιογραφικής πράξης και την καταχώρισή της στα δημόσια μητρώα.

Το άρθρο 89 του Αστικού Κώδικα προβλέπει τα εξής:

• Η τυπική παράδοση που απαιτείται για τη μεταβίβαση ακινήτων πραγματοποιείται με συμβολαιογραφική πράξη που συντάσσεται για τον σκοπό αυτόν μεταξύ των μερών και, στη συνέχεια, με την καταχώρισή της στα δημόσια μητρώα που προορίζονται για τον σκοπό αυτό. Τόσο ο αποκτών όσο και ο μεταβιβάζων μπορούν να καταχωρίσουν την πράξη.
• Η πράξη τυπικής παράδοσης πρέπει να αναφέρει επακριβώς τον τίτλο της μεταβίβασης οι παρεπόμενοι όροι που δεν αφορούν τη μεταβίβαση μπορούν να παραλειφθούν από την πράξη.
• Αν ένας εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος ενεργεί για λογαριασμό ενός από τα μέρη για τη σύνταξη της πράξης τυπικής παράδοσης, η πληρεξουσιότητα αναφέρεται επακριβώς στην πράξη.
• Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται αναλόγως στην τυπική παράδοση που απαιτείται για τη μεταβίβαση άλλων καταχωρισμένων περιουσιακών στοιχείων.

3 Ποια αποτελέσματα συνδέονται με την καταχώριση των εμπραγμάτων δικαιωμάτων;

Βλ. ανωτέρω απάντηση.

4 Προβλέπονται ειδικοί κανόνες και διαδικασίες για την προσαρμογή εμπράγματου δικαιώματος το οποίο ορισμένο πρόσωπο διαθέτει βάσει του εφαρμοστέου στην κληρονομική διαδοχή δικαίου στην περίπτωση που το εν λόγω εμπράγματο δικαίωμα δεν είναι γνωστό στη νομοθεσία του κράτους μέλους στο οποίο γίνεται η επίκλησή του;

Όχι, δεν προβλέπονται ειδικοί κανόνες στον Αστικό Κώδικα ούτε στον νόμο περί κτηματολογίου.