Beperkingen inzake erfopvolging — bijzondere regels

Duitsland
Inhoud aangereikt door
European Judicial Network
Europees justitieel netwerk (in burgerlijke en handelszaken)

1 Gelden er krachtens het recht van deze lidstaat bijzondere regels die uit economische, familiale of sociale overwegingen beperkingen opleggen die de erfopvolging betreffende zich in die lidstaat bevindende bepaalde onroerende goederen, ondernemingen of andere bijzondere categorieën goederen, betreffen of raken?

Bijzondere beperkingen in de zin van artikel 30 van de Europese Erfrechtverordening zijn te vinden in het Duitse agrarische erfrecht (Anerbenrecht), op grond waarvan onder bepaalde voorwaarden landbouwbezittingen aan bijzondere erfrechtelijke regels zijn onderworpen.

Deze regels zijn te vinden in de Regeling inzake landbouwbedrijven (Höfeordnung), een gedeeltelijk federale wet die geldt in Hamburg, Nedersaksen, Noordrijn-Westfalen en Sleeswijk-Holstein, en in het agrarische erfrecht van individuele deelstaten (wet agrarische landgoederen [Hofgütergesetz] en wet vererving agrarische bezittingen [Anerbengesetz] in Baden-Württemberg, waarvan de laatste alleen geldt wanneer de erflater is geboren vóór 1 januari 1930, de Regeling inzake landgoederen [Landgüterordnung] in Hessen, de Regeling inzake landbouwbedrijven [Höfeordnung] in Rijnland-Palts en de wet inzake landbouwbedrijven [Höfegesetz] in Bremen). In andere deelstaten bestaan dergelijke regels niet. Aan de hand van artikel 36, lid 2, onder c), van de Europese Erfrechtverordening wordt bepaald welk agrarisch erfrecht van toepassing is. Bovendien zijn de individuele regels voor vererving van landgoederen in het Burgerlijk Wetboek eveneens van toepassing (artikel 1515, lid 2, en de artikelen 2049 en 2312), evenals artikel 13 van de wet inzake grondtransacties (Grundstücksverkehrsgesetz), op grond waarvan een landbouwbedrijf aan slechts één wettelijke mede-erfgenaam kan worden toegewezen.

In de Regeling inzake landbouwbedrijven zijn bijzondere erfrechtelijke regels voor bepaalde agrarische bedrijven opgenomen om versplintering van land- en bosbouwactiviteiten in geval van erfopvolging te voorkomen. De bepalingen van de Regeling inzake landbouwbedrijven schrijven voor dat de eigendom aan slechts één erfgenaam (enige erfgenaam van het landbouwbedrijf) wordt toegewezen, om zo economisch levensvatbare landbouwbedrijven door de generaties heen te behouden. Deze bepalingen dienen niet alleen de persoonlijke belangen van individuele eigenaren van landbouwbedrijven, maar ook het publieke belang bij voorkoming van versplintering en behoud van de efficiëntie van landbouwbedrijven.

De andere mede-erfgenamen hebben aanspraak op compensatie, al is het bedrag van de aanspraak lager dan in andere erfrechtelijke geschillen, teneinde landbouwbedrijven te beschermen tegen te hoge aanspraken op schadeloosstelling en compensatie die hun bestaan in gevaar zouden brengen.

2 Zijn deze bijzondere regels overeenkomstig het recht van die lidstaat van toepassing op de erfopvolging betreffende die bestanddelen, ongeacht het op de erfopvolging toepasselijke recht?

Gezien het regelgevingsdoel van het agrarische erfrecht om landbouwbedrijven door de generaties heen te behouden, moeten de bovengenoemde bijzondere regels op binnenlandse landbouwbezittingen worden toegepast ongeacht welk recht op de erfopvolging van de overledene van toepassing is.

3 Voorziet het recht van deze lidstaat in speciale procedures die de naleving van de bovenbedoelde bijzondere regels moeten waarborgen?

Volgens het Duitse recht kan de Landbouwkamer (Landwirtschaftsgericht) op grond van de procedurevoorschriften voor landbouwzaken (Verfahrensordnung für Höfesachen – HöfeVfO) bepaalde controleprocedures uitvoeren, bijvoorbeeld om te bepalen of testamentaire beschikkingen of overeenkomsten tot overdracht van landbouwbedrijven in strijd zijn met het agrarisch erfrecht.

Laatste update: 15/12/2023

De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken EJN-contactpunten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. Het EJN en de Commissie aanvaarden geen enkele verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid voor informatie of gegevens in dit document of waarnaar in dit document wordt verwezen. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.