- Για ποια είδη εγκληματικής πράξης μπορώ να λάβω αποζημίωση;
- Για ποια είδη βλάβης μπορώ να λάβω αποζημίωση;
- Μπορώ να λάβω αποζημίωση αν είμαι συγγενής ή πρόσωπο εξαρτώμενο από θύμα που έχασε τη ζωή του λόγω εγκληματικής πράξης; Ποιοι συγγενείς ή εξαρτώμενα πρόσωπα μπορούν να λάβουν αποζημίωση;
- Μπορώ να λάβω αποζημίωση αν είμαι συγγενής ή πρόσωπο εξαρτώμενο από θύμα που επέζησε; Ποιοι συγγενείς ή εξαρτώμενα πρόσωπα μπορούν να λάβουν αποζημίωση στην περίπτωση αυτή;
- Μπορώ να λάβω αποζημίωση αν δεν είμαι υπήκοος χώρας της ΕΕ;
- Μπορώ να ζητήσω αποζημίωση από τη χώρα αυτή αν ζω εδώ ή κατάγομαι από εδώ (αυτή είναι η χώρα κατοικίας μου ή εθνικότητάς μου) έστω και αν η εγκληματική πράξη τελέστηκε σε άλλη χώρα της ΕΕ; Μπορώ να επιλέξω αυτή τη λύση αντί της διεκδίκησης αποζημίωσης στη χώρα στην οποία τελέστηκε η εγκληματική πράξη; Αν ναι, υπό ποιους όρους;
- Πρέπει να έχω καταγγείλει προηγουμένως την εγκληματική πράξη στην αστυνομία για να μπορώ να ζητήσω αποζημίωση;
- Υποχρεούμαι να αναμείνω το αποτέλεσμα της αστυνομικής έρευνας ή της ποινικής διαδικασίας προτού ζητήσω αποζημίωση;
- Υποχρεούμαι να επιδιώξω πρώτα αποζημίωση από τον δράστη αν έχει ταυτοποιηθεί;
- Αν ο δράστης δεν έχει ταυτοποιηθεί ή καταδικαστεί, εξακολουθώ να δικαιούμαι να ζητήσω αποζημίωση; Αν ναι, τι είδους αποδεικτικά στοιχεία πρέπει να υποβάλω για τη θεμελίωση της αίτησής μου;
- Υπάρχει προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να ζητήσω αποζημίωση;
- Ποιες ζημίες και έξοδα καλύπτονται από την αποζημίωση;
- Η αποζημίωση καταβάλλεται εφάπαξ ή σε μηνιαίες δόσεις;
- Με ποιον τρόπο θα μπορούσε η δική μου συμπεριφορά σε σχέση με την εγκληματική πράξη, το ποινικό μου μητρώο ή η μη συνεργασία μου κατά τη διάρκεια της διαδικασίας για τη λήψη αποζημίωσης να επηρεάσει τις πιθανότητές μου να λάβω αποζημίωση και/ή το ποσό που θα μου καταβληθεί;
- Με ποιον τρόπο θα μπορούσε η οικονομική μου κατάσταση να επηρεάσει τις πιθανότητές μου να λάβω αποζημίωση και/ή το ποσό που θα μου καταβληθεί;
- Υπάρχουν άλλα κριτήρια τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις πιθανότητές μου να λάβω αποζημίωση και/ή το ποσό που θα μου καταβληθεί;
- Πώς θα υπολογιστεί η αποζημίωση;
- Υπάρχει ανώτατο και/ή κατώτατο ποσό που μπορεί να χορηγηθεί;
- Χρειάζεται να αναφέρω το ποσό στο έντυπο της αίτησής μου αποζημίωσης; Αν ναι, θα μου δοθούν οδηγίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του ή σχετικά με άλλες πτυχές του ζητήματος;
- Θα αφαιρεθεί από το ποσό της αποζημίωσης που θα καταβληθεί από την αρχή / το όργανο τυχόν αποζημίωση που θα λάβω για τη ζημία μου από άλλες πηγές (π.χ. από φορέα ασφάλισης του εργοδότη μου ή από φορέα ιδιωτικής ασφάλισής μου);
- Μπορώ να εισπράξω προκαταβολή έναντι της αποζημίωσής μου; Αν ναι, υπό ποιους όρους;
- Μπορώ να λάβω συμπληρωματική ή πρόσθετη αποζημίωση (για παράδειγμα, σε περίπτωση μεταβολής των συνθηκών ή επιδείνωσης της υγείας μου κ.λπ.) μετά την κύρια απόφαση;
- Ποια δικαιολογητικά έγγραφα πρέπει να επισυνάψω στην αίτησή μου;
- Πρέπει να καταβληθούν διοικητικά τέλη ή άλλα έξοδα κατά την παραλαβή και διεκπεραίωση της αίτησης;
- Ποια αρχή αποφαίνεται επί των αιτήσεων αποζημίωσης (στις εθνικές υποθέσεις);
- Πού πρέπει να αποστείλω την αίτησή μου (στις εθνικές υποθέσεις);
- Χρειάζεται να είμαι παρών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας και/ή κατά την εξέταση της αίτησής μου;
- Πόσος χρόνος απαιτείται (κατά προσέγγιση) για να εκδοθεί απόφαση από την αρμόδια αρχή σχετικά με αίτηση αποζημίωσης;
- Αν δεν ικανοποιηθώ με την απόφαση της αρχής, μπορώ να την προσβάλω;
- Πού μπορώ να βρω τα αναγκαία έντυπα και άλλες πληροφορίες για την υποβολή αίτησης αποζημίωσης;
- Υπάρχει ειδική τηλεφωνική γραμμή βοήθειας ή ιστοσελίδα στην οποία να μπορώ να απευθυνθώ;
- Μπορώ να λάβω δωρεάν νομική συνδρομή (βοήθεια από δικηγόρο) κατά την κατάρτιση της αίτησης;
- Υπάρχουν οργανισμοί στήριξης θυμάτων που μπορούν να με βοηθήσουν να ζητήσω αποζημίωση;
Βρείτε πληροφορίες ανά περιφέρεια
Για ποια είδη εγκληματικής πράξης μπορώ να λάβω αποζημίωση;
Τα είδη εγκληματικής πράξης για τα οποία μπορείτε να λάβετε αποζημίωση είναι τα «εγκλήματα βίας»: τα εγκλήματα που είχαν ως αποτέλεσμα τη μόνιμη ανικανότητα, προσωρινή και απόλυτη ανικανότητα προς εργασία διάρκειας τουλάχιστον 30 ημερών, ή τον θάνατο εάν το έγκλημα προκάλεσε σημαντική διατάραξη στο βιοτικό επίπεδο και την ποιότητα ζωής του θύματος, ή, στην περίπτωση θανάτου του θύματος, των προσώπων (στενών συγγενών) που εξαρτώνται οικονομικά από το θύμα ή τελούν υπό την ευθύνη του θύματος, και ο δράστης δεν έχει προβεί σε αποκατάσταση της ζημίας.
Για παράδειγμα: ανθρωποκτονία, επικίνδυνη σωματική βλάβη, βιασμός, σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου, ενδοοικογενειακή βία ή σοβαρή σωματική βλάβη στο πλαίσιο τέλεσης ληστείας.
Για ποια είδη βλάβης μπορώ να λάβω αποζημίωση;
- Περιουσιακή βλάβη/υλική ζημία: συμπεριλαμβανομένων της ζημίας που υπέστη το θύμα λόγω του εγκλήματος (για παράδειγμα, δαπάνες νοσοκομειακής περίθαλψης, ιατρικές επισκέψεις, φάρμακα, κ.λπ.), καθώς και των διαφυγόντων κερδών του θύματος (για παράδειγμα, ο μισθός που σταμάτησε να λαμβάνει όταν περιήλθε σε καθεστώς ανικανότητας). Η αποζημίωση μπορεί να διεκδικηθεί για ζημίες που τυχόν υπέστη το άμεσο ή το έμμεσο θύμα.
- Ψυχολογική ή ηθική βλάβη: αν και δεν είναι δυνατόν να αποτιμηθεί η οικονομική τους αξία, μπορούν ωστόσο να τύχουν οικονομικής αποζημίωσης (για παράδειγμα, βλάβη όσον αφορά την ευημερία, την αξιοπρέπεια, την καλή φήμη, βλάβη που συνεπάγεται σωματικό πόνο, ψυχολογική διαταραχή ή συναισθηματική κατάπτωση). Η αποζημίωση για ψυχολογική ή ηθική βλάβη μπορεί να διεκδικηθεί μόνον από το άμεσο θύμα.
Μπορώ να λάβω αποζημίωση αν είμαι συγγενής ή πρόσωπο εξαρτώμενο από θύμα που έχασε τη ζωή του λόγω εγκληματικής πράξης; Ποιοι συγγενείς ή εξαρτώμενα πρόσωπα μπορούν να λάβουν αποζημίωση;
Οικονομική βοήθεια μπορεί να χορηγηθεί σε στενούς συγγενείς που εξαρτώνται οικονομικά ή τελούν υπό την ευθύνη άμεσου θύματος βίαιου εγκλήματος που έχασε τη ζωή του ως άμεσο αποτέλεσμα της εκ προθέσεως πράξης βίας.
Οι συγγενείς που ήταν δικαιούχοι διατροφής πριν από τον θάνατό του θύματος ενδεχομένως δικαιούνται αποζημίωση: για παράδειγμα, ο/η σύζυγος ή πρώην σύζυγος, οι γονείς, τα παιδιά, τα αδέλφια, οι θείοι και οι θείες, ο/η πατριός/μητριά, υπό ορισμένους όρους, καθώς και μη έγγαμοι σύντροφοι οποιουδήποτε φύλου που συζούσαν με το θύμα για πάνω από δύο έτη υπό συνθήκες παρόμοιες με εκείνες των εγγάμων ζευγών.
Μπορώ να λάβω αποζημίωση αν είμαι συγγενής ή πρόσωπο εξαρτώμενο από θύμα που επέζησε; Ποιοι συγγενείς ή εξαρτώμενα πρόσωπα μπορούν να λάβουν αποζημίωση στην περίπτωση αυτή;
Τα έμμεσα θύματα (στενοί συγγενείς) βίαιων εγκλημάτων μπορούν να λάβουν αποζημίωση μόνον στην περίπτωση θανάτου του άμεσου θύματος.
Μπορώ να λάβω αποζημίωση αν δεν είμαι υπήκοος χώρας της ΕΕ;
Ημεδαποί ή αλλοδαποί που υπέστησαν σοβαρές άμεσες απώλειες εξαιτίας βίαιων πράξεων που διαπράχθηκαν σε πορτογαλικό έδαφος ή επί πορτογαλικού πλοίου ή αεροσκάφους δικαιούνται αποζημίωση, υπό τον όρο ότι πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις του νόμου.
Μπορώ να ζητήσω αποζημίωση από τη χώρα αυτή αν ζω εδώ ή κατάγομαι από εδώ (αυτή είναι η χώρα κατοικίας μου ή εθνικότητάς μου) έστω και αν η εγκληματική πράξη τελέστηκε σε άλλη χώρα της ΕΕ; Μπορώ να επιλέξω αυτή τη λύση αντί της διεκδίκησης αποζημίωσης στη χώρα στην οποία τελέστηκε η εγκληματική πράξη; Αν ναι, υπό ποιους όρους;
Αξίωση αποζημίωσης:
α) Θύματα εγκλημάτων που τελέστηκαν εκτός της Πορτογαλίας κατά Πορτογάλων υπηκόων ή πολιτών της ΕΕ με συνήθη διαμονή στην Πορτογαλία:
τα θύματα εγκλημάτων βίας, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής βίας, που τελούνται εκτός της επικράτειας της Πορτογαλίας δικαιούνται οικονομική αποζημίωση εκ μέρους του πορτογαλικού Δημοσίου εφόσον διαθέτουν τη συνήθη διαμονή τους στην Πορτογαλία, και υπό τον όρο ότι δεν δικαιούνται αποζημίωση από το κράτος στο έδαφος του οποίου επήλθε η ζημία. Επί του παρόντος, η Επιτροπή για την προστασία των θυμάτων εγκλημάτων (Comissão de Proteção às Vítimas de Crimes, CPVC) είναι αρμόδια να κρίνει εάν ο αιτών έχει δικαίωμα αποζημίωσης στο κράτος στο έδαφος του οποίου επήλθε η ζημία.
β) Θύματα εγκλημάτων σε άλλο κράτος μέλος, που συνήθως διαμένουν στο εν λόγω κράτος μέλος και που υποβάλλουν αίτηση για προκαταβολή αποζημίωσης από το πορτογαλικό Δημόσιο:
εάν οι αιτούντες την αποζημίωση με συνήθη διαμονή σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ έχουν υποβάλει αίτηση ενώπιον της αρμόδιας αρχής του κράτους της συνήθους διαμονής τους για προκαταβολή αποζημίωσης εκ μέρους του πορτογαλικού Δημοσίου, η CPVC μπορεί να παραλάβει την αίτηση που διαβιβάζεται από την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους της συνήθους διαμονής του αιτούντος και να αποφασίσει σχετικά με τη χορήγηση αποζημίωσης, ενημερώνοντας σχετικά την αρμόδια αρχή.
Πρέπει να έχω καταγγείλει προηγουμένως την εγκληματική πράξη στην αστυνομία για να μπορώ να ζητήσω αποζημίωση;
Δεν είναι υποχρεωτική η καταγγελία της εγκληματικής πράξης στις αρχές επιβολής του νόμου. Ωστόσο, οι αρχές μπορούν να λάβουν γνώση ότι διαπράχθηκε έγκλημα και να κινήσουν τη σχετική έρευνα μόνον εφόσον έχει υποβληθεί σχετική καταγγελία ή μήνυση.
Εάν το θύμα είναι κάτω των 16 ετών, δεν μπορεί να υποβάλει αυτοπροσώπως μήνυση. Η μήνυση πρέπει να υποβληθεί από τον νόμιμο εκπρόσωπό του.
Υποχρεούμαι να αναμείνω το αποτέλεσμα της αστυνομικής έρευνας ή της ποινικής διαδικασίας προτού ζητήσω αποζημίωση;
Δεν είναι απαραίτητο να αναμένει κανείς τα αποτελέσματα των αστυνομικών ερευνών ή της ποινικής διαδικασίας προτού υποβάλει αίτηση. Η επικοινωνία με την CPVC πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός ενός έτους από τη τέλεση του εγκλήματος.
Υποχρεούμαι να επιδιώξω πρώτα αποζημίωση από τον δράστη αν έχει ταυτοποιηθεί;
Δεν είναι απαραίτητη η επιδίωξη αποζημίωσης πρώτα από τον δράστη.
Ακόμα και εάν δεν έχει προβληθεί αστικής φύσης αξίωση αποζημίωσης στο πλαίσιο της ποινικής δίκης ή εκτός του πλαισίου αυτού, για λόγους που αποδίδονται στον αιτούντα (για παράδειγμα, για τον λόγο ότι δεν προέβαλε την αξίωση αποζημίωσης ενώπιον του δικαστηρίου ή ανακάλεσε τη σχετική αξίωσή του), είναι δυνατή και στην περίπτωση αυτή η διεκδίκηση αποζημίωσης, η οποία ωστόσο μειώνεται στο ήμισυ του ανώτατου ποσού της προκαταβολής που μπορεί να καταβληθεί από το Δημόσιο μέσω της CPVC.
Αν ο δράστης δεν έχει ταυτοποιηθεί ή καταδικαστεί, εξακολουθώ να δικαιούμαι να ζητήσω αποζημίωση; Αν ναι, τι είδους αποδεικτικά στοιχεία πρέπει να υποβάλω για τη θεμελίωση της αίτησής μου;
Ακόμα και εάν είναι άγνωστη η ταυτότητα του δράστη της εγκληματικής πράξης ή δεν μπορεί να αποδοθεί η κατηγορία σε βάρος του και να καταδικαστεί, το θύμα δικαιούται προκαταβολή αποζημίωσης από το Δημόσιο μέσω της CPVC.
Στην αίτηση προκαταβολής που υποβάλλεται στην CPVC πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στοιχεία τεκμηρίωσης από τα οποία θα αποδεικνύονται τα προβληθέντα πραγματικά περιστατικά, και ειδικότερα περιγραφή της ζημίας που υπέστη το θύμα, η ανικανότητα προς εργασία, ιατρικά έγγραφα, κ.λπ.
Υπάρχει προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να ζητήσω αποζημίωση;
Ναι. Κατά κανόνα, η αποζημίωση πρέπει να ζητηθεί στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας. Το θύμα πρέπει να ενημερώσει την αστυνομία ή την εισαγγελία έως και την περάτωση του σταδίου της έρευνας ότι σκοπεύει να ζητήσει αποζημίωση, για παράδειγμα, όταν υποβάλλει δήλωση. Όταν επιδίδεται το κατηγορητήριο στον κατηγορούμενο, αυτός διαθέτει προθεσμία 20 ημερών για να υποβάλει την αίτηση αποζημίωσης.
Εάν το θύμα υποβάλει αίτηση αποζημίωσης ή προκαταβολής αποζημίωσης ενώπιον της CPVC, τότε πρέπει να το πράξει εντός ενός έτους από την τέλεση του εγκλήματος. Εάν το θύμα είναι ανήλικος κατά τη στιγμή της τέλεσης του εγκλήματος, τότε μπορεί να ζητήσει προκαταβολή αποζημίωσης από το Δημόσιο έως και ένα έτος πριν από την ενηλικίωση ή τη χειραφέτησή του.
Ποιες ζημίες και έξοδα καλύπτονται από την αποζημίωση;
Για παράδειγμα, η αποζημίωση θα καλύψει:
α) Για το θύμα της εγκληματικής πράξης:
- Υλική (μη ψυχική) ζημία:
- ιατρικές δαπάνες λόγω σωματικής βλάβης (ιατρική περίθαλψη – νοσηλεία σε εξωτερικό ιατρείο ή νοσοκομείο, αποκατάσταση)
- πρόσθετες ανάγκες ή δαπάνες που οφείλονται σε σωματική βλάβη (π.χ. φροντίδα και βοήθεια, προσωρινή και μόνιμη περίθαλψη, παρατεταμένη φυσιοθεραπεία, προσαρμογή κατοικίας, ειδικά βοηθήματα, κ.λπ.)
- μόνιμη βλάβη (π.χ. αναπηρία ή άλλη μόνιμη υστέρηση)
- διαφυγόντα κέρδη κατά τη διάρκεια της ιατρικής περίθαλψης και ύστερα από αυτήν (συμπεριλαμβανομένων των διαφυγόντων εισοδημάτων και της απώλειας ή της μείωσης της ικανότητας βιοπορισμού, κ.λπ.)
- απώλεια ευκαιρίας
- δαπάνες που συνδέονται με νομικές διαδικασίες σχετικές με το συμβάν που προκάλεσε τη ζημία (όπως δικηγορικές αμοιβές, δικαστικά έξοδα)
- αποζημίωση για κλοπή ή βλάβη περιουσιακών στοιχείων.
- Ψυχική (ηθική) ζημία:
- πόνος και ταλαιπωρία του θύματος.
β) Για τους συγγενείς ή τους οικείους θύματος:
- Υλική (μη ψυχική) ζημία:
- έξοδα κηδείας
- ιατρικές δαπάνες (π.χ. θεραπεία μέλους της οικογένειας, νοσηλεία σε εξωτερικό ιατρείο ή νοσοκομείο, αποκατάσταση)
- απώλεια διατροφής ή ευκαιρίας.
Η αποζημίωση καταβάλλεται εφάπαξ ή σε μηνιαίες δόσεις;
Κατά κανόνα, η προκαταβολή αποζημίωσης σε θύμα ενδοοικογενειακής βίας γίνεται μέσω μηνιαίας πληρωμής για χρονικό διάστημα 6 μηνών, δυνάμενο να παραταθεί για ισοδύναμο χρονικό διάστημα. Σε εξαιρετικές και δεόντως τεκμηριωμένες περιπτώσεις συγκεκριμένης ανάγκης και έλλειψης μέσων βιοπορισμού, μπορεί να καταβληθεί εφάπαξ.
Σε περίπτωση εγκλήματος βίας, η προκαταβολή της αποζημίωσης στο θύμα του εγκλήματος πραγματοποιείται σε μία δόση, η οποία μπορεί να έχει τη μορφή ετήσιας πληρωμής.
Με ποιον τρόπο θα μπορούσε η δική μου συμπεριφορά σε σχέση με την εγκληματική πράξη, το ποινικό μου μητρώο ή η μη συνεργασία μου κατά τη διάρκεια της διαδικασίας για τη λήψη αποζημίωσης να επηρεάσει τις πιθανότητές μου να λάβω αποζημίωση και/ή το ποσό που θα μου καταβληθεί;
Το ποσό της αποζημίωσης που μπορεί να χορηγηθεί μπορεί να μειωθεί ή μπορεί να απορριφθεί η αίτηση αποζημίωσης από την Επιτροπή εξαιτίας της συμπεριφοράς του θύματος πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά την τέλεση των πράξεων ή των συναναστροφών του με τον δράστη ή το περιβάλλον του, ή εάν η συμπεριφορά του θύματος αντίκειται στις αρχές της δικαιοσύνης και της δημόσιας τάξης.
Ωστόσο, η συμπεριφορά του θύματος ή του αιτούντος δεν λαμβάνεται υπόψη για τους σκοπούς της μείωσης ή της άρνησης χορήγησης αποζημίωσης στις περιπτώσεις που η προκληθείσα ζημία οφείλεται σε μηχανοκίνητο χερσαίο όχημα, ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, εάν εφαρμόζονται οι κανόνες σχετικά με τα εργατικά ατυχήματα ή τα ατυχήματα εν ώρα υπηρεσίας.
Με ποιον τρόπο θα μπορούσε η οικονομική μου κατάσταση να επηρεάσει τις πιθανότητές μου να λάβω αποζημίωση και/ή το ποσό που θα μου καταβληθεί;
Τα παρακάτω πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διαπίστωση του εάν πρέπει να χορηγηθεί αποζημίωση και τον προσδιορισμό του ποσού της αποζημίωσης:
- για βίαια εγκλήματα, η πρόκληση σοβαρής διατάραξης όσον αφορά το βιοτικό επίπεδο ή την ποιότητα ζωής
- για εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας, ο σοβαρός οικονομικός αντίκτυπος για το θύμα
σε περίπτωση βίαιων εγκλημάτων, λαμβάνονται επίσης υπόψη όλα τα ποσά που εισπράττει το θύμα από άλλες πηγές, όπως από τον δράστη ή από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης τα ποσά που εισπράττει από ιδιωτική ασφάλεια ζωής ή προσωπικού ατυχήματος, κατά κανόνα, εξαιρούνται.
Υπάρχουν άλλα κριτήρια τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις πιθανότητές μου να λάβω αποζημίωση και/ή το ποσό που θα μου καταβληθεί;
Εάν δεν έχει αποκατασταθεί η ζημία στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας που κινείται σε βάρος του δράστη, ή εάν πιθανολογείται ότι ο δράστης δεν θα αποκαταστήσει τη ζημία και δεν θα υπάρξει άλλη πηγή αποτελεσματικής ή επαρκούς αποκατάστασης, τότε θα ληφθούν υπόψη και οι εν λόγω παράγοντες.
Πώς θα υπολογιστεί η αποζημίωση;
Στην περίπτωση θυμάτων βίαιου εγκλήματος, το ποσό της αποζημίωσης υπολογίζεται σύμφωνα με τις αρχές της δικαιοσύνης και λαμβανομένων υπόψη των ποσών που έχουν ήδη εισπραχθεί από άλλες πηγές (όπως από τον δράστη ή από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης).
Στην περίπτωση αιτήματος αποζημίωσης για διαφυγόντα κέρδη (ποσά που σταμάτησε να εισπράττει το θύμα), η CPVC λαμβάνει επίσης υπόψη τις φορολογικές δηλώσεις εισοδήματος του θύματος τα τελευταία 3 έτη πριν από την τέλεση των αδικημάτων. Σε περίπτωση θανάτου του θύματος, οι φορολογικές δηλώσεις του αιτούντος την αποζημίωση (στενού συγγενή) χρησιμοποιούνται ως έγγραφο αναφοράς, ή, ελλείψει φορολογικής δήλωσης, η αποζημίωση υπολογίζεται με βάση εισόδημα που δεν ξεπερνά τον κατώτατο διασφαλισμένο μισθό.
Συγκεκριμένα, σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, η CPVC προσδιορίζει το ποσό σύμφωνα με την αρχή της δικαιοσύνης. Ένα από τα κριτήρια που χορηγούν δικαίωμα προκαταβολής αποζημίωσης των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας είναι η σοβαρή οικονομική δυσχέρεια που προκλήθηκε ως συνέπεια του εγκλήματος. Επομένως, τυχόν μεταβολές όσον αφορά τις οικονομικές ή οικογενειακές περιστάσεις πρέπει να κοινοποιούνται.
Τα ποσά που εισπράττει το θύμα από ιδιωτική ασφάλιση ζωής ή προσωπικού ατυχήματος λαμβάνονται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του ποσού της αποζημίωσης με βάση τις αρχές της δικαιοσύνης.
Υπάρχει ανώτατο και/ή κατώτατο ποσό που μπορεί να χορηγηθεί;
Εάν το θύμα αιτηθεί ενώπιον της CPVC την προκαταβολή αποζημίωσης, τότε πρέπει να υποδείξει, μεταξύ άλλων, το ποσό της αποζημίωσης που διεκδικεί.
Στην περίπτωση των θυμάτων βίαιων εγκλημάτων, το ανώτατο ποσό που μπορεί να εισπραχθεί ανά θύμα στις περιπτώσεις θανάτου ή σοβαρού τραυματισμού είναι το ποσό των 34.680 €.
Στην περίπτωση θανάτου ή σοβαρού τραυματισμού περισσότερων ατόμων ως αποτέλεσμα του ίδιου αδικήματος, τότε η προκαταβολή της αποζημίωσης περιορίζεται στο ανώτατο ποσό των 30.600 € ανά άτομο και δεν μπορεί να υπερβαίνει το συνολικό ποσό των 91.800 €.
Στην περίπτωση προκαταβολής υπό τη μορφή ετήσιας πληρωμής, το ανώτατο όριο είναι το ποσό των 4.080 €. Στην περίπτωση διαφόρων θυμάτων από το ίδιο έγκλημα, το συνολικό ποσό δεν μπορεί να υπερβαίνει το ανώτατο όριο των 12.240 €.
Στην περίπτωση εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας, το ποσό που μπορεί να χορηγηθεί δεν μπορεί να υπερβαίνει το μηνιαίο ισοδύναμο του εγγυημένου κατώτατου μηνιαίου μισθού για χρονικό διάστημα 6 μηνών (με δυνατότητα παράτασης 6 επιπλέον μηνών). Σε περιπτώσεις ειδικής οικονομικής ανάγκης, η χορήγηση προκαταβολής αποζημίωσης μπορεί να ζητηθεί ακόμα και πριν από την ολοκλήρωση της έρευνας (instrução) των συγκεκριμένων περιστάσεων, στην περίπτωση που δεν έχουν γνωστοποιηθεί μεταβολές στο ποσό που πρέπει να εισπραχθεί.
*ισχύοντα ποσά το 2019
Χρειάζεται να αναφέρω το ποσό στο έντυπο της αίτησής μου αποζημίωσης; Αν ναι, θα μου δοθούν οδηγίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του ή σχετικά με άλλες πτυχές του ζητήματος;
Ναι, τα στοιχεία αυτά ζητούνται στο έντυπο.
Σε περίπτωση αποζημίωσης από άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον το εν λόγω κράτος μέλος έχει υποβάλει την αίτηση αποζημίωσης ενώπιον της CPVC, και υπό τον όρο ότι ο αιτών έχει τη συνήθη διαμονή του στην Πορτογαλία, η CPVC ενημερώνει τον αιτούντα σχετικά με τη συμπλήρωση του εντύπου της αίτησης αποζημίωσης και των απαιτούμενων δικαιολογητικών εγγράφων.
Θα αφαιρεθεί από το ποσό της αποζημίωσης που θα καταβληθεί από την αρχή / το όργανο τυχόν αποζημίωση που θα λάβω για τη ζημία μου από άλλες πηγές (π.χ. από φορέα ασφάλισης του εργοδότη μου ή από φορέα ιδιωτικής ασφάλισής μου);
Μετά την πληρωμή της προκαταβολής ή της αποζημίωσης, σε περίπτωση που το θύμα λάβει με οποιονδήποτε τρόπο αποτελεσματική αποζημίωση ή αποκατάσταση των ζημιών που υπέστη, τότε η CPVC απαιτεί την επιστροφή εν όλω ή εν μέρει το ποσού που εισέπραξε το θύμα.
Μπορώ να εισπράξω προκαταβολή έναντι της αποζημίωσής μου; Αν ναι, υπό ποιους όρους;
Μπορεί να χορηγηθεί προκαταβολή σε περίπτωση που πληρούνται οι ακόλουθοι όροι:
α) Για θύματα βίαιου εγκλήματος,
- Το έγκλημα τελέστηκε σε πορτογαλικό έδαφος ή στο εξωτερικό κατά Πορτογάλων υπηκόων ή πολιτών κρατών μελών της ΕΕ, υπό τον όρο ότι το θύμα δεν δικαιούται αποζημίωση στο κράτος όπου τελέστηκε το έγκλημα.
- Το έγκλημα προκάλεσε προσωρινή ολική ανικανότητα στο θύμα για τουλάχιστον 30 ημέρες ή προκάλεσε τον θάνατο του θύματος,
- Το έγκλημα προκάλεσε σωρευτικά σοβαρή διατάραξη στη ζωή του θύματος και σημαντική διατάραξη του βιοτικού του επιπέδου,
- δεν έχει εισπραχθεί αποζημίωση για τις ζημίες που υπέστη από καμία άλλη πηγή - είτε από τον ίδιο τον δράστη είτε μέσω ασφαλιστικής σύμβασης,
- οι εξαιρέσεις που ορίζονται στον νόμο δεν ισχύουν ως προς το θύμα και, ειδικότερα, η συμπεριφορά του θύματος πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το έγκλημα δεν ήταν αντίθετη στις αρχές της δημόσιας τάξης και της δικαιοσύνης.
β) Για θύματα εγκλήματος ενδοοικογενειακής βίας:
- εάν έχετε υποστεί σωματική ή ψυχολογική κακοποίηση, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής τιμωρίας, της στέρησης της ελευθερίας ή των σεξουαλικών εγκλημάτων, είτε άπαξ είτε κατά συρροή,
- εάν το αδίκημα τελέστηκε σε βάρος ανηλίκου, παρουσία ανηλίκου, σε κοινή οικία ή στην οικία του θύματος, ή
- εάν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένης της εικόνας ή του ήχου, που θίγουν την ιδιωτική ζωή ενός εκ των θυμάτων, δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο ή σε άλλα μέσα ευρείας αναμετάδοσης, και
- εάν το θύμα έχει υποστεί σοβαρό οικονομικό πλήγμα ως αποτέλεσμα του εγκλήματος και
- το έγκλημα τελέστηκε σε πορτογαλικό έδαφος ή στο εξωτερικό κατά Πορτογάλων υπηκόων ή πολιτών κρατών μελών της ΕΕ, υπό τον όρο ότι το θύμα δεν δικαιούται αποζημίωση στο κράτος όπου τελέστηκε το έγκλημα (η CPVC πρέπει να ελέγχει εάν συντρέχουν οι εν λόγω περιστάσεις),
- οι εξαιρέσεις που ορίζονται στον νόμο δεν ισχύουν ως προς το θύμα, ειδικότερα, η συμπεριφορά του θύματος πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το έγκλημα δεν αντίκειτο στις αρχές της δημόσιας τάξης και της δικαιοσύνης.
Εάν το αδίκημα συνιστούσε αδίκημα βίας ή ενδοοικογενειακής βίας, πριν ολοκληρώσει η CPVC την προκαταρκτική της έρευνα σχετικά με τη χορήγηση αποζημίωσης, μπορεί επίσης να χορηγηθεί προκαταβολή επί αποζημίωσης που θα καθοριστεί σε μεταγενέστερο χρόνο, σε περιπτώσεις σαφούς οικονομικής ανάγκης.
Μπορώ να λάβω συμπληρωματική ή πρόσθετη αποζημίωση (για παράδειγμα, σε περίπτωση μεταβολής των συνθηκών ή επιδείνωσης της υγείας μου κ.λπ.) μετά την κύρια απόφαση;
H CPVC έχει την αυτονομία να αποφασίζει σχετικά με υποθέσεις που περιλαμβάνουν νέα στοιχεία σε σύγκριση με προγενέστερα κριθείσες υποθέσεις ή ειδικά χαρακτηριστικά που προκύπτουν από τις κατευθυντήριες οδηγίες (οι οποίες έχουν καταρτιστεί προηγουμένως από την ίδια την CPVC) όσον αφορά τα ποσά της αποζημίωσης που χορηγούνται σύμφωνα με το είδος των περιστάσεων.
Ποια δικαιολογητικά έγγραφα πρέπει να επισυνάψω στην αίτησή μου;
α) Κρατική αποζημίωση στα θύματα εγκλημάτων βίας (Indemnização pelo Estado a Vítimas de Crimes Violentos) (έντυπο)
Απαιτούμενα έγγραφα:
- έντυπο της αίτησης αποζημίωσης δεόντως συμπληρωμένο
- υπόδειξη του διεκδικούμενου ποσού αποζημίωσης
- φορολογική δήλωση από την οποία να προκύπτει το εισόδημα του θύματος (ή του αιτούντος, εάν δεν είναι το άμεσο θύμα του εγκλήματος) για το έτος πριν από την τέλεση του εγκλήματος, το έτος της τέλεσης του εγκλήματος και το έτος μετά την τέλεση του εγκλήματος
- απόσπασμα από την ποινική δικογραφία, με αντίγραφο της απόφασης και την ημερομηνία κατά την οποία αυτή απέκτησε ισχύ δεδικασμένου
- έγγραφη εντολή εκπροσώπησης όταν η αίτηση υποβάλλεται από αντιπρόσωπο
- διορισμός δικηγόρου σε περίπτωση αυτεπάγγελτου διορισμού δικηγόρου.
β) Κρατική αποζημίωση στα θύματα εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας (Indemnização pelo Estado a Vítimas de Crimes de Violência Doméstica) (έντυπο)
Απαιτούμενα έγγραφα:
- έντυπο της αίτησης αποζημίωσης δεόντως συμπληρωμένο
- υπόδειξη του διεκδικούμενου ποσού αποζημίωσης
- πιστοποιητικό καθεστώτος θύματος ή ιδιαίτερα ευάλωτου θύματος
- αντίγραφο της καταγγελίας στην αστυνομία ή της μήνυσης
- οικονομική, κοινωνική και οικογενειακή έκθεση, όταν το θύμα φιλοξενείται σε κέντρο υποδοχής.
Πρέπει να καταβληθούν διοικητικά τέλη ή άλλα έξοδα κατά την παραλαβή και διεκπεραίωση της αίτησης;
Όχι. Το θύμα απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής δαπανών και εξόδων για την υποβολή της αίτησης και τα έγγραφα και τα πιστοποιητικά που απαιτούνται για την αίτηση μπορούν επίσης να χορηγηθούν ατελώς.
Ποια αρχή αποφαίνεται επί των αιτήσεων αποζημίωσης (στις εθνικές υποθέσεις);
Η CPVC - Επιτροπή για την προστασία των θυμάτων εγκλημάτων (Comissão de Proteção às Vítimas de Crimes) είναι το αρμόδιο όργανο που υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και αποφαίνεται επί αιτήσεων καταβολής κρατικής αποζημίωσης που υποβάλλονται από θύματα βίαιων εγκλημάτων και θύματα ενδοοικογενειακής βίας στο πλαίσιο εθνικής διαδικασίας.
Πού πρέπει να αποστείλω την αίτησή μου (στις εθνικές υποθέσεις);
Στην Επιτροπή για την προστασία των θυμάτων εγκλημάτων (βλ. προηγούμενη απάντηση).
Διεύθυνση και επικοινωνία:
Comissão de Proteção às Vítimas de Crimes
- Διεύθυνση: Avenida Fontes Pereira de Melo, nº 7 – Piso 7º Dto., 1050-115 Λισαβόνα
- Τηλ.: (+351) 21 322 24 90
- Φαξ: (+351) 21 322 24 91
- Διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: correio.cpvc@sg.mj.pt
Ώρες λειτουργίας:
- Δευτέρα ως Παρασκευή: 09:30 - 12.30 και 14:00 - 16:30
Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στον δικτυακό τόπο https://cpvc.mj.pt/
Χρειάζεται να είμαι παρών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας και/ή κατά την εξέταση της αίτησής μου;
Δεν απαιτείται η αυτοπρόσωπη παρουσία κατά τη διαδικασία της απόφασης, εκτός εάν η CPVC το κρίνει απαραίτητο.
Πόσος χρόνος απαιτείται (κατά προσέγγιση) για να εκδοθεί απόφαση από την αρμόδια αρχή σχετικά με αίτηση αποζημίωσης;
Κατόπιν της παραλαβής της αίτησης αποζημίωσης, η CPVC διαθέτει χρονικό διάστημα ενός μήνα για την εξέταση της αίτησης και τη λήψη των απαραίτητων μέτρων. Η απόφαση περί χορήγησης αποζημίωσης και το ποσό που πρέπει να χορηγηθεί λαμβάνεται αμέσως μετά το διάστημα του ενός μηνός.
Αν δεν ικανοποιηθώ με την απόφαση της αρχής, μπορώ να την προσβάλω;
Ναι. Εάν ο αιτών κρίνει ότι η απόφαση της CPVC είναι εσφαλμένη, έχει προθεσμία 15 ημερών για να την προσβάλει ενώπιόν της. Με την αίτησή του, ο αιτών οφείλει να παραθέσει τη βάση της αξίωσής του με οποιαδήποτε στοιχεία κρίνει κατάλληλα.
Η CPVC έχει χρονικό διάστημα 30 ημερών να εξετάσει την εν λόγω αξίωση και να εκδώσει σχετική απόφαση, ενώ επίσης μπορεί να επιβεβαιώσει, να ανακαλέσει, να ακυρώσει, να τροποποιήσει ή να αντικαταστήσει την προσβαλλόμενη πράξη.
Εάν ο αιτών δεν ικανοποιηθεί με την απόφαση μπορεί να ασκήσει προσφυγή κατά αυτής ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων.
Πού μπορώ να βρω τα αναγκαία έντυπα και άλλες πληροφορίες για την υποβολή αίτησης αποζημίωσης;
Στον δικτυακό τόπο της Επιτροπής για την προστασία των θυμάτων εγκλημάτων: https://cpvc.mj.pt/?page_id=31
Υπάρχουν δύο διαφορετικές μορφές: μία για θύματα βίαιων εγκλημάτων και μία για θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Υπάρχει ειδική τηλεφωνική γραμμή βοήθειας ή ιστοσελίδα στην οποία να μπορώ να απευθυνθώ;
CPVC – Επιτροπή για την προστασία των θυμάτων εγκλημάτων: https://cpvc.mj.pt/.
APAV – Πορτογαλική ένωση για την υποστήριξη των θυμάτων (Associação Portuguesa de apoio à Vítima): http://www.apav.pt/.
Μπορώ να λάβω δωρεάν νομική συνδρομή (βοήθεια από δικηγόρο) κατά την κατάρτιση της αίτησης;
Το κράτος διασφαλίζει ότι σε περιπτώσεις βίαιων εγκλημάτων ή ενδοοικογενειακής βίας, τα θύματα έχουν πρόσβαση σε νομικές συμβουλές, και, εάν κριθεί απαραίτητο, σε δωρεάν νομική συνδρομή.
Υπάρχουν οργανισμοί στήριξης θυμάτων που μπορούν να με βοηθήσουν να ζητήσω αποζημίωση;
Επιτροπή για την προστασία των θυμάτων εγκλημάτων (Comissão de Proteção às Vítimas de Crimes - CPVC):
- αυτοπροσώπως: Av. Fontes Pereira de Melo, αριθ.º 7, 7.º dto., 1050-115 Λισαβόνα, από Δευτέρα έως Παρασκευή, από τις 09:30 έως τις 12:30, και από τις 14:00 έως τις 16:30
- μέσω ταχυδρομείου, με τη χρήση του εντύπου που διατίθεται στον δικτυακό τόπο της Επιτροπής
- μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: correio.cpvc@sg.mj.pt
- μέσω διαδικτύου, με τη συμπλήρωση του εντύπου για τα θύματα εγκλημάτων βίας (Indemnização pelo Estado a Vítimas de Crimes Violentos) ή του εντύπου για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας (Indemnização pelo Estado a Vítimas de Crimes de Violência Doméstica) (https://cpvc.mj.pt/)
- τηλεφωνικά: (+351) 213 222 490, κλήσεις που χρεώνονται σε τιμές σταθερού δικτύου, από 09:30 έως 12:30 και από 14:00 έως 16:30
APAV:
- Ανοιχτή τηλεφωνική γραμμή για τη στήριξη θυμάτων: (+351) 116 006 (09:00 με 21:00 τις εργάσιμες ημέρες)
- μέσω διαδικτύου, στον δικτυακό τόπο της APAV: http://www.apav.pt/ (διαθέσιμος στα πορτογαλικά, τα αγγλικά, τα κινέζικα και τα ρωσικά) ή στον δικτυακό τόπο http://infovitimas.pt/pt/app/
- διερμηνεία νοηματικής γλώσσας μέσω βίντεο/SERV IIN – με βιντεοκλήση (+351 12 472), από τις 10:00 έως τις 18:00 τις εργάσιμες ημέρες.
Επιτροπή δικαιωμάτων του πολίτη και ισότητας των φύλων (Comissão para a Cidadania e a Igualdade de Género - CIG):
- Υπηρεσία ενημέρωσης των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας (Serviço de Informação às Vítimas de Violência Doméstica) (παρέχει πληροφορίες όσον αφορά τα δικαιώματα των θυμάτων καθώς και τα μέσα έννομης προστασίας που διαθέτουν σε όλη την εθνική επικράτεια και τα σημεία στα οποία μπορεί να παρασχεθεί ψυχολογική και κοινωνική στήριξη, καθώς και νομικές πληροφορίες) – Τηλέφωνο: (+351) 800 202 148 (δωρεάν, ανώνυμη και εμπιστευτική υπηρεσία που είναι διαθέσιμη καθημερινά και όλο το 24ωρο).
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.