- 1 Ποια η έννοια της εκτέλεσης στις αστικές και εμπορικές υποθέσεις;
- 2 Ποια αρχή ή ποιες αρχές είναι αρμόδιες για την εκτέλεση;
- 3 Ποιες οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορεί να εκδοθεί ένας εκτελεστός τίτλος ή μια απόφαση;
- 4 Αντικείμενο και φύση των μέτρων εκτέλεσης
- 5 Υπάρχει δυνατότητα προσφυγής κατά της απόφασης που διατάσσει ένα τέτοιο μέτρο
- 6 Υπάρχουν περιορισμοί στην εκτέλεση, ιδίως όσον αφορά την προστασία του οφειλέτη ή τις προθεσμίες;
Βρείτε πληροφορίες ανά περιφέρεια
- Βέλγιοbe
- Βουλγαρίαbg
- Τσεχίαcz
- Δανίαdk
- Γερµανίαde
- Εσθονίαee
- Ιρλανδίαie
- Ελλάδα el
- Ισπανίαes
- Γαλλίαfr
- Κροατίαhr
- Ιταλίαit
- Κύπροςcy
- Λεττονίαlv
- Λιθουανίαlt
- Λουξεµβούργοlu
- Ουγγαρίαhu
- Μάλταmt
- Κάτω Χώρεςnl
- Αυστρίαat
- Πολωνίαpl
- Πορτογαλίαpt
- Ρουμανίαro
- Σλοβενίαsi
- Σλοβακίαsk
- Φινλανδίαfi
- Σουηδίαse
- Ηνωµένο Βασίλειοuk
1 Ποια η έννοια της εκτέλεσης στις αστικές και εμπορικές υποθέσεις;
Αναγκαστική εκτέλεση είναι οι ενέργειες που διατάσσονται από το δικαστήριο και υποχρεώνουν τους καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτες να συμμορφωθούν με τις διαταγές του δικαστηρίου.
Στο πλαίσιο του νομικού συστήματος της Αγγλίας και της Ουαλίας η επιλογή της μεθόδου εκτέλεσης εναπόκειται πλήρως στον επισπεύδοντα δανειστή.
Κατά την επιλογή της μεθόδου εκτέλεσης ο δανειστής πρέπει να λάβει υπόψη αν:
- υπάρχει πιθανότητα να εισπράξει το χρηματικό ποσό και τα δικαστικά έξοδα από τον καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη
- ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης οφείλει χρήματα σε άλλα πρόσωπα ή έχουν εκδοθεί σε βάρος του άλλες αποφάσεις του county court (πρωτοβάθμιου πολιτικού περιφερειακού δικαστηρίου)
- ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης έχει στην κυριότητά του κινητά πράγματα ή άλλα περιουσιακά στοιχεία τα οποία μπορούν να κατασχεθούν και να πωληθούν σε πλειστηριασμό
- ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης εργάζεται
- ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης έχει άλλα εισοδήματα, όπως εισόδημα από επενδύσεις
- ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης διαθέτει τραπεζικό λογαριασμό, λογαριασμό στεγαστικού ταμιευτηρίου ή άλλο λογαριασμό
- ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης έχει στην κυριότητά του ακίνητα (κατοικία) ή
- άλλο πρόσωπο οφείλει χρήματα στον ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη.
Ακολουθούν πληροφορίες σχετικά με τα διαφορετικά είδη των μέτρων εκτέλεσης. Ο επισπεύδων δανειστής θα πρέπει να επιλέξει το μέτρο το οποίο είναι πιο πιθανό να του εξασφαλίσει την είσπραξη της οφειλής.
Το δικαστήριο δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι ο επισπεύδων δανειστής θα εισπράξει την οφειλή, ενώ καταβάλλονται δικαστικά έξοδα για κάθε μέτρο που λαμβάνεται. Παρόλο που το δικαστήριο προσθέτει τα δικαστικά έξοδα στο ποσό που οφείλεται ήδη από τον καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη, το δικαστήριο δεν μπορεί να επιστρέψει στον δανειστή ό,τι κατέβαλε, αν αυτός δεν λάβει τα χρήματα από τον καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη. Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στο φυλλάδιο σχετικά με τις διαδικασίες εκτέλεσης (leaflet on enforcement procedures).
Γενικές πληροφορίες για τον δανειστή παρέχονται στον οδηγό Make a Court Claim for Money (Άσκηση αγωγής για χρηματικό ποσό).
Γενικές πληροφορίες για τον οφειλέτη παρέχονται στους εξής οδηγούς:
County court judgments for debt (Αποφάσεις πρωτοβάθμιων πολιτικών περιφερειακών δικαστηρίων για χρέη)
Respond to a court claim for money (Απάντηση σε αγωγή για χρηματικό ποσό)
Make a Court Claim for Money (Άσκηση αγωγής για χρηματικό ποσό)
Τα διαφορετικά είδη μεθόδων εκτέλεσης είναι:
Κατάσχεση κινητών πραγμάτων (taking control of goods) [παλαιότερα γνωστή ως κατάσχεση/εκτέλεση (distraint/execution)]
Η κατάσχεση κινητών πραγμάτων για την πιθανή αφαίρεση και πώληση σε πλειστηριασμό με σκοπό την εξόφληση της επιδικασθείσας οφειλής.
Για τη διενέργεια εκτέλεσης με κατάσχεση κινητών πραγμάτων απαιτείται η υποβολή αίτησης στο δικαστήριο για την έκδοση εντάλματος κατάσχεσης (warrant of control). Η έκδοση του εντάλματος είναι πρόσφορη μόνο αν ο οφειλέτης έχει:
- αρκετά κινητά πράγματα στη διεύθυνση που έδωσε ο επισπεύδων δανειστής τα οποία θα μπορούσαν να διατεθούν προς πώληση σε πλειστηριασμό με σκοπό την είσπραξη χρηματικών ποσών ή
- ολόκληρο το ποσό των χρημάτων που ορίζει το ένταλμα (ούτως ώστε να μην πουληθούν περιουσιακά στοιχεία).
Για την έκδοση εντάλματος από το δικαστήριο, ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης πρέπει:
- να μην έχει καταβάλει το ποσό το οποίο διατάχθηκε να καταβάλει ή
- να έχει καθυστερήσει τουλάχιστον μία εκ των καταβολών στις οποίες οφείλει να προβεί.
Οι δικαστικοί επιμελητές δεν έχουν πάντοτε τη δυνατότητα να αφαιρέσουν και να πωλήσουν τα κινητά πράγματα του καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη. Για παράδειγμα, δεν μπορούν να αφαιρέσουν απαραίτητα είδη οικιακής χρήσης και επαγγελματικά εργαλεία ή κινητά πράγματα τα οποία αποτελούν το αντικείμενο συμβάσεων αγοράς με δόσεις ή μίσθωσης. Ο δικαστικός επιμελητής δεν δύναται να κατασχέσει κινητά πράγματα του οφειλέτη αν η χρηματική αξία τους, μετά την αφαίρεση των εξόδων κατάσχεσης και πώλησής τους, δεν δικαιολογεί την πώλησή τους για την εξόφληση του αναφερόμενου στο ένταλμα ποσού. Τα κινητά πράγματα που διατίθενται προς πώληση σε πλειστηριασμό συχνά πωλούνται έναντι μέρους μόνο της αρχικής τους αξίας. Επιπλέον, τα κινητά πράγματα του καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη ενδέχεται επίσης να έχουν ήδη κατασχεθεί από δικαστικούς επιμελητές που ενεργούν βάσει άλλου εντάλματος.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα εντάλματα κατάσχεσης παρέχονται στον ιστότοπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Διαταγή κατάσχεσης μισθού (attachment of earnings order)
Με την εν λόγω μέθοδο εκτέλεσης, εκδίδεται διαταγή βάσει της οποίας παρακρατείται ένα σταθερό ποσό από τα ημερομίσθια ή τον μισθό του καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη σε τακτική βάση κατά την ημέρα καταβολής τους και αποδίδεται απευθείας στον επισπεύδοντα δανειστή.
Προκειμένου να εκδοθεί διαταγή κατάσχεσης μισθού, ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης πρέπει να απασχολείται από κάποιον εργοδότη. Η διαταγή δεν μπορεί να εκδοθεί αν ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης είναι άνεργος ή αυτοαπασχολούμενος. Επίσης, ενδέχεται το δικαστήριο να μη μπορεί να εκδώσει διαταγή ή ενδέχεται να εκδώσει μόνο διαταγή για την αποπληρωμή του οφειλόμενου ποσού με χαμηλόποσες δόσεις, αν τα έξοδα διαβίωσης του καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη είναι υψηλότερα από τα εισοδήματά του.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις διαταγές κατάσχεσης μισθού παρέχονται στον ιστότοπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Διαταγή σύστασης βάρους (charging order) — συμπεριλαμβανομένης της διαταγής εκποίησης (order for sale) και της διαταγής απαγόρευσης εκποίησης (stop order)
Η διαταγή σύστασης βάρους εμποδίζει τον καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη να πωλήσει τα περιουσιακά του στοιχεία (όπως ακίνητα, γεωτεμάχια ή επενδύσεις) χωρίς προηγουμένως να καταβάλει ό,τι οφείλει στον επισπεύδοντα δανειστή. Ο επισπεύδων δανειστής εισπράττει χρήματα είτε από τα έσοδα από την πώληση, εφόσον προβεί σε πώληση της περιουσίας, είτε από τα έσοδα της κληρονομιαίας περιουσίας, όταν ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης αποβιώσει. Η εν λόγω διαδικασία μπορεί επίσης να περιλαμβάνει δύο περαιτέρω είδη δικαστικής διαταγής. Πρώτον, υπάρχει η διαταγή εκποίησης, με την οποία το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει την εκποίηση των ακίνητων περιουσιακών στοιχείων που αποτελούν το αντικείμενο διαταγής σύστασης βάρους. Δεύτερον, υπάρχει η διαταγή απαγόρευσης εκποίησης, η οποία εμποδίζει τον καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη να διαθέσει ακίνητα περιουσιακά στοιχεία του ώστε να αποφύγει την κίνηση διαδικασίας έκδοσης διαταγής σύστασης βάρους εναντίον του.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις διαταγές σύστασης βάρους παρέχονται στον ιστότοπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Διαταγή κατάσχεσης στα χέρια τρίτου (third party debt order) [παλαιότερα γνωστή ως διαδικασία κατάσχεσης στα χέρια τρίτου (garnishee proceedings)]
Με αυτή τη μέθοδο εκτέλεσης εκδίδεται διαταγή με την οποία οι τραπεζικοί λογαριασμοί του καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη δεσμεύονται δυνάμει δικαστικής διαταγής. Κατόπιν, με σκοπό την εξόφληση της επιδικασθείσας οφειλής, μεταφέρεται αυτόματα στον επισπεύδοντα δανειστή ένα ποσό προς ικανοποίηση της οφειλής. Αν τα κεφάλαια που υπάρχουν στους τραπεζικούς λογαριασμούς δεν επαρκούν για την εξόφληση του χρέους, τότε τα διαθέσιμα κεφάλαια χρησιμοποιούνται για τη μερική τουλάχιστον εξόφληση του χρέους.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις διαταγές κατάσχεσης στα χέρια τρίτου παρέχονται στον ιστότοπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Περαιτέρω πληροφορίες παρέχονται σε βίντεο
Πτωχευτική διαδικασία (bankruptcy proceedings)
Αν το οφειλόμενο ποσό είναι τουλάχιστον 5 000 λίρες στερλίνες, ο επισπεύδων δανειστής μπορεί επίσης να υποβάλει αίτηση για κήρυξη του καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη σε πτώχευση. Η εν λόγω αίτηση μπορεί να υποβληθεί τόσο στο county court όσο και στο High Court (Ανώτερο Δικαστήριο). Ωστόσο, η εν λόγω διαδικασία μπορεί να αποδειχθεί δαπανηρή.
Διαταγή συλλογής πληροφοριών (order to obtain information) [παλαιότερα γνωστή ως προφορική εξέταση (oral examination)]
Η εν λόγω διαδικασία δεν αποτελεί αφ’ εαυτής μέθοδο εκτέλεσης, ωστόσο παρέχει τη δυνατότητα υποβολής ερωτήσεων στον καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη ώστε να συλλεχθούν πληροφορίες σχετικά με τα περιουσιακά του στοιχεία, προκειμένου ο επισπεύδων δανειστής να επιλέξει πιο συνειδητά τη μέθοδο εκτέλεσης που επιθυμεί να χρησιμοποιήσει.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις διαταγές συλλογής πληροφοριών παρέχονται στον ιστότοπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
2 Ποια αρχή ή ποιες αρχές είναι αρμόδιες για την εκτέλεση;
Αρμόδια για την εκτέλεση στην Αγγλία και στην Ουαλία είναι το High Court, το county court ή το magistrates’ court (ειρηνοδικείο). Το High Court και το county court εκδίδουν αποφάσεις, ενώ τα magistrates’ courts εκδίδουν διαταγές για την καταβολή οφειλών (liability orders) σε τοπικές αρχές.
3 Ποιες οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορεί να εκδοθεί ένας εκτελεστός τίτλος ή μια απόφαση;
3.1 Η διαδικασία
Είναι δυνατή η εκτέλεση τόσο δικαστικών όσο και μη δικαστικών αποφάσεων. Δεν απαιτείται πάντοτε η υποβολή αίτησης για την έκδοση δικαστικής διαταγής που να επιτρέπει την εκτέλεση. Η διαδικασία κατάσχεσης κινητών πραγμάτων μπορεί να διενεργηθεί για ανεξόφλητα μισθώματα, φόρους, δασμούς και ειδικούς φόρους κατανάλωσης, καθώς και για πρόστιμα παράνομης στάθμευσης χωρίς να απαιτείται προηγούμενη δικαστική άδεια.
Τόσο το county court όσο και το High Court είναι αρμόδια να διατάξουν τη διενέργεια εκτέλεσης σε υποθέσεις επί των οποίων έχουν εκδώσει απόφαση. Πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι δεν μπορεί να διενεργηθεί εκτέλεση από δικαστικό επιμελητή του county court για την είσπραξη ποσού άνω των 5 000 λιρών στερλινών [εκτός αν πρόκειται για εκτέλεση σύμβασης η οποία διέπεται από τον νόμο περί καταναλωτικής πίστης του 1974 (Consumer Credit Act 1974) και η οποία μπορεί να εκτελεστεί μόνο ενώπιον του county court]. Οι αποφάσεις του county court με χρηματικό αντικείμενο άνω των 5 000 λιρών στερλινών πρέπει να διαβιβαστούν στο High Court για να εκτελεστούν από δικαστικό επιμελητή του δικαστηρίου αυτού (τον λεγόμενο Enforcement Officer). Οι εν λόγω δικαστικοί επιμελητές δεν μπορούν να εκτελέσουν αποφάσεις για ποσά μικρότερα από 600 λίρες στερλίνες.
Υπάρχει μία διαδικασία κατά την οποία οι επισπεύδοντες δανειστές μπορούν να επιλέξουν να διαβιβάσουν αποφάσεις του county court με χρηματικό αντικείμενο ύψους 600 έως 5 000 λιρών στερλινών στο High Court προκειμένου να εκτελεστούν. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι δεν προβλέπεται διαδικασία κατάσχεσης μισθού ενώπιον του High Court για να χρησιμοποιηθεί η εν λόγω μέθοδος εκτέλεσης πρέπει να παραπεμφθεί η υπόθεση στο county court.
Στην περίπτωση κατάθεσης αγωγής μέσω του συστήματος ηλεκτρονικής άσκησης αγωγής με αντικείμενο χρηματικές απαιτήσεις Money Claim Online, η έκδοση εντάλματος εκτέλεσης μπορεί επίσης να ζητηθεί ηλεκτρονικά.
Το καθεστώς, οι ρόλοι, οι αρμοδιότητες και οι εξουσίες των δικαστικών επιμελητών
- Οι δικαστικοί επιμελητές του High Court (High Court Enforcement Officers) (πρώην Sheriffs) — Από την 1η Απριλίου 2004, οι δικαστικοί επιμελητές του High Court εκτελούν τις διαταγές εκτέλεσης του High Court. Πρόκειται για επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της αναγκαστικής εκτέλεσης και διορίζονται από τον Υπουργό Δικαιοσύνης (Lord Chancellor) για να διεξάγουν εκτέλεση εντός συγκεκριμένων ταχυδρομικών περιφερειών. Προκειμένου να κριθούν κατάλληλοι για διορισμό, πρέπει να πληρούν πολυάριθμα κριτήρια, τα οποία καλύπτουν ζητήματα όπως είναι τα προσόντα, η οικονομική ακεραιότητα, η ιδιότητα μέλους επαγγελματικού συλλόγου και η δέσμευσή τους να σέβονται τη διαφορετικότητα, να επιδεικνύουν τη δέουσα συμπεριφορά και να υπόκεινται σε πειθαρχική διαδικασία. Είναι αρμόδιοι για την εκτέλεση αποφάσεων του county court στις περιπτώσεις που η χρηματική απαίτηση της οποίας επιδιώκεται η εκτέλεση δεν υπερβαίνει τις 600 λίρες στερλίνες και ο δανειστής επιλέγει να μεταφέρει την οφειλή προς εκτέλεση στο High Court.
- Οι δικαστικοί επιμελητές του county court (county court bailiffs), οι οποίοι είναι υπάλληλοι της Δικαστικής Υπηρεσίας του Ηνωμένου Βασιλείου (Her Majesty's Courts and Tribunals Service) και ως εκ τούτου δημόσιοι υπάλληλοι, είναι αρμόδιοι για την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων και/ή των διαταγών που εκδόθηκαν και καταχωρίστηκαν στα county courts. Εκτελούν εντάλματα κατάσχεσης και προβαίνουν σε ανάκτηση της κατοχής ακινήτων δυνάμει ενταλμάτων απόδοσης κατοχής (warrants of possession) και σε ανάκτηση κινητών πραγμάτων δυνάμει ενταλμάτων απόδοσης κινητών πραγμάτων (warrants for return of goods). Επιπλέον, οι δικαστικοί επιμελητές του county court ασκούν και άλλα καθήκοντα, όπως είναι η προσωπική επίδοση εγγράφων και ενταλμάτων κράτησης.
- Οι πιστοποιημένοι δικαστικοί επιμελητές (certificated enforcement agents) είναι ιδιώτες δικαστικοί επιμελητές εξουσιοδοτημένοι από δικαστή του county court. Είναι αρμόδιοι για τη διενέργεια κατάσχεσης επί των κινητών πραγμάτων του μισθωτή από τον εκμισθωτή με σκοπό την εξασφάλιση της πληρωμής των ληξιπρόθεσμων μισθωμάτων χωρίς την παρέμβαση του δικαστηρίου. Βάσει μιας σειράς άλλων νόμων, οι πιστοποιημένοι δικαστικοί επιμελητές επιτρέπεται επίσης να προβαίνουν σε αναγκαστική είσπραξη άλλων ειδικών οφειλών, όπως δημοτικών φόρων, φόρων επί μη οικιστικών ακινήτων κ.ά.
- Ειρηνοδικεία (Magistrates’ Courts): Οι δικαστικοί επιμελητές του ειρηνοδικείου (civilian enforcement officers) είναι αρμόδιοι για την εκτέλεση διαταγών του magistrates’ court. Μπορούν να κατασχέσουν και να πωλήσουν κινητά πράγματα για να εισπράξουν το ποσό που οφείλεται δυνάμει προστίμου ή κύρωσης για αντικοινωνική συμπεριφορά (community penalty notice). Μπορούν επίσης να εκτελέσουν εντάλματα σύλληψης (warrants of arrest), προσωπικής κράτησης (warrants of detention), κράτησης (warrants of committal) και κατάσχεσης τα οποία εκδίδονται από το magistrates’ court δυνάμει διαφόρων νομοθετημάτων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που καλύπτουν την εκτέλεση προστίμων και κυρώσεων για αντικοινωνική συμπεριφορά. Ορισμένα magistrates’ courts μπορεί να επιλέξουν να συνάψουν συμβάσεις με πιστοποιημένους δικαστικοί επιμελητές για τη διενέργεια αναγκαστικής εκτέλεσης.
Συνδρομή δικηγόρων και άλλων επαγγελματιών του νομικού κλάδου
Ο δανειστής δεν υποχρεούται να υποβάλει την αίτηση για διενέργεια αναγκαστικής εκτέλεσης μέσω δικηγόρου ή άλλου επαγγελματία του νομικού κλάδου.
Ωστόσο, η διαδικασία εκτέλεσης ενδέχεται να είναι περίπλοκη, ιδίως ενώπιον του High Court. Συνεπώς, πριν από την έναρξη διαδικασίας εκτέλεσης, οι δανειστές ενδέχεται να ενδείκνυται να λάβουν συμβουλή από δικηγόρο, από γραφεία παροχής νομικών συμβουλών ή από τη Συμβουλευτική Υπηρεσία για τους Πολίτες (Citizens Advice).
Ύψος εξόδων εκτέλεσης
Το ύψος των δικαστικών εξόδων διαφέρει ανάλογα με τη μέθοδο εκτέλεσης. Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, παρόλο που το δικαστήριο προσθέτει τα εν λόγω έξοδα στο ποσό που ήδη οφείλει ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης, το δικαστήριο δεν μπορεί να επιστρέψει στον δανειστή ό,τι κατέβαλε, αν αυτός δεν λάβει τα χρήματα από τον καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη. Τα δικαστικά έξοδα που επιβάλλονται επί του παρόντος για τις μεθόδους εκτέλεσης είναι διαθέσιμα στον ιστότοπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
3.2 Οι κύριες προϋποθέσεις
Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, στην Αγγλία και την Ουαλία η επιλογή της μεθόδου εκτέλεσης που θα χρησιμοποιηθεί επαφίεται αποκλειστικά στον επισπεύδοντα δανειστή. Ο επιμελής δανειστής που έχει εξασφαλίσει δικαστική απόφαση σε ισχύ και δεν έχει ακόμη πληρωθεί, έχει το δικαίωμα να εκτελέσει την απόφαση με το πλέον κατάλληλο μέσο που έχει στη διάθεσή του. Επομένως, εφόσον υφίσταται απόφαση σε ισχύ και έχει υποβληθεί κατάλληλη αίτηση, το δικαστήριο έχει υποχρέωση να σεβαστεί την επιθυμία του δανειστή και να χρησιμοποιήσει τη μέθοδο εκτέλεσης που αυτός επέλεξε.
4 Αντικείμενο και φύση των μέτρων εκτέλεσης
4.1 Ποια περιουσιακά στοιχεία μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο εκτέλεσης;
Αντικείμενο αναγκαστικής εκτέλεσης μπορούν να αποτελέσουν τα ακόλουθα περιουσιακά στοιχεία:
- Τραπεζικοί λογαριασμοί μέσω της διαδικασίας έκδοσης διαταγής κατάσχεσης στα χέρια τρίτου.
- Ενσώματα κινητά περιουσιακά στοιχεία μέσω της διαδικασίας κατάσχεσης κινητών πραγμάτων.
- Καταχωρισμένα μέσα μεταφοράς μέσω της διαδικασίας κατάσχεσης κινητών πραγμάτων.
- Ακίνητα περιουσιακά στοιχεία μέσω της διαδικασίας έκδοσης διαταγής σύστασης βάρους.
- Μισθοί ή ημερομίσθια μέσω της της διαδικασίας κατάσχεσης μισθού.
Ο δικαστικός επιμελητής μπορεί να κατασχέσει μόνο τα κινητά πράγματα που ανήκουν στον καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη ή επί των οποίων ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης έχει δικαίωμα συγκυριότητας. Εξαιρούνται τα ακόλουθα κινητά πράγματα:
α) αντικείμενα ή εξοπλισμός (για παράδειγμα, εργαλεία, βιβλία, τηλέφωνα, εξοπλισμός υπολογιστή και οχήματα) τα οποία είναι απαραίτητα στον οφειλέτη για προσωπική χρήση στο πλαίσιο της εργασίας, της επιχείρησης, της εμπορικής δραστηριότητας, του επαγγέλματος, των σπουδών ή της εκπαίδευσής του, υπό την προϋπόθεση ότι σε καμία περίπτωση η συνολική αξία των αντικειμένων ή του εξοπλισμού που εξαιρούνται από την κατάσχεση δεν υπερβαίνει τις 1 350 λίρες στερλίνες
β) τα ενδύματα, τα κλινοσκεπάσματα, τα έπιπλα, ο εξοπλισμός νοικοκυριού, τα αντικείμενα και οι προμήθειες που εύλογα απαιτούνται για την ικανοποίηση των βασικών οικιακών αναγκών του οφειλέτη και κάθε μέλους του νοικοκυριού του οφειλέτη, στα οποία συμπεριλαμβάνονται (ενδεικτικά) —
i) ηλεκτρική κουζίνα ή φούρνος μικροκυμάτων
ii) ψυγείο
iii) πλυντήριο
iv) αρκετά μεγάλη τραπεζαρία και καρέκλες τραπεζαρίας που επαρκούν για τον οφειλέτη και κάθε μέλος του νοικοκυριού του οφειλέτη
v) κρεβάτια και κλινοσκεπάσματα που επαρκούν για τον οφειλέτη και κάθε μέλος του νοικοκυριού του οφειλέτη
vi) ένα σταθερό τηλέφωνο ή αν δεν υπάρχει σταθερό τηλέφωνο στον χώρο, κινητό ή διαδικτυακό τηλέφωνο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον οφειλέτη ή μέλος του νοικοκυριού του οφειλέτη
vii) κάθε αντικείμενο ή εξοπλισμός που εύλογα απαιτείται για —
την ιατρική φροντίδα του οφειλέτη ή μέλους του νοικοκυριού του οφειλέτη
την ασφάλεια της κατοικίας ή
την προστασία της κατοικίας (για παράδειγμα, σύστημα συναγερμού) ή την προστασία εντός της κατοικίας
viii) επαρκείς λάμπες ή θερμάστρες ή άλλες συσκευές σχεδιασμένες για την παροχή φωτισμού ή θέρμανσης με σκοπό την ικανοποίηση των βασικών αναγκών θέρμανσης και φωτισμού του νοικοκυριού του οφειλέτη και
vii) κάθε αντικείμενο ή εξοπλισμός που εύλογα απαιτείται για τη φροντίδα —
προσώπου το οποίο δεν έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του·
ατόμου με αναπηρία· ή
ηλικιωμένου ατόμου
γ) σκύλοι συνοδείας (συμπεριλαμβανομένων των σκύλων-οδηγών, των σκύλων ακοής για κωφούς και των σκύλων για άτομα με αναπηρία), τσοπανόσκυλα, σκύλοι-φύλακες ή κατοικίδια ζώα
δ) όχημα το οποίο φέρει εν ισχύι σήμα ατόμου με αναπηρία διότι χρησιμοποιείται, ή σχετικά με το οποίο υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να θεωρείται ότι χρησιμοποιείται, για τη μεταφορά ατόμου με αναπηρία
ε) όχημα (δημόσιας ή μη ιδιοκτησίας) το οποίο χρησιμοποιείται, ή σχετικά με το οποίο υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να θεωρείται ότι χρησιμοποιείται, ως αστυνομικό όχημα, ως πυροσβεστικό όχημα ή ως ασθενοφόρο και
στ) όχημα το οποίο φέρει εν ισχύι σήμα του βρετανικού ιατρικού συλλόγου ή άλλο σήμα έκτακτης κατάστασης στον τομέα της υγείας, διότι χρησιμοποιείται, ή σχετικά με το οποίο υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να θεωρείται ότι χρησιμοποιείται, για περιπτώσεις έκτακτης κατάστασης στον τομέα της υγείας.
Τα κινητά πράγματα που κατάσχονται από τον δικαστικό επιμελητή πρέπει να είναι ικανά να αποφέρουν χρήματα στο πλαίσιο πλειστηριασμού. Οι δικαστικοί επιμελητές δεν αφαιρούν κινητά πράγματα αν θεωρούν ότι αυτά δεν θα αποφέρουν αρκετά χρήματα για τη μερική έστω εξόφληση του αναφερόμενου στο ένταλμα ποσού μετά την αποπληρωμή των εξόδων αφαίρεσης και πώλησης των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων στον πλειστηριασμό.
Όσον αφορά την κατάσχεση μισθού, το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη το χρηματικό ποσό που είναι απαραίτητο στον καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη για τη διαβίωσή του και, συγκεκριμένα, για τροφή, την καταβολή μισθώματος ή δόσεων ενυπόθηκου δανείου και για την κάλυψη βασικών αναγκών, καθώς και για την εξόφληση συνήθων λογαριασμών, όπως των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας. Πρόκειται για το λεγόμενο «προστατευόμενο ποσοστό εισοδημάτων» («protected earnings rate»). Αν το εισόδημα του καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη υπερβαίνει το προστατευόμενο ποσοστό εισοδημάτων, εκδίδεται διαταγή.
Όσον αφορά την κατάσχεση στα χέρια τρίτου, ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης που αδυνατεί να προβεί σε ανάληψη χρημάτων από τον τραπεζικό λογαριασμό ή τον λογαριασμό στεγαστικού ταμιευτηρίου που διαθέτει και ισχυρίζεται ότι, λόγω αυτού του κωλύματος, ο ίδιος ή η οικογένειά του αδυνατούν να καλύψουν τα συνήθη έξοδα διαβίωσης, έχει τη δυνατότητα να υποβάλει αίτηση στο δικαστήριο για έκδοση διαταγής μερικής αποδέσμευσης χρηματικού ποσού λόγω υπέρμετρης δυσχέρειας (hardship payment order), με την οποία παρέχεται η δυνατότητα σε συγκεκριμένα πρόσωπα να λάβουν μία ή περισσότερες πληρωμές.
4.2 Ποια τα αποτελέσματα των μέτρων εκτέλεσης;
Τόσο για τους οφειλέτες όσο και τους τρίτους, η μη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις που επιβάλλουν οι δικαστικές διαταγές οδηγεί στην επιβολή κυρώσεων για ασέβεια προς το δικαστήριο. Στις ποινές που μπορούν να επιβληθούν περιλαμβάνονται η εξάλειψη της ασέβειας προς το δικαστήριο («purging contempt») (δηλαδή να ζητηθεί συγνώμη από τον δικαστή σε δημόσια συνεδρίαση), πρόστιμα και, στις σοβαρότερες περιπτώσεις, φυλάκιση έως 14 ημέρες.
Οι τράπεζες έχουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις όσον αφορά την κοινοποίηση πληροφοριών και την κατάσχεση τραπεζικών λογαριασμών. Όταν η τράπεζα λαμβάνει ένταλμα κατάσχεσης στα χέρια τρίτου το οποίο έχει εκδοθεί σε βάρος ενός εκ των πελατών της, δεν υποχρεούται να αποκαλύψει το ποσό των χρημάτων που περιέχεται στον λογαριασμό. Η τράπεζα μπορεί να δηλώσει ότι δεν υπάρχουν χρήματα στον λογαριασμό, ότι τα διαθέσιμα κεφάλαια δεν επαρκούν παρά μόνο για μερική εξόφληση ή ότι τα διαθέσιμα κεφάλαια επαρκούν για την ολική εξόφληση του αιτούμενου ποσού. Πέραν των ανωτέρω πληροφοριών, τίθενται πολύ σοβαρά ζητήματα προστασίας δεδομένων σχετικά με τις λοιπές πληροφορίες που μπορεί να παράσχει η τράπεζα.
4.3 Ποια η ισχύς αυτών των μέτρων;
Όλες οι διαταγές ορίζουν την προθεσμία που τάσσεται για την παροχή των σχετικών πληροφοριών ή για τη συμμόρφωση προς τη δικαστική διαταγή, ενώ καθορίζουν επίσης τις ανώτατες ποινές που μπορούν να επιβληθούν σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προς δικαστική διαταγή.
5 Υπάρχει δυνατότητα προσφυγής κατά της απόφασης που διατάσσει ένα τέτοιο μέτρο
Η διαδικασία εφαρμογής όλων των δικαστικών μεθόδων αναγκαστικής εκτέλεσης (διαταγές σύστασης βάρους, διαταγές κατάσχεσης μισθού και διαταγές κατάσχεσης στα χέρια τρίτου) αποτελείται από δύο στάδια. Το ενδιάμεσο στάδιο της διαδικασίας διεξάγεται αποκλειστικά εγγράφως στα δικαστήρια χωρίς τη συμμετοχή του καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη σε αυτό. Ωστόσο, προκειμένου το μέτρο που επιβάλλεται με τη διαταγή κατάσχεσης μισθού και τη διαταγή κατάσχεσης στα χέρια τρίτου να φτάσει στο τελικό στάδιο, πρέπει να διεξαχθεί προφορική συζήτηση στην οποία καλείται να παραστεί ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης με σκοπό να εκθέσει τους λόγους για τους οποίους δεν θα πρέπει να διεξαχθεί η προβλεπόμενη μέθοδος εκτέλεσης. Η «τελική» προφορική συζήτηση λαμβάνει χώρα στο ίδιο δικαστήριο στο οποίο κατατέθηκε η αρχική αίτηση για την επιβολή της οικείας μεθόδου εκτέλεσης (εκτός αν ζητήθηκε άλλως με ειδικό αίτημα). Όλοι οι διάδικοι ενημερώνονται εκ των προτέρων για την ημερομηνία της προφορικής συζήτησης και σε όλες τις περιπτώσεις καθορίζεται ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα που πρέπει να μεσολαβήσει ανάμεσα στο «ενδιάμεσο» στάδιο, τη γνωστοποίηση της «τελικής» προφορικής συζήτησης και την «τελική» προφορική συζήτηση καθ’ αυτή, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στον οφειλέτη (και σε κάθε άμεσα εμπλεκόμενο τρίτο, π.χ. την τράπεζα στην περίπτωση κατάσχεσης στα χέρια τρίτου) να προετοιμαστεί για τη συζήτηση. Αν η ημερομηνία της «τελικής» προφορικής συζήτησης δεν είναι βολική για τους διαδίκους, ενδέχεται να έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν και να επιτύχουν την αναβολή της σε ημερομηνία αμοιβαία αποδεκτή. Σε αυτή την περίπτωση, η ενδιάμεση διαταγή εξακολουθεί να ισχύει, αλλά δεν μπορεί να καταστεί «οριστική» έως ότου διεξαχθεί η «τελική» προφορική συζήτηση.
Στην περίπτωση των διαταγών σύστασης βάρους, η ενδιάμεση διαταγή πρέπει να επιδοθεί στον οφειλέτη από τον δανειστή και αν ο οφειλέτης δεν προβάλει αντιρρήσεις, η ενδιάμεση διαταγή καθίσταται οριστική χωρίς να διεξαχθεί προφορική συζήτηση, εκτός αν ο δικαστής κρίνει ότι αυτή είναι απαραίτητη. Ο οφειλέτης πρέπει να απαντήσει στο δικαστήριο εντός 10 ημερών από την ημερομηνία που έλαβε γνώση της ημερομηνίας της προφορικής συζήτησης. Αν ο οφειλέτης προβάλει αντιρρήσεις κατά της ενδιάμεσης διαταγής ή ο δικαστής διαβιβάσει την υπόθεση, αυτή διαβιβάζεται στο αρχικό δικαστήριο το οποίο εξέδωσε την απόφαση και προσδιορίζεται ημερομηνία προφορικής συζήτησης. Τόσο ο οφειλέτης όσο και ο δανειστής παρίστανται κατά την προφορική συζήτηση.
Δεν μπορεί να ασκηθεί έφεση κατά της απόφασης άπαξ και το δικαστήριο αποφανθεί οριστικά επί της υπόθεσης. Υπό ορισμένες περιστάσεις, έφεση ή ανακοπή ερημοδικίας μπορεί να ασκηθεί μόνο κατά της αρχικής απόφασης βάσει της οποίας απέκτησε εξαρχής ο δανειστής το δικαίωμα να ζητήσει εκτέλεση. Μόνο αν ασκηθεί επιτυχώς έφεση ή ανακοπή ερημοδικίας κατά της απόφασης, μπορεί να ανακληθεί η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης από το δικαστήριο. Αν η απόφαση προσβληθεί αφού το δικαστήριο εγκρίνει την αίτηση του δανειστή για εκτέλεση της απόφασης, είναι δυνατή η αναστολή του εντάλματος εκτέλεσης κατόπιν αιτήσεως του δανειστή στο δικαστήριο. Σε αυτή την περίπτωση, οι δικαστικοί επιμελητές δεν έχουν τη δυνατότητα να κατασχέσουν κινητά πράγματα αλλά πρέπει να προβούν σε καταγραφή όλων των πραγμάτων που μπορούν σε μεταγενέστερο στάδιο να κατασχεθούν και να διατεθούν προς πώληση.
Εφόσον ο δανειστής έχει υποβάλει την κατάλληλη αίτηση εκτέλεσης σε δικαστήριο, το δικαστήριο δεν μπορεί να αρνηθεί να εγκρίνει τη μέθοδο εκτέλεσης που έχει επιλέξει ο δανειστής. Συνεπώς, ο δανειστής δεν χρειάζεται ένδικα μέσα κατά της απόφασης που κάνει δεκτό μέτρο.
6 Υπάρχουν περιορισμοί στην εκτέλεση, ιδίως όσον αφορά την προστασία του οφειλέτη ή τις προθεσμίες;
Το ένταλμα ή η διαταγή εκτέλεσης έχει περιορισμένη χρονική ισχύ. Το ένταλμα και η διαταγή ισχύουν για 12 μήνες και μπορούν να παραταθούν για ακόμη 12 μήνες με δικαστική διαταγή.
Στη διαδικασία κατάσχεσης κινητών πραγμάτων, ο οφειλέτης πρέπει να ενημερωθεί 7 εργάσιμες ημέρες πριν από την εκτέλεση, για να έχει τη δυνατότητα να εξοφλήσει την οφειλή και τα έξοδα προτού ο δικαστικός επιμελητής προβεί σε κατάσχεση των κινητών πραγμάτων. Η εν λόγω προθεσμία μπορεί να συντμηθεί με δικαστική διαταγή αν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο οφειλέτης θα μετακινήσει περιουσιακά στοιχεία για να αποφύγει την εκτέλεση.
Ο δικαστικός επιμελητής δεν μπορεί να κατασχέσει κινητά πράγματα πριν από τις 6:00 ή μετά τις 21:00, αν ο οφειλέτης είναι φυσικό πρόσωπο.
Ο δικαστικός επιμελητής δεν μπορεί να εισέλθει σε χώρους για να κατασχέσει κινητά πράγματα, αν το μοναδικό άτομο που είναι παρόν στους χώρους όπου βρίσκονται τα κινητά πράγματα είναι παιδί ή ευάλωτο άτομο (ακόμη και αν παρόντα είναι περισσότερα παιδιά ή ευάλωτα άτομα ή συνδυασμός τέτοιων προσώπων).
Αν ο οφειλέτης είναι ευάλωτο άτομο, τα έξοδα που οφείλονται για το στάδιο της κατάσχεσης κινητών πραγμάτων δεν είναι δυνατόν να ανακτηθούν, εκτός αν, πριν από την έναρξη της διαδικασίας αφαίρεσης των κινητών πραγμάτων από τον δικαστικό επιμελητή, έχει παρασχεθεί από αυτόν στον οφειλέτη επαρκής δυνατότητα να ζητήσει συνδρομή και παροχή συμβουλών.
Σχετικοί σύνδεσμοι
Civil Enforcement Association (Σύλλογος Δικαστικών Επιμελητών)
High Court Enforcement Officers Association (Σύλλογος Δικαστικών Επιμελητών του Ανώτερου Δικαστηρίου)
Αυτή η ιστοσελίδα είναι μέρος του ιστότοπου Η Ευρώπη σου.
Θα μας βοηθούσαν πολύ τα σχόλιά σας σχετικά με τη χρησιμότητα των παρεχόμενων πληροφοριών.
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.