Εκτέλεση δικαστικής απόφασης

1 Ποια η έννοια της εκτέλεσης στις αστικές και εμπορικές υποθέσεις;

Εκτέλεση σημαίνει την εφαρμογή δικαστικής απόφασης.

2 Ποια αρχή ή ποιες αρχές είναι αρμόδιες για την εκτέλεση;

Αυτό εξαρτάται από το αίτημα. Για παράδειγμα, η εγγραφή υποθήκης γίνεται από τον διευθυντή του Δημόσιου Μητρώου, αφού αυτός λάβει επικυρωμένο αντίγραφο της απόφασης μαζί με βεβαίωση του γραμματέα που πιστοποιεί ότι δεν έχει ασκηθεί ένδικο μέσο κατά της απόφασης και ότι η προθεσμία για την άσκηση ένδικου μέσου έχει παρέλθει ή ότι δεν είναι δυνατόν να ασκηθεί ένδικο μέσο κατά της απόφασης.

3 Ποιες οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορεί να εκδοθεί ένας εκτελεστός τίτλος ή μια απόφαση;

Σύμφωνα με το κοινό δίκαιο, δηλαδή τον Κώδικα Οργάνωσης και Πολιτικής Δικονομίας (κεφάλαιο 12 της νομοθεσίας της Μάλτας), εκτελεστοί είναι οι εξής τίτλοι:

• δικαστική επιστολή όταν η οφειλή είναι βέβαιη, εκκαθαρισμένη και απαιτητή και δεν συνίσταται στην εκτέλεση πράξης και εφόσον το ύψος της οφειλής δεν υπερβαίνει τα 25000 EUR. Αυτό προβλέπεται από το άρθρο 166A του Κώδικα Οργάνωσης και Πολιτικής Δικονομίας
• αποφάσεις και εντάλματα των δικαστηρίων της Μάλτας
• συμβάσεις που συνάπτονται ενώπιον συμβολαιογράφου στη Μάλτα ή ενώπιον κάθε άλλου δημόσιου λειτουργού εξουσιοδοτημένου προς τον σκοπό αυτόν, όταν η σύμβαση αφορά οφειλή βέβαιη, εκκαθαρισμένη και απαιτητή και δεν συνίσταται στην εκτέλεση πράξης
• εντάλματα πληρωμής δικαστικών τελών και δαπανών, που έχουν εκδοθεί υπέρ δικηγόρου, νομικού πληρεξουσίου, συμβολαιογράφου, δικαστικού πραγματογνώμονα ή άλλου δικαστικού διαιτητή ή μάρτυρα, εκτός αν αυτά τα εντάλματα πληρωμής αμφισβητούνται σύμφωνα με τον νόμο
• αποφάσεις διαιτητών που είναι εγγεγραμμένοι στο Κέντρο Διαιτησίας της Μάλτας
• συναλλαγματικές και γραμμάτια
• συμφωνίες διαμεσολάβησης που έχουν καταστεί εκτελεστές από τα μέρη της διαμεσολάβησης
• αποφάσεις του δικαστηρίου καταναλωτικών διαφορών.

Υπάρχουν επίσης διάφοροι άλλοι εκτελεστοί τίτλοι που απορρέουν από ειδικές νομοθετικές διατάξεις, π.χ. από φορολογικούς νόμους.

3.1 διαδικασία

Οι πράξεις με τις οποίες, ανάλογα με τις περιστάσεις, μπορεί να γίνει η εκτέλεση των εκτελεστών τίτλων είναι οι εξής:

• ένταλμα κατάσχεσης κινητών περιουσιακών στοιχείων
• ένταλμα κατάσχεσης ακινήτων
• ένταλμα κατάσχεσης εμπορικής επιχείρησης
• δικαστικός πλειστηριασμός κινητής ή ακίνητης περιουσίας ή δικαιωμάτων επί ακινήτων
• ένταλμα κατάσχεσης εις χείρας τρίτου
• ένταλμα αποβολής ή έξωσης από ακίνητη περιουσία
• ένταλμα προσωπικής κράτησης
• ένταλμα κατάσχεσης θαλάσσιων σκαφών
• ένταλμα κατάσχεσης αεροσκάφους
• ένταλμα αναγκαστικής εκτέλεσης με έκτακτα μέσα (warrant in procinctu).

Εάν ένας εκτελεστός τίτλος εκτελείται βάσει του άρθρου 166Α, ο αιτών την καταχώριση δικαστικής επιστολής η οποία θεωρείται εκτελεστός τίτλος υποβάλλει στον γραμματέα του δικαστηρίου νόμιμο αντίγραφο της δικαστικής επιστολής, καθώς και απόδειξη της επίδοσης ή κοινοποίησης, και αντίγραφο της τυχόν απάντησης που έλαβε, αν υπάρχει.

Όσον αφορά τους άλλους εκτελεστούς τίτλους, η διαδικασία διαφέρει ανάλογα με τη φύση τους. Σχετικές πληροφορίες υπάρχουν στον Κώδικα Οργάνωσης Δικαστηρίων και Πολιτικής Δικονομίας, άρθρο 252 και επ.

3.2 Οι κύριες προϋποθέσεις

Οι προϋποθέσεις ποικίλλουν ανάλογα με τη φύση των εκτελεστών τίτλων. Σχετικές πληροφορίες υπάρχουν στον Κώδικα Οργάνωσης Δικαστηρίων και Πολιτικής Δικονομίας, άρθρο 252 και επ.

4 Αντικείμενο και φύση των μέτρων εκτέλεσης

4.1 Ποια περιουσιακά στοιχεία μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο εκτέλεσης;

Τα κινητά περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των κάτωθι, υπόκεινται σε αναγκαστική εκτέλεση:

• μετοχές εμπορικών εταιριών
• άδειες που εκδίδονται από οποιαδήποτε αρμόδια αρχή που έχει συσταθεί με κανονισμό του υπουργού Δικαιοσύνης
• ασφαλιστήρια συμβόλαια
• πιστωτικοί τίτλοι και κάθε δικαίωμα διανοητικής ή βιομηχανικής ιδιοκτησίας.

Ωστόσο, τα ακόλουθα περιουσιακά στοιχεία δεν υπόκεινται σε κατάσχεση:

• ενδύματα καθημερινής χρήσης, κλινοστρωμνή, οικιακά σκεύη και έπιπλα που θεωρούνται ευλόγως απαραίτητα για την αξιοπρεπή διαβίωση του οφειλέτη και της οικογένειάς του
• προσωπικά έγγραφα και βιβλία που αφορούν το επάγγελμα του οφειλέτη, της συζύγου του ή των τέκνων του
• αρχεία και μητρώα συμβολαιογράφων
• εργαλεία και σύνεργα που είναι απαραίτητα για την εκμάθηση ή την άσκηση επιστημονικού ή τεχνικού επαγγέλματος από τον οφειλέτη, τη σύζυγο ή τα τέκνα του
• ζώα και εργαλεία που είναι απαραίτητα για γεωργικούς σκοπούς και κάθε καρπός που δεν έχει ακόμη κοπεί ή διαχωριστεί από το έδαφος
• αεροσκάφη που έχουν διατεθεί κατ’ αποκλειστικότητα σε κρατική υπηρεσία, συμπεριλαμβανομένης της ταχυδρομικής υπηρεσίας, αλλά εξαιρουμένων των εμπορικών υπηρεσιών
• θαλάσσια σκάφη που έχουν ναυλωθεί αποκλειστικά από την κυβέρνηση της Μάλτας
• ιερατικά ενδύματα και σκεύη που χρησιμοποιούνται από εγκεκριμένη εκκλησία ή τα οποία ανήκουν σε ιερωμένο, σε θρησκευτικό τάγμα ή σε μέλος του
• περιουσιακά στοιχεία των μελών του αστυνομικού σώματος ή των ενόπλων δυνάμεων της Μάλτας, όπως όπλα, πυρομαχικά, εξοπλισμός, όργανα ή ρουχισμός που χρησιμοποιούνται από τον οφειλέτη για την εκτέλεση των καθηκόντων του.

Ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, εμπορικές επιχειρήσεις, πλοία, σκάφη και αεροσκάφη υπόκεινται σε κατάσχεση.

Δεν επιτρέπεται η έκδοση αποφάσεων κατάσχεσης εις χείρας τρίτου για τα εξής:

• μισθοί ή ημερομίσθια (συμπεριλαμβάνονται τα δώρα, τα επιδόματα, οι υπερωριακές αμοιβές και άλλες απολαβές)
• κάθε παροχή, σύνταξη, επίδομα ή βοήθημα που αναφέρονται στο νόμο για την κοινωνική ασφάλιση ή άλλο επίδομα συνταξιούχου του δημοσίου
• κάθε φιλανθρωπική χορηγία ή δωρεά που πραγματοποιήθηκε από την κυβέρνηση
• κληροδοτήματα που καταλείφθηκαν για σκοπούς διατροφής, αν ο οφειλέτης δεν έχει άλλα μέσα συντήρησης και η ίδια η οφειλή δεν αφορά διατροφή
• ποσά που οφείλονται ως διατροφή, είτε επιδικάζονται αυτεπαγγέλτως από τον δικαστή είτε ορίζονται με δημόσιο έγγραφο, αν η ίδια η οφειλή δεν αφορά διατροφή
• ποσά που έχουν τεθεί στη διάθεση του οφειλέτη με σύμβαση δανείου για την ανέγερση, την κατασκευή και τη συντήρηση κτιρίων που προορίζονται ως κύρια κατοικία του οφειλέτη
• τραπεζικές διευκολύνσεις υπερανάληψης, πλην των πιστωτικών καρτών, μέσω των οποίων εξασφαλίζεται η λειτουργία της εμπορικής επιχείρησης του οφειλέτη
• τραπεζικές εγγυήσεις και πιστωτικές επιστολές.

4.2 Ποια τα αποτελέσματα των μέτρων εκτέλεσης;

Το αποτέλεσμα είναι η αναγκαστική εκτέλεση των εκτελεστών τίτλων και, μέσω αυτής, η απόκτηση της περιουσίας κάποιου άλλου σύμφωνα με τον νόμο.

4.3 Ποια η ισχύς αυτών των μέτρων;

Εξαρτάται από την περίπτωση, αλλά σε γενικές γραμμές μπορεί να λεχθεί ότι τα εντάλματα αναγκαστικής εκτέλεσης εξακολουθούν να ισχύουν ενόσω ο τίτλος βάσει του οποίου εκδόθηκαν παραμένει εκτελεστός. Η εντολή κατάσχεσης εις χείρας τρίτου δεν μπορεί να παραταθεί και παραμένει σε ισχύ μέχρι να ακυρωθεί με δικαστική απόφαση.

5 Υπάρχει δυνατότητα προσφυγής κατά της απόφασης που διατάσσει ένα τέτοιο μέτρο;

Το πρόσωπο κατά του οποίου εκδόθηκε ένταλμα αναγκαστικής εκτέλεσης ή οποιοδήποτε άλλο ενδιαφερόμενο πρόσωπο μπορεί να υποβάλει αίτηση στο δικαστήριο που εξέδωσε την πράξη και να ζητήσει την ακύρωση της εκτελεστής πράξης, είτε εν όλω είτε μόνο εν μέρει. Η αίτηση πρέπει να κοινοποιηθεί στον αντίδικο, ο οποίος οφείλει να υποβάλει, εντός δέκα ημερών, απάντηση με όλες τις παρατηρήσεις τις οποίες επιθυμεί να διατυπώσει. Το δικαστήριο αποφαίνεται επί της αιτήσεως, αφού ακούσει τους διαδίκους. Κατά της εν λόγω απόφασης μπορεί να ασκηθεί ένδικο μέσο, μέσω σχετικής αίτησης, εντός έξι ημερών από την ημερομηνία ανάγνωσης της απόφασης σε δημόσια συνεδρίαση.

6 Υπάρχουν περιορισμοί στην εκτέλεση, ιδίως όσον αφορά την προστασία του οφειλέτη ή τις προθεσμίες;

Οι αποφάσεις που έχουν εκδοθεί από τα ανώτερα δικαστήρια μπορούν να καταστούν εκ νέου εκτελεστές μετά από δέκα (10) χρόνια από την ημερομηνία κατά την οποία η απόφαση ή το ένταλμα μπορεί να έχει εκτελεστεί. Οι αποφάσεις των κατώτερων δικαστηρίων ή του δικαστηρίου μικροδιαφορών μπορούν να καταστούν εκ νέου εκτελεστές μετά την παρέλευση πέντε ετών. Οι εκτελεστοί τίτλοι μέσω σύμβασης, όταν η απαίτηση είναι βέβαιη, εκκαθαρισμένη και απαιτητή, οι μετοχές, σύμφωνα με το άρθρο 166A του κεφαλαίου 12 της νομοθεσίας της Μάλτας, καθώς επίσης οι συναλλαγματικές και τα γραμμάτια σε διαταγή μπορούν να καταστούν εκ νέου εκτελεστά μετά την παρέλευση τριών ετών. Καθίστανται εκ νέου εκτελεστά με αίτηση ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου. Ο αιτών πρέπει επίσης να βεβαιώσει ενόρκως το είδος της οφειλής ή της απαίτησης για την οποία ζητά την εκτέλεση και ότι η οφειλή ή μέρος αυτής εξακολουθεί να οφείλεται. Επιπλέον, στις περιπτώσεις αυτές, ισχύει περίοδος παραγραφής τριάντα (30) ετών, αλλά η προθεσμία αυτή μπορεί να διακοπεί με την προαναφερόμενη αίτηση.

Αυτή η ιστοσελίδα είναι μέρος του ιστότοπου Η Ευρώπη σου.

Θα μας βοηθούσαν πολύ τα σχόλιά σας σχετικά με τη χρησιμότητα των παρεχόμενων πληροφοριών.