Εκτέλεση δικαστικής απόφασης

1 Ποια η έννοια της εκτέλεσης στις αστικές και εμπορικές υποθέσεις;

Οι κανόνες σχετικά με την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων στις αστικές υποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών διαφορών, θεσπίζονται στον πολωνικό κώδικα πολιτικής δικονομίας (Kodeks postępowania cywilnego).

Η αναγκαστική εκτέλεση είναι η χρήση νομίμων μέτρων εξαναγκασμού από τις αρμόδιες εθνικές αρχές για την ανάκτηση των χρηματικών ποσών που οφείλονται στους δανειστές δυνάμει εκτελεστού τίτλου. Οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης κινούνται με την κατάθεση αίτησης εκτέλεσης.

Ο εκτελεστός τίτλος αποτελεί τη βάση της αναγκαστικής εκτέλεσης. Κατά κανόνα, ο εκτελεστός τίτλος είναι διαταγή εκτέλεσης που περιέχει ρήτρα εκτελεστότητας (άρθρο 776 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας). Η εν λόγω ρήτρα δεν απαιτείται για ορισμένες δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται σε επίπεδο κράτους μέλους ή για τις συμφωνίες συμβιβασμού και τα επίσημα έγγραφα που περιέχονται στο άρθρο 1153¹⁴ του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας. Εάν οι εν λόγω δικαστικές αποφάσεις, συμφωνίες συμβιβασμού και επίσημα έγγραφα πληρούν τους παραπάνω όρους, συνιστούν εκτελεστό τίτλο με τον οποίο οι δανειστές μπορούν να απευθυνθούν απευθείας στην αρχή αναγκαστικής εκτέλεσης.

Στη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης συμμετέχουν δύο αρμόδιες αρχές:

• τα δικαιοδοτικά όργανα, στις διαδικασίες ενσωμάτωσης ρήτρας εκτελεστότητας στον εκτελεστό τίτλο [προεδρεύων δικαστής, τοπικό δικαστήριο (sąd rejonowy), περιφερειακό δικαστήριο (sąd okręgowy) και εφετείο (ąd apelacyjny)]
• οι αρμόδιες για την εκτέλεση αρχές, στις σχετικές διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. Οι αρχές αυτές είναι τα τοπικά δικαστήρια και οι δικαστικοί επιμελητές (άρθρο 758 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Τα μέρη της διαδικασίας κήρυξης εκτελεστότητας και της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης είναι ο οφειλέτης και ο δανειστής.

Το πολωνικό δίκαιο προβλέπει τις παρακάτω διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης:

Εκτέλεση χρηματικών απαιτήσεων που προκύπτουν από:

• κινητά πράγματα
• αμοιβή για εργασία
• τραπεζικούς λογαριασμούς
• λοιπές απαιτήσεις
• λοιπά περιουσιακά δικαιώματα
• ακίνητα
• ποντοπόρα πλοία

Εκτέλεση μη χρηματικών απαιτήσεων που προκύπτουν από:

• αναγκαστική διαχείριση
• πώληση επιχείρησης ή αγροτικής εκμετάλλευσης
• πληρωμή διατροφής. Το δικαστήριο ενσωματώνει αυτεπάγγελτα τη ρήτρα εκτελεστότητας στον εκτελεστό τίτλο. Στις εν λόγω περιπτώσεις, ο εκτελεστός τίτλος επιδίδεται αυτεπάγγελτα στον δανειστή. Στις περιπτώσεις που διατάσσεται η καταβολή διατροφής, τότε η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης μπορεί να κινηθεί αυτεπαγγέλτως κατόπιν αιτήματος του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου που είχε επιληφθεί της σχετικής υπόθεσης διατροφής. Το αίτημα κατατίθεται ενώπιον της αρμόδιας αρχής αναγκαστικής εκτέλεσης. Ο δικαστικός επιμελητής διενεργεί αυτεπαγγέλτως έρευνα για τον προσδιορισμό των εσόδων, των περιουσιακών στοιχείων και του τόπου κατοικίας του οφειλέτη. Εάν η έρευνα αποβεί άκαρπη, τότε η αστυνομική αρχή προβαίνει, κατόπιν αιτήματος του δικαστικού επιμελητή, στις κατάλληλες ενέργειες για να προσδιορίσει τον τόπο κατοικίας και εργασίας του οφειλέτη. Η έρευνα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 θα πρέπει να πραγματοποιείται σε διάστημα το πολύ 6 μηνών. Εάν από την έρευνα δεν καταστεί δυνατός ο προσδιορισμός του εισοδήματος ή των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, τότε ο δικαστικός επιμελητής ζητεί στο δικαστήριο να διατάξει τον οφειλέτη να γνωστοποιήσει τα περιουσιακά του στοιχεία. Εάν ο οφειλέτης είναι υπερήμερος για πάνω από έξι μήνες, τότε ο δικαστικός επιμελητής προβαίνει σε αυτεπάγγελτη αίτηση ενώπιον του Εθνικού Δικαστικού Μητρώου (Krajowy Rejestr Sądowy) για τη συμπερίληψη του οφειλέτη στον κατάλογο των αφερέγγυων οφειλετών. Τυχόν μη εφαρμογή μέτρου αναγκαστικής εκτέλεσης δεν συνιστά λόγο για διακοπή της διαδικασίας.

2 Ποια αρχή ή ποιες αρχές είναι αρμόδιες για την εκτέλεση;

Σύμφωνα με το άρθρο 758 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας, οι υποθέσεις που αφορούν την αναγκαστική εκτέλεση εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των τοπικών δικαστηρίων και των δικαστικών επιμελητών που ενεργούν για λογαριασμό τους.

3 Ποιες οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορεί να εκδοθεί ένας εκτελεστός τίτλος ή μια απόφαση;

Σύμφωνα με το άρθρο 803 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας, ο εκτελεστός τίτλος αποτελεί τη βάση για την αναγκαστική εκτέλεση ως προς το σύνολο της απαίτησης σε όλες τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά. Η αρχή εκτέλεσης δεν έχει εξουσία να εξετάσει την εγκυρότητα και την εφαρμοσιμότητα του εκτελεστού τίτλου.

Κατά κανόνα, η ρήτρα εκτελεστότητας είναι ενσωματωμένη στον εκτελεστό τίτλο.

Σύμφωνα με το άρθρο 777, τα ακόλουθα μπορούν να αποτελέσουν εκτελεστό τίτλο:

1. Τελεσίδικη ή άμεσα εκτελεστή δικαστική απόφαση και συμφωνίες συμβιβασμού που έχουν επιτευχθεί ενώπιον δικαστηρίου
2. τελεσίδικη ή άμεσα εκτελεστή απόφαση που έχει εκδοθεί από βοηθό δικαστή (referendarz sądowy)
3. λοιπές δικαστικές αποφάσεις, συμφωνίες συμβιβασμού και νομικές πράξεις που επισπεύδονται μέσω δικαστικής εκτέλεσης
4. συμβολαιογραφική πράξη με την οποία ο οφειλέτης συμμορφώνεται εκουσίως με μέτρο αναγκαστικής εκτέλεσης για την καταβολή χρηματικού ποσού ή την παράδοση αντικειμένων που προσδιορίζονται κατά είδος και στην ποσότητα που ορίζεται στη συμβολαιογραφική πράξη, ή για την παράδοση αντικειμένων που προσδιορίζονται μεμονωμένα, υπό τον όρο ότι η συμβολαιογραφική πράξη ορίζει την ημερομηνία έως την οποία η υποχρέωση πρέπει να εκπληρωθεί ή ορίζει το γεγονός που πρέπει να επέλθει για να διενεργηθεί η αναγκαστική εκτέλεση
5. συμβολαιογραφική πράξη με την οποία ο οφειλέτης συμμορφώνεται εκουσίως με μέτρο αναγκαστικής εκτέλεσης για την καταβολή του χρηματικού ποσού που ορίζεται στη συμβολαιογραφική πράξη ή που υπολογίζεται με βάση ρήτρα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, εάν η πράξη ορίζει το γεγονός που πρέπει να επέλθει για τη συμμόρφωση με την εν λόγω υποχρέωση και την ημερομηνία μέχρι την οποία ο δανειστής μπορεί να αιτηθεί την ενσωμάτωση ρήτρας εκτελεστότητας στη συμβολαιογραφική πράξη
6. η συμβολαιογραφική πράξη που ορίζεται στην παράγραφο 4 ή 5, με την οποία το πρόσωπο που δεν είναι προσωπικός οφειλέτης και του οποίου η περιουσία, η απαίτηση ή το δικαίωμα βαρύνεται με ενέχυρο ή υποθήκη, έχει συμμορφωθεί εκουσίως με την πράξη αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του υποθηκευμένου ή ενεχυριασμένου περιουσιακού στοιχείου με σκοπό την ικανοποίηση της χρηματικής απαίτησης του εξασφαλισμένου δανειστή.

Η δήλωση εκούσιας υπαγωγής σε αναγκαστική εκτέλεση του οφειλέτη μπορεί επίσης να γίνει σε ξεχωριστή συμβολαιογραφική πράξη.

Μόνο οι έγκυρες δικαστικές αποφάσεις που ενσωματώνουν ρήτρα εκτελεστότητας ή είναι άμεσα εκτελεστές (δυνάμει απόφασης περί άμεσης εκτελεστότητας που εκδίδεται αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν αιτήματος οποιουδήποτε διαδίκου) επέχουν θέση εκτελεστού τίτλου. Η συμβολαιογραφική πράξη ισοδυναμεί με εκτελεστό τίτλο εάν συμμορφώνεται με τους όρους του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας και τους κανόνες περί συμβολαιογραφικών πράξεων.

Λοιποί εκτελεστοί τίτλοι είναι τα εξής: απόσπασμα του καταλόγου απαιτήσεων σε πτωχευτικές διαδικασίες, νομικά έγκυρος τραπεζικός διακανονισμός, σχέδιο κατανομής χρηματικών ποσών που εισπράχθηκαν από κατάσχεση ακινήτων, τραπεζικός εκτελεστός τίτλος όπως ορίζεται στο τραπεζικό δίκαιο, ωστόσο αποκλειστικά μετά την ενσωμάτωση της ρήτρας εκτελεστότητας από το δικαστήριο, οι αποφάσεις αλλοδαπών δικαστηρίων και οι συμφωνίες συμβιβασμού που έχουν συναφθεί ενώπιον των εν λόγω αλλοδαπών δικαστηρίων μετά την κήρυξη της εκτελεστότητάς τους από πολωνικό δικαστήριο. Αποφάσεις που έχουν εκδοθεί από αλλοδαπά δικαστήρια σε αστικές υποθέσεις οι οποίες είναι εκτελεστές μέσω δικαστικής εκτέλεσης λογίζονται ως εκτελεστοί τίτλοι αφότου κηρυχθούν εκτελεστές από πολωνικό δικαστήριο. Η κήρυξη εκτελεστότητας είναι δυνατή εάν η δικαστική απόφαση είναι εκτελεστή στη χώρα έκδοσης και εάν δεν προκύψει κανένα από τα κωλύματα που ορίζονται στο άρθρο 1146 παράγραφοι 1 και 2.

3.1 Η διαδικασία

Ο εκτελεστός τίτλος αποτελεί τη βάση για τη κίνηση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που επιλαμβάνεται της υπόθεσης ενσωματώνει τη ρήτρα εκτελεστότητας στους εκτελεστούς τίτλους που εκδίδονται από δικαστήριο (άρθρο 781 παράγραφος 1 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Οι αιτήσεις για ενσωμάτωση ρήτρας εκτελεστότητας εξετάζονται αμελλητί από το δικαστήριο και το πολύ εντός τριών ημερών από την υποβολή τους ενώπιον του αρμόδιου οργάνου (άρθρο 7811 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας). Η ρήτρα εκτελεστότητας ενσωματώνεται αυτεπαγγέλτως στους εκτελεστούς τίτλους που εκδίδονται σε διαδικασίες που έχουν κινηθεί ή θα μπορούσαν να έχουν κινηθεί αυτεπαγγέλτως. Το δικαστήριο ενσωματώνει αυτεπάγγελτα τη ρήτρα εκτελεστότητας σε διαταγές πληρωμής που εκδίδονται σε διαδικασίες εκτέλεσης που διενεργούνται ηλεκτρονικά, αμέσως μόλις καταστούν οριστικές (άρθρο 782 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Κατά κανόνα, μια πράξη αναγκαστικής εκτέλεσης επισπεύδεται κατόπιν αιτήματος. Σε διαδικασίες που μπορούν να κινηθούν αυτεπαγγέλτως, η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης μπορεί να κινηθεί αυτεπαγγέλτως κατόπιν αιτήματος του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου που εκδικάζει την υπόθεση. Το αίτημα αυτό υποβάλλεται ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου ή δικαστικού επιμελητή (άρθρο 796 παράγραφος 1 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Η αίτηση για κίνηση διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης μπορεί να κατατεθεί από τον δανειστή ενώπιον του αρμόδιου τοπικού δικαστηρίου ή του δικαστικού επιμελητή του. Μπορεί επίσης να υποβληθεί από άλλες αρμόδιες αρχές (δικαστήριο ή εισαγγελική αρχή σε ζητήματα που αφορούν αναγκαστική εκτέλεση ως προς πρόστιμα, χρηματικές ποινές, δικαστικά και διαδικαστικά έξοδα που καταβάλλονται υπέρ του Δημόσιου Ταμείου).

Κατά κανόνα, οι αιτήσεις για την κίνηση διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης πρέπει να γίνονται εγγράφως. Ο εκτελεστός τίτλος πρέπει να επισυνάπτεται στην αίτηση.

Οι κανόνες που διέπουν το ποσό και την είσπραξη των σχετικών αμοιβών ορίζονται στον νόμο περί δικαστικών επιμελητών και αναγκαστικής εκτέλεσης (Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji) της 29ης Αυγούστου 1997 (Επίσημη Εφημερίδα της Πολωνικής Κυβέρνησης, φύλλο 133, καταχώριση 882, όπως τροποποιήθηκε). Σύμφωνα με το άρθρο 43 του εν λόγω νόμου, ο επιμελητής χρεώνει αμοιβή αναγκαστικής εκτέλεσης για την εκτέλεση της δικαστικής απόφασης και την εκτέλεση λοιπών πράξεων που ορίζονται στον εν λόγω νόμο.

Χρεώνονται οι ακόλουθες αμοιβές για τις πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης:

1. για την εκτέλεση διαταγής πληρωμής χρηματικής απαίτησης ή ευρωπαϊκής διαταγής δέσμευσης λογαριασμού, η αμοιβή ανέρχεται στο 2 % επί της αξίας της απαίτησης για την οποία διατάσσονται τα εν λόγω μέτρα, αλλά δεν μπορεί να είναι κατώτερη του 3 % των μέσων μηνιαίων αποδοχών ούτε ανώτερη του πενταπλάσιου ποσού των εν λόγω αποδοχών. H αμοιβή καταβάλλεται από τον δανειστή κατόπιν υποβολής της αίτησης για την κίνηση διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης της διαταγής πληρωμής ή της ευρωπαϊκής διαταγής δέσμευσης λογαριασμού. Στην περίπτωση μη πληρωμής της αμοιβής κατά την υποβολή της αίτησης, ο δικαστικός επιμελητής τάσσει στον δανειστή προθεσμία 7 ημερών για να συμμορφωθεί με τη διαταγή. Ο δικαστικός επιμελητής δεν προβαίνει στην εκτέλεση της εντολής πληρωμής ή της ευρωπαϊκής διαταγής δέσμευσης λογαριασμού μέχρις ότου καταβληθεί η αμοιβή.

2. Σε ζητήματα που αφορούν εκτέλεση για χρηματικές απαιτήσεις, ο δικαστικός επιμελητής χρεώνει στον οφειλέτη αναλογική αμοιβή που ισοδυναμεί με το 15 % της απαίτησης για την οποία επισπεύδεται η εκτέλεση, αλλά η οποία δεν μπορεί να είναι κατώτερη του 1/10 ούτε ανώτερη του τριακονταπλάσιου των μέσων μηνιαίων αποδοχών. Εντούτοις, όταν αντικείμενο της εκτέλεσης είναι τραπεζικοί λογαριασμοί, μισθοί, επιδόματα κοινωνικής ασφάλισης ή πληρωμές που γίνονται δυνάμει διατάξεων για την προώθηση της απασχόλησης και τους φορείς της αγοράς εργασίας, επιδόματα ανεργίας, επιμίσθια κινητροδότησης, υποτροφίες ή επιδόματα κατάρτισης, ο δικαστικός επιμελητής χρεώνει στον οφειλέτη αναλογική αμοιβή που ισοδυναμεί με το 8 % της αξίας της απαίτησης, η οποία όμως δεν μπορεί να είναι κατώτερη του 1/20 ούτε ανώτερη του δεκαπλάσιου των μέσων μηνιαίων αποδοχών.

3. Σε υποθέσεις που αφορούν την αναγκαστική εκτέλεση χρηματικών απαιτήσεων που προκύπτουν από τη διακοπή των διαδικασιών εκτέλεσης κατόπιν αιτήματος του δανειστή και με βάση το άρθρο 824 παράγραφος 1 σημείο 4) του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας, ο δικαστικός επιμελητής χρεώνει στον οφειλέτη αναλογική αμοιβή που ισοδυναμεί με το 5 % της αξίας της ανεξόφλητης απαίτησης, η οποία δεν μπορεί να είναι κατώτερη του 1/10 των μέσων μηνιαίων αποδοχών ούτε ανώτερη του δεκαπλάσιου των αποδοχών. Εντούτοις, σε περίπτωση διακοπής των διαδικασιών εκτέλεσης κατόπιν αιτήματος του δανειστή πριν από τη γνωστοποίηση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης στον οφειλέτη, ο δικαστικός επιμελητής χρεώνει στον οφειλέτη αναλογική αμοιβή που ισοδυναμεί με το 1/10 των μέσων μηνιαίων αποδοχών.

4. Η έναρξη της εκτέλεσης μη χρηματικών απαιτήσεων και διαταγών εξασφάλισης μη χρηματικών απαιτήσεων εξαρτάται από την πληρωμή εκ μέρους του πιστωτή προσωρινής αμοιβής που ανέρχεται σε 10 % του μέσου όρου μηνιαίων αποδοχών. Η οριστική αμοιβή ισούται με 20 % του μέσου όρου μηνιαίων αποδοχών και καταβάλλεται για τα ακόλουθα: την ανάληψη ακίνητης περιουσίας και την αφαίρεση τυχόν κινητών πραγμάτων απ’ αυτήν. Οι εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις οφείλουν να καταβάλουν την αμοιβή για κάθε αίθουσα που αποτελεί μέρος των εγκαταστάσεών τους τον διορισμό διαχειριστή ακίνητης περιουσίας ή επιχείρησης και επιστάτη την επίβλεψη της ακίνητης περιουσίας την αφαίρεση πραγμάτων ή την απομάκρυνση προσώπων από τις εγκαταστάσεις, με ξεχωριστή αμοιβή για κάθε αίθουσα. την κατάσχεση εμπορευμάτων.

3.2 Οι κύριες προϋποθέσεις

Η αναγκαστική εκτέλεση επισπεύδεται μέσω αίτησης του δανειστή στην οποία επισυνάπτεται ο σχετικός εκτελεστός τίτλος. Η αίτηση πρέπει να αναφέρει τον οφειλέτη και να προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται η αναγκαστική εκτέλεση, δηλαδή με τον προσδιορισμό των σχετικών περιουσιακών δικαιωμάτων. Για την αναγκαστική εκτέλεση απαιτήσεων σχετικά με δικαιώματα επί ακινήτων πρέπει επίσης να αναφέρεται το σχετικό κτηματολόγιο. Σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών πραγμάτων, δεν απαιτείται η λεπτομερής παράθεση κάθε περιουσιακού στοιχείου, δεδομένου ότι η αναγκαστική εκτέλεση ισχύει για το σύνολο των κινητών πραγμάτων του οφειλέτη.

4 Αντικείμενο και φύση των μέτρων εκτέλεσης

4.1 Ποια περιουσιακά στοιχεία μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο εκτέλεσης;

Το σύνολο των αντικειμένων ή του εξοπλισμού που αποτελούν μέρος των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως: κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, αμοιβή από εργασία, τραπεζικοί λογαριασμοί, τμήμα ακινήτου, ποντοπόρα πλοία, και λοιπές απαιτήσεις και περιουσιακά δικαιώματα του οφειλέτη.

Τα άρθρα 829 και 831 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας επιβάλλουν ορισμένους περιορισμούς σχετικά με το είδος του αντικειμένου ή εξοπλισμού που μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αναγκαστικής εκτέλεσης. Σύμφωνα με τις εν λόγω διατάξεις, εξαιρούνται από την αναγκαστική εκτέλεση τα ακόλουθα αντικείμενα ή εξοπλισμός: προσωπικά αντικείμενα και οικοσκευή, κλινοσκεπάσματα, εσώρουχα και καθημερινός ρουχισμός τα οποία ευλόγως απαιτούνται για την ικανοποίηση των βασικών οικιακών αναγκών του οφειλέτη και των εξαρτώμενων μελών της οικογενείας του, καθώς και ενδύματα τα οποία ενδεχομένως είναι απαραίτητα για τον οφειλέτη για την εκπλήρωση των δημοσίων ή επαγγελματικών καθηκόντων του, η ποσότητα τροφίμων και καυσίμων που απαιτούνται για την κάλυψη των βασικών αναγκών του οφειλέτη και των εξαρτώμενων μελών της οικογενείας του για χρονικό διάστημα ενός μήνα, εργαλεία και λοιπά αντικείμενα που είναι αναγκαία για τον οφειλέτη για την πραγματοποίηση επ’ αμοιβή εργασίας, καθώς και πρώτες ύλες που απαιτούνται για την παραγωγική διαδικασία μίας εβδομάδας, με εξαίρεση τα μηχανοκίνητα οχήματα.

Εκτός από τις διατάξεις του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας, υπάρχουν και άλλοι εθνικοί κανόνες που ορίζουν τα είδη απαιτήσεων που υπόκεινται σε πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης και στον βαθμό στον οποίο εφαρμόζεται η εν λόγω εξαίρεση (π.χ. ο εργατικός κώδικας (Kodeks pracy) θεσπίζει τα όρια μέχρι τα οποία μπορεί να επισπευσθεί εκτέλεση επί της αμοιβής για την εργασία του οφειλέτη).

4.2 Ποια τα αποτελέσματα των μέτρων εκτέλεσης;

Ο εκτελεστός τίτλος αποτελεί τη βάση για την αναγκαστική εκτέλεση ως προς το σύνολο της απαίτησης όσον αφορά το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά.

Ο οφειλέτης δικαιούται να διαχειρίζεται τα περιουσιακά του στοιχεία, εκτός εάν το δικαστήριο του αφαιρέσει το σχετικό δικαίωμα.

Μετά την κίνηση διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών πραγμάτων, ο δικαστικός επιμελητής προβαίνει στην κατάσχεσή τους και συντάσσει την κατασχετήρια έκθεση. Τα αποτελέσματα που παράγει η κατάσχεση είναι ότι η διαχείριση της κατασχεθείσας περιουσίας δεν θίγει την περαιτέρω εξέλιξη της διαδικασίας, και ότι μπορεί να κινηθεί διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης όσον αφορά την κατασχεθείσα περιουσία και κατά του αγοραστή. Εντούτοις, ο δικαστικός επιμελητής έχει τη διακριτική ευχέρεια, για σπουδαίο λόγο, να παραχωρήσει σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας τον έλεγχο των κατασχεθέντων κινητών πραγμάτων σε άλλο πρόσωπο, συμπεριλαμβανομένου του δανειστή.

Σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης επί ακινήτων, ο δικαστικός επιμελητής στην αρχή ζητά από τον οφειλέτη να εξοφλήσει την οφειλή εντός δύο εβδομάδων. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, ο επιμελητής προβαίνει σε περιγραφή και εκτίμηση της περιουσίας του οφειλέτη. Η διαχείριση των ακινήτων μετά την κατάσχεση δεν θίγει την περαιτέρω εξέλιξη της διαδικασίας. Ο αγοραστής μπορεί να συμμετάσχει στη διαδικασία με την ιδιότητα του οφειλέτη.

Σε περίπτωση που ο οφειλέτης κληθεί να απόσχει από συγκεκριμένη ενέργεια ή να μην επέμβει στις ενέργειες του δανειστή, το δικαστήριο, κατόπιν αιτήματος του δανειστή, επιβάλλει χρηματική ποινή στον οφειλέτη εάν ο τελευταίος δεν συμμορφωθεί με την εν λόγω υποχρέωση. Επομένως, ο οφειλέτης μπορεί να φυλακιστεί σε αυτήν την περίπτωση εάν δεν καταβάλει το σχετικό πρόστιμο που του έχει επιβληθεί ως μέτρο εξαναγκασμού.

4.3 Ποια η ισχύς αυτών των μέτρων;

Ο πολωνικός κώδικας πολιτικής δικονομίας δεν προβλέπει προθεσμίες για την κατάθεση αίτησης για την κίνηση διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης. Εντούτοις, σύμφωνα με το πολωνικό δίκαιο, οι απαιτήσεις που αναγνωρίζονται με τελεσίδικη απόφαση δικαστηρίου ή άλλου οργάνου που έχει οριστεί ως αρμόδιο για τις σχετικές υποθέσεις ή με απόφαση διαιτητικού δικαστηρίου, ή απαιτήσεις που βασίζονται σε συμφωνία που έχει επιτευχθεί ενώπιον δικαστηρίου ή διαιτητικού δικαστηρίου, ή η συμφωνία που έχει επιτευχθεί ενώπιον διαμεσολαβητή και έχει εγκριθεί από το δικαστήριο, παραγράφονται μετά την πάροδο δέκα ετών, ακόμα και εάν η προθεσμία παραγραφής για τις εν λόγω απαιτήσεις είναι μικρότερη [άρθρο 125 παράγραφος 1 του πολωνικού αστικού κώδικα (Kodeks cywilny)]. Εάν η απαίτηση που έχει εγκριθεί με τον τρόπο αυτό καλύπτει περιοδικές απαιτήσεις, τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις υπόκεινται σε προθεσμία παραγραφής τριών ετών.

Οι αιτήσεις για την κίνηση διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης εξετάζονται από την αρμόδια αρχή προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συμμορφώνονται με τις τυπικές προϋποθέσεις και τα κριτήρια αποδοχής. H μη συμμόρφωση με τις ειδικές απαιτήσεις μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απόρριψη της αίτησης ή τη διακοπή της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης.

5 Υπάρχει δυνατότητα προσφυγής κατά της απόφασης που διατάσσει ένα τέτοιο μέτρο;

Οι διάδικοι μπορούν να ασκήσουν προσφυγή κατά της δικαστικής απόφασης περί της ενσωμάτωσης της ρήτρας εκτελεστότητας.

Στο πλαίσιο της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης οι διάδικοι έχουν στη διάθεσή τους τα ακόλουθα ένδικα μέσα:

• ανακοπή κατά πράξης του δικαστικού επιμελητή (στο τοπικό δικαστήριο το ίδιο ισχύει και για παραλείψεις του δικαστικού επιμελητή. Η ανακοπή μπορεί να ασκηθεί από διάδικο ή από άτομο του οποίου τα δικαιώματα έχουν προσβληθεί ή διακυβευτεί από την εν λόγω πράξη ή παράλειψη του δικαστικού επιμελητή. Η ανακοπή πρέπει να ασκηθεί το πολύ μία εβδομάδα μετά τη σχετική πράξη ή από τότε που ο διάδικος ή ο τρίτος έλαβε γνώση της παράλειψης)
• έφεση κατά δικαστικής απόφασης περί ενσωμάτωσης ρήτρας εκτελεστότητας (άρθρο 795 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας - η προθεσμία για την άσκηση έφεσης αρχίζει, στην περίπτωση του δανειστή από την ημερομηνία χορήγησης του εκτελεστού τίτλου στον δανειστή ή από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης με την οποία δεν έγινε δεκτή η αναγκαστική εκτέλεση, ή στην περίπτωση του οφειλέτη, από την ημερομηνία επίδοσης της σχετικής γνωστοποίησης ότι έχει κινηθεί διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης)
• έφεση κατά δικαστικής απόφασης με την οποία κηρύσσεται εκτελεστή ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής (άρθρο 795⁷ του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας)
• έφεση κατά δικαστικής απόφασης σε περίπτωση που σύμπτωσης διοικητικής και δικαστικής εκτέλεσης
• έφεση κατά δικαστικής απόφασης για την αναστολή ή διακοπή της διαδικασίας (άρθρο 828 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας)
• έφεση κατά δικαστικής απόφασης για τον περιορισμό της αναγκαστικής εκτέλεσης (άρθρο 839 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας)
• δικαστική διαταγή με την οποία περιορίζεται η αναγκαστική εκτέλεση και η ανακοπή κατά της διαταγής αυτής (άρθρο 839 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας)
• προσφυγή του οφειλέτη κατά των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης (άρθρα 840 έως 843 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας)
• έφεση κατά δικαστικής απόφασης για την καταβολή της αμοιβής του επιστάτη (άρθρο 859 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας)
• έφεση κατά δικαστικής απόφασης όσον αφορά τις ενέργειες περιγραφής και εκτίμησης κατά τη διάρκεια της κατάσχεσης ακινήτων
• προφορική καταγγελία κατά των πράξεων του δικαστικού επιμελητή κατά τη διάρκεια του πλειστηριασμού, η οποία υποβάλλεται ενώπιον του εποπτεύοντος οργάνου (άρθρο 986 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας)
• έφεση κατά δικαστικής απόφασης για την ανάθεση σύμβασης (άρθρο 997 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας)
• ισχυρισμοί όσον αφορά το σχέδιο κατανομής των ποσών που εισπράχθηκαν μέσω αναγκαστικής εκτέλεσης [εντός δύο εβδομάδων από τη γνωστοποίηση προς την αρχή αναγκαστικής εκτέλεσης η οποία συνέταξε το σχέδιο (άρθρο 998 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας)]
• έφεση κατά δικαστικής απόφασης όσον αφορά το σχέδιο κατανομής (άρθρο 1028 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας)
• ανακοπή κατά δικαστικής διαταγής με την οποία ο οφειλέτης καλείται να ασκήσει έφεση κατά δικαστικής απόφασης όσον αφορά την εξαίρεση από την κατάσχεση στις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης στις οποίες εμπλέκεται το δημόσιο ταμείο (άρθρο 1061 παράγραφος 2 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας).

6 Υπάρχουν περιορισμοί στην εκτέλεση, ιδίως όσον αφορά την προστασία του οφειλέτη ή τις προθεσμίες;

Σύμφωνα με το άρθρο 829 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας εξαιρούνται από την αναγκαστική εκτέλεση τα ακόλουθα αντικείμενα:

1) τυχόν οικοσκευή, κλινοσκεπάσματα, εσώρουχα και καθημερινός ρουχισμός όπως ενδεχομένως απαιτείται για την κάλυψη των βασικών οικιακών αναγκών του οφειλέτη και των εξαρτώμενων μελών της οικογενείας του, καθώς και τυχόν ρουχισμός που είναι απαραίτητος για τον οφειλέτη για την εκτέλεση των δημόσιων ή επαγγελματικών του καθηκόντων

2) η ποσότητα τροφίμων και καυσίμων που απαιτούνται για την κάλυψη των βασικών αναγκών του οφειλέτη και των εξαρτώμενων μελών της οικογενείας του για χρονικό διάστημα ενός μήνα,

3) μία αγελάδα, δύο κατσίκες ή τρία πρόβατα τα οποία απαιτούνται για την διατροφή του οφειλέτη και των εξαρτώμενων από αυτόν προσώπων, καθώς και επαρκής ποσότητα ζωοτροφής και στρωμνής για να επιβιώσουν μέχρι την επόμενη σοδειά

4) εργαλεία και λοιπά αντικείμενα που είναι αναγκαία για τον οφειλέτη για την πραγματοποίηση της επ’ αμοιβή εργασίας του, καθώς και πρώτες ύλες που απαιτούνται για την παραγωγική διαδικασία μίας εβδομάδας, με εξαίρεση τα μηχανοκίνητα οχήματα

5) στην περίπτωση οφειλέτη που λαμβάνει πάγιες αποδοχές σε τακτική βάση –ποσό αμοιβής που αντιστοιχεί στο τμήμα της αμοιβής που δεν υπόκειται σε αναγκαστική εκτέλεση για το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την επόμενη ημερομηνία πληρωμής στην περίπτωση οφειλέτη που δεν λαμβάνει πάγιες αποδοχές – το ποσό που αντιστοιχεί στους πόρους διαβίωσης του οφειλέτη και των μελών της οικογενείας του για χρονικό διάστημα δύο εβδομάδων

6) αντικείμενα ή εξοπλισμός που απαιτούνται για εκπαιδευτικούς σκοπούς, προσωπικά έγγραφα, διακοσμητικά αντικείμενα και αντικείμενα που χρησιμοποιούνται για την άσκηση θρησκευτικών καθηκόντων, καθώς και αντικείμενα καθημερινής χρήσης που μπορούν να πωληθούν μόνο σε τιμή σημαντικά χαμηλότερη της αρχικής τους αξίας αλλά έχουν ιδιαίτερη χρηστική αξία για τον οφειλέτη

7) χρήματα που διατηρούνται σε λογαριασμό που αναφέρεται στο άρθρο 36 παράγραφος 4a σημείο 25 του νόμου περί οργάνωσης της αγοράς του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων της 20ής Απριλίου 2004 (Ustawa o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych) (Επίσημη Εφημερίδα της Πολωνικής Κυβέρνησης φύλλο 2013, καταχωρίσεις 50 και 1272)

8) φαρμακευτικά προϊόντα, υπό την έννοια του νόμου περί φαρμάκων της 6ης Σεπτεμβρίου 2001 (Επίσημη Εφημερίδα της Πολωνικής Κυβέρνησης φύλλο 2008, αριθμός 45 καταχώριση 271, όπως τροποποιήθηκε) τα οποία είναι απαραίτητα για την ορθή λειτουργία μιας μονάδας υγειονομικής περίθαλψης υπό την έννοια των διατάξεων περί ιατρικής δραστηριότητας για χρονικό διάστημα τριών μηνών, καθώς και τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα που είναι απαραίτητα για τη διασφάλιση της λειτουργίας υπό την έννοια του νόμου περί ιατροτεχνολογικών προϊόντων της 20ής Μαΐου 2010 (Ustawa o wyrobach medycznych) (Επίσημη Εφημερίδα της Πολωνικής Κυβέρνησης φύλλο 107, καταχώριση 679, αριθμός 2011/102, καταχώριση 586, και αριθμός 2011/113, καταχώριση 657)

9) τα αντικείμενα ή ο εξοπλισμός που είναι απαραίτητα στον οφειλέτη ή σε μέλη της οικογένειάς του λόγω αναπηρίας.

Σύμφωνα με το άρθρο 831 παράγραφος 1 από την κατάσχεση εξαιρούνται τα ακόλουθα:

1) πληρωμές και παροχές σε είδος που προορίζονται για την κάλυψη εξόδων ή επαγγελματικών ταξιδιωτικών εξόδων

2) κονδύλια που χορηγούνται από το Δημόσιο Ταμείο για ειδικούς σκοπούς (κυρίως υποτροφίες και προγράμματα στήριξης), εκτός εάν η απαίτηση για την οποία επισπεύδεται η αναγκαστική εκτέλεση γεννήθηκε για τους εν λόγω σκοπούς ή ως αποτέλεσμα υποχρεώσεων διατροφής

3) πόροι από προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τα κονδύλια που αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφοι 1, 2 και 3 του νόμου περί δημοσίων οικονομικών της 27ης Αυγούστου 2009 (Ustawa o finansach publicznych) (Επίσημη Εφημερίδα της Πολωνικής Κυβερνήσεως φύλλο 2013, καταχωρίσεις 885, 938 και 1646) εκτός εάν η απαίτηση για την οποία επισπεύδεται η αναγκαστική εκτέλεση γεννήθηκε στο πλαίσιο της εφαρμογής του έργου για το οποίο χορηγήθηκαν τα κονδύλια

4) αναπαλλοτρίωτα δικαιώματα, εκτός εάν επιτρέπεται η μεταβίβασή τους δυνάμει σύμβασης, σε περίπτωση που οι υπηρεσίες που παρέχονται μπορούν να εκτελεστούν ή η άσκηση του εν λόγω δικαιώματος μπορεί να παραχωρηθεί σε άλλη οντότητα

5) απαιτήσεις από προσωπική ασφάλεια και ασφάλεια περιουσίας, εντός των ορίων που θεσπίζονται μέσω κανονισμού που εκδίδουν από κοινού ο υπουργός Οικονομικών και ο υπουργός Δικαιοσύνης. Η εξαίρεση αυτή δεν ισχύει για μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης για την ικανοποίηση απαιτήσεων που προκύπτουν από υποχρεώσεις διατροφής

6) κοινωνικά επιδόματα υπό την έννοια του νόμου περί κοινωνικής ασφάλισης της 12ης Μαρτίου 2004 (Ustawa o pomocy społecznej) (Επίσημη Εφημερίδα της Πολωνικής Κυβέρνησης φύλλο 2013, καταχώριση 182, όπως τροποποιήθηκε)

7) ποσά που καταβάλλονται στον οφειλέτη από τον κρατικό προϋπολογισμό ή το Εθνικό Ταμείο Υγείας για παροχή υγειονομικής περίθαλψης υπό την έννοια του νόμου περί δημόσιας υγειονομικής περίθαλψης της 27ης Αυγούστου 2004 (Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych) (Επίσημη Εφημερίδα της Πολωνικής Κυβέρνησης φύλλο 2008/164, καταχώριση 1027, όπως τροποποιήθηκε) πριν από τη διακοπή καταβολής των εν λόγω παροχών, κατά το ποσό που αντιστοιχεί στο 75 % της εκάστοτε πληρωμής, εκτός εάν πρόκειται για απαιτήσεις των υπαλλήλων του οφειλέτη ή παρόχων υγείας, όπως αυτοί αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφος 41 στοιχεία a και b του ως άνω νόμου.

Δυνάμει του άρθρου 833 παράγραφος 1 του πολωνικού κώδικα πολιτικής δικονομίας, η αμοιβή εργασίας μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εκτέλεσης σύμφωνα με τις διατάξεις του πολωνικού εργατικού κώδικα. Οι εν λόγω διατάξεις εφαρμόζονται κατ’ αναλογία στο επίδομα ανεργίας, στα επιμίσθια κινητροδότησης, τις υποτροφίες και τα επιδόματα κατάρτισης που καταβάλλονται σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την προώθηση της απασχόλησης και τους φορείς της αγοράς εργασίας.

Σύμφωνα με το άρθρο 87¹ παράγραφος 1 του πολωνικού εργατικού κώδικα, τα ακόλουθα ποσά αμοιβών δεν υπόκεινται σε μειώσεις:

1) ο κατώτατος μισθός που θεσπίζεται δυνάμει μεμονωμένων διατάξεων, ο οποίος καταβάλλεται σε απασχολούμενους πλήρους ωραρίου, μετά την αφαίρεση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και την παρακράτηση φόρου, αφαιρουμένων των ποσών που αποτελούν αντικείμενο αναγκαστικής εκτέλεσης δυνάμει εκτελεστού τίτλου για την ικανοποίηση απαιτήσεων που δεν συνιστούν υποχρεώσεις διατροφής

2) το 75 % της αμοιβής που ορίζεται στην παράγραφο 1, μετά την αφαίρεση των προκαταβολών που χορηγούνται στον εργαζόμενο

3) το 90 % της αμοιβής που ορίζεται στην παράγραφο 1, μετά την αφαίρεση των προστίμων που ορίζονται στο άρθρο 108.

Εάν ο εργαζόμενος απασχολείται υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης, τότε τα ποσά που αναφέρονται στην ενότητα 1 του πολωνικού εργατικού κώδικα μειώνονται ανάλογα με το ωράριο εργασίας.

Αυτή η ιστοσελίδα είναι μέρος του ιστότοπου Η Ευρώπη σου.

Θα μας βοηθούσαν πολύ τα σχόλιά σας σχετικά με τη χρησιμότητα των παρεχόμενων πληροφοριών.