Jak doprowadzić do wykonania orzeczenia

1 Co oznacza wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych?

Wykonanie wyroku to zatwierdzone przez sąd działanie mające na celu nakłonienie dłużników egzekwowanych do zastosowania się do orzeczenia sądu. Wybór metody wykonania wyroku należy wyłącznie do wierzyciela egzekwującego.

Przy wyborze metody wykonania wyroku wierzyciel powinien wziąć pod uwagę, czy:

• odzyskanie długu i wyegzekwowanie opłat sądowych od pozwanego jest prawdopodobne;
• pozwany jest winien pieniądze innym osobom lub sąd wydał przeciwko niemu inne wyroki;
• pozwany jest właścicielem mienia lub składników majątku, które można zająć i sprzedać w drodze licytacji;
• pozwany jest osobą pracującą;
• pozwany dysponuje innymi źródłami dochodu, np. dochodem z tytułu inwestycji;
• pozwany posiada rachunek bankowy, rachunek w towarzystwie budowlanym lub innego rodzaju rachunek;
• pozwany jest właścicielem nieruchomości (domu/mieszkania) lub
• inne osoby są winne pozwanemu pieniądze.

Poniżej przedstawiono informacje na temat poszczególnych rodzajów środków egzekucyjnych. Wierzyciel egzekwujący powinien wybrać środek, co do którego istnieje największe prawdopodobieństwo, że doprowadzi do odzyskania należnych mu środków pieniężnych.

Sąd nie jest w stanie zagwarantować, że wierzyciel egzekwujący odzyska należne mu środki pieniężne, a podjęcie jakichkolwiek czynności egzekucyjnych wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej. Mimo że sąd doliczy kwotę opłaty do kwoty należnej od pozwanego, nie będzie mógł zwrócić wierzycielowi uiszczonych przez niego opłat, jeżeli powód nie odzyska środków pieniężnych od pozwanego.

Poniżej przedstawiono poszczególne rodzaje środków egzekucyjnych:

Zajęcie

Egzekucja oznacza wykonanie wyroków sądu w sprawach cywilnych w drodze zajęcia majątku. Aby móc przeprowadzić egzekucję, należy wystąpić do sądu o wydanie nakazu egzekucji. Wydanie takiego nakazu będzie skuteczne wyłącznie w przypadku, gdy pozwany:

• dysponuje wystarczającym majątkiem pod adresem wskazanym przez wierzyciela egzekwującego, który to majątek będzie można sprzedać na licytacji w celu zgromadzenia potrzebnych środków pieniężnych lub
• dysponuje środkami pieniężnymi w kwocie odpowiadającej kwocie roszczenia wskazanej w nakazie (co pozwoli zapobiec sprzedaży majątku).

Sąd będzie mógł wydać taki nakaz wyłącznie w przypadku, gdy pozwany:

• nie wywiązał się z obowiązku uiszczenia kwoty, której pokrycie zarządził sąd lub
• zalega z przynajmniej jedną ze swoich płatności.

Komornik nie zawsze może zająć i sprzedać majątek pozwanego Wyłączone z zajęcia są na przykład podstawowe artykuły gospodarstwa domowego i narzędzia niezbędne do wykonywania zawodu oraz składniki majątku będące przedmiotem umów dzierżawy z opcją zakupu lub najmu. Komornik nie zajmie majątku pozwanego, jeżeli jego wartość okaże się niewystarczająca do zaspokojenia wierzytelności wskazanej w nakazie po potrąceniu kosztów zajęcia i sprzedaży tego majątku. Sprzedaż na licytacji często pozwala uzyskać zaledwie ułamek pierwotnej wartości sprzedanego składnika majątku. Ponadto majątek pozwanego mógł już zostać zajęty przez komorników wykonujących czynności na podstawie innego nakazu.

Nakaz zajęcia rachunku bankowego

Wierzyciel egzekwujący może wystąpić z wnioskiem do Sądu Najwyższego, aby wierzytelność, którą pozwany posiada u osoby trzeciej, została zamiast tego wypłacona na jego rzecz. W praktyce z metody tej korzysta się w celu zajęcia środków, które pozwany może posiadać na rachunkach bankowych. Jeżeli fundusze znajdujące się na rachunkach bankowych dłużnika okażą się niewystarczające do pokrycia całości zadłużenia, dostępne środki wykorzystuje się do zaspokojenia przynajmniej części wierzytelności.

Postępowania upadłościowe

Jeżeli kwota zadłużenia przekracza 750 funtów szterlingów, wierzyciel egzekwujący może również wystąpić do sądu o ogłoszenie niewypłacalności pozwanego. Postępowanie w tym zakresie wszczyna się przed Sądem Najwyższym. Koszty takiego postępowania mogą okazać się jednak znaczne.

Wezwanie dłużnika do stawienia się przed sądem

Wierzyciel egzekwujący może wystąpić do Wydziału Drobnych Roszczeń Sądu Najwyższego o wezwanie dłużnika do stawienia się przed sądem (roszczenia, których wartość nie przekracza 10 000 funtów szterlingów). Następnie sąd może zobowiązać dłużnika do spłaty zadłużenia w ratach, przy czym niewywiązanie się z tego obowiązku może w niektórych ściśle określonych przypadkach skutkować pozbawieniem dłużnika wolności z tytułu zwłoki w płatności.

Nakaz przekazania informacji

Choć nakaz ten nie stanowi sam w sobie środka egzekucyjnego, jego wydanie umożliwia przesłuchanie dłużników egzekwowanych w kwestii ich majątku, aby zapewnić wierzycielowi egzekwującemu możliwość podjęcia bardziej świadomej decyzji przy wyborze środka egzekucyjnego, z którego chce on skorzystać.

2 Jakie organy są właściwe w zakresie wykonywania orzeczeń?

Organem właściwym w zakresie wykonywania orzeczeń w Gibraltarze jest Sąd Najwyższy.

3 Jakie warunki muszą być spełnione, aby można było wydać tytuł wykonawczy?

3.1 Postępowanie

Sąd Najwyższy (w tym jego Wydział Drobnych Roszczeń) może nakazać przeprowadzenie egzekucji w sprawach, w których wydał wyrok.

Komornicy w Gibraltarze są pracownikami Służby Sądowniczej, a zatem są urzędnikami służby cywilnej. Zajmują się oni egzekucją wyroków lub nakazów wydanych i zarejestrowanych w sądach. Wykonują oni tytuły egzekucyjne, przejmują posiadanie nieruchomości oraz odzyskują mienie objęte nakazem zwrotu mienia. Ponadto komornicy wykonują inne czynności, w tym osobiste doręczanie dokumentów oraz nakazów pozbawienia wolności.

Korzystanie z usług prawników lub innych przedstawicieli zawodów prawniczych

Wierzyciel nie musi składać wniosku o przeprowadzenie egzekucji za pośrednictwem prawnika ani żadnego innego przedstawiciela zawodu prawniczego.

Poza postępowaniem prowadzonym w Wydziale Drobnych Roszczeń Sądu Najwyższego postępowanie egzekucyjne może być skomplikowane. Przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego wierzyciele powinni zatem rozważyć zasięgnięcie porady prawnika (solicitor) lub Biura Porad Prawnych dla Obywateli.

Wysokość kosztów egzekucji

Każda z metod egzekucji wiąże się z koniecznością uiszczenia innych opłat sądowych. Jak wspomniano powyżej, choć sąd doliczy kwotę opłaty do kwoty należnej od pozwanego, nie będzie mógł zwrócić wierzycielowi uiszczonych przez niego opłat, jeżeli powód nie odzyska środków pieniężnych od pozwanego. Aby uzyskać dodatkowe informacje na temat obowiązujących opłat, należy skontaktować się z sekretariatem Sądu Najwyższego zlokalizowanym pod adresem 277 Main Street, Gibraltar, numer telefonu (+350) 200 75608.

3.2 Główne warunki

Jak wspomniano powyżej, w Gibraltarze wybór środka egzekucyjnego należy wyłącznie do wierzyciela egzekwującego. Wierzyciele, którzy uzyskali prawomocny wyrok sądu i których wierzytelność nie została jeszcze zaspokojona, są uprawnieni do dochodzenia wykonania tego wyroku przy wykorzystaniu najodpowiedniejszych dostępnych im środków. Dlatego też sąd uwzględnia dokonany przez wierzyciela wybór środka egzekucyjnego, pod warunkiem że wierzyciel dysponuje prawomocnym wyrokiem i złożył odpowiedni wniosek.

4 Przedmiot i charakter środków egzekucyjnych

4.1 Jakie składniki majątku mogą podlegać egzekucji?

Egzekucję można przeprowadzić z następujących składników majątku:

• środków zgromadzonych na rachunkach w toku postępowania wszczynanego na podstawie nakazu zajęcia rachunku bankowego;
• ruchomego majątku rzeczowego w drodze zajęcia;
• nieruchomości w toku postępowania wszczynanego na podstawie nakazu zajęcia majątku dłużnika.

Nie sporządzono żadnych konkretnych wykazów majątku niepodlegającego zajęciu. Opracowano jednak wytyczne w tym zakresie. Komornik może zająć wyłącznie majątek należący do pozwanego lub którego pozwany jest współwłaścicielem.

Komornik może dokonać zajęcia tylko tego majątku, co do którego można przypuszczać, że uda się go sprzedać z zyskiem na licytacji. Komornicy nie mogą zająć majątku, jeżeli uznają, że zyski z jego sprzedaży okażą się niewystarczające do zaspokojenia choćby części kwoty wskazanej w nakazie po odliczeniu kosztów zajęcia i sprzedaży na licytacji.

Komornicy nie mogą zająć:

• przedmiotów, których pozwany potrzebuje do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności, takich jak narzędzia lub książki;
• podstawowych artykułów gospodarstwa domowego niezbędnych pozwanemu i członkom jego rodziny, np. odzieży lub pościeli;
• majątku będącego przedmiotem umów najmu, leasingu lub dzierżawy z opcją zakupu (uwzględniając samochody);
• majątku, który mógł zostać już zajęty przez komorników dokonujących czynności na podstawie innego nakazu lub
• majątku, który nie jest własnością podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą (np. meble biurowe, maszyny i pojazdy będące przedmiotem leasingu).

W przypadku wydania nakazu zajęcia rachunku bankowego dłużnik egzekwowany, który nie może wypłacić środków pieniężnych ze swojego rachunku bankowego lub rachunku w towarzystwie budowlanym i który twierdzi, że sam doświadcza lub członkowie jego rodziny doświadczają z tego tytułu trudności w pokryciu kosztów zwykłego utrzymania, może zwrócić się do sądu o wydanie nakazu płatności na rzecz osób znajdujących się w niedostatku, który umożliwia dokonanie jednej lub większej liczby płatności na rzecz konkretnych osób.

4.2 Jakie skutki mają środki egzekucyjne?

Zarówno w przypadku dłużników, jak i w przypadku osób trzecich niespełnienie wymogów określonych w nakazach sądowych skutkuje możliwością nałożenia na te osoby sankcji za obrazę sądu. Sankcje takie obejmują obowiązek „wyrażenia czynnego żalu z powodu obrazy sądu” (tj. złożenia przeprosin na ręce sędziego na posiedzeniu jawnym), a w najpoważniejszych przypadkach – karę pozbawienia wolności do 14 dni.

Na bankach spoczywają określone zobowiązania w zakresie ujawniania informacji i zajmowania rachunków bankowych. Jeżeli bank otrzyma nakaz zajęcia rachunku bankowego skierowany przeciwko jednemu ze swoich klientów, nie ma obowiązku ujawnić, ile środków pieniężnych znajduje się na tym rachunku. Bank może wskazać, że na rachunku nie ma żadnych środków pieniężnych, że ilość środków pieniężnych na rachunku jest niewystarczająca do pokrycia całej kwoty zadłużenia, ale może zostać wykorzystana do pokrycia części tej kwoty, lub że środki znajdujące się na rachunku są wystarczające do zaspokojenia całości wierzytelności. Kwestie związane z tym, jakiego rodzaju inne informacje bank jest uprawniony przekazywać, regulują bardzo rygorystyczne przepisy w zakresie ochrony danych osobowych.

4.3 Jak długo obowiązują takie środki?

We wszystkich nakazach sąd wyznacza termin, w którym strona, przeciwko której skierowany jest nakaz, musi udzielić stosownych informacji lub zastosować się do nakazu oraz poucza o maksymalnym wymiarze sankcji, które grożą za niezastosowanie się do nakazu

5 Czy istnieje możliwość odwołania od takiego środka?

Wszystkie sądowe środki egzekucyjne (nakaz zajęcia majątku dłużnika i nakaz zajęcia rachunku bankowego) są wydawane w postępowaniu składającym się z dwóch etapów. Etap postępowania dotyczący środków tymczasowych przeprowadza się wyłącznie na podstawie pism sądowych, a dłużnik egzekwowany nie ma żadnego wpływu na jego przebieg. Aby można było jednak przejść do końcowego etapu postępowań dotyczących każdego z tych środków egzekucyjnych, konieczne jest przeprowadzenie rozprawy i wezwanie dłużnika egzekwowanego do stawienia się na tej rozprawie w celu zapewnienia mu możliwości przedstawienia powodów, dla których uważa on, że planowany środek egzekucyjny nie powinien zostać zastosowany. Wszystkie strony zostaną powiadomione o terminie rozprawy z odpowiednim wyprzedzeniem – niezależnie od specyfiki konkretnej sprawy wyznaczono minimalny okres, który musi upłynąć od zakończenia etapu postępowania dotyczącego środków tymczasowych, przekazania powiadomienia o zwołaniu rozprawy „końcowej”, aż do dnia rozprawy, aby zapewnić dłużnikowi (a także dowolnej osobie trzeciej bezpośrednio zaangażowanej w sprawę, np. bankowi w przypadku nakazu zajęcia rachunku bankowego) możliwość odpowiedniego przygotowania się do rozprawy. Jeżeli termin rozprawy „końcowej” wyznaczono w dniu, który nie jest dogodny dla stron, mogą one zwrócić się o przełożenie rozprawy na bardziej dogodny termin. W takim przypadku nakaz tymczasowy zostanie utrzymany w mocy, ale nie uprawomocni się do chwili zakończenia rozprawy.

Na postanowienie sądu o wydaniu nakazu nie przysługuje zażalenie. W stosownych przypadkach dopuszcza się wyłącznie możliwość wniesienia apelacji od pierwotnego wyroku przyznającego wierzycielowi prawo do wystąpienia o przeprowadzenie egzekucji lub złożenia wniosku o uchylenie tego wyroku. Sąd może odstąpić od egzekucji tylko wówczas, gdy wyrok zostanie skutecznie zaskarżony przez wniesienie apelacji lub uchylony. Jeżeli środek zaskarżenia wobec wyroku wniesiono po tym, jak sąd przychylił się do wniosku wierzyciela o przeprowadzenie egzekucji, nakaz egzekucji może zostać wstrzymany po wystąpieniu do sądu ze stosownym wnioskiem w tym zakresie. W takiej sytuacji komornicy nie mogą zająć majątku, ale mają obowiązek sporządzić wykaz składników majątku, które można będzie następnie zająć i sprzedać w drodze licytacji.

Jeżeli wierzyciel złożył prawidłowo sporządzony wniosek o przeprowadzenie egzekucji do sądu, sąd nie może odmówić wyrażenia zgody na zastosowanie środka egzekucyjnego wybranego przez wierzyciela. Dlatego też nie ma potrzeby, aby wierzyciel miał możliwość wniesienia środków zaskarżenia przeciwko postanowieniu w przedmiocie wyrażenia zgody na zastosowanie środka egzekucyjnego.

6 Czy istnieją ograniczenia dotyczące wykonywania orzeczeń, w szczególności odnoszące się do ochrony dłużnika lub terminów?

Tytuł egzekucyjny jest ważny przez określony czas, tj. 12 miesięcy, z możliwością przedłużenia o dodatkowe 12 miesięcy na mocy postanowienia sądu.

W toku postępowania dotyczącego zajęcia majątku dłużnikowi należy przekazać zawiadomienie o zajęciu wraz z pouczenie, że ma 5 dni na zawarcie z komornikami umowy o pozostawieniu majątku w tymczasowym posiadaniu dłużnika (walking possession). Na mocy tej umowy dłużnik może zatrzymać majątek. Jeżeli dłużnik nie podpisze umowy w terminie 5 dni, komornicy będą mogli zająć majątek i przystąpić do sprzedaży w drodze licytacji.

 

Ta strona jest częścią portalu Twoja Europa.

Państwa opinia na temat przydatności przedstawionych informacji jest dla nas ważna.