Εγκληματολογικοί εμπειρογνώμονες

Πληροφορίες για την ανεύρεση δικαστικού πραγματογνώμονα στις χώρες της ΕΕ

Δικαστική πραγματογνωμοσύνη – τι είναι;

Η εξέταση ενός αντικειμένου ή μιας κατάστασης για την οποία απαιτείται εμπειρογνωσία σε ένα συγκεκριμένο πεδίο εξειδίκευσης και η οποία διεξάγεται από δικαστικό πραγματογνώμονα (που αποκαλείται επίσης ειδικός επιστήμονας). Οι τομείς και οι τίτλοι ενδέχεται να διαφέρουν από χώρα σε χώρα.

Συνηθέστεροι τομείς εξειδίκευσης:

  • δακτυλοσκοπία
  • ανάλυση DNA
  • ανάλυση εγγράφων
  • γραφολογία
  • ψηφιακή δικαστική πραγματογνωμοσύνη
  • ιατροδικαστική
  • δικαστική ψυχιατρική
  • βαλλιστική ανάλυση
  • δικαστική τοξικολογία
  • ανάλυση εδάφους
  • ανάλυση χρώματος και γυαλιού
  • πραγματογνωμοσύνη σε περίπτωση οδικών ατυχημάτων.

Οι δικαστικοί πραγματογνώμονες δεν ερμηνεύουν τον νόμο και δεν εξετάζουν τον τρόπο εφαρμογής του. Στις περισσότερες χώρες τις ΕΕ, είτε εργάζονται για εγκληματολογικό φορέα του δημοσίου είτε είναι ιδιώτες.

Καθήκοντα και αρμοδιότητες

Τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες των δικαστικών πραγματογνωμόνων προβλέπονται από την εθνική νομοθεσία, στο πλαίσιο της οποίας θεμελιώνεται επίσης το δικαίωμά τους να διενεργούν δικαστικές πραγματογνωμοσύνες. Οι περισσότερες χώρες προβλέπουν απαιτήσεις (εκπαίδευση, κατάρτιση και/ή πιστοποίηση) για την αναγνώριση της ιδιότητας του δικαστικού πραγματογνώμονα και τη διενέργεια δικαστικής πραγματογνωμοσύνης στον εκάστοτε τομέα.

Τα αποτελέσματα της δικαστικής πραγματογνωμοσύνης αναφέρονται αναλυτικά σε έκθεση δικαστικού πραγματογνώμονα (επίσης γνωστή και ως έκθεση πραγματογνωμοσύνης). Στο εν λόγω έγγραφο, ο δικαστικός πραγματογνώμονας, βασιζόμενος στα αποτελέσματα επιστημονικής μελέτης ή φυσικής εξέτασης ενός αντικειμένου ή μιας κατάστασης, παρέχει τεκμηριωμένες απαντήσεις σε ερωτήσεις οι οποίες διατυπώνονται από το πρόσωπο που έχει αναλάβει τη διεξαγωγή της διαδικασίας (π.χ. τον ανακριτή ή τον εισαγγελέα) ή από το δικαστήριο.

Οι δικαστικές πραγματογνωμοσύνες διενεργούνται στο πλαίσιο ποινικής, διοικητικής ή πολιτικής διαδικασίας, είτε ως μέρος της προδικαστικής έρευνας (συνήθως κατόπιν αιτήματος του ανακριτή ή του εισαγγελέα) είτε στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας (κατόπιν δικαστικής παραγγελίας).

Αναζήτηση δικαστικού πραγματογνώμονα

  • Αυστρία
  • Τσεχική Δημοκρατία: Δεν υπάρχει βάση δικαστικών πραγματογνωμόνων — οι πραγματογνώμονες ενεργούν συνήθως στο πλαίσιο της αστυνομίας.
  • Ελλάδα: Δεν υπάρχει επίσημο εθνικό μητρώο δικαστικών πραγματογνωμόνων. Μία φορά τον χρόνο εκδίδεται απόφαση πρωτοδικείου η οποία περιέχει τον κατάλογο των πραγματογνωμόνων. Ο κατάλογος αυτός περιέχει δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και, γι’ αυτόν τον λόγο, δεν μπορεί να δημοσιοποιηθεί ή να διατεθεί στο κοινό. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο από το δικαστήριο με σκοπό τη διευκόλυνση κάθε υπόθεσης που εκκρεμεί ενώπιόν του.
  • Γαλλία: Δεν υπάρχει εθνικό μητρώο δικαστικών πραγματογνωμόνων. Το ακυρωτικό δικαστήριο (Cour de Cassation) της Γαλλίας δημοσιεύει καταλόγους πραγματογνωμόνων (στους οποίους περιλαμβάνονται όλοι οι τεχνικοί σύμβουλοι, όχι μόνο οι δικαστικοί πραγματογνώμονες), οι οποίοι διατίθενται σε κάθε εφετείο.
  • Κάτω Χώρες
  • Ρουμανία: Επί του παρόντος, δεν υπάρχει εθνικό ηλεκτρονικό μητρώο δικαστικών πραγματογνωμόνων. Ωστόσο, το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει ξεκινήσει ένα έργο για τη δημιουργία μητρώου. Εντωμεταξύ, το Υπουργείο Δικαιοσύνης διαθέτει κατάλογο σε μορφή PDF εδώ.
  • Σλοβενία: Υπάρχει μητρώο δικαστικών τεχνικών συμβούλων, το οποίο περιλαμβάνει επίσης τους εθνικούς δικαστικούς πραγματογνώμονες.
  • Η Λετονία, η Εσθονία και η Λιθουανία διαθέτουν κοινό μητρώο δικαστικών πραγματογνωμόνων, το οποίο είναι διαθέσιμο δωρεάν στα αγγλικά στον παρακάτω σύνδεσμο:

Πληροφορίες για άλλα κράτη μέλη της ΕΕ θα ακολουθήσουν σύντομα.

Τελευταία επικαιροποίηση: 17/11/2021

Για τη διαχείριση αυτής της ιστοσελίδας υπεύθυνη είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στην παρούσα σελίδα δεν απηχούν κατ’ ανάγκη την επίσημη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Παρακαλείσθε να συμβουλευθείτε την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου σχετικά με το καθεστώς πνευματικής ιδιοκτησίας που διέπει τις σελίδες των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων.