Επιχειρήσεις και ανθρώπινα δικαιώματα

1. Τι δικαστική προστασία έχω στη χώρα σας ως θύμα παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις οποίες εμπλέκονται επιχειρήσεις; Στην προστασία αυτή περιλαμβάνεται αποζημίωση;

Στη Σουηδία δεν γίνεται διάκριση μεταξύ παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται με επιχειρήσεις και άλλων ειδών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν υπάρχουν ειδικοί κανονισμοί στον τομέα των επιχειρήσεων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα μέσα παροχής έννομης προστασίας στο σουηδικό νομικό σύστημα είναι σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα τις οποίες έχει υπογράψει η Σουηδία.

Η δικαστική προστασία έναντι παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατοχυρώνεται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο σουηδικό Σύνταγμα.

Εάν πιστεύετε ότι έχουν παραβιαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματά σας, μπορείτε να απευθυνθείτε σε διάφορες αρχές, ανάλογα με το τι έχει συμβεί.

Μπορείτε να ζητήσετε τη διεξαγωγή δικαστικής διαδικασίας ή έλεγχο από σουηδικό φορέα ελέγχου, ή να προσφύγετε στο εθνικό σημείο επαφής.

Δικαστικές διαδικασίες

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η υπόθεσή σας μπορεί να εξεταστεί από δικαστήριο, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Τα ποινικά αδικήματα μπορούν να παραπεμφθούν στο δικαστήριο από εισαγγελέα. Εάν ο εισαγγελέας επιλέξει να μην ασκήσει ποινική δίωξη, σε ορισμένες περιπτώσεις έχετε τη δυνατότητα να το πράξετε ο ίδιος. Τέλος, μπορείτε να υποβάλετε αγωγή αποζημίωσης κατά του κράτους.

Στη Σουηδία υπάρχουν τρία είδη δικαστηρίων:

• τα γενικά δικαστήρια, τα οποία περιλαμβάνουν τα πρωτοδικεία (tingsrätt), τα εφετεία (hovrätt) και το Ανώτατο Δικαστήριο (Högsta domstolen)·
• τα γενικά διοικητικά δικαστήρια, δηλαδή τα διοικητικά πρωτοδικεία (förvaltningsrätt), τα διοικητικά εφετεία (kammarrätt) και το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο (Högsta förvaltningsdomstolen)·
• τα ειδικά δικαστήρια που αποφαίνονται επί διαφορών που εμπίπτουν σε διάφορους ειδικούς τομείς, όπως το εργατοδικείο (Arbetsdomstolen).

Αίτηση ελέγχου από σουηδικό φορέα ελέγχου

Οι διάφοροι διαμεσολαβητές ελέγχουν τη συμμόρφωση με τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Κάθε πρόσωπο που θεωρεί ότι έχει τύχει εσφαλμένης ή άδικης μεταχείρισης από αρχή ή υπάλληλο αρχής του κράτους ή του δημοτικού τομέα μπορεί να προσφύγει στον Κοινοβουλευτικό Διαμεσολαβητή (Justitieombudsmannen). Ο Κοινοβουλευτικός Διαμεσολαβητής εποπτεύει την εφαρμογή των νόμων και άλλων κανονισμών στις δημόσιες δραστηριότητες.

Σύμφωνα με την εντολή του, η εποπτεία του Κοινοβουλευτικού Διαμεσολαβητή καλύπτει επίσης «άλλα πρόσωπα των οποίων η απασχόληση ή η ανάθεση συνεπάγεται την άσκηση δημόσιας εξουσίας, όσον αφορά αυτήν την πτυχή των δραστηριοτήτων τους» και «τα στελέχη και τα πρόσωπα που απασχολούνται από δημόσιες επιχειρήσεις, ενώ ασκούν, για λογαριασμό μιας τέτοιας επιχείρησης, δραστηριότητες στις οποίες η κυβέρνηση ασκεί αποφασιστική επιρροή μέσω της επιχείρησης».

Ορισμένα εποπτικά καθήκοντα ασκούνται επίσης από τον Επίτροπο Δικαιοσύνης (justitiekanslern), ο οποίος διορίζεται από την κυβέρνηση. Στα καθήκοντα του Επιτρόπου Δικαιοσύνης περιλαμβάνεται η εξέταση καταγγελιών και ο διακανονισμός αγωγών αποζημίωσης που στρέφονται κατά του κράτους.

Το Γραφείο του Διαμεσολαβητή για την Ισότητα (diskrimineringsombudsmannen) είναι κρατικός οργανισμός αρμόδιος για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τον νόμο για τις διακρίσεις. Ο διαμεσολαβητής υποχρεούται να προσπαθήσει, σε πρώτο βαθμό, να παρακινήσει τα πρόσωπα στα οποία εφαρμόζεται ο νόμος να συμμορφωθούν οικειοθελώς με αυτόν. Ωστόσο, ο διαμεσολαβητής μπορεί επίσης να ασκήσει αγωγή εξ ονόματος προσώπου που συναινεί σε αυτό. Όσοι παραβιάζουν τον νόμο για τις διακρίσεις μπορεί να υποχρεωθούν να καταβάλουν αποζημίωση για δυσμενή διάκριση στο πρόσωπο που υπέστη τη διάκριση.

Υποβολή καταγγελίας στο εθνικό σημείο επαφής

Οι κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές εταιρείες προβλέπουν τη δυνατότητα ακρόασης της υπόθεσής σας μέσω των εθνικών σημείων επαφής (ΕΣΕ). Το σουηδικό ΕΣΕ είναι μια τριμερής συνεργασία μεταξύ του κράτους, του επιχειρηματικού τομέα και των συνδικαλιστικών οργανώσεων.

Το κράτος εκπροσωπείται από το Υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο συγκαλεί συνεδριάσεις, και μπορούν να προσκληθούν και άλλες κρατικές υπηρεσίες. Ο επιχειρηματικός τομέας εκπροσωπείται από τη Σουηδική Συνομοσπονδία Επιχειρήσεων, τη Σουηδική Ομοσπονδία Εμπορίου και τη Σουηδική Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Επιχειρήσεων, ενώ οι συνδικαλιστικές οργανώσεις εκπροσωπούνται από τη Σουηδική Συνομοσπονδία Συνδικαλιστικών Οργανώσεων, τη Σουηδική Συνομοσπονδία Επαγγελματικών Ενώσεων, τη Unionen, την IF Metall και τη Σουηδική Ένωση Διπλωματούχων Μηχανικών. Δεδομένου ότι οι κατευθυντήριες γραμμές είναι προαιρετικές, το ΕΣΕ δεν έχει τη δυνατότητα να επιβάλει κυρώσεις. Κύριο καθήκον του σημείου επαφής είναι να ενθαρρύνει τις εταιρείες να ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραμμές και να συνεργάζονται για την επίλυση προβλημάτων σε ατομικές υποθέσεις μέσω διαλόγου και συζήτησης.

Το εθνικό σημείο επαφής (ΕΣΕ) — Regeringen.se

2. Έχετε ειδικούς κανόνες για κατάφωρες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Οι κανόνες αυτοί ισχύουν και για περιβαλλοντικά εγκλήματα ή περιπτώσεις σοβαρής εργασιακής εκμετάλλευσης;

Δεν υπάρχουν ειδικοί κανόνες για κατάφωρες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο. Ωστόσο, η αρχή της αναλογικότητας διαδραματίζει ρόλο στην αξιολόγηση των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της σοβαρότητας της παραβίασης. Η δικαστική προστασία έναντι παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατοχυρώνεται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο σουηδικό Σύνταγμα.

3. Είμαι θύμα παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων η οποία προκλήθηκε από δραστηριότητες μιας ευρωπαϊκής διεθνικής εταιρείας που έλαβαν χώρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχω πρόσβαση στα δικαστήρια της χώρας σας εάν δεν είμαι υπήκοος της ΕΕ ή δεν ζω στην ΕΕ; Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να κάνω προσφυγή για παραβίαση των δικαιωμάτων μου; Πού μπορώ να βρω επιπλέον πληροφορίες;

Προϋποθέσεις για την προσφυγή ενώπιον σουηδικού δικαστηρίου

Βασική προϋπόθεση για να μπορέσει ένας αλλοδαπός να προσφύγει ενώπιον σουηδικού δικαστηρίου είναι να μπορέσει να θεμελιώσει τη δικαιοδοσία της Σουηδίας, δηλαδή να αποδείξει ότι σουηδικό δικαστήριο έχει δικαιοδοσία να κρίνει την αγωγή ως παραδεκτή. Οι δυνατότητες γι’ αυτό ποικίλλουν σε διαφορετικές υποθέσεις:

1. Στις υποθέσεις στις οποίες τα ανθρώπινα δικαιώματα ενός προσώπου έχουν παραβιαστεί από σουηδική εταιρεία ή από τα υποκαταστήματά της στο εξωτερικό, η προσφυγή για την υπόθεση κατά της εν λόγω εταιρείας μπορεί να γίνει σε δικαστήριο στη Σουηδία.
2. Εάν η παραβίαση έχει διαπραχθεί από θυγατρική εταιρεία με σουηδική ιδιοκτησία ή σουηδικό έλεγχο και έδρα σε τρίτη χώρα (δηλαδή εκτός της ΕΕ, της Ελβετίας, της Ισλανδίας και της Νορβηγίας), η προσφυγή για την υπόθεση κατά της θυγατρικής εταιρείας μπορεί να γίνει σε δικαστήριο στη Σουηδία μόνο υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
3. Εάν η παραβίαση έχει διαπραχθεί από θυγατρική εταιρεία με σουηδική ιδιοκτησία ή σουηδικό έλεγχο και έδρα σε άλλη χώρα της ΕΕ ή στην Ελβετία, την Ισλανδία ή τη Νορβηγία, οι δυνατότητες προσφυγής για την υπόθεση κατά της θυγατρικής εταιρείας ενώπιον δικαστηρίου στη Σουηδία περιορίζονται σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Γενικές προϋποθέσεις για τη δικαιοδοσία της Σουηδίας

Τα σουηδικά δικαστήρια πρέπει να εξετάζουν αυτεπαγγέλτως αν υφίσταται δικαιοδοσία της Σουηδίας. Προκειμένου μια αξίωση να εμπίπτει στη σουηδική δικαιοδοσία πρέπει σουηδικό δικαστήριο να έχει δικαιοδοσία να επιληφθεί και να εκδώσει απόφαση επί της ουσίας της υπόθεσης.

Στις υποθέσεις που η εταιρεία που παραβιάζει (εναγόμενη) έχει την έδρα της σε κράτος μέλος της ΕΕ, εφαρμόζεται ο κανονισμός Βρυξέλλες Ι. Ωστόσο, ο κανονισμός περιέχει επίσης ορισμένους κανόνες δικαιοδοσίας των οποίων η εφαρμογή δεν εξαρτάται από τον τόπο κατοικίας του εναγομένου. Εάν ο εναγόμενος έχει την κατοικία του στην Ελβετία, την Ισλανδία ή τη Νορβηγία, το ζήτημα της δικαιοδοσίας καθορίζεται από τη σύμβαση του Λουγκάνο. Εάν ο εναγόμενος δεν έχει την κατοικία του εντός της ΕΕ ή σε χώρα που έχει υπογράψει τη σύμβαση του Λουγκάνο, το ζήτημα της δικαιοδοσίας καθορίζεται με την κατ’ αναλογία εφαρμογή των κανόνων σύγκρουσης δικαιοδοσίας που προβλέπονται στο κεφάλαιο 10 του σουηδικού κώδικα δικονομίας, λαμβανομένης υπόψη της βασικής απαίτησης να υπάρχει σουηδικό συμφέρον για την απονομή της δικαιοσύνης ώστε να είναι αρμόδιο ένα σουηδικό δικαστήριο.

Κατά κανόνα η κατοικία του προσώπου του οποίου τα δικαιώματα παραβιάστηκαν δεν έχει σημασία για την εφαρμογή του κανονισμού Βρυξέλλες Ι. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, απαιτείται ο ενάγων να έχει την κατοικία του σε κράτος μέλος ή το γεγονός που αποτελεί τη βάση της διεθνούς δικαιοδοσίας να μπορεί να καταλογιστεί σε κράτος μέλος.

Καθοριστικός παράγοντας είναι οι περιστάσεις που αποτελούν τη βάση της διεθνούς δικαιοδοσίας να συντρέχουν κατά τον χρόνο της προσφυγής στο δικαστήριο.

Εφαρμοστέο δίκαιο

Το δίκαιο ποιας χώρας πρέπει να εφαρμοστεί σε αξίωση που προκύπτει από παραβίαση δικαιωμάτων που εκδικάζεται από σουηδικό δικαστήριο καθορίζεται από το σουηδικό δικαστήριο με εφαρμογή του σουηδικού διεθνούς ιδιωτικού δικαίου. Κατά κανόνα, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εφαρμόζεται το δίκαιο της χώρας όπου προκλήθηκε η ζημία. Συνεπώς, εάν η παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει γίνει εκτός της Σουηδίας, η αξίωση του θύματος σπανίως θα υπόκειται στο σουηδικό δίκαιο. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το αν το πρόσωπο έχει επιλέξει να βασίσει την αξίωσή του σε συμβατικούς (σύμβαση εργασίας) ή εξωσυμβατικούς λόγους (ελλείψει σύμβασης εργασίας). Ο κύριος λόγος γι’ αυτό είναι ότι ο δεσμός με τη Σουηδία δεν είναι αρκετά ισχυρός.

Σε αντίθεση με το περιεχόμενο του σουηδικού δικαίου, το περιεχόμενο του αλλοδαπού δικαίου αποτελεί πραγματικό ζήτημα στα σουηδικά δικαστήρια. Ως εκ τούτου, πρόσωπο που στηρίζει την αξίωσή του σε αλλοδαπό δίκαιο πρέπει να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία προς επίρρωση της αξίωσής του, π.χ. με τη μορφή πραγματογνωμοσύνης. Αυτό μπορεί να συνεπάγεται ορισμένες δαπάνες.

Ακόμα και όταν μια αξίωση υπόκειται σε αλλοδαπό δίκαιο, τα σουηδικά δικαστήρια ενδέχεται να έχουν κάποιο περιθώριο να εφαρμόσουν το σουηδικό δίκαιο, στον βαθμό που τίθεται ζήτημα διεθνών δεσμευτικών κανόνων ή όταν το αλλοδαπό δίκαιο έρχεται σε σύγκρουση με τη σουηδική δημόσια τάξη. Ωστόσο, αυτές οι διαδικασίες έκτακτης ανάγκης εφαρμόζονται πολύ σπάνια. Εν αναμονή της συγκρότησης νομολογίας, π.χ. από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα σουηδικά δικαστήρια, δεν έχει διευκρινιστεί επίσης σε ποιο βαθμό μια αγωγή αποζημίωσης σχετικά με παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεπάγεται την εφαρμογή αυτών των εξαιρέσεων, π.χ. λόγω ελλείψεων στην προστασία των δικαιωμάτων στη χώρα όπου προκλήθηκε η ζημία.

Πρακτικές δυνατότητες ενός προσώπου να προσφύγει σε σουηδικό δικαστήριο

Υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει σουηδική δικαιοδοσία και ότι υπάρχει προστατευόμενη αξίωση που μπορεί να εκτελεστεί (π.χ. βάσει του εφαρμοστέου αλλοδαπού δικαίου), η δυνατότητα πρόσβασης στα σουηδικά δικαστήρια είναι σχετικά καλή. Επιπλέον, οι νομικές δυνατότητες ενός αλλοδαπού να μετέχει σε δίκη ως διάδικος σε σουηδική διαφορά είναι καταρχήν συγκρίσιμες με εκείνες που ισχύουν για τους Σουηδούς πολίτες.

Εάν ένας αλλοδαπός αντιμετωπίζει οικονομικά ή άλλα πρακτικά εμπόδια για να ταξιδέψει στο αρμόδιο δικαστήριο στη Σουηδία, μπορεί να τεκμαίρεται ότι το δικαστήριο θα εργαστεί για την επίλυση του ζητήματος αυτού, π.χ. επιτρέποντας την εμφάνιση μέσω τηλεφώνου ή βιντεοσύνδεσης.

Ορισμένοι αλλοδαποί πολίτες που δεν κατοικούν στη Σουηδία και προσφεύγουν κατά σουηδικού νομικού προσώπου σε σουηδικό δικαστήριο οφείλουν, κατόπιν αίτησης του εναγομένου, να παράσχουν εγγύηση για τα μελλοντικά δικαστικά έξοδα του εναγομένου. Οι αλλοδαποί πολίτες και τα νομικά πρόσωπα που απαλλάσσονται από την υποχρέωση παροχής εγγύησης καθορίζονται στην ανακοίνωση σχετικά με την απαλλαγή από την υποχρέωση παροχής εγγύησης για δικαστικά έξοδα για αλλοδαπούς ενάγοντες σε ορισμένες υποθέσεις της 15ης Μαΐου 2014.

Οι δυνατότητες ενός αλλοδαπού να εξασφαλίσει δημόσια χρηματοδότηση για τα δικαστικά έξοδα και τα έξοδα του διαμεσολαβητή είναι περιορισμένες, τουλάχιστον εάν το πρόσωπο είναι πολίτης τρίτης χώρας. Η μεγαλύτερη δυνατότητα για δημόσια χρηματοδότηση είναι όταν μια αγωγή αποζημίωσης υποβάλλεται ως ατομική αξίωση σε σχέση με ποινική υπόθεση. Κατά τα λοιπά, οι δυνατότητες εξεύρεσης λύσης ιδιωτικής χρηματοδότησης εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την προσωπική οικονομική και κοινωνική κατάσταση του αλλοδαπού.

Περισσότερες πληροφορίες

Υπόμνημα προς το Υπουργείο Εξωτερικών σχετικά με τη δυνατότητα ενός προσώπου να προσφύγει κατά σουηδικής εταιρείας σε σουηδικό δικαστήριο λόγω παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράχθηκαν εκτός Σουηδίας. Mannheimer Swartling (2015)
https://docplayer.se/7222881-Promemoria-till-utrikesdepartementet.html

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις οδηγίες για την προσφυγή στα δικαστήρια διατίθενται στη διεύθυνση https://www.domstol.se/en/.

4. Μπορούν θεσμικά όργανα όπως ο Διαμεσολαβητής / Συνήγορος του Πολίτη, οι φορείς ισότητας ή οι εθνικοί φορείς για τα ανθρώπινα δικαιώματα να υποστηρίξουν τα θύματα παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται από ευρωπαϊκές διεθνικές εταιρείες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Μπορούν οι φορείς αυτοί να διερευνήσουν την υπόθεσή μου εάν δεν είμαι υπήκοος της ΕΕ ή δεν ζω στην ΕΕ; Υπάρχουν στη χώρα σας άλλες δημόσιες υπηρεσίες (π.χ. επιθεωρήσεις εργασίας ή περιβάλλοντος) που μπορούν να διερευνήσουν την υπόθεσή μου; Πού μπορώ να βρω πληροφορίες για τα δικαιώματά μου;

Βλ. το ερώτημα 1.

Ο σουηδικός Οργανισμός για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν εξετάζει ατομικές καταγγελίες σχετικά με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

5. Υποχρεώνει η χώρα σας τις ευρωπαϊκές διεθνικές εταιρείες να διαθέτουν μηχανισμούς υποβολής καταγγελιών ή υπηρεσίες διαμεσολάβησης για παραβιάσεις που προκαλούνται από τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες; Οι υποχρεώσεις αυτές ισχύουν και για παραβιάσεις που διαπράχθηκαν εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Ποιος είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση αυτών των δραστηριοτήτων στη χώρα σας; Υπάρχουν διαθέσιμες δημόσιες εκθέσεις που να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος;

Μηχανισμοί επανόρθωσης της ίδιας της εταιρείας

Οι εταιρείες έχουν την υποχρέωση να διασφαλίζουν ότι οι δραστηριότητές τους δεν παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα κανενός και, εάν μια εταιρεία έχει προκαλέσει μια παραβίαση ή έχει συμβάλει σε αυτήν ή έχει συνδεθεί με αυτήν, έχει την υποχρέωση να προσπαθήσει να βρει τρόπο επανόρθωσης της κατάστασης για το θιγόμενο πρόσωπο. Η εν λόγω επανόρθωση μπορεί να περιλαμβάνει συγγνώμη, παροχή οικονομικής ή μη χρηματικής αποζημίωσης ή κάτι άλλο που συμφωνείται από το θιγόμενο πρόσωπο και την εταιρεία. Η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη εάν μια εταιρεία δεν έχει συμβάλει σε αρνητικές επιπτώσεις, αλλά οι επιπτώσεις συνδέονται άμεσα με τη δραστηριότητά της. Στις περιπτώσεις αυτές, και εάν η εταιρεία έχει επαρκή επιρροή ώστε να είναι σε θέση να διαχειριστεί τις αρνητικές επιπτώσεις, η εταιρεία θα πρέπει να χρησιμοποιήσει την επιρροή της.

Δεν υπάρχει τυποποιημένο μοντέλο για τον τρόπο με τον οποίο μια εταιρεία θα πρέπει να οργανώσει καλύτερα τους δικούς της μηχανισμούς υποβολής καταγγελιών και επανόρθωσης. Κάθε εταιρεία πρέπει να αποφασίζει η ίδια τι πρέπει να γίνει με βάση τις δικές της ειδικές συνθήκες.

Ορισμένα σημεία αναφοράς:

• Ανοικτή προσέγγιση — διευκόλυνση του διαλόγου με όσους επηρεάζονται από τη συμπεριφορά της εταιρείας
• Διαπραγματεύσεις και συζητήσεις με εκπροσώπους των εργαζομένων —συχνά αποτελούν καλή βάση για αποτελεσματικά μέτρα σε υποθέσεις που αφορούν τους εργαζομένους
• Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα μιας εταιρείας μπορούν να προειδοποιούν εσωτερικά σχετικά με παραπτώματα, τον τρόπο παρακολούθησης της προειδοποίησης και τον τρόπο προστασίας των ατόμων που προβαίνουν στην προειδοποίηση
• Σύστημα χειρισμού καταγγελιών μέσω του οποίου άτομα εκτός της εταιρείας που αισθάνονται ότι τα ίδια ή άλλα άτομα έχουν επηρεαστεί ή θα επηρεαστούν αρνητικά από την εταιρεία μπορούν να ενημερώνουν την εταιρεία με ασφαλή και ανώνυμο τρόπο

Η κυβέρνηση έχει θεσπίσει νέα νομοθεσία σχετικά με την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας για μεγάλες εταιρείες, η οποία είναι πιο φιλόδοξη από τις οδηγίες της ΕΕ, σαφέστερα κριτήρια βιωσιμότητας στον νόμο για τις δημόσιες συμβάσεις και ισχυρότερη νομική προστασία για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος.

Τον Δεκέμβριο του 2016 άρχισε να ισχύει νέα νομοθεσία σχετικά με την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας. Η νομοθεσία συνεπάγεται ότι όλες οι μεγάλες εταιρείες με περισσότερους από 250 εργαζομένους υποχρεούνται πλέον να υποβάλουν εκθέσεις βιωσιμότητας. Εκτός από τις πληροφορίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τις κοινωνικές συνθήκες, την ισότητα και την πρόληψη της διαφθοράς, οι εκθέσεις, όταν αυτό είναι αναγκαίο για την κατανόηση της εξέλιξης, της θέσης και των αποτελεσμάτων της εταιρείας, πρέπει επίσης να περιέχουν πληροφορίες σχετικά με μέτρα για τη διασφάλιση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Τον Ιανουάριο του 2017 το Σουηδικό Κοινοβούλιο (Riksdag) θέσπισε επίσης αυστηρή νομοθεσία για την προστασία των εργαζομένων που προειδοποιούν για σοβαρά παραπτώματα όσον αφορά δραστηριότητες του εργοδότη τους («καταγγελία δυσλειτουργιών»). Στο πλαίσιο αυτής της ειδικής προστασίας, οι εργαζόμενοι που υφίστανται αντίποινα από τον εργοδότη τους δικαιούνται αποζημίωση.

Δημόσιες εκθέσεις

Επιχειρήσεις και ανθρώπινα δικαιώματα: συγκεκριμένα ελαττώματα και κενά στο σουηδικό δίκαιο. Έκθεση προς τον σουηδικό Οργανισμό για τη Δημόσια Διαχείριση. Enact Sustainable Strategies (Enact), εταιρεία παροχής συμβουλών με ειδίκευση στη βιώσιμη επιχειρηματική ανάπτυξη και την υπεύθυνη επιχειρηματικότητα.

Επιχειρήσεις και ανθρώπινα δικαιώματα: συγκεκριμένα ελαττώματα και κενά στο σουηδικό δίκαιο. Enact (statskontoret.se)

6. Έχω ειδικά δικαιώματα εάν είμαι ευάλωτο θύμα που ζητά αποκατάσταση για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις οποίες εμπλέκονται επιχειρήσεις; Μπορώ να έχω πρόσβαση σε νομική συνδρομή και υπό ποιους όρους; Ποιες δαπάνες καλύπτονται από τη νομική συνδρομή; Έχω πρόσβαση σε νομική συνδρομή υπό τους ίδιους όρους εάν δεν είμαι υπήκοος της ΕΕ και δεν ζω στην ΕΕ;

Τα θύματα παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται με επιχειρήσεις δεν έχουν ειδικά δικαιώματα (βλ. ερώτηση 1).

Υπάρχει δυνατότητα χορήγησης νομικής συνδρομής σύμφωνα με τον νόμο για τη νομική συνδρομή (1996:1619). Το δικαστήριο ή η Αρχή Νομικής Συνδρομής (Rättshjälpsmyndigheten) είναι πάντοτε αυτά που αποφασίζουν αν δικαιούστε νομική συνδρομή.

Η νομική συνδρομή παρέχεται κατά κανόνα σε ιδιώτες, δηλαδή όχι σε ενώσεις, εταιρείες ή παρόμοια. Κατ’ εξαίρεση, έμπορος ή περιουσία μπορεί επίσης να λάβει νομική συνδρομή.

Τα οικονομικά σας μέσα βασίζονται στο υπολογιζόμενο ετήσιο εισόδημά σας προ φόρων. Αφαιρέστε 15.000 SEK για κάθε τέκνο για το οποίο συνεισφέρετε διατροφή, με ανώτατο όριο τις 75.000 SEK. Το ποσό πρέπει επίσης να προσαρμοστεί εάν διαθέτετε περιουσιακά στοιχεία ή οφειλές που επηρεάζουν την ικανότητά σας να πληρώσετε. Για να λάβετε νομική συνδρομή, τα οικονομικά σας μέσα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 260.000 SEK/έτος. Όταν ενημερωθείτε ότι θα λάβετε νομική συνδρομή, πρέπει να καταβάλετε ο ίδιος μέρος των εξόδων. Η νομική συνδρομή δεν είναι ποτέ εντελώς δωρεάν για τους ενηλίκους και το μέρος που πληρώνετε οι ίδιοι ονομάζεται χρέωση νομικής συνδρομής. Η χρέωση νομικής συνδρομής δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι υψηλότερη από το κόστος της νομικής συνδρομής.

Η ασφάλιση νομικής προστασίας είναι μια μορφή ασφάλισης η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις περιλαμβάνεται στην ασφάλιση κατοικίας και οικοσκευής, στην ασφάλιση κατοικίας και διαμονής και στην ασφάλιση κατοικίας αναψυχής. Η ασφάλιση νομικής προστασίας σημαίνει ότι η ασφάλισή σας μπορεί να καλύψει μέρος των εξόδων σας για επαγγελματία νομικό ή δικηγόρο. Οι όροι και οι προϋποθέσεις για την ασφάλιση νομικής προστασίας μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των ασφαλιστικών εταιρειών και, ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να ελέγξετε τους όρους και τις προϋποθέσεις της ασφάλισής σας.

Το άρθρο 35 του διατάγματος για τη νομική συνδρομή (1997:404) ορίζει ποιοι αλλοδαποί πολίτες πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο με τους Σουηδούς πολίτες σε ζητήματα δικαιώματος νομικής συνδρομής σύμφωνα με τον νόμο για τη νομική συνδρομή.