- 1. X’tip ta’ protezzjoni ġudizzjarja għandi f’pajjiżek bħala vittma ta’ ksur tad-drittijiet tal-bniedem relatati man-negozju? Din il-protezzjoni tinkludi kumpens?
- 2. Għandkom xi regoli speċifiċi għal ksur gravi tad-drittijiet tal-bniedem? Dawn ir-regoli japplikaw għal reati ambjentali jew ta’ sfruttament qawwi tal-forza tax-xogħol?
- 3. Jiena vittma ta’ ksur tad-drittijiet tal-bniedem li rriżulta minn attivitajiet ta’ kumpanija tranżnazzjonali Ewropea li seħħew barra mill-Unjoni Ewropea. Għandi aċċess għall-qrati f’pajjiżek jekk m’iniex ċittadin tal-UE jew jekk ma ngħixx fl-UE? X’inhuma l-kundizzjonijiet biex jintalbu d-dannu għal ksur tad-drittijiet tiegħi? Fejn nista’ insib xi informazzjoni addizzjonali?
- 4. L-istituzzjonijiet tal-Ombudsman, il-korpi tal-ugwaljanza jew l-istituzzjonijiet nazzjonali tad-Drittijiet tal-Bniedem jistgħu jappoġġaw lill-vittmi ta’ ksur tad-drittijiet tal-bniedem relatati man-negozju mwettaq minn korporazzjonijiet transnazzjonali Ewropej barra mill-Unjoni Ewropea? Dawn il-korpi jistgħu jinvestigaw il-każ tiegħi jekk m’iniex ċittadin tal-UE u ma ngħixx fl-UE? Hemm servizzi pubbliċi oħra (bħall-ispettorat tax-xogħol jew tal-ambjent) f’pajjiżek li jistgħu jinvestigaw il-każ tiegħi? Fejn nista' insib informazzjoni dwar id-drittijiet tiegħi?
- 5. Pajjiżek jimponi obbligi fuq il-korporazzjonijiet transnazzjonali Ewropej biex jistabbilixxu mekkaniżmi ta’ ilment jew servizzi ta’ medjazzjoni għal ksur li jirriżulta mill-attivitajiet tan-negozju tagħhom? Dawn l-obbligi japplikaw ukoll għal ksur li seħħ barra l-Unjoni Ewropea? Min hu inkarigat mill-monitoraġġ ta’ dawn l-attivitajiet f’pajjiżek? Hemm rapporti pubbliċi disponibbli li jipprovdu informazzjoni dwar il-funzjonament ta’ dawn is-sistemi?
- 6. Għandi xi drittijiet speċifiċi jekk inkun vittma vulnerabbli li tfittex rimedju għal ksur tad-drittijiet tal-bniedem relatati man-negozju? Jista’ ikolli aċċess għall-għajnuna legali u taħt liema kundizzjonijiet? Liema spejjeż se jkunu koperti mill-għajnuna legali? Għandi aċċess għall-għajnuna legali taħt l-istess kundizzjonijiet jekk m’iniex ċittadin tal-UE jew jekk ma ngħixx fl-UE?
Sib informazzjoni għal kull reġjun
1. X’tip ta’ protezzjoni ġudizzjarja għandi f’pajjiżek bħala vittma ta’ ksur tad-drittijiet tal-bniedem relatati man-negozju? Din il-protezzjoni tinkludi kumpens?
Fl-Iżvezja, ma ssir l-ebda distinzjoni bejn il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem relatat man-negozju u tipi oħra ta’ ksur tad-drittijiet tal-bniedem. Ma hemm l-ebda regolament speċjali fil-qasam tad-drittijiet tan-negozju u tal-bniedem. Ir-rimedji legali fis-sistema legali Żvediża huma konformi mal-konvenzjonijiet internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem li l-Iżvezja hija firmatarja tagħhom.
Il-protezzjoni ġudizzjarja kontra l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem hija minquxa fil-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, u fil-Kostituzzjoni Żvediża.
Jekk taħseb li sofrejt ksur tad-drittijiet tal-bniedem tiegħek, hemm diversi awtoritajiet li tista’ tirreferi għalihom, skont dak li seħħ.
Tista’ titlob proċedimenti tal-qorti jew rieżami minn korp ta’ rieżami Żvediż, jew tappella lill-punt ta’ kuntatt nazzjonali.
Proċedimenti tal-qorti
Fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, il-każ tiegħek jista’ jinstema’ fil-qorti, b’xi mod jew ieħor. Ir-reati kriminali jistgħu jitressqu quddiem il-qorti minn prosekutur. Jekk il-prosekutur jagħżel li ma jipproċedix, f’xi każijiet għandek l-għażla li tagħmel dan inti stess. Fl-aħħar mill-aħħar, tista’ tippreżenta talba għal kumpens kontra l-Istat.
Hemm tliet tipi ta’ qorti fl-Iżvezja:
- il-qrati ġenerali, li jinkludu l-qrati distrettwali (tingsrätt), il-qrati tal-appell (hovrätt) u l-Qorti Suprema (Högsta domstolen);
- il-qrati amministrattivi ġenerali, jiġifieri l-qrati amministrattivi (förvaltningsrätt), il-qrati amministrattivi tal-appell (kammarrätt) u l-Qorti Amministrattiva Suprema (Högsta förvaltningsdomstolen);
- il-qrati speċjali li jiddeċiedu dwar it-tilwim f’diversi oqsma speċjali, bħall-Qorti tax-Xogħol (Arbetsdomstolen).
Itlob rieżami minn korp ta’ rieżami Żvediż
Id-diversi ombudsmen jirrieżaminaw il-konformità mad-drittijiet tal-bniedem.
Kull min jemmen li huwa jew xi ħadd ieħor ġie ttrattat b’mod żbaljat jew inġust minn awtorità jew uffiċjal f’awtorità tal-Istat jew fis-settur muniċipali jista’ jappella lill-Ombudsman Parlamentari (Justitieombudsmannen). L-Ombudsman Parlamentari jissorvelja l-applikazzjoni tal-liġijiet u regolamenti oħra fl-attivitajiet pubbliċi.
Skont il-mandat tiegħu, is-superviżjoni tal-Ombudsman Parlamentari tkopri wkoll “individwi oħra li l-impjieg jew il-kompitu tagħhom jinvolvu l-eżerċizzju ta’ awtorità pubblika, sa fejn dan l-aspett tal-attivitajiet tagħhom huwa kkonċernat” u “uffiċjali u dawk impjegati minn intrapriżi pubbliċi, waqt li jkunu qegħdin iwettqu attivitajiet, f’isem tali intrapriża, li fihom, permezz tal-aġenzija tal-intrapriża, il-Gvern jeżerċita influwenza deċiżiva”.
Ċerti funzjonijiet superviżorji huma eżerċitati wkoll mill-Kanċillier tal-Ġustizzja (justitiekanslern), li jinħatar mill-Gvern. Id-dmirijiet tal-Kanċillier tal-Ġustizzja jinkludu l-eżami tal-ilmenti u s-soluzzjoni tat-talbiet għad-danni diretti lejn l-Istat.
L-Uffiċċju tal-Ombudsman għall-Ugwaljanza (diskrimineringsombudsmannen) huwa aġenzija tal-gvern responsabbli għall-monitoraġġ tal-konformità mal-Att dwar id-Diskriminazzjoni. L-Ombudsman huwa meħtieġ jipprova, fl-ewwel lok, iġiegħel lil dawk li jaqgħu taħt l-Att biex jikkonformaw mal-Att b’mod volontarju. Madankollu, l-Ombudsman jista’ wkoll iressaq rikors quddiem il-qorti f’isem individwu li jagħti l-kunsens tiegħu għal dan. Dawk li jiksru l-Att dwar id-Diskriminazzjoni jistgħu jinstabu responsabbli biex iħallsu kumpens għad-diskriminazzjoni lill-persuna ddiskriminata.
Ilment lill-punt ta’ kuntatt nazzjonali
Il-linji gwida tal-OECD għall-kumpaniji multinazzjonali jipprovdu l-għażla li l-każ tiegħek jinstema’ permezz tal-punti ta’ kuntatt nazzjonali (NCPs). L-NCP Żvediż huwa kollaborazzjoni tripartitika bejn l-Istat, is-settur tan-negozju u t-trade unions.
L-Istat huwa rrappreżentat mill-Ministeru għall-Affarijiet Barranin, li jsejjaħ il-laqgħat, u jistgħu jiġu mistiedna dipartimenti oħra tal-gvern. Is-settur tan-negozju huwa rrappreżentat mill-Konfederazzjoni Żvediża tal-Intrapriżi, mill-Federazzjoni Żvediża tal-Kummerċ u mill-Federazzjoni Żvediża tas-Sidien tan-Negozji, filwaqt li t-trade unions huma rrappreżentati mill-Konfederazzjoni Żvediża tat-Trade Unions, mill-Konfederazzjoni Żvediża tal-Assoċjazzjonijiet Professjonali, mill-Unjoni, Unionen, IF Metall u mill-Assoċjazzjoni Żvediża tal-Inġiniera Gradwati. Peress li l-linji gwida huma volontarji, l-NCP ma għandu l-ebda kapaċità li jimponi penali. Il-kompitu ewlieni tal-punt ta’ kuntatt huwa li jħeġġeġ lill-kumpaniji jsegwu l-linji gwida u jikkooperaw biex isolvu l-problemi f’każijiet individwali permezz ta’ djalogu u diskussjoni.
Il-punt ta’ kuntatt nazzjonali (NCP) - Regeringen.se
2. Għandkom xi regoli speċifiċi għal ksur gravi tad-drittijiet tal-bniedem? Dawn ir-regoli japplikaw għal reati ambjentali jew ta’ sfruttament qawwi tal-forza tax-xogħol?
Ma hemm l-ebda regola speċifika għal ksur gravi tad-drittijiet tal-bniedem, la fil-livell nazzjonali u lanqas fil-livell internazzjonali. Madankollu, il-prinċipju tal-proporzjonalità għandu rwol fil-valutazzjoni tal-ksur tad-drittijiet tal-bniedem, inkluża l-gravità ta’ ksur. Il-protezzjoni ġudizzjarja kontra l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem hija minquxa fil-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, u fil-Kostituzzjoni Żvediża.
3. Jiena vittma ta’ ksur tad-drittijiet tal-bniedem li rriżulta minn attivitajiet ta’ kumpanija tranżnazzjonali Ewropea li seħħew barra mill-Unjoni Ewropea. Għandi aċċess għall-qrati f’pajjiżek jekk m’iniex ċittadin tal-UE jew jekk ma ngħixx fl-UE? X’inhuma l-kundizzjonijiet biex jintalbu d-dannu għal ksur tad-drittijiet tiegħi? Fejn nista’ insib xi informazzjoni addizzjonali?
Kundizzjonijiet biex titressaq kawża quddiem qorti Żvediża
Kundizzjoni bażika biex individwu barrani jkun jista’ jressaq kawża quddiem qorti Żvediża hija li dan ikun jista’ jistabbilixxi l-ġuriżdizzjoni Żvediża, jiġifieri juri li qorti Żvediża għandha l-ġuriżdizzjoni li tiddikjara r-rikors ammissibbli. L-għażliet għal dan ivarjaw fil-każijiet differenti:
- F’każijiet fejn individwu jkun sofra ksur tad-drittijiet tal-bniedem tiegħu minn kumpanija Żvediża jew mill-fergħat tagħha barra mill-pajjiż, dejjem tista’ fil-prinċipju titressaq kawża kontra l-kumpanija inkwistjoni quddiem qorti fl-Iżvezja.
- Jekk il-ksur ikun twettaq minn sussidjarja bi sjieda Żvediża jew ikkontrollata mill-Iżvezja b’uffiċċji prinċipali f’pajjiż terz (jiġifieri barra mill-UE, l-Iżlanda, in-Norveġja u l-Iżvizzera), kawża kontra s-sussidjarja tista’ minflok titressaq biss quddiem qorti fl-Iżvezja taħt ċerti kundizzjonijiet.
- Jekk il-ksur ikun twettaq minn sussidjarja bi sjieda Żvediża jew ikkontrollata mill-Iżvezja b’uffiċċji prinċipali f’pajjiż ieħor tal-UE jew fl-Iżlanda, fin-Norveġja jew fl-Iżvizzera, il-possibbiltajiet biex titressaq kawża kontra s-sussidjarja quddiem qorti fl-Iżvezja huma limitati għal xenarji eċċezzjonali.
Kundizzjonijiet ġenerali għall-ġuriżdizzjoni Żvediża
Il-qrati Żvediżi jridu jeżaminaw fuq inizjattiva tagħhom stess jekk hemmx ġuriżdizzjoni Żvediża. Sabiex talba taqa’ taħt il-ġuriżdizzjoni Żvediża jfisser li qorti Żvediża għandha l-ġuriżdizzjoni li tittratta u tgħaddi sentenza dwar il-mertu tal-kawża.
F’każijiet fejn il-kumpanija li twettaq il-ksur (il-konvenuta) tkun domiċiljata fi Stat Membru tal-UE, japplika r-Regolament Brussell I. Madankollu, ir-Regolament fih ukoll għadd ta’ regoli dwar il-ġuriżdizzjoni li l-applikazzjoni tagħhom ma tiddependix fuq fejn ikun domiċiljat il-konvenut. Jekk il-konvenut ikun domiċiljat fl-Iżlanda, fin-Norveġja jew fl-Iżvizzera, il-Konvenzjoni ta’ Lugano tiddetermina l-kwistjoni tal-ġuriżdizzjoni. Jekk il-konvenut ma jkunx domiċiljat fl-UE jew f’pajjiż li huwa firmatarju tal-Konvenzjoni ta’ Lugano, il-kwistjoni tal-ġuriżdizzjoni tiġi ddeterminata permezz ta’ applikazzjoni b’analoġija tar-regoli dwar il-kunflitt tal-ġuriżdizzjoni stabbiliti fil-Kapitolu 10 tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ġudizzjarja tal-Iżvezja, filwaqt li jitqies ir-rekwiżit bażiku li jkun hemm interess Żvediż fl-amministrazzjoni tal-ġustizzja biex qorti Żvediża tkun disponibbli.
Id-domiċilju tal-individwu li d-drittijiet tiegħu jkunu nkisru ġeneralment ma jkunx sinifikanti għall-applikazzjoni tar-Regolament Brussell I. Madankollu, f’xi każijiet, huwa meħtieġ li l-attur ikun domiċiljat fi Stat Membru jew li ċ-ċirkostanza li tifforma l-bażi tal-ġuriżdizzjoni tkun attribwibbli għal Stat Membru.
Il-fattur determinanti jkun li ċ-ċirkostanzi li jiffurmaw il-bażi tal-ġuriżdizzjoni jridu jkunu jeżistu fil-mument li l-kawża titressaq quddiem il-qorti.
Liġi regolatorja
Hija l-qorti Żvediża li tapplika d-dritt internazzjonali privat Żvediż li tiddetermina d-dritt ta’ liema pajjiż għandu japplika għal talba li tirriżulta minn ksur tad-drittijiet li jinstema' f’qorti Żvediża. B’mod ġenerali, dan ifisser li jrid japplika d-dritt tal-pajjiż fejn ikun seħħ id-dannu. Għalhekk jekk ikun seħħ ksur tad-drittijiet tal-bniedem barra mill-Iżvezja, it-talba tal-vittma rari tkun suġġetta għad-dritt Żvediż. Dan japplika irrispettivament minn jekk l-individwu jkunx għażel li jifformula t-talba tiegħu għal raġunijiet kuntrattwali (kuntratt ta’ impjieg) jew mhux kuntrattwali (fin-nuqqas ta’ kuntratt ta’ impjieg). Ir-raġuni ewlenija għal dan hija li r-rabta mal-Iżvezja ma hijiex b’saħħitha biżżejjed.
Għall-kuntrarju tal-kontenut tad-dritt Żvediż, il-kontenut tad-dritt barrani huwa kwistjoni ta’ fatt fil-qrati Żvediżi. Għalhekk individwu li jibbaża t-talba tiegħu fuq id-dritt barrani jrid iressaq prova biex jikkorrobora dan, eż. fil-forma ta’ dikjarazzjoni ta’ espert. Dan jista’ jinvolvi ċerti kostijiet.
Anke meta talba tkun suġġetta għad-dritt barrani, jista’ jkun hemm xi lok għall-qrati Żvediżi li japplikaw id-dritt Żvediż dment li jkun hemm kwistjoni ta’ regoli vinkolanti fuq livell internazzjonali jew fejn id-dritt barrani jkun f’kunflitt mal-ordni pubbliku Żvediż. Madankollu, tali proċeduri ta’ emerġenza jiġu applikati b’mod rari ħafna. Sakemm tiġi stabbilita l-ġurisprudenza minn, pereżempju, il-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja u l-qrati Żvediżi, lanqas ma ġie ċċarat sa liema punt talba għal kumpens li tikkonċerna ksur tad-drittijiet tal-bniedem twassal għall-applikazzjoni ta’ dawn ir-regoli ta’ eżenzjoni, eż. bħala riżultat tan-nuqqasijiet fil-protezzjoni tad-drittijiet fil-pajjiż fejn ikun seħħ id-dannu.
Possibbiltajiet prattiċi biex titressaq kawża quddiem qorti Żvediża
Dment li jkun hemm ġuriżdizzjoni Żvediża u li jkun hemm talba protetta li tista’ tiġi eżegwita (eż. abbażi tad-dritt barrani applikabbli), l-aċċessibbiltà għall-qrati Żvediżi hija relattivament tajba. Barra minn hekk, il-possibbiltajiet legali għal individwu barrani biex jaġixxi bħala parti f’tilwima Żvediża huma fil-prinċipju simili għal dawk li japplikaw għaċ-ċittadini Żvediżi.
Jekk individwu barrani jiltaqa’ ma’ ostakli finanzjarji jew prattiċi oħra biex jivvjaġġa lejn il-qorti rilevanti fl-Iżvezja, jista’ jiġi preżunt li l-qorti se taħdem biex issolvi dan, pereżempju billi tippermetti d-dehra permezz tat-telefown jew tal-vidjow.
Xi ċittadini barranin li ma jkunux domiċiljati fl-Iżvezja u li jressqu kawża kontra persuna ġuridika Żvediża f’qorti Żvediża jridu, fuq rikors tal-konvenut, jipprovdu garanzija għall-ispejjeż legali futuri tal-konvenut. L-Avviż dwar l-eżenzjonijiet għall-atturi barranin milli jipprovdu garanzija għall-ispejjeż legali f’ċerti każijiet tal-15 ta’ Mejju 2014 jistabbilixxi liema ċittadini barranin u persuni ġuridiċi huma eżentati mill-obbligu li jipprovdu garanzija.
Il-possibbiltajiet għal individwu barrani li jiggarantixxi finanzjament pubbliku għat-tariffi tal-qorti u tal-ombudsman huma limitati, tal-anqas jekk l-individwu jkun ċittadin ta’ pajjiż mhux tal-UE. L-akbar opportunità għall-finanzjament pubbliku hija fejn talba għal kumpens tiġi ppreżentata bħala talba individwali b’rabta ma’ kawża kriminali. Il-possibbiltajiet li tiġi stabbilita soluzzjoni ta’ finanzjament privat huma altrimenti dipendenti ħafna fuq iċ-ċirkostanzi finanzjarji u soċjali personali tal-individwu barrani.
Aktar informazzjoni
Memorandum lill-Ministeru għall-Affarijiet Barranin dwar il-possibbiltà li individwu jressaq kawża kontra kumpanija Żvediża f’qorti Żvediża minħabba ksur tad-drittijiet tal-bniedem imwettaq barra mill-Iżvezja. Mannheimer Swartling (2015)
https://docplayer.se/7222881-Promemoria-till-utrikesdepartementet.html
Aktar informazzjoni dwar il-gwida ta’ kif tinfetaħ kawża quddiem il-qrati hija disponibbli fuq https://www.domstol.se/en/
4. L-istituzzjonijiet tal-Ombudsman, il-korpi tal-ugwaljanza jew l-istituzzjonijiet nazzjonali tad-Drittijiet tal-Bniedem jistgħu jappoġġaw lill-vittmi ta’ ksur tad-drittijiet tal-bniedem relatati man-negozju mwettaq minn korporazzjonijiet transnazzjonali Ewropej barra mill-Unjoni Ewropea? Dawn il-korpi jistgħu jinvestigaw il-każ tiegħi jekk m’iniex ċittadin tal-UE u ma ngħixx fl-UE? Hemm servizzi pubbliċi oħra (bħall-ispettorat tax-xogħol jew tal-ambjent) f’pajjiżek li jistgħu jinvestigaw il-każ tiegħi? Fejn nista' insib informazzjoni dwar id-drittijiet tiegħi?
Ara l-mistoqsija 1.
L-Istitut Żvediż għad-Drittijiet tal-Bniedem ma jipproċessax ilmenti individwali relatati ma’ ksur tad-drittijiet tal-bniedem.5. Pajjiżek jimponi obbligi fuq il-korporazzjonijiet transnazzjonali Ewropej biex jistabbilixxu mekkaniżmi ta’ ilment jew servizzi ta’ medjazzjoni għal ksur li jirriżulta mill-attivitajiet tan-negozju tagħhom? Dawn l-obbligi japplikaw ukoll għal ksur li seħħ barra l-Unjoni Ewropea? Min hu inkarigat mill-monitoraġġ ta’ dawn l-attivitajiet f’pajjiżek? Hemm rapporti pubbliċi disponibbli li jipprovdu informazzjoni dwar il-funzjonament ta’ dawn is-sistemi?
Mekkaniżmi ta’ rimedju tal-kumpanija stess
Il-kumpaniji għandhom ir-responsabbiltà li jiżguraw li l-attivitajiet tagħhom ma jiksru d-drittijiet tal-bniedem ta’ ħadd u, jekk kumpanija tkun ikkawżat dan il-ksur jew ikkontribwiet għalih jew kienet marbuta miegħu, għandha tipprova ssib mod kif tirrimedja s-sitwazzjoni għall-persuna affettwata. Tali rimedju jista’ jinvolvi apoloġija, l-għoti ta’ kumpens finanzjarju jew mhux finanzjarju jew xi ħaġa oħra miftiehma bejn il-persuna affettwata u l-kumpanija. Is-sitwazzjoni tkun aktar ikkumplikata jekk kumpanija ma tkun ikkontribwiet għal ebda impatt negattiv, iżda l-impatt ikun marbut direttament mal-attività tagħha. F’każijiet bħal dawn, u jekk il-kumpanija jkollha biżżejjed influwenza biex tkun tista’ timmaniġġja l-impatt negattiv, il-kumpanija għandha tuża l-influwenza tagħha.
Ma hemm l-ebda mudell standard dwar kif kumpanija għandha torganizza bl-aħjar mod il-mekkaniżmi tagħha stess għall-ilmenti u r-rimedju. Kull kumpanija trid tiddeċiedi għaliha nnifisha x’inhu xieraq abbażi tal-kundizzjonijiet speċifiċi tagħha.
Xi parametri referenzjarji:
- Aċċessibbiltà – iffaċilita djalogu ma’ dawk affettwati mill-imġiba tal-kumpanija
- Negozjati u diskussjonijiet mar-rappreżentanti tal-impjegati – spiss jikkostitwixxu bażi tajba għal miżuri effettivi f’kawżi li jikkonċernaw l-impjegati
- Linji gwida dwar kif in-nies fi ħdan kumpanija jistgħu jqajmu l-allarm internament dwar imġiba ħażina, kif għandu jingħata segwitu għall-allarm u kif għandhom jiġu protetti l-persuni li jqajmu l-allarm
- Sistema għat-trattament tal-ilmenti meta persuni barra mill-kumpanija li jħossu li huma, jew oħrajn, ġew affettwati jew se jiġu affettwati b’mod negattiv mill-kumpanija tista’ tagħmel lill-kumpanija konxja mill-problema b’mod sikur u anonimu
Il-gvern introduċa leġiżlazzjoni ġdida dwar ir-rapportar tas-sostenibbiltà għal kumpaniji kbar, li hija aktar ambizzjuża mid-direttivi tal-UE, kriterji aktar ċari għas-sostenibbiltà fl-Att dwar l-Akkwist Pubbliku, u protezzjoni legali aktar b’saħħitha għall-informaturi.
F’Diċembru 2016, daħlet fis-seħħ leġiżlazzjoni ġdida dwar ir-rapportar dwar is-sostenibbiltà. Il-leġiżlazzjoni tfisser li l-kumpaniji l-kbar kollha b’aktar minn 250 impjegat issa huma obbligati jirrapportaw dwar is-sostenibbiltà. Minbarra l-informazzjoni dwar l-impatt ambjentali, il-kundizzjonijiet soċjali, l-ugwaljanza u l-prevenzjoni tal-korruzzjoni, ir-rapporti, fejn dan ikun meħtieġ biex wieħed jifhem l-iżvilupp, il-pożizzjoni u r-riżultati tal-kumpanija, iridu jinkludu wkoll informazzjoni dwar miżuri biex jiġi żgurat ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, inklużi d-drittijiet tal-impjegati.
F’Jannar 2017, ir-Riksdag adotta wkoll leġiżlazzjoni stretta biex jipproteġi lill-impjegati li jqajmu l-allarm dwar imġiba ħażina serja fl-attivitajiet tal-impjegatur tagħhom (“żvelar ta’ informazzjoni protetta”). Taħt din il-protezzjoni speċjali, l-impjegati li huma suġġetti għal ritaljazzjoni mill-impjegatur tagħhom se jkunu intitolati għad-danni.
Rapporti pubbliċi
In-negozju u d-drittijiet tal-bniedem: Nuqqasijiet u lakuni tanġibbli fid-dritt Żvediż. Jirrapporta lill-Aġenzija Żvediża għall-Ġestjoni Pubblika. Enact Sustainable Strategies (Enact), ditta ta’ konsulenza speċjalizzata fl-iżvilupp sostenibbli tan-negozju u fl-intraprenditorija responsabbli.
6. Għandi xi drittijiet speċifiċi jekk inkun vittma vulnerabbli li tfittex rimedju għal ksur tad-drittijiet tal-bniedem relatati man-negozju? Jista’ ikolli aċċess għall-għajnuna legali u taħt liema kundizzjonijiet? Liema spejjeż se jkunu koperti mill-għajnuna legali? Għandi aċċess għall-għajnuna legali taħt l-istess kundizzjonijiet jekk m’iniex ċittadin tal-UE jew jekk ma ngħixx fl-UE?
Il-vittmi ta’ ksur tad-drittijiet tal-bniedem relatat man-negozju ma għandhom l-ebda dritt speċifiku (jekk jogħġbok ara l-mistoqsija 1).
Hemm il-possibbiltà li tinkiseb għajnuna legali skont l-Att dwar l-Għajnuna Legali (1996:1619). Dejjem hija l-qorti jew l-Awtorità tal-Għajnuna Legali (Rättshjälpsmyndigheten) li tiddetermina jekk intix intitolat għal għajnuna legali jew le.
L-għajnuna legali ġeneralment tapplika għal persuni privati, jiġifieri mhux assoċjazzjonijiet, kumpaniji jew simili. B’mod eċċezzjonali, negozjant jew patrimonju jista’ jikseb ukoll għajnuna legali.
Il-mezzi finanzjarji tiegħek huma bbażati fuq l-introjtu annwali tiegħek ikkalkolat qabel it-taxxa. Naqqas SEK 15 000 għal kull wild li tikkontribwixxi għall-manteniment tiegħu, sa massimu ta’ SEK 75 000. Is-somma trid tiġi aġġustata wkoll jekk għandek assi jew djun li jaffettwaw il-kapaċità tiegħek li tħallas. Biex tirċievi għajnuna legali, il-mezzi finanzjarji tiegħek ma għandhomx jaqbżu SEK 260 000 fis-sena. Meta tiġi nnotifikat li se tirċievi għajnuna legali, int trid tħallas uħud mill-ispejjeż inti stess. L-għajnuna legali qatt ma hija kompletament mingħajr ħlas għall-adulti u l-parti li tħallas int stess tissejjaħ ħlas għall-għajnuna legali. Il-ħlas tiegħek għall-għajnuna legali qatt ma jista’ jkun ogħla mill-kostijiet tal-għajnuna legali.
Il-kopertura tal-ispejjeż legali hija forma ta’ assigurazzjoni li fil-biċċa l-kbira tal-każijiet hija inkluża fil-kopertura tad-dar u tal-kontenut, fil-kopertura tad-dar u residenzjali u fil-kopertura tal-assigurazzjoni tal-villeġġjatura. Il-kopertura tal-ispejjeż legali tfisser li l-assigurazzjoni tiegħek tista’ tħallas parti mill-kostijiet tiegħek għal ġurista jew avukat. It-termini u l-kundizzjonijiet għall-kopertura tal-ispejjeż legali jistgħu jvarjaw bejn il-kumpaniji tal-assigurazzjoni, u għalhekk huwa importanti li tiċċekkja t-termini u l-kundizzjonijiet tal-kopertura tal-assigurazzjoni tiegħek.
L-Artikolu 35 tal-Ordinanza dwar l-Għajnuna Legali (1997:404) tistabbilixxi liema ċittadini barranin għandhom jiġu ttrattati bl-istess mod bħaċ-ċittadini Żvediżi f’materji ta’ dritt għall-għajnuna legali skont l-Att dwar l-Għajnuna Legali.
Il-verzjoni bil-lingwa nazzjonali hija ġestita mill-Istat Membru rispettiv. It-traduzzjonijiet saru mis-servizz tal-Kummissjoni Ewropea. Jista' jkun hemm xi tibdil imdaħħal fl-oriġinal mill-awtorità nazzjonali kompetenti li jkun għadu ma jidhirx fit-traduzzjonijiet. Il-Kummissjoni Ewropea ma taċċettax responsabbilta jew kwalunkwe tip ta' tort fir-rigward ta' kull informazzjoni jew dejta li tinsab jew li hemm referenza għaliha f'dan id-dokument. Jekk jogħġbok irreferi għall-avviż legali sabiex tiċċekkja r-regoli dwar id-drittijiet tal-awtur għall-Istati Membri responsabbli minn din il-paġna.