Βρείτε πληροφορίες ανά περιφέρεια
Πηγές δικαίου
I. Νομοθετική ιεραρχία
1. Θεμελιώδης Νόμος
Ο Θεμελιώδης Νόμος της Ουγγαρίας (ο οποίος κυρώθηκε στις 25 Απριλίου 2011) βρίσκεται στην κορυφή της νομοθετικής ιεραρχίας της Ουγγαρίας και κάθε άλλος νομικός κανόνας πρέπει να συμμορφώνεται προς αυτόν. Ο Θεμελιώδης Νόμος ψηφίστηκε από το ουγγρικό Κοινοβούλιο (γνωστό και ως Εθνοσυνέλευση) και οποιαδήποτε αναθεώρηση απαιτεί πλειοψηφία των δύο τρίτων των ψήφων του συνόλου των μελών του Κοινοβουλίου (άρθρο S παράγραφος 2 του Θεμελιώδους Νόμου)
Ο Θεμελιώδης Νόμος και οι μεταβατικές του διατάξεις (οι οποίες κυρώθηκαν στις 31 Δεκεμβρίου 2011) τέθηκαν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2012.
Ο Θεμελιώδης Νόμος της Ουγγαρίας αποτελείται από έξι τμήματα: από ένα προοίμιο που τιτλοφορείται Εθνική Διακήρυξη και από τα τμήματα με τους τίτλους Θεμελιώδεις αρχές (άρθρα A–U), Δικαιώματα και υποχρεώσεις (άρθρα I–XXXI), Κράτος (άρθρα 1-54), Ειδικοί νομικοί κανόνες και Καταληκτικές και διάφορες διατάξεις.
Το τμήμα με τίτλο Θεμελιώδεις αρχές περιέχει γενικές διατάξεις και καθορίζει:
- τη μορφή του πολιτεύματος,
- τις θεμελιώδεις αρχές της λειτουργίας του κράτους,
- την εκχώρηση ορισμένων εξουσιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
- τους κεντρικούς και περιφερειακούς διοικητικούς φορείς της Ουγγαρίας,
- τις βασικές διατάξεις για την ουγγρική ιθαγένεια και τους τρόπους κτήσης της,
- την επίσημη γλώσσα της Ουγγαρίας, το εθνόσημο, τη σημαία, τον εθνικό ύμνο, τις εθνικές εορτές και το επίσημο νόμισμα,
- τη θέση του Θεμελιώδους Νόμου στην έννομη τάξη της Ουγγαρίας, αναγνωρίζοντάς τον ως το θεμέλιο της ουγγρικής έννομης τάξης,
- τη διαδικασία θέσπισης και τροποποίησης του Θεμελιώδους Νόμου,
- την τυπολογία των νόμων στην Ουγγαρία,
- σειρά θεμελιωδών αρχών, μεταξύ των οποίων:
- η απαγόρευση της κατάληψης της εξουσίας με τη βία,
- η ευθύνη για τη μοίρα των Ούγγρων εκτός των συνόρων της Ουγγαρίας,
- η συνεργασία για την εδραίωση της ευρωπαϊκής ενότητας,
- η προστασία του θεσμού του γάμου,
- η διασφάλιση όρων δίκαιου ανταγωνισμού,
- η αρχή της ισόρροπης, διαφανούς και βιώσιμης δημοσιονομικής διαχείρισης,
- η υποχρέωση προστασίας και διατήρησης των φυσικών πόρων,
- η διασφάλιση της ειρήνης και της ασφάλειας και η συνεργασία σε διεθνές και διακρατικό επίπεδο με σκοπό τη διαρκή ευημερία της ανθρωπότητας.
Στην ενότητα με τίτλο Δικαιώματα και υποχρεώσεις καθορίζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι υποχρεώσεις. Ως θεμελιώδη δικαιώματα αναγνωρίζονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
- το δικαίωμα στη ζωή και στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια,
- η απαγόρευση των βασανιστηρίων, κάθε απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή ποινής, της δουλείας ή της ειλωτείας και της εμπορίας ανθρώπινων όντων,
- η απαγόρευση των πρακτικών ευγονικής, κάθε είδους χρήσης του ανθρώπινου σώματος ή μερών αυτού για σκοπούς εμπορικού κέρδους και της ανθρώπινης κλωνοποίησης,
- το δικαίωμα στην ελευθερία και στην ασφάλεια και οι διατάξεις που διασφαλίζουν ότι κανείς δεν στερείται την ελευθερία του,
- το δικαίωμα στην ελεύθερη κυκλοφορία και επιλογή διαμονής,
- το δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής και της οικογενειακής ζωής,
- το δικαίωμα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων και της πρόσβασης σε δεδομένα δημόσιου ενδιαφέροντος,
- το δικαίωμα στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας,
- το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς,
- το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου,
- το δικαίωμα στην εκπαίδευση και τον πολιτισμό,
- το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής θέσης εργασίας, επαγγέλματος και επιχειρηματικής δραστηριότητας,
- το δικαίωμα στην ιδιοκτησία,
- η απαγόρευση απέλασης Ούγγρων πολιτών από το έδαφος της Ουγγαρίας,
- το δικαίωμα ασύλου,
- η ισονομία,
- η απαγόρευση των διακρίσεων,
- η απαγόρευση της παιδικής εργασίας,
- το δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον,
- το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις βουλευτικές εκλογές και στις δημοτικές εκλογές της Ουγγαρίας, καθώς και στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,
- το δικαίωμα στην αμερόληπτη, δίκαιη και εντός ευλόγου προθεσμίας εξέταση των υποθέσεων των προσώπων από τις αρχές,
- το δικαίωμα κάθε Ούγγρου πολίτη να προστατεύεται από την Ουγγαρία κατά την παραμονή του στο εξωτερικό,
- ο Θεμελιώδης Νόμος καθορίζει επίσης τα δικαιώματα των εθνικοτήτων και τα βασικά δικαιώματα των προσώπων που υφίστανται ποινική δίωξη.
Σύμφωνα με τον Θεμελιώδη Νόμο, η Ουγγαρία μεριμνά, μεταξύ άλλων, για:
- την παροχή κοινωνικής πρόνοιας σε όλους τους πολίτες της,
- την παροχή σε κάθε πρόσωπο αξιοπρεπών συνθηκών στέγασης και πρόσβασης στις δημόσιες υπηρεσίες.
Ο Θεμελιώδης Νόμος καθορίζει επίσης διάφορες υποχρεώσεις, συγκεκριμένα:
- την υποχρέωση συνεισφοράς στην κάλυψη των κοινών αναγκών (μοίρασμα δημοσίων βαρών), και
- την υποχρέωση των Ούγγρων πολιτών να υπερασπίζονται τη χώρα τους.
Το τμήμα του Θεμελιώδους Νόμου με τον τίτλο Κράτος περιέχει τους πλέον θεμελιώδεις κανόνες σχετικά με τους δημόσιους αξιωματούχους και τα σημαντικότερα θεσμικά όργανα της χώρας και καθορίζει το νομικό καθεστώς και τα καθήκοντα:
- του Κοινοβουλίου,
- του προέδρου της Δημοκρατίας,
- της κυβέρνησης,
- των ανεξάρτητων ρυθμιστικών φορέων,
- του Συνταγματικού Δικαστηρίου,
- των δικαστηρίων και της Εισαγγελίας,
- του Επιτρόπου για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα,
- της τοπικής αυτοδιοίκησης,
- της Εθνικής Τράπεζας της Ουγγαρίας,
- της Κρατικής Ελεγκτικής Υπηρεσίας,
- των ενόπλων δυνάμεων της Ουγγαρίας,
- της αστυνομίας και των υπηρεσιών εθνικής ασφάλειας,
- των εθνικών δημοψηφισμάτων.
Tο τμήμα του Θεμελιώδους Νόμου με τίτλο Ειδικοί νομικοί κανόνες περιέχει τους κανόνες που εφαρμόζονται σε περιπτώσεις εθνικής κρίσης, έκτακτης ανάγκης, άμυνας, αιφνίδιων επιθέσεων και ακραίου κινδύνου.
2. Οι νόμοι του Κοινοβουλίου
Στην Ουγγαρία, οι νόμοι εκδίδονται από το Κοινοβούλιο. Ο Θεμελιώδης Νόμος απαιτεί οι κανόνες σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις υποχρεώσεις να καθορίζονται με νόμο. Οι νόμοι του Κοινοβουλίου εγκρίνονται με απλή πλειοψηφία (πάνω από τις μισές ψήφους των παρόντων μελών). Αυτό δεν ισχύει για τους λεγόμενους βασικούς νόμους που ορίζονται στον Θεμελιώδη Νόμο, η έγκριση και τροποποίηση των οποίων απαιτεί πλειοψηφία των δύο τρίτων των ψήφων των παρόντων μελών του Κοινοβουλίου.
Σύμφωνα με τον Θεμελιώδη Νόμο, οι βασικοί νόμοι διέπουν, για παράδειγμα, την ιθαγένεια, τα εκκλησιαστικά θέματα, τα δικαιώματα των εθνικών μειονοτήτων στην Ουγγαρία, το νομικό καθεστώς και τους μισθούς των μελών του Κοινοβουλίου και του προέδρου της Δημοκρατίας, το Συνταγματικό Δικαστήριο, την τοπική αυτοδιοίκηση, τους κανόνες για τη χρήση του εθνόσημου και της σημαίας και τις διατάξεις για την απονομή διασήμων.
Σύμφωνα με τον Θεμελιώδη Νόμο, για την αναγνώριση του δεσμευτικού χαρακτήρα των ιδρυτικών και τροποποιητικών συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την κήρυξη πολέμου, τη σύναψη ειρήνης και την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης απαιτείται πλειοψηφία των δύο τρίτων όλων των μελών του Κοινοβουλίου.
Πριν από την έκδοση του νόμου XXXI του 1989 περί αναθεώρησης του Συντάγματος, η εξουσία έκδοσης νομοθετικών διαταγμάτων ανήκε στο Προεδρικό Συμβούλιο της Ουγγαρίας. Από άποψης νομοθετικής ιεραρχίας, τα νομοθετικά διατάγματα που εξακολουθούν να τελούν εν ισχύι θεωρούνται κανόνες ισοδύναμοι με τους νόμους.
3. Διατάγματα
Ο Θεμελιώδης Νόμος αναγνωρίζει τα κυβερνητικά διατάγματα, τα πρωθυπουργικά διατάγματα, τα υπουργικά διατάγματα, τα διατάγματα του διοικητή της Εθνικής Τράπεζας της Ουγγαρίας, τα διατάγματα των επικεφαλής των ανεξάρτητων ρυθμιστικών φορέων και τα διατάγματα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Διατάγματα μπορεί να εκδίδει και το Συμβούλιο Εθνικής Άμυνας, σε περιπτώσεις εθνικής κρίσης, όπως και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, όταν η χώρα περιέρχεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
3.1. Κυβερνητικά διατάγματα
Η εξουσία της κυβέρνησης όσον αφορά τη θέσπιση διαταγμάτων μπορεί να είναι πρωτογενής, αλλά μπορεί και να βασίζεται σε νομοθετικές εξουσιοδοτήσεις. Οι πρωτογενείς εξουσίες θεσπίζονται στο άρθρο 15 παράγραφος 3 του Θεμελιώδους Νόμου, το οποίο ορίζει ότι η κυβέρνηση μπορεί, στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων της, να εκδίδει διατάγματα επί οποιουδήποτε ζητήματος δεν ρυθμίζεται με νόμο. Τα διατάγματα της κυβέρνησης δεν μπορούν να αντιβαίνουν προς τους νόμους. Αυτό δεν περιορίζει τις εξουσίες του Κοινοβουλίου, το οποίο δύναται να θέσει οποιοδήποτε κανονιστικό πεδίο υπό τον έλεγχό του.
Σύμφωνα με τον Θεμελιώδη Νόμο και τον νόμο CXXX του 2010 περί νομοθεσίας, η κυβέρνηση δύναται, ομοίως κατόπιν ειδικής νομοθετικής εξουσιοδότησης, να εκδίδει διατάγματα για την εκτέλεση νόμων. Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 του νόμου CXXX του 2010, η εξουσιοδότηση για την έκδοση εκτελεστικών κανονισμών πρέπει να ορίζει τον εξουσιοδοτούμενο, το αντικείμενο και το εύρος της εξουσιοδότησης. Ο εξουσιοδοτούμενος δεν δύναται να μεταβιβάσει τη νομοθετική εξουσιοδότηση σε άλλο μέρος.
3.2. Πρωθυπουργικά διατάγματα
Σύμφωνα με τον Θεμελιώδη Νόμο, διατάγματα μπορεί να εκδίδει και ο πρωθυπουργός, π.χ. να διορίζει βάσει διατάγματος αντιπρόεδρο της κυβέρνησης μεταξύ των υπουργών. Τα πρωθυπουργικά διατάγματα είναι ισοδύναμα με τα υπουργικά διατάγματα στην ιεραρχία της νομοθεσίας.
3.3. Υπουργικά διατάγματα
Τα υπουργικά διατάγματα κατατάσσονται κάτω από το επίπεδο των κυβερνητικών διαταγμάτων στην ιεραρχία της νομοθεσίας. Σύμφωνα με τον Θεμελιώδη Νόμο, οι υπουργοί μπορούν να εκδίδουν διατάγματα βάσει εξουσιοδότησης που τους παρέχει νόμος ή κυβερνητικό διάταγμα (που εκδίδεται στο πλαίσιο πρωτογενούς νομοθετικής αρμοδιότητας), είτε αυτόνομα είτε από κοινού με άλλους υπουργούς. Τα διατάγματα αυτά δεν μπορούν να αντιβαίνουν προς τους νόμους, τα κυβερνητικά διατάγματα ή τα διατάγματα του διοικητή της Εθνικής Τράπεζας της Ουγγαρίας.
3.4. Διατάγματα του διοικητή της Εθνικής Τράπεζας της Ουγγαρίας
Εντός του πεδίου των αρμοδιοτήτων του, όπως αυτό ορίζεται δυνάμει βασικού νόμου, ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ουγγαρίας μπορεί να εκδίδει, βάσει εξουσιοδότησης που του παρέχεται διά νόμου, διατάγματα, τα οποία δεν μπορούν να αντίκεινται στη νομοθεσία.
3.5. Διατάγματα των επικεφαλής ανεξάρτητων ρυθμιστικών φορέων
Σύμφωνα με το άρθρο 23 παράγραφος 4 του Θεμελιώδους Νόμου, οι επικεφαλής των ανεξάρτητων ρυθμιστικών φορέων, ενεργώντας εντός του πεδίου των αρμοδιοτήτων τους όπως αυτό ορίζεται δυνάμει βασικού νόμου, εκδίδουν, βάσει εξουσιοδότησης που τους παρέχεται διά νόμου, διατάγματα τα οποία δεν μπορούν να αντίκεινται στους νόμους, στα κυβερνητικά διατάγματα, στα πρωθυπουργικά διατάγματα, στα υπουργικά διατάγματα ή στα διατάγματα του διοικητή της Εθνικής Τράπεζας της Ουγγαρίας.
3.6. Διατάγματα της τοπικής αυτοδιοίκησης
Σύμφωνα με το άρθρο 32 παράγραφος 2 του Θεμελιώδους Νόμου, οι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης δύνανται, εντός του πεδίου των αρμοδιοτήτων τους, να εκδίδουν τοπικά διατάγματα για να ρυθμίσουν τις σχέσεις των μελών των τοπικών κοινωνιών οι οποίες δεν ρυθμίζονται από νόμο ή βάσει εξουσιοδότησης που παρέχεται διά νόμου. Τα διατάγματα της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν μπορούν να αντιβαίνουν προς τις λοιπές νομοθετικές πράξεις.
Αναλυτικοί κανόνες σχετικά με τα διατάγματα που εκδίδονται από τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης καθορίζονται από τον νόμο CLXXXIX του 2011 σχετικά με την τοπική αυτοδιοίκηση της Ουγγαρίας.
4. Οι διεθνείς συμφωνίες και οι θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου
Η κυβέρνηση της Ουγγαρίας δύναται να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες με άλλα κράτη / τις κυβερνήσεις άλλων κρατών. Στην Ουγγαρία, η σχέση μεταξύ διεθνών συμφωνιών και εσωτερικού δικαίου βασίζεται σε δυαδικό σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι οι διεθνείς συμφωνίες καθίστανται τμήμα του εθνικού δικαίου μέσω κύρωσής τους με νομικούς κανόνες.
Αρχές του διεθνούς δικαίου
Σύμφωνα με το άρθρο Q παράγραφος 3 του Θεμελιώδους Νόμου, η Ουγγαρία αποδέχεται τις γενικά αναγνωρισμένες αρχές του διεθνούς δικαίου. Το εθιμικό διεθνές δίκαιο και οι γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου καθίστανται μέρος του εθνικού δικαίου χωρίς να χρειάζεται μετασχηματισμός τους.
ΙΙ. Μη νομοθετικές πηγές δικαίου
1. Νομικές πράξεις της κρατικής διοίκησης
Η ουγγρική έννομη τάξη περιλαμβάνει νομικές πράξεις της κρατικής διοίκησης οι οποίες, αν και περιέχουν κανονιστικές διατάξεις, δεν χαρακτηρίζονται ως νομοθετικές. Ο νόμος περί νομοθεσίας (νόμος CXXX του 2010) καθορίζει δύο τύπους νομικών πράξεων της κρατικής διοίκησης: τις κανονιστικές αποφάσεις και τις κανονιστικές εντολές. Πρόκειται για κανόνες συμπεριφοράς που δεν είναι γενικώς δεσμευτικοί, δηλαδή η ισχύς των οποίων δεν είναι δεσμευτική για όλους. Πρόκειται απλώς για εσωτερικές διατάξεις, οργανωτικούς και επιχειρησιακούς κανόνες που αφορούν μόνο την εκδίδουσα αρχή ή τα υπαγόμενα σε αυτήν όργανα ή πρόσωπα. Οι κανονιστικές αποφάσεις και εντολές δεν ρυθμίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις πολιτών. Οι νομικές πράξεις της κρατικής διοίκησης δεν μπορούν να αντιβαίνουν προς τις λοιπές νομοθετικές πράξεις ούτε να επαναλαμβάνουν νομοθετικές διατάξεις.
Σύμφωνα με τον προηγούμενο νόμο περί νομοθεσίας (νόμος XI του 1987), οι στατιστικές ανακοινώσεις και οι νομικές κατευθυντήριες γραμμές θεωρούνταν πηγές δικαίου (υπό τον ευρύτερο όρο «άλλες νομικές διοικητικές πράξεις»), αλλά όχι νομοθετικές πράξεις. Στον νέο νόμο περί νομοθεσίας δεν μνημονεύονται πλέον. Ενώ όμως οι νομικές κατευθυντήριες γραμμές καταργήθηκαν με την έναρξη ισχύος του νέου νόμου (την 1η Ιανουαρίου 2011), οι πράξεις στατιστικού περιεχομένου που εκδόθηκαν σε προγενέστερο χρόνο παραμένουν σε ισχύ έως ότου καταργηθούν. (Οι στατιστικές ανακοινώσεις εκδίδονται από τον πρόεδρο της Κεντρικής Στατιστικής Υπηρεσίας και περιλαμβάνουν νομικά δεσμευτικές διατάξεις που συνίστανται αποκλειστικά σε στατιστικές έννοιες, μεθόδους, ταξινομήσεις, καταλόγους και αριθμητικά στοιχεία).
1.1. Κανονιστικές αποφάσεις
Μέσω των κανονιστικών αποφάσεων, το Κοινοβούλιο, η κυβέρνηση και άλλα κεντρικά διοικητικά όργανα, το Συνταγματικό Δικαστήριο και το Συμβούλιο Προϋπολογισμού καθορίζουν τη δομή και τη λειτουργία τους, τις δραστηριότητες και το πρόγραμμα εργασιών τους.
Κανονιστικές αποφάσεις εκδίδουν και οι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης για τον καθορισμό των οικείων δραστηριοτήτων και προγραμμάτων εργασιών τους, καθώς και για τη ρύθμιση των δραστηριοτήτων, της δομής και της λειτουργίας των υπαγόμενων σε αυτούς οργάνων. Ομοίως, η οργάνωση, η λειτουργία, οι δραστηριότητες και τα προγράμματα εργασιών των φορέων αυτοδιοίκησης των εθνικών μειονοτήτων και των υπαγόμενων σε αυτούς οργάνων μπορούν να καθορίζονται μέσω κανονιστικών αποφάσεων.
1.2. Κανονιστικές εντολές
Εντός του πεδίου αρμοδιοτήτων τους και με τον τρόπο που ορίζεται στη νομοθεσία, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο πρωθυπουργός, οι επικεφαλής των κεντρικών διοικητικών οργάνων (εκτός από την κυβέρνηση), ο πρόεδρος της Εθνικής Δικαστικής Υπηρεσίας, ο Ανώτατος Εισαγγελέας, ο Επίτροπος Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ουγγαρίας, ο πρόεδρος της Κρατικής Ελεγκτικής Υπηρεσίας, ο επικεφαλής της μητροπολιτικής ή κομητειακής κυβερνητικής υπηρεσίας, οι δήμαρχοι ή οι δημοτικοί υπάλληλοι μπορούν μέσω κανονιστικών εντολών να καθορίζουν την οργάνωση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες των οργάνων που εποπτεύουν, διαχειρίζονται ή επιβλέπουν.
Επιπλέον, το Κοινοβούλιο, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, το Συνταγματικό Δικαστήριο, ο Επίτροπος Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, οι ανεξάρτητοι ρυθμιστικοί φορείς, το Γραφείο του Πρωθυπουργού και οι γενικοί διευθυντές των υπουργείων μπορούν να εκδίδουν κανονιστικές εντολές οι οποίες είναι δεσμευτικές για το προσωπικό τους.
2. Αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου
Οι αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο νομοθετικό σύστημα της Ουγγαρίας.
Σύμφωνα με τον νόμο CLI του 2011 σχετικά με το Συνταγματικό Δικαστήριο, οι αρμοδιότητες του Συνταγματικού Δικαστηρίου είναι οι εξής:
- ο ex post έλεγχος της συμμόρφωσης της νομοθεσίας προς τον Θεμελιώδη Νόμο (διαδικασία ex post ελέγχου)·
- ο προληπτικός έλεγχος της συμμόρφωσης των νόμων που έχουν εκδοθεί αλλά δεν έχουν ακόμη κυρωθεί, καθώς και ορισμένων διατάξεων διεθνών συνθηκών, προς τον Θεμελιώδη Νόμο·
- η διενέργεια μεμονωμένου ελέγχου κατόπιν αιτήματος δικαστή: εάν κατά την εκδίκαση μιας υπόθεσης ο δικαστής καλείται να εφαρμόσει διάταξητην οποία ο ίδιος θεωρεί ή το Συνταγματικό Δικαστήριο έχει κρίνει αντισυνταγματική, ο δικαστής διακόπτει τις εργασίες του δικαστηρίου και καλεί το Συνταγματικό Δικαστήριο να κηρύξει τη διάταξη αντισυνταγματική και να απαγορεύσει την εφαρμογή της·
- η έκδοση αποφάσεων σχετικά με συνταγματικές προσφυγές για προσβολή συνταγματικών δικαιωμάτων τα οποία κατοχυρώνονται στον Θεμελιώδη Νόμο: το εμπλεκόμενο στην υπόθεση φυσικό ή νομικό πρόσωπο μπορεί να καταθέσει συνταγματική προσφυγή εάν, κατόπιν εφαρμογής αντισυνταγματικής διάταξης κατά την υπό εξέλιξη δικαστική διαδικασία, παραβιάστηκε δικαίωμά του που κατοχυρώνεται μέσω του Θεμελιώδους Νόμου και εφόσον έχει εξαντλήσει όλα τα διαθέσιμα ένδικα μέσα ή δεν έχει δικαίωμα προσβολής με ένδικα μέσα·
- η εξέταση νομοθετικών πράξεων για τυχόν σύγκρουση με διεθνείς συμφωνίες·
- η παύση νομοθετικών παραλείψεων που αντιβαίνουν προς τον Θεμελιώδη Νόμο·
- η επίλυση ορισμένων περιπτώσεων σύγκρουσης αρμοδιοτήτων μεταξύ κρατικών φορέων ή μεταξύ φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης και κρατικών φορέων·
- η ερμηνεία των διατάξεων του Θεμελιώδους Νόμου·
- η διενέργεια διαφόρων διαδικασιών που εμπίπτουν στο πεδίο αρμοδιοτήτων του και σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο παρέχει λεπτομερή αιτιολόγηση των αποφάσεών του. Οι αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου δεν μπορούν να προσβληθούν με ένδικα μέσα και είναι δεσμευτικές για όλους.
3. Νομολογία των δικαστηρίων
Για τη διασφάλιση της ομοιόμορφης εφαρμογής της νομοθεσίας και την παροχή δικαστικής καθοδήγησης στα δικαστήρια κατώτερου βαθμού, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ουγγαρίας, γνωστό ως Curia (μετά την 1η Ιανουαρίου 2012), εκδίδει αποφάσεις εναρμόνισης και αποφάσεις αρχής.
Η διαδικασία εναρμόνισης κινείται εφόσον η εξέλιξη και η ομοιομορφία της δικαστικής πρακτικής απαιτεί την έκδοση απόφασης εναρμόνισης για ζητήματα αρχής και εφόσον ένα τμήμα του Ανωτάτου Δικαστηρίου σκοπεύει να αποκλίνει από την απόφαση άλλου τμήματος του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Οι αποφάσεις που αφορούν την ενότητα του δικαίου είναι δεσμευτικές για τα δικαστήρια.
Οι αποφάσεις αρχής πηγάζουν από την πρακτική των δικαστικών τμημάτων του Ανωτάτου Δικαστηρίου και επίσης προωθούν την ομοιομορφία στην επιβολή των ποινών.
Οι αποφάσεις που εκδίδονται για τη διασφάλιση της ενότητας του δικαίου και οι αποφάσεις αρχής δημοσιεύονται στον Επίσημο Κατάλογο Αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
III. Πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας
Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας καλύπτει το έδαφος της Ουγγαρίας, ενώ το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής των διαταγμάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης καλύπτει τη διοικητική επικράτεια της εκάστοτε τοπικής αυτοδιοίκησης. Στο προσωπικό πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας εμπίπτουν φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και οργανισμοί χωρίς νομική προσωπικότητα στο έδαφος της Ουγγαρίας και οι Ούγγροι πολίτες εκτός του εδάφους της Ουγγαρίας, ενώ στο προσωπικό πεδίο εφαρμογής των διαταγμάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης εμπίπτουν φυσικά και νομικά πρόσωπα και οργανισμοί χωρίς νομική προσωπικότητα στη διοικητική επικράτεια της εκάστοτε τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ο νόμος περί νομοθεσίας απαγορεύει την αναδρομική ισχύ, ορίζοντας ότι η νομοθεσία δεν μπορεί να επιβάλλει υποχρεώσεις ούτε να καθιστά υποχρεώσεις πιο επαχθείς, και δεν μπορεί να ανακαλεί ούτε να περιστέλλει δικαιώματα ούτε να κηρύσσει συμπεριφορές παράνομες για τη χρονική περίοδο που προηγείται της έναρξης ισχύος της.
Οι νόμοι πρέπει πάντα να ορίζουν την ημερομηνία έναρξης ισχύος τους κατά τρόπο που να αφήνει επαρκές χρονικό περιθώριο προετοιμασίας για την εφαρμογή τους.
Η νομοθεσία και οι εκτελεστικοί της κανονισμοί πρέπει να τίθενται σε ισχύ ταυτόχρονα. Βάσει του νόμου περί νομοθεσίας, τα νομοθετήματα (ή οι νομοθετικές διατάξεις) παύουν να ισχύουν εάν καταργηθούν ή εάν περιέχουν μόνο τροποποιητικές ή καταργητικές διατάξεις.
IV. Νομικές βάσεις δεδομένων
Η Επίσημη Εφημερίδα της Ουγγαρίας είναι η Magyar Közlöny, η οποία εκδίδεται σε ηλεκτρονική μορφή και το περιεχόμενό της πρέπει να θεωρείται γνήσιο.
Η Επίσημη Εφημερίδα περιέχει την ουγγρική νομοθεσία (εκτός των διαταγμάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης) και μεταξύ άλλων:
- τις διαταγές και αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου οι οποίες πρέπει να δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου ή βάσει απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου·
- τις αποφάσεις του Κοινοβουλίου·
- τις αποφάσεις εναρμόνισης του Ανωτάτου Δικαστηρίου·
- τις γνωμοδοτήσεις της Εθνικής Επιτροπής Εκλογών·
- παραρτήματα, περιλαμβανομένης της συλλογής αποφάσεων·
- την επίσημη έκθεση.
Η βάση δεδομένων εθνικής νομοθεσίας (Nemzeti Jogszabálytár) περιέχει το σύνολο της νομοθεσίας (εξαιρουμένων των διαταγμάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης) και των νομικών πράξεων κρατικής διοίκησης που τελούν εν ισχύι κατά την ημερομηνία αναζήτησης. Η συλλογή παρουσιάζεται σε μορφή ενοποιημένης έκδοσης, με τις τροποποιήσεις και άλλες αλλαγές που έχουν επέλθει.
Η αναζήτηση των πληροφοριών γίνεται βάσει τίτλου και αριθμού, ενώ είναι εφικτή και η αναζήτηση κειμένου.
Η πρόσβαση στις προαναφερόμενες βάσεις δεδομένων παρέχεται δωρεάν και δεν ισχύουν περιορισμοί.
Σχετικοί σύνδεσμοι
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.