Leġiżlazzjoni nazzjonali

Sorsi ġuridiċi

Il-liġi Awstrijaka hija primarjament liġi miktuba (gesatztes). Min-naħa l-oħra l-liġi konswetudinarja għandha rwol ristrett ferm. Is-sentenzi tal-ogħla qrati jipprovdu gwida importanti għall-applikazzjoni tal-liġi, u huma ta’ importanza kbira, iżda l-liġi żviluppata mill-ġurisprudenza mhijiex formalment rikonoxxuta bħala sors ta’ liġi.

Il-Kostituzzjoni Awstrijaka tiddikjara li n-normi ġeneralment rikonoxxuti tad-dritt internazzjonali jagħmlu parti mil-liġi federali tal-Awstrija, u tipprevedi għall-inkorporazzjoni tat-trattati internazzjonali fl-ordinament ġuridiku Awstrijak (bi jew mingħajr leġiżlazzjoni speċifika). Il-klassifikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tat-trattati fl-ordinament ġuridiku nazzjonali hija determinata mill-kontenut tagħhom.

Sabiex jiġu approvati fin-Nationalrat (il-kamra tad-deputati tal-Parlament Awstrijak), it-trattati internazzjonali li jemendaw jew li jissupplimentaw il-Kostituzzjoni jeħtieġu l-istess maġġoranzi speċjali bħal-liġijiet federali kostituzzjonali. Trattati li jemendaw jew li jissupplimentaw il-liġi statutorja jeħtieġu l-istess kworums bħall-istatuti.

Bħala prinċipju, il-President Federali jikkonkludi trattati internazzjonali fuq talba tal-gvern federali jew tal-ministru federali li jkun ingħata din is-setgħa mill-gvern. It-trattati politiċi u t-trattati li jemendaw jew li jissupplimentaw il-leġiżlazzjoni jeħtieġu l-kunsens minn qabel tan-Nationalrat. Il-President Federali jista’ jagħti s-setgħa lill-gvern federali jew lill-membri rilevanti tal-gvern federali biex jikkonkludu ċerti kategoriji ta’ trattati internazzjonali li mhumiex politiċi u li la jemendaw u lanqas ma jissupplimentaw il-leġiżlazzjoni.

Skont il-Kostituzzjoni tal-Awstrija, id-disa’ provinċji (Bundesländer) huma lkoll soġġetti għad-dritt kostituzzjonali provinċjali tagħhom stess minbarra li huma soġġetti wkoll għad-dritt kostituzzjonali federali. Id-dritt kostituzzjonali provinċjali ma għandux ikun inkonsistenti mad-dritt kostituzzjonali federali, u għalhekk huwa subordinat għalih. Iżda fil-prinċipju m’hemmx din l-ordni ta’ preċedenza bejn il-liġijiet federali u l-liġijiet tal-provinċji. Mill-1988, l-istati jistgħu jikkonkludu wkoll trattati internazzjonali fi kwistjonijiet li jaqgħu taħt il-ġuriżdizzjoni tagħhom. Madankollu, fil-qasam tal-affarijiet barranin, il-gvern federali jżomm is-supremazija tiegħu.

Tipi ta’ strumenti legali – ġerarkija tan-normi

Biex tgħaddi, leġiżlazzjoni kostituzzjonali Federali teħtieġ maġġoranza ta’ żewġ terzi tal-voti fin-Nationalrat, b’tal-anqas nofs il-membri preżenti. Barra minn hekk, il-leġiżlazzjoni maħluqa b’dan il-mod għandha tkun speċifikament deżinjata bħala “att kostituzzjonali” jew “dispożizzjoni kostituzzjonali”.

Min-naħa l-oħra, riżoluzzjoni valida dwar dispożizzjoni bbażata fuq liġi statutorja Federali teħtieġ il-preżenza ta’ mill-inqas terz tal-membri tan-Nationalrat u maġġoranza assoluta tal-voti mitfugħa.

1. Prinċipji ta’ gwida tal-Kostituzzjoni

Il-prinċipji gwida li ġejjin (Grundprinzipien) tal-Kostituzzjoni Awstrijaka huma l-aktar dispożizzjonijiet importanti fl-ordinament ġuridiku tal-pajjiż:

• il-prinċipju demokratiku
• il-prinċipju tas-separazzjoni tas-setgħat
• il-prinċipju tal-istat tad-dritt
• il-prinċipju repubblikan
• il-prinċipju federali, u
• il-prinċipju liberali.

Flimkien, dawn il-prinċipji gwida jifformaw dak li jissejjaħ l-ordni kostituzzjonali fundamentali (verfassungsrechtliche Grundordnung).

Huma għandhom importanza kostituzzjonali kbira. Jekk emenda prinċipali tal-Kostituzzjoni twassal għall-abbandun ta’ xi wieħed mill-prinċipji gwida, jew tbiddel b’mod sostanzjali r-relazzjoni bejn dawk il-prinċipji, din titqies bħala reviżjoni komprensiva tal-Kostituzzjoni u teħtieġ tiġi approvata b’referendum.

2. Id-dritt primarju u sekondarju tal-UE

L-adeżjoni tal-Awstrija mal-Unjoni Ewropea fl-1 ta’ Jannar 1995 kienet tirrikjedi reviżjoni komprensiva tal-Kostituzzjoni Awstrijaka. Mill-adeżjoni tal-Awstrija, l-ordinament ġuridiku huwa bbażat mhux biss fuq id-dritt kostituzzjonali Awstrijak iżda wkoll fuq id-dritt tal-Unjoni (duwaliżmu kostituzzjonali). Skont l-opinjoni prevalenti d-dritt tal-Unjoni jipprevali fuq id-dritt nazzjonali kif ukoll fuq id-dritt kostituzzjonali federali ordinarju, iżda mhux fuq il-prinċipji gwida tal-Kostituzzjoni.

3. Dritt kostituzzjonali federali “ordinarju”

Id-dritt kostituzzjonali jistabbilixxi r-regoli tax-xena politika, billi jispeċifika:

• il-proċedura leġiżlattiva
• l-istatus tal-ogħla korpi fi ħdan l-istat
• ir-relazzjoni bejn il-gvern federali u l-provinċji fil-proċess leġiżlattiv u l-applikazzjoni tal-liġi, u
• il-kontroll tal-azzjoni tal-gvern mill-qrati tal-liġi pubblika.

4. Statut Federali

Il-prinċipju fundamentali tal-istat tad-dritt stabbilit fil-Kostituzzjoni jeħtieġ li l-applikazzjoni tal-liġi fl-amministrazzjoni pubblika u fil-qrati ssir skont il-liġi. Il-Kostituzzjoni taqsam is-setgħat leġiżlattivi bejn il-gvern federali u l-provinċji.

5. Regolamenti

Ir-Regolamenti (Verordnungen) huma dispożizzjonijiet legali ġenerali magħmula minn awtoritajiet amministrattivi li huma vinkolanti fuq il-persuni kollha soġġetti għal-liġi. Il-Kostituzzjoni tikkonferixxi awtorizzazzjoni ġenerali għall-ħruġ ta’ regolamenti ta’ implimentazzjoni bil-għan li jiġu elaborati aktar ir-regoli stabbiliti f’dispożizzjonijiet aktar ġenerali, ħafna drabi liġijiet. Ir-regolamenti jistgħu jemendaw jew jissupplimentaw liġijiet biss meta jkun hemm awtorizzazzjoni espressa fil-Kostituzzjoni.

6. Deċiżjonijiet

Id-Deċiżjonijiet (Bescheide) huma primarjament atti amministrattivi li japplikaw il-liġi li huma indirizzati biss lejn il-persuni msemmija f’dawk id-deċiżjonijiet.

Qafas istituzzjonali

Il-leġiżlatura

Il-Kostituzzjoni taqsam il-poteri bejn il-gvern federali u l-provinċji, b’diversi entitajiet involuti fil-proċess leġiżlattiv.

In-Nationalrat jippromulga l-leġiżlazzjoni federali, ġeneralment bl-involviment tal-Bundesrat (is-senat tal-Parlament Awstrijak). Il-183 membru tan-Nationalrat jiġu eletti direttament mill-poplu. Madankollu, il-Bundesrat jiġi elett mill-kunsilli provinċjali (Landtage). Bħala regola l-Bundesrat huwa awtorizzat biss jippreżenta oġġezzjoni sospensiva għal abbozz ta’ liġi.

Il-liġi provinċjali tiġi promulgata mill-kunsilli provinċjali.

Il-proċedura leġiżlattiva

Abbozzi ta’ liġijiet jistgħu jiġu sottomessi lin-Nationalrat kif ġej:

• mill-membri tan-Nationalrat innifsu (abbozz ta’ liġi privata)
• mill-gvern federali (abbozz ta’ liġi tal-gvern), jew
• mill-Bundesrat.

Barra minn hekk, inizjattiva taċ-ċittadini għandha titressaq quddiem in-Nationalrat għal diskussjoni jekk tkun iffirmata minn 100 000 votant, jew minn wieħed minn kull sitta tal-votanti fi tliet provinċji.

Fil-prattika, il-biċċa l-kbira tal-inizjattivi leġiżlattivi joriġinaw mill-gvern federali. Abbozzi ta’ liġijiet tal-gvern federali jeħtieġu approvazzjoni unanima tal-gvern federali (fil-kabinett). Dawn jiġu abbozzati mill-ministru rilevanti, u qabel ma jiġu approvati mill-gvern jintalbu l-kummenti ta’ korpi oħra, bħall-provinċji jew partijiet interessati oħra.

Wara li jkunu għaddew fin-Nationalrat, l-abbozzi ta’ liġijiet jeħtieġu l-kunsens tal-Bundesrat. (L-abbozzi tal-liġijiet federali tal-finanzi ma għandhomx għalfejn jiġu sottomessi lill-Bundesrat – is-sovranità federali tan-Nationalrat.) Il-Kanċillier imbagħad jissottometti l-abbozzi tal-liġijiet lill-President għall-awtentikazzjoni.

In-Nationalrat jista’ jiddeċiedi li jsir referendum dwar abbozz ta’ liġi. Referendum jista’ jintalab ukoll minn maġġoranza tal-membri tan-Nationalrat. F’dan il-każ, abbozz ta’ liġi li jkun diġà għadda min-Nationalrat għandu mbagħad jiġi approvat permezz ta’ referendum qabel jiġi awtentikat. Barra minn hekk kull reviżjoni komprensiva tal-Kostituzzjoni teħtieġ li tkun soġġetta għal referendum.

Il-President jiċċertifika li att ikun għadda f’konformità mal-Kostituzzjoni billi jiffirmah. Dik l-awtentikazzjoni mbagħad trid tiġi kontrofirmata mill-Kanċillier.

Ladarba l-Kanċillier jikkontrofirmaha, il-leġiżlazzjoni federali tiġi ppubblikata fil-Bundesgesetzblatt (Il-Gazzetta tal-Liġi Federali). Sakemm liġi nnifisha ma tinkludix dispożizzjoni espliċita għal effett retroattiv jew tispeċifika d-data meta għandha tidħol fis-seħħ (vacatio legis), din tidħol fis-seħħ fl-aħħar tal-jum tal-pubblikazzjoni u tad-distribuzzjoni tal-ħarġa tal-Gazzetta tal-Liġi Federali li fiha tiġi ppubblikata.

Att jista’ jiġi abrogat jew b’mod espliċitu (deroga formali) jew bil-mogħdija ta’ leġiżlazzjoni ġdida li l-kontenut tagħha ma jkunx konsistenti mad-dispożizzjoni preċedenti (deroga materjali), mingħajr dikjarazzjoni formali li d-dispożizzjoni preċedenti ma għadhiex fis-seħħ (lex posterior derogat legi priori). Normi speċifiċi jipprevalu fuq dawk ġenerali (lex specialis derogat legi generali). Il-perjodu ta’ validità ta’ liġi jista’ anke jiġi determinat mill-bidu.

Bażijiet ta’ data ġuridiċi

Ir-Rechtsinformationssystem des Bundes (Is-Sistema ta’ Informazzjoni Ġuridika tar-Repubblika tal-Awstrija), operata mill-Ministeru Federali għall-Affarijiet Diġitali u Ekonomiċi, tipprovdi aċċess online għal-leġiżlazzjoni Awstrijaka.

L-aċċess għall-bażi tad-data huwa mingħajr ħlas?

L-aċċess għar-Rechtsinformationssystem des Bundes huwa mingħajr ħlas.

Deskrizzjoni qasira tal-kontenut

Is-Sistema ta’ Informazzjoni Ġuridika tar-Repubblika tal-Awstrija tipprovdi informazzjoni dwar:

Dritt Federali

1. Dritt Federali (verżjoni konsolidata)
2. Verżjoni awtorevoli tal-Gazzetta tal-Liġi Federali Awstrijaka (Bundesgesetzblatt) mill-2004
3. Gazzetta tal-Liġi Federali Awstrijaka 1945-2003
4. Gazzetti tal-Liġi Federali u Imperjali (Reichs-, Staats- u Bundesgesetzblatt) 1848-1940
5. Ġabriet ta’ liġijiet u ta’ regolamenti 1740-1848 (estern)
6. Gazzetti tal-Liġi Ġermaniża (Reichsgesetzblatt) 1919-1945 (estern)
7. Abbozzi ta’ liġijiet (Begutrachtungsentwürfe)
8. Abbozzi ta’ liġijiet tal-gvern (Regierungsvorlagen)

Liġi Provinċjali

1. Liġi Provinċjali (verżjoni konsolidata)
2. Gazzetti tal-liġi provinċjali awtorevoli u mhux awtorevoli (Landesgesetzblätter) (diversi perjodi ta’ żmien)

Liġi muniċipali: għażla ta’ dispożizzjonijiet legali ta’ muniċipalitajiet tal-provinċji li ġejjin:

1. Carinthia (il-muniċipalitajiet kollha)
2. L-Awstrija t’Isfel
3. L-Awstrija ta’ Fuq
4. Salzburg
5. Styria
6. Vjenna

Sentenzi

1. Qorti Kostituzzjonali (Verfassungsgerichtshof)
2. Qorti Amministrattiva (Verwaltungsgerichtshof)
3. Il-lista ta’ atti leġiżlattivi (Normenliste) imfassla mill-Qorti Amministrattiva Suprema
4. Sentenzi tal-Qorti Suprema (Oberster Gerchtshof), tal-ogħla qrati reġjonali (Oberlandsgerichte), tal-qrati reġjonali (Landesgerichte), tal-qrati distrettwali (Bezirksgerichte) u tal-Qorti Suprema tal-Privattivi u tat-Trade Marks (Oberste Patent- und Markensenat), u sentenzi internazzjonali
5. Qorti Amministrattiva Federali (Bundesverwaltungsgericht)
6. Qrati Amministrattivi Reġjonali (Landesverwaltungsgerichte)
7. Qorti Fiskali Federali (Bundesfinanzgericht) (estern)
8. L-awtorità għall-Protezzjoni tad-Data (qabel l-2014: Kummissjoni għall-Protezzjoni tad-Data)
9. Kummissjonijiet Dixxiplinari, Kummissjoni Dixxiplinari Suprema, Tribunal tal-Appelli (Disziplinarkommissionen, Disziplinaroberkommission, Berufungskommission)
10. L-awtorità Superviżorja għar-Rappreżentanza tal-Impjegati (Personalvertretungsaufsichtsbehörde) (qabel l-2014: It-Tribunal Superviżorju għar-Rappreżentanza tal-Impjegati (Personalvertretungs-Aufsichtskommission)
11. Kummissjonijiet għat-Trattament Ugwali (Gleichbehandlungskommissionen) mill-2014
12. Kummissjonijiet għat-Trattament Ugwali (Gleichbehandlungskommissionen) mill-2008 (estern)
13. Dokumentazzjoni finanzjarja, Tribunal tal-Finanzi Indipendenti (Unabhängiger Finanzsenat) (estern)
14. Tribunali Amministrattivi Indipendenti (Unabhängige Verwaltungssenate) – għażla ta’ deċiżjonijiet mill-1991 sal-2013
15. Qorti tal-Ażil (Asylgerichtshof) – Lulju 2008 sal-2013
16. Bord Federali Indipendenti tal-Ażil (Unabhängiger Bundesasylsenat) – għażla ta’ deċiżjonijiet mill-1998 sal-aħħar ta’ Ġunju 2008
17. Tribunal Ambjentali (Umweltsenat) - għażla ta’ deċiżjonijiet mill-1994 sal-2013
18. Bord Federali tal-Komunikazzjonijiet (Bundeskommunikationssenat) – għażla ta’ deċiżjonijiet mill-2001 sal-2013
19. Korpi għas-sorveljanza tal-akkwist pubbliku (Vergabekontrollbehörden) – għażla ta’ deċiżjonijiet sal-2013
20. Deċiżjonijiet tal-Qorti Suprema u tal-Qorti tal-Kassazzjoni f’Materji Ċivili u Kriminali (1885-1897) (estern)
21. Ġabra tad-deċiżjonijiet tal-Qorti Imperjali Awstrijaka (Reichsgericht) 1869-1918 (estern)
22. Ġabra tad-deċiżjonijiet tal-Qorti Amministrattiva Awstrijaka (Verfassungsgerichtshof) 1919-1979 (estern)
23. Ġabra tad-deċiżjonijiet tal-Qorti Amministrattiva Awstrijaka (Verfassungsgerichtshof) 1876-1934 (estern)

Proklamazzjonijiet oħrajn:

1. Regolamenti għall-eżamijiet ta’ kapumastri u għall-eżamijiet tal-kompetenza professjonali skont il-Kodiċi Industrijali (Gewerbeordnung)
2. Dispożizzjonijiet uffiċjali tas-sistema tas-sigurtà soċjali – awtorevoli mill-2002
3. Pjanijiet għall-Infrastruttura fil-Qasam tal-Kura tas-Saħħa (ÖSG, RSG)
4. Bullettini veterinarji uffiċjali (OVB) mill-15.9.2004

Ċirkulari ġenerali (Erlässe)

1. Ċirkulari maħruġa minn ministeri federali
2. Direttivi u ċirkulari maħruġa mill-Ministeru Federali tal-Finanzi (estern)
3. Ċirkulari maħruġa mill-Ministeru Federali tax-Xogħol, l-Affarijiet Soċjali, is-Saħħa u l-Protezzjoni tal-Konsumatur (Bundesministerium für Arbeit, Soziales, Gesundheit und Konsumentenschutz) fi kwistjonijiet ta’ sigurtà soċjali (estern)

Il-liġijiet Awstrijaċi

Xi liġijiet Awstrijaċi huma disponibbli wkoll bl-Ingliż.

Aktar informazzjoni

Aktar informazzjoni tista’ tinstab fuq is-sit web tar-Rechtsinformationssystem des Bundes.