Sąd którego kraju jest właściwy w danej sprawie?

1 Do jakiego sądu należy się zwrócić: do sądu powszechnego orzekającego w sprawach cywilnych czy do sądu szczególnego (na przykład sądu orzekającego w sprawach z zakresu prawa pracy)?

Zwykłe sądy cywilne (zwane sądami rejonowymi w cypryjskim systemie prawnym) są właściwe do rozpoznawania większości spraw cywilnych.

W przypadku pewnych sporów sądowych należy się jednak zwracać do wyspecjalizowanych sądów właściwych do rozpoznawania określonych spraw.

Na przykład spory rodzinne (tj. rozwód, alimenty, władza rodzicielska, kontakty z małoletnimi dziećmi, spory majątkowe itp.) są rozpoznawane przez sądy rodzinne Republiki Cypryjskiej.

W przypadku sporów zbiorowych (stosunki pracodawca-pracownik np. niezgodne z prawem zwolnienie, redukcja etatów itp.) należy zwracać się do Trybunału ds. Sporów Pracowniczych w rejonie, w którym doszło do sporu, lub w przypadku braku takiego trybunału – w rejonie, w którym powód ma miejsce zamieszkania lub stałego pobytu. Sądami właściwymi do rozpoznawania spraw, w których wniesiono o odszkodowanie przewyższające wartość dwuletniego wynagrodzenia, są jednak zwykłe sądy cywilne (sądy rejonowe) i do nich należy kierować te sprawy.

W przypadku sporów dotyczących najmu nieruchomości (np. podwyżka czynszu, eksmisja itp.) należy zwracać się do Trybunału ds. Kontroli Najmu w rejonie, w którym położona jest dana nieruchomość.

2 W przypadku gdy właściwość mają sądy powszechne orzekające w sprawach cywilnych (tj. sądy, które odpowiadają za rozpoznawanie takich spraw), w jaki sposób mogę się dowiedzieć, do którego z nich należy się zwrócić?

Zob. odpowiedź na pytanie 2.2 poniżej.

2.1 Czy istnieje rozróżnienie w hierarchii sądów powszechnych orzekających w sprawach cywilnych (na przykład sądy rejonowe są sądami niższej instancji, a sądy okręgowe są sądami wyższej instancji), a jeżeli tak, który z nich jest właściwy w mojej sprawie?

W cypryjskim systemie prawnym nie wyodrębnia się określonych kategorii zwykłych sądów cywilnych pierwszej instancji. Sędziów sądów rejonowych można jednak podzielić ze względu na ich rangę (przewodniczący sędzia sądu rejonowego, naczelny sędzia sądu rejonowego, sędzia sądu rejonowego) oraz kompetencje do rozpoznawania określonych spraw w zależności od rangi.

2.2 Właściwość miejscowa (który sąd jest właściwy do rozpoznania mojej sprawy: sąd w mieście A czy w mieście B?).

2.2.1 Podstawowa zasada ustalania właściwości miejscowej

Sąd rejonowy (zwykły sąd cywilny) jest właściwy do rozstrzygania wszelkich sporów, w których:

• przyczyna sporu wystąpiła całkowicie lub częściowo w granicach rejonu, dla którego utworzono dany sąd;
• w momencie wytoczenia powództwa pozwany lub którykolwiek z pozwanych zamieszkiwał lub pracował w danym rejonie, dla którego utworzono dany sąd;
• wszystkie strony sprawy są obywatelami cypryjskimi oraz roszczenie powstało w całości lub w części na terytorium suwerennych baz, a pozwany (lub którykolwiek z pozwanych) mieszka lub pracuje na tym terytorium;
• roszczenie powstało w całości lub w części na terytorium suwerennych baz z powodu korzystania z pojazdów silnikowych przez osobę, która była lub powinna była być ubezpieczona na podstawie art. 3 ustawy o pojazdach silnikowych (ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej);
• roszczenie powstało w całości lub w części na terytorium suwerennych baz w następstwie wypadku pracownika lub jego choroby zawodowej, o ile zdarzenia te miały miejsce w czasie trwania stosunku pracy, pozostają w związku z odpowiedzialnością pracodawcy i zostały lub powinny były zostać objęte ubezpieczeniem na podstawie art. 4 ustawy o pojazdach silnikowych (ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej);
• powództwo dotyczy dystrybucji lub sprzedaży wszelkich nieruchomości lub dotyczy innych kwestii odnoszących się do nieruchomości, które znajdują się w granicach rejonu, dla którego utworzono dany sąd.

2.2.2 Wyjątki od podstawowej zasady

W przypadku gdy powództwo dotyczy instytucji charytatywnej lub jakiegokolwiek patentu lub znaku towarowego, za które odpowiada sąd rejonowy na podstawie art. 7 i listy zawartej w ustawie 29/1983, powództwo wytacza się przed sąd rejonowy.

2.2.2.1 W jakim przypadku mam możliwość wyboru pomiędzy sądem w miejscu zamieszkania pozwanego (sąd wyznaczony przez zastosowanie podstawowej zasady) a innym sądem?

Jeżeli w przypadku spraw, o których mowa w pkt 2.2.1 powyżej, istnieje już inny sąd właściwy miejscowo lub w przypadku spraw, o których mowa w pkt 2.2.2.

2.2.2.2 W jakim przypadku muszę wybrać sąd inny niż ten właściwy dla miejsca zamieszkania pozwanego (sąd wyznaczony przez zastosowanie podstawowej zasady)?

W przypadku gdy nieruchomość objęta jest właściwością wyłączną określonego sądu (zob. ostatni punkt w odpowiedzi na pytanie 2.2.1. powyżej).

2.2.2.3 Czy strony mogą samodzielnie określić jako właściwy sąd, który w innym wypadku nie byłby właściwy?

Nie.

3 W przypadku gdy właściwość mają sądy szczególne, w jaki sposób mogę dowiedzieć się, do którego z nich należy się zwrócić?

Postępowanie zazwyczaj wszczyna upoważniony pełnomocnik, który wie, do jakiego sądu należy się zwrócić. W przypadku braku pełnomocnika można się zwrócić do Wydziału ds. Rejestracji Sądu Najwyższego w celu uzyskania odpowiednich informacji.

Sąd Najwyższy Republiki Cypryjskiej

Charalambou Mouskou,

1404 Nicosia, Cypr

Tel.: +357 22865741

Fax: +357 22304500

e-mail: chief.reg@sc.judicial.gov.cy