PREZES
URZEDU OCHRONY
KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
DELEGATURA UOKiK w GDANSKU
80-824 Gdansk, ul. Podwale Przedmiejskie 30
Tel. /Fax. (058) 346-29-32, 346-29-33, 301-51-75
E-mail: gdansk@uokik.gov.pl
RGD-61-35/11 AW
Gdansk, dnia 30 grudnia 2011r.
DECYZJA nr RGD 32/2011
I. Na podstawie art. 28 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji
i konsumentów (Dz.U. nr 50, poz. 331 ze zm.) oraz stosownie do art. 33 ust. 6 tej ustawy
w zwiazku z § 2 pkt 4 oraz § 5 ust. 1 rozporzadzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 1 lipca 2009r. w sprawie własciwosci miejscowej i rzeczowej delegatur Urzedu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Dz.U. Nr 107, poz. 887)
- w imieniu Prezesa Urzedu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
po uprawdopodobnieniu, w toku postepowania wszczetego z urzedu, przeciwko
przedsiebiorcy Karolowi Arendtowi, prowadzacemu działalnosc gospodarcza pod nazwa
P.H. „Rolendt” Karol Arendt w Gdansku, stosowania praktyki naruszajacej zbiorowe
interesy konsumentów, okreslonej w art. 24 ust. 1 i art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy
o ochronie konkurencji i konsumentów, polegajacej na stosowaniu we wzorcu umownym
„Regulamin i gwarancja”, zamieszczonym przy identyfikatorze przedsiebiorcy na portalu
Allegro.pl pod nazwa u=ytkownika: „eastend_okazje (6467396)” - w zakładce „O nas”,
postanowienia o tresci:
_ Ze wzgledu na fakt, i= posiadamy zazwyczaj po jednej sztuce z danego modelu, nie
dokonujemy wymian ani nie przyjmujemy zwrotów zakupionego towaru,
wprowadzajacego w bład konsumentów zawierajacych z tym przedsiebiorca umowe na
odległosc za posrednictwem aukcji internetowej http://www.allegro.pl/, co do
przysługujacych im - z mocy ustawy z dnia 27 lipca 2002r. o szczególnych warunkach
sprzeda=y konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz. 1176
ze zm.) i ustawy z dnia 2 marca 2000r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz
o odpowiedzialnosci za szkode wyrzadzona przez produkt niebezpieczny (Dz.U. Nr 22,
poz. 271 ze zm.) - praw w zakresie mo=liwosci i warunków odstapienia od umowy (zwrotu
towaru), które to działanie mo=e wyczerpywac znamiona nieuczciwej praktyki rynkowej
zdefiniowanej w art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 5 ust. 2 pkt 1 w zwiazku z art. 5
ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom
rynkowym (Dz.U. Nr 171, poz. 1206) oraz po zobowiazaniu sie przedsiebiorcy Karola
Arendta, prowadzacego działalnosc gospodarcza pod nazwa P.H. „Rolendt” Karol Arendt
w Gdansku, do podjecia działan zmierzajacych do zaniechania naruszenia zbiorowych
interesów konsumentów okreslonych w art. 24 ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów, poprzez wypełnienie obowiazku:
a) zastapienia zakwestionowanego przez Prezesa Urzedu postanowienia - znajdujacego
sie przy identyfikatorze przedsiebiorcy na portalu aukcji internetowej
http://www.allegro.pl/ pod nazwa u=ytkownika: „eastend_okazje (6467396)” -
nowym, o tresci: Konsument zawierajacy umowe na odległosc, mo=e od niej odstapic
i zwrócic zakupiony towar w ciagu 10 dni, bez podania przyczyny. Termin ten jest
liczony od dnia doreczenia przesyłki z zamówionym towarem przez firme kurierska
GLS;
b) opublikowania pod domena www.eastend.pl, dostepna ze stron portalu aukcji
internetowej http://www.allegro.pl/, nowego wzorca regulaminu sprzeda=y,
uzupełnionego o informacje, które nie beda wprowadzały w bład konsumentów,
zawierajacych z tym przedsiebiorca umowe na odległosc za posrednictwem ww.
aukcji internetowej, co do przysługujacych im - z mocy ustawy o szczególnych
warunkach sprzeda=y konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego i ustawy
o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialnosci za szkode
wyrzadzona przez produkt niebezpieczny - praw w zakresie mo=liwosci i warunków
odstapienia od umowy (zwrotu towaru),
nakłada sie na przedsiebiorce obowiazek wykonania tego zobowiazania
w terminie dwóch tygodni od daty uprawomocnienia sie decyzji.
II. Na podstawie art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji
i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.), stosownie do art. 33 ust. 6 ww. ustawy
i § 2 pkt 4 oraz § 5 ust. 1 rozporzadzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009r.
w sprawie własciwosci miejscowej i rzeczowej delegatur Urzedu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów (Dz.U. Nr 107, poz. 887), działajac w imieniu Prezesa Urzedu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów, nakłada sie na przedsiebiorce Karola Arendta,
prowadzacego działalnosc gospodarcza pod nazwa P.H. „Rolendt” Karol Arendt
w Gdansku obowiazek przekazania informacji potwierdzajacych wykonanie
zobowiazan, o których mowa w punkcie I sentencji decyzji, w terminie 30 dni
od daty uprawomocnienia sie decyzji poprzez przesłanie nowego wzorca regulaminu
sprzeda=y oraz opatrzonych data wydruków ze stron internetowych sklepu internetowego
oraz zawartych przy nazwie u=ytkownika „eastend_okazje (6467396)” na aukcji
internetowej http://www.allegro.pl/, potwierdzajacych zamieszczenie na tych stronach
nowego wzorca regulaminu sprzeda=y.
UZASADNIENIE
Prezes Urzedu Ochrony Konkurencji i Konsumentów - Delegatura UOKiK w Gdansku
(dalej: Prezes Urzedu) w wyniku postepowania wyjasniajacego prowadzonego pod sygnatura
RGD. 405-48/11 AW, w toku którego wezwał przedsiebiorce Karola Arendta prowadzacego
działalnosc gospodarcza pod nazwa P.H. „Rolendt” Karol Arendt w Gdansku (dalej:
Przedsiebiorca), m.in. do przekazania wszystkich stosowanych w obrocie konsumenckim
wzorców umownych obowiazujacych w latach 2010-2011, ustalił, =e od dnia 1 listopada
2010r. Przedsiebiorca, we wzorcu umownym „Regulamin i gwarancja” zamieszczonym przy
identyfikatorze przedsiebiorcy na portalu Allegro.pl pod nazwa u=ytkownika: „eastend_okazje
(6467396)” − w zakładce „O nas”, stosuje postanowienie o tresci: Ze wzgledu na fakt,
i= posiadamy zazwyczaj po jednej sztuce z danego modelu, nie dokonujemy wymian ani nie
przyjmujemy zwrotów zakupionego towaru, wprowadzajace w bład konsumentów
zawierajacych z nim umowe na odległosc za posrednictwem aukcji internetowej
http://www.allegro.pl/, co do przysługujacych im praw w zakresie mo=liwosci i warunków
odstapienia od umowy (zwrotu towaru).
W zwiazku z tym, Prezes Urzedu działajac na podstawie art. 48 ust. 1 i ust. 2 pkt 2
ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331
ze zm.), postanowieniem nr 304 z dnia 19 listopada 2011r., wszczał, z urzedu, przeciwko
Przedsiebiorcy postepowanie w sprawie stosowania praktyki naruszajacej zbiorowe interesy
konsumentów, okreslonej w art. 24 ust. 1 i art. 24 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy (dalej: ustawy
o ochronie konkurencji i konsumentów), polegajacej na stosowaniu we wzorcu umownym
„Regulamin i gwarancja”, zamieszczonym przy identyfikatorze przedsiebiorcy na portalu
Allegro.pl pod nazwa u=ytkownika: „eastend_okazje (6467396)” - w zakładce „O nas”,
postanowienia o tresci: Ze wzgledu na fakt, i= posiadamy zazwyczaj po jednej sztuce
z danego modelu, nie dokonujemy wymian ani nie przyjmujemy zwrotów zakupionego
towaru, wprowadzajacego w bład konsumentów zawierajacych z tym przedsiebiorca umowe
na odległosc za posrednictwem aukcji internetowej http://www.allegro.pl/, co do ich
faktycznych uprawnien w zakresie mo=liwosci i warunków odstapienia od umowy (zwrotu
towaru), wynikajacych z przepisów:
_ ustawy z dnia 2 marca 2000r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz
o odpowiedzialnosci za szkode wyrzadzona przez produkt niebezpieczny
(Dz.U. Nr 22, poz. 271 ze zm.), tj. art. 7 ust. 3 tej ustawy (dalej: ustawy o ochronie
niektórych praw konsumentów [...]),
_ ustawy z dnia 27 lipca 2002r. o szczególnych warunkach sprzeda=y konsumenckiej
oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 141, poz. 1176 ze zm.), tj. art. 8 ust. 1
w zwiazku z art. 1 ust. 1 tej ustawy,
które to działanie mo=e wyczerpywac znamiona nieuczciwej praktyki rynkowej zdefiniowanej
w ustawie z dnia 23 sierpnia 2007r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym
(Dz.U. Nr 171, poz. 1206), tj. art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 5 ust. 2 pkt 1 w zwiazku z art. 5 ust. 3
pkt 4 tej ustawy (dalej: ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.).
Prezes Urzedu postanowieniem nr 356 z dnia 13 grudnia 2011r. zaliczył w poczet
dowodów czesc materiałów stanowiacych akta sprawy prowadzonej pod sygnatura
RGD. 405-48/11 AW tj.: karty nr 4-6, 22-24.
Prezes Urzedu ustalił, co nastepuje:
1) Przedsiebiorca Karol Arendt zamieszkały w Sopocie, rozpoczał swoja działalnosc
gospodarcza w dniu 19 maja 1997r. pod nazwa P.H. „Rolendt” Karol Arendt
w Gdansku (NIP 585-103-68-80, REGON 191348090), na podstawie wpisu do ewidencji
działalnosci gospodarczej prowadzonej przez Prezydenta Miasta Gdanska pod numerem
ewidencyjnym 71416 (karta akt nr 33), której przedmiot został okreslony jako:
51.42.Z-Sprzeda= hurtowa odzie=y i obuwia
51.47.Z-Sprzeda= hurtowa pozostałych artykułów u=ytku domowego i osobistego
52.61.Z-Sprzeda= detaliczna prowadzona przez domy sprzeda=y wysyłkowej
52.63.A-Sprzeda= detaliczna bezposrednia prowadzona poza siecia sklepowa
62.63.B-Sprzeda= detaliczna pozostała prowadzona poza siecia sklepowa,
gdzie indziej niesklasyfikowana.
2) Przedsiebiorca uczestniczy w obrocie konsumenckim prowadzac działalnosc gospodarcza:
a) jako u=ytkownik Konta Allegro Eastend_okazje o numerze: 6467396, dokonujacy za
jego posrednictwem umowy sprzeda=y towaru bez jednoczesnej obecnosci stron, tj.
sprzedawcy i zamawiajacego konsumenta posiadajacego przy wykorzystaniu sieci
telekomunikacyjnej; realizacja zamówienia w ramach Allegro nastepuje poprzez
uczestnictwo w aukcji na podstawie zamówienia, tj. czynnosci prawnej dokonywana
przy wykorzystaniu koszyka, podczas której zamawiajacy posługujac sie
indywidualnym kontem wyra=a wole kupna wybranych Towarów zgodnie z ich opisem
oraz cena wynikajaca z obowiazujacego cennika i sposobu płatnosci, tj. czynnosci
polegajacej na zapłacie, w sposób okreslony w regulaminie przedsiebiorcy, wskazanej
ceny towaru obejmujacej koszty dostawy przy jednoczesnym zachowaniu ochrony
danych osobowych zamawiajacego1.
1 Poszczególne terminy zostały zdefiniowane przez Przedsiebiorce w nowym regulaminie, zamieszczonym przy jego
identyfikatorze na portalu aukcji internetowej www.allegro.pl pod nazwa u=ytkownika „eastend_okazje (6467396)” z zakładce
„O NAS”, przez które nale=y rozumiec odpowiednio: Allegro - prowadzony przez Grupe Allegro sp. z o.o. z siedziba w Poznaniu
serwis transakcji on-line, w ramach którego organizowane sa Aukcje. Warunki korzystania z Allegro okresla regulamin dostepny
na stronie www.allegro.pl; Eastend_okazje - strony Sprzedawcy bedacego u=ytkownikiem Allegro, znajdujace sie pod adresem
elektronicznym http://allegro.pl/my_page.php?uid=6467396; Aukcja – procedura zawierania Umów, obejmujaca zarówno tryb
ofertowy, jak i tryb licytacji, zgodnie z regulaminem Allegro; Koszyk – elektroniczny formularz udostepniony przez Allegro, za
pomoca którego Zamawiajacy biorac udział w Aukcji dokonuje zakupu Towarów; Indywidualne Konto – indywidualne konto
Zamawiajacego, utworzone zgodnie z regulaminem Allegro, za pomoca którego Zamawiajacy dokonuje Zamówien lub korzysta
z innych usług Eastend_okazje; Cena – oznacza cene Towaru brutto, umieszczona obok informacji o Towarze. Ceny wyra=one sa
w złotych polskich i uwzgledniaja podatek VAT; Cennik – zestaw Kosztów dostawy dostepny na stronach Eastend_okazje)
b) w formie sklepu internetowego pod adresem domeny www.eastend.pl, dostepnego
równie= z portalu Allegro.
3) Od 1 stycznia 2010r. do 31 sierpnia 2010r. sklep eastend.pl nie posiadał regulaminu;
w okresie tym zawarł 5369 umów kupna-sprzeda=y na podstawie paragonów oraz faktur
sprzeda=y.
4) Od 1 wrzesnia 2010r. do 31 sierpnia 2011r. na stronie eastend.pl obowiazuje wzorzec
umowny „Regulamin sklepu internetowego”; w tym okresie zawarł 8901 umów kupnasprzeda
=y na podstawie paragonów oraz faktur sprzeda=y.
5) Od 1 listopada 2010r. na portalu aukcji internetowej http://www.allegro.pl/ przy
identyfikatorze u=ytkownika pod nazwa: „Eastend_okazje (6467396)”, w zakładce
„O nas” (k. 40, 44,45), pracownik Przedsiebiorcy opracował i wprowadził wzorzec umowny
„Regulamin i gwarancja” zawierajacy postanowienie o tresci:
_ Ze wzgledu na fakt, i= posiadamy zazwyczaj po jednej sztuce z danego modelu, nie
dokonujemy wymian ani nie przyjmujemy zwrotów zakupionego towaru.
6) Odnoszac sie do zarzutów w wezwaniu Prezesa Urzedu, zawierajacym informacje
o wszczeciu przedmiotowego postepowania, Przedsiebiorca pismem z dnia 26 pazdziernika
2011r. zło=ył wniosek o wydanie decyzji w trybie art. 28 ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów i zobowiazał sie do zaniechania działan naruszajacych zbiorowe interesy
konsumentów i wdro=enie działan zmierzajacych do zapobie=enia zarzucanym naruszeniom
poprzez:
a) zastapienia przy identyfikatorze przedsiebiorcy na portalu Allegro.pl pod nazwa
u=ytkownika: „eastend_okazje (6467396)” zakwestionowanego przez Prezesa Urzedu
postanowienia nowym, o tresci:
Konsument zawierajacy umowe na odległosc, mo=e od niej odstapic i zwrócic
zakupiony towar w ciagu 10 dni, bez podania przyczyny. Termin ten jest liczony od
dnia doreczenia przesyłki z zamówionym towarem przez firme kurierska GLS,
b) opublikowania pod domena www.eastend.pl, dostepna ze stron portalu aukcji
internetowej http://www.allegro.pl/, nowego wzorca regulaminu sprzeda=y,
uzupełnionego o wszelkie dotychczas brakujace informacje, które nie beda
wprowadzały w bład konsumentów zawierajacych z tym przedsiebiorca umowe na
odległosc za posrednictwem ww. aukcji internetowej, co do przysługujacych im -
z mocy ustawy o szczególnych warunkach sprzeda=y konsumenckiej oraz o zmianie
Kodeksu cywilnego i ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów [...] - praw
w zakresie mo=liwosci i warunków odstapienia od umowy (zwrotu towaru).
7) Pismem z dnia 24 listopada 2011r. Przedsiebiorca przysłał poprawiony projekt wzorca
regulaminu okreslajacego ogólne warunki zawierania przez niego Umów sprzeda=y
Aukcjach organizowanych za posrednictwem Allegro, który został sporzadzony w oparciu
o obowiazujace przepisy, w szczególnosci:
_ Kodeksu cywilnego – ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. z 1964r. Nr 16, poz. 93
ze zm.);
_ ustawy z dnia 18 lipca 2002r. o swiadczeniu usług droga elektroniczna
(Dz.U. z 2002r. Nr 144, poz. 104 ze zm.);
_ ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz
odpowiedzialnosci za szkode wyrzadzona przez produkt niebezpieczny (Dz.U. z 2000r.
Nr 22, poz. 271 ze zm.);
_ ustawy z dnia 27 lipca 2002r. o szczególnych warunkach sprzeda=y konsumenckiej
oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2002r. Nr 141, poz. 1176);
_ ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2002r.
Nr 101, poz. 926).
8) Przedsiebiorca został poinformowany o zakonczeniu postepowania i o mo=liwosci wgladu w
akta postepowania.
PREZES URZEDU ZWAKYŁ, CO NASTEPUJE:
I.
Stosownie do art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zakazane
jest stosowanie praktyk naruszajacych zbiorowe interesy konsumentów, natomiast
analogicznie do art. 24 ust. 2 pkt 3 tej ustawy przez praktyke naruszajaca zbiorowe interesy
konsumentów rozumie sie godzace w te interesy bezprawne działanie przedsiebiorcy majace
postac nieuczciwych praktyk rynkowych lub czynów nieuczciwej konkurencji. Równoczesnie,
stosownie do przepisów ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym., tj.:
_ art. 4 ust. 1 i 2 - za nieuczciwa praktyke rynkowa uznaje sie w szczególnosci praktyke
rynkowa wprowadzajaca w bład,
_ art. 5 ust. 1 - za praktyke uznaje sie za działanie wprowadzajace w bład, je=eli działanie to
w jakikolwiek sposób powoduje lub mo=e powodowac podjecie przez przecietnego
konsumenta decyzji dotyczacej umowy, której inaczej by nie podjał,
_ art. 5 ust. 2 pkt 1 - działaniem wprowadzajacym w bład mo=e byc, w szczególnosci,
rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji,
_ art. 5 ust. 3 pkt 4 - wprowadzajace w bład działanie mo=e dotyczyc w szczególnosci praw
konsumenta, w tym do odstapienia od umowy.
Dla rozstrzygniecia sprawy, w oparciu o przepisy ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów, niezbedne jest uprzednie ustalenie, czy zagro=ony został w niej interes
publicznoprawny. Wykazanie wystapienia naruszenia interesu publicznoprawnego w danej
sprawie stanowi bezwzgledny warunek do uznania kompetencji Prezesa Urzedu do
rozstrzygniecia okreslonej sprawy, a tym samym podstawowa przesłanke warunkujaca
mo=liwosc jej rozstrzygania w oparciu o przepisy ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów W toku postepowania i przy wydawaniu decyzji Prezes Urzedu jest zatem
rzecznikiem interesu publicznego.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ochrona
interesów przedsiebiorców i konsumentów podejmowana w ramach działan Prezesa Urzedu
jest prowadzona w interesie publicznym. Interes publiczny zostaje naruszony wówczas, gdy
oceniane działania przedsiebiorcy godza w interesy ogólnospołeczne i dotykaja szerokiego
kregu uczestników rynku, zaburzajac jego prawidłowe funkcjonowanie. Do naruszenia
interesu publicznego dochodzi, gdy skutki okreslonych działan maja charakter powszechny,
dotykaja wszystkich potencjalnych podmiotów na danym rynku2. Innymi słowy, naruszenie
zbiorowego interesu konsumentów stanowi jednoczesnie naruszenie interesu
publicznoprawnego. Ingerencja Prezesa Urzedu ma wiec na celu ochrone interesów
zbiorowosci, a nie wprost poszczególnych, indywidualnych uczestników rynku.
W ocenie Prezesa Urzedu, rozpatrywana sprawa ma charakter publicznoprawny. Wia=e
sie z ochrona interesu wszystkich konsumentów, którzy korzystajac z oferty handlowej
Przedsiebiorcy - uczestniczacego w obrocie konsumenckim jako u=ytkownik Konta Allegro
Eastend_okazje o numerze: 6467396 oraz w formie sklepu internetowego pod adresem
domeny www.eastend.pl, dostepnego równie= z portalu Allegro - byli lub mogli stac sie jego
klientami. Działania Przedsiebiorcy nie dotycza interesów poszczególnych osób, których
sprawy miałyby charakter jednostkowy, indywidualny i nie dajacy sie porównac z innymi, ale
kregu konsumentów - obecnych i przyszłych kontrahentów Przedsiebiorcy, których sytuacja
jest identyczna. Naruszenie interesu publicznoprawnego przejawia sie tym samym
w naruszeniu zbiorowego interesu konsumentów.
W niniejszej sprawie istnieje zatem mo=liwosc poddania zachowania Przedsiebiorcy
dalszej ocenie pod katem stosowania przez niego praktyki naruszajacej zbiorowe interesy
konsumentów.
2 Konrad Kohutek, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2008, s. 47.
Skar=onemu przedsiebiorcy przedstawiony został zarzut naruszenia art. 24 ust 1
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, który stanowi, i= „Zakazane jest stosowanie
praktyk naruszajacych zbiorowe interesy konsumentów.”, przy czym, stosownie do tresci
ust. 2 tego przepisu, przez praktyke godzaca w zbiorowe interesy konsumentów „rozumie sie
bezprawne działania przedsiebiorcy, w szczególnosci: 3) nieuczciwe praktyki rynkowe (…).”
Aby działania Przedsiebiorcy mogły byc uznane za sprzeczne z zakazem wynikajacym z
art. 24 ust. 1 i art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, winny
spełniac łacznie nastepujace przesłanki:
1) ujawniac sie w obrocie konsumenckim, a wiec dotyczyc działania przedsiebiorcy
w relacji przedsiebiorca-konsument,
2) stanowi działanie bezprawne
3) naruszac zbiorowe interesy konsumentów.
Ad 1)
Zgodnie z przepisem art. 4 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów,
ilekroc w ustawie jest mowa o przedsiebiorcy, to definiuje sie go w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalnosci gospodarczej (Dz.U. z 2007r. Nr 155,
poz. 1095 ze zm.), stanowiacych, i= przedsiebiorca jest osoba fizyczna, osoba prawna
i jednostka organizacyjna niebedaca osoba prawna, której odrebna ustawa przyznaje zdolnosc
prawna – wykonujaca we własnym imieniu działalnosc gospodarcza (art. 4 pkt 1),
a tak=e wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalnosci
gospodarczej (art. 4 pkt 2).
Odpowiednio do art. 4 pkt 12 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i art. 221
Kodeksu cywilnego, za konsumenta uwa=a sie osobe fizyczna dokonujaca czynnosci prawnej
nie zwiazanej bezposrednio z jej działalnoscia gospodarcza lub zawodowa.
Karol Arendt prowadzi działalnosc gospodarcza na podstawie wpisu do ewidencji
działalnosci gospodarczej prowadzonej przez Prezydenta Miasta Gdanska pod numerem
ewidencyjnym 71416 - zatem posiada status przedsiebiorcy w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy
o ochronie konkurencji i konsumentów, stad te= jego działania podlegaja rygorom okreslonym
w tej ustawie, miedzy innymi ocenie pod katem naruszenia zakazu stosowania praktyk
naruszajacych zbiorowe interesów konsumentów.
Niekwestionowana przez strone postepowania okolicznosc zawierania z osobami
fizycznymi umów okreslajacych zasady swiadczenia sprzeda=y detalicznej prowadzonej przez
domy sprzeda=y wysyłkowej lub Internet, na potrzeby zaspokojenia ich potrzeb,
jednoznacznie potwierdza fakt spełnienia pierwszej z ww. przesłanek.
Ad 2)
Wykazujac dowody zaistnienia drugiej przesłanki, tj. bezprawnosci, rozumianej jako
działanie sprzeczne z przepisami, podniesc nale=y, i= pojecie bezprawnosci nie jest pojeciem
prawnie zdefiniowanym. Nale=y zatem przyjac, zgodnie z jego literalnym brzmieniem,
=e działanie bezprawne to zachowanie sprzeczne z nakazem lub zakazem zawartym
w ustawie, rozporzadzeniu wydanym na podstawie i dla wykonania ustawy, umowa
miedzynarodowa majaca bezposrednie zastosowanie w stosunkach wewnetrznych oraz
z zasadami współ=ycia społecznego. Bezprawnosc jest czynnikiem o charakterze
obiektywnym, tj. niezale=nym od wystapienia szkody, czy te= zamiaru po stronie
przedsiebiorcy dopuszczajacego sie działan bezprawnych. Bezprawnosc jest taka cecha
działania, która polega na jego sprzecznosci z normami prawa lub zasadami współ=ycia
społecznego, bez wzgledu na wine, a nawet swiadomosc sprawcy. Dla ustalenia bezprawnosci
działania wystarczy, =e okreslone zachowanie koliduje z przepisami prawa3.
3 por. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, pod red. J. Szwaji, CH Beck, Warszawa 2000, s. 117-118.
Ogólnie przyjeta koncepcja ochrony konsumenta w prawie europejskim wychodzi
z zało=enia, =e konsument jest słabsza strona stosunku prywatnoprawnego 4, nie chodzi
jednak o słabosc w sensie ekonomicznym, ale słabosc wynikajaca z niedoinformowania
i rozproszenia 5. „Konsument korzysta z rynku w sposób „rozproszony, zindywidualizowany
(podmiotowo i przedmiotowo), dlatego istnieje du=e prawdopodobienstwo, =e konsument nie
posiada wystarczajacej wiedzy na temat przysługujacych mu praw, jesli zdecyduje sie zawrzec
umowe, która podlega prawu obcemu. „Niedoinformowany” konsument mo=e zawrzec umowe
na warunkach, które moga stanowic naruszenie praw konsumenckich lub byc niezgodne z
zasadami uczciwych praktyk handlowych. Słabsza pozycja konsumenta
w stosunku do przedsiebiorcy w obrocie gospodarczym dotyczy deficytu informacyjnego
konsumenta (tzw. konsumenckiej asymetrii informacji), dlatego prawo powinno chronic
konsumenta przed „pułapkami” sprzeda=y na odległosc” 6.
W gospodarce rynkowej „konsument ma prawo do kompletnej i jednoznacznej
informacji w sprawach majacych istotne znaczenie dla zabezpieczenia jego interesu prawnego
w warunkach globalizacji (masowosci) obrotu prawnego i wielosci ofert na rynku, które nie
zawsze posługuja sie prawdziwymi i pełnymi informacjami, a niekiedy wprowadzaja w bład
lub w sposób ukryty godza w indywidualny i zbiorowy interes konsumentów” (wyrok Sadu
Najwy=szego z 20 czerwca 2006r., sygn. akt: III SK 7/2006). Podobne stanowisko zajał
równie= Sad Najwy=szy w wyroku z dnia 11 lipca 2002r. stwierdzajac, =e „zasób zrozumiałej,
jasnej i dostepnej informacji dla konsumenta spełnia niezbedne wymagania warunkujace
mo=liwosc dokonywania przez niego zakłóconego i racjonalnego wyboru” (sygn. akt: I CKN
1319/00).
Charakterystycznymi cechami umowy konsumenckiej, a w szczególnosci umowy
zawieranej na odległosc z udziałem konsumentów 7, sa:
• instytucja odstapienia od niej przez konsumenta w okreslonym terminie bez podania
jakichkolwiek przyczyn8. Prawo odstapienia spełnia funkcje polegajaca na osłabieniu
łaczacego strony stosunku zobowiazaniowego, uzale=niajac jego trwanie od decyzji jednej
tylko strony, wyra=onej w okreslonym czasie po zawarciu umowy. Instytucja odstapienia
tworzy w europejskim prawie konsumenckim odstepstwo od zasady pacta sunt servanda 9,
umo=liwiajacej konsumentowi wycofanie sie z transakcji 10.
• rozbudowany obowiazek informowania konsumenta w fazie zawarcia umowy, jaki
i w tresci samej umowy o jej przedmiocie, swiadczeniach wzajemnych i konsekwencjach
prawnych z niej wynikajacych. „Ochrona konsumenta oparta jest na koncepcji,
=e słabosc konsumenta wynika z jego niedoinformowania czy deficytu informacji
w stosunku do profesjonalisty”11. „Celem zapewnienia odpowiedniego poziomu informacji
jest stworzenie konsumentowi realnych mo=liwosci wyboru i podejmowania decyzji
o zawarciu umowy o okreslonej tresci. Obowiazek informowania konsumentów wynika
z przepisów prawa, które ustalaja sposób jego wykonania oraz skutki jego niewykonania.”
Przepis art. 24 ust. 1 i art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów nie nakłada samodzielnie na przedsiebiorców obowiazków informacyjnych,
4 Wiebe A., Cywilnoprawne ramy łacznosci elektronicznej (w) R. Cisek, J. Jezioro, A. Wiebe, Dobra i usługi informacyjne w prawie wspólnotowym i miedzynarodowym, Warszawa 2005, s. 208-209.
5 Z. Radwanski, Teorie oswiadczen w swietle najnowszych zjawisk społecznych – komunikacji elektronicznej i ochrony konsumentów (w) Prawo prywatne czasu przemian. Ksiega dedykowana prof. S. Sołtysinskiemu, Poznan 2005, s. 258.
6 E. Łetowska, Ochrona niektórych praw konsumentów. Komentarz, Warszawa 2001, s. 32, vide Z. Radwanski, Teorie
oswiadczen…, s. 260; vide A. Wiebe, Cywilnoprawne …, s. 208.
7 A. Jaroszek, Prawo własciwe dla umów konsumenckich zawieranych przez Internet, Warszawa 2009, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., s. 39-40.
8 W przypadku umów na odległosc konsument ma prawo odstapienia od zawartej umowy bez podania przyczyny lub poniesienia kosztów zwiazanych z odstapieniem (zob. art. 6 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 97/7/WE z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów zawieranych na odległosc.
9 vide Z. Radwanski, Teorie oswiadczen…, s. 260-261.
10 vide E. Łetowska, Ochrona…, s. 32.
11 M. Skory, Sytuacja konsumenta w umowach elektronicznych (w) Umowy elektroniczne – próba definicji (w) Umowy elektroniczne w obrocie gospodarczym, red. J. Kołaczynski, Warszawa 2005, s. 189
a jedynie wskazuje, =e naruszenie takich obowiazków przewidzianych w innych ustawach
mo=e stanowic praktyke naruszajaca zbiorowe interesy konsumentów.12
Obowiazek udzielenia rzetelnej informacji oznacza, =e niedozwolone jest dostarczanie
konsumentom informacji nieuczciwych, niesprawdzonych badz niedajacych sie zweryfikowac.
Naruszenie zas obowiazku udzielenia informacji prawdziwych oznacza podanie konsumentom
informacji nieprawdziwych, a wiec niezgodnych z obiektywnym stanem rzeczy.13
Natomiast obowiazek udzielenia pełnej informacji, bedacy najczesciej naruszana
postacia obowiazku informacyjnego, polega na niepodaniu wszystkich tych informacji, których
przekazanie konsumentom jest obowiazkowe (wyrok SOKiK XVII Ama 121/05). Przedsiebiorca
mo=e dopuscic sie omawianej praktyki w tej formie (niepodanie pełnej informacji) tylko
wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim pominie te informacje, które musi podac
konsumentom.14 Posiadanie bowiem tych informacji jest niezbedne konsumentowi do podjecia
prawidłowej, czyli swiadomej i zarazem efektywnej decyzji rynkowej, a ich brak wpływa
negatywnie lub wyłacza mo=liwosc podjecia przemyslanej i suwerennej decyzji rynkowej.15
O bezprawnosci działania decyduje, w swietle orzecznictwa Sadu Najwy=szego,
całokształt okolicznosci konkretnego stanu faktycznego (uzasadnienie do wyroku z dnia
8 maja 2002r., sygn. akt I I PKN 267/2001, wyrok Sadu Najwy=szego – Izba Administracyjna
– Lex Polonica Prima). Sad Najwy=szy wskazał, =e o bezprawnosci działania mo=na mówic
wówczas, gdy nie zachodzi =adna ze szczególnych okolicznosci usprawiedliwiajacych
okreslone działanie. Okolicznosciami tymi sa:
_ działanie w ramach porzadku prawnego, tj. działanie dozwolone przez obowiazujace
przepisy,
_ wykonywanie prawa podmiotowego,
_ zgoda pokrzywdzonego oraz
_ działanie w obronie uzasadnionego interesu (wyrok Sadu Najwy=szego z dnia
19 pazdziernika 1989r. II CR 419/89 OSP 1990/11-12 poz. 377).
W przeprowadzonym postepowaniu, bezprawny charakter praktyk naruszajacych
zbiorowe interesy konsumentów wynika ze stosowania przez przedsiebiorce nieuczciwych
praktyk rynkowych. Zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 3 bezprawnym działaniem danego
przedsiebiorcy, stanowiacym praktyke naruszajaca zbiorowe interesy konsumentów jest
bowiem stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych, okreslonych w ustawy
o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.
Dla stwierdzenia bezprawnosci działania przedsiebiorcy bez znaczenia pozostaje
strona podmiotowa czynu, a zatem wina sprawcy (w znaczeniu subiektywnym, oznaczajacym
wadliwosc procesu decyzyjnego sprawcy) i stopien tej winy, a tak=e swiadomosc istnienia
naruszonych norm prawnych. Jako zachowania przedsiebiorcy, które stanowia praktyke
naruszajaca zbiorowe interesy konsumentów, ustawodawca wskazuje w szczególnosci
nieuczciwe praktyki rynkowe (art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów). Oznacza to, =e jesli mamy do czynienia z nieuczciwa praktyka rynkowa
w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym., która
jednoczesnie narusza zbiorowe interesy konsumentów, to takie działanie w swietle prawa
mo=e zostac uznane za praktyke naruszajaca zbiorowe interesy konsumentów. W zwiazku
z powy=szym, przedmiotem rozstrzygniecia Prezesa Urzedu stało sie zwa=enie, czy
w omawianym stanie faktycznym Przedsiebiorca stosował nieuczciwa praktyke rynkowa,
a nastepnie, czy przedmiotowa praktyka mogła godzic w zbiorowe interesy konsumentów.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.,
stosowana przez przedsiebiorce praktyka rynkowa jest nieuczciwa, je=eli jest sprzeczna
z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub mo=e zniekształcic zachowanie
12 D. Miasik [w:] T. Skoczny (red.), Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2009, s. 970.
13 Ibidem, s. 972.
14 Ibidem, s. 973.
15 decyzja Prezesa UOKiK z dnia 6 marca 2006r. nr RGD- 5/2006;
rynkowe przecietnego konsumenta przed zawarciem umowy, w trakcie jej zawierania lub po
zawarciu. Przedmiotowy przepis stanowi klauzule generalna, która na okolicznosc stosowania
danej praktyki podlega stosownej konkretyzacji. Jednoczesnie, ustawy o przeciwdziałaniu
nieuczciwym praktykom rynkowym. dokonuje podziału praktyk rynkowych na wprowadzajace
w bład oraz agresywne praktyki rynkowe (art. 4 ust. 2). Praktyki rynkowe wprowadzajace
w bład moga przybrac postac czynna i bierna, tj. polegac na działaniu (art. 5) lub zaniechaniu
(art. 6) wprowadzajacym w bład.
Jak wskazał Sad Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w wyroku z dnia 23 lutego
2006r., sygn. XVII Ama 118/04, istota pojecia dobrego obyczaju jest szeroko pojety szacunek
dla drugiego człowieka. W stosunkach z konsumentami powinien on wyra=ac sie własciwym
informowaniem o przysługujacych uprawnieniach, niewykorzystywaniu uprzywilejowanej
pozycji profesjonalisty i rzetelnym traktowaniu partnerów umów. Za sprzeczne z dobrymi
obyczajami mo=na uznac działania zmierzajace do niedoinformowania, dezorientacji,
wywołania błednego przekonania u konsumenta, a tak=e wykorzystania jego niewiedzy
i naiwnosci.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym
za nieuczciwa praktyke rynkowa uznaje sie działanie wprowadzajace w bład, je=eli
w jakikolwiek sposób powoduje ono lub mo=e powodowac podjecie przez przecietnego
konsumenta decyzji dotyczacej umowy, której inaczej by nie podjał, a wiec prowadzi taka
praktyka do zniekształcenia zachowan rynkowych konsumentów.
W niniejszej sprawie koniecznym stało sie zatem rozwa=enie, czy informacja
zamieszczona przez Przedsiebiorce we wzorcu umownym „Regulamin i gwarancja” przy
identyfikatorze Przedsiebiorcy na portalu Allegro.pl pod nazwa u=ytkownika: „eastend_okazje
(6467396)”, naruszyła dobre obyczaje poprzez niewłasciwe informowanie o uprawnieniach
konsumentów oraz, czy mogły wprowadzic przecietnego konsumenta w bład, tj. czy mogło
spowodowac podjecie przez niego decyzji dotyczacej umowy, której inaczej by nie podjał.
Wskazac przy tym nale=y, =e zgodnie z trescia art. 2 pkt 7 ustawy o ochronie niektórych praw
konsumentów [...] przez decyzje dotyczaca umowy rozumiec nale=y podejmowana przez
konsumenta decyzje, co do tego, czy, w jaki sposób i na jakich warunkach dokona zakupu,
zapłaci za produkt w całosci lub czesci, rozporzadzi nim lub wykona uprawnienia zwiazane
z produktem, bez wzgledu na to, czy konsument postanowi dokonac okreslonej czynnosci, czy
te= powstrzymac sie od jej dokonania. Ponadto, zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie
niektórych praw konsumentów [...], zniekształcenie lub mo=liwosc zniekształcenia zachowania
rynkowego przecietnego konsumenta działajacego pod wpływem nieuczciwej praktyki
rynkowej mo=e dotyczyc etapu przed zawarciem umowy dotyczacej produktu,
w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. Działanie polegajace na wprowadzeniu w bład
jako rodzaj nieuczciwej praktyki rynkowej nie musi zatem finalnie prowadzic do dokonania
przez konsumenta czynnosci prawnej, której, gdyby nie działał pod wpływem błedu nie
podjałby. Decyzja dotyczaca umowy, która posługuje sie ustawa o ochronie niektórych praw
konsumentów [...] ma bowiem szerszy zakres nie instytucja błedu uregulowana w art. 84 i n.
k.c. Oznacza to, =e elementem konstrukcyjnym decyzji konsumenta nie nale=y czynic samego
faktu jej dokonania. Prawnie relewantna bedzie zatem taka praktyka rynkowa, która
w jakikolwiek sposób, w tym równie= przez swoja forme, wywołuje skutek w postaci co
najmniej mo=liwosci wprowadzenia w bład przecietnego konsumenta, do którego jest
skierowana lub dociera i która ze wzgledu na swoja zwodnicza nature mo=e zniekształcic jego
zachowanie rynkowe.
Wy=ej wymienione praktyki nie stanowia jednak praktyk zakazanych w ka=dych
okolicznosciach. Oznacza to, i= aby wykazac, =e dany przedsiebiorca je stosuje nale=y odniesc
sie zarówno do definicji praktyki wprowadzajacej w bład (art. 5 ust. 1 lub art. 6 ust. 1 ustawy
o ochronie niektórych praw konsumentów [...]), jak i do ogólnej definicji nieuczciwej praktyki
rynkowej z art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Przede
wszystkim w celu wykazania, i= przedsiebiorca stosował nieuczciwa praktyke rynkowa
konieczne jest uznanie, =e zarzucane im zachowanie miesci sie w pojeciu praktyki rynkowej,
o której mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.
Definicje praktyki rynkowej podaje art. 2 pkt 4 przedmiotowej ustawy wskazujac, i= za taka
uznaje sie działanie lub zaniechanie przedsiebiorcy, sposób postepowania, oswiadczenie lub
informacje handlowa, w szczególnosci reklame i marketing, bezposrednio zwiazane
z promocja lub nabyciem produktu przez konsumenta.
Prezes Urzedu kwestionujac zawarte we wzorcu umownym „Regulamin i gwarancja”
postanowienie, tj.: Ze wzgledu na fakt, i= posiadamy zazwyczaj po jednej sztuce z danego
modelu, nie dokonujemy wymian ani nie przyjmujemy zwrotów zakupionego towaru, uznał,
=e taka tresc komunikatu mo=e wprowadzac konsumentów, zawierajacych z nim umowe na
odległosc, w bład, co do przysługujacych mu – z mocy art. 7 ust. 3 ustawy o ochronie
niektórych praw konsumentów [...] – praw w zakresie mo=liwosci i warunków odstapienia od
umowy (zwrotu towaru) i wyczerpuje znamiona nieuczciwej praktyki rynkowej zdefiniowanej
w art. 4 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 5 ust. 2 pkt 1 w zwiazku z art. 5 ust. 3 pkt 4 ustawy
o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym., co mo=e stanowic praktyke
naruszajaca zbiorowe interesy konsumentów, zdefiniowana w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy
o ochronie konkurencji i konsumentów Do takiego wniosku prowadzi analiza przedmiotowego
działania przedsiebiorcy pod katem spełnienia dwóch kryteriów: sprzecznosci z dobrymi
obyczajami oraz istotnego wpływu praktyki rynkowej na zachowanie gospodarcze
przecietnego konsumenta.
Nierzetelne informowanie przez profesjonaliste konsumenta odnosnie przysługujacych
mu uprawnien niewatpliwie mo=e naruszac dobre obyczaje. Wskazany wy=ej wyrok SOKiK
z dnia 23 lutego 2006r. okresla działania przedsiebiorcy zmierzajace do wywołania błednego
przekonania u konsumenta jako sprzeczne z dobrymi obyczajami. Niezale=nie od istniejacego
orzecznictwa nale=y wskazac, =e z obiektywnych norm postepowania, moralnych
i zwyczajowych (starannosc zawodowa), stosowanych w działalnosci gospodarczej jasno
wynika powinnosc własciwego informowania konsumentów przez przedsiebiorce
o przysługujacych uprawnieniach i rzetelnego traktowania partnerów umów. Przedsiebiorca
jest profesjonalista i tym bardziej powinien zadbac o własciwe poinformowanie swoich
kontrahentów o przysługujacych im uprawnieniach.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 3 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy o ochronie niektórych praw
konsumentów [...] 14-dniowy termin na zwrot towaru jest liczony od dnia zło=enia przez
konsumenta oswiadczenia o odstapieniu od umowy (na zło=enie takiego oswiadczenia
konsument ma 10 dni od momentu wydania rzeczy), a nie od dnia zakupu rzeczy. Z tego
samego przepisu wynika, =e zwrot towaru mo=e byc dokonany bezwarunkowo, bez podania
przyczyn, a wiec bez koniecznosci podejmowania uprzedniego kontaktu (niezale=nie od jego
formy) ze sprzedajacym. Doktryna, odnoszac sie do formy składanego oswiadczenia
o odstapieniu od umowy, wskazała, =e powinno miec ono forme pisemna dla celów
dowodowych, nie jest to jednak jedyna mo=liwa forma takiego oswiadczenia. Mo=liwe jest
tak=e uznanie za zło=enie przedmiotowego oswiadczenia faktu dokonania zwrotu zakupionej
rzeczy (komentarz do ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz
odpowiedzialnosci za szkode wyrzadzona przez produkt niebezpieczny, Olczyk Magdalena,
LEX/el. 2004). Oswiadczenie woli o odstapieniu od umowy jest niezale=nie od jego formy
czynnoscia prawna wymagajaca aktywnosci wyłacznie jednej strony, w tym wypadku
konsumenta. W =aden sposób nie jest do tej czynnosci konieczny kontakt z przedsiebiorca,
poza jednostronnym zakomunikowaniem mu decyzji o odstapieniu od umowy, a co wiecej
przedsiebiorca nie ma =adnych podstaw prawnych do =adania uprzedniego (przed
zamierzonym przez konsumenta odstapieniem od umowy i zwrotem towaru) podjecia z nim
kontaktu.
Z ocenianego zapisu przy identyfikatorze przedsiebiorcy na portalu Allegro.pl pod
nazwa u=ytkownika: „eastend_okazje (6467396)” - w zakładce „O nas”, wynika zas,
=e Przedsiebiorca nie przyjmuje zwrotów zakupionych towarów, a powodem takiego działania
jest posiadanie „zazwyczaj po jednej sztuce z danego modelu” - co mo=e swiadczyc
o przekazywaniu swoim klientom informacji nierzetelnych i co niewatpliwie mo=e naruszac
dobre obyczaje w sferze handlu poprzez wprowadzanie w bład, zwa=ywszy na tresc
przytoczonego wy=ej przepisu zawartego w art. 7 ust. 1 i 3 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy
o ochronie niektórych praw konsumentów [...]
Jednoczesnie brak na stronie internetowej obok identyfikatora Przedsiebiorcy
informacji o mo=liwym zwrocie zakupionych towarów przez konsumenta oraz przysługujacych
mu terminach zwrotu mogła wpłynac na zachowanie rynkowe tego= konsumenta, w tym
przypadku na etapie po zawarciu umowy. Rezultatem wprowadzenia w bład konsumenta
mogło byc jego zaniechanie zło=enia oswiadczenia o odstapieniu od umowy i dokonania
zwrotu towaru (niezale=nie od przyczyn takiej decyzji).
Zaniechanie przysługujacego z mocy prawa uprawnienia do odstapienia od umowy
w terminie 10 dni oraz o wyjatkach, kiedy prawo to nie przysługuje (co jest instytucja
nietypowa dla prawa cywilnego, jednak=e charakterystyczna dla umów zawieranych na
odległosc) skutkuje tym, =e konsumenci nie skorzystaja z niego z uwagi na brak znajomosci
odpowiednich przepisów w ogóle albo z uwagi na brak wiedzy na temat tego, =e wykonanie
niektórych czynnosci mo=e spowodowac wyłaczenie tego prawa. Takie działanie mo=e
wprowadzac konsumentów, zawierajacych z przedsiebiorca umowy na odległosc, w bład,
co do ich faktycznych uprawnien – przysługujacych im z mocy ustawy o ochronie niektórych
praw konsumentów [...] – w przedmiocie odstapienia od umowy i warunków, na jakich to
odstapienie mo=e nastapic, jak i mo=e pozbawiac informacji o dopuszczalnym terminie zwrotu
towaru zakupionego na podstawie takiej umowy, które to działanie mo=e nosic znamiona
praktyki rynkowej zdefiniowanej w art. 4 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 5 ust. 2 pkt 1 w zwiazku
z art. 5 ust. 3 pkt 4 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.
Z ustalonego stanu faktycznego i dokonanej analizy w niniejszej sprawie wynika,
=e wystapienie takiego przypadku jest prawdopodobne. Wykazanie zaistnienia przesłanek,
pozwalajacych na uznanie ocenianego zakresu działania przedsiebiorcy, okreslonego w pkt I
sentencji decyzji, za nieuczciwa praktyke rynkowa, w konsekwencji mo=e prowadzic do
stwierdzenia w przedmiocie stosowania przez niego praktyk naruszajacych zbiorowe interesy
konsumentów, okreslonych a art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 powołanej ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów
Stad te= nale=y uznac, =e działania Karola Arendta, który we wzorcu umownym na
kontrolowanych stronach internetowych nie uczynił zadosc wymaganiom ustawy o ochronie
niektórych praw konsumentów [...] i nie zapewnił konsumentom podstawowego zakresu
informacji w pełni pozwalajacych im na korzystanie z przyznanych uprawnien, do których
powinni miec dostep w dogodnym dla siebie momencie, uprawdopodabniaja bezprawnosc,
co mo=e swiadczyc o naruszaniu zbiorowych interesów konsumentów, a tym samym art. 24
ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów
Ad 3)
Za uprawdopodobniona nale=y tak=e uznac trzecia przesłanke, bowiem naruszenie
zbiorowych interesów konsumentów mo=e miec miejsce wtedy, gdy działanie przedsiebiorcy
godzi w interesy konsumentów jako zbiorowosci, to jest, w sytuacji, gdy skierowane jest nie
tylko do wyodrebnionej indywidualnie grupy konsumentów, lecz szerszego nieograniczonego
liczbowo kregu osób, do których dotarła i dotrzec mo=e oferta przedsiebiorcy,
a w rozpatrywanej sprawie wymieniony warunek został uprawdopodobniony – działania
Karola Arendta nie maja jednostkowego charakteru, moga godzic w interesy ogółu,
korzystajacych z jego oferty, z góry nieustalonej zbiorowosci konsumentów. Oferta handlowa
Przedsiebiorcy na stronie internetowej, niespełniajaca wymogów ustawy o ochronie
niektórych praw konsumentów [...], mo=e byc adresowana nie do scisle
zindywidualizowanego konkretnego konsumenta, lecz do z góry nieokreslonej, niemo=liwej do
zidentyfikowania liczby konsumentów, których sytuacja jest identyczna i wspólna.
Stad te= Prezes Urzedu uznał, =e w odniesieniu do postawionego Przedsiebiorcy
zarzutu wszystkie ustawowe przesłanki art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentów zostały uprawdopodobnione.
II.
Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, je=eli w toku
postepowania w sprawie praktyk naruszajacych zbiorowe interesy konsumentów zostanie
uprawdopodobnione, na podstawie okolicznosci sprawy, informacji zawartych we wniosku lub
bedacych podstawa wszczecia postepowania z urzedu, =e przedsiebiorca stosuje praktyke,
o której mowa w art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (...),
a przedsiebiorca, któremu jest zarzucane naruszenie tego przepisu, zobowia=e sie do podjecia
lub zaniechania okreslonych działan zmierzajacych do zapobie=enia tym naruszeniom, Prezes
Urzedu mo=e, w drodze decyzji, nało=yc obowiazek wykonania tych zobowiazan, a stosownie
do art. 28 ust. 2 mo=e te= okreslic termin ich wykonania.
Równoczesnie, w decyzji, o której mowa wy=ej, Prezes Urzedu nakłada na
przedsiebiorce lub zwiazek przedsiebiorców, obowiazek składania w wyznaczonym terminie
informacji o stopniu realizacji przyjetych zobowiazan (art. 28 ust. 3 ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentów).
Jak wykazano wczesniej, w okolicznosciach przedmiotowej sprawy zostało
uprawdopodobnione, =e Karol Arendt stosuje praktyki naruszajace zbiorowe interesy
konsumentów, okreslone w art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów. Jednoczesnie zobowiazał sie do podjecia działan zmierzajacych do
zaniechania naruszenia zbiorowych interesów konsumentów okreslonych w art. 24 ustawy
o ochronie konkurencji i konsumentów, poprzez wypełnienie obowiazku:
a) zastapienia zakwestionowanego przez Prezesa Urzedu postanowienia - znajdujacego
sie przy identyfikatorze przedsiebiorcy na portalu aukcji internetowej
http://www.allegro.pl/ pod nazwa u=ytkownika: „eastend_okazje (6467396)” - nowym,
o tresci: Konsument zawierajacy umowe na odległosc, mo=e od niej odstapic i zwrócic
zakupiony towar w ciagu 10 dni, bez podania przyczyny. Termin ten jest liczony od
dnia doreczenia przesyłki z zamówionym towarem przez firme kurierska GLS;
b) opublikowania pod domena www.eastend.pl, dostepna ze stron portalu aukcji
internetowej http://www.allegro.pl/, nowego wzorca regulaminu sprzeda=y,
uzupełnionego o informacje, które nie beda wprowadzały w bład konsumentów,
zawierajacych z tym przedsiebiorca umowe na odległosc za posrednictwem ww. aukcji
internetowej, co do przysługujacych im - z mocy ustawy o szczególnych warunkach
sprzeda=y konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego i ustawy
o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialnosci za szkode
wyrzadzona przez produkt niebezpieczny - praw w zakresie mo=liwosci i warunków
odstapienia od umowy (zwrotu towaru),
W ocenie Prezesa Urzedu podjete zobowiazanie w sposób wystarczajacy zabezpiecza
i chroni interesy konsumentów.
Biorac pod uwage wymienione okolicznosci orzeczono, jak w pkt I sentencji.
Ponadto, organ antymonopolowy, w oparciu o przepis art. 28 ust. 3 ustawy
o ochronie konkurencji i konsumentów wyznaczył termin 30 dni na przekazanie informacji
o wykonaniu zobowiazania, liczony od daty uprawomocnienia sie decyzji.
Majac to na uwadze orzeczono, jak w pkt II sentencji.
Pouczenie: Stosownie do tresci art. 81 ust 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie
konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.), w zwiazku z art. 47928 § 2 k.p.c.,
od niniejszej decyzji przysługuje stronie odwołanie do Sadu Okregowego w Warszawie - Sadu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów w terminie dwutygodniowym od dnia jej doreczenia, za
13
posrednictwem Prezesa Urzedu Ochrony Konkurencji i Konsumentów - Delegatury UOKiK
w Gdansku.
Otrzymuje:
1) Karol Arendt zamieszkały przy Alei Niepodległosci 640/4; 80-701 Sopot
adres do korespondencji wskazany przez pełnomocnika Przedsiebiorcy (k. 49):
Karol Arendt P.H. „Rolendt” Karol Arendt, ul. Galaktyczna 37, 80-298 Gdansk
2) a/a