Δικαιώματα των θυμάτων - ανά χώρα

Austria

Content provided by:
Austria

Μπορώ να προσφύγω κατά της απόφασης;

Γενικά, δικαίωμα προσφυγής κατά της απόφασης έχουν 1) ο πολιτικώς ενάγων («Privatbeteiligter»), 2) ο επικουρικός κατήγορος («Subsidiärankläger») και 3) ο εγκαλών («Privatankläger»).

Προβλέπονται δύο είδη προσφυγής: Η προσφυγή ακύρωσης (Nichtigkeitsbeschwerde) αφορά τη νομιμότητα της διαδικασίας και της απόφασης, ενώ η έφεση (Berufung) στρέφεται κατά της απόφασης επί των αστικού δικαίου αξιώσεων. Ως εγκαλών μπορείτε επίσης να προσφύγετε κατά της απόφασης επιμέτρησης της ποινής. Σε περίπτωση αθώωσης του κατηγορουμένου, ο πολιτικώς ενάγων και ο επικουρικός κατήγορος παραπέμπονται στα πολιτικά δικαστήρια για τη διεκδίκηση αποζημίωσης.

Ως πολιτικώς ενάγων, επικουρικός κατήγορος ή εγκαλών έχετε το δικαίωμα να ασκήσετε προσφυγή ακύρωσης κατά απόφασης στην παρακάτω περίπτωση:

  • αν η αστική αξίωσή σας έχει παραπεμφθεί στα πολιτικά δικαστήρια λόγω αθώωσης του κατηγορουμένου και είναι σαφές ότι η απόρριψη αιτήματος που υποβάλατε κατά τη δίκη επηρέασε αρνητικά την προβολή των αστικών αξιώσεών σας.

Ως πολιτικώς ενάγων ή επικουρικός κατήγορος έχετε το δικαίωμα να ασκήσετε έφεση αν:

  • Σε περίπτωση καταδίκης του κατηγορουμένου, το δικαστήριο παραπέμπει τις αξιώσεις σας στα πολιτικά δικαστήρια, παρότι θα μπορούσε να τις είχε κρίνει το ίδιο το ποινικό δικαστήριο, καθώς οι αξιώσεις σας ήταν βάσιμες και δικαιολογημένες.

Στη διαδικασία ενώπιον του περιφερειακού δικαστηρίου (Bezirksgericht) και ενώπιον του μονομελούς πρωτοδικείου (Landesgericht als Einzelrichter), ο πολιτικώς ενάγων και ο επικουρικός κατήγορος μπορούν να ασκήσουν έφεση κατά της απόφασης επί των αστικών αξιώσεών τους όχι μόνο αν οι εν λόγω αξιώσεις παραπέμπονται εξ ολοκλήρου στα πολιτικά δικαστήρια, αλλά και για λόγους που αφορούν το ύψος της αποζημίωσης που τυχόν τους επιδικάστηκε.

Αν συμμετέχετε στη διαδικασία ως εγκαλών, έχετε στη διάθεσή σας τα ίδια ένδικα μέσα με τον εισαγγελέα. Αν αθωωθεί ο κατηγορούμενος, μπορείτε να ασκήσετε προσφυγή ακύρωσης. Στη διαδικασία ενώπιον του περιφερειακού δικαστηρίου και ενώπιον του μονομελούς πρωτοδικείου μπορείτε επίσης, στο πλαίσιο έφεσης όσον αφορά την ενοχή του κατηγορουμένου, να αμφισβητήσετε τα πραγματικά περιστατικά που δέχτηκε ως αληθή η απόφαση. Αν καταδικαστεί ο κατηγορούμενος, μπορείτε να ασκήσετε έφεση αν δεν συμφωνείτε με την ποινή ή αν οι αστικές αξιώσεις σας παραπεμφθούν στα πολιτικά δικαστήρια. Αν δεν ήσασταν παρών στη συνεδρίαση κατά την οποία το δικαστήριο ανακοίνωσε την απόφασή του, θα χρειαστεί να εξετάσετε τη δικογραφία για να ενημερωθείτε αν ο κατηγορούμενος καταδικάστηκε ή όχι. Η απόφαση πρέπει να είναι αιτιολογημένη και να υπογραφεί από τον δικαστή εντός τεσσάρων εβδομάδων. Αν συμμετείχατε στη δίκη ως πολιτικώς ενάγων, επικουρικός κατήγορος ή εγκαλών και ασκήσετε έφεση ή προσφυγή ακύρωσης εντός τριών ημερών από την έκδοση της απόφασης, πρέπει να σας χορηγηθεί αντίγραφο της απόφασης. Μπορείτε να αιτηθείτε νομική συνδρομή για την άσκηση έφεσης ή προσφυγής ακύρωσης. Αν είναι απαραίτητο, η νομική συνδρομή περιλαμβάνει δωρεάν μεταφραστικές υπηρεσίες. Η νομική συνδρομή εγκρίνεται από το δικαστήριο αν είναι απαραίτητη η νομική εκπροσώπηση και ταυτόχρονα το εισόδημά σας δεν επαρκεί για την πληρωμή πληρεξουσίου δικηγόρου χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η διαβίωσή σας.

Ποια είναι τα δικαιώματά μου μετά την καταδίκη;

Όλα τα θύματα μπορούν να ζητήσουν να ενημερωθούν για την πρώτη φορά που θα επιτραπεί στον κατάδικο να βγει από τη φυλακή χωρίς επιτήρηση, για τυχόν απόδραση και εκ νέου σύλληψη του καταδίκου, για τυχόν επικείμενη ή επελθούσα αποφυλάκιση του καταδίκου και για τους περιοριστικούς όρους που επιβλήθηκαν σε περίπτωση τυχόν υπό όρους απόλυσης του καταδίκου.

Στα θύματα σεξουαλικού εγκλήματος ή εγκλήματος βίας με σεξουαλικά κίνητρα, αν έχουν ζητήσει να ενημερωθούν σε περίπτωση εξόδου του καταδίκου από τη φυλακή ή αποφυλάκισής του, πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα ακρόασης πριν εγκριθεί η απότιση της ποινής με κατ' οίκον περιορισμό υπό ηλεκτρονική παρακολούθηση. Τα θύματα αυτά πρέπει επίσης να ενημερώνονται σε περίπτωση έγκρισης της απότισης της ποινής με κατ' οίκον περιορισμό υπό ηλεκτρονική παρακολούθηση. Για την πραγμάτωση των εν λόγω δικαιωμάτων τους ενημέρωσης και ακρόασης δικαιούνται υπηρεσίες αρωγής θυμάτων.

Κατά τα λοιπά, δεν θα λάβετε άλλες πληροφορίες από τις αρχές αφότου καταστεί αμετάκλητη η απόφαση. Ωστόσο, θα συνεχίσετε να έχετε το δικαίωμα εξέτασης του φακέλου της δικογραφίας αν επηρεάζονται τα συμφέροντά σας.

Δικαιούμαι υποστήριξη ή προστασία μετά τη δίκη; Για πόσο χρονικό διάστημα;

Μετά τη δίκη έχετε δικαίωμα σε μία τελική συνάντηση με την οργάνωση που σας παρείχε υπηρεσίες αρωγής θυμάτων.

Τα θύματα αξιόποινης πράξης που έχουν λάβει ψυχολογική υποστήριξη κατά την ποινική διαδικασία δικαιούνται τέτοια υποστήριξη και σε μεταγενέστερη αστική διαδικασία. Αυτό προϋποθέτει το αντικείμενο της αστικής διαδικασίας να συνδέεται με το αντικείμενο της ποινικής διαδικασίας και η υποστήριξη αυτή να είναι απαραίτητη για την προστασία των δικονομικών δικαιωμάτων του θύματος. Η οργάνωση στήριξης θυμάτων που παρέχει την υποστήριξή της θα αξιολογήσει αν πληρούνται οι εν λόγω προϋποθέσεις. Το θύμα μπορεί να ζητήσει νομική συνδρομή ώστε να εκπροσωπηθεί από δικηγόρο στην αστική διαδικασία. Η υποστήριξη αυτή θα χορηγηθεί έως την περάτωση της αστικής διαδικασίας το πολύ.

Ποιες πληροφορίες θα μου χορηγηθούν σε περίπτωση καταδίκης του δράστη;

Μπορείτε να ενημερωθείτε για το αποτέλεσμα της δίκης και την ποινή που επιβλήθηκε είτε παραμένοντας στην αίθουσα του δικαστηρίου έως την προφορική ανακοίνωση της απόφασης είτε εξετάζοντας τον φάκελο της υπόθεσης σε μεταγενέστερο χρόνο.

Θα ενημερωθώ σε περίπτωση που ο κατάδικος αποφυλακιστεί (συμπεριλαμβανομένης της πρόωρης ή της υπό όρους αποφυλάκισης) ή διαφύγει από τη φυλακή;

Κατόπιν αίτησής σας, θα ενημερωθείτε αμέσως αν ο δράστης διαφύγει από τη φυλακή ή αποφυλακιστεί, καθώς και για την πρώτη φορά που θα χορηγηθεί στον δράστη άδεια χωρίς επιτήρηση από τη φυλακή. Θα ενημερωθείτε επίσης όταν συλληφθεί δράστης που απέδρασε. Σε περίπτωση που ο δράστης απολυθεί υπό όρους και του επιβληθούν συναφώς όροι με σκοπό την προστασία του θύματος, θα ενημερωθείτε και για τους όρους αυτούς.

Θα έχω συμμετοχή σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις αποφυλάκισης ή αναστολής; Για παράδειγμα, μπορώ να υποβάλω δήλωση ή να ασκήσω έφεση;

Το θύμα συμμετέχει στις αποφάσεις αποφυλάκισης ή αναστολής μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Μόνο στα θύματα σεξουαλικού εγκλήματος ή εγκλήματος βίας με σεξουαλικά κίνητρα τα οποία έχουν ζητήσει να ενημερωθούν για τυχόν απόδραση ή αποφυλάκιση του δράστη παρέχεται δυνατότητα ακρόασης πριν αποφασιστεί η απότιση της ποινής με κατ' οίκον περιορισμό υπό ηλεκτρονική παρακολούθηση.

1. Πολιτικώς ενάγων («Privatbeteiligter»)

Για να γίνετε πολιτικώς ενάγων πρέπει να δηλώσετε παράσταση πολιτικής αγωγής. Η δήλωση πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένο ποσοτικό προσδιορισμό της αξίωσης που προβάλλεται για την αποζημίωση ή την αποκατάσταση της ζημίας ή της προσβολής που προκλήθηκε από την αξιόποινη πράξη. Κατά τη διάρκεια της έρευνας, η δήλωση πρέπει να υποβληθεί στην αστυνομία ή τον εισαγγελέα. Μπορεί να υποβληθεί γραπτώς ή προφορικά. Κατά τη διάρκεια της δίκης, η δήλωση πρέπει να υποβληθεί πριν από την ολοκλήρωση της αποδεικτικής διαδικασίας. Αυτό είναι το ύστατο χρονικό σημείο έως το οποίο μπορεί να προσδιοριστεί ποσοτικά η αξίωση.

Ως πολιτικώς ενάγων, πέραν των δικαιωμάτων που έχετε ως θύμα, έχετε τα εξής πρόσθετα δικαιώματα:

  • το δικαίωμα να ζητήσετε τη διεξαγωγή αποδείξεων που μπορούν να συμβάλουν στην καταδίκη του δράστη ή να θεμελιώσουν την αξίωση αποζημίωσης· το δικαίωμα να κλητευθείτε στη δίκη· το δικαίωμα να προσφύγετε κατά της απόφασης του δικαστηρίου να θέσει την υπόθεση στο αρχείο· το δικαίωμα να ασκήσετε έφεση με βάση τις αστικές αξιώσεις σας.

2. Επικουρικός κατήγορος («Subsidiarankläger»)

Για να γίνετε επικουρικός κατήγορος πρέπει να είστε ή να γίνετε πολιτικώς ενάγων και να υποβάλετε δήλωση διατήρησης των κατηγοριών. Αν ο κατηγορούμενος είναι ανήλικος, δεν είναι δυνατή η επικουρική δίωξη.

Μπορείτε να γίνεται επικουρικός κατήγορος υποβάλλοντας δήλωση. Αν ο εισαγγελέας αποσύρει τις κατηγορίες κατά τη διάρκεια της δίκης, πρέπει να υποβάλετε τη δήλωση αυτή αμέσως, αν είχατε κλητευθεί νόμιμα στη συνεδρίαση. Αν δεν παρίσταστε ενώ είχατε κλητευθεί ή δεν υποβάλετε δήλωση επικουρικής δίωξης, ο κατηγορούμενος θα αθωωθεί.

Αν ο εισαγγελέας αποσύρει τις κατηγορίες εκτός της ακροαματικής διαδικασίας ή αν δεν κλητευθήκατε νομίμως ως πολιτικώς ενάγων, το δικαστήριο πρέπει να σας ενημερώσει σχετικά με την εξέλιξη αυτή. Στην περίπτωση αυτή, θα έχετε έναν μήνα για να υποβάλετε δήλωση επικουρικής δίωξης.

Αν συνεχίσετε τη δίωξη αντί του εισαγγελέα, ο εισαγγελέας θα έχει ανά πάσα στιγμή πρόσβαση στις πληροφορίες που αφορούν τη δικαστική διαδικασία και θα μπορεί να αποφασίσει να αναλάβει εκ νέου ο ίδιος τη δίωξη. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα συνεχίσετε να συμμετέχετε στη δίκη ως πολιτικώς ενάγων.

3. Εγκαλών («Privatankläger»)

Ορισμένες λιγότερο σοβαρές αξιόποινες πράξεις δεν διώκονται αυτεπάγγελτα από τον εισαγγελέα αλλά μόνο με πρωτοβουλία του θύματος. Αν είστε θύμα τέτοιας αξιόποινης πράξης, η ποινική διαδικασία θα κινηθεί μόνο αν υποβάλετε έγκληση ενώπιον του δικαστηρίου. Με τον τρόπο αυτό θα αποκτήσετε την ιδιότητα του εγκαλούντος.

Δεν υπάρχει, κατ’ αρχήν, διαδικασία έρευνας, αλλά τα θύματα ορισμένων εγκλημάτων μίσους στο διαδίκτυο (π.χ. δυσφήμιση, κατηγορίες για ποινικό αδίκημα που έχουν ήδη απορριφθεί ως αβάσιμες ή προσβολή, όταν τα αδικήματα αυτά διαπράχθηκαν μέσω τηλεπικοινωνιών ή με τη χρήση ηλεκτρονικού συστήματος) μπορούν να ζητήσουν από το δικαστήριο τη λήψη ερευνητικών μέτρων για τη διεξαγωγή έρευνας σχετικά με τον δράστη. Η αίτηση αυτή πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις της αίτησης διεξαγωγής αποδείξεων.

Ως εγκαλών πρέπει να αποδείξετε όλα τα πραγματικά περιστατικά που είναι αναγκαία για να υπάρξει καταδίκη. Αν ο κατηγορούμενος αθωωθεί, θα επιβαρυνθείτε ο ίδιος με τα έξοδα της δίκης. Εξαίρεση αποτελούν τα θύματα εγκλημάτων μίσους στο διαδίκτυο: Στην περίπτωση ποινικής διαδικασίας για δυσφήμιση, κατηγορίες για ποινικό αδίκημα που έχουν ήδη απορριφθεί ως αβάσιμες ή προσβολή, όταν τα αδικήματα αυτά διαπράχθηκαν μέσω τηλεπικοινωνιών ή μέσω συστήματος πληροφορικής, και οι διαδικασίες δεν περατώθηκαν με καταδικαστική απόφαση, ο εγκαλών ή το θύμα που υποβάλλει αίτηση για τη διενέργεια έρευνας σχετικά με τον δράστη υποχρεούται σε καταβολή των εξόδων μόνον εάν προέβη εν γνώσει του σε ψευδή κατηγορία. Ωστόσο, αυτή η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής των εξόδων αφορά μόνο τα δικαστικά έξοδα. Εάν η διαδικασία δεν περατωθεί με καταδικαστική απόφαση, ο εγκαλών υποχρεούται να επιστρέψει τα έξοδα υπεράσπισης του κατηγορουμένου στο πλαίσιο της κύριας και της κατ’ έφεση δίκης.

Οι ρυθμίσεις σχετικά με τα έξοδα για τα θύματα εγκλημάτων μίσους στο διαδίκτυο ισχύουν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 και θα αποτελέσουν αντικείμενο αξιολόγησης.

4. Υπηρεσίες αρωγής θυμάτων

Ορισμένα πρόσωπα δικαιούνται υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής και νομικής αρωγής κατά τη διαδικασία. Το δικαίωμα αυτό ισχύει:

  • Για θύματα που ενδέχεται να έχουν υποστεί βία ή επικίνδυνη απειλή ως αποτέλεσμα εκ προθέσεως αξιόποινης πράξης, των οποίων ενδέχεται να έχει προσβληθεί η γενετήσια ακεραιότητα και το δικαίωμα γενετήσιου αυτοπροσδιορισμού ή των οποίων σχέση προσωπικής εξάρτησης ενδέχεται να αποτέλεσε αντικείμενο εκμετάλλευσης κατά την τέλεση τέτοιας αξιόποινης πράξης.
  • Αν είστε στενός συγγενής προσώπου που μπορεί να απεβίωσε εξαιτίας αξιόποινης πράξης ή αν είστε συγγενής προσώπου που μπορεί να απεβίωσε εξαιτίας αξιόποινης πράξης και υπήρξατε μάρτυρας της αξιόποινης πράξης.
  • Για τα θύματα εγκλημάτων τρομοκρατίας.
  • Για τα θύματα συνήθων εγκλημάτων μίσους στο διαδίκτυο. Σε αυτά περιλαμβάνονται η επίμονη παρακολούθηση, η συνεχιζόμενη παρενόχληση μέσω τηλεπικοινωνιών ή συστήματος πληροφορικής («κυβερνοεκφοβισμός») και η υποκίνηση. Περιλαμβάνονται επίσης αδικήματα όπως η δυσφήμιση, οι κατηγορίες για ποινικό αδίκημα που έχουν ήδη απορριφθεί ως αβάσιμες, η προσβολή και η δυσφήμιση δια του Τύπου, όταν υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι το αδίκημα διαπράχθηκε μέσω τηλεπικοινωνιών ή μέσω ηλεκτρονικού συστήματος.
  • Για ανηλίκους που υπήρξαν μάρτυρες περιστατικού βίας στο στενό κοινωνικό τους περιβάλλον (ενδοοικογενειακή βία, βία κατά παιδιών).

Η υποστήριξη πρέπει να είναι απαραίτητη για την πραγμάτωση των δικαιωμάτων του θύματος· και να παρέχεται από την οργάνωση στήριξης θυμάτων. Υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης πρέπει να χορηγούνται πάντα, χωρίς την ανάγκη προηγούμενης αίτησης, στα θύματα των οποίων ενδέχεται να προσβλήθηκε η γενετήσια ακεραιότητα και τα οποία είναι κάτω των 14 ετών.

Η ψυχοκοινωνική υποστήριξη περιλαμβάνει την προετοιμασία του παθόντος για τη διαδικασία και τη συνδεόμενη με αυτήν ψυχολογική πίεση, καθώς και τη συνοδεία του παθόντος στο αστυνομικό τμήμα και το δικαστήριο για τις καταθέσεις του, ενώ η νομική υποστήριξη περιλαμβάνει τη νομική συμβουλευτική βοήθεια και την εκπροσώπηση από δικηγόρο. Οι δικηγόροι που παρέχουν τη νομική υποστήριξη έχουν επίσης το δικαίωμα να προβάλουν αξιώσεις αποζημίωσης στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας (δικαιώματα του πολιτικώς ενάγοντος).

Οι υπηρεσίες αρωγής θυμάτων παρέχονται από ειδικές οργανώσεις στήριξης θυμάτων (όπως κέντρα προστασίας ανηλίκων, κέντρα συμβουλευτικής ή κέντρα παρέμβασης). Οι εν λόγω οργανώσεις αναθέτουν σε δικηγόρους την παροχή των υπηρεσιών νομικής υποστήριξης και/ή παρέχουν ψυχοκοινωνική υποστήριξη μέσω των υπαλλήλων τους. Το προσωπικό τους αποτελείται από κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους ή αντίστοιχους επαγγελματίες με επιπλέον —υποχρεωτική— νομική εκπαίδευση στον τομέα των ποινικών διαδικασιών.

Το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Δικαιοσύνης χρηματοδοτεί τις υπηρεσίες υποστήριξης των θυμάτων.

Τελευταία επικαιροποίηση: 03/02/2021

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.