Prawa ofiar – w poszczególnych państwach

Jakie informacje uzyskam od odpowiedniego organu (np. policji, prokuratury) w okresie między popełnieniem przestępstwa a złożeniem przeze mnie zawiadomienia o tym przestępstwie?

Ofiara przestępstwa jest uprawniona do otrzymania informacji na piśmie na temat tego, czego może oczekiwać od systemu sądownictwa karnego, takich jak „ulotka informacyjna dla ofiar przestępstw”, lub szczegółowego wskazania strony internetowej zawierającej takie informacje.

W zależności od rodzaju przestępstwa, sytuacji osobistej ofiary przestępstwa lub znaczenia informacji dla konkretnego etapu postępowania przygotowawczego lub postępowania głównego ofiara przestępstwa musi podczas pierwszego kontaktu z policją otrzymać informacje dotyczące następujących kwestii:

• miejsca i sposobu uzyskania porady lub wsparcia, w tym dostępu do wsparcia medycznego, wszelkiego wsparcia specjalistycznego (np. psychologicznego) oraz zakwaterowania zastępczego;
• procedury składania zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa oraz dane osoby, z którą należy się kontaktować w przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących sprawy;
• wszelkich dostępnych środków ochrony (w razie potrzeby);
• sposobu ubiegania się o kompensatę;
• dostępnych rozwiązań, jeżeli ofiara przestępstwa przebywa poza granicami Anglii i Walii;
• dostępności tłumacza ustnego i pisemnego;
• sposobu wniesienia skargi na podmiot świadczący usługi;
• dostępności usług w zakresie sprawiedliwości naprawczej;
• sposobu uzyskania zwrotu kosztów poniesionych w przypadku udziału w postępowaniu karnym w charakterze świadka.

Ofiara przestępstwa ma prawo do korzystania z usług oferowanych przez służby udzielające wsparcia ofiarom przestępstw w każdym czasie, niezależnie od tego, czy złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, a także po zakończeniu postępowania przygotowawczego i działań służących pociągnięciu sprawcy do odpowiedzialności karnej.

Nie mieszkam w państwie UE, w którym popełniono przestępstwo (w przypadku obywateli UE i obywateli państw trzecich). Jak chronione są moje prawa?

Ofiara przestępstwa ma prawo do korzystania z usług wymienionych w omawianym kodeksie, jeżeli przestępstwo popełniono w Anglii lub Walii lub jeżeli usługi są związane z postępowaniem karnym toczącym się w Anglii lub Walii. [1]

[1] Uprawnienie do otrzymania kompensaty od Urzędu ds. Kompensaty z Tytułu Krzywd Wyrządzonych Przestępstwem (Criminal Injuries Compensation Authority) może zależeć od miejsca zamieszkania lub obywatelstwa, chyba że wnoszący wniosek zostanie ostatecznie uznany za ofiarę przestępstwa handlu ludźmi lub otrzyma azyl, ochronę uzupełniającą lub tymczasowe zezwolenie na pobyt.

Jakie informacje uzyskam, jeżeli złożę zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?

Ofiara przestępstwa ma prawo do otrzymania od policji:

• pisemnego potwierdzenia złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa zawierającego podstawowe informacje o tym przestępstwie. Pisemne potwierdzenie może mieć formę pisma, zawiadomienia elektronicznego, takiego jak wiadomość e-mail lub wiadomość tekstowa, lub może zostać sporządzone odręcznie. Ofiara przestępstwa może się również zwrócić o niewydawanie takiego potwierdzenia. Jeżeli policja uzna, że wysłanie pisemnego potwierdzenia może być niebezpieczne dla ofiary przestępstwa (np. w sprawach dotyczących przemocy domowej), może uwzględnić jej wniosek o niewysyłanie takiego potwierdzenia;
• jednoznacznego wyjaśnienia, czego ofiara przestępstwa może oczekiwać od systemu sądownictwa karnego w przypadku złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa lub skontaktowania się z daną osobą jako ofiarą przestępstwa w toku postępowania przygotowawczego;
• oceny, czy potrzebuje wsparcia, a jeżeli tak - jakiego rodzaju pomocy lub wsparcia może potrzebować. Pomoże to w ustaleniu, czy dana osoba należy do jednej z trzech kategorii ofiar przestępstw, które mogą potrzebować większego wsparcia, oraz czy i w jakim zakresie może korzystać ze środków szczególnych. Służby udzielające wsparcia ofiarom przestępstw mogą dokonać bardziej szczegółowej oceny w imieniu policji;
• albo informacji na piśmie na temat tego, czego ofiara przestępstwa może oczekiwać od systemu sądownictwa karnego, takich jak „ulotka informacyjna dla ofiar przestępstw”, albo szczegółowego wskazania strony internetowej zawierającej takie informacje - najszybciej jak to możliwe, lecz nie później niż w terminie 5 dni roboczych od dnia złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa lub skontaktowania się z daną osobą jako ofiarą przestępstwa w toku postępowania przygotowawczego;
• pouczenia o częstotliwości otrzymywania informacji o postępach w sprawie po rozmowie z policją;
• uzasadnienia - w terminie 5 dni roboczych - od wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania;
• informacji o umorzeniu postępowania i nieprzedstawieniu zarzutów żadnej osobie oraz uzasadnienia takiego postanowienia.

Ofiara przestępstwa ma prawo do otrzymania od policji informacji na temat służb udzielających wsparcia ofiarom przestępstw, w tym ich danych kontaktowych, aby móc uzyskać wsparcie w dowolnym momencie.

Ofiara przestępstwa ma prawo do otrzymania od policji wskazanych poniżej informacji oraz do uzyskania stosownych wyjaśnień w terminie 5 dni roboczych od dnia, w którym podejrzany:

• został aresztowany;
• został przesłuchany po uprzednim pouczeniu o prawie do odmowy składania wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania;
• został zwolniony bez przedstawienia mu zarzutów;
• został zwolniony za poręczeniem majątkowym lub warunki zwolnienia zmieniły się lub zostało ono uchylone.

Czy mam prawo skorzystać z bezpłatnego tłumaczenia pisemnego lub ustnego (na potrzeby kontaktów z policją bądź innymi organami, w trakcie śledztwa/dochodzenia lub w czasie procesu)?

Jeżeli ofiara przestępstwa nie rozumie języka angielskiego lub nie mówi w tym języku, ma prawo zwrócić się o tłumaczenie ustne na język, który rozumie:

• w przypadku składania zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa [1]
• w przypadku przesłuchania przez policję; oraz
• w przypadku składania zeznań jako świadek.

Jeżeli ofiara przestępstwa nie rozumie języka angielskiego lub nie mówi w tym języku, ma prawo zwrócić się o tłumaczenie pisemne następujących informacji:

• pisemnego potwierdzenia złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa;
• odpisu istotnych części dokumentu, jeżeli do celów przesłuchania lub postępowania sądowego niezbędne jest zapoznanie się z określonym dokumentem, którego treść została ujawniona ofierze przestępstwa;
• pouczenia o terminie, godzinie i miejscu rozprawy; oraz
• wyniku postępowania karnego - jeżeli ofiara przestępstwa jest uprawniona do zapoznania się z nim na podstawie omawianego kodeksu - oraz co najmniej skróconego uzasadnienia orzeczenia, o ile jest dostępne.

[1] Ofiara przestępstwa ma prawo do złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa w języku, który rozumie, lub korzystając z niezbędnego wsparcia językowego, jeśli nie posługuje się językiem angielskim.

W jaki sposób organ zajmujący się sprawą dopilnuje, żebym zrozumiał, co się dzieje oraz by właściwie mnie zrozumiano (jeżeli jestem dzieckiem; jeżeli jestem osobą niepełnosprawną)?

Zgodnie z kodeksem dotyczącym ofiar przestępstw podmioty świadczące usługi muszą komunikować się z ofiarami przestępstw, posługując się prostym i przystępnym językiem oraz podejmując odpowiednie środki (np. korzystając z metody EasyRead, alfabetu Braille’a lub z usług zarejestrowanego pośrednika (ang. registered intermediary)), aby pomóc ofierze przestępstwa w zrozumieniu przekazywanych treści i umożliwieniu jej bycia zrozumianą. Rozważając odpowiednie środki, podmioty świadczące usługi muszą uwzględnić wszelkie istotne cechy osobowe, które mogą wpłynąć na zdolność ofiary przestępstwa do komunikacji.

Dostępne są różnorodne ulotki informacyjne w różnych formatach napisane prostym językiem.

Usługi wsparcia dla ofiar przestępstw

Kto udziela wsparcia ofiarom przestępstw?

Art. 56 ustawy z 2004 r. o przemocy domowej, przestępczości i ofiarach przestępstw stanowi, że Ministerstwo Sprawiedliwości udziela dotacji na świadczenie na rzecz ofiar przestępstw usług na szczeblu krajowym. Przeznacza również środki pieniężne na rzecz pełnomocników ds. policji i przestępstw (ang. Police and Crime Commissioners) w celu lokalnego zlecania/świadczenia usług wsparcia emocjonalnego i organizacyjnego na rzecz ofiar przestępstw zgodnie z art. 143 ustawy z 2014 r. o zachowaniach antyspołecznych, przestępczości i policji.

Czy policja skieruje mnie automatycznie do podmiotu udzielającego wsparcia ofiarom przestępstw?

Policja wyjaśni ofierze przestępstwa, że automatycznie przekaże jej dane służbom udzielającym wsparcia ofiarom przestępstw w terminie 2 dni roboczych od dnia złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Ofiara przestępstwa ma prawo zwrócić się do policji o nieprzekazywanie jej danych służbom udzielającym wsparcia ofiarom przestępstw.

W przypadku ofiar przestępstw przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności lub przemocy domowej bądź bliskich krewnych zmarłego policja zwróci się do nich o wyrażenie wyraźnej zgody na przekazanie ich danych służbom udzielającym wsparcia ofiarom przestępstw.

Jak chroni się moją prywatność?

Jeżeli zgodnie z kodeksem dotyczącym ofiar przestępstw podmioty świadczące usługi są zobowiązane do udostępnienia informacji, muszą one dokonać tej czynności skutecznie i wywiązując się z zobowiązań określonych w ustawie z 1998 r. o ochronie danych oraz w innych odpowiednich przepisach.

Czy muszę złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przed uzyskaniem dostępu do wsparcia dla ofiar przestępstw?

Nie, ofiara przestępstwa ma prawo do korzystania z usług oferowanych przez służby udzielające wsparcia ofiarom przestępstw w każdym czasie, niezależnie od tego, czy złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, a także po zakończeniu postępowania przygotowawczego i działań służących pociągnięciu sprawcy do odpowiedzialności karnej.

Środki ochrony osobistej - jeśli znajduję się w niebezpieczeństwie

Jakie rodzaje ochrony są dostępne?

Jeżeli ofiara przestępstwa składa zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa podmiotowi świadczącemu usługi, podmiot ten musi zapewnić przeprowadzenie indywidualnej oceny ofiary przestępstwa, aby ustalić, czy wymaga ona szczególnej ochrony, oraz stwierdzić, czy i w jakim zakresie skorzystałaby ona z poszczególnych środków ochrony lub ze środków szczególnych w toku przesłuchania lub w toku składania zeznań.

Charakter oceny będzie zależał od wszystkich okoliczności, w tym ciężaru przestępstwa i stopnia szkody bezsprzecznie wyrządzonej ofierze przestępstwa. Ocena musi uwzględniać cechy osobiste ofiary przestępstwa, jej poglądy oraz charakter i okoliczności przestępstwa.

Jeżeli w następstwie indywidualnej oceny podmiot świadczący usługi uzna, że ofiara przestępstwa wymaga szczególnej ochrony oraz że w jej przypadku korzystne byłoby zastosowanie szczególnych środków ochrony w toku przesłuchania, podmiot ten musi również zapewnić, z zastrzeżeniem ograniczeń operacyjnych i technicznych:

• w miarę możliwości prowadzenie przez tę samą osobę wszystkich przesłuchań ofiary przestępstwa, chyba że zagrażałoby to prawidłowości prowadzonego postępowania;
• prowadzenie przesłuchania - w razie konieczności - w pomieszczeniach przeznaczonych lub przystosowanych do tego celu;
• prowadzenie przesłuchań przez wyszkolonych w tym celu specjalistów lub za ich pośrednictwem; oraz
• możliwość przeprowadzenia przesłuchania ofiary przestępstwa przez osobę tej samej płci w sprawach dotyczących przemocy seksualnej, przemocy ze względu na płeć lub przemocy domowej. Wszelkie tego rodzaju wnioski należy w miarę możliwości uwzględnić, chyba że zagrażałoby to prawidłowości prowadzonego postępowania.

W mało prawdopodobnym przypadku ucieczki podejrzanego z aresztu śledczego policja, powziąwszy wiadomość o ucieczce lub otrzymawszy informację o ucieczce z zakładu karnego, od zespołu ds. młodocianych przestępców (Youth Offending Team), ze szpitala lub z ośrodka detencyjnego dla migrantów, w miarę możliwości powiadomi ofiarę przestępstwa o takiej ucieczce oraz o wszelkich środkach zastosowanych w celu zapewnienia ochrony ofierze przestępstwa, jeżeli uznaje się, iż grozi jej poważne niebezpieczeństwo ze strony podejrzanego.

Kto może mi zapewnić ochronę?

Jeżeli ofiara przestępstwa składa zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa podmiotowi świadczącemu usługi, podmiot ten musi zapewnić przeprowadzenie indywidualnej oceny ofiary przestępstwa, aby ustalić, czy wymaga ona szczególnej ochrony. W większości przypadków organem tym będzie policja.

Czy ktoś dokona oceny mojej sprawy, żeby sprawdzić, czy grozi mi dalsze niebezpieczeństwo ze strony sprawcy?

Wszystkie ofiary przestępstwa mają prawo do tego, aby policja dokonała oceny w celu ustalenia wszelkich potrzeb lub wymaganego wsparcia, w tym czy i w jakim zakresie osoby te mogą skorzystać ze środków szczególnych. Długość i przebieg takiej oceny zależy od ciężaru przestępstwa oraz od indywidualnych potrzeb ofiary przestępstwa. W ocenie zostaną uwzględnione cechy osobiste ofiary przestępstwa, charakter i okoliczności przestępstwa oraz poglądy ofiary przestępstwa. Im więcej informacji ofiara przestępstwa jest w stanie przekazać podczas oceny, tym bardziej poziom wsparcia dostosowany będzie do jej indywidualnych potrzeb.

Czy ktoś dokona oceny mojej sprawy, żeby sprawdzić, czy grozi mi dalsze niebezpieczeństwo ze strony systemu wymiaru sprawiedliwości (w trakcie dochodzenia/śledztwa lub w czasie procesu)?

Wszystkie ofiary przestępstwa mają prawo do tego, aby policja dokonała oceny w celu ustalenia wszelkich potrzeb lub wymaganego wsparcia, w tym czy i w jakim zakresie osoby te mogą skorzystać ze środków szczególnych. Długość i przebieg takiej oceny zależy od ciężaru przestępstwa oraz od indywidualnych potrzeb ofiary przestępstwa. W ocenie zostaną uwzględnione cechy osobiste ofiary przestępstwa, charakter i okoliczności przestępstwa oraz poglądy ofiary przestępstwa. Im więcej informacji ofiara przestępstwa jest w stanie przekazać podczas oceny, tym bardziej poziom wsparcia dostosowany będzie do jej indywidualnych potrzeb.

Jakie środki ochrony są dostępne dla ofiar najbardziej potrzebujących szczególnego traktowania?

Ofiara przestępstwa może uzyskać większe uprawnienia na podstawie kodeksu dotyczącego ofiar przestępstw jako ofiara wymagająca szczególnego traktowania [1], jeżeli na jakość zeznań mogą wpłynąć następujące czynniki:

1. zaburzenie psychiczne w rozumieniu ustawy z 1983 r. o zdrowiu psychicznym;
2. znaczne upośledzenie umysłowe i upośledzenie umiejętności społecznych; lub
3. niepełnosprawność fizyczna lub zaburzenie fizyczne.

[1] Sąd rozstrzyga, czy w stosunku do danej osoby można zastosować środki szczególne na podstawie kryteriów wymienionych w art. 16 ustawy z 1999 r. o wymiarze sprawiedliwości w sprawach z udziałem młodocianych oraz o dowodach w sprawach karnych (zob. rozdział 1 pkt 1.13-1.15).

Jestem małoletni - czy przysługują mi szczególne prawa?

Ofiara przestępstwa może uzyskać większe uprawnienia na podstawie kodeksu dotyczącego ofiar przestępstw jako ofiara wymagająca szczególnego traktowania [1], jeżeli w chwili przestępstwa nie ukończyła 18. roku życia. Uprawnienia te obejmują możliwość skorzystania ze środków szczególnych podczas składania zeznań przed sądem.

[1] Sąd rozstrzyga, czy w stosunku do danej osoby można zastosować środki szczególne na podstawie kryteriów wymienionych w art. 16 ustawy z 1999 r. o wymiarze sprawiedliwości w sprawach z udziałem młodocianych oraz o dowodach w sprawach karnych (zob. rozdział 1 pkt 1.13-1.15).

W wyniku przestępstwa zmarł członek mojej rodziny - jakie prawa mi przysługują?

Bliscy krewni zmarłego są uprawnieni do korzystania z usług na podstawie kodeksu ze względu na to, że są uznawani za ofiary najcięższego przestępstwa.

Członek mojej rodziny jest ofiarą przestępstwa - jakie prawa mi przysługują?

Rzecznik rodzinny ofiar przestępstw, które są niepełnosprawne lub które odniosły tak poważne obrażenia w wyniku przestępstwa, że nie są w stanie się komunikować

Jeżeli ofiara przestępstwa jest niepełnosprawna lub odniosła tak poważne obrażenia w wyniku przestępstwa, że nie jest w stanie się komunikować, wówczas ofiara lub jej bliscy krewni mają prawo wyznaczyć rzecznika rodzinnego, który będzie pełnił rolę pośrednika, tak aby mogli oni skorzystać z usług na podstawie omawianego kodeksu.

Rodzic lub opiekun ofiary przestępstwa, która nie ukończyła 18. roku życia

W przypadku ofiary przestępstwa, która nie ukończyła 18. roku życia, co do zasady jej rodzic lub opiekun jest uprawniony do korzystania z usług na podstawie omawianego kodeksu. [1]

[1] Chyba że w sprawie rodzica lub opiekuna ofiary przestępstwa prowadzone jest postępowanie bądź policja przedstawiła im zarzuty w związku z przestępstwem lub jeśli zgodnie z uzasadnioną opinią zaangażowanego podmiotu świadczącego usługi otrzymanie takich usług przez rodzica lub opiekuna nie leży w najlepszym interesie ofiary przestępstwa.

Czy mogę uzyskać dostęp do mediacji? Na jakich warunkach korzysta się z mediacji? Czy w trakcie mediacji będę bezpieczny/bezpieczna?

Sprawiedliwość naprawcza jest procesem zbliżania ofiar przestępstw ze sprawcami w celu znalezienia pozytywnego rozwiązania na przyszłość.

Model sprawiedliwości naprawczej jest dobrowolny - udział w sesjach jest nieobowiązkowy i zarówno ofiara przestępstwa, jak i sprawca muszą wyrazić zgodę na uczestnictwo przed rozpoczęciem sesji. Ofiara przestępstwa może się zwrócić o możliwość uczestnictwa w sesji sprawiedliwości naprawczej w odpowiedniej dla siebie chwili lub może zostać poproszona o uczestnictwo w takiej sesji na wniosek sprawcy. Nawet jeżeli obydwie strony wyrażą wolę uczestnictwa, rozwiązanie to może nie być odpowiednie w danej sprawie. Kwestia ta podlega ocenie mediatora.

Zastosowane zostaną odpowiednie środki, aby upewnić się, że wszystko, na co zgadza się ofiara przestępstwa, jest bezpieczne; przeszkolony mediator będzie zawsze obecny na każdym spotkaniu ofiary przestępstwa ze sprawcą. Jeżeli sprawca przyznał się do winy i pragnie uczestniczyć w spotkaniu lub skontaktować się z ofiarą przestępstwa, ofiara przestępstwa może mieć okazję, aby wyjaśnić, w jaki sposób wpłynął na nią czyn popełniony przez sprawcę. Ofiara przestępstwa może wówczas zdecydować się na przyjęcie przeprosin lub uzgodnić, jakie działanie musi podjąć sprawca, aby naprawić wyrządzoną szkodę.

Koncepcja sprawiedliwości naprawczej nie jest tożsama z pozasądową ugodą zainteresowanych stron (community resolution). Pozasądowa ugoda zainteresowanych stron jest nieformalnym narzędziem pozostającym do dyspozycji policji, pozwalającym na bardziej proporcjonalną walkę z drobną przestępczością i zachowaniami antyspołecznymi poza formalnym systemem sądownictwa karnego. Pozasądowa ugoda zainteresowanych stron jest przeznaczona przede wszystkim dla uprzednio niekaranych sprawców, którzy okażą szczerą skruchę, pod warunkiem że ofiara przestępstwa zgodzi się na niewszczynanie przez policję formalnego postępowania w sprawie.

Gdzie mogę znaleźć przepisy, w których określono moje prawa?

Kodeks postępowania dotyczący ofiar przestępstw („kodeks dotyczący ofiar przestępstw”) został opracowany na podstawie art. 32 ustawy z 2004 r. o przemocy domowej, przestępczości i ofiarach przestępstw i wprowadzony w życie na podstawie zarządzenia, o którym mowa w art. 33 ustawy z 2004 r. o przemocy domowej, przestępczości i ofiarach przestępstw . Zarządzenie z 2015 r. w sprawie ustawy z 2004 r. o przemocy domowej, przestępczości i ofiarach przestępstw (kodeks postępowania dotyczący ofiar przestępstw) (akt legislacyjny z mocą ustawy z 2015 r. nr 1817) przedłożono Parlamentowi dnia 23 października 2015 r. Wprowadziło ono w życie zmienioną wersję wspomnianego kodeksu w dniu 16 listopada 2015 r.

W kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw wymieniono usługi, które mają być świadczone w Anglii i Walii na rzecz ofiar przestępstw przez główne organy wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych (wprowadzenie, rozdziały 1-4) oraz przez inne podmioty pełniące odpowiednie funkcje (rozdział 5). Podmioty te określa się mianem „podmiotów świadczących usługi” (service providers). W kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw określono uprawnienia przysługujące ofiarom przestępstw oraz odpowiadające im obowiązki spoczywające na odpowiednich podmiotach świadczących usługi.

W rozdziale 3 kodeksu dotyczącego ofiar przestępstw określono - posługując się językiem zrozumiałym dla dzieci - usługi, które mają być świadczone na rzecz dzieci będących ofiarami przestępstw. Zasadę tę należy interpretować w związku z „Wprowadzeniem” do kodeksu dotyczącego ofiar przestępstw oraz z rozdziałami 1 i 2 tego kodeksu.

W pkt 1 „Wprowadzenia” do kodeksu dotyczącego ofiar przestępstw oraz w rozdziale 5 pkt 1 tego kodeksu zapewniono uwzględnianie przez właściwe organy nadrzędnych celów dyrektywy podczas wykonywania ich funkcji zgodnie z kodeksem dotyczącym ofiar przestępstw.

Uprawnienia określone w kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw mają zastosowanie do wszystkich ofiar przestępstw, niezależnie od ich statusu pobytowego.

Art. 56 ustawy z 2004 r. o przemocy domowej, przestępczości i ofiarach przestępstw: Ministerstwo Sprawiedliwości udziela dotacji na świadczenie krajowych usług na rzecz ofiar przestępstw. Przeznacza również środki pieniężne na rzecz pełnomocników ds. policji i przestępstw w celu lokalnego zlecania/świadczenia usług wsparcia emocjonalnego i praktycznego na rzecz ofiar przestępstw zgodnie z art. 143 ustawy z 2014 r. o zachowaniach antyspołecznych, przestępczości i policji.

Zgodnie z klauzulą 3 umowy o udzielenie dotacji zawartej między Ministerstwem Sprawiedliwości a pełnomocnikami ds. policji i przestępstw usługi zlecone przez pełnomocnika muszą być zgodne z dyrektywą w sprawie ofiar przestępstw, a w szczególności z jej art. 8 i 9. Zgodnie z klauzulą 4 zlecane lub świadczone usługi muszą spełniać warunki wymienione w art. 8 ust. 1.