Calculation of statutory interest on judicial cooperation in civil and commercial matters can be relevant under several European Union law instruments. However, these instruments do not regulate details on statutory interest and therefore it is national law which stipulates how and on which basis statutory interest rates are to be calculated.

In a cross-border case, such information can be relevant and access to such information necessary. Therefore, the European Judicial Network in civil and commercial matters established factsheets which provide information on how statutory interest is defined by the Member States, whether national law provides for statutory interest and if so, on which legal basis and at which rate/amount. Information can also be found on the circumstances and conditions under which these rates apply and how they are calculated.

Please select the relevant country's flag to obtain detailed national information.

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Το νόμιμο επιτόκιο είναι το ποσοστό με βάση το οποίο υπολογίζεται το επιπλέον ποσό που πρέπει να πληρωθεί από τον οφειλέτη ο οποίος δεν κατέβαλε εμπρόθεσμα τις οφειλές του.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Στις αστικές υποθέσεις (μεταξύ ιδιωτών ή μεταξύ ενός ιδιώτη και ενός εμπόρου), το νόμιμο επιτόκιο υπολογίζεται προσθέτοντας 2% στο 12μηνο διατραπεζικό επιτόκιο δανεισμού σε ευρώ (EURIBOR).

Οι εμπορικές συναλλαγές (συναλλαγές μεταξύ εμπόρων και/ή επιχειρήσεων) διέπονται από τον νόμο της 2/8/2002 για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές. Το νόμιμο επιτόκιο εφαρμόζεται εκτός αν τα μέρη τα συναλλασσόμενα μέρη συμφώνησαν διαφορετικά (συμβατικό επιτόκιο).

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Η εξαμηνιαία προσαρμογή του επιτοκίου που εφαρμόζεται στις εμπορικές συναλλαγές δημοσιεύεται στη Belgish Staatsblad (ιστότοπος: Belgisch staatsblad - Moniteur belge : http://www.ejustice.just.fgov.be)

Περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν στον ιστότοπο της «Federale Overheidsdienst Economie» (ομοσπονδιακής δημόσιας υπηρεσίας για την οικονομία) (https://economie.fgov.be)

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Συμπληρωματικές πληροφορίες είναι διαθέσιμες δωρεάν στον ιστότοπο «Federale Overheidsdienst Economie» (https://economie.fgov.be)

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Στη Δημοκρατία της Βουλγαρίας προβλέπεται νόμιμο επιτόκιο, αλλά η έννοιά του δεν ορίζεται από τον νόμο.

Σύμφωνα με τη νομική θεωρία, «νόμιμο επιτόκιο» είναι το επιτόκιο που δεν έχει συμφωνηθεί (σ’ αυτήν την περίπτωση θα συνιστούσε ποινή) αλλά προβλέπεται από τον νόμο. Νόμιμο επιτόκιο επιβάλλεται σε ληξιπρόθεσμες χρηματικές οφειλές (τόκος υπερημερίας). Σε περίπτωση υπερημερίας, ο δανειστής δικαιούται αποζημίωση με νόμιμο επιτόκιο από την πρώτη ημέρα της καθυστέρησης [βλ. άρθρο 86 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο του νόμου περί ενοχών και συμβάσεων (ZZD)]. Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου, η αθέτηση χρηματικής υποχρέωσης αποτελεί ληξιπρόθεσμη οφειλή και δίνει στον δανειστή το δικαίωμα να απαιτήσει αποζημίωση υπερημερίας η οποία, σύμφωνα με τον γενικό κανόνα του άρθρου 86 παράγραφος 1 του νόμου περί ενοχών και συμβάσεων, ισούται με τον νόμιμο τόκο από την ημερομηνία της καθυστέρησης. Εφόσον η υποχρέωση είναι ορισμένου χρόνου, ο οφειλέτης είναι υπερήμερος μετά τη λήξη της περιόδου πληρωμής. Όταν δεν υπάρχει ορισμένη ημερομηνία για την εκπλήρωση της υποχρέωσης, ο οφειλέτης είναι υπερήμερος όταν λάβει κοινοποίηση από τον δανειστή, σύμφωνα με τον κανόνα του άρθρου 84 παράγραφος 2 του νόμου περί ενοχών και συμβάσεων. Επομένως, η αξίωση για την καταβολή νόμιμου τόκου γεννάται από ένα σύνολο περιστάσεων που περιλαμβάνουν τα ακόλουθα στοιχεία: οφείλεται κεφάλαιο, η οφειλή είναι ληξιπρόθεσμη και έχει αθετηθεί η υποχρέωση καταβολής, το αντικείμενο της οποίας είναι η αποκατάσταση της ζημίας που έχει προκληθεί αντικειμενικά και λογικά από την αθέτηση. Η αξίωση τόκων είναι επικουρική, αλλά, ως ένα βαθμό, είναι αυτοτελής σε σχέση με το κύριο αίτημα και τα ουσιώδη στοιχεία που δίνουν στον δανειστή το δικαίωμα να προβάλει μια τέτοια απαίτηση περιλαμβάνουν την εξάρτηση από την αθέτηση, δηλαδή τη μη προσήκουσα συμπεριφορά σε σχέση με το οφειλόμενο κεφάλαιο.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Σύμφωνα με το άρθρο 86 παράγραφος 1 του νόμου περί ενοχών και συμβάσεων, υπερήμερος οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει αποζημίωση με νόμιμο επιτόκιο από την πρώτη ημέρα της καθυστέρησης. Το νόμιμο επιτόκιο καθορίζεται από το συμβούλιο των υπουργών.

Βάσει του άρθρου 86 παράγραφος 2 του νόμου περί ενοχών και συμβάσεων και προκειμένου να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο η οδηγία 2011/7/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16 Φεβρουαρίου 2011, για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές (ΕΕ L 48/1, της 23ης Φεβρουαρίου 2011), το Υπουργικό Συμβούλιο εξέδωσε το διάταγμα αριθ. 100, της 29ης Μαΐου 2012, για τον καθορισμό του επιτοκίου υπερημερίας σε λεβ και σε ξένο νόμισμα (που ισχύει από την 1η Ιουλίου 2012), και το διάταγμα αριθ. 426, της 18 Δεκεμβρίου 2014, για το υπερημερίας (που ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2015), το οποίο καθορίζει το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας στο βασικό επιτόκιο της Τράπεζας της Βουλγαρίας για το χρονικό διάστημα μετά την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας, προσαυξημένο κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες. Το ετήσιο επιτόκιο υπερημερίας είναι το βασικό επιτόκιο της Εθνικής Τράπεζας της Βουλγαρίας, όπως ισχύει από την 1η Ιανουαρίου ή την 1η Ιουλίου του τρέχοντος έτους, πλέον 10 ποσοστιαίων μονάδων. Το ημερήσιο νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας ισοδυναμεί με 1/360 του ετήσιου επιτοκίου. Το επιτόκιο όπως διαμορφώνεται την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους ισχύει για το πρώτο εξάμηνο του έτους, και το επιτόκιο όπως διαμορφώνεται την 1η Ιουλίου ισχύει για το δεύτερο εξάμηνο.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Η Εθνική Τράπεζα της Βουλγαρίας δημοσιεύει το βασικό επιτόκιο για την εκάστοτε περίοδο, σύμφωνα με μέθοδο η οποία καθορίζεται από το διοικητικό συμβούλιο και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της χώρας. Το βασικό επιτόκιο και οι μεταβολές του δημοσιεύονται στον δικτυακό τόπο της Εθνικής Τράπεζας της Βουλγαρίας, στη διεύθυνση http://www.bnb.bg/. Στον εν λόγω δικτυακό τόπο περιγράφεται επίσης η μέθοδος που ακολουθείται για τον καθορισμό του βασικού επιτοκίου.

Το άρθρο 10 παράγραφος 3 του νόμου περί ενοχών και συμβάσεων προβλέπει ότι ο τόκος επί του τόκου υπερημερίας (ανατοκισμός) καταβάλλεται σύμφωνα με τους κανόνες της Εθνικής Τράπεζας της Βουλγαρίας. Ωστόσο, δεν έχουν δημοσιευτεί τέτοιοι κανόνες.

Σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 2 του εμπορικού νόμου μπορούν να οφείλονται τόκοι υπερημερίας στο πλαίσιο εμπορικής συναλλαγής εάν τα μέρη έχουν το συμφωνήσει ρητά.

Όταν προβάλλεται αξίωση για την καταβολή νόμιμου τόκου στο πλαίσιο εμπορικής διαφοράς, το δικόγραφο της αγωγής πρέπει να συνοδεύεται από δήλωση που θα περιέχει τους υπολογισμούς που είναι απαραίτητοι για τον υπολογισμό του ποσού των τόκων των οποίων η καταβολή αξιώνεται. Η δήλωση αυτή, που προβλέπεται στο άρθρο 366 του βουλγαρικού κώδικα πολιτικής δικονομίας, αποτελεί προϋπόθεση για το παραδεκτό του δικογράφου της αγωγής και, αν δεν υποβληθεί, θα ζητηθεί από τον ενάγοντα η θεραπεία του μη παραδεκτού εντός μίας εβδομάδας από την παραλαβή της σχετικής κοινοποίησης. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις εν λόγω οδηγίες, το δικαστήριο μπορεί να απορρίψει το δικόγραφο της αγωγής που περιέχει αξίωση για την καταβολή νόμιμου τόκου.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Πληροφορίες σχετικά με το βασικό επιτόκιο και των μεταβολών του είναι διαθέσιμες στα αγγλικά και τα βουλγαρικά στον δικτυακό τόπο της Εθνικής Τράπεζας της Βουλγαρίας: http://www.bnb.bg/.

Ο νόμος περί ενοχών και συμβάσεων, ο εμπορικός νόμος και άλλα νομοθετικά κείμενα που αναφέρονται ανωτέρω είναι διαθέσιμα στα βουλγαρικά στον ιστότοπο https://lex.bg.

Ο νόμος περί ενοχών και συμβάσεων, ο εμπορικός νόμος και το διάταγμα αριθ. 426 του υπουργικού συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2014, με το οποίο θεσπίζεται το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας, είναι επίσης διαθέσιμα στα βουλγαρικά στον ιστότοπο https://www.tita.bg/.

Το ποσό των νόμιμων τόκων μπορεί να υπολογιστεί δωρεάν με την εισαγωγή του ποσού του ληξιπρόθεσμου κεφαλαίου και της περιόδου που έχει παρέλθει μετά τη λήξη της προθεσμίας σε μία από τις ακόλουθες ηλεκτρονικές εφαρμογές υπολογισμού: https://www.calculator.bg/1/lihvi_zadaljenia.html ή http://balans.bg.

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Ναι, οι τόκοι διέπονται γενικά από τα άρθρα 1802 έως 1806 του νόμου αριθ. 89/2012 περί αστικού κώδικα. Ορίζονται ως οικονομική κύρωση που επιβάλλεται αν ο υπόχρεος καθυστερήσει την πληρωμή οικονομικής απαίτησης. Η κύρωση υπό τη μορφή τόκων γεννάται αυτομάτως ex lege ως συνέπεια της καθυστέρησης του οφειλέτη να εκπληρώσει οικονομική του υποχρέωση, ενώ το ύψος του νόμιμου επιτοκίου ορίζεται με παράγωγο δίκαιο, επί του παρόντος το κυβερνητικό διάταγμα αριθ. 351/2013.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Ο υπολογισμός του ύψους του νόμιμου επιτοκίου ρυθμίζεται από τη νομοθεσία που ισχύει την πρώτη ημέρα υπερημερίας του οφειλέτη.

Από την 1η Ιανουαρίου 2014, έχει τεθεί σε ισχύ το κυβερνητικό διάταγμα αριθ. 351/2013 της κυβέρνησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της 16ης Οκτωβρίου 2013, το οποίο καθορίζει το ύψος του επιτοκίου υπερημερίας και των εξόδων που συνδέονται με την είσπραξη απαίτησης, ορίζει την αμοιβή του εκκαθαριστή, του συνδίκου και του μέλους του οργάνου του νομικού προσώπου που έχει διορίσει η δικαστική αρχή, και ρυθμίζει ορισμένα ζητήματα σχετικά με το Εμπορικό Δελτίο και τα δημόσια μητρώα φυσικών και νομικών προσώπων. Σύμφωνα με το προαναφερθέν διάταγμα, το ετήσιο επιτόκιο υπερημερίας καθορίζεται με βάση το επιτόκιο επαναγοράς που έχει οριστεί από την τσεχική Εθνική Τράπεζα για την πρώτη ημέρα της ημερολογιακής περιόδου κατά την οποία επήλθε η υπερημερία, προσαυξημένο κατά οκτώ εκατοστιαίες μονάδες. Στη συνέχεια, το επιτόκιο αυτό παραμένει αμετάβλητο καθ’ όλη τη διάρκεια της υπερημερίας.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Οι τόκοι υπερημερίας που επήλθε πριν από την έναρξη ισχύος του κυβερνητικού διατάγματος αριθ. 351/2013, διέπονται από την προηγούμενη νομοθεσία, δηλαδή το διάταγμα αριθ. 142/1994, και πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη οι όροι που ισχύουν την πρώτη ημέρα της υπερημερίας.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

http://www.psp.cz/sqw/sbirka.sqw?cz=351&r=2013

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Ναι. Η βασική διάταξη σχετικά με το ύψος του επιτοκίου περιλαμβάνεται στο άρθρο 246 του αστικού κώδικα (Bürgerliches Gesetzbuch - BGB): Αν οφειλή ορίζεται βάσει νόμου ή δικαιοπραξίας ως έντοκη, το ποσοστό του καταβλητέου τόκου ανέρχεται σε τέσσερα τοις εκατό ετησίως, πλην αν ορίζεται διαφορετικά.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

(*) Το βασικό επιτόκιο που προβλέπεται από το γερμανικό δίκαιο ΔΕΝ αντιστοιχεί στο βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ. Ως προς τον υπολογισμό του, βλ. σημείο 3.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Το βασικό επιτόκιο που προβλέπεται από το γερμανικό δίκαιο δεν πρέπει να ταυτίζεται με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ. Υπολογίζεται βάσει του άρθρου 247 του BGB και αναπροσαρμόζεται την 1/1 και την 1/7 κάθε έτους. Επισκόπηση του βασικού επιτοκίου κατά το άρθρο 247 του BGB ανά χρονικά διαστήματα διατίθεται, στη γερμανική και την αγγλική γλώσσα, στον ακόλουθο σύνδεσμο:

https://www.bundesbank.de/de/bundesbank/organisation/agb-und-regelungen/basiszinssatz-607820

Σύμφωνα με το άρθρο 289 του BGB, απαγορεύεται ο τοκισμός τόκων σε υπερημερία (απαγόρευση τόκου τόκων).

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Ο γερμανικός αστικός κώδικας διατίθεται, στη γερμανική και την αγγλική γλώσσα, στον ακόλουθο σύνδεσμο:

http://www.gesetze-im-internet.de/bgb/index.html

Οι λοιπές προαναφερθείσες νομοθετικές διατάξεις διατίθενται στη γερμανική γλώσσα στους ακόλουθους συνδέσμους:

http://www.gesetze-im-internet.de/zpo/index.html (κώδικας πολιτικής δικονομίας)

http://www.gesetze-im-internet.de/hgb/index.html (εμπορικός κώδικας)

http://www.gesetze-im-internet.de/scheckg/index.html (νόμος περί επιταγής)

http://www.gesetze-im-internet.de/wg/index.html (νόμος περί συναλλαγματικής)

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Σύμφωνα με το άρθρο 113 του νόμου περί ενοχικού δικαίου, όταν καθυστερείται η εκπλήρωση υποχρέωσης καταβολής χρημάτων, ο δανειστής μπορεί να απαιτήσει από τον οφειλέτη να καταβάλει τόκους υπερημερίας (ποινή για καθυστερημένη πληρωμή) για την περίοδο που εκτείνεται μεταξύ του χρόνου κατά τον οποίο η υποχρέωση καθίσταται ληξιπρόθεσμη έως τον χρόνο κατά τον οποίο εκπληρώνεται δεόντως.

Αν το ποσοστό του τόκου υπερημερίας δεν έχει συμφωνηθεί μέσω σύμβασης, ο δανειστής μπορεί να απαιτήσει τόκους το ύψος των οποίων καθορίζεται διά νόμου. Σύμφωνα με το άρθρο 113 παράγραφος 1 του νόμου περί ενοχικού δικαίου, το νόμιμο επιτόκιο είναι αυτό που καθορίζεται στο άρθρο 94 του εν λόγω νόμου συν οκτώ τοις εκατό ανά έτος. Σύμφωνα με το άρθρο 94 παράγραφος 1 του εν λόγω νόμου, το επιτόκιο εφαρμόζεται ανά εξάμηνο και πρέπει να ισούται με το πλέον πρόσφατο επιτόκιο που εφαρμόζεται στις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πριν από την 1η Ιανουαρίου ή την 1η Ιουλίου κάθε έτους.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Το επιτόκιο που προβλέπει το άρθρο 94 του νόμου περί ενοχικού δικαίου δημοσιεύεται ανά εξάμηνο από την Eesti Pank (η κεντρική τράπεζα της Εσθονίας) στον ιστότοπό της και στην επίσημη δημοσίευση Ametlikud Teadaanded. Για τον υπολογισμό του ποσοστού του νόμιμου επιτοκίου, προστίθεται στο επιτόκιο αυτό ένα οκτώ τοις εκατό, σύμφωνα με το άρθρο 113 παράγραφος 1 του ως άνω νόμου.

Για το δεύτερο εξάμηνο του 2019 το επιτόκιο που προβλέπει το άρθρο 94 ήταν 0,00 % και, συνεπώς, το νόμιμο επιτόκιο ανερχόταν σε 0,00 %+8 % = 8,00 %.

Στην Εσθονία δεν προβλέπονται διαφορετικά ποσοστά νόμιμου επιτοκίου. Το άρθρο 113 του νόμου περί ενοχικού δικαίου εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε οποιαδήποτε καθυστέρηση στην εκπλήρωση υποχρέωσης καταβολής χρημάτων.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου διατίθενται στα εσθονικά, για παράδειγμα στον ιστότοπο καταναλωτών (Tarbijaveebist) και τον ιστότοπο νομικής βοήθειας (Jurist Aitab õigusabiportaalist).

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Ο νόμος περί ενοχικού δικαίου είναι δημοσιευμένος στον ιστότοπο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (Riigi Teataja veebilehelt) και η μετάφρασή του στα αγγλικά διατίθεται εδώ.

Πληροφορίες για τα τελευταία επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης διατίθενται στον ιστότοπο της κεντρικής τράπεζας της Εσθονίας (Eesti Panga veebilehel).

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Νόμιμο επιτόκιο προβλέπεται σε διάφορες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα σε περίπτωση υπερημερίας σε εμπορικές συναλλαγές, οφειλών που έχουν επιδικαστεί με δικαστική απόφαση, μη καταβληθέντων ή οφειλόμενων φόρων

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Τα νόμιμα επιτόκια που παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα αφορούν αξιώσεις σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις:

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Άνευ αντικειμένου. Βλέπε ανωτέρω πίνακα.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Η νομοθεσία είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο, στην ακόλουθη διεύθυνση: http://www.irishstatutebook.ie/eli/1996/act/33/enacted/en/html?q=Divorce

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Προβλέπεται το νόμιμο επιτόκιο στην ελληνική έννομη τάξη. Ως νόμιμο επιτόκιο ορίζεται το μέτρο του τόκου, δηλαδή το ποσοστό επί του κεφαλαίου για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, που πηγάζει απευθείας από το νόμο. Η συνηθέστερη περίπτωση νόμιμου τόκου είναι ο τόκος υπερημερίας, δηλαδή ο τόκος τον οποίο ο οφειλέτης χρηματικής παροχής οφείλει από τη στιγμή που περιέρχεται σε υπερημερία. Άλλες περιπτώσεις νόμιμων τόκων προβλέπουν οι διατάξεις των άρθρων 301, 346, 529, 720 ΑΚ κλπ.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Το ποσοστό του νόμιμου (και του οφειλόμενου λόγω υπερημερίας) τόκου ορίζεται συνήθως σε δύο εκατοστιαίες μονάδες πάνω από το ανώτατο ποσοστό του δικαιοπρακτικού τόκου, το οποίο, από την άλλη πλευρά, καθοριζόταν με Πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ από το 2001 εναρμονίσθηκε με το αντίστοιχο επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Π.Σ.Ν.Π. 47/2000, άρθρο 3 παρ.2 ν.2842/2000). Ενδεικτικά μπορεί να αναφερθεί ότι το ποσοστό του εξωτραπεζικού επιτοκίου υπερημερίας κυμάνθηκε από 12% (που ίσχυε σταθερά από το 1946 έως το 1979) έως 44% (το 1992, οπότε άρχισε σταδιακά να μειώνεται). Σήμερα δε, ανέρχεται σε 7,30%/

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Υπάρχει σχετικός πίνακας ισχύοντων (από το 1946) εξωτραπεζικών επιτοκίων στην ιστοσελίδα της Τράπεζας της Ελλάδος (http://www.bankofgreece.gr/Pages/el/Statistics/rates_markets/monetary/exotrapezika.aspx), όχι όμως αυτόματος τρόπος υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου, όπως υπάρχει σε άλλες ιστοσελίδες, όπως π.χ. στη ΝΟΜΟΣ ή στον ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ (dsanet).

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Στην Τράπεζα της Ελλάδος ναι, στις λοιπές όχι, διότι πρόκειται για συνδρομητικές υπηρεσίες.

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Υπάρχει ήδη μετάφραση στις ακόλουθες γλώσσες:

Επιτόκια - Ισπανία

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Στην Ισπανία προβλέπεται ένα νόμιμο επιτόκιο ως επικουρικό μέσο προσδιορισμού της αποζημίωσης, όταν δεν υπάρχει σχετική συμφωνία μεταξύ των μερών, σε περίπτωση που ο οφειλέτης καταστεί υπερήμερος. Προβλέπεται στο άρθρο 1108 του Αστικού Κώδικα. Απαιτείται η μη εξοφληθείσα οφειλή να είναι εκκαθαρισμένη ή να έχει μετατραπεί σε χρηματική.

Δεν υπάρχει ρητός ορισμός του νόμιμου επιτοκίου.

Υπάρχουν ωστόσο διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου. Το σύνηθες είναι το επιτόκιο που αναφέρεται παραπάνω και το οποίο μνημονεύεται στον Αστικό Κώδικα. Ωστόσο, σε άλλους τομείς ο νόμος προβλέπει ειδικά επιτόκια, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις προκύπτουν από την εφαρμογή συγκεκριμένου ποσοστού επί του νόμιμου επιτοκίου. Στις περιπτώσεις εφαρμογής των εν λόγω επιτοκίων, αυτά μπορούν επίσης να θεωρηθούν ως «νόμιμα επιτόκια», υπό την έννοια ότι καθορίζονται υποχρεωτικά από τον νόμο. Ισχύουν τα εξής:

- όσον αφορά τις υποθήκες, ο νόμος 1/2013, της 14ης Μαΐου, με τον οποίο τροποποιήθηκε το άρθρο 114 του νόμου για τις υποθήκες, έθεσε ως όριο για το επιτόκιο υπερημερίας όσον αφορά τα δάνεια για την απόκτηση κύριας κατοικίας και εφόσον έχει υποθηκευτεί η εν λόγω κατοικία το τριπλάσιο του νόμιμου επιτοκίου, δηλαδή, επί του παρόντος, το 9 %

Ο νόμος σχετικά με τη ρύθμιση των συμβάσεων στεγαστικής πίστης τροποποίησε το άρθρο 114, το οποίο άρχισε να ισχύει, με το νέο λεκτικό του, στις 16 Ιουνίου 2019. Σύμφωνα με αυτό ο τόκος υπερημερίας ορίζεται σε 3 % επί του συμβατικού επιτοκίου για όλη την περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας καθίσταται απαιτητός, για ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια προς φυσικά πρόσωπα. Οι τόκοι υπερημερίας δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να κεφαλαιοποιηθούν. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει παρέκκλιση από τον κανόνα αυτό σχετικά με τους τόκους υπερημερίας μέσω διαφορετικής συμφωνίας.

- το άρθρο 20 παράγραφος 4 του νόμου 16/2011 περί συμβάσεων καταναλωτικής πίστης καθορίζει ως ανώτατο όριο τις 2,5 φορές το ύψος του νόμιμου επιτοκίου για αυτού του είδους τις πράξεις

- το άρθρο 7 του νόμου 3/2004 περί καταπολέμησης της καθυστέρησης πληρωμών στις εμπορικές πράξεις, εκτός εάν υπάρχει συμφωνία περί του αντιθέτου, καθορίζει το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας που υποχρεούνται να καταβάλλουν οι οφειλέτες στο επιτόκιο που χρησιμοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την πιο πρόσφατη κύρια πράξη αναχρηματοδότησής της πριν από την πρώτη ημέρα του οικείου ημερολογιακού εξαμήνου με προσαύξηση 8 ποσοστιαίων μονάδων.

Ως επιτόκιο που χρησιμοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις κύριες πράξεις αναχρηματοδότησής της νοείται το επιτόκιο που χρησιμοποιείται για τις εν λόγω πράξεις με δημοπρασίες σταθερού επιτοκίου. Σε περίπτωση που μια κύρια πράξη αναχρηματοδότησης πραγματοποιείται με δημοπρασία κυμαινόμενου επιτοκίου, το εν λόγω επιτόκιο αναφέρεται στο οριακό επιτόκιο της εν λόγω δημοπρασίας.

Το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας, που καθορίζεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο παρόν σημείο, εφαρμόζεται για έξι μήνες μετά τον καθορισμό του.

- όσον αφορά τα ασφαλιστήρια συμβόλαια, το άρθρο 20 παράγραφος 4 του νόμου 50/1980, της 8ης Οκτωβρίου, περί ασφαλιστήριων συμβολαίων επιβάλλει κυρώσεις στις ασφαλιστικές εταιρείες όταν καθυστερούν αδικαιολόγητα την καταβολή αποζημιώσεων στα θύματα ζημιών που καλύπτονται από τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που έχουν συνάψει, με την καταβολή ετήσιου επιτοκίου ίσου με το ισχύον νόμιμο επιτόκιο κατά τον χρόνο που η οφειλή καθίσταται ληξιπρόθεσμη προσαυξημένο κατά 50%. Ωστόσο, όταν περάσουν δύο έτη από την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου χωρίς να έχει καταβληθεί η αποζημίωση, το δικαστήριο δεν μπορεί να επιβάλει στην ασφαλιστική εταιρεία ετήσιο επιτόκιο μικρότερο του 20%

- ο λεγόμενος «δικονομικός τόκος», που προβλέπεται στο άρθρο 576 του νόμου 1/2000, της 7ης Ιανουαρίου, περί Πολιτικής Δικονομίας, σύμφωνα με το οποίο, από τη στιγμή που εκδίδεται σε πρώτο βαθμό απόφαση που επιδικάζει την καταβολή χρηματικού ποσού, καθίσταται καταβλητέος στον πιστωτή τόκος με ετήσιο επιτόκιο ίσο με το νόμιμο επιτόκιο προσαυξημένο κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες ή ίσο με το επιτόκιο που έχουν συμφωνήσει τα μέρη ή ίσο με το επιτόκιο που προβλέπει ειδική διάταξη νόμου.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Ο συντελεστής του νόμιμου επιτοκίου καθορίζεται στον νόμο για τον προϋπολογισμό για κάθε έτος.

Για το 2017 ο συντελεστής καθορίζεται στον νόμο 3/2017, της 27ης Ιουνίου, σχετικά με τον γενικό προϋπολογισμό του κράτους για το 2017, στην τριακοστή τέταρτη πρόσθετη διάταξή του:

- στο 3,00 κατά τη διάρκεια ισχύος του εν λόγω προϋπολογισμού.

- Κατά την ίδια περίοδο, το επιτόκιο υπερημερίας, στο οποίο αναφέρεται το άρθρο 26 του γενικού φορολογικού νόμου 58/2003, της 17ης Δεκεμβρίου, ανέρχεται στο 3,75 τοις εκατό.

- Κατά την ίδια περίοδο, το επιτόκιο υπερημερίας, στο οποίο αναφέρεται το άρθρο 38 παράγραφος 2 του γενικού περί επιδοτήσεων νόμου 38/2003, της 17ης Νοεμβρίου, ανέρχεται στο 3,75 τοις εκατό.

Η εξέλιξη των επιτοκίων δημοσιεύεται στον παρακάτω δικτυακό τόπο της Τράπεζας της Ισπανίας:

https://clientebancario.bde.es/pcb/es/menu-horizontal/productosservici/relacionados/tiposinteres/

Όπως αναφέρθηκε στην προηγηθείσα απάντηση, υπάρχουν, πέραν από το νόμιμο επιτόκιο που προβλέπει το άρθρο 1108 του Αστικού Κώδικα για τον καθορισμό της αποζημίωσης για μη καταβολή χρηματικών οφειλών, διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου. Ισχύουν τα εξής:

- όσον αφορά τις υποθήκες, ο νόμος 1/2013, της 14ης Μαΐου, με τον οποίο τροποποιήθηκε το άρθρο 114 του νόμου για τις υποθήκες, έθεσε ως όριο για το επιτόκιο υπερημερίας όσον αφορά τα δάνεια για την απόκτηση κύριας κατοικίας και εφόσον έχει υποθηκευτεί η εν λόγω κατοικία το τριπλάσιο του νόμιμου επιτοκίου.

Ο νόμος σχετικά με τη ρύθμιση των συμβάσεων στεγαστικής πίστης τροποποίησε το άρθρο 114, το νέο λεκτικό του οποίου άρχισε να ισχύει στις 16 Ιουνίου 2019. Σύμφωνα με αυτό το επιτόκιο υπερημερίας ορίζεται σε 3 % επί του συμβατικού επιτοκίου για την περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας καθίσταται απαιτητός, για ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια προς φυσικά πρόσωπα. Οι τόκοι υπερημερίας δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να κεφαλαιοποιηθούν. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει παρέκκλιση από τον κανόνα αυτό σχετικά με τους τόκους υπερημερίας μέσω διαφορετικής συμφωνίας.

- το άρθρο 20 παράγραφος 4 του νόμου 16/2011 περί συμβάσεων καταναλωτικής πίστης καθορίζει ως ανώτατο όριο τις 2,5 φορές το ύψος του νόμιμου επιτοκίου για αυτού του είδους τις συναλλαγές

- το άρθρο 7 του νόμου 3/2004 περί καταπολέμησης της καθυστέρησης πληρωμών στις εμπορικές πράξεις καθορίζει το νόμιμο επιτόκιο των τόκων υπερημερίας, εάν δεν έχει συμφωνηθεί, που υποχρεούνται να καταβάλλουν οι οφειλέτες. Υπολογίζεται με βάση το επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την πιο πρόσφατη κύρια πράξη αναχρηματοδότησής της πριν από την πρώτη ημέρα του οικείου ημερολογιακού εξαμήνου, προσαυξημένο κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες.

Ως επιτόκιο που χρησιμοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις κύριες πράξεις αναχρηματοδότησής της νοείται το επιτόκιο που χρησιμοποιείται για τις εν λόγω πράξεις με δημοπρασίες σταθερού επιτοκίου. Σε περίπτωση που μια κύρια πράξη αναχρηματοδότησης πραγματοποιείται με δημοπρασία κυμαινόμενου επιτοκίου, το εν λόγω επιτόκιο αναφέρεται στο οριακό επιτόκιο της εν λόγω δημοπρασίας.

Το νόμιμο επιτόκιο για τόκους υπερημερίας, που καθορίζεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο παρόν σημείο, εφαρμόζεται για έξι μήνες μετά τον καθορισμό του.

- όσον αφορά τα ασφαλιστήρια συμβόλαια, το άρθρο 20 παράγραφος 4 του νόμου 50/1980, της 8ης Οκτωβρίου, περί ασφαλιστήριων συμβολαίων επιβάλλει κυρώσεις στις ασφαλιστικές εταιρείες, όταν καθυστερούν αδικαιολόγητα την καταβολή αποζημιώσεων στα θύματα ζημιών που καλύπτονται από τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που έχουν συνάψει, με την καταβολή ετήσιου επιτοκίου ίσου με το ισχύον νόμιμο επιτόκιο κατά τον χρόνο που η οφειλή καθίσταται ληξιπρόθεσμη προσαυξημένο κατά 50%. Ωστόσο, όταν περάσουν δύο έτη από την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου χωρίς να έχει καταβληθεί η αποζημίωση, το δικαστήριο δεν μπορεί να επιβάλει στην ασφαλιστική εταιρεία ετήσιο επιτόκιο μικρότερο του 20%

- ο λεγόμενος «δικονομικός τόκος», που προβλέπεται στο άρθρο 576 του νόμου 1/2000, της 7ης Ιανουαρίου, περί Πολιτικής Δικονομίας, σύμφωνα με το οποίο, από τη στιγμή που εκδίδεται σε πρώτο βαθμό απόφαση που επιδικάζει την καταβολή χρηματικού ποσού, καθίσταται καταβλητέος στον πιστωτή τόκος με ετήσιο επιτόκιο ίσο με το νόμιμο επιτόκιο προσαυξημένο κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες ή ίσο με το επιτόκιο που έχουν συμφωνήσει τα μέρη ή ίσο με το επιτόκιο που προβλέπει ειδική διάταξη νόμου.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Στην ηλεκτρονική διεύθυνση που αναφέρεται στην παραπάνω απάντηση καταγράφεται η εξέλιξη των επιτοκίων.

https://clientebancario.bde.es/pcb/es/menu-horizontal/productosservici/relacionados/tiposinteres/

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Ναι, στην εξής διεύθυνση:

https://clientebancario.bde.es/pcb/es/menu-horizontal/productosservici/relacionados/tiposinteres

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.
Υπάρχει ήδη μετάφραση στις ακόλουθες γλώσσες:

Επιτόκια - Κροατία

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Ναι. Νόμιμο επιτόκιο (zakonska kamata) είναι το επιτόκιο που υποχρεούται να καταβάλει ένας οφειλέτης χρηματικής οφειλής που έχει περιέλθει σε υπερημερία. Επομένως, ο οφειλέτης υπερήμερης χρηματικής οφειλής οφείλει, πέρα από το κεφάλαιο, και τόκους υπερημερίας.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Η γενική νομοθεσία που διέπει τους τόκους υπερημερίας είναι ο νόμος περί ενοχικών σχέσεων (Zakon o obveznim odnosima) [Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Κροατίας (Narodne novine) φύλλα 35/05, 41/08, 125/11, 78/15 και 29/18] - άρθρα 29 έως 31. Εφαρμόζεται ο νόμος αυτός, εκτός αν ισχύουν ειδικές διατάξεις για συγκεκριμένα πρόσωπα ή συγκεκριμένες σχέσεις. Σύμφωνα με τον νόμο αυτό, το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας που εφαρμόζεται σε οφειλές που προκύπτουν από εμπορικές πράξεις και από συμβάσεις μεταξύ εμπόρων και προσώπων δημοσίου δικαίου καθορίζεται ανά εξάμηνο και υπολογίζεται για την περίοδο αναφοράς που προηγείται του τρέχοντος εξαμήνου, επί του υπολοίπου δανείων διάρκειας μεγαλύτερης του έτους, με αύξηση του μέσου επιτοκίου κατά πέντε εκατοστιαίες μονάδες όταν πρόκειται για μη χρηματοοικονομικές εταιρείες και με αύξηση κατά τρεις εκατοστιαίες μονάδες για όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις.

Το μέσο επιτόκιο για την περίοδο αναφοράς ορίζεται από την εθνική τράπεζα της Κροατίας (Hrvatska narodna banka), η οποία πρέπει να το δημοσιεύει την 1η Ιανουαρίου και την 1η Ιουλίου κάθε έτους στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Κροατίας.

Το μέσο επιτόκιο που εφαρμόζεται για τον υπολογισμό του νόμιμου τόκου υπερημερίας το τρέχον εξάμηνο (από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως τις 30 Ιουνίου 2020) είναι 3,11 %. Επομένως, για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως τις 30 Ιουνίου 2020, το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας που εφαρμόζεται για οφειλές που προκύπτουν από εμπορικές πράξεις και συμβάσεις μεταξύ εμπόρων και προσώπων δημοσίου δικαίου είναι 8,11 % και για όλες τις άλλες περιπτώσεις 6,11 % (όπως, για παράδειγμα, σχέσεις που απορρέουν από συμβάσεις με καταναλωτές και από άλλες συμβάσεις αστικού δικαίου, εξωσυμβατικές σχέσεις - αποζημίωση, αδικαιολόγητος πλουτισμός).

Η ειδική νομοθεσία που ορίζει το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας για ορισμένες σχέσεις οφειλής είναι ο νόμος περί χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων και διακανονισμού πριν από την πτώχευση (Zakon o financijskom poslovanju i predstečajnoj nagodbi) (Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Κροατίας, φύλλα 108/12, 144/12, 81/13, 112/13, 71/15 και 78/15). Με τον νόμο αυτό ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο η οδηγία 2011/7/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011 , για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές. Ο νόμος εφαρμόζεται σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής σε εμπορικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρηματιών και μεταξύ επιχειρηματιών και προσώπων δημοσίου δικαίου, στις οποίες οφειλέτης είναι το πρόσωπο δημοσίου δικαίου, οι οποίες αφορούν την προμήθεια αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών έναντι αμοιβής. Σύμφωνα με τον νόμο αυτό, το νόμιμο επιτόκιο για καθυστέρηση πληρωμής είναι το επιτόκιο που ισούται με το επιτόκιο αναφοράς προσαυξημένο κατά 8 εκατοστιαίες μονάδες. Το επιτόκιο αναφοράς ισούται με το μέσο επιτόκιο που εφαρμόζεται στο υπόλοιπο δανείων διάρκειας μεγαλύτερης του έτους για μη χρηματοοικονομικές εταιρείες και υπολογίζεται για την περίοδο αναφοράς που προηγείται του τρέχοντος εξαμήνου με μείωση κατά τρεις εκατοστιαίες μονάδες.

Το μέσο επιτόκιο για την περίοδο αναφοράς ορίζεται από την εθνική τράπεζα της Κροατίας (Hrvatska narodna banka), η οποία πρέπει να το δημοσιεύει την 1η Ιανουαρίου και την 1η Ιουλίου κάθε έτους στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Κροατίας.

Το επιτόκιο αναφοράς που εφαρμόζεται για τον υπολογισμό του νόμιμου τόκου υπερημερίας το τρέχον εξάμηνο (από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως τις 30 Ιουνίου 2020) είναι 0,11 %. Επομένως, από την 1 Ιανουαρίου 2020 έως τις 30 Ιουνίου 2020, το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας σε εμπορικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρηματιών και μεταξύ επιχειρηματιών και προσώπων δημοσίου δικαίου, στις οποίες οφειλέτης είναι το πρόσωπο δημοσίου δικαίου, είναι 8,11 %.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Το μέσο επιτόκιο για την περίοδο αναφοράς ορίζεται από την εθνική τράπεζα της Κροατίας, η οποία πρέπει να το δημοσιεύει την 1η Ιανουαρίου και την 1η Ιουλίου κάθε έτους στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Κροατίας.

Διαδικτυακή πρόσβαση στην Επίσημη Εφημερίδα παρέχεται στη διεύθυνση: https://narodne-novine.nn.hr/

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Δωρεάν διαδικτυακή πρόσβαση στην Επίσημη Εφημερίδα παρέχεται στη διεύθυνση: https://narodne-novine.nn.hr/

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Στο ιταλικό ενοχικό δίκαιο γίνεται διάκριση μεταξύ του τόκου δανεισμού, του τόκου υπερημερίας και του αντισταθμιστικού τόκου. Ο τόκος δανεισμού έχει αποδοτική φύση καθώς καταβάλλεται ως αντάλλαγμα για το όφελος που αποκομίζει ένα πρόσωπο (το οποίο υποχρεούται να καταβάλει τον τόκο) από τα χρήματα άλλου προσώπου που καθίστανται διαθέσιμα γι’ αυτό. Ο τόκος υπερημερίας έχει χαρακτήρα αποζημίωσης και καταβάλλεται για καθυστέρηση στην πληρωμή, η οποία προσδιορίζεται σε σχετική προειδοποίηση προς τον οφειλέτη. Ο αντισταθμιστικός τόκος καταβάλλεται για καθυστερημένη απόκτηση, από τον πιστωτή, των οφειλόμενων ποσών, προς όφελος του οφειλέτη που δεν προβαίνει αμέσως σε πληρωμή. Το κριτήριο βασίζεται στην αρχή της επιείκειας και ο τόκος τρέχει ακόμα και αν η απαίτηση δεν είναι εκκαθαρισμένη και απαιτητή. Από την άλλη, ο νόμιμος τόκος είναι ο τόκος που προβλέπεται στο ενοχικό δίκαιο: από την ημέρα κατά την οποία το ποσό καθίσταται ληξιπρόθεσμό, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει στον πιστωτή νόμιμο τόκο ακόμα και αν αυτός δεν οφειλόταν προηγουμένως και ακόμα και αν ο πιστωτής δεν αποδεικνύει ότι έχει υποστεί ζημία [άρθρο 1224 στοιχείο i) του ιταλικού αστικού κώδικα]. Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 1224 του αστικού κώδικα (ζημίες στο πλαίσιο χρηματικών υποχρεώσεων), «όσον αφορά τις υποχρεώσεις που απορρέουν από χρηματικό ποσό, οι νόμιμοι τόκοι καταβάλλονται από την ημέρα που το ποσό καθίσταται ληξιπρόθεσμο, ακόμη και αν δεν οφείλονταν προηγουμένως και ακόμη και αν ο πιστωτής δεν αποδεικνύει ότι έχει υποστεί ζημία. Αν, πριν από την ημέρα που το ποσό καθίσταται ληξιπρόθεσμο, οφείλονταν τόκοι που υπερβαίνουν τον νόμιμο τόκο, οφείλεται αντίστοιχος τόκος υπερημερίας». Πιστωτής που αποδεικνύει ότι έχει υποστεί μεγαλύτερη ζημία δικαιούται μεγαλύτερη αποζημίωση (ζημία λόγω απομείωσης της αξίας του χρήματος - svalutazione monetaria). Η αποζημίωση αυτή δεν καταβάλλεται αν έχει συμφωνηθεί το ύψος του τόκου υπερημερίας.

Το άρθρο 1282 του αστικού κώδικα προβλέπει ότι επί εκκαθαρισμένων και ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων επιβάλλεται αυτοδικαίως τόκος, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στον νόμο ή στο χρεόγραφο.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Γενικά, το ύψος του νόμιμου τόκου καθορίζεται σε ετήσια βάση από το ιταλικό Υπουργείο Οικονομίας (Ministero del Tesoro) (σήμερα Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών – Ministero dell’Economia e delle Finanze) μέσω υπουργικής απόφασης, που εκδίδεται έως τις 15 Δεκεμβρίου εκάστου έτους. Εάν τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν συμφωνήσει επί συμβατικού επιτοκίου, τότε ισχύει το επιτόκιο που έχει οριστεί από τα μέρη, ωστόσο η συμφωνία πρέπει να έχει γίνει εγγράφως και το επιτόκιο δεν μπορεί να υπερβαίνει τον ανώτατο επιτρεπόμενο συντελεστή που προβλέπει ο νόμος για την καταπολέμηση της τοκογλυφίας (νόμος αριθ. 108 της 7ης Μαρτίου 1996), διότι διαφορετικά το επιτόκιο θα χαρακτηριστεί τοκογλυφικό, και, ως εκ τούτου, άκυρο, οπότε δεν οφείλονται τόκοι (άρθρο 1815 του ιταλικού αστικού κώδικα). Εάν οι αντισυμβαλλόμενοι έχουν αποφασίσει την εφαρμογή συμβατικού επιτοκίου αλλά δεν έχουν ορίσει τον συντελεστή, τότε εφαρμόζεται ο νόμιμος τόκος. Στην ιταλική έννομη τάξη, το καθεστώς που διέπει τον τόκο υπερημερίας είναι, σε έναν βαθμό, διαφορετικό, καθώς ο τόκος υπερημερίας έχει τιμωρητικό και αποζημιωτικό χαρακτήρα και συνδέεται με τη μη εκπλήρωση οικονομικής υποχρέωσης που προκύπτει λόγω καθυστερημένης καταβολής ή μη καταβολής της παροχής εντός της νόμιμης ή συμβατικής προθεσμίας. H δυνατότητα διεκδίκησης του τόκου προϋποθέτει την υπερημερία του οφειλέτη. Υπερημερία είναι η υπαίτια καθυστέρηση του οφειλέτη ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του και, για να στοιχειοθετηθεί, πρέπει να έχει παρέλθει η δήλη ημέρα και ο πιστωτής πρέπει να έχει ήδη προβεί σε σχετική όχληση, δηλαδή να έχει προβεί σε επίσημη κοινοποίηση προς τον οφειλέτη, απαιτώντας την εκπλήρωση της ληξιπρόθεσμης παροχής. Δυνάμει του αστικού κώδικα, ο τόκος υπερημερίας υπολογίζεται με βάση το νόμιμο επιτόκιο ή επιτόκιο που ορίζει ο νόμος εντούτοις, αν οφειλόταν τόκος υψηλότερος του νόμιμου τόκου πριν από την όχληση του οφειλέτη προς καταβολή, τότε ο τόκος υπερημερίας θα είναι αντίστοιχος (άρθρο 1224 του αστικού κώδικα).

Το άρθρο 1284 του ιταλικού αστικού κώδικα ορίζει ότι ο νόμιμος τόκος καθορίζεται σε ετήσια βάση με σχετική απόφαση του υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών ο οποίος, με απόφαση που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ιταλικής Δημοκρατίας, μεταβάλλει το επιτόκιο με βάση τη μέση ακαθάριστη ετήσια απόδοση των κρατικών ομολόγων μέγιστης διάρκειας 12 μηνών, λαμβανομένου υπόψη του δείκτη πληθωρισμού που καταγράφηκε κατά το εν λόγω έτος. Ο σχετικός συντελεστής καθορίζεται το αργότερο μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου του έτους που προηγείται αυτού στο οποίο αναφέρεται το επιτόκιο. Αν δεν καθοριστεί το νέο επιτόκιο έως την εν λόγω ημερομηνία, τότε παραμένει σε ισχύ και αμετάβλητο το υφιστάμενο επιτόκιο για το επόμενο έτος.

Από την 1η Ιανουαρίου 2021, το νόμιμο επιτόκιο είναι 0,01 %.

Συμφωνία για τη θέσπιση επιτοκίου υψηλότερου από το νόμιμο επιτόκιο πρέπει να γίνεται εγγράφως, ενώ τυχόν παράλειψη του εν λόγω απαιτούμενου τύπου συνεπάγεται την εφαρμογή του νόμιμου επιτοκίου.

Για καθυστερήσεις στις εμπορικές συναλλαγές, εφαρμόζονται ειδικοί κανόνες σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο: εφαρμόζεται, στο εθνικό δίκαιο, το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 231 της 9ης Οκτωβρίου 2002, όπως τροποποιήθηκε από το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 192 της 9ης Νοεμβρίου 2012, για την πλήρη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας 2011/7/ΕΕ, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 του νόμου αριθ. 180 της 11ης Νοεμβρίου 2011. Εάν οι αντισυμβαλλόμενοι δεν έχουν ορίσει επιτόκιο, τότε ισχύει το νόμιμο επιτόκιο, που ισούται με το επιτόκιο που προβλέπεται δυνάμει της ειδικής νομοθεσίας για τις καθυστερήσεις πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές, αρχής γενομένης από την ημερομηνία κατάθεσης του εισαγωγικού της δίκης δικογράφου (βλ. παρακάτω). Ο εν λόγω κανόνας εφαρμόζεται ομοίως και για το εισαγωγικό έγγραφο διαιτητικής διαδικασίας.

Ειδική νομοθεσία για τις καθυστερήσεις πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές. Ο Ιταλός νομοθέτης εξέδωσε το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 231/2002, όπως έχει τροποποιηθεί, με σκοπό την εφαρμογή της οδηγίας 2000/35/ΕΚ για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές. Το εν λόγω νομοθέτημα προβλέπει ρητά, για τον υπολογισμό του τόκου υπερημερίας στις εμπορικές συναλλαγές, επιτόκιο υψηλότερο του νόμιμου επιτοκίου. Με βάση το ως άνω νομοθετικό διάταγμα, ως εμπορική συναλλαγή νοείται «πάσης φύσεως σύμβαση μεταξύ επιχειρήσεων ή μεταξύ επιχειρήσεων και δημόσιων αρχών, η οποία αφορά αποκλειστικά ή κυρίως την παράδοση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών έναντι αμοιβής». Εξάλλου, το διάταγμα ορίζει ότι, στο πλαίσιο εμπορικής συναλλαγής, «οποιοσδήποτε υφίσταται αδικαιολόγητα καθυστέρηση πληρωμών δικαιούται αυτοδικαίως την καταβολή τόκων υπερημερίας, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη όχληση, ενώ οι τόκοι υπολογίζονται από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας προς καταβολή», εκτός εάν ο οφειλέτης δύναται να αποδείξει ότι η μη καταβολή δεν οφείλεται σε υπαιτιότητά του. Δυνάμει του εν λόγω διατάγματος, ο τόκος υπερημερίας στις εμπορικές συναλλαγές υπολογίζεται με βάση το επιτόκιο που θεσπίζει ετησίως ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών και συνοψίζεται στον κατωτέρω πίνακα, με τις ακόλουθες διευκρινίσεις: α) για το πρώτο εξάμηνο του έτους στο οποίο σημειώνεται η υπερημερία, εφαρμόζεται το επιτόκιο που ήταν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου του εν λόγω έτους, β) για το δεύτερο εξάμηνο του έτους στο οποίο σημειώνεται η υπερημερία, εφαρμόζεται το επιτόκιο που ήταν σε ισχύ την 1η Ιουλίου του εν λόγω έτους.

Ενδεικτικός πίνακας διαχρονικής μεταβολής του επιτοκίου υπερημερίας από το 2002:

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Ιστότοπος του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών (Ministero dell'economia e delle finanze): https://www.mef.gov.it

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Υπάρχουν πολυάριθμοι ιστότοποι που προσφέρουν δωρεάν λογισμικό για τον υπολογισμό των νόμιμων τόκων και των τόκων υπερημερίας.

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Το εθνικό δίκαιο της Κύπρου δεν προβλέπει για "νόμιμο επιτόκιο". Παρόλα αυτά, σε αγωγές  ενώπιον Δικαστηρίου, ο Δικαστής έχει την εξουσία να διατάξει την καταβολή νόμιμου τόκου σε προκαθορισμένο ποσοστό, από την ημερομηνία καταχώρησης της αγωγής μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης, στις περιπτώσεις όπου η σχετική νομοθεσία δεν προνοεί για καταβολή τόκου ή όταν, σε αγωγές για παράβαση συμβολαίου ή συμφωνίας, το εν λόγω συμβόλαιο ή συμφωνία δεν περιλαμβάνει ρητή πρόνοια σχετικά με το επιτόκιο.

Στο παρόν στάδιο, το επιτόκιο έχει προκαθοριστεί σε 2% με ειδικό διάταγμα του Υπουργού Οικονομικών, ο οποίος έχει την εξουσία μεταβολής του.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Παρακαλώ δέστε την απάντηση στην ερώτηση 1. Το ύψος του επιτοκίου είναι, επί του παρόντος, καθορισμένο στο 2%.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Δεν ισχύει. Παρακαλώ δέστε την απάντηση στην ερώτηση 1.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Δεν ισχύει. Παρακαλώ δέστε την απάντηση στην ερώτηση 1.

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Η επιβολή τόκων και ποινών λόγω υπερημερίας πληρωμής προβλέπεται στα ακόλουθα νομοθετήματα:

στον κώδικα πολιτικής δικονομίας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, και ειδικότερα στον τόμο 6 αυτού,

στον νόμο της Δημοκρατίας της Λιθουανίας για την πρόληψη των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συμβάσεις.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Σύμφωνα με το άρθρο 6.37 του αστικού κώδικα, τόκος μπορεί να καθορίζεται από τον νόμο ή με συμφωνία μεταξύ των μερών σε συνάρτηση με τις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει. Περαιτέρω, όσον αφορά τα ποσά που έχουν επιδικαστεί με δικαστική απόφαση, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει τόκο με το νόμιμο επιτόκιο για το διάστημα από την ημερομηνία κίνησης της υπόθεσης ενώπιον του δικαστηρίου έως την πλήρη εκτέλεση της δικαστικής απόφασης.

Σύμφωνα με το άρθρο 6.71 του αστικού κώδικα, ως ποινή νοείται χρηματικό ποσό που καθορίζεται από τον νόμο, σύμβαση ή δικαστική απόφαση και το οποίο ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει στον δανειστή σε περίπτωση μη εκπλήρωσης ή πλημμελούς εκπλήρωσης υποχρέωσής του (χρηματική ποινή, τόκος υπερημερίας). Ως ποινή μπορεί να καθορίζεται συγκεκριμένο χρηματικό ποσό ή ποσοστό της υποκείμενης οφειλής. Ποινή μπορεί να προβλεφθεί για την περίπτωση μη έγκαιρης εκπλήρωσης υποχρέωσης. Στην περίπτωση αυτή, η ποινή υπολογίζεται με βάση τον αριθμό των ημερών, εβδομάδων, μηνών κ.λπ. καθυστέρησης στην εκπλήρωση της υποχρέωσης.

Σύμφωνα με το άρθρο 6.210 του αστικού κώδικα, οφειλέτης που δεν έχει τηρήσει προθεσμία εκπλήρωσης χρηματικής υποχρέωσης οφείλει να καταβάλει τόκο με ετήσιο επιτόκιο 5 % επί του οφειλόμενου ποσού, εκτός εάν από τον νόμο ή με σύμβαση καθορίζεται διαφορετικό επιτόκιο. Αν αμφότεροι οι συμβαλλόμενοι είναι έμποροι ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, οφείλεται τόκος με ετήσιο επιτόκιο 6 % επί του οφειλόμενου ποσού, εκτός εάν από τον νόμο ή με σύμβαση καθορίζεται διαφορετικό επιτόκιο.

Σκοπός του λιθουανικού νόμου για την πρόληψη των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συμβάσεις είναι να καθορίσει, για τις εμπορικές συμβάσεις πώλησης αγαθών, παροχής υπηρεσιών και εκτέλεσης έργων, την προθεσμία πληρωμής του τιμήματος, το ποσό των πληρωτέων τόκων σε περίπτωση υπερημερίας πληρωμής, τον τρόπο υπολογισμού των εν λόγω τόκων και τα δικαιώματα του δανειστή σε περίπτωση υπερημερίας πληρωμής. Ο εν λόγω νόμος εφαρμόζεται σε όλες τις εμπορικές συμβάσεις μεταξύ οικονομικών φορέων ή μεταξύ οικονομικών και δημόσιων φορέων βάσει των οποίων παραδίδονται αγαθά, παρέχονται υπηρεσίες ή εκτελούνται έργα έναντι τιμήματος και πραγματοποιούνται πληρωμές. Σύμφωνα με τον νόμο αυτόν, το επιτόκιο υπερημερίας υπερβαίνει κατά 8 εκατοστιαίες μονάδες το σταθερό επιτόκιο που εφαρμόστηκε στην πλέον πρόσφατη κύρια πράξη αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αν η πράξη αυτή διενεργήθηκε με δημοπρασία σταθερού επιτοκίου, ή το οριακό επιτόκιο, αν η πλέον πρόσφατη κύρια πράξη αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας διενεργήθηκε με δημοπρασία ανταγωνιστικού επιτοκίου.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Αν χρειάζεται, τέτοιες πληροφορίες παρέχονται από τα πρόσωπα που παρέχουν νομική συνδρομή.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Ναι.

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Το νόμιμο επιτόκιο είναι το επιτόκιο που καθορίζεται ετησίως από τον νόμο και εφαρμόζεται σε περίπτωση καθυστέρησης της πληρωμής οφειλόμενου ποσού, εάν δεν έχει προηγουμένως καθοριστεί κανένα άλλο επιτόκιο από τα μέρη.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Μετά την έκδοση του νόμου της 18ης Απριλίου 2004, με τον οποίο μεταφέρθηκε η οδηγία 2000/35/ΕΚ, της 29ης Ιουνίου 2000, στο εσωτερικό δίκαιο, το επιτόκιο υπερημερίας για τις εμπορικές συναλλαγές (δηλ. τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων ή μεταξύ επιχειρήσεων και δημόσιων αρχών που έχουν ως αποτέλεσμα την παράδοση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών έναντι αμοιβής) καθορίζεται χωριστά, με βάση το οριακό επιτόκιο που προέκυψε από τη διαδικασία υποβολής προσφοράς με κυμαινόμενο επιτόκιο για το κύριο μέσο αναχρηματοδότησης που εφαρμόζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την πλέον πρόσφατη βασική χρηματοδότηση που πραγματοποιήθηκε πριν από την 1η ημερολογιακή ημέρα κάθε εξαμήνου. Σε περίπτωση υπερημερίας, αυτό το επιτόκιο προσαυξάνεται κατά το νόμιμο περιθώριο (εκτός εάν προβλέπονται αντίθετες διατάξεις στη σύμβαση, κατ’ εφαρμογή του τμήματος 3 του τροποποιημένου νόμου της 18ης Απριλίου 2004 σχετικά με τις προθεσμίες πληρωμής και τα επιτόκια υπερημερίας).

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

/

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

LEGILUX

Υπουργείο Δικαιοσύνης

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Ναι. Το ποσοστό του νόμιμου επιτοκίου καθορίζεται στο άρθρο 6:47 του νόμου V του 2013 περί αστικού κώδικα, το οποίο συνδέει το ποσοστό αυτό με το τους κανόνες της κεντρικής τράπεζας για τα επιτόκια. Το ποσοστό του νόμιμου επιτοκίου που προκύπτει από χρέος εκφρασμένο σε HUF βασίζεται στο βασικό επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας, το οποίο καθορίζεται από το Νομισματικό Συμβούλιο της Κεντρικής Τράπεζας της Ουγγαρίας. Σε περίπτωση χρέους εκφρασμένου σε ξένο νόμισμα, το ποσοστό του νόμιμου επιτοκίου ισούται με το βασικό τραπεζικό επιτόκιο που αποφασίζει η εκδότρια κεντρική τράπεζα του εν λόγω νομίσματος, ή, όπου δεν υφίσταται τέτοιο επιτόκιο, με το επιτόκιο της χρηματαγοράς.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Νομική βάση για το νόμιμο επιτόκιο αποτελεί ο αστικός κώδικας, ο οποίος θεωρεί το επιτόκιο ως το αντίτιμο για τα χρήματα τρίτου τα οποία οφείλει να καταβάλει πρόσωπο έναντι χρέους του, εκτός αν έχει συμφωνηθεί διαφορετικά. Το νόμιμο επιτόκιο που εφαρμόζεται στο χρέος χρεώνεται κάθε ημερολογιακό εξάμηνο. Το επιτόκιο που ισχύει την πρώτη ημέρα του εν λόγω ημερολογιακού εξαμήνου εφαρμόζεται σε ολόκληρη την περίοδο του δεδομένου ημερολογιακού εξαμήνου, ανεξαρτήτως από οποιαδήποτε αλλαγή στο βασικό επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας κατά τη διάρκεια του εν λόγω εξαμήνου.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Όχι.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Ναι, ο αστικός κώδικας διατίθεται στο Εθνικό Αποθετήριο Νομοθεσίας [Nemzeti Jogszabálytár]. Πληροφορίες σχετικά με το βασικό επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας διατίθενται στον δικτυακό τόπο της Κεντρικής Τράπεζας της Ουγγαρίας.

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Στη νομοθεσία της Μάλτας δεν χρησιμοποιείται ο όρος «νόμιμο επιτόκιο», αλλά αντ’ αυτού χρησιμοποιείται ο όρος «νόμιμος τόκος υπερημερίας». Ο όρος αυτός απαντάται στον Εμπορικό Κώδικα της Μάλτας και ορίζεται ως το «απλό επιτόκιο υπερημερίας σε ποσοστό ίσο προς το άθροισμα του επιτοκίου αναφοράς και ενός επιπλέον επιτοκίου ύψους τουλάχιστον οκτώ τοις εκατό (8 %)».

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Η νομοθεσία της Μάλτας προβλέπει ένα μόνο επιτόκιο και αυτό ανέρχεται σε οκτώ τοις εκατό (8 %). Η νομική βάση του εν λόγω επιτοκίου βρίσκεται στον Εμπορικό Κώδικα, κεφάλαιο 13 της νομοθεσίας της Μάλτας, και συγκεκριμένα στον τίτλο ΙΙ υπότιτλο ΙΑ του εν λόγω κώδικα.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Ο δανειστής δικαιούται τόκο υπερημερίας από την ημέρα που ακολουθεί την ημερομηνία πληρωμής ή τη λήξη της προθεσμίας πληρωμής που ορίζεται στη σύμβαση. Ωστόσο, αν η ημερομηνία ή η προθεσμία πληρωμής δεν ορίζεται στη σύμβαση, ο δανειστής δικαιούται τόκο υπερημερίας από την εκπνοή οποιουδήποτε από τα εξής χρονικά όρια:

• τριάντα ημερολογιακές ημέρες μετά την ημερομηνία παραλαβής από τον οφειλέτη του τιμολογίου
• τριάντα ημερολογιακές ημέρες μετά την ημερομηνία παραλαβής των προϊόντων ή παροχής των υπηρεσιών, αν η ημερομηνία παραλαβής του τιμολογίου είναι αβέβαιη
• τριάντα ημερολογιακές ημέρες μετά την ημερομηνία παραλαβής των προϊόντων ή παροχής των υπηρεσιών, αν ο δανειστής παραλάβει το τιμολόγιο πριν από τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες
• τριάντα ημερολογιακές ημέρες μετά την ημερομηνία κατά την οποία, σύμφωνα με τον νόμο ή τη σύμβαση, το προϊόν πρέπει να ελεγχθεί ή να εξακριβωθεί και ο δανειστής παραλάβει το τιμολόγιο πριν από ή κατά την ημερομηνία κατά την οποία λαμβάνει χώρα ή εν λόγω αποδοχή ή εξακρίβωση.

Το ισχύον επιτόκιο αναφοράς για το πρώτο εξάμηνο του εκάστοτε οικείου έτους είναι το επιτόκιο που ίσχυε την 1η Ιανουαρίου του εν λόγω έτους, ενώ για το δεύτερο εξάμηνο του εκάστοτε οικείου έτους είναι το επιτόκιο που ίσχυε την 1η Ιουλίου του εν λόγω έτους.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Ο Εμπορικός Κώδικας της Μάλτας, κεφάλαιο 13 της νομοθεσίας της Μάλτας, διατίθεται ελεύθερα στο διαδίκτυο.

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.

Επιτόκια - Κάτω Χώρες

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Στις Κάτω Χώρες υπάρχει νόμιμο επιτόκιο. Ως νόμιμο επιτόκιο ορίζεται ο τόκος που μπορεί να απαιτήσει ένας δανειστής από έναν οφειλέτη, σύμφωνα τον νόμο, σε περίπτωση υπερημερίας.

Γίνεται διάκριση μεταξύ του νόμιμου επιτοκίου για μη εμπορικές συναλλαγές (άρθρο 6: 119 του Αστικού Κώδικα των Κάτω Χωρών) και του νόμιμου επιτοκίου για εμπορικές συναλλαγές (άρθρο 6: 119α του Αστικού Κώδικα των Κάτω Χωρών).

Το νόμιμο επιτόκιο για μη εμπορικές συναλλαγές είναι το επιτόκιο που εφαρμόζεται σε όλες τις συμφωνίες με ιδιώτες ή καταναλωτές.

Το νόμιμο επιτόκιο για εμπορικές συναλλαγές είναι το επιτόκιο που εφαρμόζεται σε όλες τις συμφωνίες με επιχειρήσεις και οργανισμούς του δημόσιου τομέα.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Το νόμιμο επιτόκιο για μη εμπορικές συναλλαγές είναι 2 %. Το νόμιμο επιτόκιο για εμπορικές συναλλαγές είναι 8 %.

Το νόμιμο επιτόκιο μπορεί να παρουσιάζει διακυμάνσεις.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Το νόμιμο επιτόκιο ρυθμίζεται στο άρθρο 1000 του αυστριακού αστικού κώδικα (allgemeines bürgerliches Gesetzbuch – ABGB), το επιτόκιο υπερημερίας ρυθμίζεται στο άρθρο 1333 του ABGB και, σε ό,τι αφορά τις σχετιζόμενες με τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες δικαιοπραξίες μεταξύ επιχειρήσεων καθώς και μεταξύ επιχειρήσεων και νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, στο άρθρο 456 του κώδικα δικαίου επιχειρήσεων (Unternehmensgesetzbuch – UGB).

Το άρθρο 1000 του ABGB τυγχάνει εφαρμογής επί τόκων οι οποίοι «έχουν συμφωνηθεί χωρίς καθορισμό του ύψους τους ή προβλέπονται εκ του νόμου». Περαιτέρω, το άρθρο 1000 παράγραφος 2 του ABGB ρυθμίζει τις περιπτώσεις κατά τις οποίες μπορεί να απαιτηθεί ανατοκισμός των τόκων (τόκος τόκων).

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Σύμφωνα με το 1000 παράγραφος 1 του ABGB, το νόμιμο επιτόκιο ανέρχεται σε τέσσερα τοις εκατό ετησίως. Κατά το άρθρο 1333 παράγραφος 1 του ABGB σε συνδυασμό με το άρθρο 1000 παράγραφος 1 του ABGB, το ίδιο ισχύει και για το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας. Το εν λόγω επιτόκιο είναι εφαρμοστέο και στις περιπτώσεις μονομερώς επιχειρηματικών δικαιοπραξιών.

Στην περίπτωση των σχετιζόμενων με τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες δικαιοπραξιών μεταξύ επιχειρήσεων καθώς και μεταξύ επιχειρήσεων και νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, ισχύει, σε περίπτωση υπερημερίας στην εξόφληση χρηματικής απαίτησης, σύμφωνα με το άρθρο 456 του UGB, επιτόκιο υπερημερίας το οποίο αντιστοιχεί στο επονομαζόμενο βασικό επιτόκιο συν 9,2 εκατοστιαίες μονάδες. Κρίσιμο για το εκάστοτε εξάμηνο είναι το βασικό επιτόκιο που ισχύει την πρώτη ημερολογιακή ημέρα του οικείου εξαμήνου. Το βασικό επιτόκιο δημοσιεύεται στον δικτυακό τόπο της κεντρικής τράπεζας της Αυστρίας, στη διεύθυνση http://www.oenb.at, στην ενότητα «Allgemeines»/«Wichtige Zinssätze» (Γενικά / Σημαντικά επιτόκια).

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Σύμφωνα με το άρθρο 1000 παράγραφος 2 του ABGB, ο δανειστής χρηματικής απαίτησης μπορεί να απαιτήσει την καταβολή τόκου τόκων όταν αυτό έχει συμφωνηθεί ρητά από τα μέρη. Ωστόσο, ακόμη και χωρίς τέτοια συμφωνία μεταξύ των μερών, μπορεί να απαιτηθεί η καταβολή τόκου τόκων, με επιτόκιο το οποίο προβλέπεται από τον νόμο και ανέρχεται σε τέσσερα τοις εκατό ετησίως, από την ημέρα της έναρξης της εκκρεμοδικίας (επίδοση της αγωγής στον εναγόμενο), εφόσον με την αγωγή ζητείται η επιδίκαση των καταβλητέων τόκων. Το αυστριακό δίκαιο δεν περιλαμβάνει γενική απαγόρευση του τόκου τόκων.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Στις προαναφερόμενες διατάξεις του αυστριακού αστικού κώδικα και του κώδικα δικαίου επιχειρήσεων παρέχεται δωρεάν πρόσβαση από τον δικτυακό τόπο της Ομοσπονδιακής Καγκελαρίας (http://www.ris.bka.gv.at/). Για πρόσβαση στις εν λόγω διατάξεις, επιλέξτε τη βάση δεδομένων «Bundesrecht»/«Bundesrecht konsolidiert» (Ομοσπονδιακή νομοθεσία / Κωδικοποιημένη ομοσπονδιακή νομοθεσία).

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.

Επιτόκια - Πολωνία

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Σύμφωνα με το άρθρο 359 παράγραφος 1 του Νόμου της 23ης Απριλίου 1964 – Αστικός Κώδικας [Εφημερίδα της Νομοθεσίας του 2014, τεύχος 121 (Dziennik Ustaw), όπως τροποποιήθηκε, στο εξής αναφερόμενος ως «ΑΚ»], νόμιμοι τόκοι επί χρηματικού ποσού οφείλονται μόνον εάν αποτελούν προϊόν άσκησης μέσων έννομης προστασίας, εάν προβλέπονται από τον νόμο, από δικαστική απόφαση ή από απόφαση άλλης αρμόδιας αρχής. Εάν δεν καθορίζονται με άλλο τρόπο, οι νόμιμοι τόκοι υπολογίζονται με βάση το νόμιμο επιτόκιο αναφοράς της Narodowy Bank Polski (κεντρική τράπεζα της Πολωνίας), προσαυξημένο κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες.

Ωστόσο, όσον αφορά τους τόκους υπερημερίας, σύμφωνα με το άρθρο 481 παράγραφος 2 του ΑΚ, εάν δεν καθορίζεται ο σχετικός συντελεστής, οι νόμιμοι τόκοι υπερημερίας προκύπτουν από το άθροισμα του επιτοκίου αναφοράς της Narodowy Bank Polski συν 5,5 ποσοστιαίες μονάδες. Εάν για μια οφειλή προβλέπεται υψηλότερο επιτόκιο υπολογισμού, τότε ο πιστωτής μπορεί να ζητήσει την καταβολή τόκων υπερημερίας με βάση το εν λόγω επιτόκιο.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Σύμφωνα με το άρθρο 359 παράγραφος 2 του ΑΚ οι νόμιμοι τόκοι προκύπτουν από το άθροισμα του επιτοκίου αναφοράς της Narodowy Bank Polski συν 3,5 ποσοστιαίες μονάδες. Το υπουργείο Δικαιοσύνης δημοσιεύει το επιτόκιο για τον υπολογισμό των νόμιμων τόκων στην πολωνική Εφημερίδα της Κυβέρνησης (Monitor Polski). Την παρούσα στιγμή, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης, της 7ης Ιανουαρίου 2016, από την 1η Ιανουαρίου 2016 το επιτόκιο για τον υπολογισμό των νόμιμων τόκων ανέρχεται σε 5 % ετησίως, ενώ το επιτόκιο για τους τόκους υπερημερίας στο 7 % ετησίως.

Οι τόκοι υπερημερίας για εμπορικές συναλλαγές, ωστόσο, διέπονται από τον Νόμο της 8ης Μαρτίου 2013 σχετικά με τις προθεσμίες πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές (Εφημερίδα της Νομοθεσίας του 2019, τεύχος 118), και το ύψος τους καθορίζεται τακτικά με ανακοίνωση του υπουργείου Επιχειρηματικότητας και Τεχνολογίας. Την παρούσα στιγμή, σύμφωνα με ανακοίνωση της 14ης Ιανουαρίου 2019, που ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2019 έως την 30ή Ιουνίου 2019, το επιτόκιο για τους τόκους υπερημερίας σε εμπορικές συναλλαγές ανέρχεται σε 9,50 % ετησίως.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Για πληροφορίες σχετικά με τα τρέχοντα επιτόκια της Narodowy Bank Polski, καθώς και το επιτόκιο αναφοράς, σας παραπέμπουμε στον ιστοχώρο της Narodowy Bank Polski στην εξής διεύθυνση: http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy.htm

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Οι ανακοινώσεις που εκδίδουν το υπουργείο Δικαιοσύνης και το υπουργείο Ανάπτυξης σχετικά με τα επίπεδα του νόμιμων τόκων (για τις εμπορικές συναλλαγές) είναι διαθέσιμες στον ιστοχώρο του «Rządowe Centrum Legislacji» (κρατικός οργανισμός για τη νομοθεσία) στην εξής διεύθυνση: http://www.monitorpolski.gov.pl/Wyszukiwanie/tabid/114/Title/odsetki/Default.aspx

Η πρωτότυπη γλωσσική έκδοση αυτής της σελίδας τροποποιήθηκε πρόσφατα. Η γλωσσική έκδοση που βλέπετε τώρα βρίσκεται στο στάδιο της μετάφρασης.

Επιτόκια - Πορτογαλία

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Νόμιμοι τόκοι

Ναι, η πορτογαλική νομοθεσία προβλέπει νόμιμα επιτόκια.

Οι τόκοι μπορούν να ορίζονται από τους διαδίκους ή να προβλέπονται στη νομοθεσία. Όταν ορίζονται από τους διαδίκους, ονομάζονται συμβατικοί τόκοι. Όταν προβλέπονται στη νομοθεσία, ονομάζονται νόμιμοι τόκοι.

Τόσο οι συμβατικοί όσο και οι νόμιμοι τόκοι μπορούν να είναι αστικοί ή εμπορικοί.

Σκοπός των τόκων

Γενικά, υπάρχουν δύο είδη τόκων: οι τόκοι ανταποδοτικού χαρακτήρα (π.χ. τόκοι οφειλόμενοι λόγω χορήγησης δανείου) και οι τόκοι υπερημερίας (π.χ. τόκοι οφειλόμενοι λόγω καθυστέρησης στην εκπλήρωση υποχρέωσης).

Νόμιμοι τόκοι οφειλόμενοι λόγω καθυστέρησης

Όταν υπάρχει καθυστέρηση στην εκπλήρωση χρηματικής οφειλής, κατά κανόνα, η αποζημίωση που οφείλεται λόγω της καθυστέρησης αντιστοιχεί στους νόμιμους τόκους, οι οποίοι υπολογίζονται από την ημερομηνία περιέλευσης του οφειλέτη σε υπερημερία. Χρηματική οφειλή είναι η υποχρέωση καταβολής χρημάτων σε τρίτο.

Χρόνος περιέλευσης σε υπερημερία

Ο οφειλέτης καθίσταται υπερήμερος αφότου λάβει δικαστική ή εξωδικαστική όχληση να εκπληρώσει την υποχρέωσή του.

Εντούτοις, υπάρχουν τρεις περιπτώσεις στις οποίες ο οφειλέτης θεωρείται υπερήμερος χωρίς απαραίτητα να έχει λάβει όχληση:

1. αν η υποχρέωση έχει συγκεκριμένο χρόνο λήξης
2. αν η υποχρέωση απορρέει από παράνομη πράξη
3. αν ο οφειλέτης αποφεύγει την όχληση, οπότε θεωρείται ότι ο οφειλέτης οχλήθηκε κατά την ημερομηνία κατά την οποία θα του είχε κανονικά κοινοποιηθεί η όχληση.

Αν η υποχρέωση δεν μπορεί να αποτιμηθεί σε χρήμα, δεν υπάρχει υπερημερία έως ότου μετατραπεί σε δυνάμενη να αποτιμηθεί σε χρήμα, εκτός αν για την αδυναμία αποτίμησής της σε χρήμα ευθύνεται ο οφειλέτης. Όταν η ευθύνη του οφειλέτη απορρέει από παράνομη πράξη ή κίνδυνο, ο οφειλέτης θεωρείται υπερήμερος από την ημερομηνία της επίσημης ειδοποίησής του, εκτός αν είχε καταστεί ήδη υπερήμερος σύμφωνα με τους όρους του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου.

Απόσβεση ή παύση της απαίτησης για τους τόκους

Από τη στιγμή που προκύπτει, η απαίτηση για τους τόκους δεν εξαρτάται απαραίτητα από την κύρια απαίτηση η μία μπορεί να εκχωρηθεί ή να αποσβεστεί ανεξάρτητα από την άλλη.

Καταλογισμός των μερικών πληρωμών

Σε ό,τι αφορά τον καταλογισμό των πληρωμών, η εθνική νομοθεσία καθορίζει τους ακόλουθους κανόνες:

i) Όταν, πέραν του κεφαλαίου, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει δαπάνες ή τόκους ή οφείλει να αποζημιώσει τον πιστωτή λόγω της υπερημερίας, καταβολή που δεν επαρκεί για να καλύψει όλη την οφειλή καταλογίζεται, με τη σειρά αυτή, στις δαπάνες, την αποζημίωση, τους τόκους και το κεφάλαιο.

ii) Καταλογισμός στο κεφάλαιο μπορεί να γίνει μόνο στο τέλος, εκτός και αν ο πιστωτής συμφωνήσει να γίνει πριν.

Τόκοι τόκων

Τόκοι υπερημερίας μπορούν να επιβληθούν σε συνήθεις τόκους (ανατοκισμός ή σύνθετοι τόκοι) σε ορισμένες περιπτώσεις.

Προκειμένου οι τόκοι να γεννήσουν περαιτέρω τόκους, πρέπει να πληρούται μία από τις δύο προϋποθέσεις:

1. είτε πρέπει να ειδοποιηθεί δικαστικά ο οφειλέτης να κεφαλαιοποιήσει τους σωρευμένους τόκους είτε πρέπει να υποχρεούται στην πληρωμή των τόκων επί ποινή κεφαλαιοποίησής τους.

Μπορούν να κεφαλαιοποιηθούν μόνο τόκοι που αντιστοιχούν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ενός έτους. Οι εν λόγω περιορισμοί στον ανατοκισμό δεν εφαρμόζονται αν αντίκεινται σε ειδικότερους τομεακούς κανόνες ή πρακτικές (π.χ. όπως στην περίπτωση των δανείων που χορηγούνται από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα οποία υπόκεινται σε ειδικούς κανόνες).

Σύμφωνα με την εθνική νομολογία, δεν μπορούν να σωρευτούν τόκοι υπερημερίας επί τόκων υπερημερίας. Από αυτό προκύπτει ότι οι νόμιμοι τόκοι που οφείλονται λόγω καθυστέρησης στην εκπλήρωση οικονομικής υποχρέωσης δεν μπορούν, καταρχήν, να γεννήσουν τόκους. Αυτό ισχύει με την επιφύλαξη τυχόν διακύμανσης της εν λόγω νομολογιακής ερμηνείας και της πιθανότητας που προβλέπεται στη νομοθεσία επιβολής υποχρεωτικής χρηματικής ποινής όταν δικαστική απόφαση επιδικάζει την πληρωμή χρηματικού ποσού.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Τα νόμιμα επιτόκια ποικίλλουν, ανάλογα με το αν αφορούν αστικούς ή εμπορικούς τόκους.

Νόμιμοι αστικοί τόκοι

Οι νόμιμοι αστικοί τόκοι καθορίζονται με κοινό υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα (Portaria) των υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών, σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 559 παράγραφος 1 του πορτογαλικού αστικού κώδικα (Código Civil). Κατά την ημερομηνία σύνταξης του παρόντος ενημερωτικού δελτίου, τα αστικά επιτόκια καθορίζονται με το υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 291/03, της 8.4.2003, το οποίο εξακολουθεί να ισχύει.

Νόμιμοι εμπορικοί τόκοι

Οι νόμιμοι εμπορικοί τόκοι οφείλονται γενικά για οφειλές εμπορικών επιχειρήσεων, ατομικών επιχειρήσεων και νομικών προσώπων, και ιδίως για τα είδη οφειλών που αναφέρονται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013, της 10.5.2013, στο οποίο γίνονται παραπομπές παρακάτω.

Οι νόμιμοι εμπορικοί τόκοι καθορίζονται με κοινό υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα των υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών, σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 102 παράγραφοι 3 έως 5 του πορτογαλικού εμπορικού κώδικα (Código Comercial). Κατά την ημερομηνία σύνταξης του παρόντος ενημερωτικού δελτίου, ο καθορισμός των εμπορικών τόκων προβλέπεται στο υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 277/13, της 26.08.2013, σύμφωνα με το οποίο τα εμπορικά επιτόκια καθορίζονται σε εξαμηνιαία βάση.

Το ύψος κάθε εμπορικού επιτοκίου που αναφέρεται στο υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 277/13, της 26.08.2013, ορίζεται με ανακοίνωση της Γενικής Διεύθυνσης Θησαυροφυλακίου και Οικονομικών (Direcção Geral do Tesouro e Finanças), η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Diário da República), 2η σειρά, έως τις 15 Ιανουαρίου και τις 15 Ιουλίου κάθε έτους.

Το υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 277/13, της 26.08.2013, προβλέπει δύο εμπορικά επιτόκια υπερημερίας, που διαφέρουν ανάλογα με τις συναλλαγές που αφορούν:

1. το πρώτο είναι το επιτόκιο που εφαρμόζεται σε καθυστερήσεις πληρωμής οι οποίες σχετίζονται με εμπορικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων ή μεταξύ επιχειρήσεων και δημόσιων οντοτήτων, που προβλέπονται στο νομοθετικό διάταγμα αριθ. 62/2013, της 10.05.2013
2. το δεύτερο είναι το συμπληρωματικό επιτόκιο υπερημερίας που εφαρμόζεται σε άλλες πράξεις που αφορούν οφειλές εμπορικών επιχειρήσεων, ατομικών επιχειρήσεων ή νομικών προσώπων, σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 102 παράγραφος 3 του πορτογαλικού εμπορικού κώδικα.

Τα νόμιμα επιτόκια, είτε αστικά είτε εμπορικά, παρουσιάζουν διακυμάνσεις με την πάροδο του χρόνου. Για τον λόγο αυτόν, ο υπολογισμός των τόκων οφείλει να λαμβάνει υπόψη τα διαφορετικά επιτόκια που ισχύουν για κάθε τμήμα του χρονικού διαστήματος υπερημερίας.

Για πρακτικούς λόγους, στο παρόν αναφέρονται μόνο τα νόμιμα επιτόκια για τα πρόσφατα έτη. Το περιεχόμενο του παρόντος ενημερωτικού δελτίου προορίζεται μόνο για πληροφόρηση και δεν υποκαθιστά την ενημέρωση για την ισχύουσα εθνική νομοθεσία για κάθε συγκεκριμένη περίπτωση.

Υποχρεωτική προσαύξηση επιτοκίου 5% προστίθεται στον νόμιμο οφειλόμενο τόκο αν διατάσσεται πληρωμή χρηματικού ποσού με δικαστική απόφαση. Στην περίπτωση αυτή, θα οφείλεται αυτόματα τόκος με επιτόκιο 5% ετησίως –χωρίς να χρειάζεται περαιτέρω σχετική δικαστική απόφαση– αρχής γενομένης από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της απόφασης. Αυτή η υποχρεωτική χρηματική ποινή προστίθεται στον τόκο υπερημερίας, εφόσον συντρέχει τέτοια περίπτωση, ή στην οφειλόμενη αποζημίωση, σύμφωνα με το άρθρο 829 α παράγραφος 4 του πορτογαλικού αστικού κώδικα.

Τα νόμιμα αστικά επιτόκια από τις 5 Αυγούστου 1980 μέχρι σήμερα είναι τα εξής:

Τα νόμιμα εμπορικά επιτόκια από τις 28 Σεπτεμβρίου 1995 μέχρι σήμερα είναι τα εξής:

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου υπάρχουν στον δικτυακό τόπο της Γενικής Διεύθυνσης Θησαυροφυλακίου και Οικονομικών του Υπουργείου Δικαιοσύνης:

http://www.dgtf.pt/avisos-e-circulares/taxas-de-juros-moratorios

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Η πρόσβαση στον δικτυακό τόπο που αναφέρεται στην απάντηση στην ερώτηση 3 είναι δωρεάν.

Συναφής νομοθεσία

Αστικός κώδικας https://www.pgdlisboa.pt/leis/lei_mostra_articulado.php?nid=775&tabela=leis

Εμπορικός κώδικας https://www.igf.gov.pt/leggeraldocs/CODIGO_COMERCIAL_LIVRO_1.htm

Υπουργικό εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 291/2003 https://dre.pt/pesquisa/-/search/223663/details/maximized

Αποποίηση ευθύνης

Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν ενημερωτικό δελτίο είναι γενικής φύσης και δεν είναι εξαντλητικές. Δεν δεσμεύουν το σημείο επαφής, το ευρωπαϊκό δικαστικό δίκτυο για αστικές και εμπορικές υποθέσεις, τα δικαστήρια ή οποιαδήποτε άλλα πρόσωπα. Δεν προορίζονται να αντικαταστήσουν την ενημέρωση για την ισχύουσα νομοθεσία.

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Το κυβερνητικό διάταγμα αριθ. 13/2011 σχετικά με τον νόμιμο τόκο ανταποδοτικού χαρακτήρα και τον τόκο υπερημερίας για τις χρηματικές υποχρεώσεις, καθώς και για τη θέσπιση ορισμένων χρηματοοικονομικών και φορολογικών μέτρων στον τραπεζικό τομέα ρυθμίζει το νομικό καθεστώς για τους νόμιμους τόκους:

- ανταποδοτικοί τόκοι (πρόκειται για τους τόκους που οφείλονται από τον οφειλέτη επί του ποσού που υποχρεούται να καταβάλει εντός ορισμένης προθεσμίας, οι οποίοι υπολογίζονται για την περίοδο που προηγείται της εκπνοής της προθεσμίας πληρωμής) και

- τόκοι υπερημερίας (πρόκειται για τους τόκους που οφείλονται από τον οφειλέτη επί του ποσού χρηματικής υποχρέωσης την οποία δεν έχει εκπληρώσει εμπρόθεσμα).

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του κυβερνητικού διατάγματος αριθ. 13/2011, στην περίπτωση κατά την οποία, δυνάμει νομικών διατάξεων ή συμβατικών ρητρών, υφίσταται απαίτηση για τόκους ανταποδοτικού χαρακτήρα και/ή τόκους υπερημερίας, ανάλογα με την περίπτωση, και ελλείψει ρητής συμφωνίας των μερών σχετικά με το εφαρμοστέο συναφώς επιτόκιο, ο καταβλητέος νόμιμος τόκος είναι αυτός που αντιστοιχεί στο καθένα από τα μέρη.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Οι διατάξεις που διαμορφώνουν το νομικό καθεστώς που διέπει τους νόμιμους/συμβατικούς τόκους ανταποδοτικού χαρακτήρα/υπερημερίας είναι αυτές των άρθρων 3 έως 5 του κυβερνητικού διατάγματος αριθ. 13/2011 σχετικά με τον νόμιμο τόκο ανταποδοτικού χαρακτήρα και τον τόκο υπερημερίας για τις χρηματικές υποχρεώσεις, καθώς και για τη θέσπιση ορισμένων χρηματοοικονομικών και φορολογικών μέτρων στον τραπεζικό τομέα:

Άρθρο 3 - (1) Το επιτόκιο του νόμιμου τόκου ανταποδοτικού χαρακτήρα καθορίζεται στο ύψος του επιτοκίου αναφοράς της Εθνικής Τράπεζας της Ρουμανίας, που είναι το βασικό επιτόκιο που καθορίζεται από το διοικητικό συμβούλιο της Εθνικής Τράπεζας της Ρουμανίας.

(2) Το επιτόκιο του τόκου υπερημερίας καθορίζεται στο επίπεδο του επιτοκίου αναφοράς συν 4 εκατοστιαίες μονάδες.

(2 εδάφιο 1) Στις σχέσεις μεταξύ επαγγελματιών και μεταξύ επαγγελματιών και αναθετουσών αρχών, ο νόμιμος τόκος υπερημερίας καθορίζεται στο επίπεδο του επιτοκίου αναφοράς συν 8 εκατοστιαίες μονάδες.

(3) Στις έννομες σχέσεις που δεν απορρέουν από την εκμετάλλευση επιχείρησης κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 3 του νόμου αριθ. 287/2009 περί αστικού κώδικα, όπως αναδημοσιεύτηκε, το νόμιμο επιτόκιο καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2, απομειούμενο κατά 20%.

(4) Το επιτόκιο αναφοράς της Εθνικής Τράπεζας της Ρουμανίας δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης της Ρουμανίας, Μέρος Ι, με τη φροντίδα της Εθνικής Τράπεζας της Ρουμανίας, κάθε φορά που τροποποιείται το ύψος του βασικού επιτοκίου.

Άρθρο 4 - Στις έννομες σχέσεις με στοιχείο αλλοδαπότητας, όταν είναι εφαρμοστέα η ρουμανική νομοθεσία και όταν ορίζεται πληρωμή σε ξένο νόμισμα, το νόμιμο επιτόκιο είναι 6% ετησίως.

Άρθρο 5 - (1) Στις έννομες σχέσεις που δεν απορρέουν από την εκμετάλλευση επιχείρησης κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 3 του νόμου αριθ. 287/2009 περί αστικού κώδικα, όπως αναδημοσιεύτηκε, ο τόκος δεν μπορεί να υπερβαίνει τον νόμιμο τόκο κατά ποσοστό άνω του 50% ετησίως.

(2) Οποιαδήποτε ρήτρα παραβιάζει τις διατάξεις της παραγράφου 1 είναι αυτοδικαίως άκυρη. Στην περίπτωση αυτή, ο πιστωτής εκπίπτει του δικαιώματός του να αξιώσει τον νόμιμο τόκο.

(3) Η εγκυρότητα του ύψους του συμβατικού τόκου καθορίζεται σε σχέση με τον νόμιμο τόκο που ισχύει την ημερομηνία υπογραφής.»

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Το άρθρο 3 παράγραφος 1 του κυβερνητικού διατάγματος αριθ. 13/2011 σχετικά με τον νόμιμο τόκο ανταποδοτικού χαρακτήρα και τον τόκο υπερημερίας για τις χρηματικές υποχρεώσεις, καθώς και για τη θέσπιση ορισμένων χρηματοοικονομικών και φορολογικών μέτρων στον τραπεζικό τομέα προβλέπει ότι το επιτόκιο του νόμιμου τόκου ανταποδοτικού χαρακτήρα καθορίζεται στο ύψος του επιτοκίου αναφοράς της Εθνικής Τράπεζας της Ρουμανίας, που είναι το βασικό επιτόκιο που καθορίζεται με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας της Ρουμανίας. Αυτό δημοσιεύεται στον δικτυακό τόπο της Εθνικής Τράπεζας της Ρουμανίας, στη διεύθυνση https://www.bnr.ro/Monetary-Policy--3318.aspx

Για τον τρόπο υπολογισμού του επιτοκίου του νόμιμου τόκου, ανάλογα με την περίπτωση, βλέπε παραπάνω.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Ναι, στη ρουμανική γλώσσα, το κυβερνητικό διάταγμα αριθ. 13/2011 σχετικά με τον νόμιμο τόκο ανταποδοτικού χαρακτήρα και τον τόκο υπερημερίας για τις χρηματικές υποχρεώσεις, καθώς και για τη θέσπιση ορισμένων χρηματοοικονομικών και φορολογικών μέτρων στον τραπεζικό τομέα. Βλέπε δικτυακό τόπο της Εθνικής Τράπεζας της Ρουμανίας http://www.bnr.ro/apage.aspx?pid=404&actId=324573

Ναι, στην αγγλική γλώσσα, για το επιτόκιο αναφοράς της Εθνικής Τράπεζας της Ρουμανίας. Βλέπε δικτυακό τόπο της Εθνικής Τράπεζας της Ρουμανίας https://www.bnr.ro/Monetary-Policy--3318.aspx

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Η έννοια του τόκου ορίζεται στο άρθρο 374 του Κώδικα Ενοχικού Δικαίου [Obligacijski zakonik, στη συνέχεια ΟΖ, Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Σλοβενίας (Uradni list RS - UL RS) αριθ. 97/07 – επίσημο κωδικοποιημένο κείμενο, και 64/16 – απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου], το οποίο ορίζει ότι ο οφειλέτης, εκτός της κύριας οφειλής, οφείλει τόκο, όταν αυτό προβλέπεται από τον νόμο ή έχει συμφωνηθεί μεταξύ του δανειστή και του οφειλέτη.

Αν ο οφειλέτης καθυστερήσει να ανταποκριθεί σε χρηματική υποχρέωση, σύμφωνα με το άρθρο 378 παράγραφος 1 του ΟΖ, οφείλει επίσης τόκο, πέραν της κύριας οφειλής.

Ο συμβατικός τόκος ρυθμίζεται από το άρθρο 382 του ΟΖ, όπου προβλέπεται ότι τα συμβαλλόμενα μέρη μπορούν να συμφωνήσουν ότι ο οφειλέτης καταβάλλει συμβατικό τόκο, εκτός της κύριας οφειλής, για περίοδο από τη χρονική στιγμή που προκύπτει η χρηματική υποχρέωση έως την αποπληρωμή της.

Στη Σλοβενία απαγορεύεται ο ανατοκισμός, πράγμα που σημαίνει ότι ο τόκος που οφείλεται, αλλά δεν έχει ακόμη καταβληθεί, δεν είναι τοκοφόρος, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο. Συνεπώς, συμβατική διάταξη που προβλέπει τόκο επί του μη καταβληθέντος οφειλόμενου τόκου είναι άκυρη. Ωστόσο, στο πλαίσιο σύμβασης, μπορεί να συμφωνηθεί ότι το επιτόκιο μπορεί να αυξηθεί, αν ο οφειλέτης δεν καταβάλει έγκαιρα τον τόκο.

Εντούτοις, το άρθρο 27α του Νόμου περί προστασίας των καταναλωτών (Zakon o varstvu potrošnikov) (UL RS Nos 98/04 - επίσημο κωδικοποιημένο κείμενο, 114/06 - ZUE, 126/07, 86/09, 78/11, 38/14 και 19/15) προβλέπει ότι, παρά τις γενικές διατάξεις περί ενοχών, σε περίπτωση καθυστέρησης της πληρωμής εκ μέρους καταναλωτή, τα συμβαλλόμενα μέρη δεν μπορούν να συμφωνήσουν στη επιβολή υψηλότερων επιτοκίων από αυτά που προβλέπει ο ΟΖ.

Σύμφωνα με τον ΟΖ, αν το συμφωνηθέν επιτόκιο υπερημερίας ή το συμβατικό επιτόκιο υπερβαίνει το 50% του νόμιμου επιτοκίου υπερημερίας, η συμφωνία αυτή θεωρείται τοκογλυφική σύμβαση, εκτός αν ο δανειστής είναι σε θέση να αποδείξει ότι δεν έκανε κατάχρηση της δυσχερούς οικονομικής κατάστασης του οφειλέτη, της ανεπαρκούς πείρας του, της αμέλειας ή του εθισμού του ή ότι το όφελος που αποκόμισε για τον εαυτό του ή άλλο άτομο δεν είναι έκδηλα δυσανάλογο με αυτό που είχε δεσμευτεί να παράσχει ή να κάνει. Η υπόθεση αυτή δεν ισχύει για εμπορικές συμβάσεις, δηλαδή για συμβάσεις που συνάπτονται μεταξύ οικονομικών επιχειρήσεων (εταιρείες και άλλες νομικές οντότητες που ασκούν οικονομική δραστηριότητα ή ατομικές επιχειρήσεις).

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Το άρθρο 378 παράγραφος 2 του ΟΖ ορίζει ότι το επιτόκιο υπερημερίας ανέρχεται σε 8% ανά έτος, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από τον νόμο. Σύμφωνα με το άρθρο 379 του ΟΖ, ο δανειστής και ο οφειλέτης μπορούν να συμφωνήσουν υψηλότερο ή χαμηλότερο επιτόκιο υπερημερίας από το επιτόκιο υπερημερίας που ορίζει ο νόμος (συμβατικά συμφωνημένο επιτόκιο). Όπως επισημάνθηκε ήδη, δεν επιτρέπεται να συμφωνηθεί υψηλότερο επιτόκιο υπερημερίας σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής εκ μέρους καταναλωτή ως συμβαλλόμενου μέρους.

Ένας ειδικός νόμος που ρυθμίζει το επιτόκιο είναι ο Νόμος περί νομίμου επιτοκίου υπερημερίας (Zakon o predpisani obrestni meri zamudnih obresti) (UL RS No 11/07 - επίσημο κωδικοποιημένο κείμενο (στη συνέχεια: ZPOMZO-1). Το άρθρο 2 του εν λόγω νόμου ορίζει ότι, λαμβανομένου υπόψη του άρθρου 3 παράγραφος 1 στοιχείο δ) της οδηγίας 2000/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2000, για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές (ΕΕ L 200 της 8.8.2000, σ. 35), το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας αποτελεί το επιτόκιο αναφοράς συν 8 ποσοστιαίες μονάδες. Το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας ισχύει για περίοδο έξι μηνών, με αφετηρία από την 1η Ιανουαρίου ή την 1η Ιουλίου. Το επιτόκιο αναφοράς είναι το επιτόκιο που εφαρμόστηκε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις κύριες πράξεις αναχρηματοδότησης που πραγματοποίησε πριν από την πρώτη ημερολογιακή ημέρα της αντίστοιχης εξάμηνης περιόδου. Ο Υπουργός Οικονομικών δημοσιεύει το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας και τις μεταβολές του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Σλοβενίας. Το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας, το οποίο εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2017 και ισχύει για περίοδο έξι μηνών, ανέρχεται σε 8%.

Το συμβατικό επιτόκιο καθορίζεται στο άρθρο 382 του ΟΖ. Συγκεκριμένα, σε περιπτώσεις που έχει συμφωνηθεί το συμβατικό επιτόκιο αλλά όχι το πραγματικό επιτόκιο και η ημερομηνία λήξης της προθεσμίας πληρωμής, το ετήσιο επιτόκιο ανέρχεται σε 6% και το επιτόκιο αυτό είναι καταβλητέο ταυτόχρονα με την καταβολή της κύριας οφειλής. Το συμβατικό επιτόκιο παύει να επιβάλλεται όταν το άθροισμα του οφειλόμενου τόκου που δεν έχει ακόμη καταβληθεί υπερβαίνει την αρχική οφειλή.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Πληροφορίες σχετικά με τα βασικά επιτόκια και τα επιτόκια υπερημερίας είναι, επίσης, διαθέσιμες στον ιστότοπο της Τράπεζας της Σλοβενίας.

Προσωρινός υπολογισμός του τόκου μπορεί να πραγματοποιηθεί στον ιστότοπο του Ανώτατου Δικαστηρίου της Δημοκρατίας της Σλοβενίας.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Κώδικας υποχρεώσεων της Δημοκρατίας της Σλοβενίας

Νόμος περί νομίμου επιτοκίου υπερημερίας

Νόμος περί προστασίας των καταναλωτών

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Ο τόκος υπερημερίας είναι ποινή για καθυστέρηση εξόφλησης οφειλής. Καταβάλλεται επιπλέον της οφειλής και καθορίζεται ως ποσοστό επί του οφειλόμενου ποσού. Σύμφωνα με τον νόμο, η καθυστέρηση εξόφλησης της οφειλής μεταβάλλει το περιεχόμενο των δικαιωμάτων του πιστωτή και των υποχρεώσεων του οφειλέτη, καθώς θεσπίζει νέα δικαιώματα και υποχρεώσεις επιπλέον της υποχρέωσης εξόφλησης της οφειλής, ανεξάρτητα από το αν ο οφειλέτης προκάλεσε την καθυστέρηση ή όχι.

Όσον αφορά τον νόμιμο τόκο υπερημερίας, το σλοβακικό δίκαιο κάνει διάκριση μεταξύ του τόκου υπερημερίας που οφείλεται βάσει του άρθρου 517 παράγραφος 2 του νόμου 40/1964 (Αστικός Κώδικας, Občianský zákonník) και του τόκου υπερημερίας που οφείλεται βάσει του άρθρου 369 του εμπορικού κώδικα (Obchodný zákonník). Στο πλαίσιο του αστικού δικαίου, το επιτόκιο υπερημερίας δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμβατικών διαπραγματεύσεων, δηλαδή τα συμβαλλόμενα μέρη δεν μπορούν να συμφωνήσουν ποσοστό υψηλότερο από εκείνο που ορίζεται από τον νόμο, σε αντίθεση με το εμπορικό δίκαιο, το οποίο ευνοεί την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των επιχειρήσεων για το επιτόκιο υπερημερίας αν δεν υπάρξει συμφωνία για το επιτόκιο, ο πιστωτής δικαιούται τόκους υπερημερίας με το νόμιμο επιτόκιο.

Συνεπώς, ο νόμιμος τόκος είναι τόκος υπερημερίας το ύψος του οποίου καθορίζεται από τον νόμο, ανάλογα με το αν η συγκεκριμένη περίπτωση εμπίπτει στο πεδίο του αστικού ή του εμπορικού δικαίου. Στο πλαίσιο του αστικού δικαίου, το επιτόκιο υπερημερίας δεν μπορεί να είναι ανώτερο από το επιτόκιο που ορίζεται από τον νόμο (δηλαδή, μπορεί να συμφωνηθεί χαμηλότερο επιτόκιο), ενώ, ελλείψει συμβατικής συμφωνίας, ο τόκος υπερημερίας, αν ο πιστωτής τον ζητήσει, υπολογίζεται αυτομάτως με το νόμιμο επιτόκιο. Στο πλαίσιο του εμπορικού δικαίου, το επιτόκιο υπερημερίας μπορεί να είναι υψηλότερο ή χαμηλότερο από το νόμιμο επιτόκιο, ενώ το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας ισχύει μόνο ελλείψει συμβατικής συμφωνίας.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Σύμφωνα με το άρθρο 517 παράγραφος 2 του Αστικού Κώδικα, το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας ορίζεται από τον κανονισμό αριθ. 87/1995 (nariadenie č. 87/1995 Z.z.) σε ποσοστό πέντε εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερο από το βασικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από την πρώτη ημέρα καθυστέρησης της οφειλής. Ως εκ τούτου, προστίθενται πέντε ποσοστιαίες μονάδες στο βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ (δηλαδή στο επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης). Τα επιτόκια της ΕΚΤ για τις επιμέρους περιόδους διατίθενται στον δικτυακό τόπο της Εθνικής Τράπεζας της Σλοβακίας . Το επιτόκιο υπερημερίας που ισχύει κατά την πρώτη ημέρα υπερημερίας ισχύει για όλη τη διάρκεια της καθυστέρησης, ενώ τυχόν μεταγενέστερες αναπροσαρμογές του δείκτη βάσης της ΕΚΤ δεν έχουν καμία επίπτωση στο επιτόκιο υπερημερίας.

Στο πλαίσιο του εμπορικού δικαίου, ο νόμιμος τόκος διέπεται από το άρθρο 369 του εμπορικού κώδικα, σύμφωνα με το οποίο, σε περίπτωση καθυστέρησης εξόφλησης της οφειλής, ο πιστωτής, αν έχει εκπληρώσει τις εκ του νόμου και τις συμβατικές του υποχρεώσεις, δικαιούται να ζητήσει τόκους υπερημερίας με το επιτόκιο που έχει συμφωνηθεί στη σύμβαση, χωρίς να απαιτείται καμία ειδική κοινοποίηση (όχληση). Όπως αναφέρεται ανωτέρω, στις εμπορικές σχέσεις το επιτόκιο υπερημερίας μπορεί να τροποποιηθεί συμβατικά. Ωστόσο, ακόμη και όταν έχει συμφωνηθεί συμβατικό επιτόκιο υπερημερίας, το επιτόκιο πρέπει να συνάδει με τις αρχές της εντιμότητας των εμπορικών συναλλαγών. Σε αντίθετη περίπτωση, το δικαίωμα που απορρέει από τη σχετική συμφωνία δεν προστατεύεται, πράγμα που σημαίνει ότι ακόμη και αν το επιτόκιο έχει συμφωνηθεί συμβατικά, το δικαστήριο δεν μπορεί να επιδικάσει τόκους με επιτόκιο που παραβιάζει τις εν λόγω αρχές. Μια άλλη εξαίρεση αφορά οφειλές που έχουν προκύψει στο πλαίσιο καταναλωτικής σύμβασης, όπου οφειλέτης είναι ο καταναλωτής, οπότε το συμβατικό επιτόκιο υπερημερίας δεν μπορεί να είναι υψηλότερο από το ποσό που καθορίζεται δυνάμει του αστικού δικαίου.

Επιπλέον, βάσει του ίδιου άρθρου, αν δεν έχει συμφωνηθεί επιτόκιο υπερημερίας, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει τόκους υπερημερίας με το επιτόκιο που έχει ορίσει η κυβέρνηση της Σλοβακίας στον κανονισμό αριθ. 21/2013 (nariadenie č. 21/2013 Z.z.). Η νομοθεσία επιτρέπει σταθερά και μεταβλητά (κυμαινόμενα) επιτόκια υπερημερίας. Το σταθερό επιτόκιο είναι ίσο με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ την πρώτη ημέρα υπερημερίας προσαυξημένο κατά εννέα ποσοστιαίες μονάδες το επιτόκιο αυτό εφαρμόζεται για όλη την διάρκεια της υπερημερίας. Ως εκ τούτου, τυχόν μεταγενέστερες αναπροσαρμογές του δείκτη βάσης της ΕΚΤ δεν επηρεάζουν το επιτόκιο υπερημερίας (αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτό το επιτόκιο υπερημερίας ονομάζεται σταθερό επιτόκιο).Ωστόσο, αντί του σταθερού επιτοκίου ο πιστωτής μπορεί να ζητήσει μεταβλητό επιτόκιο υπερημερίας από τον οφειλέτη και, επομένως, μπορεί να απαιτήσει από τον οφειλέτη να καταβάλει τόκους υπερημερίας με επιτόκιο ίσο με τον δείκτη βάσης της ΕΚΤ που ισχύει την πρώτη ημέρα του σχετικού ημερολογιακού εξαμήνου, προσαυξημένο κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες. Αν ο πιστωτής επιλέξει μεταβλητό επιτόκιο υπερημερίας, αυτή η μέθοδος υπολογισμού των τόκων (όχι το επιτόκιο που ορίζεται όταν συμβεί η υπερημερία, αλλά η μέθοδος υπολογισμού του επιτοκίου) ισχύει για όλη τη διάρκεια της υπερημερίας. Συνεπώς, ο όρος «μεταβλητό επιτόκιο υπερημερίας» σημαίνει ότι το επιτόκιο υπερημερίας μπορεί να τροποποιηθεί σε συνάρτηση με τις μεταβολές του δείκτη βάσης της ΕΚΤ που ισχύει την πρώτη ημέρα του σχετικού ημερολογιακού εξαμήνου, δηλαδή την 1η Ιανουαρίου και την 1η Ιουλίου. Τα επιτόκια της ΕΚΤ για τις επιμέρους περιόδους διατίθενται στον δικτυακό τόπο της Εθνικής Τράπεζας της Σλοβακίας .

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Η μέθοδος υπολογισμού των τόκων υπερημερίας ορίζεται με σαφή και κατανοητό τρόπο στη νομοθεσία. Το ισχύον επιτόκιο υπερημερίας δημοσιεύεται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Σλοβακικής Δημοκρατίας (Ministerstvo spravodlivosti Slovenskej republiky) στον ιστότοπό του. Είναι επίσης ανεπίσημα διαθέσιμο στο διαδίκτυο, στη διεύθυνση https://www.najpravo.sk/, που χρησιμοποιείται συχνά από τους Σλοβάκους πιστωτές και οφειλέτες και τους δικηγόρους τους. Αυτός ο ιστότοπος επιτρέπει επίσης εύκολους υπολογισμούς των τόκων υπερημερίας με χρήση εργαλείου υπολογισμού, ειδικά σχεδιασμένου για τον σκοπό αυτόν.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Επιπλέον των παραπάνω συνδέσμων, η τρέχουσα διατύπωση της σχετικής νομοθεσίας (αστικός και εμπορικός κώδικας) και των σχετικών κανονισμών (κανονισμοί 87/1995 και 21/2013) υπάρχει στον ιστότοπο https://www.slov-lex.sk/domov.

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Ως «νόμιμος τόκος» στη φινλανδική νομοθεσία νοείται τόσο το επιτόκιο που εφαρμόζεται σε εκκρεμή οφειλή προτού καταστεί ληξιπρόθεσμη όσο και ο τόκος υπερημερίας. Διατάξεις και για τα δύο είδη νόμιμων τόκων περιέχονται στον νόμο περί τόκων (Korkolaki, αριθ. 633/1982). Η υποχρέωση καταβολής τόκου ή τόκου υπερημερίας καθορίζεται βάσει του νόμου περί τόκων, εκτός αν προκύπτει διαφορετικά από την υποχρέωση του οφειλέτη ή από εμπορική πρακτική ή εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά από τον νόμο (νόμος περί τόκων, άρθρο 2 παράγραφος 1).

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Τόκος επί οφειλών: Ο οφειλέτης δεν υποχρεούται να καταβάλει τόκο για το διάστημα προτού καταστεί ληξιπρόθεσμη η οφειλή (νόμος περί τόκων, άρθρο 3 παράγραφος 1). Ωστόσο, είναι δυνατόν να συμφωνηθεί συμβατικά η καταβολή τόκου. Αν η υποχρέωση καταβολής τόκου έχει συμφωνηθεί χωρίς καθορισμό του επιτοκίου, ο οφειλέτης οφείλει να καταβάλλει ετήσιο τόκο σύμφωνα με το επιτόκιο αναφοράς που προβλέπεται στο άρθρο 12 του νόμου περί τόκων (νόμος περί τόκων, άρθρο 3 παράγραφος 2).

Ο νόμος για την προστασία των καταναλωτών (Kuluttajansuojalaki, αριθ. 38/1978) θεσπίζει διατάξεις σχετικά με τον νόμιμο τόκο για τους οφειλέτες-καταναλωτές, ιδίως όσον αφορά τις χρηματικές οφειλές που απορρέουν από καταναλωτική πίστωση.

Σύμφωνα με τροποποίηση του νόμου που τέθηκε σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου 2019, το χρεωστικό επιτόκιο των καταναλωτικών πιστώσεων που λαμβάνονται από καταναλωτές δεν πρέπει να ορίζεται σε ποσοστό υψηλότερο του 20 % (κεφάλαιο 7, άρθρο 17 a του νόμου για την προστασία των καταναλωτών). Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται στις συμβάσεις πίστωσης που συνάπτονται από την 1η Σεπτεμβρίου 2019 και μετά, με ορισμένες εξαιρέσεις. Πριν από την έναρξη ισχύος της εν λόγω διάταξης τον Σεπτέμβριο του 2019, προβλεπόταν ανώτατο όριο για το επιτόκιο το οποίο συνδεόταν με το ετήσιο πραγματικό επιτόκιο της πίστωσης (το επιτόκιο αναφοράς προσαυξημένο κατά 50 εκατοστιαίες μονάδες, σύμφωνα με το άρθρο 12 του νόμου περί τόκων), αλλά από αυτό εξαιρούνταν, μεταξύ άλλων, οι πιστώσεις ύψους τουλάχιστον 2 000 EUR.

Επιπλέον, για την αντιμετώπιση της κατάστασης που επήλθε με τον κορονοϊό, βάσει τροποποίησης του νόμου για την προστασία των καταναλωτών, το ανώτατο επιτόκιο για ορισμένα είδη καταναλωτικών πιστώσεων καθορίστηκε προσωρινά στο 10 % (κεφάλαιο 7, άρθρο 17 c του νόμου για την προστασία των καταναλωτών). Η διάταξη αυτή ίσχυσε από την 1η Ιουλίου 2020 έως την 30ή Σεπτεμβρίου 2021.

Τα προαναφερόμενα επιτόκια μπορούν να εφαρμόζονται παράλληλα, ανάλογα, μεταξύ άλλων, με το είδος της πίστωσης (πίστωση τακτής λήξης ή ανοικτή πίστωση) και την ημερομηνία χορήγησης της πίστωσης ή την ημερομηνία ανάληψης της ανοικτής πίστωσης.

Τόκος υπερημερίας: Για τις συμβάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου σχετικά με τους όρους πληρωμής στις εμπορικές συμβάσεις (Laki kaupallisten sopimusten maksuehdoista, αριθ. 30/2013), το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας είναι οχτώ εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερο από το ισχύον κατά τον κρίσιμο χρόνο επιτόκιο αναφοράς (νόμος περί τόκων, άρθρο 4 a παράγραφος 1), δηλ. επί του παρόντος (φθινόπωρο του 2020) είναι 8,0 %. Για τις άλλες συμβάσεις, το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας είναι επτά εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερο από το ισχύον κατά τον κρίσιμο χρόνο επιτόκιο αναφοράς (νόμος περί τόκων, άρθρο 4), δηλ. επί του παρόντος (φθινόπωρο του 2020) είναι 7,0 %.

Όσον αφορά τις καταναλωτικές οφειλές, οι διατάξεις του νόμου περί τόκων για το επιτόκιο υπερημερίας αποτελούν αναγκαστικό δίκαιο και δεν είναι δυνατόν να συμφωνηθεί υψηλότερο επιτόκιο υπερημερίας (νόμος περί τόκων, άρθρο 2 παράγραφος 2). Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι αν ο τόκος υπερημερίας είναι χαμηλότερος από τον τόκο που είναι καταβλητέος επί της οφειλής για το διάστημα προτού καταστεί αυτή ληξιπρόθεσμη, ο τόκος υπερημερίας είναι καταβλητέος στην ίδια βάση όπως και πριν από το ληξιπρόθεσμο της οφειλής. Εντούτοις, αν η υποχρέωση του οφειλέτη απορρέει από σύμβαση καταναλωτικής πίστης, ο τόκος υπερημερίας είναι καταβλητέος στην ίδια βάση όπως και πριν από το ληξιπρόθεσμο της οφειλής για μέγιστο διάστημα 180 ημερών από την ημερομηνία κατά την οποία η οφειλή κατέστη στο σύνολό της ληξιπρόθεσμη. Αν εκδοθεί η δικαστική απόφαση επί της οφειλής πριν από την πάροδο του διαστήματος αυτού, ο τόκος είναι καταβλητέος στην ίδια βάση όπως και πριν από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης (άρθρο 4 παράγραφος 2 του νόμου περί τόκων).

Για τις οφειλές πλην των καταναλωτικών οφειλών, το επιτόκιο υπερημερίας να συμφωνηθεί συμβατικά. Ωστόσο, στις συμβάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου σχετικά με τους όρους πληρωμής στις εμπορικές συμβάσεις, δεν είναι δυνατόν να συμφωνηθεί ότι ο πιστωτής δεν θα έχει το δικαίωμα να χρεώνει τόκο υπερημερίας, ενώ αν ο οφειλέτης είναι αναθέτων φορέας, δεν είναι δυνατόν να συμφωνηθεί χαμηλότερο επιτόκιο υπερημερίας από εκείνο που καθορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 4 a παράγραφος 1 του νόμου περί τόκων [νόμος σχετικά με τους όρους πληρωμής στις εμπορικές συμβάσεις (Laki kaupallisten sopimusten maksuehdoista), άρθρο 8]. Στην περίπτωση των πληρωμών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου σχετικά με τους όρους πληρωμής στις εμπορικές συμβάσεις, ο τόκος υπερημερίας είναι επίσης καταβλητέος στην ίδια βάση όπως και πριν από την ημερομηνία του ληξιπρόθεσμου της οφειλής αν ο τόκος υπερημερίας είναι χαμηλότερος από τον τόκο που είναι καταβλητέος επί της οφειλής για το διάστημα πριν από το ληξιπρόθεσμο της οφειλής (άρθρο 4 a παράγραφος 2 του νόμου περί τόκων).

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Το επιτόκιο αναφοράς που αναφέρεται στον νόμο περί τόκων είναι το επιτόκιο που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην πλέον πρόσφατη κύρια πράξη της αναχρηματοδότησης που πραγματοποιήθηκε πριν από την πρώτη ημερολογιακή ημέρα κάθε εξαμήνου, στρογγυλοποιημένο στην πλησιέστερη μισή ποσοστιαία μονάδα (νόμος περί τόκων, άρθρο 12).

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Ανεπίσημη μετάφραση του νόμου περί τόκων στην αγγλική γλώσσα διατίθεται στη διεύθυνση: https://finlex.fi/en/laki/kaannokset/1982/en19820633_20130032.pdf

Οι αποδόσεις του νόμου στη φινλανδική και στη σουηδική γλώσσα διατίθενται στη διεύθυνση: https://finlex.fi/fi/laki/ajantasa/1982/19820633

Οι αποδόσεις του νόμου σχετικά με τους όρους πληρωμής στις εμπορικές συμβάσεις στη φινλανδική και στη σουηδική γλώσσα διατίθενται στη διεύθυνση: https://finlex.fi/fi/laki/ajantasa/2013/20130030

Οι αποδόσεις του νόμου για την προστασία των καταναλωτών στη φινλανδική και στη σουηδική γλώσσα διατίθενται στη διεύθυνση: https://finlex.fi/fi/laki/ajantasa/1978/19780038

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Οι κανόνες για τους τόκους διατυπώνονται στον νόμο περί τόκων (räntelagen, 1975:635). Οι εν λόγω κανόνες ισχύουν στο μέτρο που δεν προβλέπεται κάτι διαφορετικό βάσει σύμβασης, μονομερούς δικαιοπραξίας ή άλλης ειδικής νομοθετικής διάταξης. Ωστόσο, ο νόμος κηρύσσει άκυρους ορισμένους συμβατικούς όρους.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

Απαιτήσεις που αφορούν επιστροφή πληρωμής

Στις περιπτώσεις όπου υπάρχει απαίτηση για επιστροφή πληρωμής, π.χ. λόγω αθέτησης σύμβασης, το επιτόκιο συνίσταται στο επιτόκιο αναφοράς (0 % τον Φεβρουάριο του 2016) συν δύο ποσοστιαίες μονάδες. Ο τόκος είναι καταβλητέος από την ημερομηνία κατά την οποία έγινε η πληρωμή μέχρι και την ημερομηνία επιστροφής της ή, αν η επιστροφή δεν γίνει έγκαιρα, μέχρι και την ημερομηνία από την οποία αρχίζει να είναι καταβλητέος τόκος σύμφωνα με τους κανόνες για τις ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις.

Ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις

Για τις ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις, ο τόκος καταβάλλεται με το επιτόκιο αναφοράς (0 % τον Φεβρουάριο του 2016) συν οκτώ ποσοστιαίες μονάδες. Ισχύουν οι ακόλουθοι γενικοί κανόνες.

α) Για απαίτηση της οποίας η ημερομηνία λήξης είναι αποφασισμένη εκ των προτέρων, ο τόκος επί της απαίτησης καταβάλλεται από την εν λόγω ημερομηνία.

β) Για απαίτηση η οποία στηρίζεται στην υποχρέωση κάποιου να λογοδοτήσει για χρήματα που έχει λάβει από εντολέα ή από τρίτο, ο τόκος καταβάλλεται από την ημερομηνία απόδοσης του λογαριασμού ή, αν δεν γίνει απόδοση του λογαριασμού, από την ημερομηνία κατά την οποία θα έπρεπε να είχε γίνει η απόδοση του λογαριασμού.

γ) Για τις υπόλοιπες ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις, κατά κανόνα, ο τόκος καταβάλλεται από την τριακοστή ημέρα αφότου ο πιστωτής πιστωτής αποστείλει τιμολόγιο ή προβάλει με άλλο τρόπο απαίτηση πληρωμής καθορισμένου ποσού, με την υπόδειξη ότι η παράλειψη πληρωμής συνεπάγεται υποχρέωση καταβολής τόκου. Εντούτοις, ο οφειλέτης δεν υποχρεούται να πληρώσει τόκο για το χρονικό διάστημα που προηγείται της ημερομηνίας κατά την οποία παρέλαβε το τιμολόγιο ή την απαίτηση πληρωμής.

Στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ εμπόρων, τόκος οφείλεται ανεξάρτητα από το αν η απαίτηση πληρωμής υποδεικνύει ότι η μη πληρωμή συνεπάγεται υποχρέωση καταβολής τόκου. Το ίδιο ισχύει στην περίπτωση εμπόρου ο οποίος στο πλαίσιο των εμπορικών συναλλαγών του διατηρεί απαίτηση κατά δημόσιας αρχής ή άλλου δημόσιου φορέα για αγαθά ή υπηρεσίες που παρασχέθηκαν.

Στην περίπτωση απαίτησης για ζημίες (skadestånd) ή για άλλη παρόμοια αποζημίωση που δεν μπορεί να οριστεί χωρίς περαιτέρω έρευνα, οφείλεται τόκος επί του οφειλόμενου ποσού από την τριακοστή ημέρα μετά την ημερομηνία κατά την οποία ο πιστωτής απαίτησε την πληρωμή και παρουσίασε την απαίτησή του στο μέτρο που μπορούσε ευλόγως να απαιτηθεί από αυτόν. Εντούτοις, ο οφειλέτης δεν υποχρεούται να πληρώσει τόκο για το χρονικό διάστημα που προηγείται της ημερομηνίας κατά την οποία παρέλαβε την απαίτηση και τη δήλωση.

Ανεξάρτητα από κάθε άλλο κανόνα, επί ληξιπρόθεσμης απαίτησης είναι σε κάθε περίπτωση καταβλητέος τόκος το αργότερο από την ημερομηνία κοινοποίησης αίτησης διαταγής πληρωμής (betalningsföreläggande) ή κλήτευσης (stämning i mål) σε αγωγή που επιδιώκει πληρωμή της απαίτησης.

Αν η απαίτηση αφορά ζημίες που προέκυψαν από εκ προθέσεως παράβαση του νόμου και η ζητούμενη αποζημίωση δεν έχει τη μορφή ισόβιας προσόδου (livränta), τόκος οφείλεται από την ημερομηνία κατά την οποία επήλθε η ζημία.

Απαιτήσεις που γεννούν τόκους πριν από την ημερομηνία λήξης τους

Αν μια απαίτηση γεννά τόκο από την ημερομηνία λήξης της και η πληρωμή δεν γίνει έγκαιρα, συνεχίζει να ισχύει το επιτόκιο που ίσχυε πριν από την ημερομηνία λήξης της απαίτησης. Ωστόσο, το καταβλητέο επιτόκιο δεν μπορεί ποτέ να είναι χαμηλότερο από εκείνο που θα ήταν καταβλητέο επί ληξιπρόθεσμης απαίτησης που δεν γεννούσε τόκο πριν από την ημερομηνία λήξης της.

Προσαρμογή του επιτοκίου

Το επιτόκιο μπορεί να προσαρμοστεί, αν ο οφειλέτης δεν κατέβαλε εγκαίρως την οφειλή του λόγω ασθένειας, ανεργίας ή άλλης παρόμοιας περίστασης εκτός του πεδίου ελέγχου του και θα ήταν παράλογο να του ζητηθεί να καταβάλει πλήρη τόκο για την καθυστέρηση που προέκυψε.

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Όχι.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Ο σύνδεσμος αυτός παρέχει πρόσβαση σε ανεπίσημη έκδοση του νόμου περί τόκων (räntelagen).

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Νόμιμο επιτόκιο είναι το επιτόκιο που μπορεί κατά τον νόμο να εφαρμοστεί σε εκκρεμούσα απαίτηση καταβολής χρηματικού ποσού. Το δίκαιο της Αγγλίας και της Ουαλίας προβλέπει την εφαρμογή νόμιμου επιτοκίου σε ενδεδειγμένες περιπτώσεις.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Μπορούν να ζητηθούν τόκοι από την ημερομηνία κατά την οποία το ποσό κατέστη απαιτητό έως την ημερομηνία προβολής της απαίτησης και επίσης, με το ίδιο επιτόκιο, έως την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης. Μπορούν επίσης να ζητηθούν τόκοι από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης με το ίδιο επιτόκιο για τις οποιασδήποτε αξίας αποφάσεις του High Court και για τις αποφάσεις του county court με αντικείμενο άνω των 5000 λιρών στερλινών. Εφαρμόζεται μόνο ο απλός τόκος. Το άρθρο 44 2 (6)(g) του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (Civil Procedure Rules) παρέχει στο δικαστήριο την εξουσία να διατάσσει την καταβολή τόκων για τα έξοδα που πραγματοποιήθηκαν πριν από την έκδοση της απόφασης.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Η σχετική νομοθεσία βρίσκεται στους ακόλουθους συνδέσμους:

Judgments Act 1838

Supreme Court Act (renamed as the Senior Courts Act) 1981

County Courts Act 1984

Late Payments of Commercial Debt (Interest) Act 1998

The County Courts (Interest on Judgment Debts) Order 1991 όπως τροποποιήθηκε από το διάταγμα the County Courts (Interest on Judgment Debts) (Amendment) Order 1996

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Όπως στην Αγγλία και την Ουαλία, νόμιμο επιτόκιο είναι το επιτόκιο που κατά τον νόμο μπορεί να εφαρμοστεί σε εκκρεμείς απαιτήσεις καταβολής χρηματικών ποσών τα οποία οφείλονται λόγω εμπορικού χρέους. Νόμιμοι τόκοι μπορούν να ζητηθούν βάσει του νόμου Late Payment of Commercial Debts (interest) Act 1998 (νόμος του 1988 σχετικά με τους τόκους υπερημερίας για εμπορικά χρέη). Δεν μπορούν να ζητηθούν νόμιμοι τόκοι για πωλήσεις στο κοινό. Τόσο ο πωλητής όσο και ο αγοραστής πρέπει να ενεργούν υπό εμπορική ιδιότητα.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Η διαδικασία υπολογισμού των οφειλόμενων τόκων είναι απλή. Καταρχάς, υπολογίζεται το ύψος των τόκων για ένα πλήρες έτος. Αυτό γίνεται με πολλαπλασιασμό του οφειλόμενου ποσού επί το συνολικό επιτόκιο (βασικό επιτόκιο συν 8 %). Στη συνέχεια, υπολογίζεται ο ημερήσιος τόκος με διαίρεση του ετήσιου τόκου διά 365. Τέλος, ο οφειλόμενος τόκος υπολογίζεται με πολλαπλασιασμό του ημερήσιου τόκου επί τον αριθμό των ημερών καθυστέρησης. Χρεώνεται τόκος επί του ακαθάριστου ποσού της οφειλής, συμπεριλαμβανομένου οποιουδήποτε στοιχείου του ΦΠΑ, αλλά δεν καταβάλλεται ΦΠΑ για τους τόκους.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Η σχετική νομοθεσία βρίσκεται στους ακόλουθους συνδέσμους:

Late Payments of Commercial Debt (Interest) Act 1998

The Late Payment of Commercial Debts (Rate of Interest) (No.3) Order 2002

The Late Payment of Commercial Debts Regulations 2002

The County Courts (Northern Ireland) Order 1980

The Judicature (Northern Ireland) Act 1978

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Νόμιμο επιτόκιο είναι το επιτόκιο που ορίζει ο νόμος για εκκρεμή απαίτηση καταβολής χρηματικού ποσού. Το δίκαιο της Σκωτίας προβλέπει την εφαρμογή νόμιμου επιτοκίου σε ενδεδειγμένες περιπτώσεις.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Μπορούν να ζητηθούν τόκοι από την ημερομηνία κατά την οποία το ποσό κατέστη απαιτητό. Εφαρμόζεται γενικά ο απλός τόκος. Το Ανώτατο Δικαστήριο (Supreme Court) του Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί, κατά την εκδίκαση έφεσης κατά αποφάσεως του Inner House of the Court of Session, να διατάξει κατά την κρίση του την εφαρμογή απλού τόκου ή τόκου εξ ανατοκισμού.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Η σχετική νομοθεσία βρίσκεται στους ακόλουθους συνδέσμους:

Sheriff Courts (Scotland) Extracts Act 1892

Act of Sederunt (Interest in Sheriff Court Decrees and Extracts) 1993

Court of Session Act 1988

Employment Tribunals (Interest) Order 1990

Act of Sederunt (Rules of the Court of Session 1994

Employment Tribunals (Interest on Awards in Discrimination Cases) 1996

Interest on Damages (Scotland) Act 1958

Late Payments of Commercial Debt (Interest) Act 1998

Late Payment of Commercial Debts (Rate of Interest) (Scotland) Order 2002

1 Προβλέπεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο κράτος μέλος σας; Εάν ναι, πώς ορίζεται το «νόμιμο επιτόκιο» στο εν λόγω κράτος μέλος;

Νόμιμο επιτόκιο είναι το επιτόκιο που ορίζει ο νόμος για εκκρεμή απαίτηση καταβολής χρηματικού ποσού. Το δίκαιο του Γιβραλτάρ προβλέπει την εφαρμογή νόμιμου επιτοκίου σε ενδεδειγμένες περιπτώσεις.

2 Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος/οι συντελεστές και η νομική του βάση; Εάν προβλέπονται διαφορετικοί συντελεστές νόμιμου επιτοκίου, ποιες συνθήκες και όροι ισχύουν;

3 Εάν χρειάζεται, υπάρχουν περαιτέρω διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του νόμιμου επιτοκίου;

Για ορισμένες οφειλές μπορεί να ζητηθεί τόκος από την ημερομηνία κατά την οποία το ποσό κατέστη απαιτητό έως την ημερομηνία άσκησης της αγωγής για τη σχετική αξίωση και επίσης με το ίδιο επιτόκιο έως την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης. Μπορεί επίσης να ζητηθεί τόκος από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης με το επιτόκιο που ορίζεται κατά καιρούς για τις σχετικές οφειλές στο High Court της Αγγλίας — επί του παρόντος, ετήσιο επιτόκιο 8 %. Εφαρμόζεται μόνο ο απλός τόκος.

4 Υπάρχει ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση στη νομική βάση που αναφέρεται ανωτέρω;

Η σχετική νομοθεσία βρίσκεται στους ακόλουθους συνδέσμους:

Νόμος του 1960 περί του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Supreme Court Act 1960)

Διάταγμα του 2000 σχετικά με τα επιτόκια των οφειλών που έχουν επιδικαστεί με δικαστική απόφαση [Judgment Debts (Rates of Interest) Order 2000]

Νόμος του 2003 σχετικά με τους τόκους υπερημερίας για τα εμπορικά χρέη [Late Payments of Commercial Debt (Interest) Act 2003]