Αξίωση αποζημίωσης από τον δράστη

Φινλανδία

Περιεχόμενο που παρέχεται από
Φινλανδία

Πώς μπορώ να αξιώσω αποζημίωση ή άλλη έννομη προστασία/ικανοποίηση από τον δράστη στο πλαίσιο δίκης (ποινικής διαδικασίας) και σε ποιον θα πρέπει να απευθύνω τη σχετική αξίωσή μου;

Οι αξιώσεις αποζημίωσης λόγω εγκληματικής πράξης συνήθως διεκπεραιώνονται στην ίδια δίκη με την ποινική υπόθεση, ωστόσο μπορεί επίσης να διαχωριστούν και να εξεταστούν στο πλαίσιο διαφορετικής διαδικασίας.

Μπορείτε να ζητήσετε από τον εισαγγελέα να εισαγάγει στο δικαστήριο την αξίωση αποζημίωσής σας για την επίδικη εγκληματική πράξη. Είναι χρήσιμο να ενημερώνεται σχετικά η αστυνομία κατά τη διάρκεια της προκαταρκτικής εξέτασης. Ο εισαγγελέας μπορεί να επιληφθεί της αξίωσης αποζημίωσης για λογαριασμό σας, αν η υπόθεση είναι σαφής και απλή. Εάν ο εισαγγελέας δεν εισαγάγει την αίτηση αποζημίωσης στο δικαστήριο, θα σας ενημερώσει εγγράφως.

Μπορείτε επίσης να προβάλετε εσείς την αξίωση αποζημίωσης ενώπιον του δικαστηρίου κατά την εκδίκαση της ποινικής υπόθεσης ή μπορεί να το πράξει νομικός σύμβουλος για λογαριασμό σας.

Σε ποιο στάδιο της ποινικής διαδικασίας θα πρέπει να εγείρω την αξίωσή μου;

Αν αξιώνετε αποζημίωση από τον δράστη, πρέπει να το αναφέρετε στην αστυνομία κατά τη διάρκεια της προκαταρκτικής εξέτασης, ή το αργότερο στο δικαστήριο κατά την εκδίκαση της υπόθεσης.

Τι μπορώ να ζητήσω με την αξίωσή μου και πώς πρέπει να την παρουσιάσω (να δηλώσω ένα συνολικό ποσό και/ή να προσδιορίσω τις επιμέρους ζημίες, τα διαφυγόντα κέρδη και τους τόκους);

Εάν είστε το θύμα εγκληματικής πράξης, μπορείτε να ζητήσετε αποζημίωση για:

  • καταστροφή ή απώλεια περιουσίας σε συνάρτηση με τη ζημία·
  • τυχόν αναγκαία ιατρικά έξοδα και άλλες βασικές δαπάνες·
  • διαφυγόντα εισοδήματα·
  • οδύνη, πόνους και άλλα προσωρινά προβλήματα·
  • μόνιμα προβλήματα· και
  • ηθική βλάβη. Αποζημίωση για ηθική βλάβη μπορεί να καταβληθεί αν η υπόψη πράξη:
    • προσέβαλε την ελευθερία, την ειρήνη, την τιμή ή την ιδιωτική ζωή σας·
    • αποτέλεσε διακριτική μεταχείριση σε βάρος σας·
    • προσέβαλε τη σωματική σας ακεραιότητα· ή
    • προσέβαλε σοβαρά την ανθρώπινη αξιοπρέπειά σας με άλλον τρόπο.

Οι στενοί συγγενείς σας μπορεί επίσης να δικαιούνται εύλογη αποζημίωση για βασικές δαπάνες και διαφυγόντα εισοδήματα λόγω της φροντίδας που σας παρείχαν για τη ζημία που σας προκάλεσε η εγκληματική πράξη.

Εάν αναλάβατε την ταφή προσώπου που έχασε τη ζωή του λόγω της εγκληματικής πράξης, έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε αποζημίωση από τον δράστη για τα έξοδα με τα οποία επιβαρυνθήκατε για την ταφή. Οι γονείς, τα παιδιά και ο/η σύζυγος του προσώπου που έχασε τη ζωή του ή άλλο αντίστοιχο πρόσωπο σε στενή σχέση με τον θανόντα έχουν επίσης δικαίωμα εύλογης αποζημίωσης για τα έξοδα ταφής που ανέλαβαν.

Το δικαστήριο δεν μπορεί να επιδικάσει μεγαλύτερη ή διαφορετική αποζημίωση από αυτήν που αξιώσατε ως ενδιαφερόμενο μέρος. Συνεπώς, οι αξιώσεις αποζημίωσης που εγείρετε αποτελούν το ανώτατο όριο της αποζημίωσης που μπορεί να επιδικαστεί. Έχετε επίσης το δικαίωμα να ζητήσετε τόκους επί του ποσού της αποζημίωσης που έχετε αξιώσει. Εάν έχετε κληθεί να διευκρινίσετε αυτοπροσώπως το ζήτημα ενώπιον του δικαστηρίου, έχετε το δικαίωμα να λάβετε ημερήσιο επίδομα και αποζημίωση για τα έξοδα ταξιδίου σας και τα διαφυγόντα εισοδήματά σας.

Προβλέπεται συγκεκριμένο έντυπο για τις αξιώσεις αυτές;

Δεν προβλέπεται συγκεκριμένο έντυπο.

Τι είδους αποδεικτικά στοιχεία πρέπει να υποβάλω για τη θεμελίωση της αξίωσής μου;

Μπορείτε να αποδείξετε το ποσό της ζημίας προσκομίζοντας αποδείξεις για τα έξοδα με τα οποία επιβαρυνθήκατε λόγω της εγκληματικής πράξης. Πρέπει επίσης να υποβάλετε αποδεικτικά στοιχεία για τυχόν διαφυγόντα εισοδήματα, κάλυψη υπερβάλλουσας ζημίας, έξοδα ταξιδιού και άλλα έξοδα που αφορούν την εκκαθάριση της υπόθεσης για την οποία αξιώνετε αποζημίωση.

Για οδύνη, πόνους και άλλα προσωρινά προβλήματα, καθώς και για μόνιμα προβλήματα, η αποζημίωση καθορίζεται αφού ληφθεί υπόψη η φύση και η βαρύτητα της ζημίας, η φύση και η διάρκεια της απαιτούμενης μέριμνας και η διάρκεια του προβλήματος. Η αποζημίωση για μόνιμο πρόβλημα καθορίζεται αφού ληφθεί υπόψη η φύση και η βαρύτητα της βλάβης και η ηλικία του προσώπου που αντιμετωπίζει το πρόβλημα. Τυχόν επιδείνωση της ποιότητας ζωής του προσώπου το οποίο έχει υποστεί τη σωματική βλάβη μπορεί επίσης να προσμετρηθεί για να αυξηθεί το ποσό της αποζημίωσης που θα χορηγηθεί. Για να το αποδείξετε, θα χρειαστείτε ιατρικές γνωματεύσεις που να εξηγούν τη φύση της ζημίας και τη θεραπεία που απαιτείται για την αντιμετώπισή τους.

Προβλέπεται η καταβολή δικαστικών τελών ή άλλων εξόδων σε σχέση με την αξίωσή μου;

Η συζήτηση της υπόθεσης στο πρωτοδικείο δεν βαρύνεται με δικαστικά τέλη (käräjäoikeus) αν η αξίωση αποζημίωσής σας εξετάζεται στο πλαίσιο κατηγοριών που απαγγέλθηκαν από τον εισαγγελέα. Εάν η αξίωση αποζημίωσης εισάγεται ως ξεχωριστή αστική υπόθεση, η συζήτηση της υπόθεσης βαρύνεται με δικαστικά τέλη.

Μπορώ να τύχω νομικής συνδρομής πριν ή/και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας; Μπορώ να λάβω τέτοια συνδρομή αν δεν κατοικώ στη χώρα στην οποία διεξάγεται η δίκη;

Εάν πληροίτε τις προϋποθέσεις νομικής συνδρομής, μπορείτε να λάβετε νομική συνδρομή τόσο για την προκαταρκτική εξέταση όσο και τη δικαστική διαδικασία. Για ένα θύμα ενδοοικογενειακής βίας, εγκλήματος κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή σοβαρού εγκλήματος κατά της ζωής, της υγείας ή της ελευθερίας μπορεί να διοριστεί σύμβουλος, του οποίου η αμοιβή καλύπτεται με κρατικά κονδύλια. Μπορείτε να λάβετε νομική συνδρομή για υποθέσεις που εκδικάζονται από τα φιλανδικά δικαστήρια, ακόμη κι αν δεν διαμένετε στη Φιλανδία.

Σε ποιες περιπτώσεις το ποινικό δικαστήριο θα απέρριπτε ή θα αρνούνταν να αποφανθεί επί της αξίωσής μου κατά του δράστη;

Εάν κατά τη διάρκεια της προκαταρκτικής εξέτασης είχατε δηλώσει ότι θέλετε να διεκδικήσετε μόνοι σας την αξίωση αποζημίωσης ή μέσω δικηγόρου ή αν ο εισαγγελέας δεν επιληφθεί της αξίωσής σας, το πρωτοδικείο θα σας ρωτήσει σχετικά με τυχόν αξίωση αποζημίωσης που μπορεί να έχετε. Το πρωτοδικείο μπορεί επίσης να θέσει προθεσμία εντός της οποίας θα πρέπει να του υποβληθεί η αξίωση αποζημίωσης. Εάν η αξίωση αποζημίωσης δεν κατατεθεί εγγράφως, το πρωτοδικείο ενδέχεται να μην διερευνήσει αξίωση αποζημίωσης την οποία τυχόν προβάλετε μεταγενέστερα.

Το δικαστήριο θα απορρίψει την αξίωση αποζημίωσής σας σε περίπτωση ανεπαρκών αποδεικτικών στοιχείων για τη θεμελίωσή της.

Μπορώ να ασκήσω ένδικα μέσα κατά μιας τέτοιας απόφασης ή να επιδιώξω άλλα μέσα έννομης προστασίας/ικανοποίησης;

Εάν δεν έχετε ικανοποιηθεί από την απόφαση που εξέδωσε το πρωτοδικείο, θα πρέπει να ενημερώσετε το δικαστήριο εντός επτά ημερών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης για την πρόθεσή σας να ασκήσετε έφεση. Αφού ενημερώσετε το δικαστήριο σχετικά με τη διαφωνία σας, μπορείτε να ασκήσετε έφεση κατά της απόφασης ενώπιον του αρμόδιου εφετείου (hovioikeus). Η έφεσή σας πρέπει να απευθυνθεί στο πρωτοδικείο εντός 30 ημερών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης του πρωτοδικείου. Κατά κανόνα, απαιτείται άδεια ώστε να εξεταστεί η έφεσή σας προκειμένου το εφετείο να επιληφθεί της υπόθεσης.

Εάν το δικαστήριο μου επιδικάσει αποζημίωση, πώς μπορώ να διασφαλίσω ότι η απόφαση θα εκτελεστεί κατά του δράστη και τι βοήθεια μπορώ να λάβω για να το διασφαλίσω αυτό;

Εάν ο εναγόμενος δεν καταβάλει εκουσίως την αποζημίωση που έχει διαταχθεί, μπορείτε να αναθέσετε σε δικαστικό επιμελητή την εκτέλεση της αξίωσής σας. Θα πρέπει να αποστείλετε την αίτηση εκτέλεσης στον δικαστικό επιμελητή και να επισυνάψετε σ' αυτή τη δικαστική απόφαση η οποία βεβαιώνει ότι νομιμοποιείστε να διεκδικήσετε αποζημίωση. Η αίτηση εκτέλεσης υποβάλλεται στον δικαστικό επιμελητή του τόπου κατοικίας ή διαμονής του οφειλέτη. Σε περίπτωση περισσότερων οφειλετών που διαμένουν σε διαφορετικούς τόπους, αρκεί αίτηση προς δικαστικό επιμελητή. Μπορείτε να ζητήσετε λεπτομερέστερη καθοδήγηση όταν υποβάλλετε αίτηση αποζημίωσης στην υπηρεσία αναγκαστικής εκτέλεσης (ulosottovirasto). Τα στοιχεία επικοινωνίας των υπηρεσιών αναγκαστικής εκτέλεσης διατίθενται εδώ (στα φινλανδικά, τα σουηδικά και τα αγγλικά).

Τελευταία επικαιροποίηση: 13/03/2019

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.