You are considered an ‘injured party’ (poškozený - term used for the victim of a crime in the Code of Criminal Procedure (trestní řád)) if you have suffered harm as the result of an action identified as a crime in the Criminal Code (trestní zákon). This harm may take various forms, for example, damage to or theft of an object. As the injured party you have certain legal rights before, during and after court proceedings.

Criminal proceedings in the Czech Republic begin with fact-checking and an investigation. At this stage of the case, the police make inquiries under the supervision of the public prosecutor. If enough evidence is gathered during this stage of the proceedings proving that a crime has been committed and that it was committed by a specific person, the public prosecutor issues a decision to bring charges, and the case then goes to court. During the court stage of the criminal proceedings, the court hears the evidence and on the basis of that evidence it finds the defendant guilty or not guilty. If the court finds the defendant guilty of committing the crime, it imposes a penalty on the defendant. In the case of a non-guilty verdict, the defendant is acquitted. The criminal proceedings may continue on the basis of an appeal brought before a higher court if you have made a claim for damages.

As an injured party you can join the criminal proceedings at any stage.

Click on the links below to find the information that you need

1 - My rights as a victim of crime

2 - Reporting a crime and my rights during the investigation or trial

3 - My rights after trial

4 - Compensation

5 - My rights to support and assistance

Ποιες πληροφορίες θα μου παράσχει η αρμόδια αρχή (π.χ. αστυνομία, εισαγγελέας) ύστερα από τη διάπραξη της αξιόποινης πράξης αλλά πριν από την καταγγελία της;

Από την πρώτη επαφή σας με την αστυνομία θα λάβετε πληροφορίες που θα σας επιτρέπουν να ασκήσετε σωστά τα δικαιώματά σας. Συγκεκριμένα, θα ενημερωθείτε σχετικά με τα εξής:

• την αρχή στην οποία μπορείτε να υποβάλετε μήνυση ή έγκληση, καθώς και τα στοιχεία επικοινωνίας της αρχής αυτής
• τον φορέα με τον οποίο μπορείτε να επικοινωνήσετε για να ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η επαγγελματική βοήθεια παρέχεται δωρεάν θα λάβετε επίσης τα στοιχεία επικοινωνίας των επαγγελματιών που παρέχουν βοήθεια
• τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες δικαιούστε να λάβετε μέτρα για τη διασφάλιση της ασφάλειάς σας
• τις πηγές όπου μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την υπόθεση στην οποία είστε θύμα
• τα στάδια της ποινικής διαδικασίας και τον ρόλο σας σ’ αυτά
• την αρχή από την οποία μπορείτε να ζητήσετε περισσότερες πληροφορίες θα λάβετε επίσης τα στοιχεία επικοινωνίας της αρχής αυτής
• τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες δικαιούστε χρηματοδοτική συνδρομή
• τα πλησιέστερα κέντρα υποδοχής, κέντρα παρέμβασης ή άλλες παρόμοιες εγκαταστάσεις με τις οποίες μπορείτε να επικοινωνήσετε
• τον πλησιέστερο πάροχο υγειονομικής περίθαλψης με τον οποίο μπορείτε να επικοινωνήσετε
• τον τόπο με τον οποίο μπορείτε να ζητήσετε έννομη προστασία αν τα δικαιώματά σας έχουν παραβιαστεί από δημόσια αρχή
• τα μέτρα που μπορείτε να ζητήσετε για την προστασία των συμφερόντων σας, αν κατοικείτε σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ
• τα υπόλοιπα δικαιώματα που έχετε βάσει του νόμου για τα θύματα αξιόποινων πράξεων.

Δεν διαμένω στη χώρα της ΕΕ όπου διαπράχθηκε η αξιόποινη πράξη (πολίτες της ΕΕ και πολίτες τρίτων χωρών). Πώς προστατεύονται τα δικαιώματά μου;

Έχετε τα ίδια δικαιώματα με τους πολίτες της Τσεχικής Δημοκρατίας και των κατοίκων της Τσεχικής Δημοκρατίας. Αν δηλώσετε ότι δεν μιλάτε τσεχικά, θα σας δοθούν πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματά σας σε γλώσσα που κατανοείτε ή στην επίσημη γλώσσα του κράτους του οποίου είστε πολίτης.

Εάν καταγγείλω μια αξιόποινη πράξη, τι πληροφορίες θα μου παρασχεθούν;

Αν υποβάλετε καταγγελία στην αστυνομία, πρέπει να δώσετε όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες κατά την πρώτη σας επαφή με την αστυνομία, όπως ορίζεται ανωτέρω.

Αν υποβάλετε μήνυση ή έγκληση ενώπιον του εισαγγελέα, πρέπει πάντοτε να λαμβάνετε πληροφορίες σχετικά με τα ακόλουθα:

• τον φορέα με τον οποίο μπορείτε να επικοινωνήσετε για να ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η επαγγελματική βοήθεια παρέχεται δωρεάν θα λάβετε επίσης τα στοιχεία επικοινωνίας των επαγγελματιών που παρέχουν βοήθεια
• τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες δικαιούστε να λάβετε μέτρα για τη διασφάλιση της ασφάλειάς σας
• τις πηγές όπου μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την υπόθεση στην οποία είστε θύμα

Δικαιούμαι δωρεάν υπηρεσίες διερμηνείας ή μετάφρασης (όταν έρχομαι σε επαφή με την αστυνομία ή άλλες αρχές, ή στη διάρκεια της έρευνας και της δίκης);

Όταν επικοινωνείτε με τις αρχές επιβολής του νόμου και αν δεν μιλάτε τσεχικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη μητρική σας γλώσσα ή μια γλώσσα που έχετε δηλώσει ότι μιλάτε.

Αν είναι δυνατόν και εφόσον το ζητήσετε, θα σας δοθεί μετάφραση της οριστικής απόφασης με την οποία περατώνεται η διαδικασία. Στον βαθμό που απαιτείται για την άσκηση των δικαιωμάτων σας στο πλαίσιο της διαδικασίας, μπορεί επίσης να σας δοθεί επίσης μετάφραση άλλων εγγράφων, κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματός σας.

Πώς προτίθεται να εξασφαλίσει η αρμόδια αρχή ότι κατανοώ και γίνομαι κατανοητός (σε περίπτωση παιδιού ή ατόμου με αναπηρία);

Οι αρχές έχουν υποχρέωση να ενημερώνουν τα θύματα με κατανοητό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία τους, την πνευματική και βουλητική τους ωριμότητα, το μορφωτικό τους επίπεδο και την κατάσταση της υγείας τους, συμπεριλαμβανομένης της ψυχολογικής τους κατάστασης. Κατά το δυνατόν, οι συνεντεύξεις με παιδιά και άτομα με αναπηρία πρέπει να πραγματοποιούνται από ειδικά εκπαιδευμένο άτομο.

Υπηρεσίες στήριξης των θυμάτων

Ποιος φορέας παρέχει στήριξη στα θύματα;

Η στήριξη των θυμάτων παρέχεται από διάφορες ομάδες οντοτήτων. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται τα κρατικά κέντρα της υπηρεσίας μετασωφρονιστικής μέριμνας και διαμεσολάβησης, καθώς και ιδιωτικοί φορείς που είναι διαπιστευμένοι από το Υπουργείο Δικαιοσύνης για την παροχή νομικών πληροφοριών και/ή προγραμμάτων αποκατάστασης, καθώς και οι οντότητες που έχουν εγκριθεί από τον νόμο περί κοινωνικών υπηρεσιών για την παροχή υπηρεσιών ψυχολογικής και κοινωνικής συμβουλευτικής. Ορισμένοι δικηγόροι παρέχουν νομική συνδρομή προς τα θύματα. Οι εν λόγω οντότητες είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο παρόχων συνδρομής σε θύματα, το οποίο τηρείται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το οποίο είναι προσβάσιμο από τον ιστότοπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης στη διεύθυνση https://www.justice.cz/.

Θα παραπεμφθώ αυτόματα από την αστυνομία στις υπηρεσίες στήριξης των θυμάτων;

Ναι, θα ενημερωθείτε αυτόματα για τη στήριξη των θυμάτων κατά τη διάρκεια της πρώτης επικοινωνίας σας με την αστυνομία. Θα λάβετε τα στοιχεία επικοινωνίας των αρχών που παρέχουν βοήθεια.

Με ποιον τρόπο προστατεύεται το ιδιωτικό μου απόρρητο;

Σε γενικές γραμμές οι αρχές επιβολής του νόμου δεν επιτρέπεται να δημοσιεύουν πληροφορίες που δεν σχετίζονται άμεσα με εγκληματική δραστηριότητα. Στις προδικαστικές διαδικασίες δεν πρέπει να δημοσιοποιούνται τυχόν πληροφορίες που μπορεί να οδηγήσουν σε αποκάλυψη της ταυτότητάς σας. Παρέχεται ειδική προστασία για το ιδιωτικό απόρρητο των ατόμων ηλικίας κάτω των 18 ετών. Αν το ζητήσετε, οι πληροφορίες σχετικά με την ιδιωτική σας ζωή (κατοικία και διεύθυνση αλληλογραφίας, ο τόπος της εργασίας ή της επιχείρησής σας, η προσωπική, οικογενειακή και περιουσιακή σας κατάσταση) θα τηρηθούν κατά τρόπο ώστε να μπορούν να έχουν πρόσβαση σ’ αυτές μόνο οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου, οι αστυνομικοί και οι υπάλληλοι της υπηρεσίας μετασωφρονιστικής μέριμνας και διαμεσολάβησης που εμπλέκονται στην υπόθεση. Μπορεί να καταστούν προσβάσιμες μόνο αν αυτό είναι αναγκαίο για την επίτευξη του σκοπού της ποινικής διαδικασίας ή προκειμένου το πρόσωπο κατά του οποίου διεξάγεται η ποινική διαδικασία να μπορέσει να προβεί στην ορθή άσκηση του δικαιώματος υπεράσπισής του.

Πρέπει να καταγγείλω πρώτα μια αξιόποινη πράξη προτού αποκτήσω πρόσβαση στις υπηρεσίες στήριξης θυμάτων;

Όχι, η επαγγελματική βοήθεια είναι διαθέσιμη πριν από την έναρξη της ποινικής διαδικασίας. Ακόμη και πριν καταγγελθεί η αξιόποινη πράξη, μπορείτε να λάβετε επαγγελματική βοήθεια, αν είναι αναγκαία και σκόπιμη.

Ατομική προστασία σε περίπτωση κινδύνου

Τι είδη προστασίας είναι διαθέσιμα;

Υπάρχουν διάφορες επιλογές για την προστασία των θυμάτων.

Η αστυνομία μπορεί να σας παράσχει «βραχυπρόθεσμη προστασία», αν είναι πιθανό να κινδυνεύετε από σωματική βλάβη ή αν διατρέχετε άλλο σοβαρό κίνδυνο. Η προστασία αυτή μπορεί να περιλαμβάνει σωματική προστασία, αλλαγή κατοικίας ή δραστηριότητες παροχής συμβουλών και πρόληψης. Η αστυνομία μπορεί επίσης να διατάξει τον κατηγορούμενο να εγκαταλείψει την οικία στην οποία κατοικείτε από κοινού και την γειτονική της περιοχή επί 10 ημέρες, αν υπάρχει κίνδυνος επίθεσης κατά της ζωής ή της υγείας σας.

Αν διακυβεύεται η ασφάλεια του θύματος, ο αστυνομικός προβαίνει σε ενέργειες ή λαμβάνει μέτρα για τη διασφάλιση της ασφάλειας του θύματος. Οι υπάλληλοι των σωφρονιστικών ιδρυμάτων, οι αξιωματικοί της στρατιωτικής αστυνομίας και οι δημοτικοί αστυνομικοί έχουν την ίδια υποχρέωση.

Σε σοβαρότερες καταστάσεις, είστε επιλέξιμος/-η, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, για την ειδική προστασία που παρέχεται σε μάρτυρες και σε άλλα πρόσωπα που ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο σωματικής βλάβης ή άλλον σοβαρό κίνδυνο σε σχέση με ποινικές διαδικασίες. Η προστασία αυτή περιλαμβάνει ατομική προστασία, αλλαγή κατοικίας και παροχή βοήθειας με κοινωνική ένταξη σε νέο περιβάλλον, απόκρυψη πραγματικής ταυτότητας κ.λπ. Πρόκειται για πολύ σοβαρό μέτρο, το οποίο θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν είναι απαραίτητο.

Η προστασία που παρέχεται από τα δικαστήρια ή τους εισαγγελείς λαμβάνει τη μορφή ασφαλιστικών μέτρων που χρησιμοποιούνται στην ποινική διαδικασία, για παράδειγμα απαγόρευση της επικοινωνίας του κατηγορουμένου με το θύμα ή της εισόδου του στην κοινή οικία στην οποία κατοικεί το θύμα. Παρόμοια μέτρα προφύλαξης μπορούν επίσης να ληφθούν από το δικαστήριο σε πολιτικές διαδικασίες. Αν για την προστασία σας, ως θύματος ή ζημιωθέντος, απαιτείται η κράτηση του κατηγορούμενου, ο κατηγορούμενος μπορεί να τεθεί υπό κράτηση εφόσον υπάρχουν λόγοι να πιστεύεται ότι θα επαναλάβει την αξιόποινη πράξη, θα ολοκληρώσει την αξιόποινη πράξη ή θα διαπράξει αξιόποινη πράξη που προετοίμαζε ή απείλησε ότι θα διαπράξει.

Επιπλέον, έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε τη λήψη μέτρων στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας για να αποφύγετε την επαφή σας με τον φερόμενο ως δράστη.

Κατόπιν αιτήματός σας, έχετε το δικαίωμα να λαμβάνετε πληροφορίες σχετικά με την απελευθέρωση ή την απόδραση του κατηγορουμένου από την κράτηση, τη φυλακή ή κέντρο κράτησης υψηλής ασφαλείας, και άλλες παρόμοιες πληροφορίες.

Αν είστε μάρτυρας, μπορείτε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να καταθέσετε χωρίς να αποκαλυφθεί η ταυτότητά σας.

Οι δικαστικές αρχές μπορούν επίσης να εκδώσουν ευρωπαϊκή εντολή προστασίας για την προστασία σας.

Ποιος φορέας μπορεί να μου προσφέρει προστασία;

Η προστασία προσφέρεται από τις προαναφερόμενες αρχές, ιδίως από την αστυνομία και τα δικαστήρια μέσω των αποφάσεών τους.

Θα αξιολογηθεί η υπόθεσή μου για να διαπιστωθεί αν βρίσκομαι σε κίνδυνο περαιτέρω ζημίας από τον δράστη;

Η κατάσταση αξιολογείται πάντοτε από τις αρχές επιβολής του νόμου. Αν οι εν λόγω αρχές διαπιστώσουν κίνδυνο, θα λάβουν τα αναγκαία μέτρα.

Θα αξιολογηθεί η υπόθεσή μου για να διαπιστωθεί αν βρίσκομαι σε κίνδυνο περαιτέρω ζημίας από το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης (κατά την έρευνα και τη δίκη);

Οι αρχές επιβολής του νόμου πρέπει πάντοτε να ενεργούν κατά τρόπον ώστε να αποφεύγεται η πρόκληση περαιτέρω ζημίας στο θύμα ως συνέπεια της αξιόποινης πράξης ή δευτερογενούς ζημίας.

Αν μια αρχή επιβολής του νόμου παραβίασε τα δικαιώματά σας ή αν δεν μπορέσατε να τα ασκήσετε πλήρως, έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε έννομη προστασία. Κυρίως, έχετε το δικαίωμα να υποβάλετε αίτηση ελέγχου της συμπεριφοράς της αστυνομικής αρχής ή να προσφύγετε στο δικαστήριο ζητώντας την αποζημίωση ή την εύλογη ικανοποίησή σας για ηθική βλάβη που προκλήθηκε από δημόσια αρχή κατά την άσκηση των εξουσιών της.

Ποια προστασία παρέχεται για πολύ ευάλωτα θύματα;

Ιδιαιτέρως ευάλωτα θύματα είναι τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι ή τα άτομα με αναπηρία και τα θύματα ορισμένων αξιόποινων πράξεων όπως η εμπορία ανθρώπων, οι τρομοκρατικές επιθέσεις, τα σεξουαλικά εγκλήματα κατά της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ή ορισμένα βίαια εγκλήματα. Τα ιδιαιτέρως ευάλωτα θύματα μπορούν φυσικά να επωφεληθούν από όλες τις δυνατότητες προστασίας που αναφέρονται ανωτέρω, και συχνά η αρμόδια αρχή είναι, καταρχήν, υποχρεωμένη να δεχθεί την αίτηση ενός ιδιαιτέρως ευάλωτου θύματος. Τα δικαιώματα των ιδιαιτέρως ευάλωτων θυμάτων είναι γενικά ευρεία ωστόσο, αυτό δεν ισχύει άμεσα για την προστασία των θυμάτων, η οποία εξαρτάται περισσότερο από το κατά πόσον το θύμα διατρέχει κίνδυνο σωματικής βλάβης ή άλλον σοβαρό κίνδυνο.

Είμαι ανήλικος —έχω ειδικά δικαιώματα;

Ναι, ως παιδί (άτομο ηλικίας κάτω των 18 ετών), είστε ιδιαιτέρως ευάλωτο θύμα και έχετε ειδικά δικαιώματα. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται το δικαίωμα δωρεάν νομικής συνδρομής σε ποινικές διαδικασίες, το δικαίωμα διεξαγωγής συνεντεύξεων με ιδιαίτερα ευαίσθητο τρόπο από εκπαιδευμένο άτομο, το δικαίωμα περιορισμού των επανειλημμένων συνεντεύξεων ή το δικαίωμα της αποφυγής της άμεσης οπτικής επαφής με τον δράστη, καθώς και ο περιορισμός των εξαιρέσεων από ορισμένα άλλα δικαιώματα που αφορούν όλα τα θύματα.

Μέλος της οικογένειάς μου απεβίωσε λόγω της αξιόποινης πράξης —ποια είναι τα δικαιώματά μου;

Αν υποστείτε ζημία λόγω θανάτου μέλους της οικογένειάς σας λόγω αξιόποινης πράξης, θεωρείστε θύμα και έχετε τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιδιότητα του θύματος.

Μέλος της οικογένειάς μου ήταν θύμα της αξιόποινης πράξης —ποια είναι τα δικαιώματά μου;

Στην περίπτωση αυτή δεν θεωρείστε θύμα. Ωστόσο, μπορείτε να γίνετε πρόσωπο εμπιστοσύνης του θύματος, αν το θύμα σας επιλέξει. Το θύμα έχει το δικαίωμα να συνοδεύεται από πρόσωπο εμπιστοσύνης κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας και κατά την κατάθεση. Πρόσωπο εμπιστοσύνης μπορεί να εξαιρεθεί μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Μπορώ να έχω πρόσβαση σε υπηρεσίες διαμεσολάβησης; Υπό ποιες προϋποθέσεις; Διασφαλίζεται η ασφάλειά μου κατά τη διαμεσολάβηση;

Ναι. Η υπηρεσία μετασωφρονιστικής μέριμνας και διαμεσολάβησης, η οποία είναι ένας από τους παρόχους βοήθειας στα θύματα, παρέχει υπηρεσίες διαμεσολάβησης. Η διαμεσολάβηση παρέχεται δωρεάν και βασίζεται στη συγκατάθεση αμφοτέρων των μερών, δηλαδή του θύματος και του δράστη. Η διαμεσολάβηση διενεργείται από διαμεσολαβητή ειδικό για την επίλυση διαφορών, ο οποίος εφαρμόζει φιλική και ισορροπημένη προσέγγιση και για τα δύο μέρη και βοηθά στην εξεύρεση λύσης. Η υπηρεσία μετασωφρονιστικής μέριμνας και διαμεσολάβησης είναι μια κρατική οργανωτική μονάδα, η αποστολή της οποίας είναι, μεταξύ άλλων, να μεσολαβεί με σκοπό την αποτελεσματική και κοινωνικά επωφελή επίλυση διαφορών οι οποίες απορρέουν από αξιόποινες πράξεις, και η οποία, ως τέτοια, είναι σε θέση να εγγυηθεί την ασφάλεια του θύματος κατά τις διαπραγματεύσεις διαμεσολάβησης.

Πού μπορώ να βρω τη νομοθεσία σχετικά με τα δικαιώματά μου;

Οι κύριες διατάξεις είναι εκείνες του νόμου αριθ. 45/2013 για τα θύματα αξιόποινων πράξεων. Στο σύνολο της σχετικής νομοθεσίας μπορούν να έχουν πρόσβαση οι ενδιαφερόμενοι κατά τις εργάσιμες ημέρες στο κτίριο κάθε δημοτικής και περιφερειακής αρχής (συμπεριλαμβανομένου του Δημαρχείου της Πράγας). Όπως και η λοιπή νομοθεσία, ο νόμος αυτός είναι επίσης διαθέσιμος στο διαδίκτυο, για παράδειγμα στη δικτυακή πύλη της δημόσιας διοίκησης ή στον ιστότοπο του Υπουργείου Εσωτερικών

Πώς μπορώ να καταγγείλω μια αξιόποινη πράξη;

Μπορείτε να υποβάλετε γραπτή καταγγελία στην αστυνομία ή στον εισαγγελέα, προφορικά σε σχετική έκθεση ή ηλεκτρονικά. Στην καταγγελία σας θα πρέπει να καταδείξετε τι πιστεύετε ότι αποτελεί απόδειξη διάπραξης της αξιόποινης πράξης.

Πώς μπορώ να ενημερωθώ σχετικά με τις εξελίξεις της υπόθεσης;

Αν το ζητήσετε στην καταγγελία, η αρμόδια αρχή πρέπει να σας ενημερώσει για τα μέτρα που ελήφθησαν εντός ενός μηνός από την υποβολή της καταγγελίας. Ως θύμα, είστε, καταρχήν, ο ζημιωθείς και, ως εκ τούτου, έχετε το δικαίωμα να συμβουλευτείτε τον φάκελο. Μπορείτε επίσης να υποβάλετε αίτηση για πληροφορίες σχετικά με την πορεία της διαδικασίας. Οι πληροφορίες αυτές πρέπει να σας παρέχονται από την αρμόδια αρχή αυτό δεν ισχύει αν οι εν λόγω πληροφορίες μπορεί να είναι επιζήμιες για τον σκοπό της ποινικής διαδικασίας.

Δικαιούμαι νομική συνδρομή (κατά την ανάκριση ή τη δίκη); Υπό ποιες προϋποθέσεις;

Ναι. Μπορείτε να λάβετε νομική συνδρομή ακόμη και πριν από την έναρξη της ποινικής διαδικασίας και μπορείτε να την λαμβάνετε καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, καθώς και μετά τη λήξη της. Νομική συνδρομή παρέχεται από δικηγόρους. Τα ιδιαιτέρως ευάλωτα θύματα μπορούν να λάβουν δωρεάν νομική συνδρομή σε ποινικές διαδικασίες. Επιπλέον, νομική συνδρομή μπορεί να παρασχεθεί δωρεάν ή με μειωμένο τίμημα σε θύμα που υπέστη σοβαρή ζημία λόγω εσκεμμένης αξιόποινης πράξης ή στον επιζώντα θύματος που έχασε τη ζωή του λόγω αξιόποινης πράξης τα άτομα αυτά πρέπει να αποδείξουν ότι δεν διαθέτουν επαρκή οικονομικά μέσα. Τα υπόλοιπα θύματα έχουν δικαίωμα νομικής συνδρομής έναντι αμοιβής.

Μπορώ να ζητήσω επιστροφή των εξόδων (για τη συμμετοχή στην έρευνα/δίκη); Υπό ποιες προϋποθέσεις;

Αν είστε ο ζημιωθείς διάδικος στην ποινική διαδικασία και ζητείτε αποζημίωση για ζημία ή ηθική βλάβη ή την απόδοση αδικαιολόγητου πλουτισμού και αποφασιστεί να σας χορηγηθεί τουλάχιστον μερική αποζημίωση, ο καταδικασθείς υποχρεούται να σας αποζημιώσει για τα έξοδα που είναι αναγκαία για την ορθή άσκηση του εν λόγω δικαιώματος στο πλαίσιο της διαδικασίας. Αν υποβάλετε αίτηση για την επιστροφή των εν λόγω εξόδων, το δικαστήριο μπορεί να την κάνει δεκτή ακόμη και στην περίπτωση που η αξίωσή σας δεν τελεσφορήσει.

Αν είστε μάρτυρας, δικαιούστε αμοιβή μάρτυρα. Πρέπει να ζητήσετε την καταβολή της εν λόγω αμοιβής εντός 3 ημερών από τη συνέντευξη.

Μπορώ να ασκήσω έφεση εάν η υπόθεσή μου τεθεί στο αρχείο πριν από την προσφυγή στο δικαστήριο;

Μπορείτε να αντιταχθείτε εν προκειμένω υποβάλλοντας καταγγελία. Η καταγγελία αποτελεί μέσο προσφυγής κατά των αποφάσεων της αστυνομικής αρχής και ορισμένων αποφάσεων του εισαγγελέα στο πλαίσιο της προδικαστικής διαδικασίας, οι οποίες λαμβάνουν τη μορφή διάταξης. Μ’ αυτόν τον τρόπο, εσείς, ως ο ζημιωθείς διάδικος, μπορείτε να προσφύγετε, για παράδειγμα κατά της διάταξης για τη διακοπή της υπόθεσης και της διάταξης για την παύση της ποινικής δίωξης.

Μπορώ να συμμετάσχω στη δίκη;

Ναι. Εσείς (ως ο ζημιωθείς διάδικος) θα ενημερωθείτε σχετικά με το πότε θα διεξαχθεί η κύρια δίκη ενώπιον του δικαστηρίου.

Ποιος είναι ο επίσημος ρόλος μου στο πλαίσιο του συστήματος δικαιοσύνης; Για παράδειγμα, είμαι ή μπορώ να επιλέξω να είμαι: θύμα, μάρτυρας, πολιτικώς ενάγων ή ιδιώτης κατήγορος;

Η τσεχική έννομη τάξη κάνει διάκριση μεταξύ του όρου «θύμα» και του όρου «ζημιωθείς». Ο ζημιωθείς είναι ένας από τους διαδίκους στην ποινική διαδικασία. Καταρχήν, ο όρος καλύπτει όλα τα θύματα, εκτός από τα πρόσωπα που έχουν την ιδιότητα του θύματος λόγω οικογενειακής σχέσης με πρόσωπο που έχασε τη ζωή του λόγω αξιόποινης πράξης.

Ως εκ τούτου, στο τσεχικό δικαστικό σύστημα θα είστε το θύμα και ο ζημιωθείς (και, ως εκ τούτου, διάδικος στην ποινική διαδικασία αυτό δεν ισχύει στην ανωτέρω περίπτωση) — ως θύμα, μπορείτε να διεκδικήσετε αποζημίωση για ζημία, ηθική βλάβη ή αδικαιολόγητο πλουτισμό. Καταρχήν, θα είστε επίσης μάρτυρας. Ο θεσμός της ιδιωτικής δίωξης δεν υφίσταται στην τσεχική έννομη τάξη ως εκ τούτου, δεν μπορείτε να είστε ιδιώτης κατήγορος.

Ποια είναι τα δικαιώματά μου και ποιες οι υποχρεώσεις μου στο πλαίσιο του ρόλου αυτού;

Τα δικαιώματα των θυμάτων διέπονται κυρίως από τον νόμο για τα θύματα αξιόποινων πράξεων και περιγράφονται σε άλλες απαντήσεις.

Ο ζημιωθείς έχει ορισμένα δικαιώματα δυνάμει του νόμου αριθ. 141/1961, Κώδικας Ποινικής Δικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να διεκδικήσει αποζημίωση για ζημία και ηθική βλάβη που προκλήθηκε από αξιόποινη πράξη ή ως απόδοση αδικαιολόγητου πλουτισμού, ή της δυνατότητας άσκησης ένδικου μέσου κατά του διατακτικού της απόφασης αποζημίωσης για ζημία, βλάβη ή ως απόδοση αδικαιολόγητου πλουτισμού. Ο ζημιωθείς έχει επίσης το δικαίωμα να υποβάλει αιτήματα για πρόσθετα αποδεικτικά στοιχεία, να συμβουλευτεί τους φακέλους, να παραστεί στη δίκη, να παραστεί στη δημόσια συνεδρίαση επί άσκησης ένδικων μέσων, να εκφράσει τη γνώμη του για την υπόθεση πριν από το τέλος της διαδικασίας, να συμμετάσχει στη διαπραγμάτευση της συμφωνίας για την ενοχή και την τιμωρία και να παραστεί στη δημόσια συνεδρίαση για την έγκρισή της, το δικαίωμα να εκπροσωπηθεί από έναν εκπρόσωπο και το δικαίωμα να καταθέτει ένδικα μέσα και αιτήσεις σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Μπορώ να προβώ σε δήλωση ή να παράσχω αποδεικτικά στοιχεία κατά τη διάρκεια της δίκης; Υπό ποιες προϋποθέσεις; Υπό ποιες προϋποθέσεις;

Ναι, μπορείτε να προβείτε σε δήλωση σχετικά με τις επιπτώσεις της αξιόποινης πράξης στη ζωή σας σε οποιοδήποτε στάδιο της ποινικής διαδικασίας, τόσο προφορικά όσο και γραπτώς. Ως θύμα, δηλαδή ως ένας από τους διαδίκους, μπορείτε να αναζητήσετε, να παρουσιάσετε και να υποβάλλετε αποδεικτικά στοιχεία.

Τι πληροφορίες θα λάβω κατά τη διάρκεια της δίκης;

Έπειτα από αίτησή σας, θα λάβετε πληροφορίες:

• ότι δεν έχει κινηθεί η ποινική διαδικασία
• σχετικά με την κατάσταση της ποινικής διαδικασίας
• σχετικά με την κατάταξη της πράξης για την οποία κατηγορείται ο κατηγορούμενος
• τον χρόνο και τόπο της δημόσιας συζήτησης της υπόθεσης ενώπιον του δικαστηρίου

επίσης, θα σας δοθεί η τελική απόφαση που θα θέσει τέλος στη διαδικασία.

Θα έχω πρόσβαση στα δικαστικά αρχεία;

Ναι, ως ζημιωθείς, έχετε το δικαίωμα να συμβουλευτείτε τον φάκελο. Ωστόσο, για σοβαρούς λόγους, ο εισαγγελέας ή η αστυνομική αρχή μπορεί να σας αρνηθεί το δικαίωμα αυτό κατά την προδικαστική διαδικασία.

Μπορώ να προσφύγω κατά της απόφασης;

Ναι, αλλά ως θύμα, μπορείτε να προσφύγετε μόνο κατά του διατακτικού της απόφασης που αφορά την αποζημίωση για ζημίες, ηθική βλάβη ή απόδοση αδικαιολόγητου πλουτισμού.

Ποια είναι τα δικαιώματά μου μετά την καταδίκη;

Βλ. άλλες απαντήσεις.

Δικαιούμαι υποστήριξη ή προστασία μετά τη δίκη; Για πόσο χρονικό διάστημα;

Στήριξη (επαγγελματική βοήθεια) μπορεί να παρέχεται ακόμη και μετά τη λήξη της διαδικασίας μέχρι τον χρόνο που απαιτείται από τον σκοπό της. Ειδική προστασία (αναφέρεται ανωτέρω) μπορεί συχνά να σημαίνει μόνιμη αλλαγή στον τρόπο ζωής και, ως εκ τούτου, από τη φύση της, παρέχεται ακόμη και μετά το πέρας της ποινικής διαδικασίας.

Ποιες πληροφορίες θα μου χορηγηθούν σε περίπτωση καταδίκης του δράστη;

Έπειτα από αίτησή σας θα λάβετε την τελική απόφαση, η οποία περιέχει πληροφορίες για την ποινή και τη μορφή της. Αν ζητήσετε αποζημίωση για ζημίες ή ηθική βλάβη ή για αδικαιολόγητο πλουτισμό, θα σας επιδοθεί η απόφαση.

Επιπλέον, η φυλακή ή το σωφρονιστικό ίδρυμα ή το ίδρυμα υποχρεωτικής θεραπείας, θα σας δώσει, κατόπιν αιτήματός σας, ορισμένες πρόσθετες πληροφορίες, ιδίως σχετικά με τα εξής:

• την αποφυλάκιση ή την απόδραση του καταδικασθέντος από τη φυλακή, το σωφρονιστικό ίδρυμα ή το ίδρυμα υποχρεωτικής θεραπείας
• αναστολή της φυλάκισης
• έκδοση του καταδικασθέντος σε ξένη χώρα ή μεταφορά του σε κράτος μέλος της ΕΕ.

Αν ο κατηγορούμενος αποφυλακίστηκε ή απέδρασε και βρίσκεστε σε κίνδυνο λόγω του ότι είστε μάρτυρας, οι αρμόδιες αρχές υποχρεούνται να ενημερώσουν άμεσα την αστυνομία, η οποία θα λάβει τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει την ασφάλειά σας και να σας ενημερώσει.

Θα ενημερωθώ σε περίπτωση που ο καταδικασθείς αποφυλακιστεί (συμπεριλαμβανομένης της πρόωρης ή της υπό όρους αποφυλάκισης) ή διαφύγει από τη φυλακή;

Ναι, βλ. ανωτέρω.

Θα έχω συμμετοχή σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις αποφυλάκισης ή αναστολής; Για παράδειγμα, μπορώ να υποβάλω δήλωση ή να ασκήσω έφεση;

Σε οποιαδήποτε στιγμή της ποινικής διαδικασίας έχετε το δικαίωμα να προβείτε σε δήλωση σχετικά με τις επιπτώσεις της αξιόποινης πράξης στη ζωή σας μέχρι σήμερα.

Ωστόσο, δεν έχετε το δικαίωμα να προσφύγετε κατά απόφασης σχετικά με την υπό όρους αποφυλάκιση ή την καλή συμπεριφορά ενός προσώπου που έχει καταδικαστεί υπό όρους.

Ποια είναι η διαδικασία για την αξίωση αποζημίωσης από τον δράστη; (π.χ. δικαστική προσφυγή, αστική αγωγή, παράσταση πολιτικής αγωγής);

Το θύμα μπορεί να αξιώσει αποζημίωση για τη ζημία που υπέστη από τον δράστη στο πλαίσιο πολιτικής δίκης το θύμα μπορεί επίσης να αξιώσει αποζημίωση στο πλαίσιο της ποινικής δίκης του δράστη («παράσταση πολιτικής αγωγής»).

Το δικαστήριο διέταξε τον δράστη να μου καταβάλει αποζημίωση/αποκατάσταση. Πώς μπορώ να διασφαλίσω ότι ο δράστης θα καταβάλει την αποζημίωση/αποκατάσταση;

Αν ο δράστης εκ προθέσεως δεν εκπληρώνει την υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης για ζημία που του επέβαλε το δικαστήριο, ο έχων την αξίωση (το θύμα) έχει το δικαίωμα να ζητήσει από το δικαστήριο την εκτέλεση της υποχρέωσης. Νόμος, ο οποίος θα αρχίσει να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2018, παρέχει επίσης στα θύματα αξιόποινων πράξεων το δικαίωμα να ζητήσουν την ικανοποίηση της αξίωσής τους για αποζημίωση από το κράτος από τους πόρους που έχει ανακτήσει από τον δράστη ως περιουσιακές κυρώσεις.

Εάν ο δράστης δεν πληρώσει, μπορεί το κράτος να μου καταβάλει προκαταβολή; Υπό ποιες προϋποθέσεις;

Η Τσεχική Δημοκρατία δεν προκαταβάλλει τυχόν χρηματικά ποσά που προκύπτουν από την υποχρέωση του δράστη να καταβάλει αποζημίωση για ζημία που προκλήθηκε από την αξιόποινη πράξη. Το τσεχικό νομικό σύστημα κάνει σαφή διαχωρισμό μεταξύ του δικαιώματος του θύματος για αποκατάσταση της ζημίας που προκλήθηκε από τον δράστη, το οποίο θεωρείται αδικοπρακτική ευθύνη, και της χρηματικής συνδρομής σύμφωνα με τον νόμο αριθ. 45/2013 για τα θύματα αξιόποινων πράξεων, η οποία συνιστά παροχή σε χρήμα από το κράτος, που παρέχεται για την ελάφρυνση των κοινωνικών επιπτώσεων της θυματοποίησης.

Δικαιούμαι να λάβω αποζημίωση από το κράτος;

Όπως προαναφέρθηκε, το κράτος δεν καταβάλλει αποζημίωση υπό τη στενή έννοια του όρου (δεν παρεμβαίνει στις περιουσιακές υποχρεώσεις του παραβάτη, δεν τις αναλαμβάνει), αλλά προσφέρει στα θύματα αξιόποινων πράξεων χρηματική συνδρομή. Σύμφωνα με τον νόμο αριθ. 45/2013 για τα θύματα αξιόποινων πράξεων, μπορεί να χορηγηθεί χρηματική συνδρομή στα θύματα που έχουν υποστεί ελάχιστη αναγνωρισμένη από τον νόμο βλάβη της υγείας τους λόγω αξιόποινης πράξης, στα θύματα σεξουαλικών εγκλημάτων κατά της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στα παιδιά που υπήρξαν θύματα βασανιστηρίων και στους επιζώντες (από ομάδα που ορίζεται από τον νόμο) ατόμων που πέθαναν συνεπεία αξιόποινης πράξης. Η συνδρομή αυτή παρέχεται συνήθως σε ποσά που κυμαίνονται από 10 000 CZK (περίπου 370 EUR) έως 200 000 CZK (περίπου 7 400 EUR) και υπολογίζεται είτε με νόμιμο κατ’ αποκοπή ποσό είτε αντιστοιχεί στο ποσό των αποδεδειγμένων διαφυγόντων κερδών και εξόδων θεραπείας ή, κατά περίπτωση, στο κόστος εξειδικευμένης θεραπείας που απαιτήθηκε για την ανακούφιση του θύματος από την ηθική βλάβη που υπέστη. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης αποφασίζει σχετικά με τις αιτήσεις πληρωμής της χρηματικής συνδρομής, οι οποίες πρέπει να υποβληθούν εντός 2 ετών από την ημερομηνία κατά την οποία το θύμα έλαβε γνώση της ζημίας που προκλήθηκε από την αξιόποινη πράξη και το αργότερο εντός 5 ετών από την ημερομηνία τέλεσης της αξιόποινης πράξης.

Δικαιούμαι αποζημίωση αν ο δράστης δεν καταδικαστεί;

Η αποζημίωση για ζημία που προκλήθηκε από δράστη (π.χ. αδικοπρακτική ευθύνη) δεν μπορεί να διεκδικηθεί αν ο δράστης δεν καταδικάστηκε απλώς και μόνο επειδή είναι άγνωστος, δηλαδή δεν υπάρχει υπόχρεο πρόσωπο ή δεν έχει αποδειχθεί η αδικοπραξία του, ή ο δράστης δεν φέρει ποινική ευθύνη για τις πράξεις του, δηλαδή ο κατηγορούμενος δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος για οποιαδήποτε ζημία που προκλήθηκε από πράξεις τις οποίες δεν διέπραξε, οι οποίες δεν είχαν χαρακτήρα αξιόποινων πράξεων ή για τις οποίες ο κατηγορούμενος δεν ευθύνεται. Αντιστρόφως, ωστόσο, ένα άτομο μπορεί να δικαιούται χρηματική συνδρομή από το κράτος (βλ. ανωτέρω) ακόμη και πριν από την καταδίκη του δράστη το θύμα έχει αυτό το δικαίωμα ακόμη και αν ο δράστης είναι άγνωστος ή δεν φέρει ποινική ευθύνη για τις πράξεις του, υπό τον όρο ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το θύμα υπέστη ζημία από τις πράξεις που έχουν χαρακτήρα αξιόποινων πράξεων (ή ότι ο συγγενής του θύματος πέθανε συνεπεία αυτών).

Δικαιούμαι πληρωμή έκτακτης ανάγκης εν αναμονή της απόφασης σχετικά με την αίτησή μου για αποζημίωση;

Ο νόμος αριθ. 45/2013 για τα θύματα αξιόποινων πράξεων δεν επιτρέπει στο Υπουργείο Δικαιοσύνης να χορηγεί προκαταβολές χρηματικής συνδρομής για την οποία εκκρεμεί η έκδοση σχετικής απόφασης οι επείγουσες βιοτικές ανάγκες των θυμάτων αντιμετωπίζονται με άλλον τρόπο από το σύστημα κρατικής κοινωνικής μέριμνας ή υποστήριξης.

Είμαι θύμα αξιόποινης πράξης. Με ποιον φορέα πρέπει να επικοινωνήσω με σκοπό την παροχή στήριξης και βοήθειας;

Οι φορείς με τους οποίους μπορείτε να επικοινωνήσετε ορίζονται στο μητρώο των παρόχων βοήθειας σε θύματα αξιόποινων πράξεων. Το μητρώο είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο του Υπουργείου Εσωτερικών, στη διεύθυνση http://portal.justice.cz/Justice2/MS/ms.aspx?o=23&j=33&k=6115&d=330753.

Το μητρώο περιλαμβάνει 4 ενότητες που περιέχουν πληροφορίες για όλους τους τύπους των παρόχων βοήθειας στα θύματα, και συγκεκριμένα:

1. παρόχους κοινωνικών υπηρεσιών
2. διαπιστευμένους παρόχους νομικής πληροφόρησης ή προγραμμάτων αποκατάστασης
3. δικηγόρους και
4. κέντρα της υπηρεσίας μετασωφρονιστικής μέριμνας και διαμεσολάβησης.

Το μητρώο περιέχει λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τους παρόχους βοήθειας σε θύματα αξιόποινων πράξεων και επιτρέπει την αναζήτηση των εν λόγω παρόχων με βάση το όνομα και την περιφέρειά τους, καθώς και τη σύνθετη αναζήτηση με τη χρήση άλλων κριτηρίων.

Ανοικτή τηλεφωνική γραμμή για τη στήριξη των θυμάτων

(+420) 116 006 (Γραμμή βοήθειας των θυμάτων — Καθολική γραμμή που χρησιμοποιείται και σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ)

Η στήριξη των θυμάτων παρέχεται δωρεάν;

Στον προβλεπόμενο βαθμό, η βοήθεια από ειδικούς παρέχεται δωρεάν στα ιδιαιτέρως ευάλωτα θύματα που την έχουν ανάγκη. Τα εν λόγω θύματα λαμβάνουν επίσης δωρεάν νομική συνδρομή στον προβλεπόμενο βαθμό. Τα υπόλοιπα θύματα δεν δικαιούνται δωρεάν επαγγελματική βοήθεια, αλλά η βοήθεια αυτή μπορεί να παρέχεται δωρεάν κατά τη διακριτική ευχέρεια του παρόχου. Ωστόσο, η βοήθεια που παρέχεται από την υπηρεσία μετασωφρονιστικής μέριμνας και διαμεσολάβησης παρέχεται πάντοτε δωρεάν.

Τι είδους στήριξη μπορώ να λάβω από κρατικές υπηρεσίες ή αρχές;

Η υπηρεσία μετασωφρονιστικής μέριμνας και διαμεσολάβησης, η οποία είναι κρατική αρχή, παρέχει στα θύματα νομική πληροφόρηση, ψυχολογική στήριξη και προσφέρει προγράμματα αποκατάστασης, όπως η διαμεσολάβηση, η οποία μπορεί να σας βοηθήσει να επιλύσετε το πρόβλημά σας μέσω ανεπίσημης εξωδικαστικής διαδικασίας διαπραγμάτευσης με τον δράστη. Υπάρχουν 74 κέντρα της υπηρεσίας μετασωφρονιστικής έρευνας και διαμεσολάβησης βρίσκονται σε όλη την επικράτεια της Τσεχικής Δημοκρατίας και παρέχουν τις υπηρεσίες τους δωρεάν.

Τι είδους στήριξη μπορώ να λάβω από μη κρατικούς οργανισμούς;

Ανάλογα με τη φύση τους, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και ιδιώτες παρέχουν νομική πληροφόρηση, ψυχολογική και κοινωνική συμβουλευτική, νομική βοήθεια ή προγράμματα αποκατάστασης.