European Union citizens increasingly move across national borders to study, work or start a family in another EU country. This leads to an increased number of international couples, whether in a marriage or a registered partnership.

International couples are couples whose members have different nationalities, live in an EU country other than their own or own property in different countries. International couples, whether in a marriage or in a registered partnership, need to manage their property and, in particular, share it in case of divorce/separation or the death of one of the members.

EU rules help international couples in these situations. These rules apply in 18 EU countries: Sweden, Belgium, Greece, Croatia, Slovenia, Spain, France, Portugal, Italy, Malta, Luxembourg, Germany, the Czech Republic, the Netherlands, Austria, Bulgaria, Finland and Cyprus.

These rules determine which EU country’s courts should deal with matters concerning the property of an international couple and which law should apply to resolve these matters. The rules also simplify how judgments or notarial documents originating in one EU country should be recognised and enforced in another EU country.

Please select the relevant country's flag to obtain detailed national information.

Should you need additional information, please contact the authorities or a legal professional of the EU country concerned.

You can also consult the website http://www.coupleseurope.eu/en/home of the Council of Notariats of the European Union.

1 Hemm reġim tal-proprjetà matrimonjali statutorju f’dan l-Istat Membru? X’jipprovdi?

Iva.

Skont id-dritt tar-Repubblika Ċeka, kwalunkwe ħaġa li tappartjeni għall-konjuġi, għandha valur tal-assi u mhijiex eskluża mis-sistema legali hija kkunsidrata bħala beni tal-miżżewġin. Il-beni tal-miżżewġin huma soġġetti għas-sistema statutorja, għal sistema miftiehma speċifika, jew għal sistema stabbilita f’deċiżjoni tal-qorti.

Taħt is-sistema statutorja, kwalunkwe ħaġa akkwistata minn wieħed mill-konjuġi, jew akkwistata b’mod konġunt miż-żewġ konjuġi, matul iż-żwieġ tagħhom, titqies bħala proprjetà konġunta, ħlief għal dawn li ġejjin:

a)         assi li jaqdu l-ħtiġijiet personali ta’ wieħed mill-konjuġi;

b)         assi akkwistati permezz ta’ rigal, wirt jew legat lil wieħed mill-konjuġi biss, sakemm il-persuna li tagħti r-rigal, jew it-testatur, ma jkunux esprimew xewqa differenti;

c)         assi li wieħed mill-konjuġi jirċievi bħala kumpens għal telf mhux finanzjarju fid-drittijiet naturali tiegħu;

d)        assi akkwistati minn wieħed mill-konjuġi permezz ta’ proċess legali li jirrigwarda s-sjieda unika tagħhom;

e)         assi akkwistati minn wieħed mill-konjuġi bħala kumpens għal ħsara, għal qerda jew għal telf tal-proprjetà esklussiva tagħhom.

Skont ir-reġim statutorju, kwalunkwe profitt minn assi li jappartjenu biss għal wieħed mill-konjuġi hija proprjetà konġunta.

Skont is-sistema statutorja, id-djun kollha mġarrba matul iż-żwieġ għandhom sjieda konġunta, sakemm dawn ma jkunux jirrigwardaw biss assi li jappartjenu għal wieħed mill-konjuġi, u biss fir-rigward tal-parti li taqbeż il-valur tal-profitti minn dawn l-assi, jew sakemm ma jkunux ittieħdu minn wieħed mill-konjuġi mingħajr il-qbil tal-ieħor. Dan ma jikkonċernax l-akkwist ta’ xirjiet ta’ rutina jew ta’ ħtiġijiet bażiċi għall-familja.

2 Il-miżżewġin, kif jistgħu jirregolaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom? X’inhuma r-rekwiżiti formali f’dan il-każ?

Koppji għarajjes jew miżżewġa jistgħu jaqblu fuq sistema li tirregola l-beni li tkun differenti mis-sistema statutorja.  Il-ftehim jista’ jikkonsisti f’sistema ta’ sjieda separata jew f’sistema li tillimita l-istabbiliment ta’ beni konġunti għall-perjodu qabel jintemm iż-żwieġ, jew jista’ jestendi jew jillimita l-kamp ta’ applikazzjoni tal-beni konġunti ddefinit fis-sistema statutorja. Il-ftehim jista’ jkun fih kwalunkwe arranġament relatat ma’ kwalunkwe oġġett tal-beni, sakemm dan ma jkunx ipprojbit bil-liġi. Il-ftehim jista’ b’mod partikolari jkopri l-kamp ta’ applikazzjoni jew il-kontenut jew is-sistema, jew il-perjodu li matulu s-sistema statutorja jew sistema oħra tal-beni konġunti tkun applikabbli, jew oġġetti individwali tal-beni jew gruppi tagħhom. Il-ftehim jista’ jikklassifika beni konġunti futuri b’mod differenti mis-sistema statutorja. Il-ftehim jista’ jipprovdi wkoll għal reġim ta’ beni fil-każ ta’ tmiem iż-żwieġ.

Ftehim dwar sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin irid jkun fil-forma ta’ rekord uffiċjali (jiġifieri jrid ikun ġie ċċertifikat minn nutar).

Meta koppja għarajjes tidħol fi ftehim tar-reġim tal-beni tal-miżżewġin, dan il-ftehim isir effettiv fid-data taż-żwieġ.

3 Hemm restrizzjonijiet fuq il-libertà ta’ kif jiġi rregolat reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-ftehim jista’ jkun fih kwalunkwe arranġament relatat ma’ kwalunkwe oġġett, sakemm dan ma jkunx ipprojbit bil-liġi.

Il-ftehim ma jistax jeskludi jew jemenda xi dispożizzjoni dwar l-għamara abitwali tad-dar, sakemm wieħed mill-konjuġi ma jkunx telaq mid-dar u jirrifjuta li jirritorna. Il-ftehim ma jistax jimpedixxi lill-konjuġi milli jipprovdi għall-familja tagħhom. Il-ftehim ma jistax, bil-kontenut jew bl-iskop tiegħu, jaffettwa d-drittijiet ta’ xi parti terza, sakemm dik il-parti ma tkunx tat il-kunsens tagħha fil-ftehim. Kwalunkwe ftehim konkluż mingħajr il-kunsens tal-parti terza ma għandu l-ebda effett legali fir-rigward ta’ dik il-parti.

4 X’inhuma l-effetti legali ta’ divorzju, separazzjoni jew annullament fuq il-proprjetà matrimonjali?

Il-beni tal-miżżewġin ma jibqgħux tali meta jintemm iż-żwieġ; dan jiġri meta jmut wieħed mill-konjuġi, meta wieħed mill-konjuġi jiġi ddikjarat mejjet, jew wara divorzju. Meta l-beni tal-miżżewġin jiġu xolti, il-beni li jifdal iridu jitqassmu.

Jekk iż-żwieġ jiġi annullat, jitqies li l-koppja qatt ma kienet miżżewġa. Wara l-annullament, id-drittijiet u l-obbligi tal-beni tal-koppja jiġu ttrattati bl-istess mod bħad-drittijiet u l-obbligi tal-beni wara divorzju.

5 X’inhuma l-effetti tal-mewt ta’ wieħed mill-miżżewġin fuq ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-beni tal-miżżewġin jiġu xolti u mbagħad jitqassmu. Il-konjuġi ħaj ikun il-werriet statutorju tal-ewwel u tat-tieni kategorija tal-persuna deċeduta.

6 Liema awtorità għandha l-kompetenza li tiddeċiedi f’każ marbut mar-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Qorti.

7 X’inhuma l-effetti tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali fuq ir-relazzjonijiet legali bejn konjuġi u parti terza?

Kwalunkwe ħaġa akkwistata minn wieħed mill-konjuġi qabel iż-żwieġ (inter alia) ma ttqiesx bħala beni tal-miżżewġin skont is-sistema statutorja. Skont is-sistema statutorja, id-djun kollha mġarrba matul iż-żwieġ huma beni konġunti, sakemm dawn ma jkunux jirrigwardaw biss assi li jappartjenu għal wieħed mill-konjuġi, u biss fir-rigward tal-parti li taqbeż il-valur tal-profitti minn dawn l-assi, jew sakemm ma jkunux ittieħdu minn wieħed mill-konjuġi mingħajr il-qbil tal-ieħor. Dan ma jikkonċernax l-akkwist ta’ xirjiet ta’ rutina jew ta’ ħtiġijiet bażiċi għall-familja.

Fi kwistjonijiet li jikkonċernaw beni konġunti jew partijiet minnhom li mhumiex meqjusa bħala ta’ rutina, il-konjuġi jridu jaġixxu flimkien fi proċeduri legali, sakemm wieħed mill-konjuġi ma jaġixxix bil-kunsens tal-ieħor. Jekk wieħed mill-konjuġi jirrifjuta milli jagħti kunsens mingħajr raġuni tajba u kontra l-interessi tal-koppja miżżewġa, tal-familja, jew tal-unità domestika tal-familja, jew ma jkunx jista’ jesprimi r-rieda tiegħu, il-konjuġi l-ieħor jista’ japplika quddiem qorti biex jagħti l-kunsens minfloku.

Jekk wieħed mill-konjuġi jaġixxi fi proċedimenti legali mingħajr il-kunsens tal-konjuġi l-ieħor fejn tali kunsens kien meħtieġ, il-proċedimenti miftuħa mill-konjuġi l-ieħor jistgħu jiġu ddikjarati invalidi. Jekk parti mill-beni konġunti tkun se tintuża għal skopijiet kummerċjali minn wieħed mill-konjuġi, u jekk il-valur tal-assi ta’ dik il-parti tal-beni jaqbeż ammont proporzjonat għaċ-ċirkostanzi materjali tal-konjuġi, il-kunsens tal-konjuġi l-ieħor ikun meħtieġ mal-ewwel okkażjoni li fiha dawn il-beni jintużaw b’dan il-mod. Jekk il-konjuġi l-ieħor ikun eskluż minn dawn il-proċedimenti, huwa jista’ jitlob li jiġu ddikjarati invalidi. Jekk parti mill-beni konġunti tkun se tintuża għall-akkwist ta’ sehem f’kumpanija kummerċjali jew f’kooperattiva, jew jekk l-akkwist ta’ sehem bħal dan iwassal għall-garanzija tad-djun ta’ kumpanija jew ta’ kooperattiva sa tali punt li jaqbeż dak li jkun proporzjonat għaċ-ċirkostanzi materjali tal-koppja miżżewġa, ikun meħtieġ il-kunsens tal-konjuġi l-ieħor; jekk il-konjuġi l-ieħor ikun eskluż minn dawn il-proċedimenti, huwa jista’ jitlob li t-tali proċedimenti jiġu ddikjarati invalidi.

Jekk il-konjuġi jkunu nnegozjaw sistema miftiehma li tirregola l-beni, il-ftehim ma jistax, bil-kontenut jew bl-iskop tiegħu, jikser id-drittijiet ta’ xi parti terza, sakemm dik il-parti ma tagħtix il-kunsens tagħha fil-ftehim. Kwalunkwe ftehim konkluż mingħajr il-kunsens tal-parti terza ma għandu l-ebda effett legali fir-rigward ta’ dik il-parti.

8 Deskrizzjoni qasira tal-proċedura għad-diviżjoni, inklużi l-partizzjoni, id-distribuzzjoni u l-likwidazzjoni, tal-proprjetà matrimonjali f’dan l-Istat Membru.

Jekk il-beni konġunti jiġu xolti jew likwidati, jew jekk il-kamp ta’ applikazzjoni tagħhom jitnaqqas, l-obbligi u d-drittijiet li qabel kienu konġunti jiġu rilaxxati permezz ta’ distribuzzjoni. Jekk il-beni mnaqqsa, xolti jew likwidati ma jitqassmux, ir-regoli dwar il-beni konġunti jiġu applikati għalihom kif xieraq.

Id-distribuzzjoni tal-beni ma tistax taffettwa d-drittijiet ta’ xi parti terza. Jekk id-drittijiet ta’ kwalunkwe persuna terza jkunu ġew affettwati mid-distribuzzjoni, dik il-persuna tista’ titlob li qorti ssib li d-distribuzzjoni ma jkollha l-ebda effett fir-rigward tagħhom. Id-djun jistgħu jitqassmu biss bejn konjuġi.

Il-preferenza hija li jintlaħaq ftehim bejn il-konjuġi biex jitqassmu l-beni konġunti, jekk dan ikun possibbli (pereżempju fil-każ ta’ divorzju jew ta’ tnaqqis tal-beni konġunti). Ftehim ta’ distribuzzjoni dejjem jidħol fis-seħħ mill-jum li fih il-beni konġunti jitnaqqsu jew jiġu xolti jew likwidati, irrispettivament minn jekk il-ftehim ikunx intlaħaq qabel jew wara t-tnaqqis, ix-xoljiment jew il-likwidazzjoni tal-beni konġunti.

Il-ftehim ta’ tqassim irid ikun bil-miktub jekk ikun ġie konkluż matul iż-żwieġ jew jekk kwalunkwe oġġett li jkun se jitqassam ikun jeħtieġ ftehim ta’ trasferiment tas-sjieda bil-miktub (eż. oġġetti immobbli). Jekk il-ftehim ta’ tqassim ma jkollux għalfejn ikun bil-miktub u jekk wieħed mill-konjuġi jorganizza dan, il-konjuġi l-ieħor irid jippreżenta lil dak il-konjuġi konferma tat-tqassim.

Jekk il-konjuġi jonqsu milli jaqblu dwar soluzzjoni ta’ tqassim, kwalunkwe wieħed minnhom ikun jista’ japplika għal deċiżjoni tal-qorti. Il-qorti trid tiddeċiedi dwar it-tqassim skont is-sitwazzjoni prevalenti meta l-beni tal-miżżewġin tkun tnaqqset jew ġiet xolta jew ġiet likwidata.

Fit-tqassim jiġu applikati r-regoli li ġejjin:

a)         l-ishma taż-żewġ konjuġi fl-assi li għandhom jitqassmu jridu jkunu l-istess;

b)         kull wieħed mill-konjuġi jrid iħallas lura kwalunkwe riżorsa mill-assi konġunti minfuqa fuq il-beni esklussivi tiegħu;

c)         kull wieħed mill-konjuġi għandu d-dritt li jitlob kumpens għal kwalunkwe riżorsa mill-beni esklussivi tiegħu minfuqa fuq assi konġunti;

d)         iridu jitqiesu l-ħtiġijiet tat-tfal dipendenti;

e)         irid jitqies kif kull wieħed mill-konjuġi jkun ħa ħsieb il-familja, speċjalment kif ikun ħa ħsieb it-tfal u l-unità domestika tal-familja;

f)         irid jitqies kif kull wieħed mill-konjuġi jkun ikkontribwixxa għall-akkwist u għall-manutenzjoni tal-assi konġunti.

Jekk, fi żmien tliet snin mit-tnaqqis, mix-xoljiment jew mil-likwidazzjoni tal-beni konġunti, ma jkun hemm l-ebda tqassim tal-assi li kienu jifformaw parti minn dawk il-beni, jew ma jkun intlaħaq l-ebda ftehim ta’ tqassim, jew ma jkun hemm l-ebda talba biex il-qorti tiddeċiedi dwar id-distribuzzjoni, il-konjuġi jew l-eks-konjuġi jitqiesu li jkunu solvew it-tqassim kif ġej:

a)         l-assi mobbli tanġibbli huma l-beni tal-konjuġi li jużahom, bħala s-sid uniku, biex jipprovdi għall-ħtiġijiet tiegħu stess jew dawk tal-familja tiegħu jew tal-unità domestika tal-familja tiegħu;

b)         assi tanġibbli mobbli u immobbli oħra huma beni konġunti taż-żewġ konjuġi u kull wieħed minnhom għandu sehem indaqs f’dawn il-beni;

c)         drittijiet, obbligazzjonijiet u djun oħra tal-beni jkunu marbutin maż-żewġ konjuġi u jkollhom sehem indaqs fihom.

9 X’inhuma l-proċedura u d-dokumenti jew l-informazzjoni tipikament meħtieġa għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tal-proprjetà immobbli?

Il-proċedimenti legali li jistabbilixxu jew jittrasferixxu dritt in rem għal assi immobbli, jew il-proċedimenti li jemendaw jew jirrevokaw tali drittijiet, iridu jkunu bil-miktub. Jekk it-trasferiment jinvolvi s-sjieda ta’ assi immobbli li jiddaħħlu f’reġistru pubbliku, it-tibdil fis-sjieda jidħol fis-seħħ meta tiddaħħal f’dak ir-reġistru.

1 Hemm reġim tal-proprjetà matrimonjali statutorju f’dan l-Istat Membru? X’jipprovdi?

Min ikun sid il-beni akkwistati waqt żwieġ u kif dawn il-beni jiġu diviżi wara t-tmiem taż-żwieġ dejjem ikun iddeterminat mis-sistema partikolari tal-beni skont il-liġi tal-familja. L-effetti taż-żwieġ fuq id-drittijiet tal-beni huma rregolati bir-regolamenti dwar is-sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin fil-Kodiċi Ċivili Ġermaniż (Bürgerliches Gesetzbuch – BGB). Il-BGB jirrikonoxxi s-sistemi li jirregolaw il-beni li ġejjin: is-sistema ta’ komunjoni ta’ residwu taħt amministrazzjoni separata (Zugewinngemeinschaft), is-sistema ta’ beni separati (Gütertrennung) u “sistema mhux obbligatorja ta’ komunjoni ta’ residwu taħt amministrazzjoni separata” (Wahl-Zugewinngemeinschaft).

2 Il-miżżewġin, kif jistgħu jirregolaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom? X’inhuma r-rekwiżiti formali f’dan il-każ?

Is-sistema ta’ komunjoni ta’ residwu taħt amministrazzjoni separata tapplika sakemm il-koppja miżżewġa ma taqbilx mod ieħor permezz ta’ kuntratt taż-żwieġ notarili. Is-sistema ta’ komunjoni ta’ residwu taħt amministrazzjoni separata tfisser is-separazzjoni tal-beni matul iż-żwieġ u l-ugwalizzazzjoni tar-residwu matul iż-żwieġ ladarba tintemm is-sistema tal-beni.

Għall-kuntrarju, is-separazzjoni tal-beni trid tiġi miftiehma mill-konjuġi permezz ta’ kuntratt notarili. Is-separazzjoni tal-beni tfisser is-separazzjoni totali tal-assi rispettivi tal-konjuġi, mingħajr ebda ugwalizzazzjoni tar-residwu fi tmiem iż-żwieġ. Kull wieħed mill-konjuġi jżomm bħala tiegħu l-assi li jkun akkwista qabel u matul iż-żwieġ. Is-separazzjoni tal-beni tista’ tirriżulta wkoll mingħajr kuntratt espliċitu bejn il-konjuġi, pereżempju jekk is-sistema tal-beni tiġi rrevokata jew eskluża skont il-kuntratt taż-żwieġ mingħajr ma jkun hemm ftehim dwar sistema tal-beni oħra fl-istess ħin.

Il-komunjoni tal-beni bl-istess mod trid tiġi miftiehma mill-konjuġi permezz ta’ kuntratt notarili. Skont il-komunjoni tal-beni, l-assi li kienu proprjetà qabel iż-żwieġ u l-assi akkwistati matul iż-żwieġ normalment isiru beni komuni tal-koppja (Gesamtgut - beni bi sjieda konġunta). Barra minn hekk, il-konjuġi jista’ lkoll ikollhom il-beni separati tagħhom kull wieħed (Sondergut), li ma jkunux jagħmlu parti mill-beni komuni tal-miżżewġin. Dawn huma affarijiet li ma jistgħux jiġu ttrasferiti permezz ta’ tranżazzjonijiet legali, pereżempju talbiet li ma jistgħux jiġu sekwestrati jew sehem fi sħubija. Fl-aħħar nett, kull wieħed mill-konjuġi jista’ jirriżerva ċerti oġġetti bħala beni separati. Il-konjuġi jistgħu wkoll jistabbilixxu forma speċjali ta’ komunjoni tal-beni, jiġifieri l-komunjoni ta’ assi akkwistati (Errungenschaftsgemeinschaft). Għal dan l-għan, huma jridu jiddikjaraw fil-kuntratt taż-żwieġ li l-assi kollha akkwistati qabel iż-żwieġ għandhom ikunu beni rriżervati.

Is-sistema mhux obbligatorja ta’ komunjoni ta’ residwu taħt amministrazzjoni separata hija sistema tal-beni Franko-Ġermaniża maħsuba biex tevita problemi potenzjali fir-relazzjonijiet legali bejn ċittadini Franċiżi u Ġermaniżi minħabba d-differenzi fis-sistemi li jirregolaw il-beni tal-miżżewġin. Jekk il-konjuġi jagħżlu dan it-tip ta’ sistema tal-beni, l-assi tagħhom jibqgħu separati matul iż-żwieġ, bħal fil-każ tas-sistema Ġermaniża ta’ komunjoni ta’ residwu taħt amministrazzjoni separata. Huwa biss fl-aħħar tas-sistema tal-beni li ż-żieda fil-valur tal-beni tal-koppja tiġi ugwalizzata bejn iż-żewġ konjuġi. Minkejja x-xebh fil-kontenut mas-sistema Ġermaniża ta’ komunjoni ta’ residwu taħt amministrazzjoni separata, is-sistema mhux obbligatorja ta’ komunjoni ta’ residwu taħt amministrazzjoni separata għandha numru ta’ karatteristiċi speċjali influwenzati mill-arranġamenti fi Franza. Pereżempju, id-danni għall-uġigħ u għat-tbatija u kwalunkwe żieda aleatorja fil-valur tal-beni immobbli (eż. permezz ta’ tqassim f’żoni bħala art għall-bini) ma jitqisux fl-ugwalizzazzjoni tar-residwu.

3 Hemm restrizzjonijiet fuq il-libertà ta’ kif jiġi rregolat reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Jekk il-konjuġi jħossu li s-sistema statutorja tal-beni - is-sistema ta’ komunjoni ta’ residwu taħt amministrazzjoni separata - mhijiex adattata għaż-żwieġ tagħhom, huma jistgħu jidħlu f'kuntratt taż-żwieġ notarili. F’dak il-kuntratt huma jistgħu jaqblu dwar is-separazzjoni tal-beni jew tal-komunjoni tal-beni, jew jagħmlu arranġamenti oħra għajr dawk statutorji fi ħdan sistema speċifika tal-beni. Il-kuntratt jista’ jispeċifika wkoll arranġamenti dwar il-qsim tal-pensjoni jew il-manteniment.

Madankollu, meta wieħed jidħol f’kuntratt taż-żwieġ, jenħtieġ li joqgħod attent li l-arranġamenti previsti jkunu fil-fatt validi. Pereżempju, jekk kuntratt taż-żwieġ ikollu żvantaġġi unilaterali għal wieħed mill-konjuġi u jkunu preżenti ċerti ċirkostanzi oħra, dan jista’ jitqies li jmur kontra l-prinċipji aċċettati tal-moralità u, għalhekk, null u bla effett. F’dak il-każ, ir-regolamenti statutorji li fit-teorija jkunu esklużi mill-kuntratt taż-żwieġ jibqgħu japplikaw. Il-ġurisprudenza f’dan il-qasam tvarja ħafna. Jekk arranġament ikunx verament imur kontra l-prinċipji aċċettati tal-moralità u, għalhekk, ikunx null u bla effett, jew jekk iridx jiġi aġġustat, fl-aħħar mill-aħħar jista’ jiġi deċiż biss fuq bażi ta’ każ b’każ.

4 X’inhuma l-effetti legali ta’ divorzju, separazzjoni jew annullament fuq il-proprjetà matrimonjali?

Skont is-sistema statutorja tal-beni - is-sistema ta’ komunjoni ta’ residwu taħt amministrazzjoni separata - l-ugwalizzazzjoni tar-residwu sseħħ jekk is-sistema tal-beni tintemm (eż. bil-mewt ta’ wieħed mill-konjuġi, b’divorzju jew bi ftehim kuntrattwali dwar sistema differenti tal-beni). L-ugwalizzazzjoni tar-residwu tfisser li l-konjuġi li, matul iż-żwieġ, ikun akkwista aktar assi mill-ieħor, ikollu jikkumpensa lil dak il-konjuġi b'nofs id-differenza fir-residwu fil-forma ta' pagament fi flus.

Skont is-sistema tal-komunjoni tal-beni, il-beni komuni jinqasmu f’każ ta’ divorzju, wara li jiġu saldati l-obbligazzjonijiet kollha. Bħala regola, kull wieħed mill-konjuġi huwa intitolat għal nofs l-eċċess li jifdal. Jekk, min-naħa l-oħra, il-konjuġi jkollhom ftehim dwar is-separazzjoni tal-beni, ma jkunx hemm ugwalizzazzjoni wara t-tmiem tas-sistema matrimonjali minħabba s-separazzjoni sħiħa tal-assi taż-żewġ konjuġi.

Id-dritt għall-manutenzjoni huwa indipendenti mis-sistema tal-beni taż-żwieġ. Jekk il-konjuġi ma jkunux qed jgħixu flimkien, mingħajr ma jkunu ddivorzjaw, il-konjuġi fil-bżonn ġeneralment ikun intitolat għall-manteniment mill-konjuġi li jiflaħ ekonomikament. It-talba għall-manteniment tkun teżisti biss sakemm jidħol fis-seħħ id-divorzju. Madankollu, f’ċerti ċirkostanzi wara d-divorzju, il-konjuġi fil-bżonn jaf ikun jista’ jitlob manteniment għal wara ż-żwieġ. Il-liġi tirrikonoxxi d-drittijiet li ġejjin għall-manteniment: manteniment għall-indukrar tat-tfal, manteniment minħabba l-età, mard jew diżabilità, manteniment minħabba l-qgħad, manteniment supplimentari, manteniment għad-durata tal-edukazzjoni, taħriġ ulterjuri u taħriġ mill-ġdid, u manteniment għal raġunijiet ta’ ekwità.

Meta jkun hemm raġunijiet għall-annullament ta’ żwieġ, jista’ jkun hemm intitolamenti għal kumpens u għal manteniment f’każijiet individwali anki wara l-annullament.

5 X’inhuma l-effetti tal-mewt ta’ wieħed mill-miżżewġin fuq ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

F’sistema ta’ komunjoni ta’ residwu taħt amministrazzjoni separata, ir-residwu jiġi ugwalizzat mal-mewt ta’ wieħed mill-konjuġi fil-forma ta’ żieda b’rata fissa ta’ kwart fil-porzjon statutorju tal-wirt (gesetzlicher Erbteil), irrispettivament minn jekk il-konjuġi deċedut fil-fatt ikunx akkumula xi residwu matul iż-żwieġ. Jekk il-konjuġi superstitu ma jkunx werriet jew jiċħad il-wirt, jista’ jitlob ugwalizzazzjoni tar-residwu li fil-fatt ikun ġie akkumulat u jitlob ukoll is-sehem minimu obbligatorju (kleiner Pflichtteil). Dan is-sehem minimu obbligatorju huwa kkalkolat fuq il-bażi tal-porzjon statutorju tal-wirt, fejn ma jitqisux ir-rati fissi ta’ kwart tar-residwu akkumulat.

Jekk il-konjuġi jkunu qablu dwar is-separazzjoni tal-beni, ma jkunx hemm ugwalizzazzjoni b’rata fissa tal-qligħ akkumulat fi tmiem iż-żwieġ. Ikun japplika l-ordinament ġuridiku applikabbli b’mod ġenerali tas-suċċessjoni.

Skont is-sistema tal-komunjoni tal-beni, il-patrimonju jinkludi nofs il-beni komuni, il-beni rriżervati u l-beni sseparati tal-persuna deċeduta. Is-sehem tal-wirt tal-konjuġi superstiti jiġi ddeterminat skont id-dispożizzjonijiet ġenerali.

6 Liema awtorità għandha l-kompetenza li tiddeċiedi f’każ marbut mar-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-qorti tal-familja hija kompetenti għal kwistjonijiet li jinvolvu l-liġi dwar il-beni, jiġifieri proċedimenti li jikkonċernaw talbiet ibbażati fuq il-liġi dwar il-beni tal-miżżewġin, b’mod partikolari l-ugwalizzazzjoni tar-residwi tal-konjuġi.

7 X’inhuma l-effetti tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali fuq ir-relazzjonijiet legali bejn konjuġi u parti terza?

Persuna miżżewġa tipikament tkun responsabbli biss għad-djun tagħha u dawk relatati mal-assi tagħha biss. Dan jeskludi tranżazzjonijiet għall-kopertura raġonevoli tal-ħtiġijiet ta’ kuljum tal-familja.

Madankollu, f'sistema ta’ komunjoni ta’ residwu taħt amministrazzjoni separata hemm eċċezzjonijiet għall-prinċipju li wieħed mill-konjuġi huwa liberu li jittrasferixxi l-beni tiegħu stess. Jekk wieħed mill-konjuġi jkun jixtieq jittrasferixxi l-assi kollha tiegħu jew kważi kollha tiegħu stess (ibigħ, jagħti, eċċ.), ikun jeħtieġ il-kunsens tal-konjuġi l-ieħor. L-istess japplika jekk persuna miżżewġa tkun tixtieq tittrasferixxi oġġetti li jkunu l-proprjetà ta’ dik il-persuna biss iżda li jifformaw parti mill-unità domestika tal-koppja miżżewġa.

Min-naħa l-oħra, bis-sistema ta’ beni separati, kull wieħed mill-konjuġi jista’ liberament jittrasferixxi l-assi kollha tiegħu u ma jkollux bżonn il-kunsens tal-konjuġi l-ieħor biex jittrasferixxi oġġetti li jifformaw parti mill-unità domestika.

Jekk il-konjuġi jkunu qablu dwar is-sistema tal-komunjoni tal-beni, bħala regola huma jamministraw il-beni komuni tagħhom b'mod konġunt, sakemm il-kuntratt taż-żwieġ ma jassenjax l-amministrazzjoni lil wieħed mill-konjuġi. Il-beni komuni jistgħu jkunu soġġetti biss għal obbligu li jirriżulta minn tranżazzjoni legali li wieħed mill-konjuġi jkun daħal fiha matul il-komunjoni tal-beni jekk il-konjuġi l-ieħor ikun qabel mat-tranżazzjoni legali, jew jekk it-tranżazzjoni legali tkun effettiva għall-beni komuni anki mingħajr il-kunsens tiegħu.

8 Deskrizzjoni qasira tal-proċedura għad-diviżjoni, inklużi l-partizzjoni, id-distribuzzjoni u l-likwidazzjoni, tal-proprjetà matrimonjali f’dan l-Istat Membru.

Id-dar matrimonjali u l-oġġetti tal-unità domestika jistgħu jitqassmu waqt li l-konjuġi jkunu qed jgħixu separati minn xulxin jew wara d-divorzju. Jekk is-sjieda konġunta tkun inqalgħet b’xi mod ieħor u l-konjuġi ma jkunux jistgħu jaqblu, l-oġġett ikun soġġett għal subbasta u jinqasmu r-rikavati.

9 X’inhuma l-proċedura u d-dokumenti jew l-informazzjoni tipikament meħtieġa għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tal-proprjetà immobbli?

Jekk il-konjuġi jagħżlu l-komunjoni tal-beni bħala s-sistema tal-beni tal-miżżewġin, huma jridu jippreżentaw il-kuntratt notarili taż-żwieġ lir-reġistru tal-artijiet u jitolbu għar-reviżjoni tar-reġistru tal-artijiet. Fil-każijiet kollha l-oħra, jiġifieri jekk il-konjuġi ma jagħżlux il-komunjoni tal-beni bħala s-sistema tal-beni tal-miżżewġin, ir-reġistru tal-artijiet ma jkollux għalfejn jiġi rivedut.

1 Hemm reġim tal-proprjetà matrimonjali statutorju f’dan l-Istat Membru? X’jipprovdi?

1.1 Sistema legali: Id-dritt ċivili komuni u l-liġi partikolari ta’ ċerti Komunitajiet Awtonomi

Ma jkunx korrett li wieħed jitkellem dwar liġi jew reġim tal-proprjetà matrimonjali uniku fi Spanja. Ċerti Komunitajiet Awtonomi, flimkien mal-Istat, għandhom ġuriżdizzjoni fuq id-dritt ċivili (għalkemm mhux kollha jinkludu reġimi tal-proprjetà matrimonjali fost il-materji li jistgħu jirregolaw). Dan ifisser li ċ-ċittadini Spanjoli kollha għandhom ċittadinanza reġjonali speċifika (vecindad civil) minbarra n-nazzjonalità Spanjola tagħhom. Dan jiddetermina jekk humiex soġġetti għad-dritt ċivili komuni jew għal dritt ċivili speċifiku jew reġjonali (l-Artikolu 14 tal-Kodiċi Ċivili).

Ir-reġjuni bid-dritt ċivili tagħhom stess jinkludu lil Aragona, il-Katalonja, il-Gżejjer Baleariċi, Navarra, il-Pajjiż Bask, il-Galicia u Valenzja (għalkemm dan tal-aħħar ma jirregolax reġimi tal-proprjetà matrimonjali peress li l-liġi li għadda ġiet iddikjarata li tmur kontra l-kostituzzjoni mill-Qorti Kostituzzjonali (Tribunal Constitucional)). Għalhekk, iċ-ċittadini tal-Komunitajiet Awtonomi l-oħra għandhom ċittadinanza reġjonali “komuni” (vecindad civil común) (l-Artikolu 14 tal-Kodiċi Ċivili jirregola kif tinkiseb iċ-ċittadinanza reġjonali).

–        Fil-każ ta’ żwieġ bejn ċittadini Spanjoli (mingħajr konnessjoni internazzjonali), biex jiġi identifikat id-dritt applikabbli għar-reġim tal-proprjetà matrimonjali u jekk japplikax id-dritt komuni jew id-dritt ta’ Komunità Awtonoma partikolari, jeħtieġ li wieħed jirrikorri għar-regoli tad-dritt interreġjonali li jinsabu fit-Titolu Preliminari tal-Kodiċi Ċivili (Título Preliminar del Código Civil) ((l-Artikoli 9(2) u 16 tal-Kodiċi Ċivili).

• Is-sistema taħt il-Kodiċi Ċivili tapplika għall-konjuġi b’ċittadinanza reġjonali komuni.
• Jekk il-konjuġi ma jkollhomx tali ċittadinanza reġjonali komuni, id-dritt applikabbli jkun dak relatat maċ-ċittadinanza reġjonali jew mar-residenza abitwali ta’ wieħed mill-konjuġi, magħżula b’mod konġunt f’dokument awtentiku maħruġ qabel iċ-ċelebrazzjoni taż-żwieġ. Fin-nuqqas ta’ dan, id-dritt applikabbli jkun dak tal-post ta’ residenza abitwali komuni immedjatament wara ċ-ċelebrazzjoni taż-żwieġ. Fl-aħħar nett, fl-assenza ta’ residenza bħal din, id-dritt applikabbli jkun dak tal-post fejn ikun iċċelebrat iż-żwieġ.
• F’każijiet eċċezzjonali, fejn il-konjuġi jkollhom ċittadinanza reġjonali differenti, jekk iż-żewġ reġjuni jkollhom bħala r-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom ir-reġim tas-separazzjoni tal-assi (u s-sistema applikabbli skont ir-regoli msemmija hawn fuq tkun differenti minnha), japplika r-reġim tas-separazzjoni tal-assi li tinsab fil-Kodiċi Ċivili.

–        Meta wieħed mill-konjuġi ma jkunx Spanjol jew il-koppja miżżewġa jkollha konnessjoni ma’ pajjiż ieħor, id-dritt applikabbli jiġi ddeterminat skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 33 tar-Regolament (UE) 2016/1103, li huwa mifhum b’tali mod li, fir-rigward taċ-ċittadini Spanjoli, fejn ir-Regolament jirreferi għan-nazzjonalità bħala kriterju ta’ konnessjoni, din titqies bħala referenza għaċ-ċittadinanza reġjonali.

Madankollu, iċ-ċittadinanza reġjonali hija kunċett li japplika biss għaċ-ċittadini Spanjoli (l-Artikolu 15 tal-Kodiċi Ċivili); għalhekk, peress li ma japplikax għall-barranin, jidħol fis-seħħ l-Artikolu 33(2), li jissostitwixxi d-dritt tan-nazzjonalità bid-dritt tal-eqreb konnessjonijiet, jiġifieri d-dritt tal-unità territorjali li magħha l-konjuġi jkollhom l-eqreb konnessjonijiet.

1.2 Ir-reġimi tal-proprjetà matrimonjali applikabbli fl-assenza ta’ ftehim bejn il-konjuġi skont il-Kodiċi Ċivili u l-liġijiet partikolari tal-Komunitajiet Awtonomi

Fir-rigward tal-ispeċifikazzjoni tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali f’każijiet meta ma jkunx hemm ftehim bejn il-konjuġi, tapplika l-liġi supplimentari, li tvarja skont id-dritt ċivili intern applikabbli:

• Il-Kodiċi Ċivili (applikat sakemm id-dritt applikabbli ma jkunx dak ta’ Aragona, tal-Katalonja, tal-Gżejjer Baleariċi, ta’ Navarra, tal-Pajjiż Bask, tal-Galicia): il-komunjoni tal-akkwisti (sociedad de gananciales) (l-Artikolu 1344 et seq. tal-Kodiċi Ċivili). Skont din is-sistema, l-akkwisti u l-qligħ miksuba minn wieħed mill-konjuġi jsiru l-koproprjetà tat-tnejn li huma. Il-beni parafernali ta’ kull wieħed mill-konjuġi jinkludu essenzjalment il-beni miġjuba fiż-żwieġ u l-beni akkwistati matul iż-żwieġ mingħajr ħlas jew bħala sostituzzjoni għal beni parafernali. Ir-residenza ewlenija akkwistata qabel iż-żwieġ hija koperta minn sistema speċjali li skont din, għall-kuntrarju tal-beni l-oħra miksuba qabel iż-żwieġ (li dejjem ikunu parafernali), il-pagamenti li jsiru wara b’fondi konġunti jikkonvertu r-residenza ewlenija proporzjonalment f’koproprjetà. F’każ ta’ dubju, il-beni huma preżunti li huma koproprjetà. Is-sistema tar-responsabbiltà tal-komunjoni tal-akkwisti hija rregolata bl-istess mod, u tinkludi beni li jirriżultaw mill-eżerċizzju regolari ta’ professjoni, ta’ attività artistika jew ta’ sengħa. Jekk ikun hemm djun imġarrba minn wieħed biss mill-konjuġi, inizjalment dik il-persuna biss tkun responsabbli bil-beni parafernali tagħha; jekk dan ma jkunx biżżejjed, il-kredituri jistgħu jduru fuq il-komunjoni tal-akkwisti. Madankollu, f’dan il-każ il-konjuġi l-ieħor jista’ jitlob ix-xoljiment tal-komunjoni tal-akkwisti, u b'hekk jissostitwixxi l-qbid tal-koproprjetà bis-sehem tal-konjuġi debitur; minn dak il-punt ’il quddiem, iż-żwieġ jaqa’ taħt is-sistema tas-separazzjoni tal-assi. Il-komunjoni tal-akkwisti tiġi ġestita b’mod konġunt (għalkemm fuq bażi ta’ kuljum – awtorità domestika (potestad doméstica) – jista’ jamministraha wieħed mill-konjuġi). Il-ġestjoni tal-beni parafernali hija r-responsabbiltà tal-konjuġi li jkun sid il-beni (għalkemm hemm dispożizzjonijiet speċjali fir-rigward tad-dar tal-familja, minħabba li għalkemm tista’ tkun tappartjeni għal wieħed mill-konjuġi biss, ikun meħtieġ il-kunsens tal-konjuġi l-ieħor jew, fin-nuqqas ta’ dan, awtorizzazzjoni ġudizzjarja). It-trasferimenti jew il-gravami fuq beni tal-komunjoni jeħtieġu l-kunsens taż-żewġ konjuġi.
• Aragona: il-komunjoni tal-akkwisti (consorcio conyugal) hija rregolata fl-Artikoli 210 et seq. tal-Kodiċi Legali Reġjonali ta’ Aragona (Código de Derecho Foral de Aragón). Skont din is-sistema, l-akkwisti jew il-qligħ miksuba minn wieħed mill-konjuġi bħala riżultat tax-xogħol, tal-attività jew tar-redditi fuq l-assi tiegħu jsiru koproprjetà. Il-beni parafernali ta’ kull wieħed mill-konjuġi jinkludu essenzjalment beni miġjuba fiż-żwieġ u l-beni akkwistati matul iż-żwieġ mingħajr ħlas jew bħala sostituzzjoni għal beni parafernali. F’każ ta’ dubju, il-beni huma preżunti li huma koproprjetà. Skont id-dritt ċivili ta’ Aragona, beni miksuba qabel iż-żwieġ, inkluża r-residenza prinċipali, dejjem ikunu parafernali, sakemm il-kost ma jkunx ġie totalment iddifferit u jkun se jitħallas kollu kemm hu minn fondi konġunti ladarba jibda ż-żwieġ. Is-sistema ta’ responsabbiltà għal dan ir-reġim tal-beni hija rregolata. Meta d-djun jiġġarrbu minn wieħed mill-konjuġi biss, dik il-persuna tkun responsabbli waħedha bil-beni parafernali tagħha; jekk dan ma jkunx biżżejjed u fil-każ ta’ eżekuzzjoni kontra l-koproprjetà għal djun li ma jkunux taħt responsabbiltà konġunta, il-konjuġi tad-debitur jista’ jeżerċita d-dritt li jissalvagwardja l-valur tas-sehem tiegħu tal-koproprjetà, billi jitlob il-likwidazzjoni tal-komunjoni tal-akkwisti unikament sabiex jiġi ddeterminat il-valur li jrid jiġi salvagwardat, mingħajr ma jxoljiha.

Ta’ min isemmi li f’Aragona l-konjuġi superstitu għandu dritt għall-użufrutt (usufructo viudal aragonés) li, għalkemm huwa dritt tas-suċċessjoni, huwa wkoll dritt prospettiv matul il-ħajja (derecho expectante de viudedad).

• Il-Katalonja: separazzjoni tal-assi (l-Artikolu 232(1) tal-Kodiċi Ċivili tal-Katalonja (Código Civil de Cataluña)). F’din is-sistema, kull wieħed mill-konjuġi huwa intitolat għas-sjieda, it-tgawdija, il-ġestjoni u l-użu liberu tal-beni kollha tiegħu. F’każ ta’ dubju dwar liema mill-konjuġi għandu assi jew dritt, huwa mifhum li dan ikun jappartjeni għat-tnejn li huma f’ishma indiviżibbli indaqs. Madankollu, huwa preżunt li beni mobbli għall-użu personali li ma jkunux ta’ valur straordinarju u li jappartjenu għal wieħed mill-konjuġi, u beni maħsuba direttament għall-eżerċizzju tal-attività tiegħu, huma l-beni esklużivi tiegħu.
• Il-Gżejjer Baleariċi: separazzjoni tal-assi (l-Artikolu 3 tal-Kodiċi tad-Dritt Ċivili tal-Gżejjer Baleariċi (Compilación de Derecho Civil de las Islas Baleares), fir-rigward ta’ Mallorca; l-Artikolu 65 fir-rigward ta’ Menorca; u l-Artikolu 67 għal Ibiza u għal Formentera). Taħt din is-sistema, beni li jappartjenu lil kull wieħed mill-konjuġi fil-mument taż-żwieġ, kif ukoll kwalunkwe beni miksuba bi kwalunkwe mezz matul iż-żwieġ jitqiesu bħala beni parafernali tiegħu.
• Navarra: sistema ta’ komunjoni tal-akkwisti (conquistas) (il-Liġi 87 et seq. tal-Kodiċi Legali l-Ġdid ta’ Navarra (Fuero Nuevo de Navarra)). Din hija sistema li fiha l-beni akkwistati jinkludu (fost l-oħrajn) beni akkwistati matul iż-żwieġ permezz ta’ xogħol jew attività oħra minn xi wieħed mill-konjuġi, kif ukoll ir-rikavat u r-redditu fuq beni kemm konġunti kif ukoll parafernali. Il-beni parafernali jinkludu beni li konjuġi jikseb bi ħlas qabel iż-żwieġ, anke jekk l-akkwist iseħħ matul iż-żwieġ, jew jekk il-kost jew il-korrispettiv jitħallas kollu jew parti minnu b’fondi mill-konjuġi l-ieħor jew mill-komunjoni tal-akkwisti, jew akkwisti permezz ta’ qligħ qabel jew matul iż-żwieġ. Il-beni kollha mhux dokumentati bħala parafernali jitqiesu bħala beni tal-komunjoni. Id-djar u l-għamara huma soġġetti għal sistema speċifika meta akkwistati jew imħallsa totalment jew parzjalment matul iż-żwieġ, anki meta jirriżultaw minn sjieda preċedenti. F’dan il-każ, jekk il-ħlas isir biss bil-kontribuzzjoni unika u esklużiva ta’ wieħed mill-konjuġi, dawn ikunu l-beni parafernali tiegħu. Jekk il-ħlas ikun sar b’assi li jkunu proprjetà taż-żewġ konjuġi, il-beni jkunu jappartjenu b’mod indiviżibbli lit-tnejn li huma b’mod proporzjonat għall-kontribuzzjonijiet rispettivi tagħhom. Jekk il-ħlas sar bl-assi ta’ wieħed mill-konjuġi jew tat-tnejn li huma minbarra l-assi mill-komunjoni tal-akkwisti, l-indiviżibbiltà tapplika proporzjonalment għall-kontribuzzjoni ta’ kull wieħed mill-konjuġi u ta’ dawk tal-komunjoni tal-akkwisti. Is-sistema ta’ amministrazzjoni u ta’ responsabbiltà għall-beni tal-komunjoni u l-beni parafernali hija regolata wkoll. Meta jiġġarrbu djun personali, jekk l-assi personali tal-konjuġi tad-debitur ma jkunux biżżejjed, il-kreditur jista’ jitlob il-qbid ta’ beni tal-komunjoni, li jiġi nnotifikat lill-konjuġi l-ieħor. Jekk huwa jonqos milli jwieġeb u jinqabdu l-beni tal-komunjoni, l-eżekuzzjoni sseħħ, u l-konjuġi debitur jitqies li rċieva l-valur tas-sehem tiegħu, meta huwa jagħmel ħlas bil-fondi proprji tiegħu jew meta l-komunjoni tal-akkwisti tiġi llikwidata. Madankollu, il-konjuġi l-ieħor jista’, fi żmien disat ijiem min-notifika tal-qbid, jitlob li l-qbid tal-beni tal-komunjoni jiġi ssostitwit mill-bqija assenjat lill-konjuġi debitur mal-likwidazzjoni tal-komunjoni tal-akkwisti. F’dan il-każ, il-qbid jirriżulta fix-xoljiment u fil-likwidazzjoni tal-komunjoni tal-akkwisti, kif ukoll fl-applikazzjoni tar-reġim tas-separazzjoni tal-assi minn dak il-punt ’il quddiem.
• Il-Pajjiż Bask: meta ż-żewġ konjuġi jkunu residenti tal-artijiet baxxi ta’ Bizkaia, ta’ Aramaio jew ta’ Llodio, iż-żwieġ ikun irregolat mis-sistema universali reġjonali tal-komunjoni tal-akkwisti (comunicación foral de bienes). Meta wieħed biss mill-konjuġi jkollu ċittadinanza reġjonali fl-artijiet baxxi ta’ Bizkaia, ta’ Aramaio jew ta’ Llodio, din is-sistema tapplika jekk din tkun tikkorrispondi għall-ewwel residenza abitwali komuni tal-konjuġi; fin-nuqqas ta’ dan tapplika s-sistema tal-post fejn ikun ġie ċċelebrat iż-żwieġ. F’partijiet oħra tal-Pajjiż Bask, jekk ma jkunx hemm ftehim, ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali ikun ir-reġim tal-komunjoni tal-akkwisti (sociedad de gananciales) li jinsab fil-Kodiċi Ċivili (l-Artikolu 127 et seq. tal-Att dwar id-Dritt Ċivili Reġjonali tal-Pajjiż Bask (Ley de Derecho Civil Foral del País Vasco). Taħt ir-reġim reġjonali tal-komunjoni universali tal-akkwisti, l-assi, id-drittijiet u l-ishma kollha – irrispettivament mill-oriġini tagħhom – li jappartjenu lil xi wieħed mill-konjuġi u li jkunu ġew akkwistati bi kwalunkwe mezz jinqasmu b’mod ugwali bejn il-konjuġi. Dan japplika kemm għal beni li jkunu nġiebu fiż-żwieġ kif ukoll għal beni li jkunu ġew akkwistati matul iż-żwieġ, irrispettivament minn fejn ikunu jinsabu l-beni. Minkejja dan il-karattru teoretikament universali, l-ambitu tal-komunjoni tal-akkwisti jvarja skont il-kawża tax-xoljiment. Għalhekk, jekk iż-żwieġ jiġi xolt bil-mewt ta’ wieħed mill-konjuġi u jkun hemm tfal miż-żwieġ, il-komunjoni tal-akkwisti tkun ta’ natura universali. Madankollu, jekk dan jiġi xolt bil-mewt ta’ wieħed mill-konjuġi, iżda ma jkunx hemm tfal miż-żwieġ, jew jekk jiġi xolt għal xi raġuni oħra (bħal divorzju), il-komunjoni tal-akkwisti tkun limitata għal akkwisti jew beni akkwistati bi ħlas, minbarra l-assi miġjuba fiż-żwieġ u l-beni riċevuti mingħajr ħlas.
• Il-Galicia: komunjoni tal-akkwisti (gananciales) (l-Artikolu 171 tal-Att dwar id-Dritt Ċivili tal-Galicia (Ley de Derecho Civil de Galicia)).

2 Il-miżżewġin, kif jistgħu jirregolaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom? X’inhuma r-rekwiżiti formali f’dan il-każ?

Il-konjuġi jistgħu jistipulaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom b’mod li d-dispożizzjonijiet supplimentari msemmija fit-taqsima preċedenti ma japplikawx.

Għal dan il-għan, ikun jeħtiġilhom jiffirmaw ftehim pubbliku ta’ qabel iż-żwieġ quddiem nutar (l-Artikoli 1280 u 1315 tal-Kodiċi Ċivili), li jrid jiġi rreġistrat fir-reġistru ċivili, u n-nutar, fl-istess jum tal-iffirmar tal-ftehim, ikun jeħtieġlu jibgħat kopja elettronika awtorizzata tad-dokument pubbliku lir-reġistratur korrispondenti bħala evidenza fir-reġistrazzjoni taż-żwieġ (l-Artikolu 60 tal-Att dwar ir-Reġistru Ċivili (Ley del Registro Civil)).

Il-konjuġi jistgħu wkoll jimmodifikaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali matul iż-żwieġ billi jissodisfaw l-istess rekwiżiti formali (l-Artikolu 1331 tal-Kodiċi Ċivili) u mingħajr ma dan jikser id-drittijiet ta’ partijiet terzi (l-Artikolu 1317 tal-Kodiċi Ċivili).

Din l-istess possibbiltà hija prevista fil-Komunitajiet Awtonomi li għandhom id-dritt ċivili tagħhom stess għal żwiġijiet irregolati b’dak id-dritt: L-Artikoli 231(10) et seq. tal-Kodiċi Ċivili tal-Katalonja; l-Artikolu 3 tal-Kodiċi tad-Dritt Ċivili tal-Gżejjer Baleariċi fir-rigward ta’ Mallorca u Menorca (capítulos) u l-Artikolu 66 tal-Kodiċi tad-Dritt Ċivili tal-Gżejjer Baleariċi fir-rigward ta’ Ibiza u Formentera (espolits); l-Artikoli 125 et seq. tal-Att dwar id-Dritt Ċivili tal-Pajjiż Bask; l-Artikoli 171 et seq. tal-Att dwar id-Dritt Ċivili tal-Galicia; l-Artikolu 185 tal-Kodiċi Legali Reġjonali ta’ Aragona; l-Att 78 et seq. tal-Kodiċi tad-Dritt Ċivili Reġjonali ta’ Navarra.

3 Hemm restrizzjonijiet fuq il-libertà ta’ kif jiġi rregolat reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-konjuġi huma liberi li jiddeċiedu dwar ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom u jistgħu jagħżlu li japplikaw kwalunkwe sistema, inklużi dawk li huma rregolati bi kwalunkwe waħda mil-liġijiet ċivili Spanjola (li fihom hemm spjegati kemm ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali li għandha tiġi applikata fin-nuqqas ta’ ftehim kif ukoll oħrajn li l-partijiet jistgħu jaqblu fuqhom) u dawk previsti fir-regolamenti ta’ stati oħra. Madankollu, dispożizzjonijiet li jmorru kontra l-liġi jew id-diċenza, jew li jirrestrinġu l-ugwaljanza tad-drittijiet ta’ kull wieħed mill-konjuġi, qatt ma jistgħu jiġu inkorporati (l-Artikolu 1328 tal-Kodiċi Ċivili u l-Artikolu 14 tal-Kostituzzjoni Spanjola).

4 X’inhuma l-effetti legali ta’ divorzju, separazzjoni jew annullament fuq il-proprjetà matrimonjali?

L-annullament, is-separazzjoni u d-divorzju jtemmu reġim tal-proprjetà matrimonjali. Dan huwa previst fid-diversi regolamenti tas-sistemi differenti li jirregolaw l-assi tal-miżżewġin (inkluż, pereżempju, l-Artikolu 1392 tal-Kodiċi Ċivili fir-rigward tal-komunjoni tal-akkwisti jew l-Artikolu 1415 tal-Kodiċi Ċivili li jirregola s-sistemi parteċipattivi fil-Kodiċi Ċivili).

Fis-sistemi tal-komunjoni tal-akkwisti, trid tiġi segwita l-proċedura stabbilita fil-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili (Ley de Enjuiciamiento Civil) għal-likwidazzjoni. Waqt li din tkun għaddejja, tinħoloq forma ta’ koproprjetà bejn il-konjuġi, distinta mis-sistema l-oħra ta’ komunjoni tal-akkwisti, b’sistema legali speċifika, li tibqa’ fis-seħħ għad-durata tal-komunjoni sakemm, permezz tat-tranżazzjonijiet xierqa ta’ likwidazzjoni-diviżjoni, jiġi prodott sehem speċifiku u individwalizzat tal-beni għal kull wieħed mill-koproprjetarji.

Komunjoni tal-akkwisti (sociedad de gananciales) li tkun soġġetta għall-proċedura li tinsab fil-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili tista’ tiġi likwidata skont ir-regoli stabbiliti fl-Artikoli 1392 sa 1410 tal-Kodiċi Ċivili, bi ftehim reċiproku fil-preżenza ta’ nutar jew, fin-nuqqas ta’ ftehim bħal dan, quddiem il-qorti.

Taħt is-sistema ta’ separazzjoni tal-beni, ma huwiex meħtieġ li jiġi llikwidat ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali, peress li kull wieħed mill-konjuġi jkun is-sid tal-beni tiegħu. Il-beni li jappartjenu liż-żewġ konjuġi sa mill-bidu jkunu soġġetti għal reġim ta’ koproprjetà, li tkompli bħal qabel wara annullament, separazzjoni jew divorzju, mingħajr preġudizzju għal ebda wieħed mill-koproprjetarji li jkun jista’ jitlob id-diviżjoni tagħhom (kif inhu l-każ fis-sitwazzjonijiet kollha ta’ koproprjetà).

5 X’inhuma l-effetti tal-mewt ta’ wieħed mill-miżżewġin fuq ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-mewt ukoll ittemm ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali, kif previst fid-diversi regolamenti tas-sistemi differenti li jirregolaw l-assi tal-miżżewġin (inkluż, eż., l-Artikolu 1392 tal-Kodiċi Ċivili flimkien mal-Artikolu 85 tiegħu fir-rigward tal-komunjoni tal-akkwisti jew l-Artikolu 1415 tal-Kodiċi Ċivili li jirregola s-sistemi parteċipattivi fil-Kodiċi Ċivili).

Mingħajr ħsara għal dak kollu li l-konjuġi deċedut seta’ ddispona fl-aħħar testment, ċerti drittijiet huma stabbiliti għall-konjuġi superstitu skont id-dritt applikabbli għas-suċċessjoni. Bl-istess mod, jekk il-konjuġi jmut ab intestato, huwa jkollu ċerti drittijiet fis-suċċessjoni tal-konjuġi tiegħu.

Biex jiġi ddeterminat id-dritt ċivili applikabbli:

-       F’każijiet li fihom il-koppja jkollha konnessjonijiet ma’ aktar minn stat wieħed, id-dritt ċivili applikabbli jiġi ddeterminat skont id-dispożizzjonijiet tar-Regolament 650/2012. Id-dispożizzjoni li tinsab fl-Artikolu 36 tidħol fis-seħħ fejn ikun japplika d-dritt Spanjol, b’tali mod li meta dan ikun il-każ, ikunu japplikaw il-Kodiċi Ċivili eżistenti jew ir-regolamenti ċivili awtonomi, skont il-konnessjoni speċifika li t-testatur seta’ kellu jew ma kellux ma’ Komunità Awtonoma li jkollha d-dritt ċivili tagħha stess li jirregola l-materja.

-       Fil-każ ta’ suċċessjonijiet mingħajr komponent barrani, filwaqt li s-suċċessjoni hija rregolata mir-regolamenti ċivili relatati maċ-ċittadinanza reġjonali li jkollu t-testatur fil-mument tal-mewt, id-drittijiet li permezz tal-applikazzjoni tal-liġi jiġu attribwiti lill-konjuġi superstitu huma rregolati mil-istess liġi li tirregola l-effetti taż-żwieġ, filwaqt li l-ishma riżervati tad-dixxendenti dejjem jiġu mħarsa (l-Artikoli 16 u 9(8) tal-Kodiċi Ċivili).

Id-drittijiet tal-konjuġi superstitu huma analizzati hawn taħt fid-dawl tad-diversi liġijiet ċivili li jeżistu fi Spanja, skont jekk it-testatur iddisponiex mis-suċċessjoni tiegħu volontarjament (normalment permezz ta’ testment) jew jekk mietx ab intestato.

–        Jekk id-deċedut ikun ħalla testment:

• Il-Kodiċi Ċivili (japplika sakemm id-dritt applikabbli ma jkunx dak ta’ Aragona, tal-Katalonja, tal-Gżejjer Baleariċi, ta’ Navarra, tal-Pajjiż Bask, tal-Galicia), li jistabbilixxi li l-minimu li għalih huwa intitolat il-konjuġi superstitu huwa l-istess bħal meta l-konjuġi jmut mingħajr testment, jiġifieri l-użufrutt ta’ terz tal-patrimonju jekk ikun hemm tfal jew dixxendenti. Jekk ikun hemm axxendenti biss, huwa jkun intitolat għall-użufrutt ta’ nofs il-patrimonju. Fl-aħħar nett, id-dritt għal użufrutt ikun ta’ żewġ terzi jekk la jkun hemm axxendenti u lanqas dixxendenti (l-Artikolu 834 et seq. tal-Kodiċi Ċivili).
• Aragona: iċ-ċelebrazzjoni taż-żwieġ tagħti lil kull wieħed mill-konjuġi l-użufrutt tas-superstitu (usufructo de viudedad) fuq l-assi kollha tal-ewwel konjuġi li jmut (l-Artikolu 271 tal-Kodiċi tad-Dritt Ċivili Reġjonali ta’ Aragona). Il-konjuġi taħt is-sistema ta’ komunjoni tal-akkwisti ta’ Aragona għandhom dan id-dritt (li jaqa’ taħt il-liġi tal-familja u mhux il-liġi dwar il-wirt), anke jekk iċ-ċittadinanza reġjonali tagħhom tinbidel sussegwentement, bl-esklużjoni, f’dan il-każ, tas-sehem riżervat stabbilit skont il-liġi tas-suċċessjoni. Il-konjuġi superstitu jkun intitolat ukoll għall-użufrutt tas-superstiti meta l-konjuġi deċedut ikollu ċittadinanza reġjonali ta’ Aragona fil-mument tal-mewt.
• Il-Gżejjer Baleariċi: f’Mallorca u f’Menorca, id-dritt universali tal-konjuġi superstitu għall-użufrutt huwa rikonoxxut jekk it-testatur ma jkollux ġenituri ħajjin. L-użufrutt ikun ta’ żewġ terzi jekk il-ġenituri tat-testatur ikunu ħajjin u nofs jekk ikun hemm dixxendenti (l-Artikolu 45 tal-Kodiċi tad-Dritt Ċivili Reġjonali tal-Gżejjer Baleariċi). F’Ibiza u f’Formentera, il-konjuġi superstitu ma jitqiesx bħala werriet intitolat għal sehem riżervat (legitimario).
• Il-Katalonja: konjuġi armel li ma jkollux riżorsi finanzjarji jiġi assenjat kwart tal-patrimonju (l-Artikolu 452(1) tal-Kodiċi Ċivili tal-Katalonja). Bl-istess mod, huwa jiġi assenjat drittijiet oħra fir-rigward tal-assi tal-konjuġi superstitu mingħajr ma jiġu inklużi fil-patrimonju (l-Artikolu 231(30) tal-Kodiċi Ċivili tal-Katalonja) u d-dar. B’mod speċifiku f’dan ir-rigward, jibda japplika l-kunċett ta’ pensjoni tas-superstiti għal sena (año de viudedad), li jikkonsisti fid-dritt li wieħed ikompli juża d-dar matrimonjali u li jkun mantnut bi spejjeż tal-patrimonju tal-persuna deċeduta għal sena wara l-mewt tat-testatur (l-Artikolu 231(31) tal-Kodiċi Ċivili tal-Katalonja).
• Il-Galicia: il-konjuġi superstitu huwa intitolat għall-użufrutt ta’ nofs il-patrimonju (l-Artikolu 228 et seq. tal-Att dwar ir-Regolamenti tad-Dritt Ċivili tal-Galicia, Ley normas reguladoras del Derecho Civil de Galicia).
• Navarra: il-konjuġi superstitu huma intitolat għall-użufrutt (usufructo de fidelidad) tal-beni u tad-drittijiet kollha tal-konjuġi deċedut (dment li din tal-aħħar ikollha ċittadinanza reġjonali ta’ Navarra fil-mument tal-mewt) li kienu tagħha fil-mument tal-mewt (l-Att 253 tal-Kodiċi Legali l-Ġdid ta’ Navarra).
• Il-Pajjiż Bask: il-konjuġi armel jew il-membru superstitu ta’ unjoni barra mir-rabta taż-żwieġ ikun intitolat għall-użufrutt ta’ nofs l-assi kollha tat-testatur jekk ikun hemm dixxendenti. Fl-assenza ta’ dixxendenti, ikollu l-użufrutt ta’ żewġ terzi tal-beni (l-Artikolu 52 tal-Att dwar id-Dritt Ċivili Reġjonali tal-Pajjiż Bask). Dan ma japplikax fil-wied ta’ Ayala – il-muniċipalitajiet ta’ Ayala, ta’ Amurrio u ta’ Okondo, u fil-bliet żgħar ta’ Mendieta, ta’ Retes de Tudela, ta’ Santacoloma u ta’ Sojoguti fil-muniċipalità ta’ Artziniega (l-Artikolu 89 tal-Att dwar id-Dritt Ċivili Reġjonali tal-Pajjiż Bask), li huma rregolati bil-libertà testamentarja. Lanqas ma japplika fl-artijiet baxxi ta’ Vizcaya, ta’ Aramaio u ta’ Llodio, fejn hemm fis-seħħ regoli speċjali dwar l-assi tal-familja (bienes troncales) (l-Artikoli 61 et seq. tal-Att dwar id-Dritt Ċivili Reġjonali tal-Pajjiż Bask).

–       Jekk il-persuna deċeduta ma tkunx għamlet testment (suċċessjoni ab intestato):

• il-Kodiċi Ċivili (applikat sakemm il-liġi applikabbli ma tkunx dik ta’ Aragona, tal-Katalonja, tal-Gżejjer Baleariċi, ta’ Navarra, tal-Pajjiż Bask, tal-Galicia): il-konjuġi armel ikun intitolat għall-użufrutt ta’ terz tal-patrimonju jekk ikun hemm tfal jew dixxendenti, ta’ nofs il-patrimonju jekk ikun hemm axxendenti biss, u huwa jiġi nnominat bħala l-uniku werriet jekk la jkun hemm axxendenti u lanqas dixxendenti (l-Artikolu 834 et seq. u l-Artikolu 944 tal-Kodiċi Ċivili).
• Aragona: il-konjuġi armel jiret il-beni mhux tal-familja (bienes no troncales) wara l-axxendenti, mingħajr preġudizzju għall-użufrutt tas-superstitu msemmi taħt suċċessjoni b’testment, li dejjem jinżamm (l-Artikolu 517 tal-Kodiċi Legali Reġjonali ta’ Aragona). Il-beni tal-familja jirreferu għal beni li jibqgħu fid-dar jew fil-familja tat-testatur għal żewġ ġenerazzjonijiet immedjatament qabel il-ġenerazzjoni tiegħu, irrispettivament mill-oriġini diretta u mill-mezzi ta’ akkwist tal-beni, kif ukoll beni li t-testatur ikun irċieva mingħajr ħlas minn axxendenti jew minn qraba kollaterali sas-sitt grad. Dawn il-beni jiġu trasferiti lil ċerti qraba (parientes troncales) elenkati fl-Artikolu 526 tal-Kodiċi Legali Reġjonali ta’ Aragona.
• Il-Gżejjer Baleariċi: japplikaw id-dispożizzjonijiet tal-Kodiċi Ċivili (imsemmi aktar ’il fuq), filwaqt li f’Mallorca u f’Menorca, tal-anqas, il-konjuġi armel igawdi l-użufrutt universali jekk ma jkunx hemm ġenituri, użufrutt ta’ żewġ terzi jekk il-ġenituri tat-testatur ikunu ħajjin u nofs jekk ikun hemm dixxendenti.
• Il-Katalonja: jekk ma jkunx hemm dixxendenti, il-konjuġi armel jiret il-beni kollha tal-patrimonju qabel l-axxendenti tal-persuna deċeduta (l-Artikoli 441(2) u 442(3) tal-Kodiċi Ċivili tal-Katalonja). Jekk il-konjuġi armel jaqsam is-suċċessjoni mat-tfal tat-testatur jew mad-dixxendenti tagħhom, huwa jkun intitolat għall-użufrutt universali tal-patrimonju (l-Artikoli 441(2) u 442(3) tal-Kodiċi Ċivili tal-Katalonja).
• Il-Galicia: tapplika l-istess sistema bħal dik li tinsab fil-Kodiċi Ċivili (l-Artikolu 267 tal-Att dwar ir-Regolamenti tad-Dritt Ċivili tal-Galicia).
• Navarra: il-konjuġi jiret il-beni mhux tal-familja wara l-aħwa u l-axxendenti. Rigward il-beni tal-familja, il-konjuġi superstitu jkun intitolat għall-użufrutt tal-beni u tad-drittijiet kollha tal-persuna deċeduta l-ewwel (dment li din tal-aħħar kellha ċittadinanza reġjonali ta’ Navarra fil-mument tal-mewt) li kienu tagħha fil-mument tal-mewt (l-Att 304 et seq. tal-Kodiċi Legali l-Ġdid ta’ Navarra).

Il-Pajjiż Bask: rigward l-assi tal-familja, unikament fir-rigward tal-beni immobbli akkwistati mill-konjuġi matul iż-żwieġ, iż-żewġ konjuġi jew membri tas-sħubija barra mir-rabta taż-żwieġ ikunu werrieta (l-Artikolu 66 tal-Att dwar id-Dritt Ċivili Reġjonali tal-Pajjiż Bask). Il-konjuġi superstitu jiret l-assi mhux tal-familja fl-assenza ta’ dixxendenti (l-Artikoli 110 et seq. tal-Att dwar il-Liġi Ċivili Reġjonali tal-Pajjiż Bask).

6 Liema awtorità għandha l-kompetenza li tiddeċiedi f’każ marbut mar-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-ġuriżdizzjoni tkun tal-Qorti tal-Ewwel Istanza (Juzgado de Primera Instancia) li tkun qed tisma’ jew tkun semgħet il-proċedimenti ta’ annullament, ta’ separazzjoni jew ta’ divorzju, jew li quddiemha jkunu qed jiġu jew ġew ippreżentati kawżi għax-xoljiment tas-sistema li tirregola l-assi tal-miżżewġin għal kwalunkwe waħda mir-raġunijiet previsti fil-leġiżlazzjoni ċivili (l-Artikolu 807 tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili).

F’dawk id-distretti ġudizzjarji bi qrati speċjalizzati fil-liġi tal-familja, dawn tal-aħħar jisimgħu l-proċedimenti għax-xoljiment u għal-likwidazzjoni tas-sistema li tirregola l-assi, anke jekk il-proċedimenti ma jirriżultawx minn proċedimenti preċedenti ta’ annullament, ta’ separazzjoni jew ta’ divorzju.

7 X’inhuma l-effetti tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali fuq ir-relazzjonijiet legali bejn konjuġi u parti terza?

B’mod ġenerali u taħt is-sistema ċivili komuni tagħna, l-Artikolu 1373 tal-Kodiċi Ċivili jipprevedi li kull wieħed mill-konjuġi huwa responsabbli fir-rigward ta’ terzi persuni għad-djun tiegħu bil-beni parafernali tiegħu; jekk il-beni parafernali tiegħu ma jkunux biżżejjed biex jitħallsu d-djun, il-kreditur (terza persuna) jista’ jitlob is-sekwestru tal-beni tal-komunjoni. Madankollu, il-konjuġi mhux debitur jista’ jitlob li koproprjetà tiġi ssostitwita mis-sehem miżmum mill-konjuġi debitur fil-komunjoni tal-akkwisti, f’liema każ il-qbid ikun jinvolvi x-xoljiment tal-komunjoni tal-akkwisti.

Dispożizzjoni b’kamp ta’ applikazzjoni simili tinstab fil-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili għall-finijiet ta’ eżekuzzjoni meta d-dejn ikun personali iżda l-komunjoni tal-akkwisti xorta trid tassumi r-responsabbiltà.

B’mod speċifiku, huwa previst (l-Artikolu 1365 tal-Kodiċi Ċivili) li l-komunjoni tal-akkwisti tintuża biex jitħallas il-kreditur (terza persuna) għad-djun li jkun ġarrab wieħed mill-konjuġi: 1) fl-eżerċizzju ta’ awtorità domestika jew fil-ġestjoni jew it-trasferiment ta’ beni tal-komunjoni li skont il-liġi jew il-kuntratt jappartjeni lilu; u 2) fl-eżerċizzju regolari tal-professjoni, l-attività artistika jew il-kummerċ tiegħu jew fil-ġestjoni regolari tal-beni parafernali tiegħu.

Hemm ukoll dispożizzjonijiet fil-Kodiċi Kummerċjali (Código de Comercio) għal każijiet fejn wieħed mill-konjuġi jkun negozjant.

Fir-rigward tal-gravami jew tat-trasferiment ta’ koproprjetà, ikun meħtieġ il-kunsens taż-żewġ konjuġi, sakemm ma tkunx saret dispożizzjoni separata għalihom fi ftehim ta’ qabel iż-żwieġ. Jekk it-trasferiment ikun bla ħlas (eż. donazzjoni), it-trasferiment li jsir minn wieħed mill-konjuġi biss ikun null u bla effett.

Madankollu, fl-interess tas-sigurtà tan-negozju, il-Kodiċi Ċivili jindika li atti ta’ amministrazzjoni tal-beni u ta’ trasferiment ta’ flus jew ta’ titoli jkunu validi meta jsiru mill-konjuġi li f’ismu jkunu rreġistrati u li jkollu l-pussess tagħhom.

Fir-rigward ta’ beni immobbli reġistrati, sabiex il-beni jiġu rreġistrati f’isem il-persuna miżżewġa u d-dritt akkwistat b’rabta mad-drittijiet kurrenti jew futuri tal-komunjoni tal-akkwisti jiġu rreġistrati, l-isem tal-konjuġi u reġim tal-proprjetà matrimonjali iridu jkunu identifikati għall-benefiċċju ta’ terzi li tikkonsultaw ir-reġistru. Jekk ma jiġi ddikjarat xejn fir-reġistru, persuna terza li taġixxi in bona fide li takkwista permezz ta’ ħlas beni mingħand il-persuna li tidher fir-reġistru bl-awtorità li twettaq it-trasferiment iżżomm is-sjieda tal-beni hekk akkwistati.

8 Deskrizzjoni qasira tal-proċedura għad-diviżjoni, inklużi l-partizzjoni, id-distribuzzjoni u l-likwidazzjoni, tal-proprjetà matrimonjali f’dan l-Istat Membru.

Dan huwa rregolat fl-Artikoli 806 et seq. tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili. Dan jinkludi l-istadji li ġejjin:

a)      Inventarju mħejji tal-beni inklużi fil-komunjoni tal-akkwisti.

Dan jista’ jsir fl-istess ħin mal-proċedimenti ta’ annullament, ta’ separazzjoni jew ta’ divorzju jew max-xoljiment tas-sistema li tirregola l-assi tal-miżżewġin, anki jekk fil-prattika jibda ladarba tinħareġ is-sentenza finali li xxolji s-sistema.

It-talba trid tinkludi inventarju propost. Il-partijiet involuti jidhru quddiem uffiċjal tal-qorti (Letrado de la Administración de Justicia), fejn, fuq il-bażi tal-proposta, jintalab inventarju konġunt. Jekk ikun hemm tilwima fuq assi, issir seduta quddiem imħallef għal deċiżjoni, li tista’ tiġi appellata.

b)      Likwidazzjoni.

Biex jinbeda dan il-pass, id-deċiżjoni li xxolji reġim tal-proprjetà matrimonjali trid tkun finali. Dan jibda bi proposta ta’ likwidazzjoni u billi l-konjuġi jidhru quddiem uffiċjal tal-qorti sabiex jilħqu ftehim dwar il-ħlas tal-kumpens u tar-rimborż dovuti lil kull wieħed mill-konjuġi, u d-diviżjoni proporzjonali tal-bqija billi jiġu stabbiliti lottijiet.

Jekk ma jintlaħaq l-ebda ftehim, jintgħażel uffiċjal inkarigat mid-diviżjoni tal-beni sabiex jimmaniġġja t-tranżazzjonijiet ta’ diviżjoni. Ladarba tkun saret il-proposta, il-konjuġi jistgħu jaċċettawha jew jirrifjutawha; fil-każ tal-aħħar, in-nuqqas ta’ qbil jiġi solvut permezz ta’ deċiżjoni tal-qorti, li tista’ tiġi appellata.

c)      Il-kunsinna tal-assi u r-reġistrazzjoni fir-reġistru tal-beni.

Ladarba t-tranżazzjonijiet ta’ likwidazzjoni jiġu finalment approvati u l-lottijiet jiġu stabbiliti, l-uffiċjal tal-qorti jkun responsabbli mill-kunsinna tal-assi u tat-titoli tal-beni lil kull wieħed mill-konjuġi.

Minbarra din il-proċedura, hemm proċedura oħra aktar sempliċi li permezz tagħha l-likwidazzjoni sseħħ bi ftehim reċiproku bejn il-konjuġi jew bejn il-konjuġi superstitu u l-werrieta tal-konjuġi li jkun miet l-ewwel, skont ir-regoli tal-Kodiċi Ċivili u quddiem nutar.

Fiż-żewġ każijiet, jekk ikun hemm proprjetà immobbli fost l-assi soġġetti għal-likwidazzjoni, kopja tad-digriet li japprova t-tranżazzjonijiet ta’ diviżjoni, is-sentenza li tistabbilixxi d-diviżjoni tal-assi jew dokument pubbliku notarizzat dwar il-likwidazzjoni tal-komunjoni tal-akkwisti jistgħu jiġu rreġistrati fir-reġistru tal-proprjetà.

9 X’inhuma l-proċedura u d-dokumenti jew l-informazzjoni tipikament meħtieġa għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tal-proprjetà immobbli?

Atti u kuntratti relatati mas-sjieda u drittijiet oħra in rem fi proprjetà immobbli jistgħu jiġu rreġistrati fir-reġistru tal-proprjetà. Huma jridu jkunu awtorizzati f’dokument pubbliku, li jiġi ppreżentat fir-reġistru li fil-ġuriżdizzjoni territorjali tiegħu tkun tinsab il-proprjetà immobbli, u jitħallsu t-taxxi u l-miżati korrispondenti.

Sabiex ikun effettiv fir-rigward ta’ terzi persuni, id-dokument irid jiġi ppreżentat f’forma awtentika u jkun akkumpanjat minn ċertifikazzjoni mir-reġistru ċivili Spanjol (jekk iż-żwieġ ikun ġie rreġistrat hemmhekk) li tirrikonoxxi x-xoljiment tas-sistema li tirregola l-assi tal-miżżewġin. Jekk id-dokument oriġinali jkun inħareġ barra mill-pajjiż, dan irid jiġi legalizzat kif xieraq u, jekk ir-reġistratur jitlob hekk, irid jiġi tradott. Din is-sistema mhijiex applikabbli għad-dokumenti legali u għad-deċiżjonijiet ġudizzjarji koperti bir-regolamenti Ewropej, li jiċċirkolaw skont id-dispożizzjonijiet rilevanti.

1 Hemm reġim tal-proprjetà matrimonjali statutorju f’dan l-Istat Membru? X’jipprovdi?

Reġim tal-proprjetà matrimonjali huwa s-sett ta’ regoli legali li jirregolaw ir-relazzjonijiet tal-proprjetà bejn il-konjuġi u ma’ terzi. Dan jistabbilixxi r-regoli applikabbli għall-konjuġi fir-rigward tas-setgħat u s-sjieda tal-assi matul jew max-xoljiment tar-reġim, b’mewt jew divorzju.

Jekk il-konjuġi ma jkunux għażlu reġim tal-proprjetà matrimonjali previst f’kitba taż-żwieġ, huma jkunu soġġetti għar-reġim statutorju tal-komunjoni tal-akkwisti miksuba wara ż-żwieġ (communauté réduite aux acquêts) iddefinit fl-Artikolu 1401 et seq. tal-Kodiċi Ċivili (Code Civil).

Dik il-komunjoni statutorja tiddistingwi bejn tliet gruppi ta’ assi: l-assi parafernali ta’ kull wieħed konjuġi u l-assi li jappartjenu b’mod konġunt lill-konjuġi.

L-assi kollha tal-konjuġi qabel iż-żwieġ u dawk akkwistati matul iż-żwieġ b’wirt, rigal jew legat (l-Artikolu 1405 tal-Kodiċi Ċivili) jibqgħu proprjetà parafernali. Ċerti assi personali bħall-ħwejjeġ, il-kumpens għal korriment fiżiku jew dannu mhux finanzjarju, eċċ., kif iddefinit fl-Artikolu 1404 tal-Kodiċi Ċivili, jibqgħu parafernali wkoll. L-assi akkwistati b’mod inċidentali jew bi skambju għal proprjetà parafernali wkoll jikkostitwixxu assi parafernali (l-Artikoli 1406 u 1407 tal-Kodiċi Ċivili).

Il-komunjoni, min-naħa l-oħra, tikkonsisti minn assi akkwistati flimkien jew b’mod separat mill-konjuġi matul iż-żwieġ, inklużi d-dħul u l-pagi tagħhom. L-Artikolu 1402 tal-Kodiċi Ċivili jipprevedi wkoll preżunzjoni tal-komunjoni, li tippermetti li l-assi kollha li ma jistax jiġi ppruvat li huma parafernali jiġu kklassifikati bħala proprjetà tal-komunjoni tal-akkwisti li nkisbet wara ż-żwieġ.

Fil-prinċipju kull konjuġi għandu d-dritt jamministra jew jiddisponi mill-assi komuni waħdu (l-Artikolu 1421 tal-Kodiċi Ċivili). Madanakollu, il-kunsens taż-żewġ partijiet huwa meħtieġ għall-aktar azzjonijiet serji bħad-disponiment mingħajr ħlas, it-trasferiment u l-istabbiliment ta’ drittijiet in rem fuq proprjetà immobbli, avvjament, ishma mhux negozjabbli, eċċ. (l-Artikoli 1422 u 1424 tal-Kodiċi Ċivili).

2 Il-miżżewġin, kif jistgħu jirregolaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom? X’inhuma r-rekwiżiti formali f’dan il-każ?

Fir-rigward tar-regoli bażiċi, il-kitbiet taż-żwieġ fil-prinċipju ma huma soġġetti għal ebda restrizzjoni. L-Artikolu 1387 tal-Kodiċi Ċivili jipprovdi li “il-liġi tirregola biss ir-relazzjoni taż-żwieġ fir-rigward ta’ assi fin-nuqqas ta’ ftehimiet speċifiċi li l-konjuġi jistgħu jidħlu fihom skont kif iqisu xieraq, sakemm dawn ma jiksrux il-moralità pubblika jew id-dispożizzjonijiet li ġejjin”.

Għalhekk, il-konjuġi huma liberi li jiddeċiedu dwar ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom, sakemm jikkonformaw mar-reġim primarju obbligatorju stabbilit fl-Artikolu 212 et seq. tal-Kodiċi Ċivili.

Il-Kodiċi Ċivili jiddeskrivi diversi tipi possibbli ta’ reġim kuntrattwali: komunjoni kuntrattwali tal-proprjetà (bħas-sistema ta’ komunjoni sħiħa definita fl-Artikolu 1526 tal-Kodiċi Ċivili), is-separazzjoni tal-proprjetà (l-Artikolu 1536 et seq. tal-Kodiċi Ċivili), jew is-sehem fil-proprjetà akkwistata wara ż-żwieġ (l-Artikolu 1569 et seq. tal-Kodiċi).

Fir-rigward tar-rekwiżiti formali, sabiex ikunu validi, il-kitbiet taż-żwieġ iridu jitfasslu permezz ta’ att quddiem nutar qabel isir iż-żwieġ (l-Artikoli 1394 u 1395 tal-Kodiċi Ċivili). Dawn jistgħu jiġu emendati permezz ta’ att notarili bl-istess proċedura, skont il-kundizzjonijiet tal-Artikolu 1397 tal-Kodiċi Ċivili. Mid-dħul fis-seħħ tal-Liġi Nru 2019-222 tat-23 ta’ Marzu 2019 dwar il-programmazzjoni għal bejn l-2018 u l-2022 u r-riforma għas-sistema ġudizzjarja (loi no 2019-222 du 23 mars 2019 de programmation 20182022 et de réforme pour la justice), issa sar possibbli li jinbidel ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali mingħajr l-istennija tal-iskadenza ta’ sentejn u l-konferma ġudizzjarja tal-bidla tar-reġim bħala prinċipju ma għadhiex meħtieġa (sakemm ma jkunx hemm oġġezzjoni minn kredituri jew tfal adulti).

3 Hemm restrizzjonijiet fuq il-libertà ta’ kif jiġi rregolat reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-prinċipju tal-libertà li wieħed jiddeċiedi dwar l-iskritturi taż-żwieġ li jikkonċernaw il-proprjetà matrimonjali huwa ristrett mill-kundizzjonijiet obbligatorji tar-reġim primarju, li huma applikabbli għar-reġimi kollha mingħajr distinzjoni.

Dawn huma stabbiliti fl-Artikolu 212 et seq. tal-Kodiċi Ċivili. Dawn jinkludu, b’mod partikolari, id-dispożizzjonijiet li jipproteġu d-dar tal-familja (it-tielet paragrafu tal-Artikolu 215), ir-regoli applikabbli għall-kontribuzzjoni għall-ispejjeż tal-familja (l-Artikolu 214) u r-responsabbiltà in solidum għad-djun tal-unità domestika (l-Artikolu 220).

4 X’inhuma l-effetti legali ta’ divorzju, separazzjoni jew annullament fuq il-proprjetà matrimonjali?

Fil-każ ta’ divorzju, separazzjoni ġudizzjarja jew annullament ta’ żwieġ, ir-reġim matrimonjali jiġi xolt u likwidat.

Ix-xoljiment tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali huwa proċess imwettaq quddiem nutar li fih jiġu ddeterminati u vvalutati l-assi u d-djun ta’ kull wieħed mill-konjuġi.

Madanakollu, l-użu ta’ nutar ma huwiex obbligatorju meta ma jkunx hemm proprjetà immobbli x’tinqasam.

Il-kawżi tax-xoljiment tal-komunjoni huma stabbiliti fl-Artikolu 1441 tal-Kodiċi Ċivili: mewt ta’ wieħed mill-konjuġi, preżunzjoni ta’ mewt ta’ wieħed mill-konjuġi, divorzju, separazzjoni ġudizzjarja, separazzjoni tal-proprjetà jew bidla fir-reġim matrimonjali.

Fir-rigward tad-data meta d-divorzju jsir effettiv, fil-każ ta’ divorzju kunsenswali, iż-żwieġ jiġi xolt fid-data meta jsir eżegwibbli l-ftehim dwar id-divorzju konkluż bi skrittura privata u kontrofirmat mill-avukati. Fil-każ ta’ divorzju permezz tal-qrati, din tkun id-data li fiha d-deċiżjoni dwar id-divorzju ssir finali.

5 X’inhuma l-effetti tal-mewt ta’ wieħed mill-miżżewġin fuq ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-mewt ta’ wieħed mill-konjuġi hija kawża tax-xoljiment tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali. Dan jiġi xolt fid-data tal-mewt, għar-relazzjonijiet kemm bejn il-konjuġi kif ukoll ma’ terzi persuni. Għall-koppji miżżewġa skont ir-reġim statutorju tal-komunjoni tal-proprjetà, l-Artikolu 1441 tal-Kodiċi Ċivili jipprovdi li l-komunjoni tiġi xolta bil-mewt ta’ wieħed mill-konjuġi.

Għalhekk jeħtieġ li jkun hemm likwidazzjoni doppja meta tmut persuna miżżewġa: l-ewwel issir likwidazzjoni tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali u mbagħad tas-suċċessjoni.

Skont l-Artikolu 763 tal-Kodiċi Ċivili, jekk il-konjuġi superstiti kien jokkupa bħala r-residenza prinċipali tiegħu, proprjetà taż-żewġ konjuġi jew li hija totalment tal-patrimonju, huwa għandu d-dritt li juża u jgawdi l-proprjetà mingħajr ħlas għal sena. Dan huwa effett taż-żwieġ.

6 Liema awtorità għandha l-kompetenza li tiddeċiedi f’każ marbut mar-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

L-imħallef tal-qorti tal-familja (juge aux affaires familiales, JAF) għandu ġuriżdizzjoni fuq ir-reġimi tal-proprjetà matrimonjali (il-Liġi Nru 2009-506 tat-12 ta’ Mejju 2009 dwar is-simplifikazzjoni tal-liġi (loi n° 2009 du 12 mai 2009 sur la simplification du droit), id-Digriet Nru 2009-1591 tas-17 ta’ Diċembru 2009 dwar il-proċedimenti quddiem l-imħallef tal-qorti tal-familja fir-rigward tar-reġimi tal-proprjetà matrimonjali u s-sjieda komuni (décret n° 2009-1591 du 17 décembre 2009 relatif à la procédure devant le juge aux affaires familiales en matière de régimes matrimoniaux et d’indivisions), iċ-Ċirkolari CIV/10/10 tas-16 ta’ Ġunju 2010 dwar is-setgħat tal-imħallef tal-qorti tal-familja fir-rigward tal-likwidazzjoni (circulaire CIV/10/10 du 16 juin 2010 sur les compétences du juge aux affaires familiales en matière de liquidation)).

F’divorzju kunsenswali li ma jinvolvix il-qrati, il-ftehim bejn il-konjuġi huwa fil-forma ta’ skrittura privata kontrofirmat minn avukati, bid-dokument oriġinali jiġi ppreżentat għand nutar (l-Artikolu 229-1 tal-Kodiċi Ċivili). B’divorzju kunsenswali, ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali għandu jiġi likwidat fil-mument tad-divorzju. Il-ftehim irid jinkludi dikjarazzjoni ta’ ftehim għar-reġim tal-proprjetà matrimonjali, li għandha tiġi rreġistrata b’mod notarili meta l-likwidazzjoni tirrigwarda proprjetà li teħtieġ ir-reġistrazzjoni tal-art (b’mod partikolari proprjetà immobbli) (l-Artikolu 229-3 tal-Kodiċi Ċivili). Imbagħad ikunu involuti żewġ avukati u nutar.

Bħala regola ġenerali, irid jintuża nutar biex jiġi likwidat reġim tal-proprjetà matrimonjali kull meta l-likwidazzjoni tkun tikkonċerna tal-inqas proprjetà waħda li tkun teħtieġ reġistrazzjoni tal-art.

Fil-qorti jiġu deċiżi biss kawżi kontenzjużi jew mhux miftehma.

7 X’inhuma l-effetti tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali fuq ir-relazzjonijiet legali bejn konjuġi u parti terza?

L-Artikolu 220 tal-Kodiċi Ċivili, dispożizzjoni primarja tar-reġim applikabbli irrispettivament mir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tal-konjuġi, jirregola r-relazzjonijiet bejn il-konjuġi u terzi. L-artikolu jistabbilixxi prinċipju ta’ responsabbiltà in solidum tal-konjuġi għad-djun tal-komunjoni tal-akkwisti: “Kull konjuġi għandu jkollu s-setgħa li jidħol waħdu f’kuntratti għall-manteniment tal-familja jew għall-edukazzjoni tat-tfal. Il-konjuġi huwa responsabbli in solidum għal kwalunkwe dejn hekk imġarrab mill-konjuġi l-ieħor. Madanakollu, ir-responsabbiltà in solidum ma għandhiex tapplika għal nefqa li hija manifestament eċċessiva fid-dawl tal-istil ta’ ħajja tal-familja, l-utilità jew in-nuqqas ta’ użu tat-tranżazzjoni jew il-bona fide jew il-mala fide tat-terzi kontraenti. Lanqas ma għandha tapplika jekk ma tkunx ġiet imġarrba bil-kunsens taż-żewġ konjuġi għal xiri bin-nifs jew għal self, sakemm dawn ma jkunux għal somom żgħar meħtieġa għall-ħtiġijiet ta’ kuljum u l-ammont kumulattiv tas-somom, fil-każ ta’ selfiet multipli, ma jkunx jidher eċċessiv meta wieħed iqis l-istil ta’ ħajja tal-familja”.

Skont ir-reġim statutorju tal-komunjoni, il-kredituri jistgħu bħala prinċipju jieħdu passi legali għall-ħlas ta’ djun li għalihom il-koppja tkun responsabbli fuq proprjetà komuni, skont l-Artikolu 1413 tal-Kodiċi Ċivili.

Madankollu, id-dħul u l-pagi ta’ konjuġi jistgħu jinqabdu biss mill-kredituri tal-konjuġi l-ieħor jekk id-dejn ikun ġie mġarrab għall-manteniment tal-familja jew għall-edukazzjoni tat-tfal, skont l-Artikolu 220 tal-Kodiċi Ċivili (l-Artikolu 1414 tal-Kodiċi Ċivili).

Barra minn hekk, il-proprjetà komuni ma tkunx marbuta meta wieħed mill-konjuġi jieħu garanzija jew self waħdu. Mingħajr il-ftehim espress tal-konjuġi l-ieħor, l-assi separati u d-dħul tal-konjuġi kontraenti biss ikunu marbuta f’tali każijiet (l-Artikolu 1415 tal-Kodiċi Ċivili).

8 Deskrizzjoni qasira tal-proċedura għad-diviżjoni, inklużi l-partizzjoni, id-distribuzzjoni u l-likwidazzjoni, tal-proprjetà matrimonjali f’dan l-Istat Membru.

Sabiex tiġi likwidata l-proprjetà matrimonjali, jeħtieġ li jiġu identifikati d-diversi gruppi ta’ assi (il-proprjetà parafernali u komuni, il-ħlasijiet dovuti u d-djun bejn il-konjuġi, l-assi u r-responsabbiltajiet). Jekk ikun hemm gruppi li għandhom jiġu maqsuma, dawn jiġu maqsuma sabiex jitqassmu l-proprjetà u l-assi bejn il-konjuġi.

Fir-reġim tal-komunjoni ta’ proprjetà akkwistata wara, il-prinċipju huwa li l-komunjoni tinqasam nofs bin-nofs bejn il-konjuġi. Madanakollu, jista’ jkun li l-partijiet ikunu qablu dwar diviżjoni differenti u mhux ugwali fl-iskrittura taż-żwieġ tagħhom.

Il-qsim tal-proprjetà komuni jista’ jsir permezz ta’ ftehim bonarju jew permezz tal-qrati. Bi ftehim bonarju, jiġi stabbilit ftehim ta’ diviżjoni bejn il-konjuġi. Dan ikun fil-forma ta’ att notarili jekk ikun relatat ma’ proprjetà li teħtieġ reġistrazzjoni tal-art. Id-diviżjoni ssir mill-qrati jekk il-partijiet jonqsu milli jilħqu ftehim dwar il-likwidazzjoni jew id-distribuzzjoni tal-proprjetà. L-imħallef jiddeċiedi dwar rikorsi għall-pussess konġunt kontinwat jew allokazzjoni preferenzjali (l-Artikolu 831 tal-Kodiċi Ċivili).

Kemm jekk id-diviżjoni ssir permezz ta’ ftehim bonarju u kemm jekk issir permezz tal-qrati, il-proċess jintemm b’diviżjoni f’porzjonijiet, skont il-prinċipju ta’ diviżjoni ndaqs ibbażata fuq l-istess valur. Għalhekk kull benefiċjarju jiġi allokat proprjetà għal valur ugwali għad-drittijiet tiegħu fil-koproprjetà. Jekk il-kompożizzjoni tal-grupp tkun tali li jkun impossibbli li jinħolqu porzjonijiet ta’ valur ugwali, l-inugwaljanza tiġi kkumpensata permezz ta’ ħlas ta’ bilanċ. Ċerti assi jistgħu wkoll jiġu allokati b’mod preferenzjali għas-sehem ta’ benefiċjarju wieħed.

Id-diviżjoni għandha effett dikjaratorju; fi kliem ieħor kull konjuġi huwa kkunsidrat, permezz ta’ finzjoni ġuridika, li dejjem kien is-sid tal-proprjetà inkluża f’sehmu, u li qatt ma kien is-sid tal-proprjetà l-oħra fid-diviżjoni.

9 X’inhuma l-proċedura u d-dokumenti jew l-informazzjoni tipikament meħtieġa għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tal-proprjetà immobbli?

Fil-każ ta’ diviżjoni permezz ta’ ftehim bonarju ta’ proprjetà soġġetta għar-reġistrazzjoni tal-art (fi kliem ieħor proprjetà immobbli), l-att tal-likwidazzjoni u tad-diviżjoni jrid jiġi rċevut f’forma notarili.

L-Artikolu 710-1 tal-Kodiċi Ċivili jistabbilixxi li “sabiex jirriżultaw il-formalitajiet ta’ reġistrazzjoni tal-art, kull att jew dritt irid ikun ibbażat fuq att notarili riċevut minn nutar li jipprattika fi Franza, deċiżjoni tal-qorti jew strument awtentiku minn awtorità amministrattiva”.

Il-konjuġi mbagħad iridu jħallsu, l-ewwel nett, tariffa ta’ 2.5 % ikkalkulata fuq il-bażi tal-valur nett tal-assi maqsuma u, it-tieni nett, it-tariffi u l-emolumenti tan-nutar.

1 Hemm reġim tal-proprjetà matrimonjali statutorju f’dan l-Istat Membru? X’jipprovdi?

Ir-reġim tal-beni matrimonjali fl-Italja huwa l-komunità legali tal-beni, kif previst fl-Artikoli 177 et seq. tal-Kodiċi Ċivili.

Il-komunità legali tal-beni tipprovdi għal xiri konġunt li jsir mill-konjuġi flimkien jew separatament matul iż-żwieġ, bl-eċċezzjoni ta’ dawk relatati ma’ beni personali.

Dawn li ġejjin huma beni personali tal-konjuġi:

(1) dawk li diġà kienu jappartjenu lill-konjuġi qabel iż-żwieġ;

(2) dawk mogħtija jew li intirtu wara ż-żwieġ;

(3) dawk ta’ użu strettament personali minn kull konjuġi;

(4) dawk użati biex tiġi eżerċitata l-professjoni tal-konjuġi;

(5) dawk miksuba bħala kumpens għad-danni u l-benefiċċji relatat mat-telf parzjali jew totali tal-kapaċità għax-xogħol;

(6) il-beni miksuba bil-prezz tat-trasferiment tal-beni personali jew l-iskambju tagħhom, sakemm dan ikun iddikjarat b’mod espliċitu fil-mument tal-kisba.

L-attivitajiet li ġejjin huma wkoll parti mill-komunità:

(1) il-benefiċċji proprji ta’ kull wieħed mill-konjuġi, riċevuti u mhux ikkunsmati fil-ħin tax-xoljiment tal-komunità;

(2) l-introjtu mill-attività separata ta’ kull wieħed mill-konjuġi jekk ma jiġix ikkunsmat max-xoljiment tal-komunità;

(3) l-intrapriżi ġestiti miż-żewġ konjuġi u stabbiliti wara ż-żwieġ

L-amministrazzjoni tal-beni tal-komunità u r-rappreżentanza quddiem il-qrati għal atti li jaffettwawha huma r-responsabbiltà unika taż-żewġ konjuġi, filwaqt li huma responsabbli b’mod konġunt għal atti ta’ amministrazzjoni straordinarja.

Id-diviżjoni tal-assi tal-komunità legali għandha ssir billi jiġu diviżi l-assi u l-passivi f’ishma ndaqs.

2 Il-miżżewġin, kif jistgħu jirregolaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom? X’inhuma r-rekwiżiti formali f’dan il-każ?

Il-konjuġi jistgħu jikkonkludu ftehim differenti, li għandu jieħu l-forma ta’ att pubbliku, u fin-nuqqas ta’ dan ikun null.

Jekk tintgħażel is-sistema tas-separazzjoni tal-beni, l-għażla tista’ tiġi ddikjarata wkoll fl-att ta’ ċelebrazzjoni taż-żwieġ.

Bi ftehim bejn il-konjuġi, jista’ jinħoloq fond patrimonjali bl-allokazzjoni ta’ ċerti beni immobbli jew mobbli rreġistrati f’reġistri pubbliċi, jew titoli ta’ dejn, biex jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet tal-familja (l-Artikolu 167 tal-Kodiċi Ċivili).

Il-fond jista’ ikun ikkostitwit miż-żewġ konjuġi jew bir-rieda ta’ wieħed minnhom biss, permezz ta’ att pubbliku. Il-fond jista’ jkun kostitwit ukoll bir-rieda ta’ parti terza, minn att pubbliku jew permezz ta’ testment.

Fir-rigward tas-sjieda u l-amministrazzjoni tal-proprjetà, japplikaw ir-regoli dwar il-komunità legali tal-beni (Artikolu 168 tal-Kodiċi Ċivili).

3 Hemm restrizzjonijiet fuq il-libertà ta’ kif jiġi rregolat reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-konjuġi ġeneralment ma jistgħux jiftehmu li r-relazzjonijiet patrimonjali tagħhom jiġu rregolati kompletament jew parzjalment minn liġijiet li għalihom dawn mhumiex soġġetti jew skont l-użu, iżda għandhom jistabbilixxu f’termini konkreti l-kontenut tal-ftehimiet li permezz tagħhom beħsiebhom isolvu r-relazzjonijiet tagħhom (l-Artikolu 161 tal-Kodiċi Ċivili).

Huwa null kwalunkwe ftehim li, b’xi mod, ifittex li jikkostitwixxi proprjetà abbażi tad-dota (l-Artikolu 166a tal-Kodiċi Ċivili).

Jekk il-konjuġi jemendaw ir-reġim tal-komunità tal-beni bi ftehim, il-proprjetà li ġejja ma tistax tiġi inkluża fil-komunità tal-beni:

(1) beni ta’ użu strettament personali;

(2) beni użati biex tiġi eżerċitata l-professjoni tal-konjuġi;

(3) beni miksuba permezz ta’ kumpens tad-danni;

(4) benefiċċju għal telf parzjali jew totali tal-kapaċità għax-xogħol

Barra minn hekk, ma tistax issir derogazzjoni mir-regoli legali komunitarji dwar l-amministrazzjoni tal-beni u l-ugwaljanza tal-kwoti.

4 X’inhuma l-effetti legali ta’ divorzju, separazzjoni jew annullament fuq il-proprjetà matrimonjali?

Id-divorzju, is-separazzjoni jew l-annullament taż-żwieġ iwasslu għax-xoljiment tal-komunità legali.

5 X’inhuma l-effetti tal-mewt ta’ wieħed mill-miżżewġin fuq ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-mewt twassal għax-xoljiment tal-komunità tal-beni.

6 Liema awtorità għandha l-kompetenza li tiddeċiedi f’każ marbut mar-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

L-awtorità ġudizzjarja għandha ġuriżdizzjoni skont ir-regoli ġenerali.

7 X’inhuma l-effetti tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali fuq ir-relazzjonijiet legali bejn konjuġi u parti terza?

Il-proprjetà tal-beni legali mhijiex responsabbli għall-obbligi li jkun daħal għalihom wieħed mill-konjuġi qabel iż-żwieġ, u lanqas għall-obbligi marbuta ma’ rigali u suċċessjonijiet miksuba mill-konjuġi matul iż-żwieġ u mhux attribwiti lill-komunità (l-Artikoli 187 u 188 tal-Kodiċi Ċivili).

Il-beni tal-komunità legali jagħmlu tajjeb għall-obbligi li wieħed mill-konjuġi jkun daħal għalihom wara ż-żwieġ għat-twettiq ta’ atti li jmorru lil hinn mill-andament normali tan-negozju mingħajr il-kunsens meħtieġ tal-ieħor meta l-kredituri ma jkunux jistgħu jissodisfaw ruħhom mill-proprjetà personali (l-Artikolu 189 tal-Kodiċi Ċivili).

Meta l-beni tal-komunità ma jkunux biżżejjed biex jagħmlu tajjeb għad-dejn, il-kredituri jistgħu jaġixxu b’mod sussidjarju fir-rigward tal-beni personali ta’ kull wieħed mill-konjuġi, sa nofs l-ammont tas-self (l-Artikolu 190 tal-Kodiċi Ċivili).

8 Deskrizzjoni qasira tal-proċedura għad-diviżjoni, inklużi l-partizzjoni, id-distribuzzjoni u l-likwidazzjoni, tal-proprjetà matrimonjali f’dan l-Istat Membru.

Id-diviżjoni tal-beni tal-komunità legali għandha ssir billi jiġu diviżi l-assi u l-passivi f’ishma ndaqs. Fir-rigward tal-ħtiġijiet tal-minuri u l-kustodja tagħhom, il-qorti responsabbli mid-diviżjoni tista’ tikkostitwixxi affavur ta’ wieħed mill-konjuġi l-użufrutt fuq parti mill-beni tal-konjuġi l-ieħor (l-Artikolu 194 tal-Kodiċi Ċivili).

Fid-diviżjoni, il-konjuġi huma intitolati li jbigħu l-beni mobbli li kienu jappartjenu lil kull wieħed minnhom qabel il-komunità jew li saru parti mill-komunità matul il-perjodu li fih kienu għadhom fil-komunità permezz ta’ wirt jew donazzjoni.

Jekk il-beni mobbli li għandhom jinbiegħu ma tinsabx, il-konjuġi jistgħu jitolbu somma li tikkorrispondi għall-valur tagħhom, inkluża l-ipprezzar tal-istimar tagħhom, sakemm in-nuqqas ta’ tali beni ma jkunx dovut għall-konsum għall-użu jew għat-telf jew għal kwalunkwe raġuni oħra mhux attribwibbli lill-konjuġi l-ieħor (l-Artikolu 196 tal-Kodiċi Ċivili).

9 X’inhuma l-proċedura u d-dokumenti jew l-informazzjoni tipikament meħtieġa għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tal-proprjetà immobbli?

Il-kuntratti li jittrasferixxu beni immobbli u, b’mod aktar ġenerali, l-atti kollha li jikkostitwixxu, jittrasferixxu jew jimmodifikaw drittijiet in rem fi proprjetà immobbli għandhom jiġu rreġistrati fir-Reġistru tal-Proprjetà Immobbli u din ir-regola mhijiex derogata għall-akkwist ta’ beni immobbli li jifformaw parti mill-komunità legali.

Min jitlob it-traskrizzjoni, irid jissottometti lir-reġistratur tal-beni immobbli, flimkien ma’ kopja tat-titolu, nota duplikata li għandha tindika wkoll ir-reġim patrimonjali tal-partijiet, jekk miżżewġin, skont id-dikjarazzjoni magħmula minnhom fid-dokument jew iċ-ċertifikat tar-reġistratur li daħħal ir-reġim tal-proprjetà fil-marġni tad-dokument taż-żwieġ.

Anke l-ftehimiet l-oħra ta’ żwieġ li permezz tagħhom, pereżempju, xi beni immobbli ta’ konjuġi wieħed ikuni soġġetti għal reġim ta’ beni jew fond ta’ proprjetà relatat ma’ beni immobbli, huma soġġetti għar-reġistrazzjoni fir-Reġistri ta’ Beni Immobbli.

1 Hemm reġim tal-proprjetà matrimonjali statutorju f’dan l-Istat Membru? X’jipprovdi?

L-Istat Malti jofri lil partijiet li jkunu jridu jikkuntrattaw żwieġ taħt il-leġislazzjoni Maltija, il-liberta` li jagħżlu huma dak ir-reġim li għandha tirregola l-proprjetà matrimonjali tagħhom. Madanakollu, ir-reġim tal-proprjeta’ matrimonjali ewlieni ġewwa Malta huwa dak tal-Komunjoni tal-Akkwisti. Dan ir-reġim jopera b’operazzjoni tal-liġi f’kull żwieġ, salv jekk il-partijiet li jkunu diġa’ kkuntrattaw jew li għadhom ser jikkuntrattaw iż-żwieġ jagħżlu illi l-proprjeta’ matrimonjali tagħhom għandha tiġi regolata b’reġim ieħor li ma jmurx kontra l-ispirtu tal-liġi Maltija permezz ta’ kuntratt pubbliku. Tipi ta’ reġim oħra li jirregolaw il-proprjeta’ matrimonjali li jeżistu ġewwa Malta, apparti dak tal-Komunjoni tal-Akkwisti, huma s-Separazzjoni tal-Beni u l-Komunjoni ta’ Residwu taħt Amministrazzjoni Separata.

Il-Komunjoni tal-Akkwisti bħala r-reġim tal-proprjeta’ matrimonjali statutorju ġewwa Malta, jipprovdi illi dak kollu li jiġi akkwistat mill-partijiet wara ż-żwieġ, ikun jifforma parti minn din il-Komunjoni tal-Akkwisti u għaldaqstant ikun jappartjeni liż-żewġ partijiet f’ishma ndaqs. Il-liġi Maltija tipprovdi speċifikament dak li għandu jifforma parti mill-Komunjoni tal-Akkwisti, b’esklużjoni għal donazzjonijiet, wirt u proprjetà parafernali ta’ kull parti.

Is-Separazzjoni tal-Beni bħala reġim ieħor li l-partijiet jistgħu jagħżlu minnflok ir-reġim tal-Komunjoni tal-Akkwisti, jipprovdi illi kull parti għandha d-dritt illi jkollha l-kontroll assolut u tamministra dawk il-ħwejjeġ li hija tkun akwistat qabel u wara ż-żwieġ, u dan mingħajr il-kunsens tal-parti l-oħra.

Il-Komunjoni ta’ Residwu taħt Aministrazzjoni Separata bħala reġim ieħor li l-partijiet jistgħu jagħżlu minnflok ir-reġim tal-Komunjoni tal-Akkwisti, jipprovdi illi kull parti fiż-żwieġ għandha d-dritt li takkwista, żżomm u tamministra dawk il-ħwejjeġ li hija tkun akkwistat f’isimha daqslikieku hija kienet is-sid esklussiv tal-istess ħwejjeġ. Madanakollu permezz ta’ dan ir-reġim, il-partijiet fiż-żwieġ ma humiex preklużi milli jiksbu beni flimkien, liema beni għandhom ikunu amminisrati b’mod konġunt mill-partijiet.

2 Il-miżżewġin, kif jistgħu jirregolaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom? X’inhuma r-rekwiżiti formali f’dan il-każ?

Fir-rigward tar-reġim tal-Komunjoni tal-Akkwisti, ir-regola ġenerali hi li ż-żewġ partijiet fiż-żwieġ għandhom l-obbligu li jirregolaw u jamministraw l-proprjetà matrimonjali tagħhom flimkien. Madanakollu, l-liġi Maltija fir-rigward ta’ dan ir-reġim partikolari tiddistingwi bejn amministrazzjoni ordinarja, ċjoe’ dawk l-atti li jmissu lil waħda mill-partijiet miżżewġa, u amministrazzjoni straordinarja, ċjoe’ dawk l-atti li jmissu liż-żewġ partijiet flimkien. Il-liġi Maltija telenka biss dawk l-atti ta’ amministrazzjoni straordinarja, b’hekk dak li ma huwiex espressament imniżżel fil-liġi, għandu jkun ikkunsidrat li jikkostitwixxi att ta’ amministrazzjoni ordinarja. Għaldaqstant bħala rekwiżit formali li għandu dejjem jiġi onorat sabiex jiġi regolat ir-reġim tal-Komunjoni tal-Akkwisti huwa dak tal-kunsens taż-żewġ partijiet miżżewġin. F’każ li l-kunsens tal-partijiet ma jkunx ingħata sabiex isir att rigward trafseriment jew ħolqien ta’ jedd reali jew personali fuq proprjetà immobbli jew mobbli, l-att jista’ jiġi annullat fuq it-talba tal-parti li ma tkunx tagħat il-kunsens tagħha.

Fir-rigward tar-reġim ta’ Separazzjoni ta’ Beni, ir-regola ġenerali hi kull parti miżżewġa għandha d-dritt li tirregola u tamministra l-proprjeta’ li jkollha fuq isimha mingħajr ebda kunsens tal-parti miżżewġa l-oħra.

3 Hemm restrizzjonijiet fuq il-libertà ta’ kif jiġi rregolat reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Meta jkun qiegħed jiġi operat ir-reġim tal-Komunjoni tal-Akkwisti, il-partijiet fiż-żwieġ għandhom l-obbligu li jagħmlu kollox flimkien. Għaldaqtsant ma għandhom l-ebda liberta’ kif jirregolaw u jamministraw, għajr għal dawk l-atti ta’ amministrazzjoni ordinarja li ma jirrikjedux il-kunsens taż-żewġ partijiet.

Min-naħa l-oħra meta jkun qiegħed jiġi operat ir-reġim tas-Separazzjoni tal-Beni, kull parti fiż-żwieġ għandha l-libertà li tagħmel dak kollu li jidrilha xieraq bil-propjetà li jkollha fuq isimha mingħajr ebda indħil mill-parti l-oħra.

Fir-rigward tar-reġim tal-Komunjoni tar-Residwu taħt Amministrazzjoni Separata, f’każ li parti fiż-żwieġ tagħmel akkwist mingħajr il-kunsens tal-parti l-oħra, din għandha l-liberta’ li tirregola r-reġim mingħajr ebda restrizzjonijiet. Madanakollu, jekk isir akkwist f’isem iż-żewġ partijiet, dawn tal-aħħar ma jkollhom l-ebda liberta’ li jagħmlu li jridu iżda għandhom jaġixxu t-tnejn flimkien.

4 X’inhuma l-effetti legali ta’ divorzju, separazzjoni jew annullament fuq il-proprjetà matrimonjali?

Meta jkun qiegħed jiġi operat ir-reġim tal-Komunjoni tal-Akkwisti, il-liġi tistipula ċar illi dan ir-reġim jibda minn dakinhar taż-żwieġ u jispiċċa malli jinħall iż-żwieġ, ċjoe’ permezz ta’ divorzju. Magħdud ma’ dan, il-liġi tkompli billi tistipula ukoll f’każ li jkun hemm firda legali tal-miżżewġin, jista’ jintalab il-qsim ġudizzjarju ta’ beni.

F’każ li jkun qiegħed jiġi operat ir-reġim tal-Komunjoni ta’ Residwu taħt Amministrazzjoni Separata, il-liġi tistipula illi din tispiċċa, fost oħrajn, meta jkun hemm ix-xoljiment taż-żwieġ u mas-separazzjoni legali tal-miżżewġin.

Madanakollu, f’każ li fiż-żwieġ ikun hemm fis-seħħ ir-reġim tas-Separazzjoni tal-Beni, kull parti fiż-żwieġ li jtemmu ż-żwieġ tagħhom, jinfirdu jew jannullaw iż-żwieġ tagħhom, jibqgħu jirregolaw u jamministraw l-akkwisti li huma jkunu għamlu huma f’isimhom.

Għaldaqstant l-effetti tad-divorzju, separazzjoni, jew annullament, fir-rigward tal-proprjetà matrimonjali, huwa li dak li jkun ġie akkwistat jinqasam bejn il-partijiet b’mod amikevoli jew inkella permezz ta’ deċiżjoni tal-Qorti kompetenti.

5 X’inhuma l-effetti tal-mewt ta’ wieħed mill-miżżewġin fuq ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Mal-mewt ta’ wieħed mill-miżżewġin, ir-regim tal-proprjeta’ matrimonjali jispicca u għandha tibda tapplika l-liġi tas-suċċessjoni Maltija sabiex il-proprjeta’ tal-konjugi li jkun miet/mietet tinqasam fuq l-eredi tal-mejjet/mejta. Illi l-fattur ewlieni li għandu jittiehed in konsiderazzjoni huwa jekk il-parti li tkun mietet tkunx mietet testata jew intestata.

6 Liema awtorità għandha l-kompetenza li tiddeċiedi f’każ marbut mar-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

L-Awtorita’ kompetenti sabiex tiddeċiedi kwistjonijiet marbutin mar-reġim tal-proprjetà matrimonjali hija l-Qorti Ċivili (Sezzjoni Familja).

7 X’inhuma l-effetti tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali fuq ir-relazzjonijiet legali bejn konjuġi u parti terza?

Mal-mument li reġim ta’ proprjetà matrimonjali jibda jopera maż-żwieġ tal-partijiet, dan jagħti bidu għal relazzjoni legali bejn il-konjuġi u terzi persuni, meta dan ikun il-każ. Terzi persuni jkollhom id-dritt li jeżerċitaw il-jeddijiet legali tagħhom kontra l-konjuġi flimkien jew separatament, skont il-każ, ma’ min ikunu għamlu kuntratt jew id-dejn.

8 Deskrizzjoni qasira tal-proċedura għad-diviżjoni, inklużi l-partizzjoni, id-distribuzzjoni u l-likwidazzjoni, tal-proprjetà matrimonjali f’dan l-Istat Membru.

Sabiex issir diviżjoni tal-proprjetà matrimonjali, normalment tali proċedura ssir fl-istadju li l-partijiet jkunu bdew proċeduri ta’ separazzjoni jew divorzju. Proċeduri ta’ dawn it-tip jirrikjedu li qabel ma’ l-partijiet ma jirrikorru quddiem il-Qorti kompetenti, huma għandhom jibdew il-proċess ta’ medjazzjoni

Illi f’każ li l-medjazzjoni tkun ta’ suċċess, il-konjugi jkunu jistgħu jisseparaw b’mod bonarju f’liema każ il-konjugi jiftiehmu fuq id-drittijiet tagħhom reċiproċi, fuq id-drittijiet tagħhom fuq uliedhom u dwar id-diviżjoni tal-proprjeta’ matrimonjali, issir att pubbliku li jiġi skrutinizzat mill-Qorti kompetenti sabiex ikun aċċertat li nżamm bilanċ bejn id-drittijiet tal-konjugi. Dan il-kuntratt wara li jiġi approvat mill-Qorti kompetenti jiġi insinwat u rreġistrat sabiex ikun effettiv għall-finijiet kollha tal-liġi, inkluż fir-rigward ta’ terzi persuni.

Illi jekk il-proċedura ta’ medjazzjoni ma tkunx ta’ suċċess u l-partijiet ma jaslux għall-arranġament bonarju, huma għandhom jibdew proċeduri appożiti quddiem il-Qorti kompetenti, fejn ssir talba fir-rigward tax-xoljiment tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali sabiex b’hekk il-proprjetà matrimonjali tkun tista’ tiġi diviża bejn iż-żewġ partijiet. Wara li d-deċiżjoni tal-Qorti kompetenti tgħaddi in ġudikat, l-istess sentenza tiġi rreġistrata sabiex tkun effettiva għall-finijiet kollha tal-liġi, inkluż fir-rigward ta’ terzi persuni.

9 X’inhuma l-proċedura u d-dokumenti jew l-informazzjoni tipikament meħtieġa għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tal-proprjetà immobbli?

Sabiex proprjetà immobbli tiġi reġistrata ġewwa Malta, in-Nutar Pubbliku li jkun għamel il-kuntratt tal-proprjeta’ immobbli, jippreżenta nota ta’ insinwa lir-Reġistru Pubbliku sabiex din tiġi insinwata. Mal-mument li jkun hemm in-nota tal-insinwa, il-proprjetà immobbli tkun ġiet irreġistrata u l-kuntratt ikollu saħħa fir-rigward tal-partijiet tal-kuntratt u kif ukoll fuq terzi persuni.

1 Hemm reġim tal-proprjetà matrimonjali statutorju f’dan l-Istat Membru? X’jipprovdi?

Skont il-liġi Awstrijaka, is-sistema predefinita li tirregola l-beni tal-miżżewġin hija dik tas-separazzjoni tal-beni (Gütertrennung). Kull wieħed mill-konjuġi jżomm il-beni li huwa jkun ġab fiż-żwieġ u jsir is-sid uniku tal-beni akkwistati minnu (l-Artikoli 1233 u 1237 tal-Kodiċi Ċivili Awstrijak, Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch). Kull konjuġi huwa wkoll il-kreditur uniku għad-debituri tiegħu u d-debitur uniku għall-kredituri tiegħu.

2 Il-miżżewġin, kif jistgħu jirregolaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom? X’inhuma r-rekwiżiti formali f’dan il-każ?

Il-konjuġi jistgħu jagħżlu sistema tal-beni differenti minn dik predefinita permezz ta’ kuntratt taż-żwieġ (Ehepakt). Il-kuntratti taż-żwieġ jeħtieġu att notarili sabiex ikun validu (l-Artikolu 1 tal-Att dwar l-Atti Notarili, Notariatsaktsgesetz).

3 Hemm restrizzjonijiet fuq il-libertà ta’ kif jiġi rregolat reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Fil-prinċipju, il-konjuġi huma liberi li jadottaw is-sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin tal-għażla tagħhom. Madankollu, kuntratt taż-żwieġ ma jistax, pereżempju, jipprovdi għal rinunzja reċiproka sħiħa ta’ manteniment fi żwieġ intatt.

4 X’inhuma l-effetti legali ta’ divorzju, separazzjoni jew annullament fuq il-proprjetà matrimonjali?

Is-separazzjoni “sħiħa” statutorja tal-beni tapplika biss sakemm issir id-dikjarazzjoni ta’ żwieġ invalidu, ta’ divorzju jew ta’ annullament, peress li f’dak il-punt trid isseħħ diviżjoni li fiha l-istatus tas-sjieda ma jkunx il-kriterju deċiżiv. Ix-xoljiment taż-żwieġ huwa rregolat bil-prinċipju tad-diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin. L-assi matrimonjali (oġġetti li ntużaw miż-żewġ konjuġi, pereżempju d-dar tal-familja, karozza jew oġġetti tad-dar) jiġu diviżi, u t-tfaddil li sar matul iż-żwieġ jiġi diviż ukoll. Dan tal-aħħar jinkludi assi ta’ kwalunkwe tip li l-konjuġi jkunu akkwistaw meta kienu miżżewġin u li, skont in-natura tagħhom, normalment ikunu maħsuba għar-realizzazzjoni.

5 X’inhuma l-effetti tal-mewt ta’ wieħed mill-miżżewġin fuq ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Jekk imut wieħed mill-konjuġi li jgħix skont il-komunjoni tal-beni (Gütergemeinschaft) (rari fil-prattika), il-beni komuni jiġu diviżi. L-assi netti li jifdal wara t-tnaqqis tad-djun kollha jiġu allokati skont il-proporzjon miftiehem għall-konjuġi superstiti u għall-patrimonju tal-persuna deċeduta. Fil-każ standard tas-sistema ta’ beni separati (Gütertrennung), is-sehem statutorju riċevut mill-konjuġi superstiti jiġi ddeterminat u skont dan il-qraba l-oħra tal-persuna deċeduta jirtu huma wkoll. Il-konjuġi superstitu jkun intitolat għal terz mill-patrimonju jekk is-sieħeb deċedut ikun ħalla tfal superstiti jew dixxendenti tagħhom; żewġ terzi tal-patrimonju jekk is-sieħeb deċedut ikun ħalla ġenituri superstiti; inkella, il-patrimonju kollu. Il-konjuġi huwa fost il-werrieta obbligatorji li huma intitolati għal sehem riżervat tal-patrimonju (pflichtteilsberechtigte Personen). Il-porzjon riżervat għall-konjuġi huwa nofs dak li kieku jirċievu taħt l-ordni ta’ preċedenza tas-suċċessjoni.

6 Liema awtorità għandha l-kompetenza li tiddeċiedi f’każ marbut mar-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Wara d-divorzju, l-annullament jew id-dikjarazzjoni ta’ invalidità taż-żwieġ, skont l-Artikoli 81 et seq. tal-Att dwar iż-Żwieġ (Ehegesetz), il-beni jiġu ttrattati skont ftehim reċiproku jew deċiżjoni tal-qorti.

7 X’inhuma l-effetti tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali fuq ir-relazzjonijiet legali bejn konjuġi u parti terza?

Fil-prinċipju, wieħed mill-konjuġi la jista’ jagħti drittijiet partikolari u lanqas jimponi obbligi fuq terzi persuni mingħajr il-kooperazzjoni tal-konjuġi l-ieħor. Huwa biss taħt “aġenzija impliċita fil-fatt” (Schlüsselgewalt) li wieħed mill-konjuġi li jamministra l-unità domestika konġunta u li ma jkollu l-ebda introjtu jkun jista’ jirrappreżenta lill-konjuġi l-ieħor fi tranżazzjonijiet legali tal-ħajja ta’ kuljum li jitwettqu għall-unità domestika konġunta u li ma jaqbżux ċertu livell li jikkorrispondi għall-istandard tal-għajxien tal-konjuġi. Dan ma japplikax jekk il-konjuġi l-ieħor ikun iddikjara lil parti terza li ma jixtieqx ikunu rrappreżentat mill-konjuġi tiegħu. Jekk il-parti terza ma tistax tiddetermina abbażi taċ-ċirkostanzi li l-konjuġi li qed jaġixxi jkun rappreżentant, allura ż-żewġ konjuġi jkunu obbligati in solidum.

Is-sistema ta’ komunjoni tal-beni – fejn speċifikament miftiehma minflok is-sistema ta’ beni separati –toħloq biss impenn fir-relazzjoni bejn il-konjuġi li wieħed mill-konjuġi ma jistax jittrasferixxi s-sehem tiegħu mill-proprjetà komuni mingħajr il-kunsens tal-konjuġi l-ieħor. Ikun hemm effett reali biss fir-rigward tal-proprjetà jekk issir reġistrazzjoni fir-reġistru tal-artijiet ta’ projbizzjoni ta’ bejgħ u ta’ gravami skont l-Artikolu 364c tal-Kodiċi Ċivili jew ta’ restrizzjoni skont l-Artikolu 1236 tal-Kodiċi Ċivili li tiddikjara li sakemm tibqa’ tapplika s-sistema ta’ komunjoni tal-beni, l-ebda parti ma tista’ unilateralment tittrasferixxi in-nofs jew is-sehem tagħha.

8 Deskrizzjoni qasira tal-proċedura għad-diviżjoni, inklużi l-partizzjoni, id-distribuzzjoni u l-likwidazzjoni, tal-proprjetà matrimonjali f’dan l-Istat Membru.

Id-diviżjoni tal-beni fil-każ ta’ divorzju, ta’ annullament jew ta’ dikjarazzjoni ta’ invalidità taż-żwieġ skont l-Artikoli 81 et seq. tal-Att dwar iż-Żwieġ hija indipendenti mir-responsabbiltà, għalkemm ir-responsabbiltà tista’ tiġi kkunsidrata f’kunsiderazzjonijiet tal-ġustizzja. Il-beni jiġu diviżi fuq il-bażi ta’ ftehim reċiproku tal-partijiet jew ta’ deċiżjoni tal-qorti li jsir rikors għaliha minn waħda mill-partijiet. Inkella, is-separazzjoni tal-proprjetà tibqa’ tapplika, jiġifieri, kull wieħed mill-konjuġi jżomm il-proprjetà tiegħu stess. Ir-rikors irid jiġi ppreżentat fi żmien sena minn meta d-digriet tad-divorzju jidħol fis-seħħ legalment. Kemm il-beni tal-miżżewġin kif ukoll it-tfaddil matrimonjali jiġu diviżi. Skont l-Artikolu 82 tal-Att dwar iż-Żwieġ, dawn li ġejjin huma esklużi mid-diviżjoni tal-beni: oġġetti li wieħed mill-konjuġi jkun ġab miegħu fiż-żwieġ jew li jkun wiret, oġġetti mogħtija bħala rigal minn partijiet terzi, oġġetti użati minn wieħed mill-konjuġi waħdu għal skopijiet personali jew professjonali, u oġġetti li jappartjenu għal kumpanija jew ishma f’kumpanija, sakemm ma jkunux investimenti biss.

9 X’inhuma l-proċedura u d-dokumenti jew l-informazzjoni tipikament meħtieġa għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tal-proprjetà immobbli?

Rikors għad-dħul tad-dritt għall-beni fir-reġistru tal-artijiet irid jiġi ppreżentat quddiem il-Qorti Distrettwali li fil-ġuriżdizzjoni tagħha tkun tinsab il-proprjetà immobbli li tkun se tiġi rreġistrata.

Ir-rikors irid jiġi ppreżentat bil-miktub u jkun iffirmat mir-rikorrent. Fil-prinċipju, il-firma m’għandhiex għalfejn tkun iċċertifikata sakemm fir-rikors ma tkunx inkluża dikjarazzjoni ta’ reġistrazzjoni (Aufsandungserklärung).

Dokument pubbliku jew privat li jkun fih ir-raġunijiet legali għall-akkwist tal-beni (pereżempju kuntratt ta’ xiri) u li jkollu l-firem iċċertifikati tal-partijiet irid jakkumpanja r-rikors. Minbarra d-dettalji eżatti tal-beni, id-dokumenti privati jridu jinkludu d-dikjarazzjoni ta’ reġistrazzjoni.

Id-dikjarazzjoni ta’ reġistrazzjoni hija dikjarazzjoni espliċita ta’ kunsens għar-reġistrazzjoni (dħul fir-reġistru tal-artijiet) mill-persuna li d-dritt tagħha jkun qed jiġi ristrett, gravat, annullat jew ittrasferit lil persuna oħra (il-bejjiegħ, fil-każ ta’ kuntratt ta’ xiri). Id-dikjarazzjoni ta’ reġistrazzjoni trid tkun iċċertifikata minn qorti jew minn nutar u tkun iffirmata mill-partijiet kontraenti. Id-dikjarazzjoni ta’ reġistrazzjoni tista’ tiġi ppreżentata wkoll bħala parti mir-rikors għad-dħul tad-dritt għall-beni fir-reġistru tal-artijiet. F’dan il-każ, il-firem fuq ir-rikors jridu jkunu ċċertifikati minn qorti jew minn nutar.

Flimkien mar-rikors irid jiġi ppreżentat ċertifikat ta’ konformità tat-taxxa skont l-Artikolu 160 tal-Kodiċi Federali tat-Taxxa (Bundesabgabeordnung). Iċ-ċertifikat jikkostitwixxi konferma mill-Awtorità tat-Taxxa li ma jkun hemm l-ebda ostaklu għad-dħul fir-reġistru tal-artijiet f’termini ta’ taxxi dovuti.

Jekk ir-rikors jiġi abbozzat minn avukat jew minn nutar, dan irid jiġi ppreżentat elettronikament. F’dan il-każ, id-dokumenti ta’ akkumpanjament jridu jitqiegħdu f’arkivju elettroniku tad-dokumenti. Imbagħad, iċ-ċertifikat ta’ konformità tat-taxxa mill-Awtorità tat-Taxxa jista’ jiġi ssostitwit minn dikjarazzjoni ta’ awto valutazzjoni abbozzata mill-avukat jew min-nutar.

1 Hemm reġim tal-proprjetà matrimonjali statutorju f’dan l-Istat Membru? X’jipprovdi?

Iva. Fil-prinċipju, il-konjuġi huma liberi li jagħżlu r-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom billi jfasslu kuntratt taż-żwieġ magħruf bħala ftehim ta’ qabel iż-żwieġ (convenção antenupcial) skont l-Artikolu 1698 tal-Kodiċi Ċivili Portugiż (Código Civil).

Madankollu, jekk il-konjuġi ma jagħżlux reġim patrimonjali jew f’ċerti każijiet fejn il-ftehim ta’ qabel iż-żwieġ ikun invalidu, ir-reġim legali tal-proprjetà matrimonjali jkun is-sjieda konġunta ta’ proprjetà akkwistata wara ż-żwieġ f’konformità mal-Artikoli 1717 u 1721 tal-Kodiċi Ċivili.

F’dan il-każ, l-Artikoli 1721 sa 1731 tal-Kodiċi Ċivili jistabbilixxu liema proprjetà hija proprjetà konġunta u liema proprjetà hija proprjetà separata.

Bħala eċċezzjoni, f’ċerti ċirkostanzi kif stabbilit fl-Artikolu 1720 tal-Kodiċi Ċivili, ir-reġim ta’ separazzjoni tal-beni huwa obbligatorju.

2 Il-miżżewġin, kif jistgħu jirregolaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom? X’inhuma r-rekwiżiti formali f’dan il-każ?

Il-konjuġi jistgħu jirranġaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom billi jidħlu fi ftehim ta’ qabel iż-żwieġ, li permezz tiegħu jkunu jistgħu jagħżlu waħda mit-tliet reġimi ta’ proprjetà stabbiliti fil-Kodiċi Ċivili jew jagħmlu arranġamenti differenti fi ħdan il-limiti tal-liġi applikabbli (l-Artikolu 1698 tal-Kodiċi Ċivili).

It-tliet sistemi li jirregolaw il-beni tal-miżżewġin stabbiliti fil-Kodiċi Ċivili huma:

• sjieda konġunta ta’ proprjetà akkwistata wara ż-żwieġ (regime da comunhão de adquiridos – l-Artikoli 1721 sa 1731 tal-Kodiċi Ċivili);
• sjieda konġunta tal-proprjetà kollha (regime da comunhão geral de bens – l-Artikoli 1732 sa 1734 tal-Kodiċi Ċivili);
• proprjetà separata (regime da separação de bens – Artikoli 1735 sa 1735 tal-Kodiċi Ċivili).

Kif indikat hawn fuq, il-konjuġi jistgħu jaqblu dwar arranġamenti differenti fil-limiti tal-liġi applikabbli. Dan ikun il-każ meta r-reġim tal-proprjetà matrimonjali jkun is-sjieda konġunta ta’ proprjetà akkwistata wara ż-żwieġ, iżda l-konjuġi jaqblu, fi ftehim ta’ qabel iż-żwieġ, li proprjetà immobbli speċifika akkwistata minn wieħed minnhom qabel iż-żwieġ (pereżempju, dar tal-familja) issir proprjetà bi sjieda konġunta wara ż-żwieġ minħabba li t-tnejn li huma jridu jkunu responsabbli għall-ipoteka rispettiva.

Ir-rekwiżiti formali huma li l-ftehim ta’ qabel iż-żwieġ irid jieħu l-forma ta’ dokument awtentiku mfassal quddiem nutar (att pubbliku) jew dikjarazzjoni magħmula quddiem reġistratur (l-Artikolu 1710 tal-Kodiċi Ċivili u l-Artikoli 189 sa 191 tal-Kodiċi tar-Reġistru Ċivili (Código do Registo Civil)).

Fil-prinċipju, il-ftehim ta’ qabel iż-żwieġ irid jiġi konkluż qabel iż-żwieġ. F’konformità mal-Artikolu 1714 tal-Kodiċi Ċivili, il-ftehim ta’ qabel iż-żwieġ u s-sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin ma jistgħux jinbidlu wara ż-żwieġ, ħlief jekk ikun previst mod ieħor fl-Artikolu 1715 tal-Kodiċi Ċivili.

Id-dispożizzjonijiet legali applikabbli għal ftehimiet ta’ qabel iż-żwieġ jistgħu jinstabu fil-Ktieb IV, Titolu II, Kapitolu IX, Taqsima III tal-Kodiċi Ċivili (l-Artikolu 1698 sal-Artikolu 1716).

Id-dispożizzjonijiet legali applikabbli għal rigali taż-żwieġ u rigali bejn konjuġi jinsabu fil-Ktieb IV, Titolu II, Kapitolu X, Taqsimiet I u II tal-Kodiċi Ċivili (Artikoli 1753 sa 1766).

3 Hemm restrizzjonijiet fuq il-libertà ta’ kif jiġi rregolat reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Hemm żewġ sitwazzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 1720 tal-Kodiċi Ċivili li fihom ir-reġim ta’ separazzjoni tal-beni huwa obbligatorju: meta ż-żwieġ isir mingħajr ma jgħaddi mill-proċeduri ta’ qabel iż-żwieġ, u meta l-konjuġi jkollhom 60-il sena jew aktar.

Altrimenti, il-konjuġi huma liberi li jagħmlu l-arranġamenti tagħhom fil-limiti tal-liġi applikabbli.

4 X’inhuma l-effetti legali ta’ divorzju, separazzjoni jew annullament fuq il-proprjetà matrimonjali?

Skont l-Artikolu 1688 tal-Kodiċi Ċivili, ir-relazzjoni taż-żwieġ tintemm b’divorzju jew annullament, mingħajr ma taffettwa r-regoli dwar il-manteniment. Is-separazzjoni legali ma tħollx iż-żwieġ, iżda l-effetti legali huma simili ħafna għal dawk tad-divorzju, kif spjegat hawn taħt.

Fir-rigward tad-diviżjoni tal-proprjetà u l-ħlas tad-djun, l-Artikolu 1689 tal-Kodiċi Ċivili jipprevedi li, ladarba jintemm ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali, il-konjuġi jew il-werrieta rispettivi tagħhom għandhom id-dritt li jirċievu l-beni personali tagħhom u s-sehem tagħhom minn kwalunkwe proprjetà bi sjieda konġunta. Konjuġi li għad irid iħallas dejn għall-proprjetà bi sjieda konġunta jrid iħallas dak id-dejn.

Fir-rigward tad-djun, id-djun konġunti jitħallsu l-ewwel mill-proprjetà bi sjieda konġunta, u huwa biss wara dan li d-djun li jifdal jitħallsu. Jekk wieħed mill-konjuġi għandu dejn mal-konjuġi l-ieħor, huwa jrid iħallas dak id-dejn mis-sehem tiegħu tal-proprjetà bi sjieda konġunta. Meta ma jkunx hemm proprjetà bi sjieda konġunta, il-konjuġi jrid iħallas id-dejn mill-proprjetà personali tiegħu.

Effetti legali ta’ divorzju

L-effetti tad-divorzju huma stabbiliti fl-Artikoli 1788 sa 1793-A tal-Kodiċi Ċivili.

Il-prinċipju ġenerali huwa li d-divorzju jxolji ż-żwieġ u għandu l-istess effetti legali bħax-xoljiment bil-mewt.

F’termini ta’ suċċessjoni, l-Artikolu 2133 tal-Kodiċi Ċivili jipprovdi li wara sentenza ta’ divorzju l-eks konjuġi jitlef l-istatus ta’ werriet legali anki meta s-sentenza tad-divorzju tingħata wara l-mewt tal-konjuġi l-ieħor.

Skont il-liġi Portugiża, bħala regola, il-proprjetà matrimonjali tinqasam biss wara li jkunu ntemmu l-proċedimenti tad-divorzju, u mhux waqt li jkunu għadhom pendenti. Madankollu, fil-każ ta’ divorzju kunsenswali quddiem l-Uffiċċju tar-Reġistru Ċivili, il-konjuġi jistgħu jaqblu minnufih dwar kif se tinqasam il-proprjetà matrimonjali (Artikolu 272-A tal-Kodiċi tar-Reġistru Ċivili).

Fir-rigward tal-effetti ta’ divorzju, ir-regola ġenerali hija li:

• Id-divorzju jieħu effett mid-data li fiha s-sentenza dwar id-divorzju ssir finali.

L-effetti fuq il-proprjetà tad-divorzju huma kif ġej:

• Id-divorzju għandu effetti retroattivi fuq l-arranġamenti tal-proprjetà bejn il-konjuġi mid-data meta nbdew il-proċedimenti tad-divorzju.
• Madankollu, fuq talba ta’ wieħed mill-konjuġi, l-effetti patrimonjali tad-divorzju tagħhom jistgħu jiġu ddatati b’lura sad-data meta l-miżżewġin waqfu jgħixu flimkien, jekk din id-data tkun ġiet stabbilita fil-proċedimenti.
• Fid-diviżjoni tal-proprjetà wara d-divorzju, l-ebda wieħed mill-konjuġi ma jista’ jirċievi aktar milli kien jirċievi li kieku ż-żwieġ ġie kkuntrattat taħt is-sjieda konġunta tar-reġim tal-proprjetà akkwistata.
• Kull konjuġi jitlef il-benefiċċji kollha li jkun irċieva jew li għandu jirċievi bħala riżultat taż-żwieġ (eż. rigali bejn il-konjuġi; rigali magħmula minn terza persuna lill-koppja bil-ħsieb taż-żwieġ tagħhom); fil-każ tal-aħħar, il-persuna li tagħti r-rigal tista’ tiddeċiedi li l-benefiċċju se jakkumula għat-tfal tal-koppja.
• Il-konjuġi preġudikat għandu d-dritt li jitlob kumpens għad-danni mill-konjuġi l-ieħor skont ir-regoli ġenerali tar-responsabbiltà ċivili u fil-qrati ordinarji.
• Meta r-raġunijiet għad-divorzju jkunu relatati ma’ diżordni mentali ta’ wieħed mill-konjuġi, il-konjuġi li jitlob id-divorzju jrid jikkumpensa lill-konjuġi l-ieħor għad-dannu personali kkawżat mix-xoljiment taż-żwieġ. Din it-talba trid titressaq matul il-proċedimenti tad-divorzju.
• Kull konjuġi j/tista’ jitlob lill-qorti tagħti d-dritt li tkompli j/tikri d-dar tal-familja, kemm jekk tkun proprjetà konġunta tal-konjuġi l-ieħor/l-oħra jew proprjetà tiegħu/tagħha.
• L-annimali domestiċi huma fdati lil waħda mill-konjuġi jew liż-żewġ konjuġi, filwaqt li jitqiesu l-interessi taż-żewġ konjuġi u ta’ wliedhom u l-benesseri tal-annimal.

L-effetti ta’ divorzju fuq il-beni fir-rigward tar-relazzjonijiet bejn il-konjuġi u terzi persuni huma dawn li ġejjin:

• Il-konjuġi jistgħu jasserixxu l-effetti patrimonjali tad-divorzju kontra partijiet terzi biss wara d-data meta s-sentenza tiġi rreġistrata fir-Reġistru Ċivili.

Fir-rigward tal-obbligi ta’ manteniment bejn eks konjuġi, l-Artikoli 2016 u 2019 tal-Kodiċi Ċivili jipprovdu li:

• Bħala regola ġenerali, wara d-divorzju, kull eks konjuġi għandu d-dmir li jmantni lilu nnifsu.
• Kull eks konjuġi għandu dritt għall-manteniment, irrispettivament minn jekk id-divorzju kienx b’kunsens reċiproku jew le, iżda d-dritt għall-manteniment jista’ jiġi miċħud għal raġunijiet ta’ ġustizzja.
• Id-dritt għall-manteniment jintemm jekk il-benefiċjarju jerġa’ jiżżewweġ, jidħol f’koabitazzjoni jew jiskwalifika lilu nnifsu b’imġiba mhux xierqa.

Effetti ta’ separazzjoni legali

Għas-separazzjoni legali, l-Artikolu 1794 tal-Kodiċi Ċivili jirreferi għad-dispożizzjonijiet dwar id-divorzju, kif stabbilit hawn fuq, b’eċċezzjoni waħda: is-separazzjoni legali ma xxoljix iż-żwieġ.

Minbarra din l-eċċezzjoni waħda, skont l-Artikoli 1795-A, 2016 u 2133 tal-Kodiċi Ċivili, l-effetti tas-separazzjoni legali fuq il-proprjetà matrimonjali, l-obbligi ta’ manteniment u s-suċċessjoni huma l-istess bħall-effetti tad-divorzju.

Effetti legali ta’ annullament

Hemm differenza bejn annullament u żwieġ null.

Fil-każ ta’ żwieġ iddikjarat null skont l-Artikoli 1628 sa 1630 tal-Kodiċi Ċivili (eż. fin-nuqqas totali ta’ kunsens minn wieħed mill-konjuġi jew mit-tnejn li huma), iż-żwieġ iddikjarat null ma jipproduċi l-ebda effett.

Fil-każ ta’ annullament ta’ żwieġ ċivili skont l-Artikolu 1631 tal-Kodiċi Ċivili (eż. fil-każ ta’ impedimenti legali jew kunsens ivvizzjat bi żball), l-effetti stabbiliti mill-Artikolu 1647 tal-Kodiċi Ċivili huma kif ġej:

• Jekk iż-żewġ konjuġi aġixxew in bona fide, iż-żwieġ jipproduċi effetti bejniethom u fil-konfront ta’ partijiet terzi sakemm is-sentenza ta’ annullament issir finali.

• Jekk wieħed biss mill-konjuġi jkun aġixxa in bona fide, dak il-konjuġi biss ikun jista’ jibbenefika mill-effetti taż-żwieġ. Barra minn hekk, il-konjuġi in bona fide jista’ jasserixxi l-effetti taż-żwieġ kontra partijiet terzi, sakemm dawn jirriflettu r-relazzjoni bejn il-konjuġi.

Dawn ir-regoli japplikaw għall-annullament ta’ żwiġijiet Kattoliċi ċċelebrati mill-awtoritajiet ekkleżjastiċi sakemm is-sentenza tiġi rreġistrata fir-Reġistru Ċivili, dment li ż-żwieġ Kattoliku jkun ġie rreġistrat ukoll.

L-Artikoli 1649 u 1650 tal-Kodiċi Ċivili jistabbilixxu penali patrimonjali speċjali fil-każ ta’ żwieġ ta’ minorenni jew żwieġ li jikser impedimenti legali, bħal dawn li ġejjin:

• Il-minorenni li jiżżewġu mingħajr l-awtorizzazzjoni meħtieġa jitqiesu bħala minorenni sal-età maġġuri għall-finijiet tal-amministrazzjoni ta’ proprjetà li tkun ta’ sjieda fil-mument taż-żwieġ u akkwistata wara ż-żwieġ permezz ta’ rigal. Madankollu, kull manteniment meħtieġ jingħata lilhom mid-dħul minn din il-proprjetà.
• Il-ġenituri jew ir-rappreżentant legali tal-minorenni, u mhux il-konjuġi tagħhom, jamministraw din il-proprjetà sakemm il-minorenni jilħaq l-età maġġuri.
• Din il-proprjetà ma tistax tintuża, la matul iż-żwieġ u lanqas wara x-xoljiment tiegħu, biex jitħallsu d-djun ta’ wieħed mill-konjuġi qabel ma l-minorenni jilħaq l-età maġġuri.
• Jekk jinkisru d-dispożizzjonijiet dwar l-impedimenti stabbiliti fl-Artikolu 1604(c) u (d) tal-Kodiċi Ċivili (eż. impediment li jirriżulta minn parentela mid-demm), il-konjuġi li jwettaq il-ksur ma jista’ jirċievi l-ebda benefiċċju permezz ta’ rigal jew testment mill-konjuġi l-ieħor.

5 X’inhuma l-effetti tal-mewt ta’ wieħed mill-miżżewġin fuq ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Ir-reġim li jirregola l-beni tal-miżżewġin jintemm bil-mewt, kif stipulat fl-Artikolu 1788 tal-Kodiċi Ċivili.

Il-proprjetà bi sjieda konġunta trid tinqasam. Il-proprjetà tad-deċeduti tinkludi l-beni personali tagħhom u, kif applikabbli, is-sehem tagħhom mill-proprjetà bi sjieda konġunta tal-konjuġi, skont l-Artikolu 2024 tal-Kodiċi Ċivili.

Bħala regola ġenerali, il-konjuġi superstiti huwa l-werriet legali u jibbenefika minn sehem riżervat fis-suċċessjoni, irrispettivament minn jekk hemmx testment jew le (Artikoli 2131 u 2133 jew 2158 u 2159 tal-Kodiċi Ċivili, kif applikabbli).

Barra minn hekk, skont l-Artikolu 2103-A tal-Kodiċi Ċivili, meta l-proprjetà tinqasam, il-konjuġi superstiti għandu d-dritt li jingħata l-użu tad-dar tal-familja, tal-kontenut tagħha u tal-għamara tagħha. Meta dan jaqbeż is-sehem tagħhom kemm f’termini tas-suċċessjoni kif ukoll tal-proprjetà bi sjieda konġunta, il-konjuġi superstiti jrid jikkumpensa lill-werrieta l-oħra.

Madankollu, f’konformità mal-Artikoli 1698 u 1700(3) tal-Kodiċi Ċivili, fejn ir-reġim li jirregola l-beni tal-miżżewġin ikun ir-reġim ta’ separazzjoni tal-beni, il-konjuġi jistgħu jirrinunzjaw l-istatus tagħhom bħala werrieta fil-ftehim ta’ qabel iż-żwieġ.

6 Liema awtorità għandha l-kompetenza li tiddeċiedi f’każ marbut mar-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-qrati, l-uffiċċji tar-reġistru u n-nutara għandhom l-awtorità li jiddeċiedu dwar kwistjonijiet li jikkonċernaw il-proprjetà matrimonjali, kif xieraq fis-sitwazzjonijiet indikati hawn taħt.

Fil-liġi Portugiża, il-ftehimiet ta’ qabel iż-żwieġ u r-reġimi tal-proprjetà matrimonjali huma fil-prinċipju inalterabbli f’konformità mal-Artikolu 1714 tal-Kodiċi Ċivili. Għalhekk, jekk il-konjuġi futuri jkunu jixtiequ jagħżlu reġim patrimonjali u jiddevjaw mir-reġim legali tal-proprjetà, ir-reġim patrimonjali jrid jiġi stabbilit fi ftehim ta’ qabel iż-żwieġ (Artikolu 1710 tal-Kodiċi Ċivili), li jrid jiġi konkluż qabel ma l-miżżewġin jiżżewġu. Matul iż-żwieġ, il-konjuġi ma jistgħux ibiddlu jew itemmu r-reġim tal-proprjetà matrimonjali. L-eċċezzjonijiet għal dan il-prinċipju huma stabbiliti fl-Artikolu 1715 tal-Kodiċi Ċivili (eż. separazzjoni ordnata mill-qorti tal-proprjetà jew separazzjoni legali tal-konjuġi).

L-arranġamenti li jirregolaw ir-reġim tal-proprjetà jridu jiġu stabbiliti fi ftehim ta’ qabel iż-żwieġ (Artikolu 1698 tal-Kodiċi Ċivili), li jrid jikkonforma mar-rekwiżiti dwar il-forma u l-pubblikazzjoni. Skont l-Artikolu 1710 tal-Kodiċi Ċivili, il-ftehimiet ta’ qabel iż-żwieġ iridu jieħdu l-forma ta’ dikjarazzjoni magħmula quddiem reġistratur jew att pubbliku mfassal quddiem nutar, u fin-nuqqas ta’ dan ikunu invalidi. Sabiex jipproduċu effetti fil-konfront ta’ partijiet terzi, il-ftehimiet ta’ qabel iż-żwieġ iridu jiġu rreġistrati kif stabbilit fl-Artikolu 1711(1) tal-Kodiċi Ċivili. Il-werrieta tal-konjuġi u partijiet oħra għall-ftehim ta’ qabel iż-żwieġ ma jitqisux bħala partijiet terzi għal dan il-għan. Ir-reġistrazzjoni tal-ftehim ma tneħħix ir-rekwiżit li l-arranġamenti jiddaħħlu fir-reġistru tal-proprjetà. Hemm ukoll limitu ta’ żmien li jrid jiġi osservat: il-ttehim ta’ qabel iż-żwieġ irid jiġi ffirmat qabel iż-żwieġ, iżda mhux aktar minn sena trid tgħaddi bejn l-iffirmar tal-ftehim u l-kuntrattar taż-żwieġ, inkella l-ftehim jiskadi f’konformità mal-Artikolu 1716 tal-Kodiċi Ċivili.

L-informazzjoni ta’ hawn fuq tista’ tiġi kkonsultata fil-gwida Os Regulamentos Europeus: impacto na actividade registal e notarial (Ir-Regolamenti Ewropej: L-impatt fuq l-Attività tal-Uffiċċji tar-Reġistru u tan-Nutara), disponibbli bil-Portugiż u bl-Ingliż fuq: https://www.redecivil.csm.org.pt/os-regulamentos-europeus-impacto-na-atividade-registal-e-notarial/.

Fil-każ ta’ divorzju, separazzjoni legali jew annullament taż-żwieġ, l-awtorità bis-setgħa li tiddeċiedi dwar id-diviżjoni tal-proprjetà u l-konsegwenzi għar-reġim patrimonjali tiddependi fuq jekk il-konjuġi jaqblux jew le dwar kif għandha tinqasam il-proprjetà matrimonjali.

Jekk il-konjuġi jaqblu dwar kif għandha tinqasam il-proprjetà matrimonjali, f’każ ta’ divorzju jew separazzjoni legali, l-Uffiċċji tar-Reġistru Ċivili huma responsabbli biex jittrattaw il-kwistjoni. F’dan il-każ, hemm żewġ xenarji possibbli: fil-każ ta’ divorzju jew separazzjoni legali b’kunsens reċiproku, l-Uffiċċji tar-Reġistru Ċivili jittrattaw id-divorzju jew is-separazzjoni legali u, bħala parti minn dawn il-proċedimenti, jistgħu japprovaw il-ftehim dwar id-diviżjoni tal-proprjetà, jipproċessaw il-ħlas tal-obbligi tat-taxxa u jagħmlu bidliet korrispondenti fir-reġistru tal-proprjetà; fil-każ ta’ divorzju jew separazzjoni legali kkontestati, li għalihom il-Qrati tal-Familja u tal-Minuri (Tribunais de Família e Menores) ikollhom ġuriżdizzjoni, jekk il-partijiet jaqblu dwar id-diviżjoni tal-proprjetà wara d-divorzju jew is-separazzjoni, l-Uffiċċji tar-Reġistru Ċivili jipproċessaw id-diviżjoni, l-obbligi tat-taxxa u l-bidliet korrispondenti fir-reġistru tal-proprjetà. Ir-regoli rilevanti huma stipulati fl-Artikoli 272-A u 272-B tal-Kodiċi tar-Reġistru Ċivili. Informazzjoni prattika dwar dan is-servizz u l-ispejjeż tiegħu hija disponibbli fuq https://justica.gov.pt/Servicos/Balcao-Divorcio-com-Partilha.

Alternattivament, jekk jintlaħaq ftehim dwar id-diviżjoni tal-proprjetà wara d-divorzju jew is-separazzjoni legali, il-partijiet jistgħu jiffirmaw att pubbliku għal dan il-għan quddiem nutar. F’dan il-każ, in-nutar ikun responsabbli għar-reġistrazzjoni tal-beni immobbli fi żmien xahrejn u l-partijiet iridu jissodisfaw l-obbligi tat-taxxa tagħhom fl-istess limitu ta’ żmien (Artikoli 8-B u 8-C tal-Kodiċi dwar ir-Reġistru tal-Beni (Código do Registo Predial)).

Meta l-konjuġi ma jkunux jistgħu jilħqu ftehim dwar id-diviżjoni tal-proprjetà f’każ ta’ divorzju, separazzjoni legali jew annullament, il-proċedimenti għad-diviżjoni tal-proprjetà magħrufa bħala “proċedimenti ta’ inventarju” (processo de inventário) iridu jitressqu minn kwalunkwe waħda mill-partijiet. Fis-sitwazzjonijiet elenkati fl-Artikolu 1083(1) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili (Código de Processo Civil) (eż. meta l-proċedimenti tal-inventarju jkunu anċillari għal proċedimenti ġudizzjarji oħra), il-qrati biss jistgħu jisimgħu l-kawża. F’sitwazzjonijiet oħra, f’konformità mal-Artikolu 1083(2) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, il-proċedimenti tal-inventarju jistgħu jitressqu quddiem qorti jew nutar elenkati skont l-Artikolu 1 tal-Anness tal-Liġi Nru 117/19 tat-13 ta’ Settembru 2019 (Regime do Inventário Notarial), skont l-għażla tar-rikorrent jew bi ftehim reċiproku bejn il-partijiet kollha. In-nutara jittrattaw il-każ billi jużaw is-sistema ta’ ġestjoni tal-każijiet https://www.inventarios.pt/.

7 X’inhuma l-effetti tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali fuq ir-relazzjonijiet legali bejn konjuġi u parti terza?

L-Artikoli 1682 u 1683 tal-Kodiċi Ċivili jipprovdu li, f’xi każijiet, konjuġi jrid ikollu l-kunsens tal-konjuġi l-ieħor sabiex jidħol f’ċerti kuntratti ma’ parti terza. Dan jiddependi mir-reġim tal-proprjetà matrimonjali (eż. proprjetà separata jew sjieda konġunta ta’ proprjetà), is-setgħat ta’ amministrazzjoni li jirriżultaw minn dak ir-reġim (eż. amministrazzjoni konġunta ta’ ċerta proprjetà), in-natura tal-proprjetà (eż. dar tal-familja, proprjetà konġunta) jew in-natura tal-kuntratt (eż. kuntratt ta’ bejgħ u xiri, aċċettazzjoni ta’ rigali).

Skont l-Artikolu 1687 tal-Kodiċi Ċivili, in-nuqqas ta’ kunsens mill-konjuġi l-ieħor għandu l-konsegwenzi li ġejjin għal partijiet terzi:

• Jekk wieħed mill-konjuġi jidħol f’kuntratt li jikser l-Artikoli 1682(1) u (3) tal-Kodiċi Ċivili (eż. trasferiment tas-sjieda ta’ ċerta proprjetà mobbli), 1682-A (eż. trasferiment tas-sjieda ta’ proprjetà immobbli taħt sjieda konġunta ta’ reġimi ta’ proprjetà, trasferiment tas-sjieda tad-dar tal-familja taħt kwalunkwe reġim ta’ proprjetà matrimonjali), 1682-B (eż. kanċellazzjoni tal-kirja għad-dar tal-familja) jew 1683(2) (rinunzja ta’ suċċessjoni jew legat), il-konjuġi l-ieħor jew il-werriet tiegħu jistgħu jitolbu l-kanċellazzjoni ta’ dak il-kuntratt.
• Jekk il-konjuġi jittrasferixxi s-sjieda ta’ proprjetà mobbli mhux irreġistrata jew jidħol f’kuntratt li joħloq imposta fuq dik il-proprjetà, mingħajr il-kunsens tal-konjuġi l-ieħor fejn meħtieġ, il-kanċellazzjoni msemmija hawn fuq ma tistax tagħti lok għal pretensjoni kontra parti terza li aġixxiet in bona fide.
• Jekk wieħed mill-konjuġi jittrasferixxi illegalment is-sjieda ta’ proprjetà li tappartjeni biss lill-konjuġi l-ieħor jew jidħol f’kuntratt li joħloq imposta fuq dik il-proprjetà, il-kuntratt ikun null u bla effett u l-prezz irid jiġi rimborżat skont l-Artikoli 892 sa 904 tal-Kodiċi Ċivili, li jistabbilixxu l-konsegwenzi tal-azzjoni illegali tal-bejjiegħ.

8 Deskrizzjoni qasira tal-proċedura għad-diviżjoni, inklużi l-partizzjoni, id-distribuzzjoni u l-likwidazzjoni, tal-proprjetà matrimonjali f’dan l-Istat Membru.

Meta jkun hemm ftehim dwar id-diviżjoni tal-proprjetà, dan jista’ jiġi approvat mill-Uffiċċji tar-Reġistru Ċivili jew stabbilit f’att pubbliku ffirmat quddiem nutar, kif xieraq għas-sitwazzjonijiet imsemmija hawn fuq bi tweġiba għall-mistoqsija 6.

Meta ma jintlaħaq l-ebda ftehim dwar id-diviżjoni tal-proprjetà, jinbdew proċedimenti ta’ inventarju fil-qorti jew quddiem nutar, kif diġà deskritt fit-tweġiba għall-mistoqsija 6.

Il-proċedimenti tal-inventarju ġudizzjarju huma rregolati mid-dispożizzjonijiet tal-Ktieb V, Titolu XVI (Artikoli 1082 sa 1130) tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili, li japplikaw, bil-modifiki meħtieġa, għall-proċedimenti tal-inventarju notarili (l-Artikolu 2 tal-Anness tal-Liġi 117/19 tat-13 ta’ Settembru 2019).

Il-proċedimenti ta’ inventarju għad-diviżjoni tal-proprjetà matrimonjali jinvolvu l-istadji li ġejjin: l-istadju inizjali; l-oġġezzjoni u l-verifika tal-obbligazzjonijiet; is-smigħ preliminari tal-partijiet interessati; l-ordni u l-laqgħa preliminari (conferência) tal-partijiet interessati; il-pjan ta’ diviżjoni u s-sentenza ta’ ratifika; l-istadji finali.

9 X’inhuma l-proċedura u d-dokumenti jew l-informazzjoni tipikament meħtieġa għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tal-proprjetà immobbli?

Kull min jitlob ir-reġistrazzjoni ta’ proprjetà immobbli jrid jissottometti applikazzjoni għar-reġistrazzjoni lill-Uffiċċju tar-Reġistru tal-Proprjetà, u jehmeż evidenza dokumentarja. Id-dokumenti normalment meħtieġa huma: att pubbliku; deskrizzjoni legali tal-proprjetà (caderneta predial); prova tal-ħlas tat-taxxa tal-boll u tat-taxxa muniċipali fuq il-proprjetà; tneħħija ta’ ipoteka, fejn applikabbli. Jekk dawn id-dokumenti diġà jkunu ġew irreġistrati mal-Uffiċċju tar-Reġistru tal-Beni, ir-referenzi tagħhom biss jeħtieġ li jkunu indikati.

Barra minn hekk, jekk l-applikazzjoni tiġi ppreżentata minn rappreżentant tal-applikant, il-prokura tiegħu trid tiġi inkluża mal-applikazzjoni. Madankollu, skont l-Artikolu 39 tal-Kodiċi tar-Reġistru tal-Proprjetà, l-avukati, in-nutara u l-aġenti legali (solicitadores) ma għandhomx għalfejn jinkludu prokura sabiex japplikaw għar-reġistrazzjoni.

L-applikanti li għandhom ċertifikat diġitali (ċittadini b’karta ta’ ċittadin Portugiż, avukati, nutara u aġenti legali debitament irreġistrati mal-assoċazzjonijiet professjonali rispettivi) jistgħu jissottomettu applikazzjoni biex jirreġistraw proprjetà immobbli u jżidu d-dokumenti meħtieġa online. L-applikanti mingħajr ċertifikat diġitali jistgħu jippreżentaw l-applikazzjoni personalment fl-Uffiċċju tar-Reġistru tal-Beni jew jibagħtuha bil-posta.

L-informazzjoni dwar il-proċedura ta’ reġistrazzjoni u l-kostijiet tagħha hija disponibbli fuq:

https://justica.gov.pt/Servicos/Pedir-registo-predial

Il-verżjonijiet attwali tal-Kodiċi Ċivili Portugiż u leġiżlazzjoni oħra msemmija hawn fuq jistgħu jiġu kkonsultati bil-Portugiż fuq:

Código Civil

Código do Registo Civil

Código do Registo Predial

Código de Processo Civil

Regime do Inventário Notarial

Nota finali:

Din l-iskeda informattiva fiha informazzjoni ġenerali; mhijiex eżawrjenti u ma għandha l-ebda effett vinkolanti fuq il-Punt ta’ Kuntatt, in-Netwerk Ġudizzjarju Ewropew f’Materji Ċivili u Kummerċjali, il-qrati jew kwalunkwe utent ieħor. Trid dejjem tiġi kkonsultata l-aktar verżjoni aġġornata tal-liġi applikabbli. Din l-informazzjoni mhijiex sostitut għat-teħid ta’ parir legali minn professjonist legali.

1 Hemm reġim tal-proprjetà matrimonjali statutorju f’dan l-Istat Membru? X’jipprovdi?

Iva.

Is-sistemi li jirregolaw il-beni tal-miżżewġin huma rregolati bil-Kodiċi tal-Familja tar-Repubblika tas-Slovenja (Družinski zakonik Republike Slovenije (DZ)):

Is-sistema statutorja li tirregola l-beni tal-miżżewġin tapplika għall-konjuġi sakemm ma jikkonkludux kuntratt dwar forma differenti ta’ sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin. Fil-każ imsemmi l-aħħar, tkun tapplika għalihom is-sistema kuntrattwali li tirregola l-beni tal-miżżewġin.

Is-sistema statutorja li tirregola l-beni tal-miżżewġin tinkludi l-komunjoni tal-beni għall-beni konġunti tal-konjuġi u s-separazzjoni tal-beni għall-beni personali ta’ kull wieħed mill-konjuġi.

2 Il-miżżewġin, kif jistgħu jirregolaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom? X’inhuma r-rekwiżiti formali f’dan il-każ?

Konjuġi jew konjuġi futuri jistgħu jfasslu s-sistema li tirregola l-beni tagħhom permezz ta’ kuntratt. Kuntratti li jagħmlu arranġamenti għal sistema li tirregola l-beni huma kuntratti li bihom iż-żewġ konjuġi jispeċifikaw sistema li tirregola l-beni li tkun differenti minn dik statutorja.

F’dawn il-kuntratti, huma jistgħu wkoll jaqblu li jispeċifikaw sistemi differenti li jirregolaw il-beni matul iż-żwieġ tagħhom u f’każ ta’ divorzju. Il-kuntratti li l-konjuġi jikkonkludu dwar id-drittijiet u l-obbligi tal-beni jridu jieħdu l-forma ta’ att notarili. Is-sistema kuntrattwali li tirregola l-beni tal-miżżewġin tapplika għall-konjuġi hekk kif il-kuntratt dwar dik is-sistema ikun ġie konkluż, sakemm ma jaqblux mod ieħor. Kuntratt ta’ qabel iż-żwieġ konkluż minn konjuġi futuri dwar is-sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin jidħol fis-seħħ fil-jum taż-żwieġ jew fil-jum ta’ wara, kif speċifikat mill-konjuġi futuri fil-kuntratt ta’ qabel iż-żwieġ. Il-kuntratti dwar is-sistemi li jirregolaw il-beni tal-miżżewġin iridu jiddaħħlu fir-reġistru ta’ dawn il-kuntratti. Jekk kuntratt dwar sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin ma jiddaħħalx fir-reġistru ta’ tali kuntratti, għall-finijiet ta’ relazzjonijiet ma’ partijiet terzi, huwa supponut li s-sistema statutorja li tirregola l-beni tal-miżżewġin tapplika għar-relazzjoni bejn il-konjuġi fir-rigward tal-beni.

Il-konjuġi jridu jinformaw lil xulxin dwar is-sitwazzjoni tal-beni tagħhom qabel ma jikkonkludu kuntratt li jirregola s-sistema dwar il-beni tal-miżżewġin. Jekk jonqsu milli jagħmlu dan, il-kuntratt jista’ jiġi kkontestat fil-qorti.

3 Hemm restrizzjonijiet fuq il-libertà ta’ kif jiġi rregolat reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Le. Madankollu, il-konjuġi jridu jinformaw lil xulxin dwar is-sitwazzjoni tal-beni tagħhom qabel ma jikkonkludu kuntratt li jirregola s-sistema dwar il-beni tal-miżżewġin. Jekk jonqsu milli jagħmlu dan, il-kuntratt jista’ jiġi kkontestat fil-qorti.

4 X’inhuma l-effetti legali ta’ divorzju, separazzjoni jew annullament fuq il-proprjetà matrimonjali?

Il-beni konġunti tal-konjuġi jiġu diviżi f’każ li ż-żwieġ tagħhom jiġi xolt.

Jekk il-kuntratt dwar is-sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin li permezz tiegħu l-konjuġi jagħżlu li ma japplikawx is-sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin ma jispeċifikax il-mod li bih għandhom jiġu diviżi l-beni tal-miżżewġin, dawn jiġu diviżi skont ir-regoli tas-sistema statutorja li tirregola l-beni tal-miżżewġin, ħlief fejn il-konjuġi jiftiehmu mod ieħor. Il-beni jiġu diviżi fuq il-bażi tas-sitwazzjoni meta jidħol fis-seħħ il-kuntratt dwar is-sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin.

Fil-prinċipju, il-beni tal-miżżewġin jiġu diviżi fuq il-bażi ta’ ishma ugwali, iżda l-konjuġi jistgħu jipprovdu evidenza li huma kkontribwixxew għall-beni tal-miżżewġin fi proporzjonijiet differenti. Ma jiġux ikkunsidrati differenzi insinifikanti fil-kontribuzzjonijiet ta’ kull wieħed mill-konjuġi għall-beni tal-miżżewġin.

Meta l-ishma tal-beni tal-miżżewġin ikunu ġew miftiehma jew stabbiliti, il-konjuġi jistgħu jaqblu dwar l-arranġamenti għad-diviżjoni tal-beni. Jekk il-konjuġi jaqblu li jsiru sidien konġunti ta’ assi fi proporzjon skont is-sehem rispettiv tagħhom mill-beni tal-miżżewġin, dan jitqies bħala diviżjoni wkoll.

5 X’inhuma l-effetti tal-mewt ta’ wieħed mill-miżżewġin fuq ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-mewt ta’ wieħed mill-konjuġi ma għandu l-ebda effett fuq is-sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin.

6 Liema awtorità għandha l-kompetenza li tiddeċiedi f’każ marbut mar-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-qrati għandhom il-kompetenza li jiddeċiedu dwar tilwimiet li jikkonċernaw sistemi li jirregolaw il-beni tal-miżżewġin.

7 X’inhuma l-effetti tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali fuq ir-relazzjonijiet legali bejn konjuġi u parti terza?

L-obbligazzjonijiet konġunti tal-konjuġi huma dawk li jorbtu liż-żewġ konjuġi skont il-leġiżlazzjoni ġenerali, obbligazzjonijiet li jirriżultaw b’rabta mal-beni tal-miżżewġin u l-obbligazzjonijiet imġarrba minn wieħed mill-konjuġi biex jissodisfa l-ħtiġijiet tal-koabitazzjoni mal-konjuġi l-ieħor jew il-ħtiġijiet tal-familja. Il-konjuġi huma responsabbli in solidum għal dawn l-obbligazzjonijiet bil-beni komuni tagħhom u bil-proprjetà personali ta’ kull wieħed minnhom.

Konjuġi jista’ jitlob ir-rimborż mill-konjuġi l-ieħor għar-raġuni li huwa jkun ħallas aktar mis-sehem tiegħu meta jkun salda obbligazzjoni konġunta.

L-obbligazzjonijiet personali ta’ wieħed mill-konjuġi huma dawk li kellu qabel il-konklużjoni taż-żwieġ u dawk li huwa ġarrab wara l-konklużjoni taż-żwieġ iżda li ma jikkostitwixxux obbligazzjonijiet konġunti skont l-Artikolu 82(1) DZ.

Konjuġi huwa responsabbli għall-obbligazzjonijiet personali bil-beni personali tiegħu u s-sehem tiegħu mill-beni konġunti.

Jekk kuntratt dwar sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin ma jiddaħħalx fir-reġistru ta’ tali kuntratti, għall-finijiet ta’ relazzjonijiet ma’ partijiet terzi, huwa supponut li s-sistema statutorja li tirregola l-beni tal-miżżewġin tapplika għar-relazzjoni bejn il-konjuġi fir-rigward tal-beni.

8 Deskrizzjoni qasira tal-proċedura għad-diviżjoni, inklużi l-partizzjoni, id-distribuzzjoni u l-likwidazzjoni, tal-proprjetà matrimonjali f’dan l-Istat Membru.

Il-beni konġunti tal-konjuġi jiġu diviżi f’każ li ż-żwieġ tagħhom jiġi xolt. Sakemm iż-żwieġ jibqa' validu, il-beni tal-miżżewġin jistgħu jiġu diviżi bi qbil jew fuq it-talba ta’ wieħed mill-konjuġi.

Ftehimiet bħal dawn jinkludu kwalunkwe ftehim bejn il-konjuġi dwar il-kopertura tas-sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin. Jekk il-kuntratt tas-sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin li permezz tiegħu l-konjuġi jagħżlu li ma japplikawx is-sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin ma jispeċifikax il-mod li bih għandhom jiġu diviżi l-beni tal-miżżewġin, dawn jiġu diviżi skont ir-regoli tas-sistema statutorja li tirregola l-beni tal-miżżewġin, ħlief fejn il-konjuġi jiftiehmu mod ieħor. Il-beni jiġu diviżi fuq il-bażi tas-sitwazzjoni meta jidħol fis-seħħ il-kuntratt dwar is-sistema li tirregola l-beni tal-miżżewġin.

Id-djun u t-talbiet ta’ kull wieħed mill-konjuġi fir-rigward ta’ dawk il-beni tal-miżżewġin huma stabbiliti qabel ma jiġi ddeterminat is-sehem tiegħu f’dawk il-beni.

L-ammont tas-sehem ta’ kull wieħed mill-konjuġi fil-beni tal-miżżewġin jista’ jiġi miftiehem bejn il-konjuġi jew jiġi deċiż minn qorti f'rispons għal talba minn kwalunkwe wieħed mill-konjuġi.

Fil-prinċipju, il-beni tal-miżżewġin jiġu diviżi fuq il-bażi ta’ ishma ugwali, iżda l-konjuġi jistgħu jipprovdu evidenza li huma kkontribwixxew għall-beni tal-miżżewġin fi proporzjonijiet differenti. Ma jiġux ikkunsidrati differenzi insinifikanti fil-kontribuzzjonijiet ta’ kull wieħed mill-konjuġi għall-beni tal-miżżewġin.

F’tilwima li tikkonċerna l-ammont tas-sehem ta’ kull wieħed mill-konjuġi fil-beni tal-miżżewġin, il-qorti tqis iċ-ċirkostanzi kollha tal-każ, b’mod partikolari l-introjtu ta’ kull wieħed mill-konjuġi, l-għajnuna li wieħed mill-konjuġi jipprovdi lill-ieħor, il-kustodja tat-tfal, it-twettiq tax-xogħol tad-dar, l-indukrar tad-dar u tal-familja, ir-responsabbiltà ta’ preservazzjoni tal-proprjetà u kwalunkwe forma oħra ta’ xogħol u ta’ kooperazzjoni fl-amministrazzjoni, fil-preservazzjoni u fit-titjib tal-beni tal-miżżewġin.

Meta l-ishma tal-beni tal-miżżewġin ikunu ġew miftiehma jew stabbiliti, il-konjuġi jistgħu jaqblu dwar l-arranġamenti għad-diviżjoni tal-beni. Jekk il-konjuġi jaqblu li jsiru sidien konġunti ta’ assi fi proporzjon skont is-sehem rispettiv tagħhom mill-beni tal-miżżewġin, dan jitqies bħala diviżjoni wkoll.

Jekk ma jintlaħaq l-ebda ftehim dwar l-arranġamenti għad-diviżjoni tal-beni, il-qorti taqsam il-beni skont ir-regoli li jirregolaw id-diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin.

Meta jiġu diviżi l-beni tal-miżżewġin, l-oġġetti li jkunu maħsuba għat-twettiq tal-professjoni jew ta’ attività oħra ta’ wieħed mill-konjuġi jew li jippermettulu jaqla’ l-għajxien jiġu allokati lilu u jittieħdu mis-sehem tiegħu, fuq talba tiegħu.

L-istess japplika għal oġġetti li jkunu maħsuba esklużivament għall-użu personali ta’ wieħed mill-konjuġi u li ma jkunux il-beni personali tiegħu.

9 X’inhuma l-proċedura u d-dokumenti jew l-informazzjoni tipikament meħtieġa għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tal-proprjetà immobbli?

Il-qorti tar-reġistru tal-artijiet (zemljiškoknjižno sodišče) tiddeċiedi jekk tippermettix ir-reġistrazzjoni abbażi ta’ dokumenti li jipprovdu evidenza tal-bażi ġuridika għall-ksib tad-dritt li għandu jiġi rreġistrat u li jissodisfaw il-kundizzjonijiet l-oħra stabbiliti bil-liġi.

Dawn id-dokumenti huma stabbiliti fl-Artikolu 40(1) tal-Att dwar ir-Reġistru tal-Artijiet (Zakon o zemljiški knjigi (ZZK-1)).

1 Hemm reġim tal-proprjetà matrimonjali statutorju f’dan l-Istat Membru? X’jipprovdi?

Is-sistema Finlandiża li tirregola l-beni tal-miżżewġin hija bbażata fuq il-kunċett ta’ komunjoni differita tal-beni. Dan ifisser li matul iż-żwieġ, il-beni għandhom sjieda separata, iżda jekk iż-żwieġ jiġi xolt, il-beni jiġu diviżi b’mod ugwali bejn il-konjuġi.

Id-dħul fiż-żwieġ ma jbiddilx is-sjieda tal-beni tal-konjuġi. Skont l-Att Finlandiż dwar iż-Żwieġ (Avioliittolaki 234/1929), beni li jappartjenu għal wieħed mill-konjuġi qabel iż-żwieġ jibqgħu l-beni ta’ dak il-konjuġi matul iż-żwieġ. Kwalunkwe proprjetà li jakkwista jew jirċievi bħala wirt jew rigal matul iż-żwieġ tibqa’ wkoll parti mill-beni tiegħu. Minbarra l-beni, id-djun huma separati wkoll, li jfisser li kull wieħed mill-konjuġi waħdu jkun responsabbli għal kwalunkwe dejn li jkun ġarrab qabel jew matul iż-żwieġ. Madankollu, iż-żewġ konjuġi jkunu responsabbli in solidum għal dejn imġarrab minn wieħed mill-konjuġi għall-manteniment tal-familja.

Skont is-sistema Finlandiża li tirregola l-beni tal-miżżewġin, kull wieħed mill-konjuġi għandu dritt biż-żwieġ għall-beni tal-konjuġi l-ieħor. Dan id-dritt jintitola lil kull wieħed mill-konjuġi, jew lir-romol u lill-werrieta tal-konjuġi deċeduti, għal nofs il-beni netti tal-konjuġi meta l-beni tal-miżżewġin jiġu diviżi max-xoljiment taż-żwieġ. Id-dritt biż-żwieġ ikopri l-beni kollha irrispettivament minn meta u kif il-konjuġi jkunu kisbu jew irċevew il-beni qabel iż-żwieġ. Madankollu, il-konjuġi jistgħu jagħżlu li ma japplikawx id-dritt biż-żwieġ fiż-żwieġ tagħhom billi jagħmlu ftehim dwar il-beni tal-miżżewġin. Barra minn hekk, il-beni kollha riċevuti minn wieħed mill-konjuġi bħala rigal, minn testment jew minn klawżola ta’ benefiċjarju li tistipula li l-konjuġi futur tar-riċevitur ma għandu jkollu l-ebda dritt biż-żwieġ għall-beni inkwistjoni huma esklużi ukoll mill-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt biż-żwieġ.

2 Il-miżżewġin, kif jistgħu jirregolaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom? X’inhuma r-rekwiżiti formali f’dan il-każ?

Il-konjuġi jistgħu, qabel ma jidħlu fiż-żwieġ jew matul iż-żwieġ, jikkonkludu ftehim dwar il-beni tal-miżżewġin. Ftehim dwar il-beni tal-miżżewġin jaffettwa kif jiġu diviżi l-beni tal-miżżewġin. Pereżempju, il-konjuġi jistgħu jaqblu li wieħed mill-konjuġi ma jkollux dritt biż-żwieġ għal xi beni tal-konjuġi l-ieħor, iżda kull wieħed mill-konjuġi jżomm il-beni tiegħu. Il-konjuġi jistgħu wkoll jaqblu li ċerti beni huma esklużi mid-diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin.

Il-ftehim dwar il-beni tal-miżżewġin irid jiġi konkluż bil-miktub u jkun datat u ffirmat. Barra minn hekk, żewġ persuni mingħajr interessi jridu jkunu xhieda għalih. Il-ftehim dwar il-beni tal-miżżewġin jidħol fis-seħħ meta jiġi rreġistrat mill-uffiċċju tar-reġistru lokali [maistraatti] (jew mill-Aġenzija tas-Servizzi tad-Data Diġitali u tal-Popolazzjoni [Digi- ja väestötietovirasto] mill-bidu tal-2020).

3 Hemm restrizzjonijiet fuq il-libertà ta’ kif jiġi rregolat reġim tal-proprjetà matrimonjali?

L-Att dwar iż-Żwieġ fih ċerti restrizzjonijiet li jikkonċernaw l-amministrazzjoni ta’ assi bħad-dar komuni jew il-beni mobbli tal-unità domestika tal-konjuġi. L-ebda wieħed mill-konjuġi ma jista’, mingħajr il-kunsens bil-miktub tal-konjuġi l-ieħor, jittrasferixxi beni immobbli maħsuba biex jintużaw bħala d-dar komuni tal-konjuġi. Mingħajr il-kunsens tal-konjuġi l-ieħor, l-ebda wieħed mill-konjuġi ma jista’ jittrasferixxi drittijiet ta’ lokazzjoni jew oħrajn li jintitolaw il-pussess ta’ appartament maħsub biex jintuża bħala d-dar komuni tal-konjuġi; beni mobbli li jifformaw parti mill-oġġetti komuni tal-unità domestika użati miż-żewġ konjuġi; kwalunkwe għodda meħtieġa użata mill-konjuġi l-ieħor; jew beni mobbli maħsuba għall-użu personali tal-konjuġi l-ieħor jew tat-tfal.

Id-diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin tista’ tiġi aġġustata jekk inkella id-diviżjoni tkun twassal għal riżultat mhux raġonevoli jew twassal biex il-konjuġi l-ieħor jirċievi benefiċċju finanzjarju inġust. Dan ifisser li f’każ individwali, abbażi ta’ kunsiderazzjoni raġonevoli, tista’ ssir deroga mir-regoli li f’każijiet oħra jkunu applikabbli għad-diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin. Meta jiġi kkunsidrat l-aġġustament tad-diviżjoni tal-assi tal-miżżewġin, trid tingħata attenzjoni speċjali għad-durata taż-żwieġ, għall-attivitajiet tal-konjuġi għall-unità domestika komuni tagħhom u għall-akkumulazzjoni u għall-preservazzjoni tal-beni, kif ukoll għal fatti komparabbli oħra rigward il-finanzi tal-konjuġi.

Meta tkun qed tiġi aġġustata d-diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin, jista’ jiġi ordnat li wieħed mill-konjuġi, skont id-dritt biż-żwieġ, ma jirċievux beni tal-konjuġi l-ieħor jew li dan id-dritt għandu jkun ristrett; li xi beni għandhom jiġu esklużi totalment jew parzjalment mid-dritt biż-żwieġ fid-diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin; jew li l-beni kollha jew parti minnhom li jkunu ġew esklużi mid-dritt biż-żwieġ tal-konjuġi l-ieħor permezz ta’ ftehim taż-żwieġ, għandhom jitqiesu, fid-diviżjoni, bħala beni totalment jew parzjalment soġġetti għad-dritt biż-żwieġ tal-konjuġi l-ieħor.

4 X’inhuma l-effetti legali ta’ divorzju, separazzjoni jew annullament fuq il-proprjetà matrimonjali?

Meta l-proċedimenti relatati mad-divorzju jkunu pendenti jew meta ż-żwieġ ikun ġie xolt, trid issir diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin jekk wieħed mill-konjuġi jew werriet tal-konjuġi deċedut jitlob hekk. F’din id-diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin, id-dritt biż-żwieġ jiġi realizzat billi jiġi ddeterminat l-ammont li l-konjuġi li l-beni netti tiegħu jkunu akbar irid jgħaddi lill-konjuġi l-ieħor. Jekk l-ebda wieħed mill-konjuġi ma jkollu dritt biż-żwieġ għall-beni tal-konjuġi l-ieħor, il-beni tal-konjuġi jridu jiġu separati u mhux diviżi. Jekk il-konjuġi jkollhom beni konġunti, it-tali beni jridu jiġu diviżi fuq talba meta l-beni tal-miżżewġin ikunu qed jiġu diviżi jew meta l-beni tal-konjuġi ikunu qed jiġu separati.

Barra minn hekk, tista’ titwettaq ukoll diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin jekk tkun inqatgħet sentenza barranija dwar is-separazzjoni għall-konjuġi li l-kwistjonijiet dwar il-beni tal-miżżewġin tagħhom ikunu rregolati bid-dritt tal-Finlandja. Madankollu, id-diviżjoni ma tistax issir jekk il-konjuġi jerġgħu jibdew jgħixu flimkien wara s-sentenza dwar is-separazzjoni.

5 X’inhuma l-effetti tal-mewt ta’ wieħed mill-miżżewġin fuq ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Fil-prinċipju, jiġu segwiti l-istess regoli meta ż-żwieġ jiġi xolt minħabba l-mewt ta’ wieħed mill-konjuġi.

Jekk il-konjuġi deċedut ikun ħalla werrieta diretti (tfal jew id-dixxendenti tagħhom), ir-romol u l-werrieta tal-persuna deċeduta jistgħu jitolbu diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin. F’din id-diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin, ir-regola ewlenija hija li l-beni kollha jiġu diviżi b’mod ugwali. Nofs il-beni jmur għand il-konjuġi superstiti u n-nofs l-ieħor jinqasam bejn il-werrieta. Madankollu, jekk ir-romol ikollhom aktar beni mill-konjuġi deċedut, dawn ikollhom id-dritt li jżommu l-beni kollha tagħhom.

Jekk żwieġ jiġi xolt minħabba l-mewt ta’ wieħed mill-konjuġi iżda l-konjuġi deċedut ma jkun ħalla l-ebda werriet dirett, ir-romol jirtu l-assi kollha tal-konjuġi deċedut, sakemm il-konjuġi deċedut ma jkunx ordna xi mod ieħor f’testment. F’każ bħal dan, il-beni tal-miżżewġin ma jiġux diviżi bejn il-beni tal-ewwel konjuġi deċedut u l-konjuġi superstitu. Ir-regola ġenerali hija li huwa biss wara l-mewt taż-żewġ konjuġi li l-beni li jkunu tħallew mill-aħħar konjuġi superstitu jridu jiġu diviżi b’mod ugwali bejn il-werrieta taż-żewġ konjuġi. Ir-romol ma jistgħux iħallu dak li kieku kienu jirtu l-werrieta tal-ewwel konjuġi deċedut.

Sakemm il-werrieta diretti ma jitolbux id-diviżjoni tal-patrimonju jew jekk dan ikun meħtieġ mit-termini ta’ testment li jkun ħalla l-konjuġi deċedut, il-konjuġi superstitu jista’ jżomm il-pussess tal-patrimonju mhux diviż tal-konjuġi deċedut. Madankollu, il-konjuġi superstitu għandu d-dritt li jżomm il-pussess tad-dar komuni tal-konjuġi u l-beni mobbli komuni kollha tal-unità domestika b'mod indiviż, dment li r-romol ma jkunux is-sid ta’ residenza oħra li hija idonea għal dar.

6 Liema awtorità għandha l-kompetenza li tiddeċiedi f’każ marbut mar-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Fil-Finlandja, l-awtoritajiet ma jiftħux proċeduri dwar il-beni tal-miżżewġin fuq inizjattiva tagħhom stess. Jekk il-konjuġi jonqsu milli jilħqu ftehim dwar id-diviżjoni, il-Qorti Distrettwali (käräjäoikeus) taħtar eżekutur, fuq rikors, biex iwettaq id-diviżjoni ta’ beni tal-miżżewġin.

7 X’inhuma l-effetti tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali fuq ir-relazzjonijiet legali bejn konjuġi u parti terza?

Bħala regola, iż-żwieġ ma jillimitax id-dritt ta’ konjuġi li jikkonkludi xi ftehimiet, iżda matul iż-żwieġ kull konjuġi għandu d-dritt li jieħu deċiżjonijiet dwar il-beni tiegħu mingħajr il-kunsens tal-konjuġi l-ieħor.

Barra minn hekk, konjuġi mhuwiex direttament responsabbli skont il-liġi għal dejn imġarrab mill-konjuġi l-ieħor. Madankollu, il-konjuġi huma responsabbli in solidum għal dejn meħud minn wieħed mill-konjuġi għall-manteniment tal-familja, kif ukoll għall-ħlas tal-kera għal appartament komuni tal-konjuġi. Il-konjuġi jistgħu jitterminaw lokazzjoni għall-appartament konġunt tagħhom flimkien, anke meta l-lokazzjoni tkun ġiet iffirmata minn wieħed mill-konjuġi biss.

Id-drittijiet tal-kredituri huma protetti fl-Att dwar iż-Żwieġ li jistipula li konjuġi ma jistax jirrinunzja għad-drittijiet tiegħu fid-diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin b’mod li dan ikun vinkolanti fuq il-kredituri. Jekk, fid-diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin, wieħed mill-konjuġi jkun għadda xi beni lill-konjuġi l-ieħor jew lill-werrieta tal-konjuġi l-ieħor b’valur li jaqbeż konsiderevolment dak li missu ta, id-diviżjoni tista’ titreġġa’ lura u titqiegħed f’fond tal-falliment.

8 Deskrizzjoni qasira tal-proċedura għad-diviżjoni, inklużi l-partizzjoni, id-distribuzzjoni u l-likwidazzjoni, tal-proprjetà matrimonjali f’dan l-Istat Membru.

Fil-Finlandja, l-awtoritajiet ma jiftħux proċeduri dwar il-beni tal-miżżewġin fuq inizjattiva tagħhom stess. Meta l-proċedimenti relatati mad-divorzju jkunu pendenti jew meta ż-żwieġ ikun ġie xolt, trid issir diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin jekk wieħed mill-konjuġi jew werriet tal-konjuġi deċedut jitlob hekk. Jekk l-ebda wieħed mill-konjuġi ma jkollu dritt biż-żwieġ għall-beni tal-konjuġi l-ieħor, trid issir separazzjoni tal-beni tal-konjuġi minflok diviżjoni.

F’diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin minħabba divorzju, ir-regola ewlenija hija li l-beni kollha jiġu diviżi b’mod ugwali, sakemm il-konjuġi ma jkunux ikkonkludew ftehim dwar il-beni tal-miżżewġin. Id-diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin tista’ tiġi aġġustata wkoll jekk, mingħajr l-aġġustament, din kieku twassal għal riżultat mhux raġonevoli. Il-beni konġunti tal-konjuġi jridu jiġu diviżi wkoll fuq talba, fil-każ ta’ diviżjoni jew ta’ separazzjoni tal-beni.

Meta żwieġ jiġi xolt minħabba l-mewt ta’ konjuġi u l-konjuġi deċedut ikun ħalla werrieta diretti (tfal jew id-dixxendenti tagħhom), ir-romol u l-werrieta tal-persuna deċeduta jistgħu jitolbu diviżjoni tal-beni tal-miżżewġin. F’din id-diviżjoni, ir-regola ewlenija hija li l-beni kollha jiġu diviżi b’mod ugwali. Nofs il-beni jmur għand il-konjuġi superstiti u n-nofs l-ieħor jinqasam bejn il-werrieta. Jekk, min-naħa l-oħra, il-konjuġi superstitu jkollu aktar beni mill-konjuġi deċedut, il-konjuġi superstitu dejjem ikollu d-dritt li jżomm il-beni kollha tiegħu. Jekk żwieġ jiġi xolt minħabba l-mewt ta’ wieħed mill-konjuġi iżda l-konjuġi deċedut ma jkun ħalla l-ebda werriet dirett, il-konjuġi superstitu jiret l-assi kollha tal-konjuġi deċedut, sakemm il-konjuġi deċedut ma jkunx stabbilixxa xi mod ieħor f’testment. Ir-regola ġenerali hija li huwa biss wara l-mewt taż-żewġ konjuġi li l-beni li jkunu tħallew mill-aħħar konjuġi superstitu li jridu jiġu diviżi b’mod ugwali bejn il-werrieta taż-żewġ konjuġi.

Il-partijiet jistgħu jwettqu d-diviżjoni huma stess skont ftehim reċiproku (diviżjoni bi ftehim). Jekk il-partijiet jonqsu milli jilħqu ftehim, id-diviżjoni ssir minn eżekutur maħtur mill-qorti wara rikors minn wieħed mill-konjuġi (diviżjoni mwettqa bil-qorti).

Meta d-diviżjoni titwettaq bi ftehim, id-diviżjoni trid tiġi rreġistrata f’dokument li jrid ikun datat u ffirmat. Barra minn hekk, żewġ persuni mingħajr interessi jridu jkunu xhieda għalih. Jekk eżekutur iwettaq id-diviżjoni, id-diviżjoni trid tkun abbozzata fil-forma ta’ dokument, iffirmat mill-eżekutur.

Id-dokument jista’ jiġi ppreżentat lill-uffiċċju tar-reġistru lokali (mill-bidu tal-2020, l-Aġenzija tas-Servizzi tad-Data Diġitali u tal-Popolazzjoni) għar-reġistrazzjoni. Ir-reġistrazzjoni tad-dokument tad-diviżjoni tipproteġi lil kull wieħed mill-konjuġi minn talbiet ta’ rkupru mill-kredituri tal-konjuġi l-ieħor; din ma taffettwax b’xi mod ieħor il-validità tad-diviżjoni tal-assi bejn il-partijiet.

9 X’inhuma l-proċedura u d-dokumenti jew l-informazzjoni tipikament meħtieġa għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tal-proprjetà immobbli?

Is-sjieda tal-beni tista’ tiġi rreġistrata billi ssir applikazzjoni għar-reġistrazzjoni tat-titolu. Ir-reġistrazzjoni tat-titolu tiddaħħal fit-titolu pubbliku u fir-reġistru tal-ipoteki. Ladarba t-titolu għal beni jkun ġie rreġistrat, is-sid il-ġdid jidher fuq iċ-ċertifikat tat-titolu.

Jekk is-sjieda tal-beni tinbidel minħabba d-diviżjoni jew is-separazzjoni tagħhom, il-ftehim oriġinali ta’ diviżjoni jew ta’ separazzjoni tal-beni, spjegazzjoni tar-raġunijiet għad-diviżjoni tal-beni (eż. notifika mill-Qorti Distrettwali li tindika li ġew ippreżentati quddiemha proċedimenti relatati mad-divorzju), kif ukoll kwalunkwe riċevuta ta’ ħlas ta’ taxxa fuq it-trasferiment, iridu jintbagħtu lill-Uffiċċju Nazzjonali tal-Istħarriġ tal-Artijiet tal-Finlandja [Maanmittauslaitos] għall-finijiet tal-applikazzjoni għar-reġistrazzjoni tat-titolu.

Il-perjodu għar-reġistrazzjoni tat-titolu ta’ beni diviżi minħabba x-xoljiment ta’ żwieġ jibda minn meta tidħol fis-seħħ id-diviżjoni. Il-perjodu għar-reġistrazzjoni tat-titolu huwa ta’ sitt xhur.

1 Hemm reġim tal-proprjetà matrimonjali statutorju f’dan l-Istat Membru? X’jipprovdi?

Iva, hemm sistema ta’ din ix-xorti. Hemm regoli dwar l-obbligu tal-manteniment li japplika bejn il-konjuġi matul u wara ż-żwieġ. Huwa jirregola wkoll id-drittijiet u l-obbligi tal-konjuġi matul u wara ż-żwieġ rigward it-tipi differenti ta’ assi u obbligi, id-dar matrimonjali u l-għamara fiha, u r-rigali bejn il-konjuġi.

2 Il-miżżewġin, kif jistgħu jirregolaw ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali tagħhom? X’inhuma r-rekwiżiti formali f’dan il-każ?

Il-konjuġi jista’ jkollhom żewġ tipi ta’ assi: propjetà li hemm ċans tinqasam (giftorättsgods) u propjetà privata (enskild egendom). Il-propjetà li hemm ċans tinqasam hija dik l-aktar komuni; il-propjetà tista’ tiġi maqsuma fejn ma jiġi determinat l-ebda mod ieħor. Ir-regola fundamentali hija li din il-propjetà trid tiġi maqsuma meta jmut il-konjuġi jew f’każ ta’ divorzju. Il-propjetà privata mhix soġġetta għal qsim ta’ dan it-tip. Il-propjetà tista’ tkun privata b’riżultat ta’ xi waħda minn dawn iċ-ċirkostanzi:

a) Ftehim dwar il-propjetà matrimonjali (äktenskapsförord). Il-ftehim irid ikun bil-miktub u rreġistrat mal-Aġenzija tat-Taxxi (Skatteverket).

b) Il-kundizzjonijiet għal rigal.

c) Il-kundizzjonijiet għal testment.

d) Id-deżinjazzjoni ta’ benefiċjarju f’polza ta’ assigurazzjoni tal-ħajja, polza ta’ assigurazzjoni f’każ ta’ inċident, polza ta’ assigurazzjoni tas-saħħa, jew skema ta’ tfaddil għall-pensjoni individwali.

3 Hemm restrizzjonijiet fuq il-libertà ta’ kif jiġi rregolat reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Iva hemm restrizzjonijiet. Pereżempju, hemm regoli li jipproteġu d-dar matrimonjali tal-konjuġi u l-għamara u t-tiżjin ta’ ġo fiha matul iż-żwieġ. Wieħed mill-konjuġi ma jistax ibigħ, jikri jew b’xi mod ieħor jiddisponi mid-dar mingħajr il-kunsens tal-konjuġi l-ieħor. Dawn ir-regoli japplikaw anke għal propjetà li hija privata skont it-termini ta’ ftehim dwar il-propjetà matrimonjali. Jekk il-propjetà trid tinqasam bejn il-konjuġi, id-dar matrimonjali tagħhom bl-għamara u t-tiżjin tingħata lil dak il-konjuġi li l-aktar għandu bżonnha. Dan ikun il-każ anke jekk il-propjetà hija biss tal-konjuġi l-ieħor. Jekk il-valur tal-propjetà allokata lil konjuġi minnhom jaqbeż sehemu fil-propjetà li se tinqasam, huwa xorta għandu dritt jieħu s-sjieda tagħha jekk iħallas id-differenza lill-konjuġi l-ieħor. Eżempju ieħor huwa fejn konjuġi superstiti għandu dritt għal somma ta’ flus minima mill-propjetà taż-żewġ konjuġi. Dan japplika anke jekk il-propjetà tal-konjuġi deċedut kienet privata u l-konjuġi li miet ħalla l-propjetà kollha tiegħu lil xi ħaddieħor.

4 X’inhuma l-effetti legali ta’ divorzju, separazzjoni jew annullament fuq il-proprjetà matrimonjali?

Il-liġi Svediża tippermetti biss id-divorzju, L-effett legali tad-divorzju huwa li l-propjetà li hemm ċans tinqasam ikollha tinqasam. Konjuġi minnhom jista’ jkollu dritt għall-manteniment, tal-inqas għal perjodu sakemm isib saqajh.

5 X’inhuma l-effetti tal-mewt ta’ wieħed mill-miżżewġin fuq ir-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-propjetà tinqasam bejn l-eredi u l-konjuġi superstiti tad-decujus. Iżda t-tfal komuni tal-koppja u n-neputijiet irid jistennew sakemm imutu ż-żewġ konjuġi qabel jieħdu l-wirt tagħhom.

6 Liema awtorità għandha l-kompetenza li tiddeċiedi f’każ marbut mar-reġim tal-proprjetà matrimonjali?

Il-propjetà tista’ titqassam mill-partijiet infushom. Jekk jaqblu, l-uniku rekwiżit formali huwa li t-tqassim isir bil-miktub u ffirmat minn kulħadd. Jekk ma jaqblux, il-qorti tista’ taħtar eżekutur (bodelningsförrättare). Id-deċiżjonijiet meħuda mill-eżekutur jistgħu jiġu kkontestati mill-partijiet fil-qrati.

7 X’inhuma l-effetti tar-reġim tal-proprjetà matrimonjali fuq ir-relazzjonijiet legali bejn konjuġi u parti terza?

Kull konjuġi huwa responsabbli għad-dejn tiegħu. Kreditur ta’ xi ħadd minnhom ma jistax jitlob il-ħlas mill-propjetà tal-ieħor, kemm jekk il-propjetà tista’ tinqasam u kemm jekk hija l-propjetà privata tiegħu. Hemm ukoll regoli li jipproteġu lill-kreditur kontra tentattivi mill-konjuġi li jneħħu l-assi minn fejn jista’ jasal għalihom il-kreditur. Pereżempju, konjuġi ma jistax jiddeċiedi li l-propjetà privata tiegħu għandha tiġi inkluża fit-tqassim ta’ propjetà jekk il-ħsieb huwa li jevita xi kreditur.

8 Deskrizzjoni qasira tal-proċedura għad-diviżjoni, inklużi l-partizzjoni, id-distribuzzjoni u l-likwidazzjoni, tal-proprjetà matrimonjali f’dan l-Istat Membru.

Ir-regola ġenerali hija li dik il-propjetà kollha li hemm ċans tinqasam għandha tiġi nkluża fi kwalunkwe diviżjoni. Hemm diversi eċċezzjonijiet. Mill-propjetà li tista tinqasam il-konjuġi jista’ jieħu minnha dak l-ammont li jikkorispondi mad-dejn tiegħu. Kull konjuġi jista’ jieħu wkoll dak l-ilbies u propjetà oħra li juża personalment, u xi rigali personali. Id-diviżjoni ma tkoprix il-kontribuzzjonijiet tas-sigurtà soċjali li jridu jitħallsu mill-impjegaturi jew mill-fondi pubbliċi, jew f’ċertu każijiet il-pensjonijiet privati. Il-valur ta’ dak li jkun fadal mill-propjetà li tista’ tinqasam prinċipalment għandu jinqasam b’mod ugwali bejn il-konjuġi. It-tqassim għandu jqis min hu sid l-ass ikkonċernat. Kif imsemmi iktar il-fuq, hemm ukoll regoli speċjali għad-dar matrimonjali u l-għamara u t-tiżjin ta’ ġo fiha.

9 X’inhuma l-proċedura u d-dokumenti jew l-informazzjoni tipikament meħtieġa għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tal-proprjetà immobbli?

Kull traferiment ta’ propjetà immobbli għandu jkun irreġistrat permezz ta’ applikazzjoni għar-reġistrazzjoni tas-sjieda mal-Istħarriġ Nazzjonali tal-Artijiet (Lantmäteriet). Ir-reġistrazzjoni normalment ifittxha x-xerrej. Id-dokumenti oriġinali għandhom jiġu sottomessi mal-applikazzjoni.