Manteniment tal-familja

1 X'ifissru l-kunċetti "manteniment" u "obbligu ta' manteniment" f'termini prattiċi?  Liema persuni għandhom iħallsu allowance għall-manteniment lil persuna oħra?

L-obbligu ta' manteniment huwa l-obbligu ta' membru wieħed tal-familja sabiex jipprovdi lil membru ieħor tal-familja bil-mezzi ta' għajxien. Dan huwa statutorju, jiġifieri ġeneralment applikabbli skont il-liġi, suġġett għal ċerti kundizzjonijiet, aktar milli skont il-ftehim bejn il-partijiet. Dan huwa personali u jintemm mal-mewt tal-persuna intitolata għalih.

Persuna tkun intitolata għal manteniment jekk ma tkunx kapaċi taħdem u ma għandhix il-mezzi biex tmantni lilha nfisha.

Il-manteniment jista' jintalab mill-persuna intitolata għalih mill-persuni li ġejjin u fl-ordni li ġej: il-konjuġi jew l-ekskonjuġi; it-tfal; il-ġenituri; it-tfal tat-tfal u l-proneputijiet; l-aħwa; in-nanniet u l-qraba tal-axxendenti. Jekk il-persuni fl-ewwel linja mhumiex f'miżura li jipprovdu l-manteniment, il-manteniment isir dovut mill-persuni tal-linja segwenti.

Meta persuna hija taħt obbligu li tmantni numru ta' persuni, il-manteniment isir dovut fl-ordni segwenti (għall-esklużjoni ta' dawk aktar 'l isfel fil-lista): it-tfal, il-konjuġi jew l-ekskonjuġi, il-ġenituri, in-nanniet jew il-proneputijiet, l-aħwa, in-nanniet u l-qraba tal-axxendenti.

F'każ ta' divorzju, il-konjuġi bla tort biss huwa intitolat għal manteniment.

2 Sa liema età jista' tifel jibbenefika minn allowance għall-manteniment? Hemm regoli differenti għall-manteniment għall-minorenni u għall-adulti?

Il-ġenituri jridu jħallsu l-manteniment għat-tfal minorenni tagħhom taħt l-età ta' 18-il sena, irrispettivament minn jekk humiex kapaċi jaħdmu jew għandhomx il-mezzi ta' għajxien proprji tagħhom. Fil-każ ta' tfal li qabżu t-18-il sena, il-ġenituri jridu jħallsu l-manteniment jekk it-tfal mhumiex kapaċi jmantnu lilhom nfushom permezz tas-salarju tagħhom jew mill-proprjetà tagħhom meta jkunu jistudjaw regolament fi skola sekondarja (sal-età ta' 20 sena), f'kulleġġ għal edukazzjoni postsekondarja jew f'università (sal-età ta' 25 sena), iżda biss jekk il-pagament tal-manteniment ma jikkawżax piż eċċessiv fuq il-ġenituri.

Il-manteniment jitħallas lil adult biss jekk ma jkunx jista’ jaħdem u ma jkunx jista’ jibqa’ jgħix abbażi tal-proprjetà tiegħu.

Il-manteniment għal ekskonjuġi huwa pagabbli għal massimu ta' tliet snin mix-xoljiment taż-żwieġ, sakemm il-partijiet ma jablux dwar perjodu itwal, u jintemm jekk il-konjuġi li jirċievi l-manteniment jerġa' jiżżewweġ. Il-Qorti tista’ testendi l-perjodu jekk min jitħallas il-manteniment ikun f’sitwazzjoni ta’ tbatija partikolari u min iħallas il-manteniment ikun jista’ jħallas il-manteniment mingħajr diffikultà partikolari.

Kull persuna tista’ titlob manteniment mhux biss b’effett immedjat imma wkoll retroattivament, għal perjodu sa sena qabel ma jitressaq ir-rikors.

3 Għandi napplika għand awtorita kompetenti jew qorti biex nikseb manteniment? X'inhuma l-elementi ewlenin ta' din il-proċedura?

It-talbiet tal-manteniment isiru lill-qorti, irrispettivament min-natura tagħhom, l-ammont tal-manteniment, il-persuna li qegħdha titlob il-manteniment u l-persuna li mingħandha qiegħed jintalab il-manteniment. Il-qorti distrettwali (rayonen sad) hija kompetenti. Il-ġurisdizzjoni ġeografika hija tal-qorti tal-post ta' residenza tal-parti attriċi jew tal-intimat; il-parti attriċi tista' tagħżel liema qorti tippreferi minn dawn it-tnejn. Il-proċedura hija permezz ta’ rikors skont il-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili. Rikors awtonomu għal manteniment jiġi eżaminat skont il-proċedura mħaffa, jiġifieri f’perjodu ta’ żmien iqsar.

4 Tista ssir talba f’isem qarib (jekk iva, liema grad), jew minorenni?

It-talbiet tal-manteniment għall-minuri isiru minn ġenitur li għandu l-kustodja jew it-tutur.

It-talbiet għall-manteniment għall-minuri bejn l-14 u t-18-il sena isiru mill-minuri nnifsu, bl-għarfien u bil-kunsens tal-ġenitur li għandu l-kustodja jew it-tutur.

5 Jekk qed naħseb biex inressaq il-każ quddiem il-qorti, kif inkun naf liema qorti għandha l-ġuriżdizzjoni?

Il-qorti b’ġuriżdizzjoni internazzjonali

tiġi determinata skont ir-regoli stabbiliti mill-KMCP, it-trattati internazzjonali bilaterali, jew ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġuriżdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment, jekk applikabbli.

Skont il-KMCP, meta jitressaq rikors għal manteniment f’każ matrimonjali, jiġifieri bħala parti mill-petizzjoni ta’ divorzju, il-qrati tal-Bulgarija għandhom ġuriżdizzjoni fuq ir-rikorsi għal manteniment u l-petizzjonijiet matrimonjali jekk wieħed mill-konjuġi huwa ċittadin Bulgaru jew huwa abitwalment residenti fil-Bulgarija. Il-każijiet dwar il-manteniment ta' ekskonjuġi huma ta' kompetenza tal-qrati li huma kompetenti biex jisimgħu l-każijiet ta' divorzju. Il-qrati tal-Bulgarija għandhom ġuriżdizzjoni fuq każijiet ta’ manteniment fejn il-konvenut huwa abitwalment residenti fil-Bulgarija, fejn ir-rikorrent huwa ċittadin Bulgaru jew huwa abitwalment residenti fil-Bulgarija.

Fil-każijiet imsemmija hawn fuq, il-liġi Bulgara hija applikabbli skont il-kundizzjonijiet stabbiliti fir-risposti għad-domandi 18, 19 u 20.

Fejn jiġi ddeterminat li l-qorti Bulgara għandha ġuriżdizzjoni internazzjonali, qorti distrettwali għandha ġuriżdizzjoni naturali. Il-ġurisdizzjoni ġeografika hija tal-qorti tal-post ta' residenza tal-parti attriċi jew tal-intimat; il-parti attriċi tista' tagħżel liema qorti tippreferi minn dawn it-tnejn.

6 Bħala applikant, neħtieġ intermedjarju biex inressaq il-każ quddiem il-qorti (pereżempju avukat, awtorità ċentrali jew lokali, eċċ.)? Jekk le, liema proċeduri japplikaw?

It-talbiet tal-manteniment isiru lill-qorti, irrispettivament min-natura tagħhom, l-ammont tal-manteniment, il-persuna li qegħdha titlob il-manteniment u l-persuna li mingħandha qiegħed jintalab il-manteniment. L-involviment ta’ avukat huwa fakultattiv.

7 Irrid inħallas xi miżati biex inressaq il-każ quddiem il-qorti? Jekk iva, kemm jistgħu jitilgħu? Jekk ma jkollix biżżejjed mezzi finanzjarji, nista' ningħata għajnuna legali li tkopri l-ispejjeż tal-proċedura?

Ir-rikorrenti fil-kawżi ta' manteniment huma eżentati mit-taxxi tal-Istat. Meta tiddeċiedi dwar talba għal manteniment, il-qorti tordna lill-intimat sabiex iħallas it-taxxi tal-Istat u l-ispejjeż sofruti mir-rikorrent fil-proċedimenti.

Titħallas tariffa statutorja biss f’każijiet fejn ir-rikorrent ikun l-individwu li għandu jagħti l-manteniment u huwa jew hija j/titlob tnaqqis fl-ammont tal-manteniment.

Ir-rappreżentanza legali mhijiex meħtieġa f'każijiet ta' manteniment.

Il-partijiet tal-każ jistgħu jiksbu għajnuna legali skont it-termini ġenerali previsti għall-għoti tagħha. Dawn tal-aħħar huma stabbiliti fl-Att dwar l-Għajnuna Legali (Zakon za Pravnata Pomosht).

8 X’tip ta’ manteniment x’aktarx tagħti l-qorti? Kif jiġi kkalkulat l-ammont tal-manteniment? Id-deċiżjoni tal-qorti tista' tiġi riveduta jekk jinbidlu l-għoli tal-ħajja jew iċ-ċirkustanzi familjari? Jekk iva, kif (pereżempju permezz ta' sistema tal-indiċjar awtomatiku)?

L-ammont tal-manteniment huwa ddeterminat skont il-bżonnijiet tal-persuna li hija intitolata għall-manteniment u l-possibiltajiet tal-persuna li trid tħallsu. L-ammont minimu tal-manteniment dovut minn ġenitur għat-tfal minuri tiegħu huwa ekwivalenti għall-kwart tas-salarju minimu kif stabbilit mill-Kunsill tal-Ministri (għall-2019, l-ammont minimu ta’ manteniment għal minuri huwa ta’ BGN 140). L-ammont tal-manteniment huwa ddeterminat mill-qorti skont il-bżonnijiet tat-tfal u l-mezzi tal-ġenitur.

Fuq talba tal-ġenitur, il-qorti tista’ tiddetermina suppliment għall-manutenzjoni stabbilita biex tkopri l-ħtiġijiet esklussivi tat-tfal sa ammont li l-ġenitur jista’ jħallas mingħajr diffikultà partikolari. Fuq talba ta' waħda mill-partijiet, l-ordni tal-manteniment jista' jiġi emendat jew irrevokat jekk ikun hemm bdil fiċ-ċirkustanzi. Għal darba oħra, il-qorti trid tiġi avviċinata għal tibdil fl-ammont.

Il-manteniment jitħallas kull xahar. L-interessi legali huma dovuti fuq pagamenti tardivi.

9 Kif jitħallas il-manteniment u lil min?

Il-manteniment jitħallas personalment lill-persuna intitolata għalih. Fil-każ ta' minuri bejn l-14 u t-18-il sena, dan jitħallas lilu speċifikament iżda bl-għarfien u l-kunsens tal-ġenitur li għandu l-kustodja tal-minuri.

Il-manteniment tal-minuri taħt l-14-il sena jitħallas lill-ġenitur li għandu l-kustodja jew it-tutur.

10 Jekk il persuna kkonċernata (id-debitur) ma tħallasx volontarjament, x’azzjoni tista’ tittieħed biex tkun imġiegħla tħallas?

Il-manteniment jitħallas kull xahar. L-interessi legali huma dovuti fuq pagamenti tardivi.

Id-deċiżjonijiet definittivi tal-qorti għandhom ikunu eżegwiti skont il-kundizzjonijiet u l-proċeduri previsti fil-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili (Grazhdanski Protsesualen Kodeks).

In-nuqqas ta’ ħlas tal-manteniment jikkostitwixxi reat kriminali fil-każijiet previsti fl-Artikolu 183 tal-Kodiċi Kriminali (Nakazatelen kodeks).

11 Jekk jogħġbok iddeskrivi fil-qosor kwalunkwe limitazzjonijiet fl-infurzar, b'mod partikulari regoli għall-protezzjoni tad-debitur u limitazzjoni jew perjodi ta' preskrizzjoni fis-sistema tal-infurzar tiegħek

L-eżekuzzjoni ssir minn marixxall tal-istat jew privat skont l-għażla tal-kreditur.

Il-marixxalli tal-istat jaħdmu għas-servizz ta' eżekuzzjoni ta' qorti distrettwali (rayonen sad) u l-qasam ta' operazzjoni tagħhom jikkoinċidi mal-ġurisdizzjoni ġeografika tal-qorti.

Il-marixxalli privati joperaw fil-ġurisdizzjoni ġeografika tal-qorti provinċjali rilevanti (okrazhen sad).

Skont l-Artikolu 149 tal-Kodiċi tal-Familja, l-itwal perjodu li għalih jista’ jintalab manteniment retroattiv huwa sena qabel ma jitressaq ir-rikors. Ladarba l-obbligu ta’ manteniment ikun ġie determinat f’termini ta’ raġunijiet u ammont, b’deċiżjoni tal-qorti, dan jiġi estint skont ir-regoli ġenerali applikabbli għall-preskrizzjoni estintiva: l-Artikoli 110 sa 120 tal-Att dwar l-Obbligi u l-Kuntratti (Zakon za zadalzheniyata i dogovorite).

Ara t-Taqsima tal-Eżekuzzjoni tas-sentenzi.

12 Teżisti organizzazzjoni jew awtorità li tista' tgħini nirkupra l-manteniment?

L-Att dwar il-Protezzjoni ta-Tfal (Zakon za Zakrila na Deteto) jipprovdi għal numru ta' miżuri ta' protezzjoni, inkluż billi t-tfal u l-ġenituri jinżammu informati bid-drittijiet u l-obbligi tagħhom, u billi jiġi żgurat l-għoti tal-għajnuna legali mill-Istat. Skont l-Artikolu 15 tal-Att dwar il-Protezzjoni ta-Tfal, it-tfal huma intitolati għall-għajnuna legali u għall-appelli fil-proċedimenti kollha li jaffettwaw id-drittijiet u l-interessi tagħhom. L-għajnuna legali hija pprovduta mill-Uffiċċju għall-Għajnuna Legali Nazzjonali.

L-Att dwar l-Avukatura (Zakon za Advokaturata) jipprevedi espressament li avukat Bulgaru jew tal-UE jista' jipprovdi għajnuna legali b'xejn u assistenza lil persuni li huma intitolati għal manteniment. Fit-tali każ, jekk il-parti li qegħdha toġġezzjona hija ordnata tħallas l-ispejjeż fil-proċedimenti, l-avukat jista' jitlob xi onorarji, li jiġu stabbiliti mill-qorti.

13 Jistgħu l-organizzazzjonijiet (statali jew privati) iħallsu kompletament jew parzjalment il-manteniment f'isem id-debitur?

Meta jiġi stabbilit fi proċedimenti ta’ eżekuzzjoni li l-individwu li jrid jagħti manteniment ma għandux dħul u ma għandux proprjetà, il-manteniment mogħti jitħallas mill-Istat f’isem dak l-individwu abbażi ta’ xi kundizzjonijiet u proċedura stabbilita minn regolament maħruġ mill-Kunsill tal-Ministri. F’tali każ, il-manteniment imħallas mill-Istat ikun f’ammont stabbilit fid-deċiżjoni tal-qorti iżda ma jistax jaqbeż l-ammont massimu stabbilit kull sena mill-Att dwar il-Baġit Statali tar-Repubblika tal-Bulgarija (Zakon za darzhavniya byudzhet na Republika Balgaria).

Skont il-proċedura ta' assistenza soċjali, l-istat jieħu ħsieb in-nies fil-bżonn meta ħadd mhuwa responsabbli biex jipprovdi manteniment skont il-liġi jew ħadd mhuwa kapaċi jipprovdi manteniment.

14 Jekk ninsab f'dan l-Istat Membru u d-debitur għandu r-residenza tiegħu f'pajjiż ieħor:

14.1 Nista' nikseb assistenza ta' awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Iva, skont il-proċedura prevista fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment. Ir-Repubblika tal-Bulgarija hija parti wkoll f'numru ta' konvenzjonijiet ta' għajnuna legali reċiproka bejn il-pajjiżi, inkluż dawk li mhumiex Stati Membri tal-UE. Il-Ministeru tal-Ġustizzja hija l-awtorità ċentrali skont dawn il-konvenzjonijiet u f'din il-kapaċità jipprovdi assistenza dwar talbiet miċ-ċittadini.

14.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lill-awtorità jew l-organizzazzjoni privata?

Il-Ministeru tal-Ġustizzja hija l-awtorità ċentrali u jista' jiġi kkuntattjat skont id-dettalji ta' hawn taħt:

Ministry of Justice
Ul. Slavyanska 1

1040 Sofia
Bulgaria
Telefown: (+359 2) 92 37 555
Faks: (+359 2) 987 0098 
Persuna ta' kuntatt:

Е_Gyurova@justice.government.bg

M_Parvanova@justice.government.bg

15 Jekk ninsab f'pajjiż ieħor u d-debitur jinsab f'dan l-Istat Membru:

15.1 Nista' nibgħat talba direttament lil tali awtorita jew organizzazzjoni privata f'dan l-Istat Membru?

Iva, skont il-proċedura prevista fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment. Jekk ir-rikorrent jinsab f'pajjiż li miegħu r-Repubblika tal-Bulgarija kkonkludiet konvenzjoni ta' għajnuna legali reċiproka, ir-rikorrent jista' jitlob l-għajnuna mill-Ministeru tal-Ġustizzja bħala awtorità ċentrali abbażi ta' dik il-konvenzjoni.

15.2 Jekk iva, kif nista' nikkuntattja lil dik l-awtorità jew organizzazzjoni privata u x'tip ta' assistenza nista' nikseb?

Skont il-proċedura prevista fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment, jew skont il-proċedura prevista fil-konvenzjoni ta' għajnuna legali reċiproka.

Ara iktar 'il fuq għad-dettalji ta' kuntatt tal-Ministeru tal-Ġustizzja bħala Awtorità Ċentrali.

16 Dan l-Istat Membru huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007?

Iva, ir-Repubblika tal-Bulgarija hija marbuta bil-Protokoll tal-Aja tal-2007.

17 Jekk dan l-Istat Membru mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, liema liġi tkun applikabbli għat-talba għal manteniment skont ir-regoli tal-liġi internazzjonali privata tiegħu? X'inhuma r-regoli tal-liġi internazzjonali privata korrispondenti?

Ara r-risposta aktar 'il fuq.

18 X'inhuma r-regoli fuq l-aċċess għall-ġustizzja f'każijiet transfruntiera fl-UE li jsegwu l-istruttura tal-Kapitolu V tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Ir-regoli applikabbli huma previsti fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment, u fl-Artikoli 627a sa 627ċ tal-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili (fis-seħħ mit-18 ta' Ġunju 2011).

Meta tingħata deċiżjoni fi Stat Membru li huwa marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007, ir-rikors għal eżekuzzjoni tad-deċiżjoni abbażi tad-dokumenti msemmija fl-Artikolu 20 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 jiġi ppreżentat fil-qorti provinċjali tad-domiċilju tad-debitur jew tal-post ta' eżekuzzjoni tal-obbligu. Id-digriet ta' rifjut jew ta' sospensjoni tal-eżekuzzjoni fis-sens tal-Artikolu 21 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 jingħata mill-qorti provinċjali.

Ir-rikors għal eżekuzzjoni ta' deċiżjoni jew ta' att ieħor mogħti fi Stat Membru li mhuwiex marbut bil-Protokoll tal-Aja tal-2007 jiġi ppreżentat fil-qorti provinċjali tad-domiċilju tad-debitur jew tal-post ta' eżekuzzjoni tal-obbligu. Ma tintalabx kopja tar-rikors għan-notifika lid-debitur. Il-qorti teżamina r-rikors in camera. Fid-digriet li jilqa' r-rikors, il-qorti tiffissa data ta' skadenza għall-appell skont l-Artikolu 32(5) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009. Ma jistax ikun hemm lok għall-eżekuzzjoni proviżorja tad-digriet li jilqa' r-rikors. Fid-digriet li qiegħed jilqa' r-rikors, il-qorti tagħti wkoll deċiżjoni dwar il-miżuri proviżorji u l-miżuri kawtelatorji mitluba. Id-digriet huwa ekwivalenti għal deċiżjoni mogħtija fi proċedura kontenzjuża. Id-digriet jista' jiġi appellat fuq punti ta' fatt jew punti ta' liġi quddiem il-Qorti tal-Appell ta' Sofia (Sofiyski apelativen sad) skont it-termini u l-modalitajiet previsti fl-Artikolu 32 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009. Id-deċiżjoni tal-Qorti tal-Appell ta' Sofia tista' tiġi appellata fuq punti ta' liġi biss fil-Qorti Suprema ta' Kassazzjoni.

19 X'inhuma l-miżuri adottati minn dan l-Istat Membru sabiex jiżgura l-funzjonament tal-attivitajiet deskritti fl-Artikolu 51 tar-Regolament dwar il-Manteniment?

Saru tibdiliet fid-daqs u l-istruttura tal-persunal tad-Direttorat għall-Protezzjoni Legali Internazzjonali Tat-Tfal u tal-Adozzjonijiet Bejn Pajjiż U Ieħor, li d-doveri tiegħu jinkludu t-twettiq tal-attivitajiet assenjati lill-Ministeru tal-Ġustizzja bħala awtorità ċentrali skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009 dwar il-ġurisdizzjoni, il-liġi applikabbli, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet u l-kooperazzjoni f’materji relatati ma’ obbligi ta’ manteniment. Id-Direttorat huwa inkarigat li jinteraġixxi mad-Direttorat Ġenerali tar-Reġistrazzjoni Ċivili u s-Servizzi Amministrattivi tal-Ministeru tal-Iżvilupp Reġjonali u tax-Xogħolijiet Pubbliċi, l-Aġenzija Nazzjonali tad-Dħul u l-Uffiċċju Nazzjonali għall-Għajnuna Legali fl-ipproċessar ta' talbiet mill-Istati Membri tal-UE dwar l-obbligi ta' manteniment skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 4/2009.

 

Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.

Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.