Odsetki ustawowe

1 Czy „odsetki ustawowe” ustanowiono w państwie członkowskim? Jeżeli tak, w jaki sposób zdefiniowano „odsetki ustawowe” w tym państwie członkowskim?

Pojęcie odsetek jest zdefiniowane w art. 374 kodeksu zobowiązań (Obligacijski zakonik)[Dziennik Urzędowy Republiki Słowenii (Uradni list RS, UL RS) nr 97/07 – oficjalny tekst jednolity – oraz 64/16 – orzeczenie Sądu Konstytucyjnego], zgodnie z którym dłużnik, oprócz kwoty głównej, zobowiązany jest do zapłaty odsetek, jeżeli wynika to z przepisów prawa lub z umowy między wierzycielem a dłużnikiem.

Jeżeli dłużnik opóźnia się z wykonaniem zobowiązania pieniężnego, zgodnie z art. 378 ust. 1 kodeksu zobowiązań, jest on również zobowiązany do zapłaty odsetek (oprócz kwoty głównej).

Odsetki umowne reguluje art. 382 kodeksu zobowiązań, zgodnie z którym umawiające się strony mogą uzgodnić, że dłużnik zapłaci odsetki umowne (oprócz kwoty głównej) za okres rozpoczynający się w momencie powstania zobowiązania pieniężnego i trwający do momentu, w którym zobowiązanie staje się wymagalne.

W Słowenii odsetki składane są zabronione, co oznacza, że nie można naliczać odsetek od odsetek należnych, ale jeszcze niezapłaconych, chyba że przepisy stanowią inaczej. W związku z powyższym postanowienie umowne, zgodnie z którym należy naliczyć odsetki od niezapłaconych należnych odsetek, jest nieważne. W umowie można jednak przewidzieć możliwość zwiększenia stawki odsetek, jeżeli dłużnik nie zapłaci należnych odsetek w terminie.

Art. 27a ustawy o ochronie konsumentów (Zakon o varstvu potrošnikov) (UL RS nr 98/04 – oficjalny tekst jednolity, nr 114/06 – ustawa o wprowadzeniu euro, nr 126/07, 86/09, 78/11, 38/14 oraz 19/15) stanowi jednak, że niezależnie od przepisów ogólnych w zakresie zobowiązań w przypadku opóźnienia w płatności przez konsumenta umawiające się strony nie mogą uzgodnić stosowania wyższych stawek odsetek niż stawki określone w kodeksie zobowiązań.

Zgodnie z kodeksem zobowiązań, jeżeli uzgodniona wysokość odsetek od zadłużenia przeterminowanego lub odsetek umownych przekracza 50%, umowę taką uznaje się za lichwiarską, chyba że wierzyciel jest w stanie wykazać, iż nie wykorzystał niepewnej lub trudnej sytuacji finansowej dłużnika, jego niewystarczającego doświadczenia, nieostrożności lub uzależnienia, lub że korzyść, którą uzyskał na swoją rzecz lub na rzecz osoby trzeciej, nie jest w oczywisty sposób nieproporcjonalna do jego wkładu lub do wkładu, który zobowiązał się wnieść. Przepis ten nie ma zastosowania do umów handlowych, tj. umów zawartych między podmiotami gospodarczymi (przedsiębiorstwami i innymi osobami prawnymi prowadzącymi działalność gospodarczą lub osobami prowadzącymi jednoosobową działalność gospodarczą).

2 Jeżeli tak, proszę podać kwotę/stopę oraz podstawę prawną ich naliczania. Jeżeli ustanowiono różne stopy odsetek ustawowych, w jakich okolicznościach mają one zastosowanie i jakie są przesłanki ich stosowania?

Art. 378 ust. 2 kodeksu zobowiązań stanowi, że wysokość odsetek od zadłużenia przeterminowanego wynosi 8% rocznie, chyba że przepisy stanowią inaczej. Zgodnie z art. 379 kodeksu zobowiązań wierzyciel i dłużnik mogą uzgodnić stosowanie wyższej lub niższej stawki odsetek od zadłużenia przeterminowanego niż stawka określona w przepisach (umownie ustalona stawka odsetek). Jak już podkreślono, nie można uzgodnić stosowania wyższej stawki odsetek od zadłużenia przeterminowanego w przypadku opóźnienia w płatności przez konsumenta, który jest stroną umowy.

Ustawą szczególną regulującą wysokość odsetek jest ustawa o wysokości odsetek od zadłużenia przeterminowanego (Zakon o predpisani obrestni meri zamudnih obresti) (UL RS nr 11/07 – oficjalny tekst jednolity). Art. 2 tej ustawy stanowi, że uwzględniając art. 3 ust. 1 lit. d) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/35/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (Dz.U. L 200 z dnia 8 sierpnia 2000 r., s. 35), wysokość ustawowych odsetek od zadłużenia przeterminowanego jest równa referencyjnej stopie procentowej powiększonej o 8 punktów procentowych. Wysokość odsetek ustawowych ma zastosowanie przez okres sześciu miesięcy rozpoczynający się od dnia 1 stycznia lub 1 lipca. Referencyjną stopą procentową jest stopa procentowa zastosowana przez Europejski Bank Centralny do podstawowych operacji refinansujących, które Bank przeprowadził przed pierwszym dniem odnośnego półrocza. Minister właściwy do spraw finansów publikuje stawkę odsetek od zadłużenia przeterminowanego oraz jej zmiany w Dzienniku Urzędowym Republiki Słowenii. Wysokość ustawowych odsetek od zadłużenia przeterminowanego, która obowiązuje od dnia 1 stycznia 2017 r. przez okres sześciu miesięcy, wynosi 8%.

Wysokość odsetek umownych jest określona w art. 382 kodeksu zobowiązań. W szczególności w przypadkach, w których uzgodniono, że dłużnik będzie zobowiązany do zapłaty odsetek umownych, ale nie uzgodniono ich faktycznej wysokości ani terminu wymagalności, roczna stawka odsetek wynosi 6%, a odsetki stają się wymagalne jednocześnie z kwotą główną. Odsetki umowne przestają być naliczane wówczas, gdy kwota zsumowanych należnych odsetek, których jeszcze nie zapłacono, przekroczy kwotę główną.

3 Czy możliwe jest uzyskanie dodatkowych informacji dotyczących sposobu naliczania odsetek ustawowych w razie takiej potrzeby?

Informacje dotyczące podstawowej stopy procentowej i stawki odsetek od zadłużenia przeterminowanego dostępne są również na stronie internetowej Banku Słowenii.

Wstępnych obliczeń odsetek można dokonać na stronie internetowej Sądu Najwyższego Republiki Słowenii.

4 Czy istnieje nieodpłatny dostęp online do wyżej wymienionej podstawy prawnej?

Kodeks zobowiązań Republiki Słowenii

Ustawa o wysokości odsetek ustawowych od zadłużenia przeterminowanego

Ustawa o ochronie konsumentów