Podręcznik

4.2. Podstawy prawne w sprawach cywilnych i handlowych

74. Podstawą prawną przeprowadzania dowodu w drodze wideokonferencji w sprawach cywilnych i handlowych jest rozporządzenie (WE) 1206/2001 w sprawie współpracy między sądami państw członkowskich przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych.

Na mocy tego rozporządzenia transgranicznie przeprowadzać dowód w drodze wideokonferencji można w dwóch sytuacjach: gdy dowód jest przeprowadzany przez sąd, do którego wystosowano wniosek, na mocy art. 10–12 oraz gdy dowód jest przeprowadzany bezpośrednio – na mocy art. 17.

75. Na mocy art. 10–12 strony i ich pełnomocnicy mogą być obecni przy przeprowadzaniu dowodu przez sąd, do którego wystosowano wniosek, jeżeli przewiduje to prawo państwa członkowskiego sądu wystosowującego wniosek. Sąd, do którego wystosowano wniosek, określa zgodnie z art. 10 warunki, na których strony i ich pełnomocnicy mogą być obecni przy przeprowadzaniu dowodu.

Sąd, do którego wystosowano wniosek, powiadamia ich, kiedy i gdzie postępowanie się odbędzie. Na mocy art. 11 sąd, do którego wystosowano wniosek, może także zwrócić się do stron i ich pełnomocników o obecność przy przeprowadzaniu dowodu lub udział w nim, jeżeli możliwość taką daje prawo tego państwa członkowskiego. Przedstawiciele sądu wystosowującego wniosek mogą także postanowić o obecności przy przeprowadzaniu dowodu przez sąd, do którego wystosowano wniosek, jeżeli umożliwia to prawo państwa członkowskiego sądu wystosowującego wniosek. Jeżeli podczas przeprowadzania dowodu wymagany jest udział przedstawicieli sądu wystosowującego wniosek, sąd, do którego wystosowano wniosek, określa warunki tego udziału zgodnie z art.10.

76. Aby ułatwić obecność stron lub sądu wystosowującego wniosek podczas przeprowadzania dowodu lub udział w nim, sąd wystosowujący wniosek może zwrócić się do sądu, do którego wystosowuje wniosek, o skorzystanie podczas przeprowadzania dowodu z technologii komunikacyjnych, np. wideokonferencji. Sąd, do którego wystosowano wniosek, musi wyrazić na to zgodę, chyba że jest to sprzeczne z jego prawem lub stoją temu na przeszkodzie poważne trudności praktyczne. W przypadku niewykonania wniosku sąd, do którego go wystosowano, musi poinformować o tym sąd go wystosowujący.

Jeżeli brak jest dostępu do środków technicznych, sądy mogą je sobie udostępnić na podstawie wzajemnego porozumienia.

77. Sąd, do którego wystosowano wniosek, powinien go wykonać zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego, chyba że sąd wystosowujący wniosek wystąpił o procedurę specjalną. Sąd ten przewodniczy przesłuchaniu, a przesłuchanie zwykle odbywa się w języku oficjalnym tego sądu. Do sądu tego należy także zorganizowanie przesłuchania i wezwanie świadków. W razie potrzeby stosuje się środki przymusu zgodnie z prawem tego sądu.

Świadek może skorzystać z prawa do odmowy składania zeznań, jeżeli jest to zgodne z prawem krajowym sądu wystosowującego wniosek lub sądu, do którego wystosowano wniosek.

78. W myśl art. 17 sąd może wystosować wniosek o bezpośrednie przeprowadzenie dowodu w innym państwie członkowskim; wniosek ten kieruje on do jednostki centralnej lub właściwych władz tego państwa. Bezpośrednie przeprowadzenie dowodu musi się odbyć dobrowolnie, bez środków przymusu. Sąd wystosowujący wniosek musi poinformować osoby przesłuchiwane, że przeprowadzenie dowodu jest dobrowolne.

Po otrzymaniu wniosku jednostka centralna lub właściwe władze państwa członkowskiego, do którego wystosowano wniosek, zawiadamiają sąd wystosowujący wniosek o tym, czy wniosek został przyjęty i na jakich warunkach zgodnie z prawem tego państwa członkowskiego ma być wykonany (na przykład sąd państwa członkowskiego, do którego wystosowano wniosek, może zostać wyznaczony do udziału w przeprowadzaniu dowodu). Sąd wystosowujący wniosek wykonuje go zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego, ale musi przy tym respektować warunki przewidziane w prawie państwa członkowskiego, do którego wystosowano wniosek. Podobnie jak art. 10 także art. 17 zachęca do korzystania z wideokonferencji. Jednostka centralna lub właściwe władze mogą odrzucić wniosek, jeżeli nie wchodzi on w zakres rozporządzenia z 2001 roku o przeprowadzaniu dowodów, jeżeli nie zawiera on wszystkich niezbędnych informacji lub jeżeli bezpośrednie przeprowadzanie dowodu jest sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa w ich państwie członkowskim.

Ostatnia aktualizacja: 17/11/2021

Stroną zarządza Komisja Europejska. Informacje na tej stronie nie muszą odzwierciedlać oficjalnego stanowiska Komisji Europejskiej, nie ponosi ona również odpowiedzialności za wszelkie informacje, dane czy odniesienia na niej zawarte. Więcej informacji na temat praw autorskich odnoszących się do stron UE znajduje się na stronie „Informacje prawne”.