Qrati ordinarji nazzjonali

Hemm tliet livelli ta’ qrati fir-Repubblika ta’ Ċipru. Il-Qorti Suprema u l-Qorti Kostituzzjonali Suprema jisimgħu, inter alia, kawżi fit-tielet istanza, skont is-setgħat mogħtija lilhom mill-Kostituzzjoni u l-leġiżlazzjoni rilevanti, il-Qorti tal-Appell tisma’ kawżi tat-tieni istanza fejn jiġi ppreżentat appell kontra deċiżjoni ta’ qorti tal-prim’ istanza u l-qrati tal-prim’ istanza li ġejjin:

• Il-Qorti Amministrattiva
• Il-qrati Distrettwali
• Il-qrati tal-Assize
• Il-Qorti tal-Familja
• Tribunal tal-Kontroll tal-Kera
• Tribunal għat-Tilwim Industrijali
• Il-Qorti Amministrattiva għall-Protezzjoni Internazzjonali
• Il-Qorti Militari
• Il-Qorti Kummerċjali, u
• Il-Qorti marittima.

Qrati ġenerali — Introduzzjoni

Il-Qorti Kostituzzjonali Suprema

Il-Qorti Kostituzzjonali Suprema hija magħmula minn disa’ mħallfin, li wieħed minnhom huwa l-President tal-Qorti. Il-Qorti Kostituzzjonali Suprema għandha s-setgħa eżerċitata mill-Qorti Kostituzzjonali Suprema skont il-Kostituzzjoni, sakemm ma jkunx previst mod ieħor fil-leġiżlazzjoni rilevanti. Il-Qorti Kostituzzjonali Suprema għandha tisma’ appell imressaq quddiem il-Qorti tal-Appell kontra deċiżjoni ta’ Qorti Amministrattiva dwar kwistjoni ta’ dritt pubbliku jew ta’ interess pubbliku prevalenti jew ta’ importanza pubblika ġenerali jew ta’ konsistenza tal-liġi fil-każ ta’ deċiżjonijiet konfliġġenti jew kontradittorji tal-Qorti tal-Appell, li tiddeċiedi fit-tielet u l-aħħar istanza fuq il-bażi ta’ applikazzjoni, wara proċedura ta’ appell minn qabel dwar kwistjonijiet legali relatati mas-sentenza tal-Qorti tal-Appell, li jirrigwardaw id-differenzjazzjoni ta’ ġurisprudenza stabbilita jew il-ħtieġa għal interpretazzjoni korretta, jew ta’ dispożizzjoni leġiżlattiva sostantiva primarja jew sekondarja, jew ta’ kwistjoni ewlenija ta’ interess pubbliku jew ta’ importanza pubblika ġenerali, jew ta’ kwistjoni ta’ konsistenza tal-liġi dwar deċiżjonijiet kunfliġġenti jew kontradittorji ta’ ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Appell. Huwa jaġixxi wkoll bħala kunsill tal-qorti li jannulla deċiżjoni tal-Kunsill Superjuri tal-Maġistratura.

Il-Qorti Suprema

Il-Qorti Suprema hija magħmula minn seba’ mħallfin, li wieħed minnhom huwa l-President tal-Qorti. Sakemm ma jkunx previst mod ieħor fil-leġiżlazzjoni rilevanti, il-Qorti Suprema għandha teżerċita l-ġurisdizzjoni u l-awtorità previsti mill-Kostituzzjoni, sakemm ma jkunx previst mod ieħor fil-leġiżlazzjoni rilevanti. Smigħ ta’ appell ippreżentat quddiem il-Qorti tal-Appell kontra deċiżjoni ta’ qorti li teżerċita ġurisdizzjoni ċivili u/jew kriminali, inkluża qorti ta’ ġurisdizzjoni speċjali, dwar kwistjoni ta’ interess pubbliku prevalenti jew ta’ importanza pubblika ġenerali jew konsistenza tal-liġi fuq deċiżjonijiet konfliġġenti jew kontradittorji tal-Qorti tal-Appell. Il-Qorti Suprema għandha tiddeċiedi fit-tielet u l-aħħar istanza abbażi ta’ applikazzjoni, wara proċedimenti ta’ appell ċivili jew kriminali preċedenti, dwar kwistjonijiet legali li jirriżultaw mis-sentenza tal-Qorti tal-Appell u relatati mad-differenzjazzjoni ta’ ġurisprudenza stabbilita jew il-ħtieġa għal interpretazzjoni korretta, jew ta’ liġi sostantiva primarja jew sekondarja, jew ta’ kwistjoni ewlenija ta’ interess pubbliku jew ta’ importanza pubblika ġenerali jew ta’ konsistenza tal-liġi fil-każ ta’ deċiżjonijiet konfliġġenti jew kontradittorji tal-Qorti tal-Appell, f’konformità mal-ġurisdizzjoni tagħha f’materji ċivili jew kriminali. Barra minn hekk, hija għandha tiddeċiedi dwar il-proċess mill-ġdid mill-Qorti tal-Appell jew mill-qorti tal-prim’ istanza tal-ġurisdizzjoni kriminali, skont il-każ, ta’ kawża kriminali li fir-rigward tagħha tkun ingħatat kundanna, jew fl-ewwel istanza u finali jew fl-appell, abbażi ta’ fatti jew fatti ġodda li, fl-opinjoni tagħha, jistgħu jannullaw, kompletament jew parzjalment, id-deċiżjoni, għandha ssir talba għall-esklużjoni ta’ Mħallef ta’ kwalunkwe qorti għajr il-Qorti Kostituzzjonali Suprema, wara r-rifjut ta’ tali applikazzjoni għal skwalifika mill-qorti tal-appell, u fl-aħħar nett, għandha toħroġ Regolament Proċedurali dwar il-funzjonament tal-Qorti tal-Appell.

Il-Qorti Suprema għandha ġurisdizzjoni esklużiva biex toħroġ il-mandati prerogattivi ta’ Habeas Corpus, Mandamus, Certiorari, Quo Warranto u Projbition.

Qorti tal-Appell

Il-Qorti tal-Appell għandha tkun il-qorti tat-tieni istanza fir-Repubblika u sakemm ma jkunx previst mod ieħor, għandu jkollha l-ġurisdizzjoni li tiddeċiedi dwar kwalunkwe appell kontra deċiżjoni ta’ kwalunkwe qorti għajr il-Qorti Kostituzzjonali Suprema u l-Qorti Suprema. Bħala regola, l-appelli jinstemgħu minn 3 imħallef. Is-seduta tal-appell hija bbażata fuq il-proċess verbal tal-proċedimenti fl-ewwel istanza (ħlief f’każijiet eċċezzjonali fejn ikun possibbli li tinstema’ u tingħata xhieda). Billi teżerċita l-ġurisdizzjoni tal-appell tagħha, il-Qorti tal-Appell tista’ tilqa’, tbiddel jew tannulla d-deċiżjoni kkontestata, jew tordna li l-kawża tinstema’ mill-ġdid.

Il-qrati Distrettwali

Il-qrati distrettwali jisimgħu fl-ewwel istanza l-kawżi ċivili kollha (ħlief għall-kawżi tal-qorti marittima) kif ukoll il-kawżi kriminali għal reati punibbli bi priġunerija sa 5 snin. Kull distrett amministrattiv f’Ċipru għandu Qorti Distrettwali. Il-kawżi jinstemgħu minn imħallef wieħed u ma hemm l-ebda ġurija.

Il-qrati tal-Assize

Il-qrati tal-Assize jisimgħu kawżi kriminali biss. Ġeneralment jisimgħu l-aktar każijiet serji li jinvolvu reati li għalihom hemm sentenza massima ta’ ħabs ta’ aktar minn 5 sena. Kull qorti tal-assize tikkonsisti minn 3 imħallef. Id-deċiżjonijiet jittieħdu b’vot ta’ maġġoranza. Ma hemm l-ebda ġurija.

Bażijiet ta’ data ġuridiċi

Għad m’hemm l-ebda bażi tad-data ġuridika uffiċjali. Hemm għadd ta’ bażijiet ta’ data legali privati, li wħud minnhom joffru servizzi ta’ abbonati filwaqt li oħrajn jipprovdu aċċess mingħajr ħlas.

Fihom informazzjoni dwar sentenzi tal-qorti u leġiżlazzjoni primarja.

Links rilevanti

Il-Qorti Suprema ta’ Ċipru