Εθνική νομοθεσία

Νομικές πηγές

Είδη νομικών πράξεων — περιγραφή

Το Σύνταγμα προβλέπει το πλαίσιο για την οργάνωση του κράτους των Κάτω Χωρών και αποτελεί τη βάση της νομοθεσίας. Σημαντική πηγή δικαίου αποτελούν οι συνθήκες μεταξύ των Κάτω Χωρών και άλλων κρατών. Το άρθρο 93 του Συντάγματος ορίζει ότι οι διατάξεις των συνθηκών και των αποφάσεων διεθνών οργανισμών μπορούν να έχουν άμεσο αποτέλεσμα στην ολλανδική έννομη τάξη. Στην περίπτωση αυτή, οι διατάξεις αυτές υπερβαίνουν την ολλανδική νομοθεσία. Η ισχύουσα νομοθεσία στο Βασίλειο των Κάτω Χωρών δεν εφαρμόζεται εάν δεν συνάδει με τις προαναφερθείσες διατάξεις. Κατά συνέπεια, οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που περιέχονται σε συνθήκες, κανονισμούς και οδηγίες αποτελούν σημαντική πηγή του δικαίου των Κάτω Χωρών.

Ο Καταστατικός Χάρτης του Βασιλείου των Κάτω Χωρών ρυθμίζει τις πολιτικές σχέσεις μεταξύ των Κάτω Χωρών, της Αρούμπα, του Κουρασάο και του Αγίου Μαρτίνου.

Οι νόμοι εκδίδονται σε εθνικό επίπεδο. Βάσει νομοθετικής εξουσιοδότησης, η κεντρική κυβέρνηση μπορεί να θεσπίζει (περαιτέρω) κανόνες με κυβερνητικά διατάγματα και υπουργικούς κανονισμούς. Είναι επίσης δυνατό να εκδοθούν ανεξάρτητοι διοικητικοί κανονισμοί (που δεν βασίζονται σε νόμο). Το Σύνταγμα απονέμει κανονιστικές εξουσίες στους κατώτερους οργανισμούς δημοσίου δικαίου (επαρχίες, δήμους και συμβούλια υδάτων).

Η νομολογία αποτελεί πηγή δικαίου, διότι η σημασία των δικαστικών αποφάσεων δεν εξαντλείται στη συγκεκριμένη υπόθεση για την οποία εκδίδεται κάθε απόφαση. Οι αποφάσεις των ανώτερων δικαστηρίων παρέχουν κατευθυντήριες γραμμές. Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου των Κάτω Χωρών (Hoge Raad), διότι καθήκον αυτού του δικαστηρίου είναι να εξασφαλίζει την ομοιόμορφη εφαρμογή του νόμου. Κατά συνέπεια, στις νέες υποθέσεις, το κατώτερο δικαστήριο λαμβάνει υπόψη την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου κατά την έκδοση της δικής του απόφασης.

Οι γενικές αρχές του δικαίου δεσμεύουν την κυβέρνηση και την απονομή δικαιοσύνης. Ενίοτε ο νόμος αναφέρεται σε γενικές αρχές του δικαίου, όπως και ο Αστικός Κώδικας (κοινή λογική και ευθυδικία). Το δικαστήριο μπορεί επίσης να βασιστεί στις γενικές αρχές του δικαίου κατά την έκδοση αποφάσεων.

Το εθιμικό δίκαιο, που επίσης αναφέρεται ως άγραφο δίκαιο, αποτελεί πρόσθετη πηγή δικαίου. Κατ’ αρχήν, το έθιμο εφαρμόζεται μόνον όταν ο νόμος παραπέμπει σε αυτό, αλλά και το δικαστήριο μπορεί επίσης να λάβει υπόψη το έθιμο στην απόφασή του, αν υπάρχει σύγκρουση. Το εθιμικό δίκαιο δεν μπορεί να αποτελέσει πηγή δικαίου για τη στοιχειοθέτηση ποινικού αδικήματος (άρθρο 16 του Συντάγματος).

Ιεράρχηση των κανόνων

Σύμφωνα με το άρθρο 94 του Συντάγματος, ορισμένοι κανόνες του διεθνούς δικαίου υπερισχύουν ιεραρχικώς των υπολοίπων: οι νομοθετικές διατάξεις που δεν συνάδουν με αυτούς τους κανόνες του διεθνούς δικαίου δεν εφαρμόζονται. Το ευρωπαϊκό δίκαιο, εκ φύσεως, υπερισχύει του εθνικού δικαίου. Ακολουθεί ο Καταστατικός Χάρτης, το Σύνταγμα και οι πράξεις του Κοινοβουλίου. Οι εν λόγω πηγές του δικαίου υπερισχύουν των άλλων νομοθετικών κανόνων. Οι πράξεις του Κοινοβουλίου θεσπίζονται από κοινού από την κυβέρνηση και από τα δύο κοινοβουλευτικά σώματα (τους αιρετούς εκπροσώπους του λαού).

Προβλέπεται επίσης ότι ένας νόμος μπορεί να απολέσει την ισχύ του εν όλω ή εν μέρει μόνο λόγω μεταγενέστερου νόμου. Επίσης, ισχύει ο γενικός ερμηνευτικός κανόνας ότι οι ειδικοί νόμοι υπερισχύουν των γενικών. Επιπλέον, σύμφωνα με τη νομική παράδοση της ηπειρωτικής Ευρώπης, ο νόμος θεωρείται ιεραρχικά ανώτερη πηγή δικαίου από τη νομολογία.

Θεσμικό πλαίσιο

Αρχές αρμόδιες για την έκδοση νομοθετικών πράξεων

Η νομοθετική διαδικασία

Οι νόμοι θεσπίζονται από κοινού από την κυβέρνηση και τα δύο κοινοβουλευτικά σώματα. Νομοθετικές προτάσεις μπορούν να υποβληθούν από την κυβέρνηση ή από την Κάτω Βουλή. Το Συμβούλιο της Επικρατείας γνωμοδοτεί σχετικά με τις νομοθετικές προτάσεις και με τα κυβερνητικά διατάγματα. Συνήθως ζητείται η γνώμη άλλων ενδιαφερομένων κατά το στάδιο της εκπόνησης νομοθετικής πρότασης.

Συνήθως, το Υπουργικό Συμβούλιο εγκρίνει τις νομοθετικές προτάσεις και τις αποστέλλει στο γνωμοδοτικό τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας. Μετά την έκδοση της γνωμοδότησης, η κυβέρνηση εκπονεί νέα έκθεση. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση αποστέλλει τη νομοθετική πρόταση — με τις τυχόν απαιτούμενες τροποποιήσεις — στην Κάτω Βουλή μέσω Βασιλικού Μηνύματος (Koninklijke boodschap). Η πρόταση μπορεί να τροποποιηθεί ενόσω συζητείται από την Κάτω Βουλή. Η Κάτω Βουλή έχει το δικαίωμα τροποποιήσεων. Αφού γίνει δεκτή από την Κάτω Βουλή, συζητείται από την Άνω Βουλή. Η Άνω Βουλή μπορεί μόνο να εγκρίνει ή να απορρίψει τη νομοθετική πρόταση. Στο στάδιο αυτό, δεν μπορούν να γίνουν περαιτέρω τροποποιήσεις. Μετά την έγκριση από την Άνω Βουλή, ο βασιλιάς και ο Υπουργός υπογράφουν το νομοθετικό κείμενο και έτσι τίθεται σε ισχύ ο νόμος.

Νομικές βάσεις δεδομένων

Το overheid.nl είναι το κεντρικό σημείο πρόσβασης για όλες τις επίσημες πληροφορίες από ολλανδικούς οργανισμούς του δημόσιου τομέα. Μέσω της οποίας παρέχεται πρόσβαση, μεταξύ άλλων στην εθνική και τοπική νομοθεσία. Οι ακόλουθες βάσεις δεδομένων αποτελούν μέρος αυτής της πύλης.

Η officielebekendmakingen.nl μπορεί να βρει το Δελτίο Πράξεων και Διατάξεων, την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, το Tractatenblad και τις τέσσερις gazettes της περιφερειακής κυβέρνησης. Μπορείτε επίσης να βρείτε εδώ τα έγγραφα συνεδρίασης του ολλανδικού κοινοβουλίου (συμπεριλαμβανομένης της κοινοβουλευτικής εξέτασης νομοθετικών προτάσεων).

Το Wetten.overheid.nl περιέχει τα ενοποιημένα κείμενα της εθνικής νομοθεσίας και των εθνικών συμβάσεων.

Το Lokalregelelgeving.overheid.nl περιέχει τους ενοποιημένους κανονισμούς όλων των περιφερειακών αρχών (επαρχιών, δήμων, συμβουλίων υδάτων και οργανισμών συνεργασίας).

Υπάρχει επίσης μια βάση δεδομένων με πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής των ευρωπαϊκών οδηγιών στις Κάτω Χώρες.

Παρέχεται δωρεάν πρόσβαση;

Όλες αυτές οι βάσεις δεδομένων είναι διαθέσιμες δωρεάν.

Σε ποιες γλώσσες είναι διαθέσιμη;

Όλες οι βάσεις δεδομένων είναι διαθέσιμες μόνο στα ολλανδικά.