Leġiżlazzjoni nazzjonali

Países Baixos

Din il-paġna tipprovdilek informazzjoni dwar is-sistema ġudizzjarja fin-Netherlands. Il-Gvern Olandiż huwa magħmul mill-Ministri u r-Re. Għal dak l-għan, in-Netherlands huma xi ħaġa ta’ eċċezzjoni fost il-monarkiji tal-Ewropa tal-Punent, li fil-biċċa l-kbira tagħhom il-monarka mhuwiex parti mill-gvern. Sa mir-rieżami komprensiv tal-Kostituzzjoni fl-1848, in-Netherlands kien monarkija kostituzzjonali b’sistema parlamentari.

Conteúdo fornecido por
Países Baixos

Sorsi ġuridiċi

Tipi ta’ strumenti legali — deskrizzjoni

Il-Kostituzzjoni tipprovdi l-qafas għall-organizzazzjoni tal-istat Olandiż u tifforma l-bażi għal-leġiżlazzjoni. It-Trattati bejn in-Netherlands u stati oħra huma sors ewlieni tal-liġi. L-Artikolu 93 tal-Kostituzzjoni jipprovdi li d-dispożizzjonijiet tat-trattati u d-deċiżjonijiet ta’ organizzazzjonijiet internazzjonali jista’ jkollhom effett dirett fl-ordinament ġuridiku Olandiż. F’dak il-każ, dawn id-dispożizzjonijiet imorru lil hinn mil-leġiżlazzjoni Netherlandiża. Il-miżuri legali li huma fis-seħħ fir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi ma japplikawx jekk ikunu inkompatibbli ma’ dawn id-dispożizzjonijiet. Għalhekk, ir-regolamenti tal-Unjoni Ewropea stabbiliti fit-trattati, ir-regolamenti u d-direttivi huma sors ewlieni tal-liġi fil-Pajjiżi l-Baxxi.

Il-Karta għar-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi tirregola r-relazzjoni kostituzzjonali bejn il-Pajjiżi l-Baxxi, Aruba, Curaçao u Sint Maarten.

Il-liġijiet isiru fil-livell nazzjonali. Permezz ta’ delega bil-liġi, il-gvern ċentrali jista’ jistabbilixxi (ulterjorment) regoli f’digrieti fil-kunsill u fir-regolamenti ministerjali. Ordnijiet indipendenti fil-kunsill (li mhumiex derivati minn liġi) huma possibbli wkoll. Il-Kostituzzjoni tagħti awtorità regolatorja lill-korpi inferjuri skont il-liġi pubblika (provinċji, muniċipalitajiet u bordijiet tal-ilma).

Il-ġurisprudenza hija sors tal-liġi, peress li d-deċiżjonijiet tal-qorti għandhom sinifikat usa’ mill-każ speċifiku li fih ingħatat is-sentenza. Id-deċiżjonijiet tal-qrati superjuri jservu bħala gwida. Id-deċiżjonijiet tal-Qorti Suprema huma partikolarment awtorevoli peress li l-kompitu ta’ din il-qorti huwa li tippromwovi l-uniformità fil-liġi. F’każijiet ġodda, għalhekk, il-qorti inferjuri tikkunsidra deċiżjoni tal-Qorti Suprema meta tasal għal sentenza.

Il-prinċipji ġenerali tal-liġi huma ta’ rilevanza għall-gvern u għat-tneħħija tal-ġustizzja. Xi drabi l-liġi tirreferi għall-prinċipji ġenerali tal-liġi, bħalma jagħmel il-Kodiċi Ċivili (raġonevolezza u ġustizzja). Il-Qorti tista’ wkoll tieħu sehemha mill-prinċipji ġenerali tal-liġi meta tagħti s-sentenza.

Il-liġi konswetudinarja, magħrufa wkoll bħala liġi mhux miktuba, hija sors ieħor tal-liġi. Fil-prinċipju, użanza hija rilevanti biss jekk il-liġi tirreferi għaliha, iżda xorta l-qorti tista’ tieħu kont tal-użanza fis-sentenza tagħha f’każ ta’ kunflitt. Il-liġi konswetudinarja ma tistax tkun sors tal-liġi meta jiġi stabbilit reat kriminali (l-Artikolu 16 tal-Kostituzzjoni).

Ġerarkija ta’ normi

L-Artikolu 94 tal-Kostituzzjoni jiddikjara li xi regoli tad-dritt internazzjonali jieħdu preċedenza ġerarkika: id-dispożizzjonijiet statutorji li huma inkompatibbli ma’ dawn ir-regoli tad-dritt internazzjonali ma japplikawx. Id-dritt Ewropew, min-natura tiegħu, jieħu preċedenza fuq il-liġi nazzjonali. Dan huwa segwit mill-Karta, il-Kostituzzjoni u l-Atti tal-Parlament. Dawn jikklassifikaw’ il fuq minn regolamenti oħra. L-atti tal-Parlament jiġu adottati b’mod konġunt mill-gvern u l-Istati Ġenerali (ir-rappreżentanti eletti tal-poplu).

Huwa stipulat ukoll li liġi tista’ titlef kompletament jew parzjalment l-effett tagħha biss bħala riżultat ta’ liġi sussegwenti. Barra minn hekk, hemm regola ġenerali ta’ interpretazzjoni li l-liġijiet speċifiċi jikklassifikaw fuq il-liġijiet ġenerali. Barra minn hekk, fit-tradizzjoni kontinentali, il-liġi miktuba hija meqjusa bħala sors ogħla ta’ liġi mill-każistika.

Qafas Istituzzjonali

L-awtoritajiet responsabbli għall-adozzjoni tad-dispożizzjonijiet legali

Il-proċess leġiżlattiv

L-atti tal-Parlament jiġu adottati b’mod konġunt mill-gvern u l-Istati Ġenerali. Il-proposti leġiżlattivi jistgħu jiġu ppreżentati mill-gvern jew mill-Kamra ta’ Isfel tal-Istati Ġenerali. Il-Kunsill tal-Istat jagħti pariri dwar proposti leġiżlattivi, kif ukoll dwar ordnijiet fil-Kunsill. Partijiet ikkonċernati oħra ġeneralment jiġu kkonsultati meta tkun qed titħejja proposta leġiżlattiva.

Normalment, il-Kunsill tal-Ministri jadotta proposti leġiżlattivi u jibgħathom lid-Diviżjoni Konsultattiva tal-Kunsill tal-Istat għar-rakkomandazzjoni tagħha. Il-Gvern iwieġeb għal dik ir-rakkomandazzjoni billi jfassal rapport ieħor. Imbagħad, il-gvern jibgħat il-proposta leġiżlattiva — bi kwalunkwe emenda meħtieġa — lill-Kamra ta’ Isfel permezz tal-Messaġġ Irjali. Il-proposta tista’ tiġi emendata waqt li tkun qed tiġi diskussa mill-Kamra Inferjuri. Hija l-Kamra ta’ Isfel li għandha d-dritt li temenda. Ladarba tiġi aċċettata mill-Kamra ta’ Isfel, il-Kamra ta’ Fuq tiddibatti l-proposta. Il-Kamra ta’ Fuq tista’ tadotta jew tirrifjuta biss il-proposta leġiżlattiva. L-ebda emenda oħra ma tista’ ssir f’dan l-istadju. Ladarba jiġi aċċettat mill-Kamra Superjuri, it-test leġiżlattiv jiġi ffirmat mir-Re u l-Ministru, u wara dan isir liġi.

Bażijiet ta’ data ġuridiċi

Overheid.nl huwa l-punt ta’ aċċess ċentrali għall-informazzjoni uffiċjali kollha mill-organizzazzjonijiet Netherlandiżi tas-settur pubbliku. Din il-paġna tipprovdi aċċess għal-leġiżlazzjoni lokali u nazzjonali. Il-bażijiet tad-data li ġejjin huma parti minn dan il-portal.

Officielebekendmakingen.nl jista’ jsib il-Bullettin tal-Atti u d-Digrieti, il-Gazzetta tal-Gvern, it-Tractatenblad u l-erba’ gazzetti tal-gvern reġjonali. Hawnhekk tista’ ssib ukoll id-dokumenti tal-laqgħa tal-Parlament Netherlandiż (inkluża l-kunsiderazzjoni parlamentari tal-proposti leġiżlattivi).

Wetten.overheid.nl fiha t-testi konsolidati tal-leġiżlazzjoni u l-konvenzjonijiet nazzjonali.

Lokalregelelgeving.overheid.nl fiha r-regolamenti konsolidati tal-awtoritajiet reġjonali kollha (provinċji, muniċipalitajiet, bordijiet tal-ilma u organizzazzjonijiet ta’ kooperazzjoni).

Hemm ukoll bażi tad-data b’informazzjoni dwar kif id-direttivi Ewropej ġew implimentati fin-Netherlands.

Tista’ tiġi aċċessata mingħajr ħlas?

Dawn il-bażijiet tad-data kollha jistgħu jiġu kkonsultati mingħajr ħlas.

B’liema lingwi hija disponibbli?

Il-bażijiet tad-data kollha huma disponibbli bl-Olandiż biss.

L-aħħar aġġornament: 15/02/2024

Din hija verżjoni tradotta awtomatikament tal-kontenut. Is-sid ta’ din il-paġna ma jaċċetta ebda responsabbiltà jew obbligazzjoni fir-rigward tal-kwalità ta’ dan it-test tradott b'mod awtomatiku.