Kif taħdem
Talba tintbagħat minn awtorità ġudizzjarja f’pajjiż tal-UE biex tiġi arrestata persuna, li tinsab fi Stat Membru ieħor, u tiġi kkonsenjata għall-prosekuzzjoni, jew biex tiġi eżegwita sentenza ta’ kustodja jew ordni ta’ detenzjoni maħruġa fl-ewwel pajjiż. Il-mekkaniżmu huwa bbażat fuq il-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji. Huwa operattiv fil-pajjiżi kollha tal-UE permezz ta’ kuntatti diretti bejn l-awtoritajiet ġudizzjarji.
Fl-applikazzjoni tal-mandat, l-awtoritajiet iridu jirrispettaw id-drittijiet proċedurali tal-persuni suspettati jew akkużati — bħad-dritt għall-informazzjoni, id-dritt għal avukat, u possibbilment għal interpretu, u għall-għajnuna legali kif stipulat mil-liġi fil-pajjiż fejn ikunu ġew arrestati.
Kif inhu differenti mill-estradizzjoni tradizzjonali?
- Limiti ta’ żmien stretti
l-pajjiż fejn il-persuna tiġi arrestata, l-istat eżekutorju, irid jieħu deċiżjoni finali dwar l-eżekuzzjoni tal-MAE fi żmien 60 jum wara l-arrest tal-persuna.
Jekk il-persuna tagħti l-kunsens tagħha għaċ-ċessjoni, id-deċiżjoni taċ-ċessjoni trid tittieħed fi żmien 10 ijiem.
Il-persuna rikjesta trid tiġi kkonsenjata malajr kemm jista’ jkun f’data miftiehma bejn l-awtoritajiet ikkonċernati, u mhux aktar tard minn 10 jum wara d-deċiżjoni finali dwar l-eżekuzzjoni tal-MAE. - Verifika tal-kriminalità doppja — m’għadhiex meħtieġa għal 32 kategoriji ta’ reati
Għal 32 kategoriji ta’ reati, ma hemm l-ebda verifika dwar jekk l-att huwiex reat kriminali fiż-żewġ pajjiżi. L-uniku rekwiżit huwa li l-att irid ikun punibbli b’perjodu massimu ta’ mill-inqas 3 snin priġunerija fl-istat emittenti.
Għal reati oħra, il-konsenja tista’ tkun soġġetta għall-kondizzjoni li l-att jikkostitwixxi reat fl-istat ta’ eżekuzzjoni. - L-ebda Deċiżjoni ta’
involviment politikuma ssir mill-awtoritajiet ġudizzjarji waħedhom, mingħajr ma jkunu involuti kunsiderazzjonijiet politiċi. - Il-konsenja ta’ ċittadini ta’pajjiżi
tal-UE ma jistgħux jibqgħu jirrifjutaw li jikkonsenjaw iċ-ċittadini tagħhom stess, sakemm ma jieħdux f’idejhom l-eżekuzzjoni tas-sentenza ta’ ħabs kontra l-persuna rikjesta. - Garanziji
L-awtorità ġudizzjarja eżekutorja tista’ titlob garanziji li:
A. wara ċertu perjodu l-persuna jkollha d-dritt li titlob rieżami, jekk il-piena imposta tkun sentenza ta’ għomor il-ħabs.
b. il-persuna mfittxija tista’ tagħmel kwalunkwe żmien li jirriżulta fil-ħabs fil-pajjiż ta’ eżekuzzjoni, jekk tkun ċittadin jew resident abitwali ta’ dak il-pajjiż.
Raġunijiet limitati għar-rifjut
L-awtorità ġudizzjarja eżekutorja tista’ tirrifjuta l-konsenja tal-persuna rikjesta biss jekk tapplika waħda mir-raġunijiet għan-nuqqas ta’ eżekuzzjoni obbligatorja jew fakultattiva:
Raġunijiet obbligatorji
- amnestija (il-pajjiż eżekutorju seta’ jipproċedi kontriha, u r-reat huwa kopert minn amnestija f’dak il-pajjiż).
- il-persuna kienet diġà ġġudikata fuq l-istess reat (ne bis in idem)
- minuri (il-persuna ma tkunx għadha laħqet l-età ta’ responsabilità penali fil-pajjiż eżekutorju)
Raġunijiet fakultattivi — bħal:
- nuqqas ta’ kriminalità doppja għal reati minbarra t-32 elenkati fl-Artikolu 2(2) tad-Deċiżjoni Kwadru dwar il-MAE
- ġuriżdizzjoni territorjali
- proċedura kriminali pendenti fil-pajjiż tal-eżekuzzjoni
- preskrizzjonijiet, eċċ.
Manwal dwar kif jinħareġ u jiġi eżegwit MAE
Fis-17 ta’ Novembru 2023, il-Kummissjoni Ewropea ħarġet edizzjoni ġdida tal-Manwal dwar kif jinħareġ u jiġi eżegwit Mandat ta’ Arrest Ewropew (MAE). Bl-għan li l-prattikanti legali Ewropej jiffaċilitaw u jissimplifikaw ix-xogħol ta’ kuljum tal-awtoritajiet ġudizzjarji kkonċernati. Il-manwal jipprovdi gwida dettaljata dwar il-passi proċedurali għall-ħruġ u l-eżekuzzjoni ta’ MAE u jgħin lill-prattikanti legali matul kull pass tal-proċedura ta’ konsenja. Din il-verżjoni riveduta tal-2023 tirrifletti wkoll il-ġurisprudenza tal-QĠUE li qed tevolvi malajr dwar il-MAE u l-bidliet fis-sistema tas-SIS.
Il-manwal fil-lingwi kollha jinsab hawnhekk: Link permanenti tal-EUR-Lex
Statistika dwar l-operat tal-MAE
Fl-2018, bħala medja, il-persuni rikjesti ġew ikkonsenjati:
- bil-kunsens — fi żmien 16,4 jum
- mingħajr kunsens — fi żmien 45 jum.
Fl-2019, bħala medja, il-persuni rikjesti ġew ikkonsenjati:
- bil-kunsens — fi żmien 16,7 jum
- mingħajr kunsens — fi żmien 55,75 jum.
Fl-2020, bħala medja, il-persuni rikjesti ġew ikkonsenjati:
- bil-kunsens — fi żmien 21,25 jum
- mingħajr kunsens — fi żmien 72,45 jum.
Fl-2021, bħala medja, il-persuni rikjesti ġew ikkonsenjati:
- Bil-kunsens — fi żmien 20,14 jum
- Mingħajr kunsens — 53,72 jum.
Tweġibiet għall-kwestjonarju dwar il-MAE: 2014 (1 582 KB) | 2015 (1479 Kb) | 2016 (1732 Kb) | 2017 (1268 Kb) | 2018 (1552 Kb) | 2019 (1082 Kb) | 2020 (1479 Kb) | 2021 (1450 Kb)
Id-data mhix disponibbli għall-pajjiżi kollha; madankollu, id-data tal-MAE maħruġa hija kompluta għall-2015, l-2016 u l-2017.
MAE | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
Maħruġa | 14.948 | 16.144 | 16.636 | 17.491 | 17.471 | 20.226 | 15.938 | 14.789 |
Eżegwit | 5.535 | 5.304 | 5.812 | 6.317 | 6.976 | 5.665 | 4.397 | 5.144 |
Proġetti ffinanzjati taħt il-Programm Ġustizzja
Il-proġett ta’ riċerka InAbsentiEAW huwa studju legali komparattiv dwar il-MAE dwar persuni li ma kinux preżenti fil-proċeduri li wasslu għall-kundanna tagħhom (proċedimentiin absentia). Il-prattika turi li spiss ikun hemm problemi fil-ħruġ u l-eżekuzzjoni ta’ tali MAE. L-għan tal-proġett ta’ riċerka kien li jiġu analizzati l-kawżi għal dawn il-problemi u li jiġu fformulati standards komuni għall-ħruġ ta’ tali MAE biex tiġi żgurata l-eżekuzzjoni bla xkiel u ġusta tagħhom. Ir-riċerka twettqet permezz ta’ studji ta’ każijiet mill-Belġju, l-Ungerija, l-Irlanda, in-Netherlands, il-Polonja u r-Rumanija.
Il-MAE u l-Kundizzjonijiet ta’ Detenzjoni
Għalkemm l-Istati Membri kollha jridu jikkonformaw mal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem (KEDB), fil-prattika hemm differenzi sinifikanti fir-rigward tal-arrest preventiv, u l-kundizzjonijiet materjali ta’ detenzjoni jvarjaw ħafna bejn l-Istati Membri. Kif rikonoxxut mill-QĠUE fis-sentenza Aranyosi/Căldăraru, dawn id-differenzi fil-kundizzjonijiet ta’ detenzjoni għandhom impatt reali fuq il-fiduċja reċiproka bejn l-Istati Membri u l-operat tal-MAE. Mill-2016, l-eżekuzzjoni ta’ MAE ġiet ittardjata jew irrifjutata għal raġunijiet ta’ riskju reali ta’ ksur tad-drittijiet fundamentali fi kważi 300 każ.
Sabiex tissaħħaħ il-kooperazzjoni ġudizzjarja f’materji kriminali u jittejbu l-kundizzjonijiet tad-detenzjoni madwar l-UE, il-Kummissjoni adottat Rakkomandazzjoni dwar id-drittijiet proċedurali tal-persuni suspettati u akkużati soġġetti għal arrest preventiv u dwar il-kundizzjonijiet materjali ta’ detenzjoni fit-8 ta’ Diċembru 2022. Din ir-Rakkomandazzjoni tipprovdi ħarsa ġenerali konsolidata lejn l-istandards minimi Ewropej magħżula għall-kundizzjonijiet materjali tad-detenzjoni u d-drittijiet proċedurali fl-arrest preventiv b’enfasi fuq oqsma ta’ prijorità ewlenin għall-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali tal-priġunieri.
Links relatati
Din hija verżjoni tradotta awtomatikament tal-kontenut. Is-sid ta’ din il-paġna ma jaċċetta ebda responsabbiltà jew obbligazzjoni fir-rigward tal-kwalità ta’ dan it-test tradott b'mod awtomatiku.