Αφερεγγυότητα/πτώχευση

1 Εναντίον ποιων μπορούν να κινηθούν διαδικασίες αφερεγγυότητας;

Οι διαδικασίες αφερεγγυότητας μπορούν να στραφούν κατά εμπόρων και κατά ενώσεων προσώπων  με νομική προσωπικότητα που επιδιώκουν οικονομικό σκοπό.

2 Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την έναρξη διαδικασιών αφερεγγυότητας;

Για την έναρξη της διαδικασίας απαιτείται  αίτηση  από τον ίδιο τον οφειλέτη ή  από  πιστωτή που έχει έννομο συμφέρον ή από τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών  όταν υφίστανται λόγοι δημοσίου συμφέροντος . Προϋποθέσεις  για το άνοιγμα της διαδικασίας : α) όταν την κήρυξη ζητεί  πιστωτής, να έχει περιέλθει ο οφειλέτης σε κατάσταση  παύσης των πληρωμών, β)  όταν την κήρυξη της ζητά ο ίδιος ο οφειλέτης αρκεί και επαπειλούμενη αδυναμία του  πληρωμών. Το δικαστήριο ορίζει την ημερομηνία παύσης των πληρωμών, η οποία δεν μπορεί να απέχει πλέον των δυο ετών από την δημοσίευση της απόφασης. Ο  Πρόεδρος του Δικαστηρίου, μετά την αίτηση οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον , μπορεί να διατάζει όποιο μέτρο κρίνει αναγκαίο  για να αποτραπεί κάθε επιζήμια για τους πιστωτές  μεταβολή της περιουσίας του οφειλέτη.  Τα  μέτρα αυτά παύουν αυτοδικαίως με την έκδοση της πτωχευτικής απόφασης.

3 Ποια περιουσιακά στοιχεία ανήκουν στην πτωχευτική περιουσία; Πώς αντιμετωπίζονται τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται από τον οφειλέτη ή που περιέρχονται σε αυτόν μετά την έναρξη της διαδικασίας αφερεγγυότητας;

Στην πτωχευτική περιουσία ανήκει το σύνολο της περιουσίας που ανήκει στον οφειλέτη οπουδήποτε και αν βρίσκεται , κατά την κήρυξη της πτώχευσης. Δεν περιλαμβάνονται α)  τα ακατάσχετα, ήτοι πράγματα απολύτως απαραίτητα για τις στοιχειώδεις ανάγκες επιβίωσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του  και πράγματα που είναι απαραίτητα για πρόσωπα (οφειλέτες) που με την προσωπική εργασία τους αποκτούν όσα τους χρειάζονται για να ζήσουν, β) τα εξαιρούμενα με ειδικές διατάξεις νόμου. Επίσης δεν περιλαμβάνονται ότι αποκτά ο οφειλέτης μετά την κήρυξη της πτώχευσης.

4 Ποιες εξουσίες έχουν ο οφειλέτης και ο διαχειριστής της διαδικασίας αφερεγγυότητας, αντίστοιχα;

Ο οφειλέτης από την κήρυξη της πτώχευσης, στερείται αυτοδικαίως  την διοίκηση της περιουσίας του ήτοι την διαχείριση και την διάθεσή της .Κάθε πράξη διοίκησης εκ μέρους του , χωρίς την σύμπραξη του συνδίκου είναι ανενεργής. Την διοίκηση της περιουσίας αναλαμβάνει ο σύνδικος . Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις,  που ορίζει ο νόμος,  μπορεί να ανατεθεί στον οφειλέτη η διοίκηση της περιουσίας του. Ως σύνδικος διορίζεται δικηγόρος με πενταετή τουλάχιστον υπηρεσία. Το έργο του συνδίκου επιβλέπει ο Εισηγητής Δικαστής. Για ορισμένες πράξεις του συνδίκου,  απαιτείται  άδεια του Πτωχευτικού Δικαστηρίου. Το Πτωχευτικό Δικαστήριο ασκεί την ανώτατη εποπτεία στη διεύθυνση των εργασιών της πτώχευσης.

5 Κάτω από ποιες προϋποθέσεις μπορεί να προταθεί συμψηφισμός;

Η κήρυξη της πτώχευσης δεν θίγει  το δικαίωμα του πιστωτή να προτείνει συμψηφισμό ανταπαίτησης του προς την αντίστοιχη απαίτηση του οφειλέτη, εφόσον  οι προϋποθέσεις του συμψηφισμού συνέτρεξαν  πριν την κήρυξη της πτώχευσης. Οι απαγορεύσεις συμψηφισμού όπου ισχύουν , εφαρμόζονται και στην πτώχευση.

6 Ποια αποτελέσματα έχουν οι διαδικασίες αφερεγγυότητας επί των υφισταμένων συμβάσεων στις οποίες ο οφειλέτης αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος;

Οι κατά το χρόνο κήρυξης της πτώχευσης εκκρεμείς αμφοτεροβαρείς συμβάσεις , στις οποίες συμβαλλόμενος είναι ο οφειλέτης, διατηρούν της ισχύ τους, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά από τον Πτωχευτικό Κώδικα . Ο σύνδικος με την άδεια του Εισηγητή Δικαστή, έχει το δικαίωμα να εκπληρώσει τις εκκρεμείς συμβάσεις και να απαιτήσει την εκπλήρωση από τον αντισυμβαλλόμενο. Συμβάσεις διαρκούς χαρακτήρα  διατηρούν την ισχύ τους, εφόσον δεν προβλέπεται διαφορετικά από τον  νόμο. Εξαιρούνται  οι χρηματοοικονομικές συμβάσεις. Οι ρυθμίσεις του πτωχευτικού νόμου δεν θίγουν το δικαίωμα καταγγελίας που προβλέπει ο νόμος ή η σύμβαση. Η κήρυξη της πτώχευσης  αποτελεί λόγο λύσεως των συμβάσεων προσωπικού χαρακτήρα, όπου συμβαλλόμενο μέρος είναι ο οφειλέτης. Ο σύνδικος μπορεί να μεταβιβάσει σε τρίτο συμβατική σχέση με αντισυμβαλλόμενο τον οφειλέτη. Με την κήρυξη της πτώχευσης λύεται η σχέση εργασίας.

7 Ποια αποτελέσματα έχουν οι διαδικασίες αφερεγγυότητας επί των ατομικών διώξεων εκ μέρους πιστωτών (εκτός εάν υφίσταται εκκρεμοδικία);

Από την κήρυξη της πτωχεύσεως αναστέλλονται αυτοδικαίως  όλα τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα των πιστωτών κατά του οφειλέτη για την ικανοποίηση ή εκπλήρωση πτωχευτικών τους απαιτήσεων,  με την επιφύλαξη των ρυθμίσεων για τους ενέγγυους πιστωτές , για τους οποίους δεν ισχύει η αναστολή επί των συγκεκριμένων υπέγγυων στοιχείων της πτωχευτικής περιουσίας. Και για τους εν λόγω πιστωτές όμως,  μπορεί υπό προϋποθέσεις να ισχύσει ολιγόμηνη αναστολή. Ειδικότερα,   με την κήρυξη της πτώχευσης απαγορεύεται η έναρξη συνέχιση αναγκαστικής εκτέλεσης, η άσκηση αναγνωριστικών η καταψηφιστικών αγωγών, η συνέχιση δικών επ΄αυτών, η άσκηση ή εκδίκαση ενδίκων μέσων η έκδοση πράξεων διοικητικής ή φορολογικής φύσεως ή εκτέλεσή τους με στοιχεία της πτωχευτικής περιουσίας.

8 Ποια αποτελέσματα έχουν οι διαδικασίες αφερεγγυότητας επί των εκκρεμών κατά τον χρόνο της έναρξης της διαδικασίας αφερεγγυότητας δικών;

Οι εκκρεμείς κατά το χρόνο κήρυξης της πτώχευσης δίκες,  εφόσον δανειστής είναι ο οφειλέτης συνεχίζονται από τον σύνδικο. Εφόσον είναι  οφειλέτης οι δίκες διακόπτονται να ακολουθείται η διαδικασία αναγγελίας και επαλήθευσης.

9 Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της συμμετοχής των πιστωτών στη διαδικασία αφερεγγυότητας;

Οι πιστωτές υποχρεούνται να αναγγείλουν τις απαιτήσεις τους κατά του οφειλέτη,  στο γραμματέα των Πτωχεύσεων ‘Ολοι οι πιστωτές ανεξαρτήτως προνομίων ή εμπραγμάτων ασφαλειών καθώς και οι πιστωτές των οποίων οι απαιτήσεις τελούν οι υπό αίρεση,  συγκροτούν  τη συνέλευση των πιστωτών. Η συνέλευση συγκαλείται  αρχικά με την απόφαση του κηρύσσει την πτώχευση. Η συνέλευση μπορεί να εκλέξει τριμελή επιτροπή πιστωτών, η οποία με τη σειρά της  πρέπει να ορίσει κοινό  για όλα τα μέλη, αντίκλητο. Η τριμελής επιτροπή πιστωτών παρακολουθεί την πορεία των εργασιών της πτώχευσης.

10 Με ποιον τρόπο μπορεί ο διαχειριστής/διαχειρίστρια αφερεγγυότητας να χρησιμοποιήσει ή να διαθέσει περιουσιακά στοιχεία της πτωχευτικής περιουσίας;

Μετά την περάτωση της απογραφής της κινητής και ακίνητης περιουσίας του  οφειλέτη, ο σύνδικος και μόνο  για την αντιμετώπιση των τρεχουσών αναγκών, απευθύνεται στο εισηγητή δικαστή και ζητεί  να του επιτρέψει την πώληση εμπορευμάτων ή κινητών της περιουσίας. Μόνο μετά την ολοκλήρωση της εξέλεγξης των πιστώσεων και εφόσον δεν επιτευχθεί αποδοχή ή επικύρωση σχεδίου αναδιοργάνωσης  της επιχείρησης ή αυτή ακυρώθηκε , ο σύνδικος προβαίνει στη ρευστοποίηση  του ενεργητικού της περιουσίας του οφειλέτη και στη διανομή του προϊόντος  αυτής στους πιστωτές  με την εκποίηση είτε της επιχείρησης ως συνόλου είτε επιμέρους στοιχείων της .Ειδικότερα για την εκποίηση ακινήτων του οφειλέτη απαιτείται η άδεια του πτωχευτικού δικαστηρίου που παρέχεται μετά από αίτηση του συνδίκου και έκθεση του εισηγητή Δικαστή.

11 Ποιες απαιτήσεις δύνανται να αναγγελθούν κατά της πτωχευτικής περιουσίας του οφειλέτη και με ποιον τρόπο αντιμετωπίζονται οι απαιτήσεις που προκύπτουν μετά την έναρξη της διαδικασίας αφερεγγυότητας;

΄Ολοι οι πιστωτές  του οφειλέτη μπορούν να αναγγείλουν τις απαιτήσεις τους και να καταθέσουν τα έγγραφά τους στον γραμματέα των πτωχεύσεων ανεξαρτήτως αν οι απαιτήσεις τους έχουν ή όχι προνομιακό χαρακτήρα ή εμπράγματη ασφάλεια. Ως πτωχευτικοί πιστωτές λογίζονται εκείνοι που κατά την κήρυξη της πτώχευσης έχουν κατά του οφειλέτη γεννημένη και δικαστικώς επιδιώξιμη χρηματική ενοχική απαίτηση. Οι μεταπτωχευτικές απαιτήσεις δεν αναγγέλλονται .Τα δικαστικά έξοδα του συνδίκου, τα έξοδα διοίκησης της πτωχευτικής περιουσίας,   αλλά και η αντιμισθία του συνδίκου και τα τυχόν ομαδικά πιστώματα προαφαιρούνται,  μετά την ρευστοποίηση της πτωχευτικής περιουσίας και ικανοποιούνται,  πριν την κατάταξη των πιστωτών του οφειλέτη.

12 Ποιοι είναι οι κανόνες που διέπουν την αναγγελία, την εξέλεγξη και την τελική επαλήθευση των απαιτήσεων;

‘Οσον αφορά την αναγγελία των απαιτήσεων αυτή πρέπει να γίνει εγγράφως (όπου πρέπει αναφέρεται το είδος η αιτία, ο χρόνος γένεσης αυτών κλπ),  στο γραμματέα των Πτωχεύσεων, μέσα σε ένα μήνα από την δημοσίευση της απόφασης που κήρυξε την πτώχευση στο Δελτίο Δικαστικών Δημοσιεύσεων του Ταμείου Νομικών. Αν χαθεί η ως άνω προθεσμία αναγγελίας, ο πιστωτής μπορεί να ασκήσει ανακοπή  και να ζητήσει να επαληθευφθεί η απαίτησή του  από το Πτωχευτικό Δικαστήριο. ΄Οσον αφορά την διαδικασία επαληθεύσεων  ισχύουν τα ακόλουθα : α) διενεργείται  από τον σύνδικο ενώπιον του εισηγητή δικαστή,   τρεις ημέρες μετά την λήξη της προθεσμίας αναγγελίας, β) ο πιστωτής του οποίου επαληθεύεται η απαίτηση, μπορεί να παρίσταται προσωπικά ή δια τρίτου προσώπου πληρεξουσίου του, γ) η επαλήθευση γίνεται με αντιπαραβολή των εγγράφων του πιστωτή με τα βιβλία και τα έγγραφα του οφειλέτη, δ) ο εισηγητής δικαστής συντάσσει Έκθεση  για την επαλήθευση των πιστώσεων, ε)σε περίπτωση αμφισβήτησης ο εισηγητής αποφασίζει  την προσωρινή ή μη παραδοχή της  απαίτησης, στ) κατά τη διαδικασία των επαληθεύσεων αντιρρήσεις μπορούν να προβάλλουν ο οφειλέτης, ο σύνδικος, οι πιστωτές των οποίων οι απαιτήσεις έχουν ήδη γίνει δεκτές. Τελος δεν υπάρχει ειδικό website που να περιέχει ειδικές φόρμες για τις παραπάνω διαδικασία. Υπάρχουν όμως ειδικές φόρμες στη γραμματεία των Πτωχεύσεων του Πρωτοδικείου.

13 Ποιοι είναι οι κανόνες που διέπουν τη διανομή του προϊόντος της ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων; Με ποιον τρόπο κατατάσσονται οι απαιτήσεις και τα δικαιώματα των πιστωτών;

Ο σύνδικος μετά την ρευστοποίηση της πτωχευτικής περιουσίας, συντάσσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση πίνακα διανομής του εκπλειστηριάσματος, τον οποίο υποβάλλει στον εισηγητή δικαστή. Ο τελευταίος κηρύσσει τον πίνακα εκτελεστό και ο πίνακας τοιχοκολλάται στα γραφεία του. Κατά την διανομή λαμβάνονται υπ’ οψιν τα τυχόν υπάρχοντα  γενικά προνόμια: (i.)απαιτήσεις από χρηματοδότηση οποιασδήποτε φύσεως για συνέχιση της δραστηριότητας του οφειλέτη, ii)απαιτήσεις για τη κηδεία και νοσήλεια του οφειλέτη, iii)απαιτήσεις για την παροχή αναγκαίων τροφίμων, iv)απαιτήσεις από την παροχή εξηρτημένης εργασίας αμοιβές δικηγόρων , ,v) απαιτήσεις αγροτών, vi)απαιτήσεις του Δημοσίου και ΟΤΑ, vii)  απαιτήσεις του Συνεγγυητικού   ή ειδικά προνόμια των πιστωτών ήτοι  απαιτήσεις που έχουν προνόμιο σε ορισμένο κινητό ή ακίνητο πράγμα του οφειλέτη ή σε ποσότητα χρημάτων .Επί συρροής προνομίων ήτοι όταν πρόκειται για  προϊόν  εκποίησης πράγματος ή χρηματικής ποσότητας,  εφαρμόζονται αναλόγως οι σχετικές  αντίστοιχες διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

14 Ποιες είναι οι προϋποθέσεις και τα αποτελέσματα της περάτωσης της διαδικασίας αφερεγγυότητας (ιδίως διά πτωχευτικού συμβιβασμού);

Σχέδιο αναδιοργάνωσης μπορεί να υποβάλλει στο πτωχευτικό δικαστήριο ο οφειλέτης και ο σύνδικος. Πρέπει να περιλαμβάνει ως ελάχιστο περιεχόμενο την πληροφόρηση ως προς την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη  και την προτεινομένη ικανοποίηση των πιστωτών, περιγραφή των ληπτέων  μέτρων,  όπως διοργανωτικές μεταβολές, επιχειρησιακά προγράμματα,  τη διαμόρφωση των δικαιωμάτων και γενικά της θέσης κάθε πιστωτή ανάλογα με την κατηγορία όπου ανήκει κλπ..Το πτωχευτικό δικαστήριο προβαίνει αυτεπάγγελτα σε προεξέταση του σχεδίου,  εντός 20 ημερών από την υποβολή του., απορρίπτει δε αυτό για τους  συγκεκριμένους  από τον νόμο προβλεπόμενους λόγους.  Αν δεν απορρίψει το σχέδιο,  το δικαστήριο καθορίζει με την απόφασή του,   αμέσως,  προθεσμία όχι μεγαλύτερη των 3 μηνών,    για την αποδοχή η μη αυτού από τους πιστωτές και καθορίζει ημερομηνία σύγκλησής τους.  Η συζήτηση και η ψηφοφορία επί του σχεδίου γίνεται ενώπιον  του εισηγητή δικαστή . Για την αποδοχή του σχεδίου απαιτούνται ειδικές πλειοψηφίες. Μετά την αποδοχή του από τους πιστωτές το σχέδιο αναδιοργάνωσης  υποβάλλεται στο δικαστήριο για επικύρωση . Μετά την τελεσιδικία της απόφασης που το επικυρώνει,   το σχέδιο αποκτά δεσμευτική ισχύ για όλους τους πιστωτές,   οποιαδήποτε κατηγορίας ανεξάρτητα αν έχουν αναγγείλει ή όχι τις απαιτήσεις τους.  Η πτωχευτική διαδικασία περατώνεται .Οι πτωχευτικοί πιστωτές αναλαμβάνουν τις ατομικές διώξεις.

15 Ποια είναι τα δικαιώματα των πιστωτών μετά την περάτωση της διαδικασίας αφερεγγυότητας;

Μετά την κήρυξη της παύσης της πτώχευσης  αίρεται η πτωχευτική απαλλοτρίωση, ο οφειλέτης αναλαμβάνει τη διοίκηση της περιουσίας του και οι πιστωτές αναλαμβάνουν τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα. Ειδικότερα μετά την ρευστοποίησής περιουσίας,  περατώνεται η πτώχευση  και εντός μηνός  ο σύνδικος καταθέτει έκθεση λογοδοσίας.

16 Πού καταλογίζονται το κόστος και οι δαπάνες της διαδικασίας αφερεγγυότητας;

Το κόστος και οι δαπάνες της διαδικασίας αφερεγγυότητας καταλογίζονται στη πτωχευτική περιουσία.

17 Ποιοι είναι οι κανόνες που άπτονται της ακυρότητας, της ακυρωσίας ή του ανενεργού των επιβλαβών για όλους τους πιστωτές δικαιοπραξιών;

Πράξεις του οφειλέτη που διενεργήθηκαν εντός του χρόνου που περιλαμβάνεται από την παύση των πληρωμών μέχρι την κήρυξη της πτώχευσης( ύποπτη περίοδο) και είναι επιζήμιες για την ομάδα των πιστωτών ανακαλούνται (πράξεις υποχρεωτικής ανάκλησης )ή μπορούν να ανακληθούν (πράξεις δυνητικής ανάκλησης )υπό τους όρους που  προσδιορίζει η πτωχευτική νομοθεσία .Την σχετική ανακλητική αξίωση ενώπιον του πτωχευτικού δικαστηρίου, ασκεί ο σύνδικος και υπό ορισμένες προϋποθέσεις και πιστωτής . ‘Οποιος με ανακαλούμενη πράξη απέκτησε περιουσιακό στοιχείο του οφειλέτη υποχρεούται να το  αναμεταβιβάσει στην πτωχευτική περιουσία.