Schadeloosstelling vorderen van de dader

Hoe kan ik tijdens een proces (strafrechtelijke procedure) van een dader schadeloosstelling of andere vormen van genoegdoening vorderen, en tot wie moet ik die vordering richten?

In de fase voor het proces in een strafrechtelijke procedure moet u, bij het indienen van een klacht bij de bevoegde openbaar aanklager of politieautoriteiten, verklaren dat u zich als civiele partij (politikós enágon) in de procedure wilt voegen, in welk geval u de verklaring in de klacht zelf moet opnemen. U kunt zo’n verklaring ook tijdens het onderzoek van het misdrijf indienen bij de politie, de openbaar aanklager of de onderzoeksautoriteiten, in een afzonderlijk document (dikógrafo), en u kunt ook rechtstreeks een verklaring afleggen bij de rechtbank, zolang die nog niet is begonnen met de verhoren (artikelen 63, 82 en 83 van het Griekse wetboek van strafvordering (kodikas poinikes dikonomias)).

Op welk punt in de strafrechtelijke procedure moet ik mijn vordering indienen?

A) In de fase voor het proces, zoals hierboven beschreven (artikel 83 van het wetboek van strafvordering).

B) In de rechtbank, door een eenvoudige mondelinge verklaring, voordat de verhoren beginnen, zonder dat u daarvoor een schriftelijke procedure hoeft te volgen, als u smartengeld wilt vorderen voor de schade die u hebt geleden als gevolg van het tegen u gepleegde misdrijf, of door de verdachte ten minste vijf dagen voor de hoorzitting kennisgeving te doen als u schadeloosstelling voor materiële schade wilt vorderen (artikelen 66, 67 en 83 van het wetboek van strafvordering).

Wat kan ik in die vordering vragen en hoe moet ik dat formuleren (een totaalbedrag opgeven en/of de afzonderlijke schadeposten, gederfde winst en rente specificeren)?

Over het algemeen moet de verklaring dat u zich als civiele partij in de strafrechtelijke procedure wilt voegen, een samenvatting van de zaak bevatten, evenals de redenen waarom u denkt dat u gerechtigd bent om u in de zaak te voegen, en de benoeming van een procesvertegenwoordiger in de plaats waar de rechtbank zitting houdt, als u daar niet permanent verblijft.

Als de verklaring dat u zich als civiele partij in de strafrechtelijke procedure wilt voegen, betrekking heeft op een vordering tot betaling van smartengeld, hoeft u geen schriftelijke procedure te volgen. In die gevallen eist de civiele partij doorgaans een symbolisch bedrag en niet het hele bedrag van de vordering. Als de rechtbank de verdachte schuldig verklaart, zal zij bevelen dat dit symbolische bedrag wordt uitgekeerd als schadeloosstelling. Voor de rest van het bedrag zult u een afzonderlijke gerechtelijke procedure bij de rechtbank aanhangig moeten maken. Als uw vordering betrekking heeft op herstel van materiële schade die het gevolg is van het tegen u gepleegde misdrijf, moet u de verdachte daarvan ten minste vijf dagen voor het proces kennisgeving doen, met een opsplitsing in individuele schadeposten.

Bestaat er een specifiek formulier voor dergelijke vorderingen?

Nee. Uw verklaring moet alle bovengenoemde elementen bevatten. Zoals hierboven is opgemerkt, moet er alleen een specifieke procedure voorafgaand aan het proces worden gevolgd wanneer u de strafrechter verzoekt om genoegdoening voor de materiële schade die u hebt geleden, in welk geval u de verdachte daar vijf dagen voor de hoorzitting kennisgeving van moet doen.

Welk bewijs moet ik overleggen ter ondersteuning van mijn vordering?

Voor de behandeling van uw zaak moet u alle documenten die uw vordering ondersteunen, produceren, zoals medische attesten, verklaringen, getuigenverklaringen enz.

Zijn er aan mijn vordering gerechtskosten of andere kosten verbonden?

U moet een vergoeding van 40 euro voor een civielrechtelijke procedure betalen (artikel 63 van het geldende wetboek van strafvordering).

Kan ik rechtsbijstand krijgen voor en/of gedurende de procedure? Kan ik rechtsbijstand krijgen wanneer ik niet woon in het land waar de procedure plaatsvindt?

Het Griekse recht (artikel 41 van Wet 4689/2020) voorziet in rechtsbijstand aan burgers van een andere EU-lidstaat met een laag inkomen, onderdanen van derde landen en staatlozen, als zij wettelijk verblijven of hun gewone verblijfplaats hebben in de Europese Unie. Burgers met een laag inkomen die recht hebben op rechtsbijstand in burgerlijke en handelszaken, zijn burgers uit gezinnen met een jaarinkomen dat niet hoger is dan twee derde van het persoonlijke minimumjaarinkomen zoals vastgelegd in de geldende nationale wetgeving. In geval van een geschil binnen het gezin wordt het inkomen van de andere partij in het geschil buiten beschouwing gelaten. Slachtoffers van misdrijven als bedoeld in artikel 41, lid 3, van Wet 4689/2020 hebben eveneens recht op rechtsbijstand, als zij een strafrechtelijke of burgerlijke vordering instellen.

Wanneer kan de strafrechter mijn vordering tegen de dader afwijzen of weigeren er uitspraak over te doen?

Als de strafrechter besluit dat er om welke reden ook geen verdere strafrechtelijke vervolging moet plaatsvinden of dat de zaak moet worden geseponeerd, kan hij of zij de civielrechtelijke vordering niet in behandeling nemen. Ook zal de strafrechter een civiele vordering niet in behandeling nemen als deze niet op de juiste wijze (zoals hierboven beschreven) is ingediend of als de vordering ongegrond is, bijvoorbeeld omdat u geen directe schade hebt geleden als gevolg van het misdrijf of omdat u niet de houder van het desbetreffende wettelijke belang bent.

Kan ik hoger beroep of een ander rechtsmiddel instellen tegen een dergelijke beslissing?

U kunt gewoon beroep (éfesi) instellen tegen een vrijspraak door de strafrechtbank, de enkelvoudige of meervoudige rechtbank van eerste aanleg of het hof van beroep ingeval van een misdrijf met een intermediaire graad van ernst (plimmélima), als u bent veroordeeld tot de betaling van schadeloosstelling en de proceskosten, zij het slechts tot dat bedrag (artikel 486, lid 1, punt b, van het wetboek van strafvordering). Ook kunt u gewoon beroep instellen tegen een vonnis tot veroordeling van de verdachte, indien en voor zover uw vordering daarin wordt afgewezen als wettelijk ongegrond of u schadeloosstelling voor geleden financiële of materiële schade krijgt toegewezen, mits het gevorderde bedrag hoger is dan 100 euro, indien het beroep wordt ingesteld tegen een vonnis van de strafrechtbank van eerste aanleg, 250 euro, indien het beroep wordt ingesteld tegen een vonnis van een enkelvoudige rechtbank van eerste aanleg of een enkelvoudige jeugdrechtbank, of 500 euro, indien het beroep wordt ingesteld tegen een vonnis van een meervoudige rechtbank van eerste aanleg of een meervoudige jeugdrechtbank. U kunt beroep betreffende een rechtsvraag (anaíresi) instellen tegen een vonnis tot veroordeling van de verdachte, voor zover uw vordering daarin wordt afgewezen als wettelijk ongegrond (artikel 505 van het wetboek van strafvordering), of tegen een vrijspraak, als u bent veroordeeld tot de betaling van schadeloosstelling en de proceskosten (artikel 506 van het wetboek van strafvordering).

Als de rechter mij schadeloosstelling heeft toegekend, hoe kan ik er dan zeker van zijn dat de beslissing tegen de dader ten uitvoer wordt gelegd en op welke hulp kan ik daarvoor een beroep doen?

De door de strafrechtbank toegekende schadeloosstelling vormt in wezen een toekenning van een civiele vordering. Het bevel tot schadeloosstelling wordt dan ook uitgevoerd via de procedure voor de tenuitvoerlegging van civielrechtelijke vonnissen (anankastikí ektélesi).