Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina (Slowaaks) is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.
Swipe to change

Kosten

Slowakije

Op deze pagina vindt u informatie over gerechtskosten in Slowakije.

Inhoud aangereikt door
Slowakije

Regelgeving inzake vergoedingen van beoefenaars van juridische beroepen

Artikel 1, lid 2, van wet nr. 586/2003 betreffende de advocatuur en tot wijziging van wet nr. 455/1991 inzake diensten waarvoor een vergunning vereist is, luidt als volgt:

“Met het verlenen van juridische diensten wordt bedoeld het vertegenwoordigen van cliënten voor de rechter, overheidsinstanties en andere entiteiten, het verdedigen en handelen in naam van verdachten in strafprocessen, het verstrekken van juridische adviezen, het opmaken van akten, het maken van juridische analyses, het beheren van eigendom van cliënten en andere vormen van rechtskundig advies en juridische bijstand, voor zover dit onafgebroken gebeurt en tegen betaling (hierna 'juridische diensten' genoemd).”

Advocaten

Het honorarium van advocaten is geregeld in uitvoeringsverordening nr. 655/2004 van het ministerie van Justitie inzake de honoraria van advocaten en de beloning voor juridische diensten. Een Engelse versie is beschikbaar op de website van de Slowaakse Orde van advocaten.

Het honorarium van een advocaat moet in overleg met de cliënt worden vastgesteld (vergoeding op contractbasis). De honoraria van advocaten worden in veruit de meeste gevallen contractueel overeengekomen, tenzij de wet een vergoeding voorschrijft. Wanneer de partijen het niet eens kunnen worden over de vergoeding, wordt deze vastgesteld aan de hand van de tariefbepalingen van de genoemde uitvoeringsverordening. De vergoeding wordt vastgesteld door het basistarief te vermenigvuldigen met het aantal juridische handelingen of diensten dat de advocaat heeft verricht.

Deurwaarders

Het beroep van gerechtsdeurwaarder bestaat niet in Slowakije. De werkzaamheden van een gerechtsdeurwaarder worden uitgevoerd door een gerechtelijke executant, overeenkomstig wet nr. 233/1995 inzake gerechtelijke executanten en beslaglegging ('de wet op de Executieprocedure').

Vaste kosten

Vaste kosten in civiele procedures

Vaste kosten voor rechtzoekenden in civiele procedures

Alle categorieën van vergoedingen zijn bepaald in de betrokken regelgeving, op verschillende manieren:

Gerechtskosten zijn geregeld in wet nr. 71/1992 inzake gerechtskosten en de vergoeding voor een uittreksel uit het strafregister, als gewijzigd ("wet op de gerechtskosten"). De vergoeding is een vast bedrag, een percentage of een combinatie van beide (afhankelijk van het soort vordering).

De vergoeding van gerechtsdeurwaarders is geregeld in wet nr. 233/1995 inzake gerechtelijke executanten en beslaglegging. Het betreft een tariefvergoeding (vast tarief of percentage, afhankelijk van het voorwerp van de executie) of een vergoeding op contractbasis.

De vergoeding van advocaten is geregeld in uitvoeringsverordening nr. 655/2004 inzake de honoraria van advocaten en de beloning voor juridische diensten. Het betreft een tariefvergoeding (vast tarief voor elke juridische dienst, afhankelijk van de geldwaarde die de vordering vertegenwoordigt of het voorwerp van de vordering) of een vergoeding op contractbasis.

De vergoeding van deskundigen is geregeld in uitvoeringsverordening nr. 491/2004 inzake de beloning en de vergoeding voor kosten en gemaakte uren van deskundigen, tolken en vertalers. Het betreft een tariefvergoeding (vast tarief voor elke dienst, een uurtarief of een percentage, afhankelijk van het onderwerp) of een vergoeding op contractbasis.

De vergoeding van getuigen is geregeld in wet nr. 99/1963 (het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering) en uitvoeringsverordening nr. 543/2005 inzake het beheer van districtsrechtbanken, regionale rechtbanken en speciale en militaire rechtbanken, wet nr. 311/2 001 (het arbeidswetboek), wet nr. 595/2003 inzake inkomstenbelasting en wet nr. 663/2007 inzake het minimumloon. De rechtbank beslist over de hoogte van de vergoeding voor directe contante uitgaven en gederfde inkomsten (overeenkomstig de uitvoeringsverordening inzake het beheer van districtsrechtbanken, regionale rechtbanken en speciale en militaire rechtbanken).

De vergoeding van vertalers/tolken is geregeld in uitvoeringsverordening nr. 491/2004 inzake de beloning en de vergoeding voor kosten en gemaakte uren van deskundigen, tolken en vertalers. Het betreft een tariefvergoeding (vast tarief per uur/pagina, afhankelijk van de talencombinatie, of per verrichte dienst) of een vergoeding op contractbasis.

Vandaar dat het bij de meeste civiele procedures voor leken nagenoeg onmogelijk is om zonder het advies van een advocaat vooraf een schatting te maken van de totale feitelijke kosten.

Een rechtsbeoefenaar daarentegen, en met name een advocaat, kan zijn cliënt vrij precies informeren over de diverse kosten van een procedure, die afhankelijk zijn van de specifieke omstandigheden van een zaak. Wanneer de uitkomst van een procedure zich moeilijk laat voorspellen (die natuurlijk uiteindelijk afhangt van het oordeel van de rechter), kan de advocaat ook voor elke potentiële uitkomst een aparte kostenraming maken.

De verschillende soorten kosten die in de loop van een civiele procedure in rekening kunnen worden gebracht, zijn geregeld in afzonderlijke verordeningen/wetten. Deze voorzien in verschillende manieren voor het berekenen van die kosten, c.q. vergoedingen, welke in twee hoofdcategorieën kunnen worden verdeeld: tariefvergoedingen en vergoedingen op contractbasis.

Fase van civiele procedure waarin de vaste kosten voor procespartijen moeten worden betaald

Ingevolge wet nr. 71/1992 inzake gerechtskosten en de vergoeding voor een uittreksel uit het strafregister, als gewijzigd, moeten voor aanvang van de procedure alleen de gerechtskosten worden betaald.

Ingevolge wet nr. 99/1963 (Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering) bestaan de proceskosten behalve uit de gerechtskosten voornamelijk uit de directe contante uitgaven van de procespartijen en hun vertegenwoordigers. Ze omvatten onder meer:

  • gederfde inkomsten van de partijen en hun raadslieden;
  • de kosten van bewijslevering (waaronder de vergoedingen van deskundigen);
  • honoraria van de notarissen voor de werkzaamheden die zij in het kader van de procedure verrichten en hun directe contante uitgaven;
  • honoraria van de executeur-testamentair en zijn directe contante uitgaven;
  • kosten van vertalers/tolken;
  • honoraria van een vertegenwoordiger, wanneer deze staat ingeschreven bij de Slowaakse Orde van advocaten.

Deze kosten worden doorgaans pas na de uitspraak van de rechter betaald.

De kosten van een civiele procedure zijn voorts voor een groot deel afhankelijk van de zaak (met name de keuze van het bewijsmateriaal) en de beslissing van de rechter over de kosten die aan het gerecht en de tegenpartij moeten worden vergoed. Vandaar dat de werkelijke kosten van een procedure maar moeilijk van tevoren kunnen worden geraamd.

Vaste kosten in strafrechtelijke procedures

Vaste kosten voor partijen in strafrechtelijke procedures

Zodra de eindbeslissing is gegeven, kan de rechter vrijelijk over de proceskosten beslissen.

Fase van de strafrechtelijke procedure waarin de vaste kosten moeten worden voldaan

Eventuele kosten die in een strafrechtelijke procedure zijn gemaakt, zijn verschuldigd nadat de beslissing definitief is geworden, omdat de rechter zich in zijn beslissing ook uitspreekt over de betaling van de proceskosten (wet nr. 301/2005 (Wetboek van Strafvordering)).

Vaste kosten in constitutionele procedures

Vaste kosten voor partijen in constitutionele procedures

In zaken voor het Slowaakse Grondwettelijk Hof die niet in een geldwaarde kunnen worden uitgedrukt, moet het basistarief voor afzonderlijke juridische diensten één zesde van de berekeningsgrondslag vormen (artikel 11 van uitvoeringsverordening nr. 655/2004 inzake het honorarium van advocaten en de beloning voor juridische diensten).

Fase van de constitutionele procedure waarin de vaste kosten moeten worden voldaan

Voor constitutionele procedures gelden vergelijkbare regels als voor civiel- en strafrechtelijke procedures. Wet nr. 99/1963 (Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering) is hier van toepassing.

Informatie die raadslieden vooraf moeten verstrekken

Rechten en verplichtingen van de partijen

Artikel 18 van wet nr. 586/2003 betreffende de advocatuur en tot wijziging van wet nr. 455/1991 inzake diensten waarvoor een vergunning vereist is, bepaalt het volgende:

  1. Bij het verlenen van juridische diensten moet een advocaat de rechten van zijn cliënt beschermen, diens belangen verdedigen en volgens diens instructies handelen. Wanneer de instructies van de cliënt echter in strijd zijn met wetgeving, dan is de advocaat daardoor niet gebonden en dient hij zijn cliënt daarvan op gepaste wijze in kennis te stellen.
  2. Bij het verlenen van juridische diensten moet een advocaat eerlijk en rechtvaardig en met gepaste zorgvuldigheid handelen. Hij moet consequent gebruik maken van alle wettige middelen en kennis waarover hij beschikt om de belangen van zijn cliënt zo goed mogelijk te behartigen. Zijn diensten moeten het beoogde doel dienen en worden verleend tegen een redelijke vergoeding.
  3. Bij het verlenen van juridische diensten moet een advocaat steeds handelen in overeenstemming met de waardigheid van zijn beroep en mag hij de advocatuur niet in diskrediet brengen. Een advocaat moet de gedragscode en het reglement van de Orde van advocaten naleven.

Kosten – rechtsgrondslag

In welke talen kan ik informatie verkrijgen over de rechtsgrondslag van kosten in Slowakije?

Het bovengenoemde corpus van wetten waarin de procedurekosten zijn geregeld, is gepubliceerd in de Slowaakse taal (overeenkomstig artikel 8 van wet nr. 1/1993 van het parlement van de Slowaakse Republiek).

Waar kan ik informatie vinden over bemiddeling/mediation?

Mediation is geregeld in wet nr. 420/2004 over mediation.

Waar kan ik aanvullende informatie vinden over procedurekosten?

Website met informatie over procedurekosten

Informatie over kosten is beschikbaar op de IGNUM-website, waar alle bindende voorschriften, alsook de huidige en eerdere wet- en regelgeving van de Slowaakse Republiek zijn te vinden. De website wordt beheerd door het Slowaakse ministerie van Justitie.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde duur van de verschillende procedures?

Deze informatie staat in het statistisch jaarboek van het Slowaakse ministerie van Justitie.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde totale kosten van een specifieke procedure?

Het geven van informatie over gemiddelde kosten en vergoedingen is om de volgende redenen moeilijk:

  1. hierover worden geen statistische gegevens gepubliceerd;
  2. de toepasselijke Slowaakse wetgeving is tamelijk flexibel en voorziet bijna altijd in de mogelijkheid van een vergoeding op contractbasis – afhankelijk van de regio en de reputatie van het advocatenkantoor en andere personen die procesgerelateerde diensten verrichten. Nog belangrijker is dat ook de zaak zelf – de complexiteit ervan, de hoeveelheid bewijs die nodig is en de duur van de procedure – een belangrijke invloed heeft op de kosten;
  3. verder is het totale bedrag van de tariefkosten (waarvan aan het einde van de procedure, afhankelijk van de zaak in kwestie en de beslissing van de rechtbank, mogelijk alleen de proceskosten worden vergoed) gerelateerd aan het aantal processen dat wordt gevoerd, het aantal diensten dat wordt verleend en diverse andere factoren. Omdat het onmogelijk is de gemiddelde hoeveelheid diensten vast te stellen die tijdens een proces worden verleend, is het ook onmogelijk de gemiddelde procedurekosten te bepalen.

Belasting over de toegevoegde waarde

Hoe wordt deze informatie beschikbaar gesteld?

Wanneer de gerechtelijke executant een btw-plichtige is, worden zijn honorarium en onkostenvergoeding vermeerderd met btw (artikel 196 van wet 233/1995 inzake gerechtelijke executanten en beslaglegging).

Wanneer de advocaat een btw-plichtige is, worden zijn honorarium en onkostenvergoeding vermeerderd met btw (artikel 18, lid 3, van uitvoeringsverordening nr. 655/2004 van het ministerie van Justitie inzake het honorarium van advocaten en de beloning voor juridische diensten).

Wanneer de deskundige, vertaler of tolk een btw-plichtige is, wordt zijn vergoeding/tarief vermeerderd met btw (artikel 16, lid 2, van uitvoeringsverordening nr. 491/2004 van het ministerie van Justitie inzake de beloning en de vergoeding voor kosten en gemaakte uren van deskundigen, tolken en vertalers).

Welke tarieven zijn van toepassing?

Er wordt geen btw geheven op gerechtskosten (wet nr. 71/1992 inzake gerechtskosten en de vergoeding voor een uittreksel uit het strafregister, als gewijzigd). Btw wordt wel geheven op de tarieven voor mediation en arbitrage, omdat mediation en arbitrage worden beschouwd als ondernemingsactiviteiten, waarbij een tarief van 20% geldt, mits degene die het bedrag in rekening brengt een btw-plichtige is.

Rechtsbijstand

De toepasselijke inkomensgrens op het gebied van civiel recht

Dit is geregeld in artikel 4, onder i), van wet nr. 327/2005 inzake rechtsbijstand aan behoeftige personen en tot wijziging en aanvulling van wet nr. 586/2003 inzake de advocatuur en tot wijziging en aanvulling van wet nr. 455/1991 inzake beroepen waarvoor een vergunning vereist is (Beroepswet), zoals gewijzigd bij wet nr. 8/2005.

Het artikel luidt als volgt: "Een natuurlijk persoon wordt geacht behoeftig te zijn wanneer hij een uitkering voor behoeftige personen ontvangt of een inkomen heeft van minder dan 1,6 keer het bestaansminimum, en niet over de middelen beschikt om de rechtsbijstand zelf te betalen". (EUR 311,30)

De toepasselijke inkomensgrens op het gebied van strafrecht voor de verdachte

De inkomensdrempel voor verdachten die willen worden bijgestaan door een ambtshalve toegewezen raadsman is niet vastgelegd. Het Wetboek van Strafvordering (artikelen 37 en 38) noemt de omstandigheden waarin een verdachte verplicht moet worden bijgestaan door een raadsman:

  1. De verdachte moet in de fase voorafgaande aan het proces de beschikking hebben over een raadsman voor zijn verdediging wanneer hij:
    • zich in voorlopige hechtenis bevindt, een gevangenisstraf uitzit of ter observatie in een medische instelling wordt vastgehouden;
    • niet of beperkt handelingsbekwaam is;
    • beschuldigd wordt van bijzonder ernstige feiten;
    • minderjarig is;
    • op de vlucht is voor het gerecht.
  2. Bijstand van een raadsman is ook verplicht wanneer de rechtbank of openbare aanklager in de fase voorafgaande aan het proces van oordeel is dat de verdachte op grond van een lichamelijke of geestelijke handicap niet in staat is zijn eigen verdediging te voeren.
  3. Bijstand van een raadsman is ook verplicht in uitleveringsprocedures en procedures betreffende de oplegging van beschermende maatregelen, uitgezonderd bij de behandeling van een alcoholverslaving.

Artikel 38 van het Wetboek van Strafvordering bepaalt het volgende:

  1. Een verdachte moet zich verplicht laten bijstaan door een raadsman in procedures betreffende de tenuitvoerlegging van een vonnis. De rechtbank beslist in een openbare terechtzitting wanneer de verdachte:
    • niet of beperkt handelingsbekwaam is;
    • een voorwaardelijk vrijgelaten minderjarige is die op het moment van de zitting jonger dan achttien jaar is;
    • zich in voorlopige hechtenis bevindt;
    • mogelijk niet in staat is zich naar behoren te verdedigen.
  2. De veroordeelde moet zich laten bijstaan door een raadsman bij procedures die buitengewone rechtsmiddelen betreffen indien:
  • het bepaalde in artikel 37, lid 1, onder a), b) of c), van toepassing is;
  • de verdachte op het moment van de openbare terechtzitting over een buitengewoon rechtsmiddel jonger dan achttien jaar is;
  • er twijfels zijn over het vermogen van de verdachte om zich naar behoren te verdedigen;
  • de procedure is ingesteld tegen een veroordeelde persoon die is overleden.

De toepasselijke inkomensgrens op het gebied van strafrecht voor slachtoffers

Ingevolge artikel 558, lid 1, van het Wetboek van Strafvordering, beslist de rechtbank over de schadeloosstelling van slachtoffers nadat het vonnis definitief is geworden.

Andere voorwaarden in verband met het verlenen van rechtsbijstand aan slachtoffers

Alle voorwaarden zijn vastgesteld in wet nr. 301/2005 (Wetboek van Strafvordering).

Kosteloze procedures

Wat de gerechtskosten betreft, bestaan er twee soorten vrijstellingen (artikel 4 van wet nr. 71/1992 van het nationaal parlement inzake gerechtskosten en de vergoeding voor uittreksels uit het strafregister, als gewijzigd). Deze vrijstellingen gelden voor:

  • specifieke categorieën van procedures (voogdij over minderjarigen, verzuim of onrechtmatige inmenging van overheden, wederzijdse alimentatieverplichting van ouders en kinderen), of
  • specifieke categorieën van personen (de eiser in procedures betreffende vorderingen tot schadeloosstelling in verband met arbeidsongevallen of beroepsziekten, in procedures betreffende onrechtmatig ontslag enz.). (Wanneer de rechtbank de vordering toewijst, moet de verweerder de gerechtskosten of een deel daarvan betalen, tenzij de rechtbank ook de verweerder vrijstelt van het betalen daarvan.)

Ingevolge artikel 138 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering is de rechtbank gemachtigd een partij volledige of gedeeltelijke vrijstelling van gerechtskosten te verlenen wanneer dit gerechtvaardigd is gezien de situatie van de partij en de vordering niet buitensporig en duidelijk ongegrond is. De rechtbank kan de toegekende vrijstelling echter op elk moment tijdens het proces intrekken.

Ingevolge wet nr. 327/2005 inzake rechtsbijstand voor behoeftige personen, behelst rechtsbijstand in deze context het verlenen van juridische diensten aan personen die recht hebben op bijstand bij de uitoefening van hun rechten, hoofdzakelijk in de vorm van:

  • juridisch advies;
  • bijstand bij buitengerechtelijke procedures;
  • opstellen van stukken voor de rechtbank;
  • vertegenwoordiging in rechte;
  • alle gerelateerde juridische diensten, alsook
  • volledige of gedeeltelijke betaling van de hieraan verbonden kosten.

Wanneer de persoon in kwestie voldoet aan de voorwaarden voor het verlenen van rechtsbijstand, is hij meestal ook vrijgesteld van de betaling van de andere proceskosten (inclusief de gerechtskosten). Hoewel de wet niet uitdrukkelijk bepaalt dat iemand die recht heeft op rechtsbijstand ook is vrijgesteld van het betalen van gerechtskosten, zal de rechtbank een dergelijke vrijstelling in de meeste gevallen verlenen.

Wanneer wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten van de in het gelijk gestelde partij?

Civiele procedure: artikel 142 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering

Een partij kan de bevoegde rechtbank verzoeken om volledige of gedeeltelijke vrijstelling van de gerechtskosten. De rechtbank kan ambtshalve beslissen dat de proceskosten (inclusief de gerechtskosten) van de (volledig) in het gelijk gestelde partij worden vergoed. Ingeval een partij gedeeltelijk in het gelijk wordt gesteld, zal de rechter elke partij in een deel van de proceskosten verwijzen. Hij kan ook beslissen dat geen van de partijen recht heeft op vergoeding van die kosten. Het is echter ook mogelijk dat een gedeeltelijk in het gelijk gestelde partij haar proceskosten volledig vergoed krijgt, wanneer de beslissing over de mate van vergoeding afhankelijk was van de mening van een deskundige of tot de discretionaire bevoegdheid van de rechter behoort, of wanneer het niet toegewezen deel van de eis verwaarloosbaar is.

Strafrechtelijke procedure: artikel 557 van het Wetboek van Strafvordering

Wanneer de proceskosten van het slachtoffer ten minste gedeeltelijk moeten worden vergoed, moet de veroordeelde de verplichte proceskosten van het slachtoffer vergoeden, inclusief de kosten van de raadsman wanneer vertegenwoordiging verplicht is.

Zelfs wanneer het slachtoffer dit recht niet heeft, kan de rechtbank op verzoek van het slachtoffer en rekening houdend met de omstandigheden van de zaak beslissen dat de proceskosten geheel of gedeeltelijk aan het slachtoffer moeten worden terugbetaald.

Vergoeding van deskundigen

Uitvoeringsverordening nr. 491/2004 van het ministerie van Justitie inzake de beloning en de vergoeding voor kosten en gemaakte uren van deskundigen, tolken en vertalers bepaalt de hoogte van de vergoeding van deskundigen. De lijst van beschikbare deskundigen, die wordt beheerd door het Slowaakse ministerie van Justitie, is openbaar toegankelijk op de website van het ministerie. Een deskundige wordt op verzoek ingeschreven en op de lijst gezet wanneer hij voldoet aan alle vereisten van de genoemde uitvoeringsverordening voor deskundigen, tolken en vertalers.

De vergoeding van de deskundige wordt vastgesteld in overleg met de cliënt (vergoeding op contractbasis). Wanneer de partijen het niet eens worden over de vergoeding, wordt deze vastgesteld aan de hand van de bovenvermelde tariefbepalingen.

Opgemerkt moet worden dat alleen btw is verschuldigd wanneer de deskundige/vertaler/tolk een btw-plichtige is.

Tariefvergoedingen worden vastgesteld op basis van:

  • het aantal bestede uren;
  • een percentage van de waarde van de zaak die voorwerp van geschil is;
  • een vast bedrag, afhankelijk van het bedrag dat voorwerp van geschil is, de verrichte handelingen en het aantal diensten dat is verricht.

Casestudy's

Voor meer specifieke informatie over proceskosten in Slowakije zijn enkele concrete casestudy's beschikbaar.

Bijlagen

Het Slowaakse verslag van het onderzoek naar kostentransparantie. PDF (872 Kb) en

Laatste update: 27/02/2023

De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken lidstaten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. De Europese Commissie aanvaardt geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid met betrekking tot informatie of gegevens in dit document. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.