Europejski nakaz zapłaty

1 Istnienie postępowania w sprawie wydania nakazu zapłaty

Zgodnie z rozdziałem 12 art. 166A Zbioru Praw Malty (kodeks organizacji i postępowania cywilnego) prawo maltańskie przewiduje szczególne postępowanie w sprawie bezspornych roszczeń.

1.1 Zakres i postępowanie

Postępowanie to można wszcząć w sprawach, w których wysokość długu nie przekracza 25 000 euro.

1.1.1 Jakie rodzaje roszczeń są kwalifikowalne (np. tylko roszczenia pieniężne, tylko roszczenia wynikające ze zobowiązań umownych itp.)?

Roszczenia, które mogą być przedmiotem tego postępowania, to roszczenia o zapłatę długów, które są pewne, ustalone i należne oraz nie wiążą się z obowiązkiem dokonania określonej czynności, a także – jak wspomniano powyżej – których wysokość nie przekracza 25 000 euro. W przypadku gdy dług nie jest ustalony, wierzyciel może postąpić zgodnie z omawianym artykułem, jeżeli ograniczy swoje roszczenie do kwoty nieprzekraczającej 25 000 euro i wyraźnie zrzeknie się takiej części przysługującej mu wierzytelności, jaka po ustaleniu długu przekraczać będzie wspomnianą kwotę.

Wierzyciel może postąpić zgodnie z omawianym artykułem wyłącznie wówczas, gdy dłużnik przebywa na terytorium Malty i nie jest osobą małoletnią ani ubezwłasnowolnioną zgodnie z prawem, a dług nie jest należny z tytułu spadku nieobjętego.

1.1.2 Czy istnieje górny pułap wartości roszczenia (wartości przedmiotu sporu)?

Tak, górny limit wynosi 25 000 euro.

1.1.3 Czy skorzystanie z postępowania jest fakultatywne czy obligatoryjne?

Opisane postępowanie jest fakultatywne.

1.1.4 Czy możliwe jest zastosowanie postępowania, jeżeli pozwany mieszka w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim?

Nie, opisane postępowanie można wszcząć wyłącznie wówczas, gdy dłużnik przebywa na terytorium Malty.

1.2 Sąd właściwy

Opisane postępowanie należy do właściwości – w zależności od przypadku – Sądu Pokoju (Court of Magistrates) dla Malty lub Niższej Izby Sądu Pokoju dla Gozo.

1.3 Wymogi formalne

Wierzyciel wystosowuje wezwanie dłużnika do wykonania (judicial letter), którego treść wierzyciel potwierdza pod przysięgą, które następnie doręcza się dłużnikowi oraz w którym wyraźnie i pod rygorem nieważności wskazuje się podstawę roszczenia, powody, dla których sąd powinien uwzględnić roszczenie, oraz umieszcza się oświadczenie o okolicznościach faktycznych uzasadniających roszczenie. Ponadto ważne wezwanie dłużnika do wykonania musi zawierać pouczenie informujące dłużnika o tym, że jeżeli w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia przedmiotowego wezwania do wykonania nie odpowie on na nie poprzez dokonanie adnotacji o sprzeciwie wobec roszczenia w aktach dotyczących tego wezwania, uzyska ono przymiot tytułu wykonawczego.

1.3.1 Czy skorzystanie ze standardowego formularza jest obowiązkowe? (Jeżeli tak, gdzie można pobrać taki formularz?)

Nie przewidziano standardowego formularza. Na początku wezwania dłużnika do wykonania należy jednak obowiązkowo umieścić następujące pouczenie:

„Niniejsze wezwanie wystosowano zgodnie z rozdziałem 12 art. 166A. Jeżeli nie odpowie Pan/Pani na niniejsze wezwanie w terminie trzydziestu (30) dni, uzyska ono przymiot tytułu wykonawczego. W Pana/Pani interesie leży zatem bezzwłoczne zasięgnięcie porady adwokata lub reprezentanta prawnego”.

1.3.2 Czy istnieje przymus adwokacki?

Tak, adwokat jest zobowiązany podpisać wezwanie dłużnika do wykonania. Odpowiedź dłużnika na przedmiotowe wezwanie w celu zakwestionowania roszczenia nie jest jednak obarczona przymusem adwokackim.

1.3.3 Jak bardzo szczegółowo należy opisać roszczenie?

Należy szczegółowo uzasadnić roszczenie. W wezwaniu dłużnika do wykonania należy wskazać – pod rygorem nieważności – podstawę roszczenia, powody, dla których sąd powinien uwzględnić roszczenie, oraz umieścić oświadczenie o okolicznościach faktycznych uzasadniających roszczenie.

1.3.4 Czy konieczne jest przedstawienie dowodów pisemnych dotyczących danego roszczenia? Jeżeli tak, jakie dokumenty są dopuszczalne jako dowody?

Nie, w przepisach nie przewidziano wymogu przedstawienia dowodów pisemnych na poparcie roszczenia. W przepisach przewidziano jednak obowiązek złożenia oświadczenia pod przysięgą dotyczącego okoliczności faktycznych uzasadniających roszczenie.

1.4 Odrzucenie pozwu

Nakazu zapłaty nie wydaje się w postępowaniu wszczętym na wniosek, lecz poprzez wezwanie dłużnika do wykonania. W związku z powyższym sąd nie może odrzucić roszczenia, jeżeli dłużnik go nie zakwestionował. W przypadku zakwestionowania wierzytelności przez dłużnika wierzyciel nie może wyegzekwować należnej mu kwoty na podstawie przedmiotowego nakazu zapłaty, lecz jest zobowiązany wytoczyć powództwo przed sąd. Należy zauważyć, że w przypadku gdy dłużnik należycie zakwestionował roszczenie, nakazu zapłaty nie można ponownie wykorzystać przeciwko dłużnikowi w odniesieniu do tego samego roszczenia, którego dotyczyło wezwanie do wykonania doręczone dłużnikowi.

1.5 Odwołanie

W omawianym rodzaju postępowania nie przewidziano żadnych środków zaskarżenia. Jeżeli dłużnik zakwestionuje roszczenie, wierzyciel jest zobowiązany wytoczyć powództwo przed sąd. Jeżeli natomiast dłużnik nie zakwestionuje roszczenia w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia nakazu zapłaty (wezwania dłużnika do wykonania), nakaz uzyskuje przymiot tytułu wykonawczego. Na tym etapie dłużnik może wnieść o pozbawienie wykonalności takiego tytułu wykonawczego w terminie dwudziestu dni od dnia pierwszego doręczenia tytułu wykonawczego lub innego pisma sądowego. Sąd pozbawia taki tytuł wykonawczy wykonalności i unieważnia go, jeżeli ustali, że:

(i) dłużnik był nieświadomy istnienia przedmiotowego wezwania do wykonania, ponieważ nie zostało mu ono skutecznie doręczone lub

(ii) wezwanie nie zawierało obowiązkowych elementów (wymienionych powyżej) określonych w przepisach.

1.6 Sprzeciw

W przypadku gdy dłużnik otrzyma wezwanie do wykonania, może zakwestionować roszczenie wierzyciela.

1.7 Skutek wniesienia sprzeciwu

W przypadku gdy dłużnik należycie zakwestionuje roszczenie, wierzyciel nie może kontynuować postępowania. Należy zauważyć, że w przypadku gdy dłużnik należycie zakwestionował roszczenie, szczególnego postępowania opisanego w omawianym artykule nie można ponownie przeprowadzić wobec dłużnika w odniesieniu do tego samego roszczenia, którego dotyczyło wezwanie do wykonania doręczone dłużnikowi.

1.8 Skutek niewniesienia sprzeciwu

Jeżeli dłużnik nie zakwestionował roszczenia, wierzyciel może kontynuować postępowanie w celu uzyskania tytułu wykonawczego.

1.8.1 Co należy zrobić, aby nakaz zapłaty stał się tytułem wykonawczym?

Wezwanie dłużnika do wykonania wystosowane zgodnie z opisaną procedurą (którego to wezwania nie zakwestionowano) należy wpisać do rejestru. Wnioskodawca ubiegający się o wpis do rejestru wezwania dłużnika do wykonania, które kwalifikuje się jako tytuł wykonawczy, jest zobowiązany złożyć sekretarzowi sądowemu uwierzytelniony odpis wezwania, w tym dowód jego doręczenia, a także odpis każdej ewentualnej otrzymanej na nie odpowiedzi.

Po otrzymaniu dokumentów wymienionych w art. 166B ust. 2 sekretarz dokonuje oceny przedstawionych mu dokumentów oraz weryfikuje, czy dłużnik wniósł odpowiedź (note of reply) w wyznaczonym terminie, i jeżeli stwierdzi, że spełniono przesłanki wpisu do rejestru wezwania dłużnika do wykonania jako tytułu wykonawczego, wprowadza przedstawione mu dokumenty do rejestru zwanego rejestrem wezwań dłużników do wykonania stanowiących tytuły wykonawcze (Register of Judicial Letters as Executive Titles), który sekretarz prowadzi do celów art. 166A.

1.8.2 Czy orzeczenie to jest prawomocne czy nadal istnieje możliwość, aby pozwany odwołał się od tego orzeczenia?

that decision?

Od decyzji sekretarza nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, jednak sąd może pozbawić wykonalności i unieważnić tytuł wykonawczy uzyskany zgodnie z przepisami wspomnianego artykułu, jeżeli dłużnik zwróci się o to do – w zależności od przypadku – Sądu Pokoju (Malta) lub Sądu Pokoju (Gozo) w terminie 20 dni od dnia pierwszego doręczenia tytułu wykonawczego lub innego pisma sądowego wydanego na podstawie tego tytułu i sąd uzna, że:

a) dłużnik był nieświadomy istnienia przedmiotowego wezwania do wykonania, ponieważ nie zostało mu ono skutecznie doręczone lub

b) wezwanie nie zawierało któregoś z obowiązkowych elementów.