Εθνικά τακτικά δικαστήρια

Τακτικά δικαστήρια – εισαγωγή

Η δικαστική εξουσία στη Σλοβακία ασκείται από ανεξάρτητα και αμερόληπτα δικαστήρια. Σε όλα τα επίπεδα, τα ζητήματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των δικαστηρίων διαχωρίζονται από εκείνα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα άλλων εθνικών αρχών.

Νομικές βάσεις δεδομένων

Βάση δεδομένων του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Σλοβακίας

Το έργο του σλοβακικού Υπουργείου Δικαιοσύνης «Ηλεκτρονική συλλογή νομοθετικών πράξεων (Slov-Lex)» βασίζεται σε δύο διασυνδεδεμένα συστήματα πληροφοριών:

1. το eZbierka (ηλεκτρονική συλλογή) — σύστημα πληροφοριών που παρέχει στους αποδέκτες του νόμου δεσμευτικά ενοποιημένα νομοθετικά κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή και άλλα πρότυπα
2. το eLegislatíva (ηλεκτρονική νομοθεσία) — σύστημα πληροφοριών για τη διαχείριση των διαδικασιών σε όλα τα στάδια της νομοθετικής διαδικασίας, το οποίο διαθέτει προηγμένα εργαλεία επεξεργασίας για τους νομοθέτες

Οφέλη για τις ομάδες-στόχους:

Η θεμελιώδης αρχή του δικαίου ότι όλοι οι πολίτες είναι εξοικειωμένοι με το ισχύον δίκαιο και είναι ενήμεροι για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους είναι όλο και πιο δύσκολο να εφαρμοστεί στην πράξη λόγω του αυξανόμενου όγκου και της πολυπλοκότητας της νομοθεσίας. Το έργο «Slov-Lex» θα συμβάλει στη βελτίωση της εφαρμογής της εν λόγω αρχής, εξασφαλίζοντας αποτελεσματική πρόσβαση για όλους στην ισχύουσα νομοθεσία:

• για τους πολίτες – ειδικότερα το τμήμα eZbierka του έργου θα αποφέρει οφέλη με τη μορφή της επίσημης και ουσιαστικής βελτίωσης της δωρεάν πρόσβασης στην ισχύουσα νομοθεσία και της αυξημένης ενημέρωσης σχετικά με τη νέα νομοθεσία
• για τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου – θα έχουν συνεχή πρόσβαση στην ισχύουσα νομοθεσία και θα έχουν τη δυνατότητα να ενημερώνονται για τη νέα γενική ή ειδική σλοβακική και ενωσιακή νομοθεσία, όσον αφορά τους κανόνες που διέπουν τους τομείς στους οποίους ειδικεύονται
• για τους επιχειρηματίες – θα έχουν επίσης συνεχή και δωρεάν πρόσβαση στην ισχύουσα νομοθεσία και θα έχουν τη δυνατότητα να ενημερώνονται για τη νέα γενική ή ειδική σλοβακική και ενωσιακή νομοθεσία, όσον αφορά τους κανόνες που διέπουν τους τομείς στους οποίους ασκούν τη δραστηριότητά τους· ένα καλύτερο ρυθμιστικό περιβάλλον θα δημιουργήσει ευνοϊκότερες συνθήκες για την επιχειρηματικότητα και θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο που συνδέεται με την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας
• για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές — θα έχουν συνεχή και δωρεάν πρόσβαση στις πηγές της ισχύουσας νομοθεσίας, ενώ ταυτόχρονα θα μειωθεί ο διοικητικός τους φόρτος, καθώς η διοικητικά απαιτητική και δαπανηρή υποχρέωση παροχής πρόσβασης κατά τις εργάσιμες ημέρες στη Συλλογή νομοθετικών πράξεων και αρχειοθέτησης των νομοθετικών πράξεων στη Συλλογή σε έγχαρτο αντίγραφο θα αντικατασταθεί με την υποχρέωση παροχής υποβοηθούμενης πρόσβασης στη Συλλογή κατά τις εργάσιμες ημέρες
• για τις δημόσιες διοικήσεις — το έργο, αφενός, θα παρέχει συνεχή και δωρεάν πρόσβαση στις πηγές της ισχύουσας νομοθεσίας και, αφετέρου, θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο και, ως εκ τούτου, το οικονομικό κόστος της νομοθετικής διαδικασίας, και θα τους παρέχει επίσης τη δυνατότητα να εκτελούν με καλύτερο τρόπο τα νομοθετικά καθήκοντά τους καθώς και τα καθήκοντά τους που σχετίζονται με την εφαρμογή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
• για τις δικαστικές αρχές — θα αποκτήσουν συνεχή και ταχεία πρόσβαση στην ισχύουσα νομοθεσία για οποιαδήποτε ημέρα στην ιστορία και θα έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε δικαστικές αποφάσεις που άπτονται της ισχύουσας νομοθεσίας σε δεδομένη χρονική στιγμή, με αποτέλεσμα τη δυνατότητα μερικής τουλάχιστον εξάλειψης των συνήθων δραστηριοτήτων και την αύξηση της αποτελεσματικότητας του έργου των δικαστών και των δικαστικών υπαλλήλων
• για τα νομοθετικά όργανα — θα είναι σε θέση να χρησιμοποιούν ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την κατάρτιση νομοθετικών πράξεων και τη διαχείριση της νομοθετικής διαδικασίας, γεγονός που θα τα απαλλάξει από μέρος του επαχθούς γραφειοκρατικού φόρτου και θα τους επιτρέψει να επικεντρωθούν με καλύτερο τρόπο στο περιεχόμενο των νομοσχεδίων που εκκρεμούν

Οργάνωση των τακτικών δικαστηρίων

Σύστημα των δικαστηρίων της Σλοβακίας

Το σλοβακικό δικαστικό σύστημα περιλαμβάνει:

• τα τοπικά δικαστήρια (οkresný súd) (54)
• τα περιφερειακά δικαστήρια (krajský súd) (8)
• το ειδικό ποινικό δικαστήριο
• το Ανώτατο Δικαστήριο της Σλοβακικής Δημοκρατίας.

Δικαιοδοσία των δικαστηρίων

Τοπικά δικαστήρια

Τα τοπικά δικαστήρια εκδικάζουν αστικές και ποινικές υποθέσεις ως πρωτοβάθμια δικαστήρια, εκτός αν οι δικονομικοί κανόνες προβλέπουν διαφορετικά.

Επιλαμβάνονται επίσης υποθέσεων που αφορούν εκλογικά ζητήματα, όταν αυτό προβλέπεται από την οικεία νομοθεσία.

Περιφερειακά δικαστήρια

Τα περιφερειακά δικαστήρια εκδικάζουν ως δευτεροβάθμια δικαστήρια αστικές και ποινικές υποθέσεις για τις οποίες έχει εκδοθεί πρωτόδικη απόφαση από τα τοπικά δικαστήρια.

Οι δικονομικοί κανόνες καθορίζουν τις αστικές και τις ποινικές υποθέσεις στις οποίες τα περιφερειακά δικαστήρια εκδικάζουν υποθέσεις ως πρωτοβάθμια δικαστήρια.

Τα περιφερειακά δικαστήρια εκδικάζουν διοικητικές υποθέσεις ως πρωτοβάθμια δικαστήρια, εκτός εάν άλλως ορίζεται σε ειδική νομοθεσία.

Επιλαμβάνονται επίσης άλλων υποθέσεων όπως προβλέπεται από ειδική νομοθεσία (νόμος αριθ. 166/2003 για την προστασία της ιδιωτικότητας από μη εξουσιοδοτημένη χρήση τεχνολογίας των πληροφοριών και για την τροποποίηση ορισμένων άλλων πράξεων).

Ειδικό ποινικό δικαστήριο

Το ειδικό ποινικό δικαστήριο εκδικάζει ποινικές και άλλες υποθέσεις, όπως προβλέπεται από τους δικονομικούς κανόνες.

Ανώτατο Δικαστήριο

Το Ανώτατο Δικαστήριο είναι αρμόδιο για τα ακόλουθα:

• τακτικά ένδικα μέσα κατά αποφάσεων περιφερειακών δικαστηρίων και του ειδικού ποινικού δικαστηρίου, όταν κάτι τέτοιο προβλέπεται από τους δικονομικούς κανόνες
• έκτακτα ένδικα μέσα κατά αποφάσεων τοπικών δικαστηρίων, περιφερειακών δικαστηρίων, του ειδικού ποινικού δικαστηρίου και του Ανώτατου Δικαστηρίου, όταν κάτι τέτοιο προβλέπεται από τους δικονομικούς κανόνες
• συγκρούσεις αρμοδιότητας μεταξύ δικαστηρίων και φορέων της κεντρικής διοίκησης
• παραπομπή υπόθεσης σε δικαστήριο διαφορετικό από το αρμόδιο δικαστήριο, όταν κάτι τέτοιο προβλέπεται από τους δικονομικούς κανόνες
• άλλες υποθέσεις, όταν κάτι τέτοιο προβλέπεται από νόμο ή διεθνή συνθήκη.

Το Ανώτατο Δικαστήριο ελέγχει τις τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις.

Το Ανώτατο Δικαστήριο επιβλέπει την ομοιόμορφη ερμηνεία και τη συνεπή εφαρμογή των νόμων και άλλων πράξεων γενικής εφαρμογής:

• μέσω των αποφάσεών του
• εκδίδοντας γνωμοδοτήσεις που αποσκοπούν στην ενοποίηση της ερμηνείας των νόμων και άλλων πράξεων γενικής εφαρμογής
• δημοσιεύοντας τις αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις μεγάλης σημασίας στην επιθεώρηση γνωμοδοτήσεων του Ανώτατου Δικαστηρίου και αποφάσεων των δικαστηρίων της Σλοβακικής Δημοκρατίας.

Σχετικοί σύνδεσμοι

Υπουργείο Δικαιοσύνης