Nationale gespecialiseerde rechtbanken

België

Op deze pagina vindt u een overzicht van de gespecialiseerde rechtbanken in België.

Inhoud aangereikt door
België

Gespecialiseerde rechtbanken

Wat de rechtbanken betreft die in een bepaalde materie zijn gespecialiseerd (arbeidsrecht, handelsrecht) vindt u informatie op de pagina "gewone rechtbanken".

Het Grondwettelijk Hof

Het Grondwettelijk Hof gaat na of wetten, decreten en ordonnanties in overeenstemming zijn met de Grondwet. Het ziet ook toe op de verdeling van de bevoegdheden tussen de federale staat en de deelstaten.

Het Grondwettelijk Hof is een rechtscollege met twaalf rechters die waken over de inachtneming van de Grondwet door de wetgevers in België. Het kan wetten, decreten en ordonnanties vernietigen en schorsen. Het Grondwettelijk Hof is opgericht als een gespecialiseerd rechtscollege. Vanwege zijn bijzondere opdracht staat het los van zowel de wetgevende macht, als van de uitvoerende en de rechterlijke macht.

De voorloper van het Grondwettelijk Hof was het « Arbitragehof », opgericht in 1980, bij de geleidelijke omvorming van België tot een federale staat. Het Arbitragehof kreeg die benaming van de grondwetgever vanwege zijn oorspronkelijke opdracht als scheidsrechter tussen de diverse wetgevers van de federale staat, de gemeenschappen en de gewesten. Zijn bevoegdheid was toen beperkt tot het toezicht op de overeenstemming van wetten, decreten en ordonnanties met de bevoegdheidverdelende regels in de Grondwet en de wetten tot hervorming der instellingen.

De benaming "Grondwettelijk Hof", sinds mei 2007, stemt beter overeen met de werkelijke bevoegdheden van dit rechtscollege, die gaandeweg werden uitgebreid tot de toetsing van wetten, decreten en ordonnanties aan Titel II van de Grondwet (artikelen 8 tot en met 32 over de rechten en vrijheden van de Belgen) en aan de artikelen 170 en 172 (wettigheid en gelijkheid van belastingen) en 191 (bescherming voor vreemdelingen).

Zes rechters behoren tot de Nederlandse taalgroep, zes tot de Franstalige. Een van de rechters moet een voldoende kennis hebben van de Duitse taal. Elke taalgroep bestaat op haar beurt uit drie rechters met juridische achtergrond (universiteitsprofessor in de rechten bij een Belgische universiteit, magistraat in het Hof van Cassatie of de Raad van State, referendaris bij het Grondwettelijk Hof) en drie rechters die als gewezen parlementslid een ervaring van ten minste vijf jaar hebben.

Bron : website van het Grondwettelijk Hof.

Administratieve rechtbanken

Raad van State

Als raadgevende en rechtsprekende instelling op de driesprong van de wetgevende, de uitvoerende en rechterlijke macht, dankt de Raad van State zijn bestaan in hoofdzaak aan de wil van de wetgever om voor alle natuurlijke en rechtspersonen een doeltreffend beroep open te stellen tegen onwettige administratieve rechtshandelingen die hen mochten hebben geschaad.

Het schorsen en vernietigen van administratieve handelingen (individuele rechtshandelingen en reglementen) die strijdig zijn met de geldende rechtsregels zijn dan ook de belangrijkste bevoegdheden van de Raad van State.

De bescherming tegen administratieve willekeur is echter niet de enige opdracht van de Raad. Hij vervult tevens de taak van adviesorgaan op wetgevend en reglementair gebied.

De Raad van State is eveneens cassatierechter voor beroepen tegen de uitspraken van de lagere administratieve rechtscolleges.

Over de ingestelde vorderingen doet de Raad van State uitspraak bij wege van arresten en beschikkingen.

De Raad is samengesteld uit 44 leden, zijnde een eerste voorzitter, een voorzitter, veertien kamervoorzitters en achtentwintig staatsraden; alsook een Auditoraat bestaande uit een auditeur-generaal, een adjunct-auditeur-generaal, 14 eerste auditeurs-afdelingshoofden en 64 eerste auditeurs, auditeurs en adjunct-auditeurs.

De leden zetelen in de algemene vergadering van de Raad van State en in één van de kamers in de afdeling bestuursrechtspraak of in de afdeling wetgeving.

Bron : website van de Raad van State van België.

De juridische gegevensbanken over deze materie

Website van de Raad van State.

Website van het Grondwettelijk Hof.

Is de toegang tot deze gegevensbank gratis?

Ja, de toegang is gratis.

Links

Federale Overheidsdienst Justitie

Laatste update: 28/07/2022

De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken lidstaten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. De Europese Commissie aanvaardt geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid met betrekking tot informatie of gegevens in dit document. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.